| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā |
५. ऊनवीसतिवस्ससिक्खापदवण्णना
5. Ūnavīsativassasikkhāpadavaṇṇanā
४०२. पञ्चमे रूपसिप्पन्ति हेरञ्ञिकसिप्पं। गब्भे सयितकालेन सद्धिं वीसतिमं वस्सं परिपुण्णमस्साति गब्भवीसो।
402. Pañcame rūpasippanti heraññikasippaṃ. Gabbhe sayitakālena saddhiṃ vīsatimaṃ vassaṃ paripuṇṇamassāti gabbhavīso.
४०४. निक्खमनीयपुण्णमासीति सावणमासस्स पुण्णमिया आसाळ्हीपुण्णमिया अनन्तरपुण्णमी। पाटिपददिवसेति पच्छिमिकाय वस्सूपनायिकाय। द्वादस मासे मातु कुच्छिस्मिं वसित्वा महापवारणाय जातं उपसम्पादेन्तीति अत्थो। ‘‘तिंस रत्तिन्दिवो मासो, द्वादसमासिको संवच्छरो’’ति (अ॰ नि॰ ३.७१; ८.४३; विभ॰ १०२३) वचनतो ‘‘चत्तारो मासा परिहायन्ती’’ति वुत्तं। वस्सं उक्कड्ढन्तीति वस्सं उद्धं कड्ढन्ति, ‘‘एकमासं अधिकमासो’’ति छड्डेत्वा वस्सं उपगच्छन्तीति अत्थो। तस्मा ततियो ततियो संवच्छरो तेरसमासिको होति। ते द्वे मासे गहेत्वाति निक्खमनीयपुण्णमासतो याव जातदिवसभूता महापवारणा। ताव ये द्वे मासा अनागता, तेसं अत्थाय अधिकमासतो लद्धे द्वे मासे गहेत्वा। तेनाह ‘‘यो पवारेत्वा वीसतिवस्सो भविस्सती’’तिआदि। ‘‘निक्कङ्खा हुत्वा’’ति इदं अट्ठारसन्नं वस्सानं एकअधिकमासे गहेत्वा ततो वीसतिया वस्सेसुपि चातुद्दसीअत्थाय चतुन्नं मासानं परिहापनेन सब्बदा परिपुण्णवीसतिवस्सतं सन्धाय वुत्तं। पवारेत्वा वीसतिवस्सो भविस्सतीति महापवारणादिवसे अतिक्कन्ते गब्भवस्सेन सह वीसतिवस्सो भविस्सतीति अत्थो। तस्माति यस्मा गब्भमासापि गणनूपगा होन्ति, तस्मा। एकवीसतिवस्सोति जातिया वीसतिवस्सं सन्धाय वुत्तं।
404.Nikkhamanīyapuṇṇamāsīti sāvaṇamāsassa puṇṇamiyā āsāḷhīpuṇṇamiyā anantarapuṇṇamī. Pāṭipadadivaseti pacchimikāya vassūpanāyikāya. Dvādasa māse mātu kucchismiṃ vasitvā mahāpavāraṇāya jātaṃ upasampādentīti attho. ‘‘Tiṃsa rattindivo māso, dvādasamāsiko saṃvaccharo’’ti (a. ni. 3.71; 8.43; vibha. 1023) vacanato ‘‘cattāro māsā parihāyantī’’ti vuttaṃ. Vassaṃ ukkaḍḍhantīti vassaṃ uddhaṃ kaḍḍhanti, ‘‘ekamāsaṃ adhikamāso’’ti chaḍḍetvā vassaṃ upagacchantīti attho. Tasmā tatiyo tatiyo saṃvaccharo terasamāsiko hoti. Te dve māse gahetvāti nikkhamanīyapuṇṇamāsato yāva jātadivasabhūtā mahāpavāraṇā. Tāva ye dve māsā anāgatā, tesaṃ atthāya adhikamāsato laddhe dve māse gahetvā. Tenāha ‘‘yo pavāretvā vīsativasso bhavissatī’’tiādi. ‘‘Nikkaṅkhā hutvā’’ti idaṃ aṭṭhārasannaṃ vassānaṃ ekaadhikamāse gahetvā tato vīsatiyā vassesupi cātuddasīatthāya catunnaṃ māsānaṃ parihāpanena sabbadā paripuṇṇavīsativassataṃ sandhāya vuttaṃ. Pavāretvā vīsativasso bhavissatīti mahāpavāraṇādivase atikkante gabbhavassena saha vīsativasso bhavissatīti attho. Tasmāti yasmā gabbhamāsāpi gaṇanūpagā honti, tasmā. Ekavīsativassoti jātiyā vīsativassaṃ sandhāya vuttaṃ.
४०६. अञ्ञं उपसम्पादेतीति उपज्झायो, आचरियो वा हुत्वा उपसम्पादेति। सोपीति उपसम्पादेन्तोपि अनुपसम्पन्नो। ऊनवीसतिवस्सता, तं ञत्वा उपज्झायेन हुत्वा उपसम्पादनन्ति द्वे अङ्गानि।
406.Aññaṃ upasampādetīti upajjhāyo, ācariyo vā hutvā upasampādeti. Sopīti upasampādentopi anupasampanno. Ūnavīsativassatā, taṃ ñatvā upajjhāyena hutvā upasampādananti dve aṅgāni.
ऊनवीसतिवस्ससिक्खापदवण्णना निट्ठिता।
Ūnavīsativassasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महाविभङ्ग • Mahāvibhaṅga / ७. सप्पाणकवग्गो • 7. Sappāṇakavaggo
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महाविभङ्ग-अट्ठकथा • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ५. ऊनवीसतिवस्ससिक्खापदवण्णना • 5. Ūnavīsativassasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ५. ऊनवीसतिवस्ससिक्खापदवण्णना • 5. Ūnavīsativassasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / ५. ऊनवीसतिवस्ससिक्खापदवण्णना • 5. Ūnavīsativassasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / ५. ऊनवीसतिवस्ससिक्खापदं • 5. Ūnavīsativassasikkhāpadaṃ
