| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
೫. ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
5. Ūnavīsativassasikkhāpadavaṇṇanā
೪೦೨. ಪಞ್ಚಮೇ ರೂಪಸುತ್ತನ್ತಿ ಹೇರಞ್ಞಿಕಾನಂ ಸುತ್ತಂ। ದುರುತ್ತಾನನ್ತಿ ಅಕ್ಕೋಸವಸೇನ ದುರುತ್ತಾನಂ, ದುರುತ್ತತ್ತಾಯೇವ ದುರಾಗತಾನಂ। ವಚನಪಥಾನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ವಚನಮೇವ ತದತ್ಥಂ ಞಾತುಕಾಮಾನಂ ಞಾಪೇತುಕಾಮಾನಞ್ಚ ಪಥೋತಿ ವಚನಪಥೋ। ದುಕ್ಖಮಾನನ್ತಿ ದುಕ್ಖೇನ ಖಮಿತಬ್ಬಾನಂ।
402. Pañcame rūpasuttanti heraññikānaṃ suttaṃ. Duruttānanti akkosavasena duruttānaṃ, duruttattāyeva durāgatānaṃ. Vacanapathānanti ettha vacanameva tadatthaṃ ñātukāmānaṃ ñāpetukāmānañca pathoti vacanapatho. Dukkhamānanti dukkhena khamitabbānaṃ.
೪೦೪. ಗಬ್ಭೇ ಸಯಿತಕಾಲೇನ ಸದ್ಧಿಂ ವೀಸತಿಮಂ ವಸ್ಸಂ ಅಸ್ಸಾತಿ ಗಬ್ಭವೀಸೋ। ಹಾಯನವಡ್ಢನನ್ತಿ ಗಬ್ಭಮಾಸೇಸು ಅಧಿಕೇಸು ಉತ್ತರಿಹಾಯನಂ, ಊನೇಸು ವಡ್ಢನನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಏಕೂನವೀಸತಿವಸ್ಸನ್ತಿ ದ್ವಾದಸಮಾಸೇ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಸ್ಮಿಂ ವಸಿತ್ವಾ ಮಹಾಪವಾರಣಾಯ ಜಾತಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಏಕೂನವೀಸತಿವಸ್ಸಂ। ಪಾಟಿಪದದಿವಸೇತಿ ಪಚ್ಛಿಮಿಕಾಯ ವಸ್ಸೂಪಗಮನದಿವಸೇ। ‘‘ತಿಂಸರತ್ತಿದಿವೋ ಮಾಸೋ’’ತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ೩.೭೧; ೮.೪೩; ವಿಭ॰ ೧೦೨೩) ವಚನತೋ ‘‘ಚತ್ತಾರೋ ಮಾಸಾ ಪರಿಹಾಯನ್ತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ವಸ್ಸಂ ಉಕ್ಕಡ್ಢನ್ತೀತಿ ವಸ್ಸಂ ಉದ್ಧಂ ಕಡ್ಢನ್ತಿ, ತತಿಯೇ ಸಂವಚ್ಛರೇ ಏಕಮಾಸಂ ಅಧಿಕಮಾಸವಸೇನ ಪರಿಚ್ಚಜನ್ತಾ ವಸ್ಸಂ ಉದ್ಧಂ ಕಡ್ಢನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ, ತಸ್ಮಾ ತತಿಯೋ ಸಂವಚ್ಛರೋ ತೇರಸಮಾಸಿಕೋ ಹೋತಿ, ಸಂವಚ್ಛರಸ್ಸ ಪನ ದ್ವಾದಸಮಾಸಿಕತ್ತಾ ಅಟ್ಠಾರಸಸು ವಸ್ಸೇಸು ಅಧಿಕಮಾಸೇ ವಿಸುಂ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಛ ಮಾಸಾ ವಡ್ಢನ್ತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ತತೋತಿ ಛಮಾಸತೋ। ನಿಕ್ಕಙ್ಖಾ ಹುತ್ವಾತಿ ಅಧಿಕಮಾಸೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಪರಿಪುಣ್ಣವೀಸತಿವಸ್ಸತ್ತಾ ನಿಬ್ಬೇಮತಿಕಾ ಹುತ್ವಾ। ಯಂ ಪನ ವುತ್ತಂ ತೀಸು ಗಣ್ಠಿಪದೇಸು ‘‘ಅಟ್ಠಾರಸನ್ನಂಯೇವ ವಸ್ಸಾನಂ ಅಧಿಕಮಾಸೇ ಗಹೇತ್ವಾ ಗಣಿತತ್ತಾ ಸೇಸವಸ್ಸದ್ವಯಸ್ಸಪಿ ಅಧಿಕಾನಿ ದಿವಸಾನಿ ಹೋನ್ತೇವ, ತಾನಿ ಅಧಿಕದಿವಸಾನಿ ಸನ್ಧಾಯ ‘ನಿಕ್ಕಙ್ಖಾ ಹುತ್ವಾ’ತಿ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ, ತಂ ನ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ನ ಹಿ ದ್ವೀಸು ವಸ್ಸೇಸು ಅಧಿಕದಿವಸಾನಿ ನಾಮ ವಿಸುಂ ಉಪಲಬ್ಭನ್ತಿ ತತಿಯೇ ವಸ್ಸೇ ವಸ್ಸುಕ್ಕಡ್ಢನವಸೇನ ಅಧಿಕಮಾಸೇ ಪರಿಚ್ಚತ್ತೇಯೇವ ಅತಿರೇಕಮಾಸಸಮ್ಭವತೋ। ತಸ್ಮಾ ದ್ವೀಸು ವಸ್ಸೇಸು ಅತಿರೇಕದಿವಸಾನಿ ನಾಮ ವಿಸುಂ ನ ಸಮ್ಭವನ್ತಿ।
404. Gabbhe sayitakālena saddhiṃ vīsatimaṃ vassaṃ assāti gabbhavīso. Hāyanavaḍḍhananti gabbhamāsesu adhikesu uttarihāyanaṃ, ūnesu vaḍḍhananti veditabbaṃ. Ekūnavīsativassanti dvādasamāse mātukucchismiṃ vasitvā mahāpavāraṇāya jātakālato paṭṭhāya ekūnavīsativassaṃ. Pāṭipadadivaseti pacchimikāya vassūpagamanadivase. ‘‘Tiṃsarattidivo māso’’ti (a. ni. 3.71; 8.43; vibha. 1023) vacanato ‘‘cattāro māsā parihāyantī’’ti vuttaṃ. Vassaṃ ukkaḍḍhantīti vassaṃ uddhaṃ kaḍḍhanti, tatiye saṃvacchare ekamāsaṃ adhikamāsavasena pariccajantā vassaṃ uddhaṃ kaḍḍhantīti attho, tasmā tatiyo saṃvaccharo terasamāsiko hoti, saṃvaccharassa pana dvādasamāsikattā aṭṭhārasasu vassesu adhikamāse visuṃ gahetvā ‘‘cha māsā vaḍḍhantī’’ti vuttaṃ. Tatoti chamāsato. Nikkaṅkhā hutvāti adhikamāsehi saddhiṃ paripuṇṇavīsativassattā nibbematikā hutvā. Yaṃ pana vuttaṃ tīsu gaṇṭhipadesu ‘‘aṭṭhārasannaṃyeva vassānaṃ adhikamāse gahetvā gaṇitattā sesavassadvayassapi adhikāni divasāni honteva, tāni adhikadivasāni sandhāya ‘nikkaṅkhā hutvā’ti vutta’’nti, taṃ na gahetabbaṃ. Na hi dvīsu vassesu adhikadivasāni nāma visuṃ upalabbhanti tatiye vasse vassukkaḍḍhanavasena adhikamāse pariccatteyeva atirekamāsasambhavato. Tasmā dvīsu vassesu atirekadivasāni nāma visuṃ na sambhavanti.
ನನು ಚ ‘‘ತೇ ದ್ವೇ ಮಾಸೇ ಗಹೇತ್ವಾ ವೀಸತಿವಸ್ಸಾನಿ ಪರಿಪುಣ್ಣಾನಿ ಹೋನ್ತೀ’’ತಿ ಕಸ್ಮಾ ವುತ್ತಂ, ಏಕೂನವೀಸತಿವಸ್ಸಮ್ಹಿ ಪುನ ಅಪರಸ್ಮಿಂ ವಸ್ಸೇ ಪಕ್ಖಿತ್ತೇ ವೀಸತಿವಸ್ಸಾನಿ ಪರಿಪುಣ್ಣಾನಿ ಹೋನ್ತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಏತ್ಥ ಪನ…ಪೇ॰… ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ। ಅನೇಕತ್ಥತ್ತಾ ನಿಪಾತಾನಂ ಪನ-ಸದ್ದೋ ಹಿ-ಸದ್ದತ್ಥೇ, ಏತ್ಥ ಹೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಇದಞ್ಹಿ ವುತ್ತಸ್ಸೇವತ್ಥಸ್ಸ ಸಮತ್ಥನವಸೇನ ವುತ್ತಂ। ಇಮಿನಾ ಚ ಇಮಂ ದೀಪೇತಿ ‘‘ಯಂ ವುತ್ತಂ ‘ಏಕೂನವೀಸತಿವಸ್ಸಂ ಸಾಮಣೇರಂ ನಿಕ್ಖಮನೀಯಪುಣ್ಣಮಾಸಿಂ ಅತಿಕ್ಕಮ್ಮ ಪಾಟಿಪದದಿವಸೇ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇನ್ತೀ’ತಿ, ತತ್ಥ ಗಬ್ಭಮಾಸೇಪಿ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ದ್ವೀಹಿ ಮಾಸೇಹಿ ಅಪರಿಪುಣ್ಣವೀಸತಿವಸ್ಸಂ ಸನ್ಧಾಯ ‘ಏಕೂನವೀಸತಿವಸ್ಸ’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ, ತಸ್ಮಾ ಅಧಿಕಮಾಸೇಸು ದ್ವೀಸು ಗಹಿತೇಸು ವೀಸತಿವಸ್ಸಾನಿ ಪರಿಪುಣ್ಣಾನಿ ನಾಮ ಹೋನ್ತೀ’’ತಿ। ತಸ್ಮಾತಿ ಯಸ್ಮಾ ಗಬ್ಭಮಾಸಾಪಿ ಗಣನೂಪಗಾ ಹೋನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ। ಏಕವೀಸತಿವಸ್ಸೋ ಹೋತೀತಿ ಜಾತದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ವೀಸತಿವಸ್ಸೋ ಸಮಾನೋ ಗಬ್ಭಮಾಸೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕವೀಸತಿವಸ್ಸೋ ಹೋತಿ।
Nanu ca ‘‘te dve māse gahetvā vīsativassāni paripuṇṇāni hontī’’ti kasmā vuttaṃ, ekūnavīsativassamhi puna aparasmiṃ vasse pakkhitte vīsativassāni paripuṇṇāni hontīti āha ‘‘ettha pana…pe… vutta’’nti. Anekatthattā nipātānaṃ pana-saddo hi-saddatthe, ettha hīti vuttaṃ hoti. Idañhi vuttassevatthassa samatthanavasena vuttaṃ. Iminā ca imaṃ dīpeti ‘‘yaṃ vuttaṃ ‘ekūnavīsativassaṃ sāmaṇeraṃ nikkhamanīyapuṇṇamāsiṃ atikkamma pāṭipadadivase upasampādentī’ti, tattha gabbhamāsepi aggahetvā dvīhi māsehi aparipuṇṇavīsativassaṃ sandhāya ‘ekūnavīsativassa’nti vuttaṃ, tasmā adhikamāsesu dvīsu gahitesu vīsativassāni paripuṇṇāni nāma hontī’’ti. Tasmāti yasmā gabbhamāsāpi gaṇanūpagā honti, tasmā. Ekavīsativasso hotīti jātadivasato paṭṭhāya vīsativasso samāno gabbhamāsehi saddhiṃ ekavīsativasso hoti.
೪೦೬. ಅಞ್ಞಂ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತೀತಿ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ಕಮ್ಮವಾಚಾಚರಿಯೋ ವಾ ಹುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಿ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸತಾ, ಊನಕಸಞ್ಞಿತಾ, ಉಪಸಮ್ಪಾದನನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ಪನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ।
406.Aññaṃupasampādetīti upajjhāyo kammavācācariyo vā hutvā upasampādeti. Sesamettha uttānameva. Ūnavīsativassatā, ūnakasaññitā, upasampādananti imāni panettha tīṇi aṅgāni.
ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Ūnavīsativassasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೭. ಸಪ್ಪಾಣಕವಗ್ಗೋ • 7. Sappāṇakavaggo
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೫. ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 5. Ūnavīsativassasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೫. ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 5. Ūnavīsativassasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೫. ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 5. Ūnavīsativassasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೫. ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ • 5. Ūnavīsativassasikkhāpadaṃ
