| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
2. උණ්‌ණාභබ්‍රාහ්‌මණසුත්‌තවණ්‌ණනා
2. Uṇṇābhabrāhmaṇasuttavaṇṇanā
512. දුතියෙ ගොචරවිසයන්‌ති ගොචරභූතං විසයං. අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤස්‌සාති චක්‌ඛු සොතස්‌ස, සොතං වා චක්‌ඛුස්‌සාති එවං එකං එකස්‌ස ගොචරවිසයං න පච්‌චනුභොති. සචෙ හි නීලාදිභෙදං රූපාරම්‌මණං සමොධානෙත්‌වා සොතින්‌ද්‍රියස්‌ස උපනෙය්‍ය – ‘‘ඉඞ්‌ඝ ත්‌වං තාව නං වවත්‌ථපෙහි විභාවෙහි ‘කින්‌නාමෙතං ආරම්‌මණ’’’න්‌ති. චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණං විනාපි මුඛෙන අත්‌තනො ධම්‌මතාය එවං වදෙය්‍ය – ‘‘අරෙ, අන්‌ධබාල, වස්‌සසතම්‌පි වස්‌සසහස්‌සම්‌පි වස්‌සසතසහස්‌සම්‌පි පරිධාවමානො අඤ්‌ඤත්‍ර මයා කුහිං එතස්‌ස ජානනකං ලභිස්‌සසි, තං ආහර, චක්‌ඛුපසාදෙ උපනෙහි, අහමෙතං ආරම්‌මණං ජානිස්‌සාමි – යදි වා නීලං, යදි වා පීතකං. න හි එසො අඤ්‌ඤස්‌ස විසයො, මය්‌හමෙවෙසො විසයො’’ති. සෙසද්‌වාරෙසුපි එසෙව නයො. එවමෙතානි අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤස්‌ස ගොචරවිසයං න පච්‌චනුභොන්‌ති නාම.
512. Dutiye gocaravisayanti gocarabhūtaṃ visayaṃ. Aññamaññassāti cakkhu sotassa, sotaṃ vā cakkhussāti evaṃ ekaṃ ekassa gocaravisayaṃ na paccanubhoti. Sace hi nīlādibhedaṃ rūpārammaṇaṃ samodhānetvā sotindriyassa upaneyya – ‘‘iṅgha tvaṃ tāva naṃ vavatthapehi vibhāvehi ‘kinnāmetaṃ ārammaṇa’’’nti. Cakkhuviññāṇaṃ vināpi mukhena attano dhammatāya evaṃ vadeyya – ‘‘are, andhabāla, vassasatampi vassasahassampi vassasatasahassampi paridhāvamāno aññatra mayā kuhiṃ etassa jānanakaṃ labhissasi, taṃ āhara, cakkhupasāde upanehi, ahametaṃ ārammaṇaṃ jānissāmi – yadi vā nīlaṃ, yadi vā pītakaṃ. Na hi eso aññassa visayo, mayhameveso visayo’’ti. Sesadvāresupi eseva nayo. Evametāni aññamaññassa gocaravisayaṃ na paccanubhonti nāma.
කිං පටිසරණන්‌ති එතෙසං කිං පටිසරණං, කිං එතානි පටිසරන්‌තීති පුච්‌ඡති. මනො පටිසරණන්‌ති ජවනමනො පටිසරණං. මනොව නෙසන්‌ති මනොද්‌වාරිකජවනමනොව එතෙසං ගොචරවිසයං රජ්‌ජනාදිවසෙන අනුභොති. චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණඤ්‌හි රූපදස්‌සනමත්‌තමෙව, එත්‌ථ රජ්‌ජනං වා දුස්‌සනං වා මුය්‌හනං වා නත්‌ථි. එකස්‌මිං පන ද්‌වාරෙ ජවනං රජ්‌ජති වා දුස්‌සති වා මුය්‌හති වා. සොතවිඤ්‌ඤාණාදීසුපි එසෙව නයො.
Kiṃ paṭisaraṇanti etesaṃ kiṃ paṭisaraṇaṃ, kiṃ etāni paṭisarantīti pucchati. Mano paṭisaraṇanti javanamano paṭisaraṇaṃ. Manova nesanti manodvārikajavanamanova etesaṃ gocaravisayaṃ rajjanādivasena anubhoti. Cakkhuviññāṇañhi rūpadassanamattameva, ettha rajjanaṃ vā dussanaṃ vā muyhanaṃ vā natthi. Ekasmiṃ pana dvāre javanaṃ rajjati vā dussati vā muyhati vā. Sotaviññāṇādīsupi eseva nayo.
තත්‍රායං උපමා – පඤ්‌ච කිර දුබ්‌බලභොජකා රාජානං සෙවිත්‌වා කිච්‌ඡෙන කසිරෙන එකස්‌මිං පඤ්‌චකුලිකෙ ගාමෙ පරිත්‌තකං ආයං ලභිංසු. තෙසං තත්‌ථ මච්‌ඡභාගො මංසභාගො, අද්‌දුකහාපණො වා යොත්‌තකහාපණො වා මාසකහාපණො වා අට්‌ඨකහාපණො වා සොළසකහාපණො වා චතුසට්‌ඨිකහාපණො වා දණ්‌ඩොති එත්‌තකමත්‌තමෙව පාපුණාති, සතවත්‌ථුකං පඤ්‌චසතවත්‌ථුකං සහස්‌සවත්‌ථුකං මහාබලිං රාජාව ගණ්‌හාති.
Tatrāyaṃ upamā – pañca kira dubbalabhojakā rājānaṃ sevitvā kicchena kasirena ekasmiṃ pañcakulike gāme parittakaṃ āyaṃ labhiṃsu. Tesaṃ tattha macchabhāgo maṃsabhāgo, addukahāpaṇo vā yottakahāpaṇo vā māsakahāpaṇo vā aṭṭhakahāpaṇo vā soḷasakahāpaṇo vā catusaṭṭhikahāpaṇo vā daṇḍoti ettakamattameva pāpuṇāti, satavatthukaṃ pañcasatavatthukaṃ sahassavatthukaṃ mahābaliṃ rājāva gaṇhāti.
තත්‌ථ පඤ්‌චකුලිකගාමා විය පඤ්‌චපසාදා දට්‌ඨබ්‌බා, පඤ්‌ච දුබ්‌බලභොජකා විය පඤ්‌චවිඤ්‌ඤාණානි; රාජා විය ජවනං, දුබ්‌බලභොජකානං පරිත්‌තකආයපාපුණනං විය චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණාදීනං රූපදස්‌සනාදිමත්‌තං, රජ්‌ජනාදි පන එතෙසු නත්‌ථි . රඤ්‌ඤො මහාබලිග්‌ගහණං විය තෙසු ද්‌වාරෙසු ජවනස්‌ස රජ්‌ජනාදීනි වෙදිතබ්‌බානි. එවමෙත්‌ථ මනොති කුසලාකුසලජවනං වුත්‌තං.
Tattha pañcakulikagāmā viya pañcapasādā daṭṭhabbā, pañca dubbalabhojakā viya pañcaviññāṇāni; rājā viya javanaṃ, dubbalabhojakānaṃ parittakaāyapāpuṇanaṃ viya cakkhuviññāṇādīnaṃ rūpadassanādimattaṃ, rajjanādi pana etesu natthi . Rañño mahābaliggahaṇaṃ viya tesu dvāresu javanassa rajjanādīni veditabbāni. Evamettha manoti kusalākusalajavanaṃ vuttaṃ.
සති පටිසරණන්‌ති මග්‌ගසති පටිසරණං. ජවනමනො හි මග්‌ගසතිං පටිසරති. විමුත්‌තීති ඵලවිමුත්‌ති. පටිසරණන්‌ති ඵලවිමුත්‌තියා නිබ්‌බානං පටිසරණං. තඤ්‌හි සා පටිසරති. නාසක්‌ඛි පඤ්‌හස්‌ස පරියන්‌තං ගහෙතුන්‌ති පඤ්‌හස්‌ස පරිච්‌ඡෙදං පමාණං ගහෙතුං නාසක්‌ඛි, අප්‌පටිසරණං ධම්‌මං ‘‘සප්‌පටිසරණ’’න්‌ති පුච්‌ඡි. නිබ්‌බානං නාමෙතං අප්‌පටිසරණං, න කිඤ්‌චි පටිසරති. නිබ්‌බානොගධන්‌ති නිබ්‌බානබ්‌භන්‌තරං නිබ්‌බානං අනුපවිට්‌ඨං. බ්‍රහ්‌මචරියන්‌ති මග්‌ගබ්‍රහ්‌මචරියං. නිබ්‌බානපරායණන්‌ති නිබ්‌බානං පරං අයනමස්‌ස පරා ගති, න තතො පරං ගච්‌ඡතීති අත්‌ථො. නිබ්‌බානං පරියොසානං අවසානං අස්‌සාති නිබ්‌බානපරියොසානං.
Sati paṭisaraṇanti maggasati paṭisaraṇaṃ. Javanamano hi maggasatiṃ paṭisarati. Vimuttīti phalavimutti. Paṭisaraṇanti phalavimuttiyā nibbānaṃ paṭisaraṇaṃ. Tañhi sā paṭisarati. Nāsakkhi pañhassa pariyantaṃ gahetunti pañhassa paricchedaṃ pamāṇaṃ gahetuṃ nāsakkhi, appaṭisaraṇaṃ dhammaṃ ‘‘sappaṭisaraṇa’’nti pucchi. Nibbānaṃ nāmetaṃ appaṭisaraṇaṃ, na kiñci paṭisarati. Nibbānogadhanti nibbānabbhantaraṃ nibbānaṃ anupaviṭṭhaṃ. Brahmacariyanti maggabrahmacariyaṃ. Nibbānaparāyaṇanti nibbānaṃ paraṃ ayanamassa parā gati, na tato paraṃ gacchatīti attho. Nibbānaṃ pariyosānaṃ avasānaṃ assāti nibbānapariyosānaṃ.
මූලජාතා පතිට්‌ඨිතාති මග්‌ගෙන ආගතසද්‌ධා වුච්‌චති. ඉමම්‌හි චෙ, භික්‌ඛවෙ, සමයෙති කිං සන්‌ධායාහ? ඣානඅනාගාමිතං. තස්‌මිඤ්‌හි සමයෙ බ්‍රාහ්‌මණස්‌ස පඨමමග්‌ගෙන පඤ්‌ච අකුසලචිත්‌තානි පහීනානි, පඨමජ්‌ඣානෙන පඤ්‌ච නීවරණානීති ඣානඅනාගාමිට්‌ඨානෙ ඨිතො. සො අපරිහීනජ්‌ඣානො කාලං කත්‌වා තත්‌ථෙව පරිනිබ්‌බායෙය්‍ය. සචෙ පනස්‌ස පුත්‌තදාරං අනුසාසන්‌තස්‌ස කම්‌මන්‌තෙ විචාරෙන්‌තස්‌ස ඣානං නස්‌සති, නට්‌ඨෙ ඣානෙ ගති අනිබද්‌ධා හොති, අනට්‌ඨෙ පන නිබද්‌ධාති ඉමං ඣානඅනාගාමිතං සන්‌ධාය එවමාහ.
Mūlajātā patiṭṭhitāti maggena āgatasaddhā vuccati. Imamhi ce, bhikkhave, samayeti kiṃ sandhāyāha? Jhānaanāgāmitaṃ. Tasmiñhi samaye brāhmaṇassa paṭhamamaggena pañca akusalacittāni pahīnāni, paṭhamajjhānena pañca nīvaraṇānīti jhānaanāgāmiṭṭhāne ṭhito. So aparihīnajjhāno kālaṃ katvā tattheva parinibbāyeyya. Sace panassa puttadāraṃ anusāsantassa kammante vicārentassa jhānaṃ nassati, naṭṭhe jhāne gati anibaddhā hoti, anaṭṭhe pana nibaddhāti imaṃ jhānaanāgāmitaṃ sandhāya evamāha.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 2. උණ්‌ණාභබ්‍රාහ්‌මණසුත්‌තං • 2. Uṇṇābhabrāhmaṇasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 2. උණ්‌ණාභබ්‍රාහ්‌මණසුත්‌තවණ්‌ණනා • 2. Uṇṇābhabrāhmaṇasuttavaṇṇanā
