| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
2. ඌනපඤ්‌චබන්‌ධනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
2. Ūnapañcabandhanasikkhāpadavaṇṇanā
610. දුතියසික්‌ඛාපදෙ හත්‌ථෙසු පිණ්‌ඩාය චරතීති පාළිපදස්‌ස හත්‌ථෙසු ලභිතබ්‌බපිණ්‌ඩත්‌ථාය චරතීති අත්‌ථො වෙදිතබ්‌බො.
610. Dutiyasikkhāpade hatthesu piṇḍāya caratīti pāḷipadassa hatthesu labhitabbapiṇḍatthāya caratīti attho veditabbo.
612-613. ‘‘තස්‌ස සො අපත්‌තොති වචනතො සො පත්‌තො අධිට්‌ඨානම්‌පි විජහති අපත්‌තත්‌තා. අපත්‌තභාවතොයෙව හි ‘පඤ්‌චබන්‌ධනං පත්‌තං චෙතාපෙතී’ති පාළියං න වුත්‌ත’’න්‌ති තීසුපි ගණ්‌ඨිපදෙසු වුත්‌තං. කෙචි පන ‘‘අපත්‌තොති ඉදං ‘අඤ්‌ඤං පත්‌තං විඤ්‌ඤාපෙතුං වට්‌ටතී’ති දස්‌සනත්‌ථං වුත්‌තං, සො පන පත්‌තො අධිට්‌ඨානං න විජහතී’’ති වදන්‌ති, තං යුත්‌තං විය දිස්‌සති ‘‘යස්‌ස පඤ්‌ච එකායෙව වා දසඞ්‌ගුලා, සො බද්‌ධොපි අබද්‌ධොපි අපත්‌තොයෙවා’’ති වක්‌ඛමානත්‌තා. න හි මුඛවට්‌ටියා පඤ්‌චසු ඨානෙසු ද්‌වඞ්‌ගුලමත්‌තාහි රාජීහි අධිට්‌ඨානං විජහතීති සක්‌කා වත්‌තුං, එකාය පන රාජියා දසඞ්‌ගුලාය සචෙ තත්‌ථ වුත්‌තප්‌පමාණො ඡිද්‌දො පඤ්‌ඤායති, ඡිද්‌දෙනෙව අධිට්‌ඨානවිජහනං සියාති යුත්‌තං වත්‌තුං. බන්‌ධනොකාසෙ සති අසති වා බන්‌ධනවිරහිතො පත්‌තො අබන්‌ධනොති වුත්‌තො, බන්‌ධනොකාසවිරහිතොයෙව පන අබන්‌ධනොකාසොති වුත්‌තො.
612-613.‘‘Tassaso apattoti vacanato so patto adhiṭṭhānampi vijahati apattattā. Apattabhāvatoyeva hi ‘pañcabandhanaṃ pattaṃ cetāpetī’ti pāḷiyaṃ na vutta’’nti tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Keci pana ‘‘apattoti idaṃ ‘aññaṃ pattaṃ viññāpetuṃ vaṭṭatī’ti dassanatthaṃ vuttaṃ, so pana patto adhiṭṭhānaṃ na vijahatī’’ti vadanti, taṃ yuttaṃ viya dissati ‘‘yassa pañca ekāyeva vā dasaṅgulā, so baddhopi abaddhopi apattoyevā’’ti vakkhamānattā. Na hi mukhavaṭṭiyā pañcasu ṭhānesu dvaṅgulamattāhi rājīhi adhiṭṭhānaṃ vijahatīti sakkā vattuṃ, ekāya pana rājiyā dasaṅgulāya sace tattha vuttappamāṇo chiddo paññāyati, chiddeneva adhiṭṭhānavijahanaṃ siyāti yuttaṃ vattuṃ. Bandhanokāse sati asati vā bandhanavirahito patto abandhanoti vutto, bandhanokāsavirahitoyeva pana abandhanokāsoti vutto.
තිපුසුත්‌තකෙන වා බන්‌ධිත්‌වාති එත්‌ථ ‘‘බන්‌ධිතබ්‌බො’’ති පාඨො ගහෙතබ්‌බො. පුරාණපොත්‌ථකෙපි හි අයමෙව පාඨො දිස්‌සති. සුද්‌ධෙහි…පෙ.… න වට්‌ටතීති ඉදං උණ්‌හභොජනෙ පක්‌ඛිත්‌තෙ විලීයමානත්‌තා වුත්‌තං. ඵාණිතං ඣාපෙත්‌වා පාසාණචුණ්‌ණෙන බන්‌ධිතුං වට්‌ටතීති පාසාණචුණ්‌ණෙන සද්‌ධිං ඵාණිතං පචිත්‌වා තථාපක්‌කෙන පාසාණචුණ්‌ණෙන බන්‌ධිතුං වට්‌ටති.
Tipusuttakena vā bandhitvāti ettha ‘‘bandhitabbo’’ti pāṭho gahetabbo. Purāṇapotthakepi hi ayameva pāṭho dissati. Suddhehi…pe… na vaṭṭatīti idaṃ uṇhabhojane pakkhitte vilīyamānattā vuttaṃ. Phāṇitaṃ jhāpetvā pāsāṇacuṇṇena bandhituṃ vaṭṭatīti pāsāṇacuṇṇena saddhiṃ phāṇitaṃ pacitvā tathāpakkena pāsāṇacuṇṇena bandhituṃ vaṭṭati.
615. අනුකම්‌පාය න ගණ්‌හන්‌තස්‌ස දුක්‌කටන්‌ති වුත්‌තත්‌තා යස්‌ස සො පත්‌තො න රුච්‌චති, තස්‌සපි අගණ්‌හන්‌තස්‌ස අනාපත්‌ති. තෙනෙව මාතිකාට්‌ඨකථායං (කඞ්‌ඛා. අට්‌ඨ. ඌනපඤ්‌චබන්‌ධනසීක්‌ඛාපදවණ්‌ණනා) වුත්‌තං ‘‘සචෙ ථෙරස්‌ස පත්‌තො න රුච්‌චති, අප්‌පිච්‌ඡතාය වා න ගණ්‌හාති, වට්‌ටතී’’ති. පත්‌තපරියන්‌තොති පරියන්‌තපත්‌තො, අවසානපත්‌තොති අත්‌ථො. ‘‘සඞ්‌ඝමජ්‌ඣෙ පත්‌තං ගාහාපෙන්‌තෙන අලජ්‌ජිං අගාහාපෙතුං වට්‌ටතී’’ති වදන්‌ති. ‘‘අනුජානාමි භික්‌ඛවෙ ආධාරකන්‌ති වුත්‌තත්‌තා පීඨාදීසු යත්‌ථ කත්‌ථචි ආධාරං ඨපෙත්‌වා තත්‌ථ පත්‌තං ඨපෙතුං වට්‌ටති ආධාරඨපනොකාසස්‌ස අනියමිතත්‌තා’’ති වදන්‌ති. අපරිභොගෙනාති අයුත්‌තපරිභොගෙන.
615.Anukampāya na gaṇhantassa dukkaṭanti vuttattā yassa so patto na ruccati, tassapi agaṇhantassa anāpatti. Teneva mātikāṭṭhakathāyaṃ (kaṅkhā. aṭṭha. ūnapañcabandhanasīkkhāpadavaṇṇanā) vuttaṃ ‘‘sace therassa patto na ruccati, appicchatāya vā na gaṇhāti, vaṭṭatī’’ti. Pattapariyantoti pariyantapatto, avasānapattoti attho. ‘‘Saṅghamajjhe pattaṃ gāhāpentena alajjiṃ agāhāpetuṃ vaṭṭatī’’ti vadanti. ‘‘Anujānāmi bhikkhave ādhārakanti vuttattā pīṭhādīsu yattha katthaci ādhāraṃ ṭhapetvā tattha pattaṃ ṭhapetuṃ vaṭṭati ādhāraṭhapanokāsassa aniyamitattā’’ti vadanti. Aparibhogenāti ayuttaparibhogena.
616. පාළියං ‘‘අබන්‌ධනෙන පත්‌තෙන අබන්‌ධනං පත්‌තං. එකබන්‌ධනං පත්‌තං… ද්‌විබන්‌ධනං පත්‌තං… තිබන්‌ධනං… චතුබන්‌ධනං… අබන්‌ධනොකාසං… එක… ද්‌වි… ති… චතුබන්‌ධනොකාසං පත්‌තං චෙතාපෙතී’’ති එවං එකෙකෙන පත්‌තෙන දසධා දසවිධං පත්‌තං චෙතාපනවසෙන එකනිස්‌සග්‌ගියපාචිත්‌තියසතං වුත්‌තං. ඉමස්‌මිං සික්‌ඛාපදෙ පමාණයුත්‌තං අග්‌ගහිතකාළවණ්‌ණම්‌පි පත්‌තං විඤ්‌ඤාපෙන්‌තස්‌ස ආපත්‌තියෙවාති දට්‌ඨබ්‌බං. අධිට්‌ඨානුපගපත්‌තස්‌ස ඌනපඤ්‌චබන්‌ධනතා, අත්‌තුද්‌දෙසිකතා, අකතවිඤ්‌ඤත්‌ති, තාය ච පටිලාභොති ඉමානෙත්‌ථ චත්‌තාරි අඞ්‌ගානි.
616. Pāḷiyaṃ ‘‘abandhanena pattena abandhanaṃ pattaṃ. Ekabandhanaṃ pattaṃ… dvibandhanaṃ pattaṃ… tibandhanaṃ… catubandhanaṃ… abandhanokāsaṃ… eka… dvi… ti… catubandhanokāsaṃ pattaṃ cetāpetī’’ti evaṃ ekekena pattena dasadhā dasavidhaṃ pattaṃ cetāpanavasena ekanissaggiyapācittiyasataṃ vuttaṃ. Imasmiṃ sikkhāpade pamāṇayuttaṃ aggahitakāḷavaṇṇampi pattaṃ viññāpentassa āpattiyevāti daṭṭhabbaṃ. Adhiṭṭhānupagapattassa ūnapañcabandhanatā, attuddesikatā, akataviññatti, tāya ca paṭilābhoti imānettha cattāri aṅgāni.
ඌනපඤ්‌චබන්‌ධනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Ūnapañcabandhanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්‌ග • Mahāvibhaṅga / 2. ඌනපඤ්‌චබන්‌ධනසික්‌ඛාපදං • 2. Ūnapañcabandhanasikkhāpadaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවිභඞ්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 2. ඌනපඤ්‌චබන්‌ධනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 2. Ūnapañcabandhanasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / 2. ඌනපඤ්‌චබන්‌ධනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 2. Ūnapañcabandhanasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 2. ඌනපඤ්‌චබන්‌ධනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 2. Ūnapañcabandhanasikkhāpadavaṇṇanā
