| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya |
२. उण्णाभब्राह्मणसुत्तं
2. Uṇṇābhabrāhmaṇasuttaṃ
५१२. सावत्थिनिदानं। अथ खो उण्णाभो ब्राह्मणो येन भगवा तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा भगवता सद्धिं सम्मोदि। सम्मोदनीयं कथं सारणीयं वीतिसारेत्वा एकमन्तं निसीदि। एकमन्तं निसिन्नो खो उण्णाभो ब्राह्मणो भगवन्तं एतदवोच –
512. Sāvatthinidānaṃ. Atha kho uṇṇābho brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho uṇṇābho brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘पञ्चिमानि, भो गोतम, इन्द्रियानि नानाविसयानि नानागोचरानि, न अञ्ञमञ्ञस्स गोचरविसयं पच्चनुभोन्ति। कतमानि पञ्च? चक्खुन्द्रियं, सोतिन्द्रियं, घानिन्द्रियं, जिव्हिन्द्रियं, कायिन्द्रियं । इमेसं नु खो, भो गोतम, पञ्चन्नं इन्द्रियानं नानाविसयानं नानागोचरानं न अञ्ञमञ्ञस्स गोचरविसयं पच्चनुभोन्तानं किं पटिसरणं, को च नेसं गोचरविसयं पच्चनुभोती’’ति?
‘‘Pañcimāni, bho gotama, indriyāni nānāvisayāni nānāgocarāni, na aññamaññassa gocaravisayaṃ paccanubhonti. Katamāni pañca? Cakkhundriyaṃ, sotindriyaṃ, ghānindriyaṃ, jivhindriyaṃ, kāyindriyaṃ . Imesaṃ nu kho, bho gotama, pañcannaṃ indriyānaṃ nānāvisayānaṃ nānāgocarānaṃ na aññamaññassa gocaravisayaṃ paccanubhontānaṃ kiṃ paṭisaraṇaṃ, ko ca nesaṃ gocaravisayaṃ paccanubhotī’’ti?
‘‘पञ्चिमानि, ब्राह्मण, इन्द्रियानि नानाविसयानि नानागोचरानि न अञ्ञमञ्ञस्स गोचरविसयं पच्चनुभोन्ति। कतमानि पञ्च? चक्खुन्द्रियं, सोतिन्द्रियं , घानिन्द्रियं, जिव्हिन्द्रियं, कायिन्द्रियं। इमेसं खो, ब्राह्मण, पञ्चन्नं इन्द्रियानं नानाविसयानं नानागोचरानं न अञ्ञमञ्ञस्स गोचरविसयं पच्चनुभोन्तानं मनो पटिसरणं, मनोव नेसं गोचरविसयं पच्चनुभोती’’ति।
‘‘Pañcimāni, brāhmaṇa, indriyāni nānāvisayāni nānāgocarāni na aññamaññassa gocaravisayaṃ paccanubhonti. Katamāni pañca? Cakkhundriyaṃ, sotindriyaṃ , ghānindriyaṃ, jivhindriyaṃ, kāyindriyaṃ. Imesaṃ kho, brāhmaṇa, pañcannaṃ indriyānaṃ nānāvisayānaṃ nānāgocarānaṃ na aññamaññassa gocaravisayaṃ paccanubhontānaṃ mano paṭisaraṇaṃ, manova nesaṃ gocaravisayaṃ paccanubhotī’’ti.
‘‘मनस्स पन, भो गोतम, किं पटिसरण’’न्ति? ‘‘मनस्स खो, ब्राह्मण, सति पटिसरण’’न्ति। ‘‘सतिया पन, भो गोतम, किं पटिसरण’’न्ति? ‘‘सतिया खो, ब्राह्मण, विमुत्ति पटिसरण’’न्ति। ‘‘विमुत्तिया पन, भो गोतम, किं पटिसरण’’न्ति? ‘‘विमुत्तिया खो, ब्राह्मण, निब्बानं पटिसरण’’न्ति। ‘‘निब्बानस्स पन, भो गोतम, किं पटिसरण’’न्ति? ‘‘अच्चयासि 1, ब्राह्मण, पञ्हं, नासक्खि पञ्हस्स परियन्तं गहेतुं। निब्बानोगधञ्हि, ब्राह्मण, ब्रह्मचरियं वुस्सति निब्बानपरायणं निब्बानपरियोसान’’न्ति।
‘‘Manassa pana, bho gotama, kiṃ paṭisaraṇa’’nti? ‘‘Manassa kho, brāhmaṇa, sati paṭisaraṇa’’nti. ‘‘Satiyā pana, bho gotama, kiṃ paṭisaraṇa’’nti? ‘‘Satiyā kho, brāhmaṇa, vimutti paṭisaraṇa’’nti. ‘‘Vimuttiyā pana, bho gotama, kiṃ paṭisaraṇa’’nti? ‘‘Vimuttiyā kho, brāhmaṇa, nibbānaṃ paṭisaraṇa’’nti. ‘‘Nibbānassa pana, bho gotama, kiṃ paṭisaraṇa’’nti? ‘‘Accayāsi 2, brāhmaṇa, pañhaṃ, nāsakkhi pañhassa pariyantaṃ gahetuṃ. Nibbānogadhañhi, brāhmaṇa, brahmacariyaṃ vussati nibbānaparāyaṇaṃ nibbānapariyosāna’’nti.
अथ खो उण्णाभो ब्राह्मणो भगवतो भासितं अभिनन्दित्वा अनुमोदित्वा उट्ठायासना भगवन्तं अभिवादेत्वा पदक्खिणं कत्वा पक्कामि।
Atha kho uṇṇābho brāhmaṇo bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.
अथ खो भगवा अचिरपक्कन्ते उण्णाभे ब्राह्मणे भिक्खू आमन्तेसि – ‘‘सेय्यथापि, भिक्खवे, कूटागारे वा कूटागारसालायं वा 3 पाचीनवातपाना सूरिये उग्गच्छन्ते वातपानेन रस्मि 4 पविसित्वा क्वास्स 5 पतिट्ठिता’’ति? ‘‘पच्छिमायं, भन्ते, भित्तिय’’न्ति। ‘‘एवमेव खो, भिक्खवे, उण्णाभस्स ब्राह्मणस्स तथागते सद्धा निविट्ठा मूलजाता पतिट्ठिता दळ्हा असंहारिया समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना वा केनचि वा लोकस्मिं। इमम्हि चे, भिक्खवे, समये उण्णाभो ब्राह्मणो कालङ्करेय्य, नत्थि संयोजनं येन संयोजनेन संयुत्तो उण्णाभो ब्राह्मणो पुन इमं लोकं आगच्छेय्या’’ति। दुतियं।
Atha kho bhagavā acirapakkante uṇṇābhe brāhmaṇe bhikkhū āmantesi – ‘‘seyyathāpi, bhikkhave, kūṭāgāre vā kūṭāgārasālāyaṃ vā 6 pācīnavātapānā sūriye uggacchante vātapānena rasmi 7 pavisitvā kvāssa 8 patiṭṭhitā’’ti? ‘‘Pacchimāyaṃ, bhante, bhittiya’’nti. ‘‘Evameva kho, bhikkhave, uṇṇābhassa brāhmaṇassa tathāgate saddhā niviṭṭhā mūlajātā patiṭṭhitā daḷhā asaṃhāriyā samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasmiṃ. Imamhi ce, bhikkhave, samaye uṇṇābho brāhmaṇo kālaṅkareyya, natthi saṃyojanaṃ yena saṃyojanena saṃyutto uṇṇābho brāhmaṇo puna imaṃ lokaṃ āgaccheyyā’’ti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / २. उण्णाभब्राह्मणसुत्तवण्णना • 2. Uṇṇābhabrāhmaṇasuttavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / २. उण्णाभब्राह्मणसुत्तवण्णना • 2. Uṇṇābhabrāhmaṇasuttavaṇṇanā
