Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / థేరీగాథా-అట్ఠకథా • Therīgāthā-aṭṭhakathā

    ౩. ఉపచాలాథేరీగాథావణ్ణనా

    3. Upacālātherīgāthāvaṇṇanā

    సతిమతీతిఆదికా ఉపచాలాయ థేరియా గాథా. తస్సా వత్థు చాలాయ థేరియా వత్థుమ్హి వుత్తమేవ. అయమ్పి హి చాలా వియ పబ్బజిత్వా విపస్సనం పట్ఠపేత్వా అరహత్తం పత్వా ఉదానేన్తీ –

    Satimatītiādikā upacālāya theriyā gāthā. Tassā vatthu cālāya theriyā vatthumhi vuttameva. Ayampi hi cālā viya pabbajitvā vipassanaṃ paṭṭhapetvā arahattaṃ patvā udānentī –

    ౧౮౯.

    189.

    ‘‘సతిమతీ చక్ఖుమతీ, భిక్ఖునీ భావితిన్ద్రియా;

    ‘‘Satimatī cakkhumatī, bhikkhunī bhāvitindriyā;

    పటివిజ్ఝి పదం సన్తం, అకాపురిససేవిత’’న్తి. –

    Paṭivijjhi padaṃ santaṃ, akāpurisasevita’’nti. –

    ఇమం గాథం అభాసి.

    Imaṃ gāthaṃ abhāsi.

    తత్థ సతిమతీతి సతిసమ్పన్నా, పుబ్బభాగే పరమేన సతినేపక్కేన సమన్నాగతా హుత్వా పచ్ఛా అరియమగ్గస్స భావితత్తా సతివేపుల్లప్పత్తియా ఉత్తమాయ సతియా సమన్నాగతాతి అత్థో. చక్ఖుమతీతి పఞ్ఞాచక్ఖునా సమన్నాగతా, ఆదితో ఉదయత్థగామినియా పఞ్ఞాయ అరియాయ నిబ్బేధికాయ సమన్నాగతా హుత్వా పఞ్ఞావేపుల్లప్పత్తియా పరమేన పఞ్ఞాచక్ఖునా సమన్నాగతాతి వుత్తం హోతి. అకాపురిససేవితన్తి అలామకపురిసేహి ఉత్తమపురిసేహి అరియేహి బుద్ధాదీహి సేవితం.

    Tattha satimatīti satisampannā, pubbabhāge paramena satinepakkena samannāgatā hutvā pacchā ariyamaggassa bhāvitattā sativepullappattiyā uttamāya satiyā samannāgatāti attho. Cakkhumatīti paññācakkhunā samannāgatā, ādito udayatthagāminiyā paññāya ariyāya nibbedhikāya samannāgatā hutvā paññāvepullappattiyā paramena paññācakkhunā samannāgatāti vuttaṃ hoti. Akāpurisasevitanti alāmakapurisehi uttamapurisehi ariyehi buddhādīhi sevitaṃ.

    ‘‘కిన్ను జాతిం న రోచేసీ’’తి గాథా థేరిం కామేసు ఉపహారేతుకామేన మారేన వుత్తా. ‘‘కిం ను త్వం భిక్ఖుని న రోచేసీ’’తి (సం॰ ని॰ ౧.౧౬౭) హి మారేన పుట్ఠా థేరీ ఆహ – ‘‘జాతిం ఖ్వాహం, ఆవుసో, న రోచేమీ’’తి. అథ నం మారో జాతస్స కామా పరిభోగా, తస్మా జాతిపి ఇచ్ఛితబ్బా, కామాపి పరిభుఞ్జితబ్బాతి దస్సేన్తో –

    ‘‘Kinnu jātiṃ na rocesī’’ti gāthā theriṃ kāmesu upahāretukāmena mārena vuttā. ‘‘Kiṃ nu tvaṃ bhikkhuni na rocesī’’ti (saṃ. ni. 1.167) hi mārena puṭṭhā therī āha – ‘‘jātiṃ khvāhaṃ, āvuso, na rocemī’’ti. Atha naṃ māro jātassa kāmā paribhogā, tasmā jātipi icchitabbā, kāmāpi paribhuñjitabbāti dassento –

    ౧౯౦.

    190.

    ‘‘కిన్ను జాతిం న రోచేసి, జాతో కామాని భుఞ్జతి;

    ‘‘Kinnu jātiṃ na rocesi, jāto kāmāni bhuñjati;

    భుఞ్జాహి కామరతియో, మాహు పచ్ఛానుతాపినీ’’తి. –

    Bhuñjāhi kāmaratiyo, māhu pacchānutāpinī’’ti. –

    గాథమాహ.

    Gāthamāha.

    తస్సత్థో – కిం ను తం కారణం, యేన త్వం ఉపచాలే జాతిం న రోచేసి న రోచేయ్యాసి, న తం కారణం అత్థి. యస్మా జాతో కామాని భుఞ్జతి ఇధ జాతో కామగుణసంహితాని రూపాదీని పటిసేవన్తో కామసుఖం పరిభుఞ్జతి. న హి అజాతస్స తం అత్థి, తస్మా భుఞ్జాహి కామరతియో కామఖిడ్డారతియో అనుభవ. మాహు పచ్ఛానుతాపినీ ‘‘యోబ్బఞ్ఞే సతి విజ్జమానేసు భోగేసు న మయా కామసుఖమనుభూత’’న్తి పచ్ఛానుతాపినీ మా అహోసి. ఇమస్మిం లోకే ధమ్మా నామ యావదేవ అత్థాధిగమత్థో అత్థో చ కామసుఖత్థోతి పాకటోయమత్థోతి అధిప్పాయో.

    Tassattho – kiṃ nu taṃ kāraṇaṃ, yena tvaṃ upacāle jātiṃ na rocesi na roceyyāsi, na taṃ kāraṇaṃ atthi. Yasmā jāto kāmāni bhuñjati idha jāto kāmaguṇasaṃhitāni rūpādīni paṭisevanto kāmasukhaṃ paribhuñjati. Na hi ajātassa taṃ atthi, tasmā bhuñjāhi kāmaratiyo kāmakhiḍḍāratiyo anubhava. Māhu pacchānutāpinī ‘‘yobbaññe sati vijjamānesu bhogesu na mayā kāmasukhamanubhūta’’nti pacchānutāpinī mā ahosi. Imasmiṃ loke dhammā nāma yāvadeva atthādhigamattho attho ca kāmasukhatthoti pākaṭoyamatthoti adhippāyo.

    తం సుత్వా థేరీ జాతియా దుక్ఖనిమిత్తతం అత్తనో చ తస్స విసయాతిక్కమం విభావేత్వా తజ్జేన్తీ –

    Taṃ sutvā therī jātiyā dukkhanimittataṃ attano ca tassa visayātikkamaṃ vibhāvetvā tajjentī –

    ౧౯౧.

    191.

    ‘‘జాతస్స మరణం హోతి, హత్థపాదాన ఛేదనం;

    ‘‘Jātassa maraṇaṃ hoti, hatthapādāna chedanaṃ;

    వధబన్ధపరిక్లేసం, జాతో దుక్ఖం నిగచ్ఛతి.

    Vadhabandhapariklesaṃ, jāto dukkhaṃ nigacchati.

    ౧౯౨.

    192.

    ‘‘అత్థి సక్యకులే జాతో, సమ్బుద్ధో అపరాజితో;

    ‘‘Atthi sakyakule jāto, sambuddho aparājito;

    సో మే ధమ్మమదేసేసి, జాతియా సమతిక్కమం.

    So me dhammamadesesi, jātiyā samatikkamaṃ.

    ౧౯౩.

    193.

    ‘‘దుక్ఖం దుక్ఖసముప్పాదం, దుక్ఖస్స చ అతిక్కమం;

    ‘‘Dukkhaṃ dukkhasamuppādaṃ, dukkhassa ca atikkamaṃ;

    అరియం చట్ఠఙ్గికం మగ్గం, దుక్ఖూపసమగామినం.

    Ariyaṃ caṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ, dukkhūpasamagāminaṃ.

    ౧౯౪.

    194.

    ‘‘తస్సాహం వచనం సుత్వా, విహరిం సాసనే రతా;

    ‘‘Tassāhaṃ vacanaṃ sutvā, vihariṃ sāsane ratā;

    తిస్సో విజ్జా అనుప్పత్తా, కతం బుద్ధస్స సాసనం.

    Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.

    ౧౯౫.

    195.

    ‘‘సబ్బత్థ విహతా నన్దీ, తమోక్ఖన్ధో పదాలితో;

    ‘‘Sabbattha vihatā nandī, tamokkhandho padālito;

    ఏవం జానాహి పాపిమ, నిహతో త్వమసి అన్తకా’’తి. –

    Evaṃ jānāhi pāpima, nihato tvamasi antakā’’ti. –

    ఇమా గాథా అభాసి.

    Imā gāthā abhāsi.

    తత్థ జాతస్స మరణం హోతీతి యస్మా జాతస్స సత్తస్స మరణం హోతి, న అజాతస్స. న కేవలం మరణమేవ, అథ ఖో జరారోగాదయో యత్తకానత్థా, సబ్బేపి తే జాతస్స హోన్తి జాతిహేతుకా. తేనాహ భగవా – ‘‘జాతిపచ్చయా జరామరణం సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సుపాయాసా సమ్భవన్తీ’’తి (మహావ॰ ౧; విభ॰ ౨౨౫; ఉదా॰ ౧). తేనేవాహ – ‘‘హత్థపాదాన ఛేదన’’న్తి హత్థపాదానం ఛేదనం జాతస్సేవ హోతి, న అజాతస్స. హత్థపాదఛేదనాపదేసేన చేత్థ బాత్తింస కమ్మకారణాపి దస్సితా ఏవాతి దట్ఠబ్బం. తేనేవాహ – ‘‘వధబన్ధపరిక్లేసం, జాతో దుక్ఖం నిగచ్ఛతీ’’తి. జీవితవియోజనముట్ఠిప్పహారాదిసఙ్ఖాతం వధపరిక్లేసఞ్చేవ అన్దుబన్ధనాదిసఙ్ఖాతం బన్ధపరిక్లేసం అఞ్ఞఞ్చ యంకిఞ్చి దుక్ఖం నామ తం సబ్బం జాతో ఏవ నిగచ్ఛతి, న అజాతో, తస్మా జాతిం న రోచేమీతి.

    Tattha jātassa maraṇaṃ hotīti yasmā jātassa sattassa maraṇaṃ hoti, na ajātassa. Na kevalaṃ maraṇameva, atha kho jarārogādayo yattakānatthā, sabbepi te jātassa honti jātihetukā. Tenāha bhagavā – ‘‘jātipaccayā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavantī’’ti (mahāva. 1; vibha. 225; udā. 1). Tenevāha – ‘‘hatthapādāna chedana’’nti hatthapādānaṃ chedanaṃ jātasseva hoti, na ajātassa. Hatthapādachedanāpadesena cettha bāttiṃsa kammakāraṇāpi dassitā evāti daṭṭhabbaṃ. Tenevāha – ‘‘vadhabandhapariklesaṃ, jāto dukkhaṃ nigacchatī’’ti. Jīvitaviyojanamuṭṭhippahārādisaṅkhātaṃ vadhapariklesañceva andubandhanādisaṅkhātaṃ bandhapariklesaṃ aññañca yaṃkiñci dukkhaṃ nāma taṃ sabbaṃ jāto eva nigacchati, na ajāto, tasmā jātiṃ na rocemīti.

    ఇదాని జాతియా కామానఞ్చ అచ్చన్తమేవ అత్తనా సమతిక్కన్తభావం మూలతో పట్ఠాయ దస్సేన్తీ – ‘‘అత్థి సక్యకులే జాతో’’తిఆదిమాహ. తత్థ అపరాజితోతి కిలేసమారాదినా కేనచి న పరాజితో. సత్థా హి సబ్బాభిభూ సదేవకం లోకం అఞ్ఞదత్థు అభిభవిత్వా ఠితో , తస్మా అపరాజితో. సేసం వుత్తనయత్తా ఉత్తానమేవ.

    Idāni jātiyā kāmānañca accantameva attanā samatikkantabhāvaṃ mūlato paṭṭhāya dassentī – ‘‘atthi sakyakule jāto’’tiādimāha. Tattha aparājitoti kilesamārādinā kenaci na parājito. Satthā hi sabbābhibhū sadevakaṃ lokaṃ aññadatthu abhibhavitvā ṭhito , tasmā aparājito. Sesaṃ vuttanayattā uttānameva.

    ఉపచాలాథేరీగాథావణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Upacālātherīgāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.

    సత్తకనిపాతవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Sattakanipātavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / థేరీగాథాపాళి • Therīgāthāpāḷi / ౩. ఉపచాలాథేరీగాథా • 3. Upacālātherīgāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact