| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
೫. ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
5. Ūnavīsativassasikkhāpadaṃ
೪೦೨. ಪಞ್ಚಮೇ ಅಙ್ಗುಲಿಯೋತಿ ಕರಸಾಖಾಯೋ। ತಾ ಹಿ ಅಙ್ಗನ್ತಿ ಹತ್ಥತೋ ಪಞ್ಚಧಾ ಭಿಜ್ಜಿತ್ವಾ ಉಗ್ಗಚ್ಛನ್ತೀತಿ ಅಙ್ಗುಲಿಯೋತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ। ಲಿಖನ್ತಸ್ಸ ಉಪಾಲಿಸ್ಸಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ತೇನಾತಿ ಬಹುಚಿನ್ತೇತಬ್ಬಕಾರಣೇನ। ಅಸ್ಸಾತಿ ಉಪಾಲಿಸ್ಸ। ಉರೋತಿ ಹದಯಂ। ತಞ್ಹಿ ಉಸತಿ ಚಿತ್ತತಾಪೋ ದಹತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ಉರೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ರೂಪಸುತ್ತನ್ತಿ ಹೇರಞ್ಞಿಕಾನಂ ರೂಪಸುತ್ತಂ, ಯಥಾ ಹತ್ಥಾಚರಿಯಾನಂ ಹತ್ಥಿಸುತ್ತನ್ತಿ। ಅಕ್ಖೀನೀತಿ ಚಕ್ಖೂನಿ। ತಾನಿ ಹಿ ಅಕ್ಖನ್ತಿ ವಿಸಯೇಸು ಬ್ಯಾಪೀಭವನ್ತಿ, ರೂಪಂ ವಾ ಪಸ್ಸತಿ ಇಮೇಹೀತಿ ಅಕ್ಖೀನೀತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ। ಮಕಸೇನ ಸೂಚಿಮುಖಾನಂ ಗಹಿತತ್ತಾ ಡಂಸೇನ ಪಿಙ್ಗಲಮಕ್ಖಿಕಾಯೋವ ಗಹೇತಬ್ಬಾತಿ ಆಹ ‘‘ಡಂಸಾತಿ ಪಿಙ್ಗಲಮಕ್ಖಿಕಾಯೋ’’ತಿ। ಪಿಙ್ಗಲಮಕ್ಖಿಕಾಯೋ ಹಿ ಡಂಸನಟ್ಠೇನ ಖಾದನಟ್ಠೇನ ಡಂಸಾತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ। ದುಕ್ಕರೋ ಖಮೋ ಏತಾಸನ್ತಿ ದುಕ್ಖಾತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ದುಕ್ಖಮಾನ’’ನ್ತಿ। ವೇದನಾನನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಅಸಾತಸ್ಸ ಕಾರಣಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ವುತ್ತಂ ‘‘ಅಮಧುರಾನ’’ನ್ತಿ। ಇಮಿನಾ ಅಮಧುರತ್ತಾ ನ ಸಾದಿತಬ್ಬಾತಿ ಅಸಾತಾತಿ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಪಾಣಸದ್ದಜೀವಿತಸದ್ದಾನಂ ಪರಿಯಾಯಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ವುತ್ತಂ ‘‘ಜೀವಿತಹರಾನ’’ನ್ತಿ। ಪಾಣಂ ಹರನ್ತಿ ಅಪನೇನ್ತೀತಿ ಪಾಣಹರಾ, ತಾಸಂ ವೇದನಾನನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।
402. Pañcame aṅguliyoti karasākhāyo. Tā hi aṅganti hatthato pañcadhā bhijjitvā uggacchantīti aṅguliyoti vuccanti. Likhantassa upālissāti sambandho. Tenāti bahucintetabbakāraṇena. Assāti upālissa. Uroti hadayaṃ. Tañhi usati cittatāpo dahati etthāti uroti vuccati. Rūpasuttanti heraññikānaṃ rūpasuttaṃ, yathā hatthācariyānaṃ hatthisuttanti. Akkhīnīti cakkhūni. Tāni hi akkhanti visayesu byāpībhavanti, rūpaṃ vā passati imehīti akkhīnīti vuccanti. Makasena sūcimukhānaṃ gahitattā ḍaṃsena piṅgalamakkhikāyova gahetabbāti āha ‘‘ḍaṃsāti piṅgalamakkhikāyo’’ti. Piṅgalamakkhikāyo hi ḍaṃsanaṭṭhena khādanaṭṭhena ḍaṃsāti vuccanti. Dukkaro khamo etāsanti dukkhāti dassento āha ‘‘dukkhamāna’’nti. Vedanānanti sambandho. Asātassa kāraṇaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘amadhurāna’’nti. Iminā amadhurattā na sāditabbāti asātāti atthaṃ dasseti. Pāṇasaddajīvitasaddānaṃ pariyāyabhāvaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘jīvitaharāna’’nti. Pāṇaṃ haranti apanentīti pāṇaharā, tāsaṃ vedanānanti sambandho.
೪೦೪. ವಿಜಾಯನಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪರಿಪುಣ್ಣವೀಸತಿವಸ್ಸೋ ನ ಗಹೇತಬ್ಬೋ, ಗಬ್ಭಗಹಣಕಾಲತೋ ಪನ ಪಟ್ಠಾಯಾತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಪಟಿಸನ್ಧಿಗ್ಗಹಣತೋ ಪಟ್ಠಾಯಾ’’ತಿ। ಗಬ್ಭೇ ಸಯಿತಕಾಲೇನ ಸದ್ಧಿಂ ವೀಸತಿಮಂ ವಸ್ಸಂ ಪರಿಪುಣ್ಣಮಸ್ಸಾತಿ ಗಬ್ಭವೀಸೋ ಪುಗ್ಗಲೋ। ಹೀತಿ ಸಚ್ಚಂ। ಯಥಾಹಾತಿ ಯೇನಾಕಾರೇನ ಸಙ್ಖ್ಯಂ ಗಚ್ಛತಿ, ತೇನಾಕಾರೇನ ಭಗವಾ ಆಹಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಅಥ ವಾ ಯಥಾ ಕಿಂ ವಚನಂ ಭಗವಾ ಆಹಾತಿ ಯೋಜನಾ।
404. Vijāyanakālato paṭṭhāya paripuṇṇavīsativasso na gahetabbo, gabbhagahaṇakālato pana paṭṭhāyāti dassento āha ‘‘paṭisandhiggahaṇato paṭṭhāyā’’ti. Gabbhe sayitakālena saddhiṃ vīsatimaṃ vassaṃ paripuṇṇamassāti gabbhavīso puggalo. Hīti saccaṃ. Yathāhāti yenākārena saṅkhyaṃ gacchati, tenākārena bhagavā āhāti yojanā. Atha vā yathā kiṃ vacanaṃ bhagavā āhāti yojanā.
ಗಬ್ಭವೀಸೋ ಹುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಅಮ್ಹೀತಿ ಅಸ್ಮಿ। ನುಸದ್ದೋ ಪರಿವಿತಕ್ಕತ್ಥೇ ನಿಪಾತೋ। ಯನ್ತಿ ಯಾದಿಸಂ ಪಠಮಂ ಚಿತ್ತನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಇಮಿನಾ ಪಟಿಸನ್ಧಿಚಿತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ಪಠಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣ’’ನ್ತಿ ತಸ್ಸೇವ ವೇವಚನಂ। ತನ್ತಿ ಪಠಮಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಠಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ। ಅಸ್ಸಾತಿ ಸತ್ತಸ್ಸ। ಸಾವ ಜಾತೀತಿ ಸಾ ಏವ ಪಟಿಸನ್ಧಿ, ಗಬ್ಭೋ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।
Gabbhavīso hutvā upasampannoti sambandho. Amhīti asmi. Nusaddo parivitakkatthe nipāto. Yanti yādisaṃ paṭhamaṃ cittanti sambandho. Iminā paṭisandhicittaṃ dasseti. ‘‘Paṭhamaṃ viññāṇa’’nti tasseva vevacanaṃ. Tanti paṭhamaṃ cittaṃ paṭhamaṃ viññāṇaṃ. Assāti sattassa. Sāva jātīti sā eva paṭisandhi, gabbho nāma hotīti sambandho.
ತತ್ಥಾತಿ ಪಾಳಿಯಂ, ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಏವಂ ವೇದಿತಬ್ಬೋತಿ ಯೋಜನಾ। ಯೋತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ। ಮಹಾಪವಾರಣಾಯಾತಿ ಅಸ್ಸಯುಜಪುಣ್ಣಮಿಯಂ। ಸಾ ಹಿ ಪೂಜಿತಪವಾರಣತ್ತಾ ಮಹಾಪವಾರಣಾತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ತತೋತಿ ಪವಾರಣಾಯ ಜಾತಕಾಲತೋ। ತನ್ತಿ ಮಹಾಪವಾರಣಂ। ಪಾಟಿಪದೇ ಚಾತಿ ಏತ್ಥ ಚಸದ್ದೋ ಅನಿಯಮವಿಕಪ್ಪತ್ಥೋ, ಪವಾರಣದಿವಸಪಾಟಿಪದದಿವಸೇಸು ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ದಿವಸೇ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಹಾಯನವಡ್ಢನನ್ತಿ ಕುಚ್ಛಿಮ್ಹಿ ವಸಿತಮಾಸೇಸು ಅಧಿಕೇಸು ಹಾಯನಞ್ಚ ಊನೇಸು ವಡ್ಢುನಞ್ಚ ವೇದಿತಬ್ಬಂ।
Tatthāti pāḷiyaṃ, vinicchayo evaṃ veditabboti yojanā. Yoti puggalo. Mahāpavāraṇāyāti assayujapuṇṇamiyaṃ. Sā hi pūjitapavāraṇattā mahāpavāraṇāti vuccati. Tatoti pavāraṇāya jātakālato. Tanti mahāpavāraṇaṃ. Pāṭipade cāti ettha casaddo aniyamavikappattho, pavāraṇadivasapāṭipadadivasesu aññatarasmiṃ divase upasampādetabboti attho. Hāyanavaḍḍhananti kucchimhi vasitamāsesu adhikesu hāyanañca ūnesu vaḍḍhunañca veditabbaṃ.
ಪೋರಾಣಕತ್ಥೇರಾ ಪನ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇನ್ತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಏಕೂನವೀಸತಿವಸ್ಸನ್ತಿ ಅನನ್ತರೇ ವುತ್ತಂ ಏಕೂನವೀಸತಿವಸ್ಸಂ। ನಿಕ್ಖಮನೀಯೋತಿ ಸಾವಣಮಾಸೋ। ಸೋ ಹಿ ಅನ್ತೋವೀಥಿತೋ ಬಾಹಿರವೀಥಿಂ ನಿಕ್ಖಮತಿ ಸೂರಿಯೋ ಅಸ್ಮಿನ್ತಿ ‘‘ನಿಕ್ಖಮನೀಯೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಪಾಟಿಪದದಿವಸೇತಿ ಪಚ್ಛಿಮಿಕಾಯ ವಸ್ಸೂಪಗಮನದಿವಸೇ। ತಂ ಉಪಸಮ್ಪಾದನಂ। ಕಸ್ಮಾತಿ ಪುಚ್ಛಾ। ಏತ್ಥ ಠತ್ವಾ ಪರಿಹಾರೋ ವುಚ್ಚತೇ ಮಯಾತಿ ಯೋಜನಾ। ವೀಸತಿಯಾ ವಸ್ಸೇಸೂತಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವೀಸತಿಯಾ ವಸ್ಸೇಸು। ತಿಂಸರತ್ತಿದಿವಸ್ಸ ಏಕಮಾಸತ್ತಾ ‘‘ಚತ್ತಾರೋ ಮಾಸಾ ಪರಿಹಾಯನ್ತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಉಕ್ಕಡ್ಢನ್ತೀತಿ ಏಕಸ್ಸ ಅಧಿಕಮಾಸಸ್ಸ ನಾಸನತ್ಥಾಯ ವಸ್ಸಂ ಉಪರಿ ಕಡ್ಢನ್ತಿ। ತತೋತಿ ಛಮಾಸತೋ ಅಪನೇತ್ವಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಏತ್ಥಾತಿ ‘‘ಏಕೂನವೀಸತಿವಸ್ಸ’’ನ್ತಿಆದಿವಚನೇ। ಪನ-ಸದ್ದೋ ಹಿಸದ್ದತ್ಥೋ, ಸಚ್ಚನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯೋತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ। ತಸ್ಮಾತಿ ಯಸ್ಮಾ ಗಬ್ಭಮಾಸಾನಮ್ಪಿ ಗಣನೂಪಗತ್ತಾ ಗಹೇತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಛ ಮಾಸೇ ವಸಿತ್ವಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಅಟ್ಠ ಮಾಸೇ ವಸಿತ್ವಾ ಜಾತೋಪಿ ನ ಜೀವತೀತಿ ಸುತ್ತನ್ತಅಟ್ಠಕಥಾಸು (ದೀ॰ ನಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೨೪-೨೫; ಮ॰ ನಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೩.೨೦೫) ವುತ್ತಂ।
Porāṇakattherā pana upasampādentīti sambandho. Ekūnavīsativassanti anantare vuttaṃ ekūnavīsativassaṃ. Nikkhamanīyoti sāvaṇamāso. So hi antovīthito bāhiravīthiṃ nikkhamati sūriyo asminti ‘‘nikkhamanīyo’’ti vuccati. Pāṭipadadivaseti pacchimikāya vassūpagamanadivase. Taṃ upasampādanaṃ. Kasmāti pucchā. Ettha ṭhatvā parihāro vuccate mayāti yojanā. Vīsatiyā vassesūti upasampannapuggalassa vīsatiyā vassesu. Tiṃsarattidivassa ekamāsattā ‘‘cattāro māsā parihāyantī’’ti vuttaṃ. Ukkaḍḍhantīti ekassa adhikamāsassa nāsanatthāya vassaṃ upari kaḍḍhanti. Tatoti chamāsato apanetvāti sambandho. Etthāti ‘‘ekūnavīsativassa’’ntiādivacane. Pana-saddo hisaddattho, saccanti attho. Yoti puggalo. Tasmāti yasmā gabbhamāsānampi gaṇanūpagattā gahetvā upasampādenti, tasmā cha māse vasitvāti sambandho. Aṭṭha māse vasitvā jātopi na jīvatīti suttantaaṭṭhakathāsu (dī. ni. aṭṭha. 2.24-25; ma. ni. aṭṭha. 3.205) vuttaṃ.
೪೦೬. ದಸವಸ್ಸಚ್ಚಯೇನಾತಿ ಉಪಸಮ್ಪದತೋ ದಸವಸ್ಸಾತಿಕ್ಕಮೇನ। ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತೀತಿ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ವಾ ಕಮ್ಮವಾಚಾಚರಿಯೋ ವಾ ಹುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಿ। ತನ್ತಿ ಉಪಜ್ಝಾಚರಿಯಭೂತಂ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಪುಗ್ಗಲಂ। ಕಮ್ಮವಾಚಾಚರಿಯೋ ಹುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇನ್ತೋ ತಂ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಸಚೇ ಅಞ್ಞೋಪಿ ಕಮ್ಮವಾಚಾಚರಿಯೋ ಅತ್ಥಿ, ಸೂಪಸಮ್ಪನ್ನೋ। ಸೋವ ಸಚೇ ಕಮ್ಮವಾಚಂ ಸಾವೇತಿ, ನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ। ಞತ್ವಾ ಪನ ಪುನ ಅನುಪಸಮ್ಪಾದೇನ್ತೇ ಸಗ್ಗನ್ತರಾಯೋಪಿ ಮಗ್ಗನ್ತರಾಯೋಪಿ ಹೋತಿಯೇವಾತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬನ್ತಿ। ಪಞ್ಚಮಂ।
406.Dasavassaccayenāti upasampadato dasavassātikkamena. Upasampādetīti upajjhāyo vā kammavācācariyo vā hutvā upasampādeti. Tanti upajjhācariyabhūtaṃ anupasampannapuggalaṃ. Kammavācācariyo hutvā upasampādento taṃ muñcitvā sace aññopi kammavācācariyo atthi, sūpasampanno. Sova sace kammavācaṃ sāveti, nupasampanno. Ñatvā pana puna anupasampādente saggantarāyopi maggantarāyopi hotiyevāti daṭṭhabbanti. Pañcamaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೭. ಸಪ್ಪಾಣಕವಗ್ಗೋ • 7. Sappāṇakavaggo
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೫. ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 5. Ūnavīsativassasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೫. ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 5. Ūnavīsativassasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೫. ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 5. Ūnavīsativassasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೫. ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 5. Ūnavīsativassasikkhāpadavaṇṇanā
