| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
੨. ਉਣ੍ਣਾਭਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
2. Uṇṇābhabrāhmaṇasuttavaṇṇanā
੫੧੨. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸਾਤਿ ਅਞ੍ਞੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ। ਨ ਪਚ੍ਚਨੁਭੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅવਿਸਯਭਾવਤੋ। ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਅਞ੍ਞવਿਸਯਤਂ ਅਨ੍વਯਤੋ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤੋ વਿਭਾવੇਤੁਂ ‘‘ਸਚੇ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ।
512.Aññamaññassāti añño aññassa. Na paccanubhoti attano avisayabhāvato. Idāni taṃ aññavisayataṃ anvayato byatirekato vibhāvetuṃ ‘‘sace hī’’tiādi vuttaṃ.
વਿਸਯਾਨਿ ਪਟਿਸਰਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਪਟਿਸਰਣਂ। ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯવਿਞ੍ਞਾਣਾਨਿ ਹਿ ਅਸਤਿਪਿ ਤਾਦਿਸੇ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਯਾਥਾવਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨਨਤੋ ਪવੇਦਨવਿਜਾਨਨਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਿ વਿਯ ਪવਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਸਿਦ੍ਧਿਤੋ। ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ – ‘‘ਮਨੋ ਪਟਿਸਰਣਂ, ਮਨੋવ ਨੇਸਂ ਗੋਚਰવਿਸਯਂ ਪਚ੍ਚਨੁਭੋਤੀ’’ਤਿ ਮਨੋਦ੍વਾਰਿਕਜવਨਮਨੋ ਹਿ ਸવਿਸੇਸਂ ਮਨੋવਿਸਯਂ ਪਚ੍ਚਨੁਭੋਤਿ, ਪਞ੍ਚਦ੍વਾਰਿਕਜવਨਮਨੋ ਮਨਨਮਤ੍ਤਮੇવ ਪਚ੍ਚਨੁਭવਤਿ। ਰਜ੍ਜਨਾਦਿਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਦ੍ਦਹਨਾਦਿਪਿ ਗਹਿਤਮੇવਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਪਞ੍ਚਦ੍વਾਰਪ੍ਪવਤ੍ਤਿવਸੇਨ ਤਥਾ વੁਤ੍ਤਂ। ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਦ੍વਾਰੇਤਿ ਚਕ੍ਖੁਦ੍વਾਰੇ।
Visayāni paṭisaranti etthāti paṭisaraṇaṃ. Indriyaviññāṇāni hi asatipi tādise adhippāye attano ārammaṇassa yāthāvato sampajānanato pavedanavijānanāni karontāni viya pavattanti, tathā lokassa aññattha siddhito. Tenāha bhagavā – ‘‘mano paṭisaraṇaṃ, manova nesaṃ gocaravisayaṃ paccanubhotī’’ti manodvārikajavanamano hi savisesaṃ manovisayaṃ paccanubhoti, pañcadvārikajavanamano mananamattameva paccanubhavati. Rajjanādiggahaṇañcettha nidassanamattaṃ, tasmā saddahanādipi gahitamevāti daṭṭhabbaṃ, pañcadvārappavattivasena tathā vuttaṃ. Ekasmiṃ pana dvāreti cakkhudvāre.
ਦੁਬ੍ਬਲਭੋਜਕਾਤਿ ਅਪ੍ਪਾਨੁਭਾવਾ ਰਾਜਭੋਗ੍ਗਾ। ਆਯਨ੍ਤਿ ਭੋਗੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਂ। ਯੋਤ੍ਤਬਨ੍ਧਾਦਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਕਹਾਪਣੋ ਯੋਤ੍ਤਕਹਾਪਣੋ। ਅਦ੍ਦੁਬਨ੍ਧਾਦਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਕਹਾਪਣੋ ਅਦ੍ਦੁਕਹਾਪਣੋ। ਮਾਘਾਤਘੋਸਨਾਯ ਕਤਾਯ ਹਿਂਸਾਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਕਹਾਪਣੋ ਮਾਪਹਾਰਕਹਾਪਣੋ। ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਮਾਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਟ੍ਠਕਹਾਪਣੋ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਤવਤ੍ਥੁਕਨ੍ਤਿ ਸਤਕਰੀਸવਤ੍ਥੁਕਂ।
Dubbalabhojakāti appānubhāvā rājabhoggā. Āyanti bhoguppattiṭṭhānaṃ. Yottabandhādinimittaṃ laddhabbakahāpaṇo yottakahāpaṇo. Addubandhādinimittaṃ gahetabbakahāpaṇo addukahāpaṇo. Māghātaghosanāya katāya hiṃsānimittaṃ gahetabbakahāpaṇo māpahārakahāpaṇo. Tassa parimāṇaṃ dassetuṃ ‘‘aṭṭhakahāpaṇo’’tiādi vuttaṃ. Satavatthukanti satakarīsavatthukaṃ.
ਮਗ੍ਗਸਤੀਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਤਿ। ਭਾવਨਮਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਜવਨਮਨੋ ਉਸ੍ਸਕ੍ਕਿਤ੍વਾવ ਮਗ੍ਗਸਤਿਂ ਪਟਿਸਰਤਿ ਤਪ੍ਪਰਿਯੋਸਾਨਤ੍ਤਾ। ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ। ਸਾਤਿ ਫਲવਿਮੁਤ੍ਤਿ। ਪਟਿਸਰਤਿ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਸਤਿਯਾ। ਫਲવਿਮੁਤ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਉਭਯਂ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਸਿਦ੍ਧਾਯੇવਾਤਿ। ਆਰਮ੍ਮਣવਸੇਨ ਨਤ੍ਥਿ ਏਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਰਣਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਸਰਣਂ ਅਸਙ੍ਖਤਾਮਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਨਿਚ੍ਚਸਭਾવਤ੍ਤਾ। ਸਯਂ ਪਨ ਸਬ੍ਬੇਸਂਯੇવ ਅਰਿਯਾਨਂ ਪਟਿਸਰਣਂ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਰਹਤੋ ਗਤੀ’’ਤਿ (ਪਰਿ॰ ੩੩੯)। ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਨੁਪવਿਟ੍ਠਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨਿਸ੍ਸਯਤ੍ਤਾ। ਨ ਤਤੋ ਪਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਗਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਅਭਾવਾ। ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਰਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਓਸਾਨਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਰਿਯੋਸਾਨਂ।
Maggasatīti ariyamaggasati. Bhāvanamanuyuñjantassa hi javanamano ussakkitvāva maggasatiṃ paṭisarati tappariyosānattā. Tanti nibbānaṃ. Sāti phalavimutti. Paṭisarati aggamaggasatiyā. Phalavimutti nibbānanti ubhayaṃ maggassa siddhāyevāti. Ārammaṇavasena natthi etassa paṭisaraṇanti appaṭisaraṇaṃ asaṅkhatāmatassa santiniccasabhāvattā. Sayaṃ pana sabbesaṃyeva ariyānaṃ paṭisaraṇaṃ. Tenāha ‘‘nibbānaṃ arahato gatī’’ti (pari. 339). Nibbānaṃ anupaviṭṭhaṃ nibbānanissayattā. Na tato paraṃ gacchati gatassa aññassa tādisassa abhāvā. Nibbānaṃ pari sabbaso osānanti nibbānapariyosānaṃ.
ਮੂਲਜਾਤਾ ਜਾਤਮੂਲਾ। ਤਤੋ ਏવ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ। ਕਾ ਪਨਸ੍ਸਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਗ੍ਗੇਨ ਆਗਤਸਦ੍ਧਾ’’ਤਿ। ਮਗ੍ਗੋ ਦਲ਼੍ਹਾਯ ਅਸਂਹਾਰਿਯਸਦ੍ਧਾਯ ਮੂਲਂ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਿ ਚੇવ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਚਿਤ੍ਤਞ੍ਚਾਤਿ ਪਞ੍ਚ ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦવਸੇਨ ਪਹੀਨਾਨਿ। ਪਞ੍ਚ ਨੀવਰਣਾਨੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਪਾਯਗਮਨੀਯਾਨਿ ਪਠਮਮਗ੍ਗੇਨੇવ ਪਹੀਨਾਨਿ, ਇਤਰਾਨਿ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨવਸੇਨ ਝਾਨੇਨ ਪਹੀਨਾਨੀਤਿ ਪਞ੍ਚਸੁ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਕਿਲੇਸਸਂਯੋਜਨੇਸੁ ਏਕਦੇਸવਿਗਮੇਨੇવ ਬਹਿਦ੍ਧਾਸਂਯੋਜਨੋ વਿਯ ਜਾਤੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਝਾਨਅਨਾਗਾਮਿਟ੍ਠਾਨੇ ਠਿਤੋ’’ਤਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੋ ਅਪਰਿਹੀਨ…ਪੇ॰… ਨਿਬ੍ਬਾਯੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ।
Mūlajātā jātamūlā. Tato eva patiṭṭhitā. Kā panassāti āha ‘‘maggena āgatasaddhā’’ti. Maggo daḷhāya asaṃhāriyasaddhāya mūlaṃ diṭṭhisampayuttāni ceva vicikicchācittañcāti pañca akusalacittāni samucchedavasena pahīnāni. Pañca nīvaraṇānīti ettha apāyagamanīyāni paṭhamamaggeneva pahīnāni, itarāni vikkhambhanavasena jhānena pahīnānīti pañcasu orambhāgiyakilesasaṃyojanesu ekadesavigameneva bahiddhāsaṃyojano viya jātoti vuttaṃ ‘‘jhānaanāgāmiṭṭhāne ṭhito’’ti. Tenāha ‘‘so aparihīna…pe… nibbāyeyyā’’ti.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੨. ਉਣ੍ਣਾਭਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸੁਤ੍ਤਂ • 2. Uṇṇābhabrāhmaṇasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੨. ਉਣ੍ਣਾਭਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 2. Uṇṇābhabrāhmaṇasuttavaṇṇanā
