| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๒. อุณฺณาภพฺราหฺมณสุตฺตํ
2. Uṇṇābhabrāhmaṇasuttaṃ
๕๑๒. สาวตฺถินิทานํฯ อถ โข อุณฺณาโภ พฺราหฺมโณ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควตา สทฺธิํ สโมฺมทิฯ สโมฺมทนียํ กถํ สารณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสิโนฺน โข อุณฺณาโภ พฺราหฺมโณ ภควนฺตํ เอตทโวจ –
512. Sāvatthinidānaṃ. Atha kho uṇṇābho brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho uṇṇābho brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ปญฺจิมานิ, โภ โคตม, อินฺทฺริยานิ นานาวิสยานิ นานาโคจรานิ, น อญฺญมญฺญสฺส โคจรวิสยํ ปจฺจนุโภนฺติฯ กตมานิ ปญฺจ? จกฺขุนฺทฺริยํ, โสตินฺทฺริยํ, ฆานินฺทฺริยํ, ชิวฺหินฺทฺริยํ, กายินฺทฺริยํ ฯ อิเมสํ นุ โข, โภ โคตม, ปญฺจนฺนํ อินฺทฺริยานํ นานาวิสยานํ นานาโคจรานํ น อญฺญมญฺญสฺส โคจรวิสยํ ปจฺจนุโภนฺตานํ กิํ ปฎิสรณํ, โก จ เนสํ โคจรวิสยํ ปจฺจนุโภตี’’ติ?
‘‘Pañcimāni, bho gotama, indriyāni nānāvisayāni nānāgocarāni, na aññamaññassa gocaravisayaṃ paccanubhonti. Katamāni pañca? Cakkhundriyaṃ, sotindriyaṃ, ghānindriyaṃ, jivhindriyaṃ, kāyindriyaṃ . Imesaṃ nu kho, bho gotama, pañcannaṃ indriyānaṃ nānāvisayānaṃ nānāgocarānaṃ na aññamaññassa gocaravisayaṃ paccanubhontānaṃ kiṃ paṭisaraṇaṃ, ko ca nesaṃ gocaravisayaṃ paccanubhotī’’ti?
‘‘ปญฺจิมานิ, พฺราหฺมณ, อินฺทฺริยานิ นานาวิสยานิ นานาโคจรานิ น อญฺญมญฺญสฺส โคจรวิสยํ ปจฺจนุโภนฺติฯ กตมานิ ปญฺจ? จกฺขุนฺทฺริยํ, โสตินฺทฺริยํ , ฆานินฺทฺริยํ, ชิวฺหินฺทฺริยํ, กายินฺทฺริยํฯ อิเมสํ โข, พฺราหฺมณ, ปญฺจนฺนํ อินฺทฺริยานํ นานาวิสยานํ นานาโคจรานํ น อญฺญมญฺญสฺส โคจรวิสยํ ปจฺจนุโภนฺตานํ มโน ปฎิสรณํ, มโนว เนสํ โคจรวิสยํ ปจฺจนุโภตี’’ติฯ
‘‘Pañcimāni, brāhmaṇa, indriyāni nānāvisayāni nānāgocarāni na aññamaññassa gocaravisayaṃ paccanubhonti. Katamāni pañca? Cakkhundriyaṃ, sotindriyaṃ , ghānindriyaṃ, jivhindriyaṃ, kāyindriyaṃ. Imesaṃ kho, brāhmaṇa, pañcannaṃ indriyānaṃ nānāvisayānaṃ nānāgocarānaṃ na aññamaññassa gocaravisayaṃ paccanubhontānaṃ mano paṭisaraṇaṃ, manova nesaṃ gocaravisayaṃ paccanubhotī’’ti.
‘‘มนสฺส ปน, โภ โคตม, กิํ ปฎิสรณ’’นฺติ? ‘‘มนสฺส โข, พฺราหฺมณ, สติ ปฎิสรณ’’นฺติฯ ‘‘สติยา ปน, โภ โคตม, กิํ ปฎิสรณ’’นฺติ? ‘‘สติยา โข, พฺราหฺมณ, วิมุตฺติ ปฎิสรณ’’นฺติฯ ‘‘วิมุตฺติยา ปน, โภ โคตม, กิํ ปฎิสรณ’’นฺติ? ‘‘วิมุตฺติยา โข, พฺราหฺมณ, นิพฺพานํ ปฎิสรณ’’นฺติฯ ‘‘นิพฺพานสฺส ปน, โภ โคตม, กิํ ปฎิสรณ’’นฺติ? ‘‘อจฺจยาสิ 1, พฺราหฺมณ, ปญฺหํ, นาสกฺขิ ปญฺหสฺส ปริยนฺตํ คเหตุํฯ นิพฺพาโนคธญฺหิ, พฺราหฺมณ, พฺรหฺมจริยํ วุสฺสติ นิพฺพานปรายณํ นิพฺพานปริโยสาน’’นฺติฯ
‘‘Manassa pana, bho gotama, kiṃ paṭisaraṇa’’nti? ‘‘Manassa kho, brāhmaṇa, sati paṭisaraṇa’’nti. ‘‘Satiyā pana, bho gotama, kiṃ paṭisaraṇa’’nti? ‘‘Satiyā kho, brāhmaṇa, vimutti paṭisaraṇa’’nti. ‘‘Vimuttiyā pana, bho gotama, kiṃ paṭisaraṇa’’nti? ‘‘Vimuttiyā kho, brāhmaṇa, nibbānaṃ paṭisaraṇa’’nti. ‘‘Nibbānassa pana, bho gotama, kiṃ paṭisaraṇa’’nti? ‘‘Accayāsi 2, brāhmaṇa, pañhaṃ, nāsakkhi pañhassa pariyantaṃ gahetuṃ. Nibbānogadhañhi, brāhmaṇa, brahmacariyaṃ vussati nibbānaparāyaṇaṃ nibbānapariyosāna’’nti.
อถ โข อุณฺณาโภ พฺราหฺมโณ ภควโต ภาสิตํ อภินนฺทิตฺวา อนุโมทิตฺวา อุฎฺฐายาสนา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา ปกฺกามิฯ
Atha kho uṇṇābho brāhmaṇo bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.
อถ โข ภควา อจิรปกฺกเนฺต อุณฺณาเภ พฺราหฺมเณ ภิกฺขู อามเนฺตสิ – ‘‘เสยฺยถาปิ, ภิกฺขเว, กูฎาคาเร วา กูฎาคารสาลายํ วา 3 ปาจีนวาตปานา สูริเย อุคฺคจฺฉเนฺต วาตปาเนน รสฺมิ 4 ปวิสิตฺวา กฺวาสฺส 5 ปติฎฺฐิตา’’ติ? ‘‘ปจฺฉิมายํ, ภเนฺต, ภิตฺติย’’นฺติฯ ‘‘เอวเมว โข, ภิกฺขเว, อุณฺณาภสฺส พฺราหฺมณสฺส ตถาคเต สทฺธา นิวิฎฺฐา มูลชาตา ปติฎฺฐิตา ทฬฺหา อสํหาริยา สมเณน วา พฺราหฺมเณน วา เทเวน วา มาเรน วา พฺรหฺมุนา วา เกนจิ วา โลกสฺมิํฯ อิมมฺหิ เจ, ภิกฺขเว, สมเย อุณฺณาโภ พฺราหฺมโณ กาลงฺกเรยฺย, นตฺถิ สํโยชนํ เยน สํโยชเนน สํยุโตฺต อุณฺณาโภ พฺราหฺมโณ ปุน อิมํ โลกํ อาคเจฺฉยฺยา’’ติฯ ทุติยํฯ
Atha kho bhagavā acirapakkante uṇṇābhe brāhmaṇe bhikkhū āmantesi – ‘‘seyyathāpi, bhikkhave, kūṭāgāre vā kūṭāgārasālāyaṃ vā 6 pācīnavātapānā sūriye uggacchante vātapānena rasmi 7 pavisitvā kvāssa 8 patiṭṭhitā’’ti? ‘‘Pacchimāyaṃ, bhante, bhittiya’’nti. ‘‘Evameva kho, bhikkhave, uṇṇābhassa brāhmaṇassa tathāgate saddhā niviṭṭhā mūlajātā patiṭṭhitā daḷhā asaṃhāriyā samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasmiṃ. Imamhi ce, bhikkhave, samaye uṇṇābho brāhmaṇo kālaṅkareyya, natthi saṃyojanaṃ yena saṃyojanena saṃyutto uṇṇābho brāhmaṇo puna imaṃ lokaṃ āgaccheyyā’’ti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๒. อุณฺณาภพฺราหฺมณสุตฺตวณฺณนา • 2. Uṇṇābhabrāhmaṇasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๒. อุณฺณาภพฺราหฺมณสุตฺตวณฺณนา • 2. Uṇṇābhabrāhmaṇasuttavaṇṇanā
