Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணி-அட்ட²கதா² • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā

    து³கனித்³தே³ஸவண்ணனா

    Dukaniddesavaṇṇanā

    உபாதா³பா⁴ஜனீயகதா²

    Upādābhājanīyakathā

    595. இதா³னி து³வித⁴ஸங்க³ஹாதீ³ஸு ‘அத்தி² ரூபங் உபாதா³, அத்தி² ரூபங் நோஉபாதா³’தி ஏவங் பே⁴த³ஸப்³பா⁴வதோ புச்சா²புப்³ப³ங்க³மங் பத³பா⁴ஜனங் த³ஸ்ஸெந்தோ கதமங் தங் ரூபங் உபாதா³திஆதி³மாஹ. தத்த² உபாதி³யதீதி ‘உபாதா³’; மஹாபூ⁴தானி க³ஹெத்வா, அமுஞ்சித்வா, தானி நிஸ்ஸாய பவத்ததீதி அத்தோ². இதா³னி தங் பபே⁴த³தோ த³ஸ்ஸெந்தோ சக்கா²யதனந்திஆதி³மாஹ.

    595. Idāni duvidhasaṅgahādīsu ‘atthi rūpaṃ upādā, atthi rūpaṃ noupādā’ti evaṃ bhedasabbhāvato pucchāpubbaṅgamaṃ padabhājanaṃ dassento katamaṃ taṃ rūpaṃ upādātiādimāha. Tattha upādiyatīti ‘upādā’; mahābhūtāni gahetvā, amuñcitvā, tāni nissāya pavattatīti attho. Idāni taṃ pabhedato dassento cakkhāyatanantiādimāha.

    596. ஏவங் தேவீஸதிவித⁴ங் உபாதா³ரூபங் ஸங்கே²பதோ உத்³தி³ஸித்வா புன ததே³வ வித்தா²ரதோ நித்³தி³ஸந்தோ கதமங் தங் ரூபங் சக்கா²யதனந்திஆதி³மாஹ. தத்த² து³வித⁴ங் சக்கு² – மங்ஸசக்கு² பஞ்ஞாசக்கு² ச. ஏதேஸு ‘பு³த்³த⁴சக்கு² ஸமந்தசக்கு² ஞாணசக்கு² தி³ப்³ப³சக்கு² த⁴ம்மசக்கூ²’தி பஞ்சவித⁴ங் பஞ்ஞாசக்கு². தத்த² ‘‘அத்³த³ஸங் கோ² அஹங், பி⁴க்க²வே, பு³த்³த⁴சக்கு²னா லோகங் வோலோகெந்தோ ஸத்தே அப்பரஜக்கே²…பே॰… து³விஞ்ஞாபயே’’தி (ம॰ நி॰ 1.283) இத³ங் பு³த்³த⁴சக்கு² நாம. ‘‘ஸமந்தசக்கு² வுச்சதி ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாண’’ந்தி இத³ங் ஸமந்தசக்கு² நாம. ‘‘சக்கு²ங் உத³பாதி³ ஞாணங் உத³பாதீ³’’தி (ஸங்॰ நி॰ 5.1081; மஹாவ॰ 15) இத³ங் ஞாணசக்கு² நாம. ‘‘அத்³த³ஸங் கோ² அஹங், பி⁴க்க²வே, தி³ப்³பே³ன சக்கு²னா விஸுத்³தே⁴னா’’தி (ம॰ நி॰ 1.284) இத³ங் தி³ப்³ப³சக்கு² நாம. ‘‘தஸ்மிங் யேவாஸனே விரஜங் வீதமலங் த⁴ம்மசக்கு²ங் உத³பாதீ³’’தி (ம॰ நி॰ 2.395) இத³ங் ஹெட்டி²மமக்³க³த்தயஸங்கா²தங் ஞாணங் த⁴ம்மசக்கு² நாம.

    596. Evaṃ tevīsatividhaṃ upādārūpaṃ saṅkhepato uddisitvā puna tadeva vitthārato niddisanto katamaṃ taṃ rūpaṃ cakkhāyatanantiādimāha. Tattha duvidhaṃ cakkhu – maṃsacakkhu paññācakkhu ca. Etesu ‘buddhacakkhu samantacakkhu ñāṇacakkhu dibbacakkhu dhammacakkhū’ti pañcavidhaṃ paññācakkhu. Tattha ‘‘addasaṃ kho ahaṃ, bhikkhave, buddhacakkhunā lokaṃ volokento satte apparajakkhe…pe… duviññāpaye’’ti (ma. ni. 1.283) idaṃ buddhacakkhu nāma. ‘‘Samantacakkhu vuccati sabbaññutaññāṇa’’nti idaṃ samantacakkhu nāma. ‘‘Cakkhuṃ udapādi ñāṇaṃ udapādī’’ti (saṃ. ni. 5.1081; mahāva. 15) idaṃ ñāṇacakkhu nāma. ‘‘Addasaṃ kho ahaṃ, bhikkhave, dibbena cakkhunā visuddhenā’’ti (ma. ni. 1.284) idaṃ dibbacakkhu nāma. ‘‘Tasmiṃ yevāsane virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādī’’ti (ma. ni. 2.395) idaṃ heṭṭhimamaggattayasaṅkhātaṃ ñāṇaṃ dhammacakkhu nāma.

    மங்ஸசக்கு²பி பஸாத³சக்கு² ஸஸம்பா⁴ரசக்கூ²தி து³வித⁴ங் ஹோதி. தத்த² யோயங் அக்கி²கூபகே பதிட்டி²தோ ஹெட்டா² அக்கி²கூபகட்டி²கேன, உபரி ப⁴முகட்டி²கேன, உப⁴தோ அக்கி²கூடேஹி, அந்தோ மத்த²லுங்கே³ன, ப³ஹித்³தா⁴ அக்கி²லோமேஹி பரிச்சி²ன்னோ மங்ஸபிண்டோ³. ஸங்கே²பதோ ‘சதஸ்ஸோ தா⁴துயோ, வண்ணோ க³ந்தோ⁴ ரஸோ ஓஜா, ஸம்ப⁴வோ ஸண்டா²னங், ஜீவிதங் பா⁴வோ காயபஸாதோ³ சக்கு²பஸாதோ³’தி சுத்³த³ஸஸம்பா⁴ரோ. வித்தா²ரதோ ‘சதஸ்ஸோ தா⁴துயோ, தங்ஸன்னிஸ்ஸிதவண்ணக³ந்த⁴ரஸஓஜாஸண்டா²னஸம்ப⁴வா சா’தி இமானி த³ஸ சதுஸமுட்டா²னிகத்தா சத்தாலீஸங் ஹொந்தி. ஜீவிதங் பா⁴வோ காயபஸாதோ³ சக்கு²பஸாதோ³தி சத்தாரி ஏகந்தகம்மஸமுட்டா²னானேவாதி இமேஸங் சதுசத்தாலீஸாய ரூபானங் வஸேன சதுசத்தாலீஸஸம்பா⁴ரோ. யங் லோகோ ஸேதங் சக்கு²ங் புது²லங் விஸடங் வித்தி²ண்ணங் ‘சக்கு²’ந்தி ஸஞ்ஜானந்தோ ந சக்கு²ங் ஸஞ்ஜானாதி, வத்து²ங் சக்கு²தோ ஸஞ்ஜானாதி, ஸோ மங்ஸபிண்டோ³ அக்கி²கூபே பதிட்டி²தோ, ந்ஹாருஸுத்தகேன மத்த²லுங்கே³ ஆப³த்³தோ⁴, யத்த² ஸேதம்பி அத்தி², கண்ஹம்பி லோஹிதகம்பி, பத²வீபி ஆபோபி தேஜோபி வாயோபி, யங் ஸெம்ஹூஸ்ஸத³த்தா ஸேதங், பித்துஸ்ஸத³த்தா கண்ஹங், ருஹிருஸ்ஸத³த்தா லோஹிதகங், பத²வுஸ்ஸத³த்தா பத்தி²ண்ணங் ஹோதி, ஆபுஸ்ஸத³த்தா பக்³க⁴ரதி, தேஜுஸ்ஸத³த்தா பரித³ய்ஹதி, வாயுஸ்ஸத³த்தா ஸம்ப⁴மதி, இத³ங் ஸஸம்பா⁴ரசக்கு² நாம.

    Maṃsacakkhupi pasādacakkhu sasambhāracakkhūti duvidhaṃ hoti. Tattha yoyaṃ akkhikūpake patiṭṭhito heṭṭhā akkhikūpakaṭṭhikena, upari bhamukaṭṭhikena, ubhato akkhikūṭehi, anto matthaluṅgena, bahiddhā akkhilomehi paricchinno maṃsapiṇḍo. Saṅkhepato ‘catasso dhātuyo, vaṇṇo gandho raso ojā, sambhavo saṇṭhānaṃ, jīvitaṃ bhāvo kāyapasādo cakkhupasādo’ti cuddasasambhāro. Vitthārato ‘catasso dhātuyo, taṃsannissitavaṇṇagandharasaojāsaṇṭhānasambhavā cā’ti imāni dasa catusamuṭṭhānikattā cattālīsaṃ honti. Jīvitaṃ bhāvo kāyapasādo cakkhupasādoti cattāri ekantakammasamuṭṭhānānevāti imesaṃ catucattālīsāya rūpānaṃ vasena catucattālīsasambhāro. Yaṃ loko setaṃ cakkhuṃ puthulaṃ visaṭaṃ vitthiṇṇaṃ ‘cakkhu’nti sañjānanto na cakkhuṃ sañjānāti, vatthuṃ cakkhuto sañjānāti, so maṃsapiṇḍo akkhikūpe patiṭṭhito, nhārusuttakena matthaluṅge ābaddho, yattha setampi atthi, kaṇhampi lohitakampi, pathavīpi āpopi tejopi vāyopi, yaṃ semhūssadattā setaṃ, pittussadattā kaṇhaṃ, ruhirussadattā lohitakaṃ, pathavussadattā patthiṇṇaṃ hoti, āpussadattā paggharati, tejussadattā paridayhati, vāyussadattā sambhamati, idaṃ sasambhāracakkhu nāma.

    யோ பனெத்த² ஸிதோ எத்த² படிப³த்³தோ⁴ சதுன்னங் மஹாபூ⁴தானங் உபாதா³ய பஸாதோ³, இத³ங் பஸாத³சக்கு² நாம. ததே³தங் தஸ்ஸ ஸஸம்பா⁴ரசக்கு²னோ ஸேதமண்ட³லபரிக்கி²த்தஸ்ஸ கண்ஹமண்ட³லஸ்ஸ மஜ்ஜே², அபி⁴முகே² டி²தானங் ஸரீரஸண்டா²னுப்பத்திதே³ஸபூ⁴தே தி³ட்டி²மண்ட³லே, ஸத்தஸு பிசுபடலேஸு ஆஸித்ததேலங் பிசுபடலானி விய, ஸத்தக்கி²படலானி ப்³யாபெத்வா, தா⁴ரணன்ஹாபனமண்ட³னபீ³ஜனகிச்சாஹி சதூஹி தா⁴தீஹி க²த்தியகுமாரோ விய, ஸந்தா⁴ரணஆப³ந்த⁴னபரிபாசனஸமுதீ³ரணகிச்சாஹி சதூஹி தா⁴தூஹி கதூபகாரங், உதுசித்தாஹாரேஹி உபத்த²ம்பி⁴யமானங், ஆயுனா அனுபாலியமானங், வண்ணக³ந்த⁴ரஸாதீ³ஹி பரிவுதங், பமாணதோ ஊகாஸிரமத்தங், சக்கு²விஞ்ஞாணாதீ³னங் யதா²ரஹங் வத்து²த்³வாரபா⁴வங் ஸாத⁴யமானங் திட்ட²தி. வுத்தம்பி சேதங் த⁴ம்மஸேனாபதினா –

    Yo panettha sito ettha paṭibaddho catunnaṃ mahābhūtānaṃ upādāya pasādo, idaṃ pasādacakkhu nāma. Tadetaṃ tassa sasambhāracakkhuno setamaṇḍalaparikkhittassa kaṇhamaṇḍalassa majjhe, abhimukhe ṭhitānaṃ sarīrasaṇṭhānuppattidesabhūte diṭṭhimaṇḍale, sattasu picupaṭalesu āsittatelaṃ picupaṭalāni viya, sattakkhipaṭalāni byāpetvā, dhāraṇanhāpanamaṇḍanabījanakiccāhi catūhi dhātīhi khattiyakumāro viya, sandhāraṇaābandhanaparipācanasamudīraṇakiccāhi catūhi dhātūhi katūpakāraṃ, utucittāhārehi upatthambhiyamānaṃ, āyunā anupāliyamānaṃ, vaṇṇagandharasādīhi parivutaṃ, pamāṇato ūkāsiramattaṃ, cakkhuviññāṇādīnaṃ yathārahaṃ vatthudvārabhāvaṃ sādhayamānaṃ tiṭṭhati. Vuttampi cetaṃ dhammasenāpatinā –

    ‘‘யேன சக்கு²ப்பஸாதே³ன, ரூபானி மனுபஸ்ஸதி;

    ‘‘Yena cakkhuppasādena, rūpāni manupassati;

    பரித்தங் ஸுகு²மங் ஏதங், ஊகாஸிரஸமூபம’’ந்தி.

    Parittaṃ sukhumaṃ etaṃ, ūkāsirasamūpama’’nti.

    சக்கு² ச தங் ஆயதனஞ்சாதி சக்கா²யதனங். யங் சக்கு² சதுன்னங் மஹாபூ⁴தானங் உபாதா³ய பஸாதோ³தி இதா⁴பி உபயோக³த்தே²யேவ ஸாமிவசனங்; சத்தாரி மஹாபூ⁴தானி உபாதி³யித்வா பவத்தப்பஸாதோ³தி அத்தோ². இமினா பஸாத³சக்கு²மேவ க³ண்ஹாதி, ஸேஸசக்கு²ங் படிக்கி²பதி. யங் பன இந்த்³ரியகோ³சரஸுத்தே ‘‘ஏகங் மஹாபூ⁴தங் உபாதா³ய பஸாதோ³ பத²வீதா⁴துயா தீஹி மஹாபூ⁴தேஹி ஸங்க³ஹிதோ ஆபோதா⁴துயா ச தேஜோதா⁴துயா ச வாயோதா⁴துயா ச,’’ சதுபரிவத்தஸுத்தே ‘‘த்³வின்னங் மஹாபூ⁴தானங் உபாதா³ய பஸாதோ³ பத²வீதா⁴துயா ச ஆபோதா⁴துயா ச த்³வீஹி மஹாபூ⁴தேஹி ஸங்க³ஹிதோ தேஜோதா⁴துயா ச வாயோதா⁴துயா சா’’தி வுத்தங், தங் பரியாயேன வுத்தங். அயஞ்ஹி ஸுத்தந்திககதா² நாம பரியாயதே³ஸனா . யோ ச சதுன்னங் மஹாபூ⁴தானங் உபாதா³ய பஸாதோ³ ஸோ தேஸு ஏகேகஸ்ஸாபி தி³ன்னங் த்³வின்னம்பி பஸாதோ³யேவாதி இமினா பரியாயேன தத்த² தே³ஸனா ஆக³தா. அபி⁴த⁴ம்மோ பன நிப்பரியாயதே³ஸனா நாம. தஸ்மா இத⁴ ‘சதுன்னங் மஹாபூ⁴தானங் உபாதா³ய பஸாதோ³’தி வுத்தங்.

    Cakkhu ca taṃ āyatanañcāti cakkhāyatanaṃ. Yaṃ cakkhu catunnaṃ mahābhūtānaṃ upādāya pasādoti idhāpi upayogattheyeva sāmivacanaṃ; cattāri mahābhūtāni upādiyitvā pavattappasādoti attho. Iminā pasādacakkhumeva gaṇhāti, sesacakkhuṃ paṭikkhipati. Yaṃ pana indriyagocarasutte ‘‘ekaṃ mahābhūtaṃ upādāya pasādo pathavīdhātuyā tīhi mahābhūtehi saṅgahito āpodhātuyā ca tejodhātuyā ca vāyodhātuyā ca,’’ catuparivattasutte ‘‘dvinnaṃ mahābhūtānaṃ upādāya pasādo pathavīdhātuyā ca āpodhātuyā ca dvīhi mahābhūtehi saṅgahito tejodhātuyā ca vāyodhātuyā cā’’ti vuttaṃ, taṃ pariyāyena vuttaṃ. Ayañhi suttantikakathā nāma pariyāyadesanā . Yo ca catunnaṃ mahābhūtānaṃ upādāya pasādo so tesu ekekassāpi dinnaṃ dvinnampi pasādoyevāti iminā pariyāyena tattha desanā āgatā. Abhidhammo pana nippariyāyadesanā nāma. Tasmā idha ‘catunnaṃ mahābhūtānaṃ upādāya pasādo’ti vuttaṃ.

    ‘அயங் மே அத்தா’தி பா³லஜனேன பரிக்³க³ஹிதத்தா அத்தபா⁴வோ வுச்சதி ஸரீரம்பி க²ந்த⁴பஞ்சகம்பி. தஸ்மிங் பரியாபன்னோ தன்னிஸ்ஸிதோதி அத்தபா⁴வபரியாபன்னோ சக்கு²விஞ்ஞாணேன பஸ்ஸிதுங் ந ஸக்காதி அனித³ஸ்ஸனோ. படிக⁴ட்டனானிக⁴ங்ஸோ எத்த² ஜாயதீதி ஸப்படிகோ⁴.

    ‘Ayaṃ me attā’ti bālajanena pariggahitattā attabhāvo vuccati sarīrampi khandhapañcakampi. Tasmiṃ pariyāpanno tannissitoti attabhāvapariyāpanno cakkhuviññāṇena passituṃ na sakkāti anidassano. Paṭighaṭṭanānighaṃso ettha jāyatīti sappaṭigho.

    யேனாதிஆதீ³ஸு அயங் ஸங்கே²பத்தோ² – யேன கரணபூ⁴தேன சக்கு²னா அயங் ஸத்தோ இத³ங் வுத்தப்பகாரங் ரூபங் அதீதே பஸ்ஸி வா, வத்தமானே பஸ்ஸதி வா, அனாக³தே பஸ்ஸிஸ்ஸதி வா, ஸசஸ்ஸ அபரிபி⁴ன்னங் சக்கு² ப⁴வெய்ய, அதா²னேன ஆபாத²க³தங் ரூபங் பஸ்ஸே வா, அதீதங் வா ரூபங் அதீதேன சக்கு²னா பஸ்ஸி, பச்சுப்பன்னங் பச்சுப்பன்னேன பஸ்ஸதி, அனாக³தங் அனாக³தேன பஸ்ஸிஸ்ஸதி, ஸசே தங் ரூபங் சக்கு²ஸ்ஸ ஆபாத²ங் ஆக³ச்செ²ய்ய சக்கு²னா தங் ரூபங் பஸ்ஸெய்யாதி இத³மெத்த² பரிகப்பவசனங். த³ஸ்ஸனபரிணாயகட்டே²ன சக்கு²ங்பேதங், ஸஞ்ஜாதிஸமோஸரணட்டே²ன சக்கா²யதனங்பேதங், ஸுஞ்ஞதபா⁴வனிஸ்ஸத்தட்டே²ன சக்கு²தா⁴துபேஸா. த³ஸ்ஸனலக்க²ணே இந்த³ட்ட²ங் காரேதீதி சக்கு²ந்த்³ரியங்பேதங். லுஜ்ஜனபலுஜ்ஜனட்டே²ன லோகோபேஸோ. வளஞ்ஜனட்டே²ன த்³வாராபேஸா. அபூரணீயட்டே²ன ஸமுத்³தோ³பேஸோ. பரிஸுத்³த⁴ட்டே²ன பண்ட³ரங்பேதங். ப²ஸ்ஸாதீ³னங் அபி⁴ஜாயனட்டே²ன கெ²த்தங்பேதங். தேஸங்யேவ பதிட்டா²னட்டே²ன வத்து²ங்பேதங். ஸமவிஸமங் த³ஸ்ஸெந்தங் அத்தபா⁴வங் நேதீதி நெத்தங்பேதங். தேனேவட்டே²ன நயனங்பேதங் . ஸக்காயபரியாபன்னட்டே²ன ஓரிமங் தீரங்பேதங். ப³ஹுஸாதா⁴ரணட்டே²ன அஸ்ஸாமிகட்டே²ன ச ஸுஞ்ஞோ கா³மோபேஸோதி.

    Yenātiādīsu ayaṃ saṅkhepattho – yena karaṇabhūtena cakkhunā ayaṃ satto idaṃ vuttappakāraṃ rūpaṃ atīte passi vā, vattamāne passati vā, anāgate passissati vā, sacassa aparibhinnaṃ cakkhu bhaveyya, athānena āpāthagataṃ rūpaṃ passe vā, atītaṃ vā rūpaṃ atītena cakkhunā passi, paccuppannaṃ paccuppannena passati, anāgataṃ anāgatena passissati, sace taṃ rūpaṃ cakkhussa āpāthaṃ āgaccheyya cakkhunā taṃ rūpaṃ passeyyāti idamettha parikappavacanaṃ. Dassanapariṇāyakaṭṭhena cakkhuṃpetaṃ, sañjātisamosaraṇaṭṭhena cakkhāyatanaṃpetaṃ, suññatabhāvanissattaṭṭhena cakkhudhātupesā. Dassanalakkhaṇe indaṭṭhaṃ kāretīti cakkhundriyaṃpetaṃ. Lujjanapalujjanaṭṭhena lokopeso. Vaḷañjanaṭṭhena dvārāpesā. Apūraṇīyaṭṭhena samuddopeso. Parisuddhaṭṭhena paṇḍaraṃpetaṃ. Phassādīnaṃ abhijāyanaṭṭhena khettaṃpetaṃ. Tesaṃyeva patiṭṭhānaṭṭhena vatthuṃpetaṃ. Samavisamaṃ dassentaṃ attabhāvaṃ netīti nettaṃpetaṃ. Tenevaṭṭhena nayanaṃpetaṃ. Sakkāyapariyāpannaṭṭhena orimaṃ tīraṃpetaṃ. Bahusādhāraṇaṭṭhena assāmikaṭṭhena ca suñño gāmopesoti.

    எத்தாவதா ‘பஸ்ஸி வா’திஆதீ³ஹி சதூஹி பதே³ஹி சக்கு²ங்பேதந்திஆதீ³னி சுத்³த³ஸ நாமானி யோஜெத்வா சக்கா²யதனஸ்ஸ சத்தாரோ வவத்தா²பனநயா வுத்தாதி வேதி³தப்³பா³. கத²ங்? எத்த² ஹி யேன சக்கு²னா அனித³ஸ்ஸனேன ஸப்படிகே⁴ன ரூபங் ஸனித³ஸ்ஸனங் ஸப்படிக⁴ங் பஸ்ஸி வா சக்கு²ங்பேதங்…பே॰… ஸுஞ்ஞோ கா³மோபேஸோ, இத³ங் தங் ரூபங் சக்கா²யதனந்தி அயமேகோ நயோ. ஏவங் ஸேஸாபி வேதி³தப்³பா³.

    Ettāvatā ‘passi vā’tiādīhi catūhi padehi cakkhuṃpetantiādīni cuddasa nāmāni yojetvā cakkhāyatanassa cattāro vavatthāpananayā vuttāti veditabbā. Kathaṃ? Ettha hi yena cakkhunā anidassanena sappaṭighena rūpaṃ sanidassanaṃ sappaṭighaṃ passi vā cakkhuṃpetaṃ…pe… suñño gāmopeso, idaṃ taṃ rūpaṃ cakkhāyatananti ayameko nayo. Evaṃ sesāpi veditabbā.

    597. இதா³னி யஸ்மா விஜ்ஜுனிச்ச²ரணாதி³காலேஸு அனோலோகேதுகாமஸ்ஸாபி ரூபங் சக்கு²பஸாத³ங் க⁴ட்டேதி, தஸ்மா தங் ஆகாரங் த³ஸ்ஸேதுங் து³தியோ நித்³தே³ஸவாரோ ஆரத்³தோ⁴. தத்த² யம்ஹி சக்கு²ம்ஹீதி யம்ஹி அதி⁴கரணபூ⁴தே சக்கு²ம்ஹி. ரூபந்தி பச்சத்தவசனமேதங். தத்த² படிஹஞ்ஞி வாதி அதீதத்தோ². படிஹஞ்ஞதி வாதி பச்சுப்பன்னத்தோ². படிஹஞ்ஞிஸ்ஸதி வாதி அனாக³தத்தோ². படிஹஞ்ஞே வாதி விகப்பனத்தோ². அதீதஞ்ஹி ரூபங் அதீதே சக்கு²ஸ்மிங் படிஹஞ்ஞி நாம. பச்சுப்பன்னங் பச்சுப்பன்னே படிஹஞ்ஞதி நாம. அனாக³தங் அனாக³தே படிஹஞ்ஞிஸ்ஸதி நாம. ஸசே தங் ரூபங் சக்கு²ஸ்ஸ ஆபாத²ங் ஆக³ச்செ²ய்ய, சக்கு²ம்ஹி படிஹஞ்ஞெய்ய தங் ரூபந்தி அயமெத்த² பரிகப்போ. அத்த²தோ பன பஸாத³ங் க⁴ட்டயமானமேவ ரூபங் படிஹஞ்ஞதி நாம. இதா⁴பி புரிமனயேனேவ சத்தாரோ வவத்தா²பனநயா வேதி³தப்³பா³.

    597. Idāni yasmā vijjuniccharaṇādikālesu anoloketukāmassāpi rūpaṃ cakkhupasādaṃ ghaṭṭeti, tasmā taṃ ākāraṃ dassetuṃ dutiyo niddesavāro āraddho. Tattha yamhi cakkhumhīti yamhi adhikaraṇabhūte cakkhumhi. Rūpanti paccattavacanametaṃ. Tattha paṭihaññi vāti atītattho. Paṭihaññativāti paccuppannattho. Paṭihaññissati vāti anāgatattho. Paṭihaññe vāti vikappanattho. Atītañhi rūpaṃ atīte cakkhusmiṃ paṭihaññi nāma. Paccuppannaṃ paccuppanne paṭihaññati nāma. Anāgataṃ anāgate paṭihaññissati nāma. Sace taṃ rūpaṃ cakkhussa āpāthaṃ āgaccheyya, cakkhumhi paṭihaññeyya taṃ rūpanti ayamettha parikappo. Atthato pana pasādaṃ ghaṭṭayamānameva rūpaṃ paṭihaññati nāma. Idhāpi purimanayeneva cattāro vavatthāpananayā veditabbā.

    598. இதா³னி யஸ்மா அத்தனோ இச்சா²ய ஓலோகேதுகாமஸ்ஸ ரூபே சக்கு²ங் உபஸங்ஹரதோ சக்கு² ரூபஸ்மிங் படிஹஞ்ஞதி, தஸ்மா தங் ஆகாரங் த³ஸ்ஸேதுங் ததியோ நித்³தே³ஸவாரோ ஆரத்³தோ⁴. ஸோ அத்த²தோ பாகடோயேவ. எத்த² பன சக்கு² ஆரம்மணங் ஸம்படிச்ச²மானமேவ ரூபம்ஹி படிஹஞ்ஞதி நாம. இதா⁴பி புரிமனயேனேவ சத்தாரோ வவத்தா²பனநயா வேதி³தப்³பா³.

    598. Idāni yasmā attano icchāya oloketukāmassa rūpe cakkhuṃ upasaṃharato cakkhu rūpasmiṃ paṭihaññati, tasmā taṃ ākāraṃ dassetuṃ tatiyo niddesavāro āraddho. So atthato pākaṭoyeva. Ettha pana cakkhu ārammaṇaṃ sampaṭicchamānameva rūpamhi paṭihaññati nāma. Idhāpi purimanayeneva cattāro vavatthāpananayā veditabbā.

    599. இதோ பரங் ப²ஸ்ஸபஞ்சமகானங் உப்பத்தித³ஸ்ஸனவஸேன பஞ்ச, தேஸங்யேவ ஆரம்மணபடிப³த்³த⁴உப்பத்தித³ஸ்ஸனவஸேன பஞ்சாதி, த³ஸ வாரா த³ஸ்ஸிதா. தத்த² சக்கு²ங் நிஸ்ஸாயாதி சக்கு²ங் நிஸ்ஸாய, பச்சயங் கத்வா. ரூபங் ஆரப்³பா⁴தி ரூபாரம்மணங் ஆக³ம்ம, ஸந்தா⁴ய, படிச்ச. இமினா சக்கு²பஸாத³வத்து²கானங் ப²ஸ்ஸாதீ³னங் புரேஜாதபச்சயேன சக்கு²த்³வாரஜவனவீதி²பரியாபன்னானங் ஆரம்மணாதி⁴பதிஆரம்மணூபனிஸ்ஸயபச்சயேஹி ரூபஸ்ஸ பச்சயபா⁴வோ த³ஸ்ஸிதோ. இதரேஸு பஞ்சஸு வாரேஸு ரூபங் ஆரம்மணமஸ்ஸாதி ரூபாரம்மணோதி ஏவங் ஆரம்மணபச்சயமத்தேனேவ பச்சயபா⁴வோ த³ஸ்ஸிதோ. யதா² பன புரிமேஸு தீஸு, ஏவங் இமேஸுபி த³ஸஸு வாரேஸு சத்தாரோ சத்தாரோ வவத்தா²பனநயா வேதி³தப்³பா³. ஏவங் கதமங் தங் ரூபங் சக்கா²யதனந்தி புச்சா²ய உத்³த⁴டங் சக்கு²ங் ‘இத³ங் த’ந்தி நானப்பகாரதோ த³ஸ்ஸேதுங், புரிமா தயோ, இமே த³ஸாதி, தேரஸ நித்³தே³ஸவாரா த³ஸ்ஸிதா. ஏகேகஸ்மிஞ்செத்த² சதுன்னங் சதுன்னங் வவத்தா²பனநயானங் ஆக³தத்தா த்³விபஞ்ஞாஸாய நயேஹி படிமண்டெ³த்வாவ த³ஸ்ஸிதாதி வேதி³தப்³பா³.

    599. Ito paraṃ phassapañcamakānaṃ uppattidassanavasena pañca, tesaṃyeva ārammaṇapaṭibaddhauppattidassanavasena pañcāti, dasa vārā dassitā. Tattha cakkhuṃ nissāyāti cakkhuṃ nissāya, paccayaṃ katvā. Rūpaṃ ārabbhāti rūpārammaṇaṃ āgamma, sandhāya, paṭicca. Iminā cakkhupasādavatthukānaṃ phassādīnaṃ purejātapaccayena cakkhudvārajavanavīthipariyāpannānaṃ ārammaṇādhipatiārammaṇūpanissayapaccayehi rūpassa paccayabhāvo dassito. Itaresu pañcasu vāresu rūpaṃ ārammaṇamassāti rūpārammaṇoti evaṃ ārammaṇapaccayamatteneva paccayabhāvo dassito. Yathā pana purimesu tīsu, evaṃ imesupi dasasu vāresu cattāro cattāro vavatthāpananayā veditabbā. Evaṃ katamaṃ taṃ rūpaṃ cakkhāyatananti pucchāya uddhaṭaṃ cakkhuṃ ‘idaṃ ta’nti nānappakārato dassetuṃ, purimā tayo, ime dasāti, terasa niddesavārā dassitā. Ekekasmiñcettha catunnaṃ catunnaṃ vavatthāpananayānaṃ āgatattā dvipaññāsāya nayehi paṭimaṇḍetvāva dassitāti veditabbā.

    600. இதோ பரேஸு ஸோதாயதனாதி³னித்³தே³ஸேஸுபி ஏஸேவ நயோ. விஸேஸமத்தங் பனெத்த² ஏவங் வேதி³தப்³ப³ங் – ஸுணாதீதி ஸோதங். தங் ஸஸம்பா⁴ரஸோதபி³லஸ்ஸ அந்தோ தனுதம்ப³லோமாசிதே அங்கு³லிவேத⁴கஸண்டா²னே பதே³ஸே வுத்தப்பகாராஹி தா⁴தூஹி கதூபகாரங், உதுசித்தாஹாரேஹி உபத்த²ம்பி⁴யமானங், ஆயுனா அனுபாலியமானங், வண்ணாதீ³ஹி பரிவுதங் ஸோதவிஞ்ஞாணாதீ³னங் யதா²ரஹங் வத்து²த்³வாரபா⁴வங் ஸாத⁴யமானங் திட்ட²தி.

    600. Ito paresu sotāyatanādiniddesesupi eseva nayo. Visesamattaṃ panettha evaṃ veditabbaṃ – suṇātīti sotaṃ. Taṃ sasambhārasotabilassa anto tanutambalomācite aṅgulivedhakasaṇṭhāne padese vuttappakārāhi dhātūhi katūpakāraṃ, utucittāhārehi upatthambhiyamānaṃ, āyunā anupāliyamānaṃ, vaṇṇādīhi parivutaṃ sotaviññāṇādīnaṃ yathārahaṃ vatthudvārabhāvaṃ sādhayamānaṃ tiṭṭhati.

    கா⁴யதீதி கா⁴னங். தங் ஸஸம்பா⁴ரகா⁴னபி³லஸ்ஸ அந்தோ அஜப்பத³ஸண்டா²னே பதே³ஸே யதா²வுத்தப்பகாரஉபகாருபத்த²ம்ப⁴னானுபாலனபரிவாரங் ஹுத்வா கா⁴னவிஞ்ஞாணாதீ³னங் யதா²ரஹங் வத்து²த்³வாரபா⁴வங் ஸாத⁴யமானங் திட்ட²தி.

    Ghāyatīti ghānaṃ. Taṃ sasambhāraghānabilassa anto ajappadasaṇṭhāne padese yathāvuttappakāraupakārupatthambhanānupālanaparivāraṃ hutvā ghānaviññāṇādīnaṃ yathārahaṃ vatthudvārabhāvaṃ sādhayamānaṃ tiṭṭhati.

    ஸாயனட்டே²ன ஜிவ்ஹா. ஸா ஸஸம்பா⁴ரஜிவ்ஹாமஜ்ஜ²ஸ்ஸ உபரி உப்பலத³லக்³க³ஸண்டா²னே பதே³ஸே யதா²வுத்தப்பகாரஉபகாருபத்த²ம்ப⁴னானுபாலனபரிவாரா ஹுத்வா ஜிவ்ஹாவிஞ்ஞாணாதீ³னங் யதா²ரஹங் வத்து²த்³வாரபா⁴வங் ஸாத⁴யமானா திட்ட²தி.

    Sāyanaṭṭhena jivhā. Sā sasambhārajivhāmajjhassa upari uppaladalaggasaṇṭhāne padese yathāvuttappakāraupakārupatthambhanānupālanaparivārā hutvā jivhāviññāṇādīnaṃ yathārahaṃ vatthudvārabhāvaṃ sādhayamānā tiṭṭhati.

    யாவதா பன இமஸ்மிங் காயே உபாதி³ண்ணகரூபங் நாம அத்தி², ஸப்³ப³த்த² காயாயதனங், கப்பாஸபடலே ஸ்னேஹோ விய, யதா²வுத்தப்பகாரஉபகாருபத்த²ம்ப⁴னானுபாலனபரிவாரமேவ ஹுத்வா காயவிஞ்ஞாணாதீ³னங் யதா²ரஹங் வத்து²த்³வாரபா⁴வங் ஸாத⁴யமானங் திட்ட²தி. அயமெத்த² விஸேஸோ. ஸேஸோ பாளிப்பபே⁴தோ³ ச அத்தோ² ச சக்கு²னித்³தே³ஸே வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³போ³. கேவலஞ்ஹி இத⁴ சக்கு²பத³ஸ்ஸ டா²னே ஸோதபதா³தீ³னி, ரூபபத³ஸ்ஸ டா²னே ஸத்³த³பதா³தீ³னி, பஸ்ஸீதி ஆதீ³னங் டா²னே ஸுணீதிஆதி³பதா³னி ச ஆக³தானி. ‘நெத்தங்பேதங் , நயனங்பேத’ந்தி இமஸ்ஸ ச பத³த்³வயஸ்ஸ அபா⁴வா த்³வாத³ஸ த்³வாத³ஸ நாமானி ஹொந்தி. ஸேஸங் ஸப்³ப³த்த² வுத்தஸதி³ஸமேவ.

    Yāvatā pana imasmiṃ kāye upādiṇṇakarūpaṃ nāma atthi, sabbattha kāyāyatanaṃ, kappāsapaṭale sneho viya, yathāvuttappakāraupakārupatthambhanānupālanaparivārameva hutvā kāyaviññāṇādīnaṃ yathārahaṃ vatthudvārabhāvaṃ sādhayamānaṃ tiṭṭhati. Ayamettha viseso. Seso pāḷippabhedo ca attho ca cakkhuniddese vuttanayeneva veditabbo. Kevalañhi idha cakkhupadassa ṭhāne sotapadādīni, rūpapadassa ṭhāne saddapadādīni, passīti ādīnaṃ ṭhāne suṇītiādipadāni ca āgatāni. ‘Nettaṃpetaṃ , nayanaṃpeta’nti imassa ca padadvayassa abhāvā dvādasa dvādasa nāmāni honti. Sesaṃ sabbattha vuttasadisameva.

    தத்த² ஸியா – யதி³ யாவதா இமஸ்மிங் காயே உபாதி³ண்ணகரூபங் நாம அத்தி², ஸப்³ப³த்த² காயாயதனங், கப்பாஸபடலே ஸ்னேஹோ விய. ‘ஏவங் ஸந்தே லக்க²ணஸம்மிஸ்ஸதா ஆபஜ்ஜதீ’தி. ‘நாபஜ்ஜதீ’தி. ‘கஸ்மா’? ‘அஞ்ஞஸ்ஸ அஞ்ஞத்த² அபா⁴வதோ’. ‘யதி³ ஏவங், ந ஸப்³ப³த்த² காயாயதன’ந்தி? ‘நேவ பரமத்த²தோ ஸப்³ப³த்த². வினிப்³பு⁴ஜித்வா பனஸ்ஸ நானாகரணங் பஞ்ஞாபேதுங் ந ஸக்கா, தஸ்மா ஏவங் வுத்தங். யதா² ஹி ரூபரஸாத³யோ, வாலிகாசுண்ணானி விய, விவேசேதுங் அஸக்குணெய்யதாய அஞ்ஞமஞ்ஞப்³யாபினோதி வுச்சந்தி, ந ச பரமத்த²தோ ரூபே ரஸோ அத்தி². யதி³ ஸியா ரூபக்³க³ஹணேனேவ ரஸக்³க³ஹணங் க³ச்செ²ய்ய. ஏவங் காயாயதனம்பி பரமத்த²தோ நேவ ஸப்³ப³த்த² அத்தி², ந ச ஸப்³ப³த்த² நத்தி², விவேசேதுங் அஸக்குணெய்யதாயாதி. ஏவமெத்த² ந லக்க²ணஸம்மிஸ்ஸதா ஆபஜ்ஜதீதி வேதி³தப்³பா³’.

    Tattha siyā – yadi yāvatā imasmiṃ kāye upādiṇṇakarūpaṃ nāma atthi, sabbattha kāyāyatanaṃ, kappāsapaṭale sneho viya. ‘Evaṃ sante lakkhaṇasammissatā āpajjatī’ti. ‘Nāpajjatī’ti. ‘Kasmā’? ‘Aññassa aññattha abhāvato’. ‘Yadi evaṃ, na sabbattha kāyāyatana’nti? ‘Neva paramatthato sabbattha. Vinibbhujitvā panassa nānākaraṇaṃ paññāpetuṃ na sakkā, tasmā evaṃ vuttaṃ. Yathā hi rūparasādayo, vālikācuṇṇāni viya, vivecetuṃ asakkuṇeyyatāya aññamaññabyāpinoti vuccanti, na ca paramatthato rūpe raso atthi. Yadi siyā rūpaggahaṇeneva rasaggahaṇaṃ gaccheyya. Evaṃ kāyāyatanampi paramatthato neva sabbattha atthi, na ca sabbattha natthi, vivecetuṃ asakkuṇeyyatāyāti. Evamettha na lakkhaṇasammissatā āpajjatīti veditabbā’.

    அபிச லக்க²ணாதி³வவத்தா²பனதோபேதேஸங் அஸம்மிஸ்ஸதா வேதி³தப்³பா³ – ஏதேஸு ஹி ரூபாபி⁴கா⁴தாரஹபூ⁴தப்பஸாத³லக்க²ணங் த³ட்டு²காமதானிதா³னகம்மஸமுட்டா²னபூ⁴தப்பஸாத³லக்க²ணங் வா சக்கு², ரூபேஸு ஆவிஞ்ச²னரஸங், சக்கு²விஞ்ஞாணஸ்ஸ ஆதா⁴ரபா⁴வபச்சுபட்டா²னங், த³ட்டு²காமதானிதா³னகம்மஜபூ⁴தபத³ட்டா²னங்.

    Apica lakkhaṇādivavatthāpanatopetesaṃ asammissatā veditabbā – etesu hi rūpābhighātārahabhūtappasādalakkhaṇaṃ daṭṭhukāmatānidānakammasamuṭṭhānabhūtappasādalakkhaṇaṃ vā cakkhu, rūpesu āviñchanarasaṃ, cakkhuviññāṇassa ādhārabhāvapaccupaṭṭhānaṃ, daṭṭhukāmatānidānakammajabhūtapadaṭṭhānaṃ.

    ஸத்³தா³பி⁴கா⁴தாரஹபூ⁴தப்பஸாத³லக்க²ணங் ஸோதுகாமதானிதா³னகம்மஸமுட்டா²னபூ⁴தப்பஸாத³லக்க²ணங் வா ஸோதங், ஸத்³தே³ஸு ஆவிஞ்ச²னரஸங், ஸோதவிஞ்ஞாணஸ்ஸ ஆதா⁴ரபா⁴வபச்சுபட்டா²னங், ஸோதுகாமதானிதா³னகம்மஜபூ⁴தபத³ட்டா²னங்.

    Saddābhighātārahabhūtappasādalakkhaṇaṃ sotukāmatānidānakammasamuṭṭhānabhūtappasādalakkhaṇaṃ vā sotaṃ, saddesu āviñchanarasaṃ, sotaviññāṇassa ādhārabhāvapaccupaṭṭhānaṃ, sotukāmatānidānakammajabhūtapadaṭṭhānaṃ.

    க³ந்தா⁴பி⁴கா⁴தாரஹபூ⁴தப்பஸாத³லக்க²ணங் கா⁴யிதுகாமதானிதா³னகம்மஸமுட்டா²னபூ⁴தப்பஸாத³லக்க²ணங் வா கா⁴னங், க³ந்தே⁴ஸு ஆவிஞ்ச²னரஸங், கா⁴னவிஞ்ஞாணஸ்ஸ ஆதா⁴ரபா⁴வபச்சுபட்டா²னங் கா⁴யிதுகாமதானிதா³னகம்மஜபூ⁴தபத³ட்டா²னங்.

    Gandhābhighātārahabhūtappasādalakkhaṇaṃ ghāyitukāmatānidānakammasamuṭṭhānabhūtappasādalakkhaṇaṃ vā ghānaṃ, gandhesu āviñchanarasaṃ, ghānaviññāṇassa ādhārabhāvapaccupaṭṭhānaṃ ghāyitukāmatānidānakammajabhūtapadaṭṭhānaṃ.

    ரஸாபி⁴கா⁴தாரஹபூ⁴தப்பஸாத³லக்க²ணா ஸாயிதுகாமதானிதா³னகம்மஸமுட்டா²னபூ⁴தப்பஸாத³லக்க²ணா வா ஜிவ்ஹா, ரஸேஸு ஆவிஞ்ச²னரஸா, ஜிவ்ஹாவிஞ்ஞாணஸ்ஸ ஆதா⁴ரபா⁴வபச்சுபட்டா²னா, ஸாயிதுகாமதானிதா³னகம்மஜபூ⁴தபத³ட்டா²னா.

    Rasābhighātārahabhūtappasādalakkhaṇā sāyitukāmatānidānakammasamuṭṭhānabhūtappasādalakkhaṇā vā jivhā, rasesu āviñchanarasā, jivhāviññāṇassa ādhārabhāvapaccupaṭṭhānā, sāyitukāmatānidānakammajabhūtapadaṭṭhānā.

    பொ²ட்ட²ப்³பா³பி⁴கா⁴தாரஹபூ⁴தப்பஸாத³லக்க²ணோ பு²ஸிதுகாமதானிதா³னகம்மஸமுட்டா²னபூ⁴தப்பஸாத³லக்க²ணோ வா காயோ, பொ²ட்ட²ப்³பே³ஸு ஆவிஞ்ச²னரஸோ, காயவிஞ்ஞாணஸ்ஸ ஆதா⁴ரபா⁴வபச்சுபட்டா²னோ, பு²ஸிதுகாமதானிதா³னகம்மஜபூ⁴தபத³ட்டா²னோ.

    Phoṭṭhabbābhighātārahabhūtappasādalakkhaṇo phusitukāmatānidānakammasamuṭṭhānabhūtappasādalakkhaṇo vā kāyo, phoṭṭhabbesu āviñchanaraso, kāyaviññāṇassa ādhārabhāvapaccupaṭṭhāno, phusitukāmatānidānakammajabhūtapadaṭṭhāno.

    கேசி பன ‘தேஜாதி⁴கானங் பூ⁴தானங் பஸாதோ³ சக்கு², வாயுபத²வீஆபாதி⁴கானங் பூ⁴தானங் பஸாதா³ ஸோதகா⁴னஜிவ்ஹா, காயோ ஸப்³பே³ஸ’ந்தி வத³ந்தி. அபரே ‘தேஜாதி⁴கானங் பஸாதோ³ சக்கு², விவரவாயுஆபபத²வாதி⁴கானங் பஸாதா³ ஸோதகா⁴னஜிவ்ஹாகாயா’தி வத³ந்தி. தே வத்தப்³பா³ – ‘ஸுத்தங் ஆஹரதா²’தி. அத்³தா⁴ ஸுத்தமேவ ந த³க்கி²ஸ்ஸந்தி. கேசி பனெத்த² ‘தேஜாதீ³னங் கு³ணேஹி ரூபாதீ³ஹி அனுக்³க³ய்ஹபா⁴வதோ’தி காரணங் வத³ந்தி. தே ச வத்தப்³பா³ – ‘கோ பனேவமாஹ – ரூபாத³யோ தேஜாதீ³னங் கு³ணா’தி? அவினிப்³போ⁴கே³ஸு ஹி ரூபேஸு ‘அயங் இமஸ்ஸ கு³ணோ, அயங் இமஸ்ஸ கு³ணோ’தி ந லப்³பா⁴ வத்துங். அதா²பி வதெ³ய்யுங் – ‘யதா² தேஸு தேஸு ஸம்பா⁴ரேஸு தஸ்ஸ தஸ்ஸ பூ⁴தஸ்ஸ அதி⁴கதாய பத²வீஆதீ³னங் ஸந்தா⁴ரணாதீ³னி கிச்சானி இச்ச²த², ஏவங் தேஜாதி³அதி⁴கேஸு ஸம்பா⁴ரேஸு ரூபாதீ³னங் அதி⁴கபா⁴வத³ஸ்ஸனதோ இச்சி²தப்³ப³மேதங் ரூபாத³யோ தேஸங் கு³ணா’தி. தே வத்தப்³பா³ – இச்செ²ய்யாம , யதி³ ஆபாதி⁴கஸ்ஸ ஆஸவஸ்ஸ க³ந்த⁴தோ பத²வீஅதி⁴கே கப்பாஸே க³ந்தோ⁴ அதி⁴கதரோ ஸியா, தேஜாதி⁴கஸ்ஸ ச உண்ஹோத³கஸ்ஸ வண்ணதோபி ஸீதூத³கஸ்ஸ வண்ணோ பரிஹாயேத². யஸ்மா பனேதங் உப⁴யம்பி நத்தி², தஸ்மா பஹாயேதே²தங் ஏதேஸங் நிஸ்ஸயபூ⁴தானங் விஸேஸகப்பனங், யதா² அவிஸேஸேபி ஏககலாபே பூ⁴தானங் ரூபரஸாத³யோ அஞ்ஞமஞ்ஞங் விஸதி³ஸா ஹொந்தி, ஏவங் சக்கு²பஸாதா³த³யோ, அவிஜ்ஜமானேபி அஞ்ஞஸ்மிங் விஸேஸகாரணேதி க³ஹேதப்³ப³மேதங்.

    Keci pana ‘tejādhikānaṃ bhūtānaṃ pasādo cakkhu, vāyupathavīāpādhikānaṃ bhūtānaṃ pasādā sotaghānajivhā, kāyo sabbesa’nti vadanti. Apare ‘tejādhikānaṃ pasādo cakkhu, vivaravāyuāpapathavādhikānaṃ pasādā sotaghānajivhākāyā’ti vadanti. Te vattabbā – ‘suttaṃ āharathā’ti. Addhā suttameva na dakkhissanti. Keci panettha ‘tejādīnaṃ guṇehi rūpādīhi anuggayhabhāvato’ti kāraṇaṃ vadanti. Te ca vattabbā – ‘ko panevamāha – rūpādayo tejādīnaṃ guṇā’ti? Avinibbhogesu hi rūpesu ‘ayaṃ imassa guṇo, ayaṃ imassa guṇo’ti na labbhā vattuṃ. Athāpi vadeyyuṃ – ‘yathā tesu tesu sambhāresu tassa tassa bhūtassa adhikatāya pathavīādīnaṃ sandhāraṇādīni kiccāni icchatha, evaṃ tejādiadhikesu sambhāresu rūpādīnaṃ adhikabhāvadassanato icchitabbametaṃ rūpādayo tesaṃ guṇā’ti. Te vattabbā – iccheyyāma , yadi āpādhikassa āsavassa gandhato pathavīadhike kappāse gandho adhikataro siyā, tejādhikassa ca uṇhodakassa vaṇṇatopi sītūdakassa vaṇṇo parihāyetha. Yasmā panetaṃ ubhayampi natthi, tasmā pahāyethetaṃ etesaṃ nissayabhūtānaṃ visesakappanaṃ, yathā avisesepi ekakalāpe bhūtānaṃ rūparasādayo aññamaññaṃ visadisā honti, evaṃ cakkhupasādādayo, avijjamānepi aññasmiṃ visesakāraṇeti gahetabbametaṃ.

    கிங் பன தங் யங் அஞ்ஞமஞ்ஞஸ்ஸ அஸாதா⁴ரணங்? கம்மமேவ நேஸங் விஸேஸகாரணங். தஸ்மா கம்மவிஸேஸதோ ஏதேஸங் விஸேஸோ, ந பூ⁴தவிஸேஸதோ. பூ⁴தவிஸேஸே ஹி ஸதி பஸாதோ³வ நுப்பஜ்ஜதி. ஸமானானஞ்ஹி பஸாதோ³, ந விஸமானானந்தி போராணா. ஏவங் கம்மேவிஸஸதோ விஸேஸவந்தேஸு ச ஏதேஸு சக்கு²ஸோதானி அஸம்பத்தவிஸயக்³கா³ஹகானி அத்தனோ நிஸ்ஸயங் அனல்லீனநிஸ்ஸயே ஏவ விஸயே விஞ்ஞாணஹேதுத்தா. கா⁴னஜிவ்ஹாகாயா ஸம்பத்தவிஸயக்³கா³ஹகா, நிஸ்ஸயவஸேன சேவ ஸயஞ்ச அத்தனோ நிஸ்ஸயங் அல்லீனேயேவ விஸயே விஞ்ஞாணஹேதுத்தா.

    Kiṃ pana taṃ yaṃ aññamaññassa asādhāraṇaṃ? Kammameva nesaṃ visesakāraṇaṃ. Tasmā kammavisesato etesaṃ viseso, na bhūtavisesato. Bhūtavisese hi sati pasādova nuppajjati. Samānānañhi pasādo, na visamānānanti porāṇā. Evaṃ kammevisasato visesavantesu ca etesu cakkhusotāni asampattavisayaggāhakāni attano nissayaṃ anallīnanissaye eva visaye viññāṇahetuttā. Ghānajivhākāyā sampattavisayaggāhakā, nissayavasena ceva sayañca attano nissayaṃ allīneyeva visaye viññāṇahetuttā.

    அட்ட²கதா²யங் பன ‘‘ஆபாத²க³தத்தாவ ஆரம்மணங் ஸம்பத்தங் நாம. சந்த³மண்ட³லஸூரியமண்ட³லானஞ்ஹி த்³வாசத்தாலீஸயோஜனஸஹஸ்ஸமத்த²கே டி²தானங் வண்ணோ சக்கு²பஸாத³ங் க⁴ட்டேதி. ஸோ தூ³ரே ட²த்வா பஞ்ஞாயமானோபி ஸம்பத்தோயேவ நாம. தங்கோ³சரத்தா சக்கு² ஸம்பத்தகோ³சரமேவ நாம. தூ³ரே ருக்க²ங் சி²ந்த³ந்தானம்பி, ரஜகானஞ்ச வத்த²ங் தோ⁴வந்தானங் தூ³ரதோவ காயவிகாரோ பஞ்ஞாயதி. ஸத்³தோ³ பன தா⁴துபரம்பராய ஆக³ந்த்வா ஸோதங் க⁴ட்டெத்வா ஸணிகங் வவத்தா²னங் க³ச்ச²தீ’’தி வுத்தங்.

    Aṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘āpāthagatattāva ārammaṇaṃ sampattaṃ nāma. Candamaṇḍalasūriyamaṇḍalānañhi dvācattālīsayojanasahassamatthake ṭhitānaṃ vaṇṇo cakkhupasādaṃ ghaṭṭeti. So dūre ṭhatvā paññāyamānopi sampattoyeva nāma. Taṃgocarattā cakkhu sampattagocarameva nāma. Dūre rukkhaṃ chindantānampi, rajakānañca vatthaṃ dhovantānaṃ dūratova kāyavikāro paññāyati. Saddo pana dhātuparamparāya āgantvā sotaṃ ghaṭṭetvā saṇikaṃ vavatthānaṃ gacchatī’’ti vuttaṃ.

    தத்த² கிஞ்சாபி ஆபாத²க³தத்தா ஆரம்மணங் ஸம்பத்தந்தி வுத்தங், சந்த³மண்ட³லாதி³வண்ணோ பன சக்கு²ங் அஸம்பத்தோ தூ³ரே டி²தோவ பஞ்ஞாயதி. ஸத்³தோ³பி ஸசே ஸணிகங் ஆக³ச்செ²ய்ய, தூ³ரே உப்பன்னோ சிரேன ஸுய்யெய்ய, பரம்பரக⁴ட்டனாய ச ஆக³ந்த்வா ஸோதங் க⁴ட்டெந்தோ அஸுகதி³ஸாய நாமாதி ந பஞ்ஞாயெய்ய. தஸ்மா அஸம்பத்தகோ³சரானேவ தானி.

    Tattha kiñcāpi āpāthagatattā ārammaṇaṃ sampattanti vuttaṃ, candamaṇḍalādivaṇṇo pana cakkhuṃ asampatto dūre ṭhitova paññāyati. Saddopi sace saṇikaṃ āgaccheyya, dūre uppanno cirena suyyeyya, paramparaghaṭṭanāya ca āgantvā sotaṃ ghaṭṭento asukadisāya nāmāti na paññāyeyya. Tasmā asampattagocarāneva tāni.

    அஹிஆதி³ஸமானானி சேதானி. யதா² ஹி அஹி நாம ப³ஹி ஸித்தஸம்மட்ட²ட்டா²னே நாபி⁴ரமதி, ஸங்காரட்டா²னதிணபண்ணக³ஹனவம்மிகானியேவ பன பவிஸித்வா நிபன்னகாலே அபி⁴ரமதி, ஏகக்³க³தங் ஆபஜ்ஜதி, ஏவமேவ சக்கு²பேதங் விஸமஜ்ஜா²ஸயங் மட்டே²ஸு ஸுவண்ணபி⁴த்திஆதீ³ஸு நாபி⁴ரமதி, ஓலோகேதும்பி ந இச்ச²தி, ரூபசித்தபுப்ப²லதாதி³சித்தேஸுயேவ பன அபி⁴ரமதி. தாதி³ஸேஸு ஹி டா²னேஸு சக்கு²ம்ஹி அப்பஹொந்தே முக²ம்பி விவரித்வா ஓலோகேதுகாமா ஹொந்தி.

    Ahiādisamānāni cetāni. Yathā hi ahi nāma bahi sittasammaṭṭhaṭṭhāne nābhiramati, saṅkāraṭṭhānatiṇapaṇṇagahanavammikāniyeva pana pavisitvā nipannakāle abhiramati, ekaggataṃ āpajjati, evameva cakkhupetaṃ visamajjhāsayaṃ maṭṭhesu suvaṇṇabhittiādīsu nābhiramati, oloketumpi na icchati, rūpacittapupphalatādicittesuyeva pana abhiramati. Tādisesu hi ṭhānesu cakkhumhi appahonte mukhampi vivaritvā oloketukāmā honti.

    ஸுஸுமாரோபி ப³ஹி நிக்க²ந்தோ க³ஹேதப்³ப³ங் ந பஸ்ஸதி, அக்கீ²னி நிம்மீலெத்வாவ சரதி. யதா³ பன ப்³யாமஸதமத்தங் உத³கங் ஓகா³ஹித்வா பி³லங் பவிஸித்வா நிபன்னோ ஹோதி, ததா³ தஸ்ஸ சித்தங் ஏகக்³க³ங் ஹோதி ஸுக²ங் ஸுபதி, ஏவமேவ ஸோதங் தம்பே பி³லஜ்ஜா²ஸயங் ஆகாஸஸன்னிஸ்ஸிதங் கண்ணச்சி²த்³த³கூபகேயேவ அஜ்ஜா²ஸயங் கரோதி. கண்ணச்சி²த்³தா³காஸோயேவ தஸ்ஸ ஸத்³த³ஸவனே பச்சயோ ஹோதி. அஜடாகாஸோபி வட்டதியேவ. அந்தோலேணஸ்மிஞ்ஹி ஸஜ்ஜா²யே கரியமானே ந லேணச்ச²த³னங் பி⁴ந்தி³த்வா ஸத்³தோ³ ப³ஹி நிக்க²மதி, த்³வாரவாதபானச்சி²த்³தே³ஹி பன நிக்க²மித்வா தா⁴துபரம்பராயேவ க⁴ட்டெந்தோ க³ந்த்வா ஸோதபஸாத³ங் க⁴ட்டேதி. அத² தஸ்மிங் காலே ‘அஸுகோ நாம ஸஜ்ஜா²யதீ’தி லேணபிட்டே² நிஸின்னா ஜானந்தி.

    Susumāropi bahi nikkhanto gahetabbaṃ na passati, akkhīni nimmīletvāva carati. Yadā pana byāmasatamattaṃ udakaṃ ogāhitvā bilaṃ pavisitvā nipanno hoti, tadā tassa cittaṃ ekaggaṃ hoti sukhaṃ supati, evameva sotaṃ tampe bilajjhāsayaṃ ākāsasannissitaṃ kaṇṇacchiddakūpakeyeva ajjhāsayaṃ karoti. Kaṇṇacchiddākāsoyeva tassa saddasavane paccayo hoti. Ajaṭākāsopi vaṭṭatiyeva. Antoleṇasmiñhi sajjhāye kariyamāne na leṇacchadanaṃ bhinditvā saddo bahi nikkhamati, dvāravātapānacchiddehi pana nikkhamitvā dhātuparamparāyeva ghaṭṭento gantvā sotapasādaṃ ghaṭṭeti. Atha tasmiṃ kāle ‘asuko nāma sajjhāyatī’ti leṇapiṭṭhe nisinnā jānanti.

    ஏவங் ஸந்தே ஸம்பத்தகோ³சரதா ஹோதி. ‘கிங் பனேதங் ஸம்பத்தகோ³சர’ந்தி? ‘ஆம, ஸம்பத்தகோ³சரங்’. ‘யதி³ ஏவங், தூ³ரே பே⁴ரீஆதீ³ஸு வஜ்ஜமானேஸு தூ³ரே ஸத்³தோ³தி ஜானநங் ந ப⁴வெய்யா’தி? ‘நோ ந ப⁴வதி. ஸோதபஸாத³ஸ்மிஞ்ஹி க⁴ட்டிதே தூ³ரே ஸத்³தோ³ ஆஸன்னே ஸத்³தோ³, பரதீரே ஓரிமதீரேதி ததா² ததா² ஜானநாகாரோ ஹோதி. த⁴ம்மதா ஏஸா’தி. ‘கிங் ஏதாய த⁴ம்மதாய? யதோ யதோ சி²த்³த³ங் ததோ ததோ ஸவனங் ஹோதி, சந்தி³மஸூரியாதீ³னங் த³ஸ்ஸனங் வியாதி அஸம்பத்தகோ³சரமேவேதங்’.

    Evaṃ sante sampattagocaratā hoti. ‘Kiṃ panetaṃ sampattagocara’nti? ‘Āma, sampattagocaraṃ’. ‘Yadi evaṃ, dūre bherīādīsu vajjamānesu dūre saddoti jānanaṃ na bhaveyyā’ti? ‘No na bhavati. Sotapasādasmiñhi ghaṭṭite dūre saddo āsanne saddo, paratīre orimatīreti tathā tathā jānanākāro hoti. Dhammatā esā’ti. ‘Kiṃ etāya dhammatāya? Yato yato chiddaṃ tato tato savanaṃ hoti, candimasūriyādīnaṃ dassanaṃ viyāti asampattagocaramevetaṃ’.

    பக்கீ²பி ருக்கே² வா பூ⁴மியங் வா ந ரமதி. யதா³ பன ஏகங் வா த்³வே வா லெட்³டு³பாதே அதிக்கம்ம அஜடாகாஸங் பக்க²ந்தோ³ ஹோதி, ததா³ ஏகக்³க³சித்ததங் ஆபஜ்ஜதி, ஏவமேவ கா⁴னம்பி ஆகாஸஜ்ஜா²ஸயங் வாதூபனிஸ்ஸயக³ந்த⁴கோ³சரங். ததா² ஹி கா³வோ நவவுட்டே² தே³வே பூ⁴மியங் கா⁴யித்வா கா⁴யித்வா ஆகாஸாபி⁴முகா² ஹுத்வா வாதங் ஆகட்³ட⁴ந்தி. அங்கு³லீஹி க³ந்த⁴பிண்ட³ங் க³ஹெத்வாபி ச உபஸிங்க⁴னகாலே வாதங் அனாகட்³ட⁴ந்தோ நேவ தஸ்ஸ க³ந்த⁴ங் ஜானாதி.

    Pakkhīpi rukkhe vā bhūmiyaṃ vā na ramati. Yadā pana ekaṃ vā dve vā leḍḍupāte atikkamma ajaṭākāsaṃ pakkhando hoti, tadā ekaggacittataṃ āpajjati, evameva ghānampi ākāsajjhāsayaṃ vātūpanissayagandhagocaraṃ. Tathā hi gāvo navavuṭṭhe deve bhūmiyaṃ ghāyitvā ghāyitvā ākāsābhimukhā hutvā vātaṃ ākaḍḍhanti. Aṅgulīhi gandhapiṇḍaṃ gahetvāpi ca upasiṅghanakāle vātaṃ anākaḍḍhanto neva tassa gandhaṃ jānāti.

    குக்குரோபி ப³ஹி விசரந்தோ கே²மட்டா²னங் ந பஸ்ஸதி லெட்³டு³பஹாராதீ³ஹி உபத்³து³தோ ஹோதி. அந்தோகா³மங் பவிஸித்வா உத்³த⁴னட்டா²னே சா²ரிகங் ப்³யூஹித்வா நிபன்னஸ்ஸ பன பா²ஸுகங் ஹோதி, ஏவமேவ ஜிவ்ஹாபி கா³மஜ்ஜா²ஸயா ஆபோஸன்னிஸ்ஸிதரஸாரம்மணா. ததா² ஹி தியாமரத்திங் ஸமணத⁴ம்மங் கத்வாபி பாதோவ பத்தசீவரமாதா³ய கா³மோ பவிஸிதப்³போ³ ஹோதி. ஸுக்க²கா²த³னீயஸ்ஸ ச ந ஸக்கா கே²ளேன அதேமிதஸ்ஸ ரஸங் ஜானிதுங்.

    Kukkuropi bahi vicaranto khemaṭṭhānaṃ na passati leḍḍupahārādīhi upadduto hoti. Antogāmaṃ pavisitvā uddhanaṭṭhāne chārikaṃ byūhitvā nipannassa pana phāsukaṃ hoti, evameva jivhāpi gāmajjhāsayā āposannissitarasārammaṇā. Tathā hi tiyāmarattiṃ samaṇadhammaṃ katvāpi pātova pattacīvaramādāya gāmo pavisitabbo hoti. Sukkhakhādanīyassa ca na sakkā kheḷena atemitassa rasaṃ jānituṃ.

    ஸிங்கா³லோபி ப³ஹி சரந்தோ ரதிங் ந விந்த³தி, ஆமகஸுஸானே மனுஸ்ஸமங்ஸங் கா²தி³த்வா நிபன்னஸ்ஸேவ பனஸ்ஸ பா²ஸுகங் ஹோதி, ஏவமேவ காயோபி உபாதி³ண்ணகஜ்ஜா²ஸயோ பத²வீனிஸ்ஸிதபொ²ட்ட²ப்³பா³ரம்மணோ. ததா² ஹி அஞ்ஞங் உபாதி³ண்ணகங் அலப⁴மானா ஸத்தா அத்தனோவ ஹத்த²தலே ஸீஸங் கத்வா நிபஜ்ஜந்தி. அஜ்ஜ²த்திகபா³ஹிரா சஸ்ஸ பத²வீ ஆரம்மணக்³க³ஹணே பச்சயோ ஹோதி. ஸுஸந்த²தஸ்ஸபி ஹி ஸயனஸ்ஸ, ஹத்தே² ட²பிதானம்பி வா ப²லானங், ந ஸக்கா அனிஸீத³ந்தேன வா அனிப்பீளெந்தேன வா த²த்³த⁴முது³பா⁴வோ ஜானிதுந்தி. அஜ்ஜ²த்திகபா³ஹிராபத²வீ ஏதஸ்ஸ காயபஸாத³ஸ்ஸ பொ²ட்ட²ப்³ப³ஜானநே பச்சயோ ஹோதி. ஏவங் லக்க²ணாதி³வவத்தா²னதோபேதேஸங் அஸம்மிஸ்ஸதா வேதி³தப்³பா³. அஞ்ஞேயேவ ஹி சக்கு²பஸாத³ஸ்ஸ லக்க²ணரஸபச்சுபட்டா²னபத³ட்டா²னகோ³சரஜ்ஜா²ஸயனிஸ்ஸயா அஞ்ஞே ஸோதபஸாதா³தீ³னந்தி அஸம்மிஸ்ஸானேவ சக்கா²யதனாதீ³னி.

    Siṅgālopi bahi caranto ratiṃ na vindati, āmakasusāne manussamaṃsaṃ khāditvā nipannasseva panassa phāsukaṃ hoti, evameva kāyopi upādiṇṇakajjhāsayo pathavīnissitaphoṭṭhabbārammaṇo. Tathā hi aññaṃ upādiṇṇakaṃ alabhamānā sattā attanova hatthatale sīsaṃ katvā nipajjanti. Ajjhattikabāhirā cassa pathavī ārammaṇaggahaṇe paccayo hoti. Susanthatassapi hi sayanassa, hatthe ṭhapitānampi vā phalānaṃ, na sakkā anisīdantena vā anippīḷentena vā thaddhamudubhāvo jānitunti. Ajjhattikabāhirāpathavī etassa kāyapasādassa phoṭṭhabbajānane paccayo hoti. Evaṃ lakkhaṇādivavatthānatopetesaṃ asammissatā veditabbā. Aññeyeva hi cakkhupasādassa lakkhaṇarasapaccupaṭṭhānapadaṭṭhānagocarajjhāsayanissayā aññe sotapasādādīnanti asammissāneva cakkhāyatanādīni.

    அபிச நேஸங் அஸம்மிஸ்ஸதாய அயங் உபமாபி வேதி³தப்³பா³ – யதா² ஹி பஞ்சவண்ணானங் த⁴ஜானங் உஸ்ஸாபிதானங் கிஞ்சாபி சா²யா ஏகாப³த்³தா⁴ விய ஹோதி, தஸ்ஸ தஸ்ஸ பன அஞ்ஞமஞ்ஞங் அஸம்மிஸ்ஸாவ யதா² ச பஞ்சவண்ணேன கப்பாஸேன வட்டிங் கத்வா தீ³பே ஜாலிதே கிஞ்சாபி ஜாலா ஏகாப³த்³தா⁴ விய ஹோதி, தஸ்ஸ தஸ்ஸ பன அங்ஸுனோ பாடியேக்கா பாடியேக்கா ஜாலா அஸம்மிஸ்ஸா ஏவ, ஏவமேவ கிஞ்சாபி இமானி பஞ்சாயதனானி ஏகஸ்மிங் அத்தபா⁴வே ஸமோஸடானி அஞ்ஞமஞ்ஞங் பன அஸம்மிஸ்ஸானேவ. ந கேவலஞ்ச இமானேவ பஞ்ச, ஸேஸரூபானிபி அஸம்மிஸ்ஸானேவ. இமஸ்மிஞ்ஹி ஸரீரே ஹெட்டி²மகாயோ மஜ்ஜி²மகாயோ உபரிமகாயோதி தயோ கொட்டா²ஸா. தத்த² நாபி⁴தோ பட்டா²ய ஹெட்டா² ஹெட்டி²மகாயோ நாம. தஸ்மிங் காயத³ஸகங், பா⁴வத³ஸகங், ஆஹாரஸமுட்டா²னானி அட்ட², உதுஸமுட்டா²னானி அட்ட², சித்தஸமுட்டா²னானி அட்டா²தி சதுசத்தாலீஸ ரூபானி. நாபி⁴தோ உத்³த⁴ங் யாவ க³லவாடகா மஜ்ஜி²மகாயோ நாம. தத்த² ச காயத³ஸகங், பா⁴வத³ஸகங், வத்து²த³ஸகங், ஆஹாரஸமுட்டா²னாதீ³னி தீணி அட்ட²கானீதி சதுபஞ்ஞாஸ ரூபானி. க³லவாடகதோ உத்³த⁴ங் உபரிமகாயோ நாம. தத்த² சக்கு²த³ஸகங், ஸோதத³ஸகங், கா⁴னத³ஸகங், ஜிவ்ஹாத³ஸகங், காயத³ஸகங், பா⁴வத³ஸகங், ஆஹாரஸமுட்டா²னாதீ³னி தீணி அட்ட²கானீதி சதுராஸீதி ரூபானி.

    Apica nesaṃ asammissatāya ayaṃ upamāpi veditabbā – yathā hi pañcavaṇṇānaṃ dhajānaṃ ussāpitānaṃ kiñcāpi chāyā ekābaddhā viya hoti, tassa tassa pana aññamaññaṃ asammissāva yathā ca pañcavaṇṇena kappāsena vaṭṭiṃ katvā dīpe jālite kiñcāpi jālā ekābaddhā viya hoti, tassa tassa pana aṃsuno pāṭiyekkā pāṭiyekkā jālā asammissā eva, evameva kiñcāpi imāni pañcāyatanāni ekasmiṃ attabhāve samosaṭāni aññamaññaṃ pana asammissāneva. Na kevalañca imāneva pañca, sesarūpānipi asammissāneva. Imasmiñhi sarīre heṭṭhimakāyo majjhimakāyo uparimakāyoti tayo koṭṭhāsā. Tattha nābhito paṭṭhāya heṭṭhā heṭṭhimakāyo nāma. Tasmiṃ kāyadasakaṃ, bhāvadasakaṃ, āhārasamuṭṭhānāni aṭṭha, utusamuṭṭhānāni aṭṭha, cittasamuṭṭhānāni aṭṭhāti catucattālīsa rūpāni. Nābhito uddhaṃ yāva galavāṭakā majjhimakāyo nāma. Tattha ca kāyadasakaṃ, bhāvadasakaṃ, vatthudasakaṃ, āhārasamuṭṭhānādīni tīṇi aṭṭhakānīti catupaññāsa rūpāni. Galavāṭakato uddhaṃ uparimakāyo nāma. Tattha cakkhudasakaṃ, sotadasakaṃ, ghānadasakaṃ, jivhādasakaṃ, kāyadasakaṃ, bhāvadasakaṃ, āhārasamuṭṭhānādīni tīṇi aṭṭhakānīti caturāsīti rūpāni.

    தத்த² சக்கு²பஸாத³ஸ்ஸ பச்சயானி சத்தாரி மஹாபூ⁴தானி, வண்ணோ க³ந்தோ⁴ ரஸோ ஓஜா, ஜீவிதிந்த்³ரியங் சக்கு²பஸாதோ³தி இத³ங் ஏகந்ததோ அவினிபு⁴த்தானங் த³ஸன்னங் நிப்ப²ன்னரூபானங் வஸேன சக்கு²த³ஸகங் நாம. இமினா நயேன ஸேஸானிபி வேதி³தப்³பா³னி. தேஸு ஹெட்டி²மகாயே ரூபங் மஜ்ஜி²மகாயஉபரிமகாயரூபேஹி ஸத்³தி⁴ங் அஸம்மிஸ்ஸங். ஸேஸகாயத்³வயேபி ரூபங் இதரேஹி ஸத்³தி⁴ங் அஸம்மிஸ்ஸமேவ. யதா² ஹி ஸாயன்ஹஸமயே பப்³ப³தச்சா²யா ச ருக்க²ச்சா²யா ச கிஞ்சாபி ஏகாப³த்³தா⁴ விய ஹொந்தி அஞ்ஞமஞ்ஞங் பன அஸம்மிஸ்ஸாவ ஏவங் இமேஸுபி காயேஸு சதுசத்தாலீஸ சதுபஞ்ஞாஸ சதுராஸீதி ரூபானி ச கிஞ்சாபி ஏகாப³த்³தா⁴னி விய ஹொந்தி, அஞ்ஞமஞ்ஞங் பன அஸம்மிஸ்ஸானேவாதி.

    Tattha cakkhupasādassa paccayāni cattāri mahābhūtāni, vaṇṇo gandho raso ojā, jīvitindriyaṃ cakkhupasādoti idaṃ ekantato avinibhuttānaṃ dasannaṃ nipphannarūpānaṃ vasena cakkhudasakaṃ nāma. Iminā nayena sesānipi veditabbāni. Tesu heṭṭhimakāye rūpaṃ majjhimakāyauparimakāyarūpehi saddhiṃ asammissaṃ. Sesakāyadvayepi rūpaṃ itarehi saddhiṃ asammissameva. Yathā hi sāyanhasamaye pabbatacchāyā ca rukkhacchāyā ca kiñcāpi ekābaddhā viya honti aññamaññaṃ pana asammissāva evaṃ imesupi kāyesu catucattālīsa catupaññāsa caturāsīti rūpāni ca kiñcāpi ekābaddhāni viya honti, aññamaññaṃ pana asammissānevāti.

    616. ரூபாயதனநித்³தே³ஸே வண்ணோவ வண்ணனிபா⁴; நிபா⁴தீதி வா நிபா⁴. சக்கு²விஞ்ஞாணஸ்ஸ பாகடா ஹோதீதி அத்தோ². வண்ணோவ நிபா⁴ வண்ணனிபா⁴. ஸத்³தி⁴ங் நித³ஸ்ஸனேன ஸனித³ஸ்ஸனங், சக்கு²விஞ்ஞாணேன பஸ்ஸிதப்³ப³ந்தி அத்தோ². ஸத்³தி⁴ங் படிகே⁴ன ஸப்படிக⁴ங், படிக⁴ட்டனநிக⁴ங்ஸஜனகந்தி அத்தோ². நீலாதீ³ஸு உமாபுப்ப²ஸமானங் நீலங், கணிகாரபுப்ப²ஸமானங் பீதகங், ப³ந்து⁴ஜீவகபுப்ப²ஸமானங் லோஹிதகங், ஓஸதி⁴தாரகஸமானங் ஓதா³தங். ஜா²மங்கா³ரஸமானங் காளகங், மந்த³ரத்தங் ஸிந்து³வாரகரவீரமகுளஸமானங் மஞ்ஜிட்ட²கங். ‘‘ஹரித்தசஹேமவண்ணகாமங்ஸுமுக²பக்கமா’’தி (ஜா॰ 1.15.133) எத்த² பன கிஞ்சாபி ‘ஹரீ’தி ஸுவண்ணங் வுத்தங், பரதோ பனஸ்ஸ ஜாதரூபக்³க³ஹணேன க³ஹிதத்தா இத⁴ ஸாமங் ஹரி நாம. இமானி ஸத்த வத்து²ங் அனாமஸித்வா ஸபா⁴வேனேவ த³ஸ்ஸிதானி.

    616. Rūpāyatananiddese vaṇṇova vaṇṇanibhā; nibhātīti vā nibhā. Cakkhuviññāṇassa pākaṭā hotīti attho. Vaṇṇova nibhā vaṇṇanibhā. Saddhiṃ nidassanena sanidassanaṃ, cakkhuviññāṇena passitabbanti attho. Saddhiṃ paṭighena sappaṭighaṃ, paṭighaṭṭananighaṃsajanakanti attho. Nīlādīsu umāpupphasamānaṃ nīlaṃ, kaṇikārapupphasamānaṃ pītakaṃ, bandhujīvakapupphasamānaṃ lohitakaṃ, osadhitārakasamānaṃ odātaṃ. Jhāmaṅgārasamānaṃ kāḷakaṃ, mandarattaṃ sinduvārakaravīramakuḷasamānaṃ mañjiṭṭhakaṃ. ‘‘Harittacahemavaṇṇakāmaṃsumukhapakkamā’’ti (jā. 1.15.133) ettha pana kiñcāpi ‘harī’ti suvaṇṇaṃ vuttaṃ, parato panassa jātarūpaggahaṇena gahitattā idha sāmaṃ hari nāma. Imāni satta vatthuṃ anāmasitvā sabhāveneva dassitāni.

    ஹரிவண்ணந்தி ஹரிதஸத்³த³லவண்ணங். அம்ப³ங்குரவண்ணந்தி அம்ப³ங்குரேன ஸமானவண்ணங். இமானி த்³வே வத்து²ங் ஆமஸித்வா த³ஸ்ஸிதானி. தீ³கா⁴தீ³னி த்³வாத³ஸ வோஹாரதோ த³ஸ்ஸிதானி. ஸோ ச நேஸங் வோஹாரோ உபனிதா⁴யஸித்³தோ⁴ சேவ ஸன்னிவேஸஸித்³தோ⁴ ச. தீ³கா⁴தீ³னி ஹி அஞ்ஞமஞ்ஞங் உபனிதா⁴யஸித்³தா⁴னி, வட்டாதீ³னி ஸன்னிவேஸவிஸேஸேன. தத்த² ரஸ்ஸங் உபனிதா⁴ய ததோ உச்சதரங் தீ³க⁴ங், தங் உபனிதா⁴ய ததோ நீசதரங் ரஸ்ஸங். தூ²லங் உபனிதா⁴ய ததோ கு²த்³த³கதரங் அணுங், தங் உபனிதா⁴ய ததோ மஹந்ததரங் தூ²லங். சக்கஸண்டா²னங் வட்டங், குக்குடண்ட³ஸண்டா²னங் பரிமண்ட³லங். சதூஹி அங்ஸேஹி யுத்தங் சதுரங்ஸங். ச²ளங்ஸாதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. நின்னந்தி ஓனதங், த²லந்தி உன்னதங்.

    Harivaṇṇanti haritasaddalavaṇṇaṃ. Ambaṅkuravaṇṇanti ambaṅkurena samānavaṇṇaṃ. Imāni dve vatthuṃ āmasitvā dassitāni. Dīghādīni dvādasa vohārato dassitāni. So ca nesaṃ vohāro upanidhāyasiddho ceva sannivesasiddho ca. Dīghādīni hi aññamaññaṃ upanidhāyasiddhāni, vaṭṭādīni sannivesavisesena. Tattha rassaṃ upanidhāya tato uccataraṃ dīghaṃ, taṃ upanidhāya tato nīcataraṃ rassaṃ. Thūlaṃ upanidhāya tato khuddakataraṃ aṇuṃ, taṃ upanidhāya tato mahantataraṃ thūlaṃ. Cakkasaṇṭhānaṃ vaṭṭaṃ, kukkuṭaṇḍasaṇṭhānaṃ parimaṇḍalaṃ. Catūhi aṃsehi yuttaṃ caturaṃsaṃ. Chaḷaṃsādīsupi eseva nayo. Ninnanti onataṃ, thalanti unnataṃ.

    தத்த² யஸ்மா தீ³கா⁴தீ³னி பு²ஸித்வா ஸக்கா ஜானிதுங், நீலாதீ³னி பனேவங் ந ஸக்கா, தஸ்மா ந நிப்பரியாயேன தீ³க⁴ங் ரூபாயதனங்; ததா² ரஸ்ஸாதீ³னி. தங் தங் நிஸ்ஸாய பன ததா² ததா² டி²தங் தீ³க⁴ங் ரஸ்ஸந்தி தேன தேன வோஹாரேன ரூபாயதனமேவெத்த² பா⁴ஸிதந்தி வேதி³தப்³ப³ங். சா²யா ஆதபோதி இத³ங் அஞ்ஞமஞ்ஞபரிச்சி²ன்னங்; ததா² ஆலோகோ அந்த⁴காரோ ச. அப்³பா⁴ மஹிகாதிஆதீ³னி சத்தாரி வத்து²னாவ த³ஸ்ஸிதானி. தத்த² ‘அப்³பா⁴’தி வலாஹகோ. ‘மஹிகா’தி ஹிமங். இமேஹி சதூஹி அப்³பா⁴தீ³னங் வண்ணா த³ஸ்ஸிதா. சந்த³மண்ட³லஸ்ஸ வண்ணனிபா⁴திஆதீ³ஹி தேஸங் தேஸங் பபா⁴வண்ணா த³ஸ்ஸிதா.

    Tattha yasmā dīghādīni phusitvā sakkā jānituṃ, nīlādīni panevaṃ na sakkā, tasmā na nippariyāyena dīghaṃ rūpāyatanaṃ; tathā rassādīni. Taṃ taṃ nissāya pana tathā tathā ṭhitaṃ dīghaṃ rassanti tena tena vohārena rūpāyatanamevettha bhāsitanti veditabbaṃ. Chāyā ātapoti idaṃ aññamaññaparicchinnaṃ; tathā āloko andhakāro ca. Abbhā mahikātiādīni cattāri vatthunāva dassitāni. Tattha ‘abbhā’ti valāhako. ‘Mahikā’ti himaṃ. Imehi catūhi abbhādīnaṃ vaṇṇā dassitā. Candamaṇḍalassa vaṇṇanibhātiādīhi tesaṃ tesaṃ pabhāvaṇṇā dassitā.

    தத்த² சந்த³மண்ட³லாதீ³னங் வத்தூ²னங் ஏவங் விஸேஸோ வேதி³தப்³போ³ – மணிமயங் ரஜதபடிச்ச²ன்னங் ஏகூனபஞ்ஞாஸயோஜனாயாமவித்தா²ரங் சந்த³ஸ்ஸ தே³வபுத்தஸ்ஸ விமானங் சந்த³மண்ட³லங் நாம. ஸோவண்ணமயங் ப²லிகபடிச்ச²ன்னங் ஸமபண்ணாஸயோஜனாயாமவித்தா²ரங் ஸூரியஸ்ஸ தே³வபுத்தஸ்ஸ விமானங் ஸூரியமண்ட³லங் நாம. ஸத்தரதனமயானி ஸத்தட்ட²த³ஸத்³வாத³ஸயோஜனாயாமவித்தா²ரானி தேஸங் தேஸங் தே³வபுத்தானங் விமானானி தாரகரூபானி நாம.

    Tattha candamaṇḍalādīnaṃ vatthūnaṃ evaṃ viseso veditabbo – maṇimayaṃ rajatapaṭicchannaṃ ekūnapaññāsayojanāyāmavitthāraṃ candassa devaputtassa vimānaṃ candamaṇḍalaṃ nāma. Sovaṇṇamayaṃ phalikapaṭicchannaṃ samapaṇṇāsayojanāyāmavitthāraṃ sūriyassa devaputtassa vimānaṃ sūriyamaṇḍalaṃ nāma. Sattaratanamayāni sattaṭṭhadasadvādasayojanāyāmavitthārāni tesaṃ tesaṃ devaputtānaṃ vimānāni tārakarūpāni nāma.

    தத்த² ஹெட்டா² சந்தோ³, ஸூரியோ உபரி, உபி⁴ன்னமந்தரங் யோஜனங் ஹோதி. சந்த³ஸ்ஸ ஹெட்டி²மந்ததோ ஸூரியஸ்ஸ உபரிமந்தோ யோஜனஸதங் ஹோதி. த்³வீஸு பஸ்ஸேஸு நக்க²த்ததாரகா க³ச்ச²ந்தி. ஏதேஸு பன தீஸு சந்தோ³ த³ந்த⁴க³மனோ, ஸூரியோ ஸீக⁴க³மனோ, நக்க²த்ததாரகா ஸப்³ப³ஸீக⁴க³மனா. காலேன சந்தி³மஸூரியானங் புரதோ ஹொந்தி காலேன பச்சா².

    Tattha heṭṭhā cando, sūriyo upari, ubhinnamantaraṃ yojanaṃ hoti. Candassa heṭṭhimantato sūriyassa uparimanto yojanasataṃ hoti. Dvīsu passesu nakkhattatārakā gacchanti. Etesu pana tīsu cando dandhagamano, sūriyo sīghagamano, nakkhattatārakā sabbasīghagamanā. Kālena candimasūriyānaṃ purato honti kālena pacchā.

    ஆதா³ஸமண்ட³லந்தி கங்ஸமயங். மணீதி ட²பெத்வா வேளுரியங் ஸேஸோ ஜோதிரஸாதி³அனேகப்பபே⁴தோ³. ஸங்கோ²தி ஸாமுத்³தி³கோ; முத்தா ஸாமுத்³தி³காபி, ஸேஸாபி. வேளுரியோதி வேளுவண்ணமணி. ஜாதரூபங் வுச்சதி ஸத்து²வண்ணோ. ஸத்தா² ஹி ஸுவண்ணவண்ணோ, ஸுவண்ணம்பி ஸத்து²வண்ணங். ரஜதங் வுச்சதி கஹாபணோ – லோஹமாஸகோ தா³ருமாஸகோ ஜதுமாஸகோ, யே ‘வோஹாரங் க³ச்ச²ந்தீ’தி (பாரா॰ 584) வுத்தங் தங் ஸப்³ப³ம்பி இத⁴ க³ஹிதங்.

    Ādāsamaṇḍalanti kaṃsamayaṃ. Maṇīti ṭhapetvā veḷuriyaṃ seso jotirasādianekappabhedo. Saṅkhoti sāmuddiko; muttā sāmuddikāpi, sesāpi. Veḷuriyoti veḷuvaṇṇamaṇi. Jātarūpaṃ vuccati satthuvaṇṇo. Satthā hi suvaṇṇavaṇṇo, suvaṇṇampi satthuvaṇṇaṃ. Rajataṃ vuccati kahāpaṇo – lohamāsako dārumāsako jatumāsako, ye ‘vohāraṃ gacchantī’ti (pārā. 584) vuttaṃ taṃ sabbampi idha gahitaṃ.

    யங் வா பனஞ்ஞம்பீதி இமினா பாளிஆக³தங் ட²பெத்வா ஸேஸங் தட்டிகபிலோதிககண்ணிகவண்ணாதி³பே⁴த³ங் ரூபங் க³ஹிதங். தஞ்ஹி ஸப்³ப³ங் யேவாபனகேஸு பவிட்ட²ங்.

    Yaṃ vā panaññampīti iminā pāḷiāgataṃ ṭhapetvā sesaṃ taṭṭikapilotikakaṇṇikavaṇṇādibhedaṃ rūpaṃ gahitaṃ. Tañhi sabbaṃ yevāpanakesu paviṭṭhaṃ.

    ஏவமேதங் நீலாதி³னா பே⁴தே³ன பி⁴ன்னம்பி ரூபங் ஸப்³ப³ங் லக்க²ணாதீ³ஹி அபி⁴ன்னமேவ. ஸப்³ப³ஞ்ஹேதங் சக்கு²படிஹனநலக்க²ணங் ரூபங், சக்கு²விஞ்ஞாணஸ்ஸ விஸயபா⁴வரஸங், தஸ்ஸேவ கோ³சரபச்சுபட்டா²னங், சதுமஹாபூ⁴தபத³ட்டா²னங். யதா² சேதங் ததா² ஸப்³பா³னிபி உபாதா³ரூபானி. யத்த² பன விஸேஸோ அத்தி² தத்த² வக்கா²ம. ஸேஸமெத்த² சக்கா²யதனநித்³தே³ஸே வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங். கேவலஞ்ஹி தத்த² சக்கு²புப்³ப³ங்க³மோ நித்³தே³ஸோ இத⁴ ரூபபுப்³ப³ங்க³மோ. தத்த² ‘சக்கு²ங் பேத’ந்திஆதீ³னி சுத்³த³ஸ நாமானி, இத⁴ ‘ரூபங்பேத’ந்திஆதீ³னி தீணி. ஸேஸங் தாதி³ஸமேவ. யதா² ஹி சதூஹி சதூஹி நயேஹி படிமண்டெ³த்வா சக்கு²ங் வவத்தா²பேதுங் தேரஸ வாரா வுத்தா, இதா⁴பி தே ததே²வ வுத்தாதி.

    Evametaṃ nīlādinā bhedena bhinnampi rūpaṃ sabbaṃ lakkhaṇādīhi abhinnameva. Sabbañhetaṃ cakkhupaṭihananalakkhaṇaṃ rūpaṃ, cakkhuviññāṇassa visayabhāvarasaṃ, tasseva gocarapaccupaṭṭhānaṃ, catumahābhūtapadaṭṭhānaṃ. Yathā cetaṃ tathā sabbānipi upādārūpāni. Yattha pana viseso atthi tattha vakkhāma. Sesamettha cakkhāyatananiddese vuttanayeneva veditabbaṃ. Kevalañhi tattha cakkhupubbaṅgamo niddeso idha rūpapubbaṅgamo. Tattha ‘cakkhuṃ peta’ntiādīni cuddasa nāmāni, idha ‘rūpaṃpeta’ntiādīni tīṇi. Sesaṃ tādisameva. Yathā hi catūhi catūhi nayehi paṭimaṇḍetvā cakkhuṃ vavatthāpetuṃ terasa vārā vuttā, idhāpi te tatheva vuttāti.

    620. ஸத்³தா³யதனநித்³தே³ஸே பே⁴ரிஸத்³தோ³தி மஹாபே⁴ரீபஹடபே⁴ரீனங் ஸத்³தோ³. முதி³ங்க³ஸங்க²பணவஸத்³தா³பி முதி³ங்கா³தி³பச்சயா ஸத்³தா³. கீ³தஸங்கா²தோ ஸத்³தோ³ கீ³தஸத்³தோ³ . வுத்தாவஸேஸானங் வீணாதீ³னங் தந்திப³த்³தா⁴னங் ஸத்³தோ³ வாதி³தஸத்³தோ³. ஸம்மஸத்³தோ³தி கங்ஸதாலகட்ட²தாலஸத்³தோ³. பாணிஸத்³தோ³தி பாணிப்பஹாரஸத்³தோ³. ஸத்தானங் நிக்³கோ⁴ஸஸத்³தோ³தி ப³ஹூனங் ஸன்னிபதிதானங் அபஞ்ஞாயமானபத³ப்³யஞ்ஜனநிக்³கோ⁴ஸஸத்³தோ³. தா⁴தூனங் ஸன்னிகா⁴தஸத்³தோ³தி ருக்கா²னங் அஞ்ஞமஞ்ஞனிக⁴ங்ஸனக⁴ண்டிகாகோடனாதி³ஸத்³தோ³. வாதஸ்ஸ வாயதோ ஸத்³தோ³ வாதஸத்³தோ³. உத³கஸ்ஸ ஸந்த³மானஸ்ஸ வா படிஹதஸ்ஸ வா ஸத்³தோ³ உத³கஸத்³தோ³. மனுஸ்ஸானங் ஸல்லாபாதி³ஸத்³தோ³ மனுஸ்ஸஸத்³தோ³. தங் ட²பெத்வா ஸேஸோ ஸப்³போ³பி அமனுஸ்ஸஸத்³தோ³. இமினா பத³த்³வயேன ஸப்³போ³பி ஸத்³தோ³ பரியாதி³ன்னோ. ஏவங் ஸந்தேபி வங்ஸபா²லனபிலோதிகபா²லனாதீ³ஸு பவத்தோ பாளியங் அனாக³தஸத்³தோ³ யேவாபனகட்டா²னங் பவிட்டோ²தி வேதி³தப்³போ³.

    620. Saddāyatananiddese bherisaddoti mahābherīpahaṭabherīnaṃ saddo. Mudiṅgasaṅkhapaṇavasaddāpi mudiṅgādipaccayā saddā. Gītasaṅkhāto saddo gītasaddo. Vuttāvasesānaṃ vīṇādīnaṃ tantibaddhānaṃ saddo vāditasaddo. Sammasaddoti kaṃsatālakaṭṭhatālasaddo. Pāṇisaddoti pāṇippahārasaddo. Sattānaṃ nigghosasaddoti bahūnaṃ sannipatitānaṃ apaññāyamānapadabyañjananigghosasaddo. Dhātūnaṃ sannighātasaddoti rukkhānaṃ aññamaññanighaṃsanaghaṇṭikākoṭanādisaddo. Vātassa vāyato saddo vātasaddo. Udakassa sandamānassa vā paṭihatassa vā saddo udakasaddo. Manussānaṃ sallāpādisaddo manussasaddo. Taṃ ṭhapetvā seso sabbopi amanussasaddo. Iminā padadvayena sabbopi saddo pariyādinno. Evaṃ santepi vaṃsaphālanapilotikaphālanādīsu pavatto pāḷiyaṃ anāgatasaddo yevāpanakaṭṭhānaṃ paviṭṭhoti veditabbo.

    ஏவமயங் பே⁴ரீஸத்³தா³தி³னா பே⁴தே³ன பி⁴ன்னோபி ஸத்³தோ³ லக்க²ணாதீ³ஹி அபி⁴ன்னோயேவ. ஸப்³போ³பி ஹேஸ ஸோதபடிஹனநலக்க²ணோ ஸத்³தோ³ ஸோதவிஞ்ஞாணஸ்ஸ விஸயபா⁴வரஸோ, தஸ்ஸேவ கோ³சரபச்சுபட்டா²னோ. ஸேஸங் சக்கா²யதனநித்³தே³ஸே வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங். இதா⁴பி ஹி சதூஹி சதூஹி நயேஹி படிமண்டி³தா தேரஸ வாரா வுத்தா. தேஸங் அத்தோ² ஸக்கா வுத்தனயேனேவ ஜானிதுந்தி ந வித்தா²ரிதோ.

    Evamayaṃ bherīsaddādinā bhedena bhinnopi saddo lakkhaṇādīhi abhinnoyeva. Sabbopi hesa sotapaṭihananalakkhaṇo saddo sotaviññāṇassa visayabhāvaraso, tasseva gocarapaccupaṭṭhāno. Sesaṃ cakkhāyatananiddese vuttanayeneva veditabbaṃ. Idhāpi hi catūhi catūhi nayehi paṭimaṇḍitā terasa vārā vuttā. Tesaṃ attho sakkā vuttanayeneva jānitunti na vitthārito.

    624. க³ந்தா⁴யதனநித்³தே³ஸே மூலக³ந்தோ⁴தி யங் கிஞ்சி மூலங் படிச்ச நிப்³ப³த்தோ க³ந்தோ⁴. ஸாரக³ந்தா⁴தீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. அஸித்³த⁴து³ஸித்³தா⁴னங் டா³காதீ³னங் க³ந்தோ⁴ ஆமகக³ந்தோ⁴. மச்ச²ஸகலிகாபூதிமங்ஸஸங்கிலிட்ட²ஸப்பிஆதீ³னங் க³ந்தோ⁴ விஸ்ஸக³ந்தோ⁴. ஸுக³ந்தோ⁴தி இட்ட²க³ந்தோ⁴. து³க்³க³ந்தோ⁴தி அனிட்ட²க³ந்தோ⁴. இமினா பத³த்³வயேன ஸப்³போ³பி க³ந்தோ⁴ பரியாதி³ன்னோ. ஏவங் ஸந்தேபி கண்ணகக³ந்த⁴பிலோதிகக³ந்தா⁴த³யோ பாளியங் அனாக³தா ஸப்³பே³பி க³ந்தா⁴ யேவாபனகட்டா²னங் பவிட்டா²தி வேதி³தப்³பா³.

    624. Gandhāyatananiddese mūlagandhoti yaṃ kiñci mūlaṃ paṭicca nibbatto gandho. Sāragandhādīsupi eseva nayo. Asiddhadusiddhānaṃ ḍākādīnaṃ gandho āmakagandho. Macchasakalikāpūtimaṃsasaṃkiliṭṭhasappiādīnaṃ gandho vissagandho. Sugandhoti iṭṭhagandho. Duggandhoti aniṭṭhagandho. Iminā padadvayena sabbopi gandho pariyādinno. Evaṃ santepi kaṇṇakagandhapilotikagandhādayo pāḷiyaṃ anāgatā sabbepi gandhā yevāpanakaṭṭhānaṃ paviṭṭhāti veditabbā.

    ஏவமயங் மூலக³ந்தா⁴தி³னா பே⁴தே³ன பி⁴ன்னோபி க³ந்தோ⁴ லக்க²ணாதீ³ஹி அபி⁴ன்னோயேவ. ஸப்³போ³பி ஹேஸ கா⁴னபடிஹனநலக்க²ணோ க³ந்தோ⁴, கா⁴னவிஞ்ஞாணஸ்ஸ விஸயபா⁴வரஸோ, தஸ்ஸேவ கோ³சரபச்சுபட்டா²னோ. ஸேஸங் சக்கா²யதனநித்³தே³ஸே வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங். இதா⁴பி ஹி ததே²வ த்³விபஞ்ஞாஸனயபடிமண்டி³தா தேரஸ வாரா வுத்தா. தே அத்த²தோ பாகடாயேவ.

    Evamayaṃ mūlagandhādinā bhedena bhinnopi gandho lakkhaṇādīhi abhinnoyeva. Sabbopi hesa ghānapaṭihananalakkhaṇo gandho, ghānaviññāṇassa visayabhāvaraso, tasseva gocarapaccupaṭṭhāno. Sesaṃ cakkhāyatananiddese vuttanayeneva veditabbaṃ. Idhāpi hi tatheva dvipaññāsanayapaṭimaṇḍitā terasa vārā vuttā. Te atthato pākaṭāyeva.

    628. ரஸாயதனநித்³தே³ஸே மூலரஸோதி யங்கிஞ்சி மூலங் படிச்ச நிப்³ப³த்தரஸோ. க²ந்த⁴ரஸாதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. அம்பி³லந்தி தக்கம்பி³லாதி³. மது⁴ரந்தி ஏகந்ததோ கோ³ஸப்பிஆதி³. மது⁴ பன கஸாவயுத்தங் சிரனிக்கி²த்தங் கஸாவங் ஹோதி. பா²ணிதங் கா²ரியுத்தங் சிரனிக்கி²த்தங் கா²ரியங் ஹோதி. ஸப்பி பன சிரனிக்கி²த்தங் வண்ணக³ந்தே⁴ ஜஹந்தம்பி ரஸங் ந ஜஹதீதி ததே³வ ஏகந்தமது⁴ரங். தித்தகந்தி நிம்ப³பண்ணாதி³. கடுகந்தி ஸிங்கி³வேரமரிசாதி³. லோணிகந்தி ஸாமுத்³தி³கலோணாதி³. கா²ரிகந்தி வாதிங்க³ணகளீராதி³. லம்பி³லந்தி ப³த³ராமலககபிட்ட²ஸாலவாதி³. கஸாவந்தி ஹரிதகாதி³. இமே ஸப்³பே³பி ரஸா வத்து²வஸேன வுத்தா. தங்தங்வத்து²தோ பனெத்த² ரஸோவ அம்பி³லாதீ³ஹி நாமேஹி வுத்தோதி வேதி³தப்³போ³. ஸாதூ³தி இட்ட²ரஸோ, அஸாதூ³தி அனிட்ட²ரஸோ. இமினா பத³த்³வயேன ஸப்³போ³பி ரஸோ பரியாதி³ன்னோ. ஏவங் ஸந்தேபி லெட்³டு³ரஸபி⁴த்திரஸபிலோதிகரஸாத³யோ பாளியங் அனாக³தா ஸப்³பே³பி ரஸா யேவாபனகட்டா²னங் பவிட்டா²தி வேதி³தப்³பா³.

    628. Rasāyatananiddese mūlarasoti yaṃkiñci mūlaṃ paṭicca nibbattaraso. Khandharasādīsupi eseva nayo. Ambilanti takkambilādi. Madhuranti ekantato gosappiādi. Madhu pana kasāvayuttaṃ ciranikkhittaṃ kasāvaṃ hoti. Phāṇitaṃ khāriyuttaṃ ciranikkhittaṃ khāriyaṃ hoti. Sappi pana ciranikkhittaṃ vaṇṇagandhe jahantampi rasaṃ na jahatīti tadeva ekantamadhuraṃ. Tittakanti nimbapaṇṇādi. Kaṭukanti siṅgiveramaricādi. Loṇikanti sāmuddikaloṇādi. Khārikanti vātiṅgaṇakaḷīrādi. Lambilanti badarāmalakakapiṭṭhasālavādi. Kasāvanti haritakādi. Ime sabbepi rasā vatthuvasena vuttā. Taṃtaṃvatthuto panettha rasova ambilādīhi nāmehi vuttoti veditabbo. Sādūti iṭṭharaso, asādūti aniṭṭharaso. Iminā padadvayena sabbopi raso pariyādinno. Evaṃ santepi leḍḍurasabhittirasapilotikarasādayo pāḷiyaṃ anāgatā sabbepi rasā yevāpanakaṭṭhānaṃ paviṭṭhāti veditabbā.

    ஏவமயங் மூலரஸாதி³னாபே⁴தே³ன பி⁴ன்னோபி ரஸோ லக்க²ணாதீ³ஹி அபி⁴ன்னோயேவ. ஸப்³போ³பி ஹேஸ ஜிவ்ஹாபடிஹனநலக்க²ணோ ரஸோ, ஜிவ்ஹாவிஞ்ஞாணஸ்ஸ விஸயபா⁴வரஸோ, தஸ்ஸேவ கோ³சரபச்சுபட்டா²னோ. ஸேஸங் சக்கா²யதனநித்³தே³ஸே வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங். இதா⁴பி ஹி ததே²வ த்³விபஞ்ஞாஸனயபடிமண்டி³தா தேரஸ வாரா வுத்தா.

    Evamayaṃ mūlarasādinābhedena bhinnopi raso lakkhaṇādīhi abhinnoyeva. Sabbopi hesa jivhāpaṭihananalakkhaṇo raso, jivhāviññāṇassa visayabhāvaraso, tasseva gocarapaccupaṭṭhāno. Sesaṃ cakkhāyatananiddese vuttanayeneva veditabbaṃ. Idhāpi hi tatheva dvipaññāsanayapaṭimaṇḍitā terasa vārā vuttā.

    632. இத்தி²ந்த்³ரியனித்³தே³ஸே யந்தி கரணவசனங். யேன காரணேன இத்தி²யா இத்தி²லிங்கா³தீ³னி ஹொந்தீதி அயமெத்த² அத்தோ². தத்த² ‘லிங்க³’ந்தி ஸண்டா²னங். இத்தி²யா ஹி ஹத்த²பாத³கீ³வாஉராதீ³னங் ஸண்டா²னங் ந புரிஸஸ்ஸ விய ஹோதி. இத்தீ²னஞ்ஹி ஹெட்டி²மகாயோ விஸதோ³ ஹோதி, உபரிமகாயோ அவிஸதோ³. ஹத்த²பாதா³ கு²த்³த³கா, முக²ங் கு²த்³த³கங். நிமித்தந்தி ஸஞ்ஜானநங். இத்தீ²னஞ்ஹி உரமங்ஸங் அவிஸத³ங் ஹோதி, முக²ங் நிம்மஸ்ஸுதா³டி²கங். கேஸப³ந்த⁴வத்த²க்³க³ஹணம்பி ந புரிஸானங் விய ஹோதி. குத்தந்தி கிரியா. இத்தி²யோ ஹி த³ஹரகாலே ஸுப்பகமுஸலகேஹி கீளந்தி, சித்ததீ⁴தலிகாய கீளந்தி, மத்திகவாகேன ஸுத்தகங் நாம கந்தந்தி. ஆகப்போதி க³மனாதி³ஆகாரோ. இத்தி²யோ ஹி க³ச்ச²மானா அவிஸதா³ க³ச்ச²ந்தி, திட்ட²மானா நிபஜ்ஜமானா நிஸீத³மானா கா²த³மானா பு⁴ஞ்ஜமானா அவிஸதா³ பு⁴ஞ்ஜந்தி. புரிஸம்பி ஹி அவிஸத³ங் தி³ஸ்வா மாதுகா³மோ விய க³ச்ச²தி திட்ட²தி நிபஜ்ஜதி நிஸீத³தி கா²த³தி பு⁴ஞ்ஜதீதி வத³ந்தி.

    632. Itthindriyaniddese yanti karaṇavacanaṃ. Yena kāraṇena itthiyā itthiliṅgādīni hontīti ayamettha attho. Tattha ‘liṅga’nti saṇṭhānaṃ. Itthiyā hi hatthapādagīvāurādīnaṃ saṇṭhānaṃ na purisassa viya hoti. Itthīnañhi heṭṭhimakāyo visado hoti, uparimakāyo avisado. Hatthapādā khuddakā, mukhaṃ khuddakaṃ. Nimittanti sañjānanaṃ. Itthīnañhi uramaṃsaṃ avisadaṃ hoti, mukhaṃ nimmassudāṭhikaṃ. Kesabandhavatthaggahaṇampi na purisānaṃ viya hoti. Kuttanti kiriyā. Itthiyo hi daharakāle suppakamusalakehi kīḷanti, cittadhītalikāya kīḷanti, mattikavākena suttakaṃ nāma kantanti. Ākappoti gamanādiākāro. Itthiyo hi gacchamānā avisadā gacchanti, tiṭṭhamānā nipajjamānā nisīdamānā khādamānā bhuñjamānā avisadā bhuñjanti. Purisampi hi avisadaṃ disvā mātugāmo viya gacchati tiṭṭhati nipajjati nisīdati khādati bhuñjatīti vadanti.

    இத்த²த்தங் இத்தி²பா⁴வோதி உப⁴யம்பி ஏகத்த²ங்; இத்தி²ஸபா⁴வோதி அத்தோ². அயங் கம்மஜோ படிஸந்தி⁴ஸமுட்டி²தோ. இத்தி²லிங்கா³தீ³னி பன இத்தி²ந்த்³ரியங் படிச்ச பவத்தே ஸமுட்டி²தானி. யதா² ஹி பீ³ஜே ஸதி, பீ³ஜங் படிச்ச, பீ³ஜபச்சயா ருக்கோ² வட்³டி⁴த்வா ஸாகா²விடபஸம்பன்னோ ஹுத்வா ஆகாஸங் பூரெத்வா திட்ட²தி, ஏவமேவ இத்தி²பா⁴வஸங்கா²தே இத்தி²ந்த்³ரியே ஸதி இத்தி²லிங்கா³தீ³னி ஹொந்தி. பீ³ஜங் விய ஹி இத்தி²ந்த்³ரியங், பீ³ஜங் படிச்ச வட்³டி⁴த்வா ஆகாஸங் பூரெத்வா டி²தருக்கோ² விய இத்தி²ந்த்³ரியங் படிச்ச இத்தி²லிங்கா³தீ³னி பவத்தே ஸமுட்ட²ஹந்தி. தத்த² இத்தி²ந்த்³ரியங் ந சக்கு²விஞ்ஞெய்யங், மனோவிஞ்ஞெய்யமேவ. இத்தி²லிங்கா³தீ³னி சக்கு²விஞ்ஞெய்யானிபி மனோவிஞ்ஞெய்யானிபி.

    Itthattaṃ itthibhāvoti ubhayampi ekatthaṃ; itthisabhāvoti attho. Ayaṃ kammajo paṭisandhisamuṭṭhito. Itthiliṅgādīni pana itthindriyaṃ paṭicca pavatte samuṭṭhitāni. Yathā hi bīje sati, bījaṃ paṭicca, bījapaccayā rukkho vaḍḍhitvā sākhāviṭapasampanno hutvā ākāsaṃ pūretvā tiṭṭhati, evameva itthibhāvasaṅkhāte itthindriye sati itthiliṅgādīni honti. Bījaṃ viya hi itthindriyaṃ, bījaṃ paṭicca vaḍḍhitvā ākāsaṃ pūretvā ṭhitarukkho viya itthindriyaṃ paṭicca itthiliṅgādīni pavatte samuṭṭhahanti. Tattha itthindriyaṃ na cakkhuviññeyyaṃ, manoviññeyyameva. Itthiliṅgādīni cakkhuviññeyyānipi manoviññeyyānipi.

    இத³ங் தங் ரூபங் இத்தி²ந்த்³ரியந்தி இத³ங் தங் ரூபங், யதா² சக்கு²ந்த்³ரியாதீ³னி புரிஸஸ்ஸாபி ஹொந்தி, ந ஏவங்; நியமதோ பன இத்தி²யா ஏவ இந்த்³ரியங் ‘இத்தி²ந்த்³ரியங்’.

    Idaṃ taṃ rūpaṃ itthindriyanti idaṃ taṃ rūpaṃ, yathā cakkhundriyādīni purisassāpi honti, na evaṃ; niyamato pana itthiyā eva indriyaṃ ‘itthindriyaṃ’.

    633. புரிஸிந்த்³ரியேபி ஏஸேவ நயோ. புரிஸலிங்கா³தீ³னி பன இத்தி²லிங்கா³தீ³னங் படிபக்க²தோ வேதி³தப்³பா³னி. புரிஸஸ்ஸ ஹி ஹத்த²பாத³கீ³வாஉராதீ³னங் ஸண்டா²னங் ந இத்தி²யா விய ஹோதி. புரிஸானஞ்ஹி உபரிமகாயோ விஸதோ³ ஹோதி ஹெட்டி²மகாயோ அவிஸதோ³, ஹத்த²பாதா³ மஹந்தா, முக²ங் மஹந்தங், உரமங்ஸங் விஸத³ங், மஸ்ஸுதா³டி²கா உப்பஜ்ஜந்தி. கேஸப³ந்த⁴னவத்த²க்³க³ஹணங் ந இத்தீ²னங் விய ஹோதி. த³ஹரகாலே ரத²னங்க³லாதீ³ஹி கீளந்தி, வாலிகபாளிங் கத்வா வாபிங் நாம க²னந்தி, க³மனாதீ³னி விஸதா³னி ஹொந்தி. இத்தி²ம்பி க³மனாதீ³னி விஸதா³னி குருமானங் தி³ஸ்வா ‘புரிஸோ விய க³ச்ச²தீ’திஆதீ³னி வத³ந்தி. ஸேஸங் இத்தி²ந்த்³ரியே வுத்தஸதி³ஸமேவ.

    633. Purisindriyepi eseva nayo. Purisaliṅgādīni pana itthiliṅgādīnaṃ paṭipakkhato veditabbāni. Purisassa hi hatthapādagīvāurādīnaṃ saṇṭhānaṃ na itthiyā viya hoti. Purisānañhi uparimakāyo visado hoti heṭṭhimakāyo avisado, hatthapādā mahantā, mukhaṃ mahantaṃ, uramaṃsaṃ visadaṃ, massudāṭhikā uppajjanti. Kesabandhanavatthaggahaṇaṃ na itthīnaṃ viya hoti. Daharakāle rathanaṅgalādīhi kīḷanti, vālikapāḷiṃ katvā vāpiṃ nāma khananti, gamanādīni visadāni honti. Itthimpi gamanādīni visadāni kurumānaṃ disvā ‘puriso viya gacchatī’tiādīni vadanti. Sesaṃ itthindriye vuttasadisameva.

    தத்த² இத்தி²பா⁴வலக்க²ணங் இத்தி²ந்த்³ரியங், இத்தீ²தி பகாஸனரஸங், இத்தி²லிங்க³னிமித்தகுத்தாகப்பானங் காரணபா⁴வபச்சுபட்டா²னங். புரிஸபா⁴வலக்க²ணங் புரிஸிந்த்³ரியங், புரிஸோதி பகாஸனரஸங், புரிஸலிங்க³னிமித்தகுத்தாகப்பானங் காரணபா⁴வபச்சுபட்டா²னங். உப⁴யம்பேதங் பட²மகப்பிகானங் பவத்தே ஸமுட்டா²தி. அபரபா⁴கே³ படிஸந்தி⁴யங். படிஸந்தி⁴ஸமுட்டி²தம்பி பவத்தே சலதி பரிவத்ததி.

    Tattha itthibhāvalakkhaṇaṃ itthindriyaṃ, itthīti pakāsanarasaṃ, itthiliṅganimittakuttākappānaṃ kāraṇabhāvapaccupaṭṭhānaṃ. Purisabhāvalakkhaṇaṃ purisindriyaṃ, purisoti pakāsanarasaṃ, purisaliṅganimittakuttākappānaṃ kāraṇabhāvapaccupaṭṭhānaṃ. Ubhayampetaṃ paṭhamakappikānaṃ pavatte samuṭṭhāti. Aparabhāge paṭisandhiyaṃ. Paṭisandhisamuṭṭhitampi pavatte calati parivattati.

    யதா²ஹ –

    Yathāha –

    ‘‘தேன கோ² பன ஸமயேன அஞ்ஞதரஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ இத்தி²லிங்க³ங் பாதுபூ⁴தங் ஹோதி. தேன கோ² பன ஸமயேன அஞ்ஞதரிஸ்ஸா பி⁴க்கு²னியா புரிஸலிங்க³ங் பாதுபூ⁴தங் ஹோதீ’’தி (பாரா॰ 69).

    ‘‘Tena kho pana samayena aññatarassa bhikkhuno itthiliṅgaṃ pātubhūtaṃ hoti. Tena kho pana samayena aññatarissā bhikkhuniyā purisaliṅgaṃ pātubhūtaṃ hotī’’ti (pārā. 69).

    இமேஸு பன த்³வீஸு புரிஸலிங்க³ங் உத்தமங், இத்தி²லிங்க³ங் ஹீனங். தஸ்மா புரிஸலிங்க³ங் ப³லவஅகுஸலேன அந்தரதா⁴யதி, இத்தி²லிங்க³ங் து³ப்³ப³லகுஸலேன பதிட்டா²தி. இத்தி²லிங்க³ங் பன அந்தரதா⁴யந்தங் து³ப்³ப³லஅகுஸலேன அந்தரதா⁴யதி, புரிஸலிங்க³ங் ப³லவகுஸலேன பதிட்டா²தி. ஏவங் உப⁴யம்பி அகுஸலேன அந்தரதா⁴யதி, குஸலேன பதிட்டா²தீதி வேதி³தப்³ப³ங்.

    Imesu pana dvīsu purisaliṅgaṃ uttamaṃ, itthiliṅgaṃ hīnaṃ. Tasmā purisaliṅgaṃ balavaakusalena antaradhāyati, itthiliṅgaṃ dubbalakusalena patiṭṭhāti. Itthiliṅgaṃ pana antaradhāyantaṃ dubbalaakusalena antaradhāyati, purisaliṅgaṃ balavakusalena patiṭṭhāti. Evaṃ ubhayampi akusalena antaradhāyati, kusalena patiṭṭhātīti veditabbaṃ.

    உப⁴தொப்³யஞ்ஜனகஸ்ஸ பன கிங் ஏகங் இந்த்³ரியங் உதா³ஹு த்³வேதி? ஏகங். தஞ்ச கோ² இத்தி²உப⁴தொப்³யஞ்ஜனகஸ்ஸ இத்தி²ந்த்³ரியங், புரிஸஉப⁴தொப்³யஞ்ஜனகஸ்ஸ புரிஸிந்த்³ரியங். ‘ஏவங் ஸந்தே து³தியப்³யஞ்ஜனகஸ்ஸ அபா⁴வோ ஆபஜ்ஜதி. இந்த்³ரியஞ்ஹி ப்³யஞ்ஜனகாரணங் வுத்தங். தஞ்சஸ்ஸ நத்தீ²’தி? ‘ந தஸ்ஸ இந்த்³ரியங் ப்³யஞ்ஜனகாரணங்’. ‘கஸ்மா’? ‘ஸதா³ அபா⁴வதோ. இத்தி²உப⁴தொப்³யஞ்ஜனகஸ்ஸ ஹி யதா³ இத்தி²யா ராக³சித்தங் உப்பஜ்ஜதி, ததா³வ புரிஸப்³யஞ்ஜனங் பாகடங் ஹோதி, இத்தி²ப்³யஞ்ஜனங் படிச்ச²ன்னங் கு³ள்ஹங் ஹோதி. ததா² இதரஸ்ஸ இதரங்.

    Ubhatobyañjanakassa pana kiṃ ekaṃ indriyaṃ udāhu dveti? Ekaṃ. Tañca kho itthiubhatobyañjanakassa itthindriyaṃ, purisaubhatobyañjanakassa purisindriyaṃ. ‘Evaṃ sante dutiyabyañjanakassa abhāvo āpajjati. Indriyañhi byañjanakāraṇaṃ vuttaṃ. Tañcassa natthī’ti? ‘Na tassa indriyaṃ byañjanakāraṇaṃ’. ‘Kasmā’? ‘Sadā abhāvato. Itthiubhatobyañjanakassa hi yadā itthiyā rāgacittaṃ uppajjati, tadāva purisabyañjanaṃ pākaṭaṃ hoti, itthibyañjanaṃ paṭicchannaṃ guḷhaṃ hoti. Tathā itarassa itaraṃ.

    யதி³ ச தேஸங் இந்த்³ரியங் து³தியப்³யஞ்ஜனகாரணங் ப⁴வெய்ய, ஸதா³பி ப்³யஞ்ஜனத்³வயங் திட்டெ²ய்ய. ந பன திட்ட²தி. தஸ்மா வேதி³தப்³ப³மேதங் ந தஸ்ஸ தங் ப்³யஞ்ஜனகாரணங். கம்மஸஹாயங் பன ராக³சித்தமேவெத்த² காரணங். யஸ்மா சஸ்ஸ ஏகமேவ இந்த்³ரியங் ஹோதி, தஸ்மா இத்தி²உப⁴தொப்³யஞ்ஜனகோ ஸயம்பி க³ப்³ப⁴ங் க³ண்ஹாதி, பரம்பி க³ண்ஹாபேதி. புரிஸஉப⁴தொப்³யஞ்ஜனகோ பரங் க³ப்³ப⁴ங் க³ண்ஹாபேதி, ஸயங் பன ந க³ண்ஹாதீதி.

    Yadi ca tesaṃ indriyaṃ dutiyabyañjanakāraṇaṃ bhaveyya, sadāpi byañjanadvayaṃ tiṭṭheyya. Na pana tiṭṭhati. Tasmā veditabbametaṃ na tassa taṃ byañjanakāraṇaṃ. Kammasahāyaṃ pana rāgacittamevettha kāraṇaṃ. Yasmā cassa ekameva indriyaṃ hoti, tasmā itthiubhatobyañjanako sayampi gabbhaṃ gaṇhāti, parampi gaṇhāpeti. Purisaubhatobyañjanako paraṃ gabbhaṃ gaṇhāpeti, sayaṃ pana na gaṇhātīti.

    634. ஜீவிதிந்த்³ரியனித்³தே³ஸே யங் வத்தப்³ப³ங் தங் ஹெட்டா² அரூபஜீவிதிந்த்³ரியே வுத்தமேவ. கேவலஞ்ஹி தத்த² யோ தேஸங் அரூபீனங் த⁴ம்மானந்தி வுத்தங், இத⁴ ரூபஜீவிதிந்த்³ரியத்தா யோ தேஸங் ரூபீனங் த⁴ம்மானந்தி அயமேவ விஸேஸோ. லக்க²ணாதீ³னி பனஸ்ஸ ஏவங் வேதி³தப்³பா³னி – ஸஹஜாதரூபானுபாலனலக்க²ணங் ஜீவிதிந்த்³ரியங், தேஸங் பவத்தனரஸங், தேஸங் யேவ ட²பனபச்சுபட்டா²னங், யாபயிதப்³ப³பூ⁴தபத³ட்டா²னந்தி.

    634. Jīvitindriyaniddese yaṃ vattabbaṃ taṃ heṭṭhā arūpajīvitindriye vuttameva. Kevalañhi tattha yo tesaṃ arūpīnaṃ dhammānanti vuttaṃ, idha rūpajīvitindriyattā yo tesaṃ rūpīnaṃ dhammānanti ayameva viseso. Lakkhaṇādīni panassa evaṃ veditabbāni – sahajātarūpānupālanalakkhaṇaṃ jīvitindriyaṃ, tesaṃ pavattanarasaṃ, tesaṃ yeva ṭhapanapaccupaṭṭhānaṃ, yāpayitabbabhūtapadaṭṭhānanti.

    635. காயவிஞ்ஞத்தினித்³தே³ஸே காயவிஞ்ஞத்தீதி எத்த² தாவ காயேன அத்தனோ பா⁴வங் விஞ்ஞாபெந்தானங் திரச்சா²னேஹிபி புரிஸானங், புரிஸேஹி வா திரச்சா²னானம்பி காயக³ஹணானுஸாரேன க³ஹிதாய ஏதாய பா⁴வோ விஞ்ஞாயதீதி ‘விஞ்ஞத்தி’. ஸயங் காயக³ஹணானுஸாரேன விஞ்ஞாயதீதிபி ‘விஞ்ஞத்தி’. ‘‘காயேன ஸங்வரோ ஸாதூ⁴’’திஆதீ³ஸு (த⁴॰ ப॰ 361) ஆக³தோ சோபனஸங்கா²தோ காயோவ விஞ்ஞத்தி ‘காயவிஞ்ஞத்தி’. காயவிப்ப²ந்த³னேன அதி⁴ப்பாயவிஞ்ஞாபனஹேதுத்தா, ஸயஞ்ச ததா² விஞ்ஞெய்யத்தா காயேன விஞ்ஞத்தீதிபி ‘காயவிஞ்ஞத்தி’.

    635. Kāyaviññattiniddese kāyaviññattīti ettha tāva kāyena attano bhāvaṃ viññāpentānaṃ tiracchānehipi purisānaṃ, purisehi vā tiracchānānampi kāyagahaṇānusārena gahitāya etāya bhāvo viññāyatīti ‘viññatti’. Sayaṃ kāyagahaṇānusārena viññāyatītipi ‘viññatti’. ‘‘Kāyena saṃvaro sādhū’’tiādīsu (dha. pa. 361) āgato copanasaṅkhāto kāyova viññatti ‘kāyaviññatti’. Kāyavipphandanena adhippāyaviññāpanahetuttā, sayañca tathā viññeyyattā kāyena viññattītipi ‘kāyaviññatti’.

    குஸலசித்தஸ்ஸ வாதிஆதீ³ஸு அட்ட²ஹி காமாவசரேஹி அபி⁴ஞ்ஞாசித்தேன சாதி நவஹி குஸலசித்தேஹி குஸலசித்தஸ்ஸ வா, த்³வாத³ஸஹிபி அகுஸலசித்தேஹி அகுஸலசித்தஸ்ஸ வா, அட்ட²ஹி மஹாகிரியேஹி த்³வீஹி அஹேதுககிரியேஹி அபி⁴ஞ்ஞாப்பத்தேன ஏகேன ரூபாவசரகிரியேனாதி ஏகாத³ஸஹி கிரியசித்தேஹி அப்³யாகதசித்தஸ்ஸ வா. இதோ அஞ்ஞானி ஹி சித்தானி விஞ்ஞத்திங் ந ஜனெந்தி. ஸெக்கா²ஸெக்க²புது²ஜ்ஜனானங் பன எத்தகேஹேவ சித்தேஹி விஞ்ஞத்தி ஹோதீதி ஏதேஸங் குஸலாதீ³னங் வஸேன தீஹி பதே³ஹி ‘ஹேதுதோ’ த³ஸ்ஸிதா.

    Kusalacittassa vātiādīsu aṭṭhahi kāmāvacarehi abhiññācittena cāti navahi kusalacittehi kusalacittassa vā, dvādasahipi akusalacittehi akusalacittassa vā, aṭṭhahi mahākiriyehi dvīhi ahetukakiriyehi abhiññāppattena ekena rūpāvacarakiriyenāti ekādasahi kiriyacittehi abyākatacittassa vā. Ito aññāni hi cittāni viññattiṃ na janenti. Sekkhāsekkhaputhujjanānaṃ pana ettakeheva cittehi viññatti hotīti etesaṃ kusalādīnaṃ vasena tīhi padehi ‘hetuto’ dassitā.

    இதா³னி ச²ஹி பதே³ஹி ‘ப²லதோ’ த³ஸ்ஸேதுங் அபி⁴க்கமந்தஸ்ஸ வாதிஆதி³ வுத்தங். அபி⁴க்கமாத³யோ ஹி விஞ்ஞத்திவஸேன பவத்தத்தா விஞ்ஞத்திப²லங் நாம. தத்த² ‘அபி⁴க்கமந்தஸ்ஸா’தி புரதோ காயங் அபி⁴ஹரந்தஸ்ஸ. படிக்கமந்தஸ்ஸாதி பச்ச²தோ பச்சாஹரந்தஸ்ஸ. ஆலோகெந்தஸ்ஸாதி உஜுகங் பெக்க²ந்தஸ்ஸ. விலோகெந்தஸ்ஸாதி இதோ சிதோ ச பெக்க²ந்தஸ்ஸ. ஸமிஞ்ஜெந்தஸ்ஸாதி ஸந்த⁴யோ ஸங்கோசெந்தஸ்ஸ. பஸாரெந்தஸ்ஸாதி ஸந்த⁴யோ படிபணாமெந்தஸ்ஸ.

    Idāni chahi padehi ‘phalato’ dassetuṃ abhikkamantassa vātiādi vuttaṃ. Abhikkamādayo hi viññattivasena pavattattā viññattiphalaṃ nāma. Tattha ‘abhikkamantassā’ti purato kāyaṃ abhiharantassa. Paṭikkamantassāti pacchato paccāharantassa. Ālokentassāti ujukaṃ pekkhantassa. Vilokentassāti ito cito ca pekkhantassa. Samiñjentassāti sandhayo saṅkocentassa. Pasārentassāti sandhayo paṭipaṇāmentassa.

    இதா³னி ச²ஹி பதே³ஹி ‘ஸபா⁴வதோ’ த³ஸ்ஸேதுங் காயஸ்ஸ த²ம்ப⁴னாதி ஆதி³ வுத்தங். தத்த² ‘காயஸ்ஸா’தி ஸரீரஸ்ஸ. காயங் த²ம்பெ⁴த்வா த²த்³த⁴ங் கரோதீதி த²ம்ப⁴னா. தமேவ உபஸக்³கே³ன வட்³டெ⁴த்வா ஸந்த²ம்ப⁴னாதி ஆஹ. ப³லவதரா வா த²ம்ப⁴னா ‘ஸந்த²ம்ப⁴னா’. ஸந்த²ம்பி⁴தத்தந்தி ஸந்த²ம்பி⁴தபா⁴வோ. விஞ்ஞாபனவஸேன விஞ்ஞத்தி. விஞ்ஞாபனாதி விஞ்ஞாபனாகாரோ. விஞ்ஞாபிதபா⁴வோ விஞ்ஞாபிதத்தங். ஸேஸமெத்த² யங் வத்தப்³ப³ங் தங் ஹெட்டா² த்³வாரகதா²யங் வுத்தமேவ. ததா² வசீவிஞ்ஞத்தியங்.

    Idāni chahi padehi ‘sabhāvato’ dassetuṃ kāyassa thambhanāti ādi vuttaṃ. Tattha ‘kāyassā’ti sarīrassa. Kāyaṃ thambhetvā thaddhaṃ karotīti thambhanā. Tameva upasaggena vaḍḍhetvā santhambhanāti āha. Balavatarā vā thambhanā ‘santhambhanā’. Santhambhitattanti santhambhitabhāvo. Viññāpanavasena viññatti. Viññāpanāti viññāpanākāro. Viññāpitabhāvo viññāpitattaṃ. Sesamettha yaṃ vattabbaṃ taṃ heṭṭhā dvārakathāyaṃ vuttameva. Tathā vacīviññattiyaṃ.

    636. வசீவிஞ்ஞத்தீதிபத³ஸ்ஸ பன நித்³தே³ஸபதா³னஞ்ச அத்தோ² தத்த² ந வுத்தோ, ஸோ ஏவங் வேதி³தப்³போ³ – வாசாய அத்தனோ பா⁴வங் விஞ்ஞாபெந்தானங் திரச்சா²னேஹிபி புரிஸானங், புரிஸேஹி வா திரச்சா²னானம்பி , வசீக³ஹணானுஸாரேன க³ஹிதாய ஏதாய பா⁴வோ விஞ்ஞாயதீதி விஞ்ஞத்தி. ஸயஞ்ச வசீக³ஹணானுஸாரேன விஞ்ஞாயதீதிபி விஞ்ஞத்தி. ‘‘ஸாது⁴ வாசாய ஸங்வரோ’’திஆதீ³ஸு (த⁴॰ ப॰ 361) ஆக³தா சோபனஸங்கா²தா வசீ ஏவ விஞ்ஞத்தி ‘வசீவிஞ்ஞத்தி’. வசீகோ⁴ஸேன அதி⁴ப்பாயவிஞ்ஞாபனஹேதுத்தா ஸயஞ்ச ததா²விஞ்ஞெய்யத்தா வாசாய விஞ்ஞத்தீதிபி ‘வசீவிஞ்ஞத்தி’. வாசா கி³ராதிஆதீ³ஸு வுச்சதீதி ‘வாசா’. கி³ரியதீதி ‘கி³ரா’. ப்³யப்பதோ²தி வாக்யபே⁴தோ³. வாக்யஞ்ச தங் பதோ² ச அத்த²ங் ஞாதுகாமானங் ஞாபேதுகாமானஞ்சாதிபி ‘ப்³யப்பதோ²’. உதீ³ரியதீதி உதீ³ரணங். கு⁴ஸ்ஸதீதி கோ⁴ஸோ. கரியதீதி கம்மங். கோ⁴ஸோவ கம்மங் கோ⁴ஸகம்மங். நானப்பகாரேஹி கதோ கோ⁴ஸோதி அத்தோ². வசியா பே⁴தோ³ வசீபே⁴தோ³. ஸோ பன ‘ந ப⁴ங்கோ³, பபே⁴த³க³தா வாசா ஏவா’தி ஞாபனத்த²ங் வாசா வசீபே⁴தோ³தி வுத்தங். இமேஹி ஸப்³பே³ஹிபி பதே³ஹி ‘ஸத்³த³வாசாவ’ த³ஸ்ஸிதா. இதா³னி தாய வாசாய ஸத்³தி⁴ங் யோஜெத்வா ஹெட்டா² வுத்தத்தா²னங் விஞ்ஞத்திஆதீ³னங் பதா³னங் வஸேன தீஹாகாரேஹி ஸபா⁴வதோ தங் த³ஸ்ஸேதுங் யா தாய வாசாய விஞ்ஞத்தீதிஆதி³ வுத்தங். தங் ஹெட்டா² வுத்தனயத்தா உத்தானத்த²மேவ.

    636. Vacīviññattītipadassa pana niddesapadānañca attho tattha na vutto, so evaṃ veditabbo – vācāya attano bhāvaṃ viññāpentānaṃ tiracchānehipi purisānaṃ, purisehi vā tiracchānānampi , vacīgahaṇānusārena gahitāya etāya bhāvo viññāyatīti viññatti. Sayañca vacīgahaṇānusārena viññāyatītipi viññatti. ‘‘Sādhu vācāya saṃvaro’’tiādīsu (dha. pa. 361) āgatā copanasaṅkhātā vacī eva viññatti ‘vacīviññatti’. Vacīghosena adhippāyaviññāpanahetuttā sayañca tathāviññeyyattā vācāya viññattītipi ‘vacīviññatti’. Vācā girātiādīsu vuccatīti ‘vācā’. Giriyatīti ‘girā’. Byappathoti vākyabhedo. Vākyañca taṃ patho ca atthaṃ ñātukāmānaṃ ñāpetukāmānañcātipi ‘byappatho’. Udīriyatīti udīraṇaṃ. Ghussatīti ghoso. Kariyatīti kammaṃ. Ghosova kammaṃ ghosakammaṃ. Nānappakārehi kato ghosoti attho. Vaciyā bhedo vacībhedo. So pana ‘na bhaṅgo, pabhedagatā vācā evā’ti ñāpanatthaṃ vācā vacībhedoti vuttaṃ. Imehi sabbehipi padehi ‘saddavācāva’ dassitā. Idāni tāya vācāya saddhiṃ yojetvā heṭṭhā vuttatthānaṃ viññattiādīnaṃ padānaṃ vasena tīhākārehi sabhāvato taṃ dassetuṃ yā tāya vācāya viññattītiādi vuttaṃ. Taṃ heṭṭhā vuttanayattā uttānatthameva.

    இதா³னி விஞ்ஞத்திஸமுட்டா²பகசித்தேஸு அஸம்மோஹத்த²ங் த்³வத்திங்ஸ ச²ப்³பீ³ஸ ஏகூனவீஸதி ஸோளஸ பச்சி²மானீதி இத³ங் பகிண்ணகங் வேதி³தப்³ப³ங் – த்³வத்திங்ஸ சித்தானி ஹி ரூபங் ஸமுட்டா²பெந்தி, இரியாபத²ம்பி உபத்த²ம்பெ⁴ந்தி, து³வித⁴ம்பி விஞ்ஞத்திங் ஜனெந்தி. ச²ப்³பீ³ஸதி விஞ்ஞத்திமேவ ந ஜனெந்தி, இதரத்³வயங் கரொந்தி. ஏகூனவீஸதி ரூபமேவ ஸமுட்டா²பெந்தி, இதரத்³வயங் ந கரொந்தி. ஸோளஸ இமேஸு தீஸு ஏகம்பி ந கரொந்தி.

    Idāni viññattisamuṭṭhāpakacittesu asammohatthaṃ dvattiṃsa chabbīsa ekūnavīsati soḷasa pacchimānīti idaṃ pakiṇṇakaṃ veditabbaṃ – dvattiṃsa cittāni hi rūpaṃ samuṭṭhāpenti, iriyāpathampi upatthambhenti, duvidhampi viññattiṃ janenti. Chabbīsati viññattimeva na janenti, itaradvayaṃ karonti. Ekūnavīsati rūpameva samuṭṭhāpenti, itaradvayaṃ na karonti. Soḷasa imesu tīsu ekampi na karonti.

    தத்த² த்³வத்திங்ஸாதி ஹெட்டா² வுத்தானேவ காமாவசரதோ அட்ட² குஸலானி, த்³வாத³ஸ அகுஸலானி, கிரியதோ த³ஸ சித்தானி, ஸெக்க²புது²ஜ்ஜனானங் அபி⁴ஞ்ஞாசித்தங், கீ²ணாஸவானங் அபி⁴ஞ்ஞாசித்தந்தி. ச²ப்³பீ³ஸாதி ரூபாவசரதோ பஞ்ச குஸலானி, பஞ்ச கிரியானி, அரூபாவசரதோ சத்தாரி குஸலானி, சத்தாரி கிரியானி, சத்தாரி மக்³க³சித்தானி, சத்தாரி ப²லசித்தானீதி. ஏகூனவீஸதீதி காமாவசரகுஸலவிபாகதோ ஏகாத³ஸ, அகுஸலவிபாகதோ த்³வே , கிரியதோ கிரியமனோதா⁴து, ரூபாவசரதோ பஞ்ச விபாகசித்தானீதி. ஸோளஸாதி த்³வே பஞ்சவிஞ்ஞாணானி, ஸப்³ப³ஸத்தானங் படிஸந்தி⁴சித்தங், கீ²ணாஸவானங் சுதிசித்தங், அரூபே சத்தாரி விபாகசித்தானீதி. இமானி ஸோளஸ ரூபிரியாபத²விஞ்ஞத்தீஸு ஏகம்பி ந கரொந்தி. அஞ்ஞானிபி ப³ஹூனி அரூபே உப்பன்னானி அனோகாஸக³தத்தா ரூபங் ந ஸமுட்டா²பெந்தி. ந தானேவ, காயவசீவிஞ்ஞத்தியோபி.

    Tattha dvattiṃsāti heṭṭhā vuttāneva kāmāvacarato aṭṭha kusalāni, dvādasa akusalāni, kiriyato dasa cittāni, sekkhaputhujjanānaṃ abhiññācittaṃ, khīṇāsavānaṃ abhiññācittanti. Chabbīsāti rūpāvacarato pañca kusalāni, pañca kiriyāni, arūpāvacarato cattāri kusalāni, cattāri kiriyāni, cattāri maggacittāni, cattāri phalacittānīti. Ekūnavīsatīti kāmāvacarakusalavipākato ekādasa, akusalavipākato dve , kiriyato kiriyamanodhātu, rūpāvacarato pañca vipākacittānīti. Soḷasāti dve pañcaviññāṇāni, sabbasattānaṃ paṭisandhicittaṃ, khīṇāsavānaṃ cuticittaṃ, arūpe cattāri vipākacittānīti. Imāni soḷasa rūpiriyāpathaviññattīsu ekampi na karonti. Aññānipi bahūni arūpe uppannāni anokāsagatattā rūpaṃ na samuṭṭhāpenti. Na tāneva, kāyavacīviññattiyopi.

    637. ஆகாஸதா⁴துனித்³தே³ஸே ந கஸ்ஸதி, ந நிகஸ்ஸதி, கஸிதுங் வா சி²ந்தி³துங் வா பி⁴ந்தி³துங் வா ந ஸக்காதி ஆகாஸோ. ஆகாஸோவ ஆகாஸக³தங் , கே²ளக³தாதி³ விய. ஆகாஸோதி வா க³தந்தி ‘ஆகாஸக³தங்’. ந ஹஞ்ஞதீதி அக⁴ங், அக⁴ட்டனீயந்தி அத்தோ². அக⁴மேவ அக⁴க³தங். சி²த்³த³ட்டே²ன விவரோ. விவரோவ விவரக³தங். அஸம்பு²ட்ட²ங் சதூஹி மஹாபூ⁴தேஹீதி ஏதேஹி அஸம்பு²ட்ட²ங் நிஜ்ஜடாகாஸங்வ கதி²தங். லக்க²ணாதி³தோ பன ரூபபரிச்சே²த³லக்க²ணா ஆகாஸதா⁴து, ரூபபரியந்தப்பகாஸனரஸா, ரூபமரியாத³பச்சுபட்டா²னா அஸம்பு²ட்ட²பா⁴வசி²த்³த³விவரபா⁴வபச்சுபட்டா²னா வா, பரிச்சி²ன்னரூபபத³ட்டா²னா, யாய பரிச்சி²ன்னேஸு ரூபேஸு ‘இத³மிதோ உத்³த⁴ங் அதோ⁴ திரிய’ந்தி ச ஹோதி.

    637. Ākāsadhātuniddese na kassati, na nikassati, kasituṃ vā chindituṃ vā bhindituṃ vā na sakkāti ākāso. Ākāsova ākāsagataṃ, kheḷagatādi viya. Ākāsoti vā gatanti ‘ākāsagataṃ’. Na haññatīti aghaṃ, aghaṭṭanīyanti attho. Aghameva aghagataṃ. Chiddaṭṭhena vivaro. Vivarova vivaragataṃ. Asamphuṭṭhaṃ catūhi mahābhūtehīti etehi asamphuṭṭhaṃ nijjaṭākāsaṃva kathitaṃ. Lakkhaṇādito pana rūpaparicchedalakkhaṇā ākāsadhātu, rūpapariyantappakāsanarasā, rūpamariyādapaccupaṭṭhānā asamphuṭṭhabhāvachiddavivarabhāvapaccupaṭṭhānā vā, paricchinnarūpapadaṭṭhānā, yāya paricchinnesu rūpesu ‘idamito uddhaṃ adho tiriya’nti ca hoti.

    638. இதோ பரே ரூபஸ்ஸலஹுதாதீ³னங் நித்³தே³ஸா சித்தஸ்ஸலஹுதாதீ³ஸு வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³பா³. லக்க²ணாதி³தோ பனெத்த² அத³ந்த⁴தாலக்க²ணா ரூபஸ்ஸ லஹுதா, ரூபானங் க³ருபா⁴வவினோத³னரஸா, லஹுபரிவத்திதாபச்சுபட்டா²னா, லஹுரூபபத³ட்டா²னா. அத²த்³த⁴தாலக்க²ணா ரூபஸ்ஸ முது³தா, ரூபானங் த²த்³த⁴பா⁴வவினோத³னரஸா, ஸப்³ப³கிரியாஸு அவிரோதி⁴தாபச்சுபட்டா²னா, முது³ரூபபத³ட்டா²னா. ஸரீரகிரியானுகூலகம்மஞ்ஞபா⁴வலக்க²ணா ரூபஸ்ஸ கம்மஞ்ஞதா, அகம்மஞ்ஞதாவினோத³னரஸா, அது³ப்³ப³லபா⁴வபச்சுபட்டா²னா, கம்மஞ்ஞரூபபத³ட்டா²னா.

    638. Ito pare rūpassalahutādīnaṃ niddesā cittassalahutādīsu vuttanayeneva veditabbā. Lakkhaṇādito panettha adandhatālakkhaṇā rūpassa lahutā, rūpānaṃ garubhāvavinodanarasā, lahuparivattitāpaccupaṭṭhānā, lahurūpapadaṭṭhānā. Athaddhatālakkhaṇā rūpassa mudutā, rūpānaṃ thaddhabhāvavinodanarasā, sabbakiriyāsu avirodhitāpaccupaṭṭhānā, mudurūpapadaṭṭhānā. Sarīrakiriyānukūlakammaññabhāvalakkhaṇā rūpassa kammaññatā, akammaññatāvinodanarasā, adubbalabhāvapaccupaṭṭhānā, kammaññarūpapadaṭṭhānā.

    ஏதா பன திஸ்ஸோ ந அஞ்ஞமஞ்ஞங் விஜஹந்தி. ஏவங் ஸந்தேபி யோ அரோகி³னோ விய ரூபானங் லஹுபா⁴வோ, அத³ந்த⁴தாலஹுபரிவத்திப்பகாரோ, ரூபத³ந்த⁴த்தகரதா⁴துக்கோ²ப⁴படிபக்க²பச்சயஸமுட்டா²னோ, ஸோ ரூபவிகாரோ ‘ரூபஸ்ஸலஹுதா’. யோ ஸுபரிமத்³தி³தசம்மஸ்ஸேவ ரூபானங் முது³பா⁴வோ ஸப்³ப³கிரியாவிஸேஸேஸு ஸரஸவத்தனபா⁴வோ வஸவத்தனபா⁴வமத்³த³வப்பகாரோ ரூபத²த்³த⁴த்தகரதா⁴துக்கோ²ப⁴படிபக்க²பச்சயஸமுட்டா²னோ , ஸோ ரூபவிகாரோ ‘ரூபஸ்ஸ முது³தா’. யோ பன ஸுத⁴ந்தஸுவண்ணஸ்ஸேவ ரூபானங் கம்மஞ்ஞபா⁴வோ ஸரீரகிரியானுகூலபா⁴வப்பகாரோ ஸரீரகிரியானங் அனநுகூலகரதா⁴துக்கோ²ப⁴படிபக்க²பச்சயஸமுட்டா²னோ, ஸோ ரூபவிகாரோ ‘ரூபஸ்ஸ கம்மஞ்ஞதா’தி. ஏவமேதாஸங் விஸேஸோ வேதி³தப்³போ³.

    Etā pana tisso na aññamaññaṃ vijahanti. Evaṃ santepi yo arogino viya rūpānaṃ lahubhāvo, adandhatālahuparivattippakāro, rūpadandhattakaradhātukkhobhapaṭipakkhapaccayasamuṭṭhāno, so rūpavikāro ‘rūpassalahutā’. Yo suparimadditacammasseva rūpānaṃ mudubhāvo sabbakiriyāvisesesu sarasavattanabhāvo vasavattanabhāvamaddavappakāro rūpathaddhattakaradhātukkhobhapaṭipakkhapaccayasamuṭṭhāno , so rūpavikāro ‘rūpassa mudutā’. Yo pana sudhantasuvaṇṇasseva rūpānaṃ kammaññabhāvo sarīrakiriyānukūlabhāvappakāro sarīrakiriyānaṃ ananukūlakaradhātukkhobhapaṭipakkhapaccayasamuṭṭhāno, so rūpavikāro ‘rūpassa kammaññatā’ti. Evametāsaṃ viseso veditabbo.

    ஏதா பன திஸ்ஸோபி கம்மங் காதுங் ந ஸக்கோதி, ஆஹாராத³யோவ கரொந்தி. ததா² ஹி யோகி³னோ ‘அஜ்ஜ அம்ஹேஹி போ⁴ஜனஸப்பாயங் லத்³த⁴ங், காயோ நோ லஹு முது³ கம்மஞ்ஞோ’தி வத³ந்தி. ‘அஜ்ஜ உதுஸப்பாயங் லத்³த⁴ங், அஜ்ஜ அம்ஹாகங் சித்தங் ஏகக்³க³ங், காயோ நோ லஹு முது³ கம்மஞ்ஞோ’தி வத³ந்தீதி.

    Etā pana tissopi kammaṃ kātuṃ na sakkoti, āhārādayova karonti. Tathā hi yogino ‘ajja amhehi bhojanasappāyaṃ laddhaṃ, kāyo no lahu mudu kammañño’ti vadanti. ‘Ajja utusappāyaṃ laddhaṃ, ajja amhākaṃ cittaṃ ekaggaṃ, kāyo no lahu mudu kammañño’ti vadantīti.

    641. உபசயஸந்ததினித்³தே³ஸேஸு ஆயதனானந்தி அட்³டே⁴காத³ஸன்னங் ரூபாயதனானங். ஆசயோதி நிப்³ப³த்தி. ஸோ ரூபஸ்ஸ உபசயோதி யோ ஆயதனானங் ஆசயோ புனப்புனங் நிப்³ப³த்தமானானங், ஸோவ ரூபஸ்ஸ உபசயோ நாம ஹோதி; வட்³டீ⁴தி அத்தோ². யோ ரூபஸ்ஸ உபசயோ ஸா ரூபஸ்ஸ ஸந்ததீதி யா ஏவங் உபசிதானங் ரூபானங் வட்³டி⁴, ததோ உத்தரிதரங் பவத்திகாலே ஸா ரூபஸ்ஸ ஸந்ததி நாம ஹோதி; பவத்தீதி அத்தோ². நதி³தீரே க²தகூபஸ்மிஞ்ஹி உத³குக்³க³மனகாலோ விய ஆசயோ, நிப்³ப³த்தி; பரிபுண்ணகாலோ விய உபசயோ, வட்³டி⁴; அஜ்ஜொ²த்த²ரித்வா க³மனகாலோ விய ஸந்ததி, பவத்தீதி வேதி³தப்³பா³.

    641. Upacayasantatiniddesesu āyatanānanti aḍḍhekādasannaṃ rūpāyatanānaṃ. Ācayoti nibbatti. So rūpassa upacayoti yo āyatanānaṃ ācayo punappunaṃ nibbattamānānaṃ, sova rūpassa upacayo nāma hoti; vaḍḍhīti attho. Yo rūpassa upacayo sā rūpassa santatīti yā evaṃ upacitānaṃ rūpānaṃ vaḍḍhi, tato uttaritaraṃ pavattikāle sā rūpassa santati nāma hoti; pavattīti attho. Naditīre khatakūpasmiñhi udakuggamanakālo viya ācayo, nibbatti; paripuṇṇakālo viya upacayo, vaḍḍhi; ajjhottharitvā gamanakālo viya santati, pavattīti veditabbā.

    ஏவங் கிங் கதி²தங் ஹோதீதி? ஆயதனேன ஹி ஆசயோ கதி²தோ, ஆசயேன ஆயதனங் கதி²தங். ஆசயோவ கதி²தோ ஆயதனமேவ கதி²தங். ஏவம்பி கிங் கதி²தங் ஹோதீதி? சதுஸந்ததிரூபானங் ஆசயோ உபசயோ நிப்³ப³த்தி வட்³டி⁴ கதி²தா. அத்த²தோ ஹி உப⁴யம்பேதங் ஜாதிரூபஸ்ஸேவ அதி⁴வசனங். ஆகாரனானத்தேன பன வேனெய்யவஸேன ச உபசயோ ஸந்ததீதி உத்³தே³ஸதே³ஸனங் கத்வா யஸ்மா எத்த² அத்த²தோ நானத்தங் நத்தி², தஸ்மா நித்³தே³ஸே ‘‘யோ ஆயதனானங் ஆசயோ ஸோ ரூபஸ்ஸ உபசயோ, யோ ரூபஸ்ஸ உபசயோ ஸா ரூபஸ்ஸ ஸந்ததீ’’தி வுத்தங்.

    Evaṃ kiṃ kathitaṃ hotīti? Āyatanena hi ācayo kathito, ācayena āyatanaṃ kathitaṃ. Ācayova kathito āyatanameva kathitaṃ. Evampi kiṃ kathitaṃ hotīti? Catusantatirūpānaṃ ācayo upacayo nibbatti vaḍḍhi kathitā. Atthato hi ubhayampetaṃ jātirūpasseva adhivacanaṃ. Ākāranānattena pana veneyyavasena ca upacayo santatīti uddesadesanaṃ katvā yasmā ettha atthato nānattaṃ natthi, tasmā niddese ‘‘yo āyatanānaṃ ācayo so rūpassa upacayo, yo rūpassa upacayo sā rūpassa santatī’’ti vuttaṃ.

    யஸ்மா ச உப⁴யம்பேதங் ஜாதிரூபஸ்ஸேவ அதி⁴வசனங் தஸ்மா எத்த² ஆசயலக்க²ணோ ரூபஸ்ஸ உபசயோ, புப்³ப³ந்ததோ ரூபானங் உம்முஜ்ஜாபனரஸோ, நிய்யாதனபச்சுபட்டா²னோ பரிபுண்ணபா⁴வபச்சுபட்டா²னோ வா, உபசிதரூபபத³ட்டா²னோ. பவத்திலக்க²ணா ரூபஸ்ஸ ஸந்ததி, அனுப்பப³ந்த⁴ரஸா, அனுபச்சே²த³பச்சுபட்டா²னா, அனுப்பப³ந்த⁴ரூபபத³ட்டா²னாதி வேதி³தப்³பா³.

    Yasmā ca ubhayampetaṃ jātirūpasseva adhivacanaṃ tasmā ettha ācayalakkhaṇo rūpassa upacayo, pubbantato rūpānaṃ ummujjāpanaraso, niyyātanapaccupaṭṭhāno paripuṇṇabhāvapaccupaṭṭhāno vā, upacitarūpapadaṭṭhāno. Pavattilakkhaṇā rūpassa santati, anuppabandharasā, anupacchedapaccupaṭṭhānā, anuppabandharūpapadaṭṭhānāti veditabbā.

    643. ஜரதானித்³தே³ஸே ஜீரணகவஸேன ஜரா; அயமெத்த² ஸபா⁴வனித்³தே³ஸோ . ஜீரணாகாரோ ஜீரணதா. க²ண்டி³ச்சந்தி ஆத³யோ தயோ காலாதிக்கமே கிச்சனித்³தே³ஸா. பச்சி²மா த்³வே பகதினித்³தே³ஸா. அயஞ்ஹி ‘ஜரா’தி இமினா பதே³ன ஸபா⁴வதோ தீ³பிதா; தேனஸ்ஸாயங் ஸபா⁴வனித்³தே³ஸோ. ‘ஜீரணதா’தி இமினா ஆகாரதோ; தேனஸ்ஸாயங் ஆகாரனித்³தே³ஸோ. க²ண்டி³ச்சந்தி இமினா காலாதிக்கமே த³ந்தனகா²னங் க²ண்டி³தபா⁴வகரணகிச்சதோ. பாலிச்சந்தி இமினா கேஸலோமானங் பலிதபா⁴வகரணகிச்சதோ. வலித்தசதாதி இமினா மங்ஸங் மிலாபெத்வா தசே வலிபா⁴வகரணகிச்சதோ தீ³பிதா. தேனஸ்ஸா இமே ‘க²ண்டி³ச்ச’ந்திஆத³யோ தயோ காலாதிக்கமே கிச்சனித்³தே³ஸா. தேஹி இமேஸங் விகாரானங் த³ஸ்ஸனவஸேன பாகடீபூ⁴தா பாகடஜரா த³ஸ்ஸிதா. யதே²வ ஹி உத³கஸ்ஸ வா அக்³கி³னோ வா திணருக்கா²தீ³னங் ஸங்ப⁴க்³க³பலிப⁴க்³க³தாய வா ஜா²மதாய வா க³தமக்³கோ³ பாகடோ ஹோதி, ந ச ஸோ க³தமக்³கோ³ தானேவ உத³காதீ³னி, ஏவமேவ ஜராய த³ந்தாதீ³ஸு க²ண்டி³ச்சாதி³வஸேன க³தமக்³கோ³ பாகடோ, சக்கு²ங் உம்மீலெத்வாபி க³ய்ஹதி, ந ச க²ண்டி³ச்சாதீ³னேவ ஜரா. ந ஹி ஜரா சக்கு²விஞ்ஞெய்யா ஹோதி.

    643. Jaratāniddese jīraṇakavasena jarā; ayamettha sabhāvaniddeso . Jīraṇākāro jīraṇatā. Khaṇḍiccanti ādayo tayo kālātikkame kiccaniddesā. Pacchimā dve pakatiniddesā. Ayañhi ‘jarā’ti iminā padena sabhāvato dīpitā; tenassāyaṃ sabhāvaniddeso. ‘Jīraṇatā’ti iminā ākārato; tenassāyaṃ ākāraniddeso. Khaṇḍiccanti iminā kālātikkame dantanakhānaṃ khaṇḍitabhāvakaraṇakiccato. Pāliccanti iminā kesalomānaṃ palitabhāvakaraṇakiccato. Valittacatāti iminā maṃsaṃ milāpetvā tace valibhāvakaraṇakiccato dīpitā. Tenassā ime ‘khaṇḍicca’ntiādayo tayo kālātikkame kiccaniddesā. Tehi imesaṃ vikārānaṃ dassanavasena pākaṭībhūtā pākaṭajarā dassitā. Yatheva hi udakassa vā aggino vā tiṇarukkhādīnaṃ saṃbhaggapalibhaggatāya vā jhāmatāya vā gatamaggo pākaṭo hoti, na ca so gatamaggo tāneva udakādīni, evameva jarāya dantādīsu khaṇḍiccādivasena gatamaggo pākaṭo, cakkhuṃ ummīletvāpi gayhati, na ca khaṇḍiccādīneva jarā. Na hi jarā cakkhuviññeyyā hoti.

    ஆயுனோ ஸங்ஹானி இந்த்³ரியானங் பரிபாகோதி இமேஹி பன பதே³ஹி காலாதிக்கமேயேவ அபி⁴ப்³யத்தாய ஆயுக்க²யசக்கா²தி³இந்த்³ரியபரிபாகஸஞ்ஞிதாய பகதியா தீ³பிதா. தேனஸ்ஸிமே பச்சி²மா த்³வே பகதினித்³தே³ஸாதி வேதி³தப்³பா³. தத்த² யஸ்மா ஜரங் பத்தஸ்ஸ ஆயு ஹாயதி, தஸ்மா ஜரா ‘ஆயுனோ ஸங்ஹானீ’தி ப²லூபசாரேன வுத்தா. யஸ்மா ச த³ஹரகாலே ஸுப்பஸன்னானி, ஸுகு²மம்பி அத்தனோ விஸயங் ஸுகே²னேவ க³ண்ஹனஸமத்தா²னி சக்கா²தீ³னி இந்த்³ரியானி ஜரங் பத்தஸ்ஸ பரிபக்கானி ஆலுளிதானி அவிஸதா³னி, ஓளாரிகம்பி அத்தனோ விஸயங் க³ஹேதுங் அஸமத்தா²னி ஹொந்தி, தஸ்மா ‘இந்த்³ரியானங் பரிபாகோ’திபி ப²லூபசாரேனேவ வுத்தா.

    Āyuno saṃhāni indriyānaṃ paripākoti imehi pana padehi kālātikkameyeva abhibyattāya āyukkhayacakkhādiindriyaparipākasaññitāya pakatiyā dīpitā. Tenassime pacchimā dve pakatiniddesāti veditabbā. Tattha yasmā jaraṃ pattassa āyu hāyati, tasmā jarā ‘āyuno saṃhānī’ti phalūpacārena vuttā. Yasmā ca daharakāle suppasannāni, sukhumampi attano visayaṃ sukheneva gaṇhanasamatthāni cakkhādīni indriyāni jaraṃ pattassa paripakkāni āluḷitāni avisadāni, oḷārikampi attano visayaṃ gahetuṃ asamatthāni honti, tasmā ‘indriyānaṃ paripāko’tipi phalūpacāreneva vuttā.

    ஸா பனாயங் ஏவங் நித்³தி³ட்டா² ஸப்³பா³பி ஜரா பாகடா படிச்ச²ன்னாதி து³விதா⁴ ஹோதி. தத்த² த³ந்தாதீ³ஸு க²ண்ட³பா⁴வாதி³த³ஸ்ஸனதோ ரூபத⁴ம்மேஸு ஜரா பாகடஜரா நாம . அரூபத⁴ம்மேஸு பன ஜரா தாதி³ஸஸ்ஸ விகாரஸ்ஸ அத³ஸ்ஸனதோ படிச்ச²ன்னஜரா நாம. புன அவீசி ஸவீசீதி ஏவம்பி து³விதா⁴ ஹோதி. தத்த² மணிகனகரஜதபவாளசந்தி³மஸூரியாதீ³னங் விய, மந்த³த³ஸகாதீ³ஸு பாணீனங் விய ச, புப்ப²ப²லபல்லவாதீ³ஸு ச அபாணீனங் விய, அந்தரந்தரா வண்ணவிஸேஸாதீ³னங் து³விஞ்ஞெய்யத்தா ஜரா அவீசிஜரா நாம; நிரந்தரஜராதி அத்தோ². ததோ அஞ்ஞேஸு பன யதா²வுத்தேஸு அந்தரந்தரா வண்ணவிஸேஸாதீ³னங் ஸுவிஞ்ஞெய்யத்தா ஜரா ஸவீசிஜரா நாமாதி வேதி³தப்³பா³.

    Sā panāyaṃ evaṃ niddiṭṭhā sabbāpi jarā pākaṭā paṭicchannāti duvidhā hoti. Tattha dantādīsu khaṇḍabhāvādidassanato rūpadhammesu jarā pākaṭajarā nāma . Arūpadhammesu pana jarā tādisassa vikārassa adassanato paṭicchannajarā nāma. Puna avīci savīcīti evampi duvidhā hoti. Tattha maṇikanakarajatapavāḷacandimasūriyādīnaṃ viya, mandadasakādīsu pāṇīnaṃ viya ca, pupphaphalapallavādīsu ca apāṇīnaṃ viya, antarantarā vaṇṇavisesādīnaṃ duviññeyyattā jarā avīcijarā nāma; nirantarajarāti attho. Tato aññesu pana yathāvuttesu antarantarā vaṇṇavisesādīnaṃ suviññeyyattā jarā savīcijarā nāmāti veditabbā.

    லக்க²ணாதி³தோபி ரூபபரிபாகலக்க²ணா ரூபஸ்ஸ ஜரதா, உபனயனரஸா, ஸபா⁴வானபக³மேபி நவபா⁴வாபக³மபச்சுபட்டா²னா, வீஹிபுராணபா⁴வோ விய பரிபச்சமானரூபபத³ட்டா²னாதி வேதி³தப்³பா³.

    Lakkhaṇāditopi rūpaparipākalakkhaṇā rūpassa jaratā, upanayanarasā, sabhāvānapagamepi navabhāvāpagamapaccupaṭṭhānā, vīhipurāṇabhāvo viya paripaccamānarūpapadaṭṭhānāti veditabbā.

    644. அனிச்சதானித்³தே³ஸே க²யக³மனவஸேன க²யோ, வயக³மனவஸேன வயோ, பி⁴ஜ்ஜனவஸேன பே⁴தோ³. அத² வா, யஸ்மா தங் பத்வா ரூபங் கீ²யதி, வேதி, பி⁴ஜ்ஜதி ச, தஸ்மா கீ²யதி ஏதஸ்மிந்தி ‘க²யோ’, வேதி ஏதஸ்மிந்தி ‘வயோ’, பி⁴ஜ்ஜதி ஏதஸ்மிந்தி ‘பே⁴தோ³’. உபஸக்³க³வஸேன பத³ங் வட்³டெ⁴த்வா பே⁴தோ³வ பரிபே⁴தோ³. ஹுத்வா அபா⁴வட்டே²ன, ந நிச்சந்தி அனிச்சங். தஸ்ஸ பா⁴வோ அனிச்சதா . அந்தரதா⁴யதி எத்தா²தி அந்தரதா⁴னங். மரணஞ்ஹி பத்வா ரூபங் அந்தரதா⁴யதி, அத³ஸ்ஸனங் க³ச்ச²தி. ந கேவலஞ்ச ரூபமேவ, ஸப்³பே³பி பஞ்சக்க²ந்தா⁴. தஸ்மா பஞ்சன்னம்பி க²ந்தா⁴னங் அனிச்சதாய இத³மேவ லக்க²ணந்தி வேதி³தப்³ப³ங். லக்க²ணாதி³தோ பன பரிபே⁴த³லக்க²ணா ரூபஸ்ஸ அனிச்சதா, ஸங்ஸீத³னரஸா, க²யவயபச்சுபட்டா²னா, பரிபி⁴ஜ்ஜமானரூபபத³ட்டா²னாதி வேதி³தப்³பா³.

    644. Aniccatāniddese khayagamanavasena khayo, vayagamanavasena vayo, bhijjanavasena bhedo. Atha vā, yasmā taṃ patvā rūpaṃ khīyati, veti, bhijjati ca, tasmā khīyati etasminti ‘khayo’, veti etasminti ‘vayo’, bhijjati etasminti ‘bhedo’. Upasaggavasena padaṃ vaḍḍhetvā bhedova paribhedo. Hutvā abhāvaṭṭhena, na niccanti aniccaṃ. Tassa bhāvo aniccatā. Antaradhāyati etthāti antaradhānaṃ. Maraṇañhi patvā rūpaṃ antaradhāyati, adassanaṃ gacchati. Na kevalañca rūpameva, sabbepi pañcakkhandhā. Tasmā pañcannampi khandhānaṃ aniccatāya idameva lakkhaṇanti veditabbaṃ. Lakkhaṇādito pana paribhedalakkhaṇā rūpassa aniccatā, saṃsīdanarasā, khayavayapaccupaṭṭhānā, paribhijjamānarūpapadaṭṭhānāti veditabbā.

    ஹெட்டா² ஜாதி க³ஹிதா ஜரா க³ஹிதா, இமஸ்மிங் டா²னே மரணங் க³ஹிதங். இமே தயோ த⁴ம்மா இமேஸங் ஸத்தானங் உக்கி²த்தாஸிகபச்சாமித்தஸதி³ஸா. யதா² ஹி புரிஸஸ்ஸ தயோ பச்சாமித்தா ஓதாரங் க³வேஸமானா விசரெய்யுங். தேஸு ஏகோ ஏவங் வதெ³ய்ய – ‘ஏதங் நீஹரித்வா அடவிபவேஸனங் மய்ஹங் பா⁴ரோ ஹோதூ’தி. து³தியோ ‘அடவிக³தகாலே போதெ²த்வா பத²வியங் பாதனங் மய்ஹங் பா⁴ரோ’தி. ததியோ ‘பத²விக³தகாலதோ பட்டா²ய அஸினா ஸீஸச்சே²த³னங் மய்ஹங் பா⁴ரோ’தி. ஏவரூபா இமே ஜாதி ஆத³யோ. நீஹரித்வா அடவிபவேஸனபச்சாமித்தஸதி³ஸா ஹெத்த² ஜாதி, தஸ்மிங் தஸ்மிங் டா²னே நிப்³ப³த்தாபனதோ. அடவிக³தங் போதெ²த்வா பத²வியங் பாதனபச்சாமித்தஸதி³ஸா ஜரா , நிப்³ப³த்தக்க²ந்தா⁴னங் து³ப்³ப³லபராதீ⁴னமஞ்சபராயணபா⁴வகரணதோ. பத²விக³தஸ்ஸ அஸினா ஸீஸச்சே²த³கபச்சாமித்தஸதி³ஸங் மரணங், ஜராப்பத்தானங் க²ந்தா⁴னங் ஜீவிதக்க²யபாபனதோதி.

    Heṭṭhā jāti gahitā jarā gahitā, imasmiṃ ṭhāne maraṇaṃ gahitaṃ. Ime tayo dhammā imesaṃ sattānaṃ ukkhittāsikapaccāmittasadisā. Yathā hi purisassa tayo paccāmittā otāraṃ gavesamānā vicareyyuṃ. Tesu eko evaṃ vadeyya – ‘etaṃ nīharitvā aṭavipavesanaṃ mayhaṃ bhāro hotū’ti. Dutiyo ‘aṭavigatakāle pothetvā pathaviyaṃ pātanaṃ mayhaṃ bhāro’ti. Tatiyo ‘pathavigatakālato paṭṭhāya asinā sīsacchedanaṃ mayhaṃ bhāro’ti. Evarūpā ime jāti ādayo. Nīharitvā aṭavipavesanapaccāmittasadisā hettha jāti, tasmiṃ tasmiṃ ṭhāne nibbattāpanato. Aṭavigataṃ pothetvā pathaviyaṃ pātanapaccāmittasadisā jarā , nibbattakkhandhānaṃ dubbalaparādhīnamañcaparāyaṇabhāvakaraṇato. Pathavigatassa asinā sīsacchedakapaccāmittasadisaṃ maraṇaṃ, jarāppattānaṃ khandhānaṃ jīvitakkhayapāpanatoti.

    645. கப³ளீகாராஹாரனித்³தே³ஸே கப³ளங் கரீயதீதி கப³ளீகாரோ. ஆஹரீயதீதி ஆஹாரோ. கப³ளங் கத்வா அஜ்ஜோ²ஹரீயதீதி அத்தோ². ரூபங் வா ஆஹரதீதிபி ‘ஆஹாரோ’. ஏவங் வத்து²வஸேன நாமங் உத்³த⁴ரித்வா புன வத்து²வஸேனேவேதங் பபே⁴த³தோ த³ஸ்ஸேதுங் ஓத³னோ கும்மாஸோதிஆதி³ வுத்தங். ஓத³னாதீ³னி ஹி பா²ணிதபரியந்தானி த்³வாத³ஸ இதா⁴தி⁴ப்பேதஸ்ஸ ஆஹாரஸ்ஸ வத்தூ²னி. பாளியங் அனாக³தானி மூலப²லாதீ³னி யேவாபனகங் பவிட்டா²னி.

    645. Kabaḷīkārāhāraniddese kabaḷaṃ karīyatīti kabaḷīkāro. Āharīyatīti āhāro. Kabaḷaṃ katvā ajjhoharīyatīti attho. Rūpaṃ vā āharatītipi ‘āhāro’. Evaṃ vatthuvasena nāmaṃ uddharitvā puna vatthuvasenevetaṃ pabhedato dassetuṃ odano kummāsotiādi vuttaṃ. Odanādīni hi phāṇitapariyantāni dvādasa idhādhippetassa āhārassa vatthūni. Pāḷiyaṃ anāgatāni mūlaphalādīni yevāpanakaṃ paviṭṭhāni.

    இதா³னி தானி மூலப²லாதீ³னி கத்தப்³ப³தோ த³ஸ்ஸேதுங் யம்ஹி யம்ஹி ஜனபதே³திஆதி³மாஹ. தத்த² முகே²ன அஸிதப்³ப³ங் பு⁴ஞ்ஜிதப்³ப³ந்தி முகா²ஸியங். த³ந்தேஹி விகா²தி³தப்³ப³ந்தி த³ந்தவிகா²த³னங். க³லேன அஜ்ஜோ²ஹரிதப்³ப³ந்தி க³லஜ்ஜோ²ஹரணீயங். இதா³னி தங் கிச்சவஸேன த³ஸ்ஸேதுங் குச்சி²வித்த²ம்ப⁴னந்தி ஆஹ. தஞ்ஹி மூலப²லாதி³ ஓத³னகும்மாஸாதி³ வா அஜ்ஜோ²ஹடங் குச்சி²ங் வித்த²ம்பே⁴தி. இத³மஸ்ஸ கிச்சங். யாய ஓஜாய ஸத்தா யாபெந்தீதி ஹெட்டா² ஸப்³ப³பதே³ஹி ஸவத்து²கங் ஆஹாரங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி நிப்³ப³ட்டிதஓஜமேவ த³ஸ்ஸேதுங் இத³ங் வுத்தங்.

    Idāni tāni mūlaphalādīni kattabbato dassetuṃ yamhi yamhi janapadetiādimāha. Tattha mukhena asitabbaṃ bhuñjitabbanti mukhāsiyaṃ. Dantehi vikhāditabbanti dantavikhādanaṃ. Galena ajjhoharitabbanti galajjhoharaṇīyaṃ. Idāni taṃ kiccavasena dassetuṃ kucchivitthambhananti āha. Tañhi mūlaphalādi odanakummāsādi vā ajjhohaṭaṃ kucchiṃ vitthambheti. Idamassa kiccaṃ. Yāya ojāya sattā yāpentīti heṭṭhā sabbapadehi savatthukaṃ āhāraṃ dassetvā idāni nibbaṭṭitaojameva dassetuṃ idaṃ vuttaṃ.

    கிங் பனெத்த² வத்து²ஸ்ஸ கிச்சங்? கிங் ஓஜாய? பரிஸ்ஸயஹரணபாலனானி. வத்து²ஹி பரிஸ்ஸயங் ஹரதி பாலேதுங் ந ஸக்கோதி, ஓஜா பாலேதி பரிஸ்ஸயங் ஹரிதுங் ந ஸக்கோதி. த்³வேபி ஏகதோ ஹுத்வா பாலேதும்பி ஸக்கொந்தி பரிஸ்ஸயம்பி ஹரிதுங். கோ பனேஸ பரிஸ்ஸயோ நாம? கம்மஜதேஜோ. அந்தோகுச்சி²யஞ்ஹி ஓத³னாதி³வத்து²ஸ்மிங் அஸதி, கம்மஜதேஜோ உட்ட²ஹித்வா உத³ரபடலங் க³ண்ஹாதி, ‘சா²தொம்ஹி, ஆஹாரங் மே தே³தா²’தி வதா³பேதி. பு⁴த்தகாலே உத³ரபடலங் முஞ்சித்வா வத்து²ங் க³ண்ஹாதி. அத² ஸத்தோ ஏகக்³கோ³ ஹோதி.

    Kiṃ panettha vatthussa kiccaṃ? Kiṃ ojāya? Parissayaharaṇapālanāni. Vatthuhi parissayaṃ harati pāletuṃ na sakkoti, ojā pāleti parissayaṃ harituṃ na sakkoti. Dvepi ekato hutvā pāletumpi sakkonti parissayampi harituṃ. Ko panesa parissayo nāma? Kammajatejo. Antokucchiyañhi odanādivatthusmiṃ asati, kammajatejo uṭṭhahitvā udarapaṭalaṃ gaṇhāti, ‘chātomhi, āhāraṃ me dethā’ti vadāpeti. Bhuttakāle udarapaṭalaṃ muñcitvā vatthuṃ gaṇhāti. Atha satto ekaggo hoti.

    யதா² ஹி சா²யாரக்க²ஸோ சா²யங் பவிட்ட²ங் க³ஹெத்வா தே³வஸங்க²லிகாய ப³ந்தி⁴த்வா அத்தனோ ப⁴வனே மோத³ந்தோ சா²தகாலே ஆக³ந்த்வா ஸீஸே ட³ங்ஸதி. ஸோ ட³ட்ட²த்தா விரவதி. தங் விரவங் ஸுத்வா ‘து³க்க²ப்பத்தோ எத்த² அத்தீ²’தி ததோ ததோ மனுஸ்ஸா ஆக³ச்ச²ந்தி. ஸோ ஆக³தாக³தே க³ஹெத்வா கா²தி³த்வா ப⁴வனே மோத³தி. ஏவங்ஸம்பத³மித³ங் வேதி³தப்³ப³ங். சா²யாரக்க²ஸோ விய ஹி கம்மஜதேஜோ, தே³வஸங்க²லிகாய ப³ந்தி⁴த்வா ட²பிதஸத்தோ விய உத³ரபடலங், புன ஆக³தமனுஸ்ஸா விய ஓத³னாதி³வத்து², ஓதரித்வா ஸீஸே ட³ங்ஸனங் விய கம்மஜதேஜஸ்ஸ வத்து²தோ முத்தஸ்ஸ உத³ரபடலக்³க³ஹணங், ட³ட்ட²ஸ்ஸ விரவனகாலோ விய ‘ஆஹாரங் தே³தா²’தி வசனகாலோ, தாய ஸஞ்ஞாய ஆக³தாக³தே க³ஹெத்வா கா²தி³த்வா ப⁴வனே மோத³னகாலோ விய கம்மஜதேஜேன உத³ரபடலங் முஞ்சித்வா வத்து²ஸ்மிங் க³ஹிதே ஏகக்³க³சித்ததா.

    Yathā hi chāyārakkhaso chāyaṃ paviṭṭhaṃ gahetvā devasaṅkhalikāya bandhitvā attano bhavane modanto chātakāle āgantvā sīse ḍaṃsati. So ḍaṭṭhattā viravati. Taṃ viravaṃ sutvā ‘dukkhappatto ettha atthī’ti tato tato manussā āgacchanti. So āgatāgate gahetvā khāditvā bhavane modati. Evaṃsampadamidaṃ veditabbaṃ. Chāyārakkhaso viya hi kammajatejo, devasaṅkhalikāya bandhitvā ṭhapitasatto viya udarapaṭalaṃ, puna āgatamanussā viya odanādivatthu, otaritvā sīse ḍaṃsanaṃ viya kammajatejassa vatthuto muttassa udarapaṭalaggahaṇaṃ, ḍaṭṭhassa viravanakālo viya ‘āhāraṃ dethā’ti vacanakālo, tāya saññāya āgatāgate gahetvā khāditvā bhavane modanakālo viya kammajatejena udarapaṭalaṃ muñcitvā vatthusmiṃ gahite ekaggacittatā.

    தத்த² ஓளாரிகே வத்து²ஸ்மிங் ஓஜா மந்தா³ ஹோதி. ஸுகு²மே ப³லவதீ. குத்³ரூஸகப⁴த்தாதீ³னி ஹி பு⁴ஞ்ஜித்வா முஹுத்தேனேவ சா²தோ ஹோதி. ஸப்பிஆதீ³னி பிவித்வா டி²தஸ்ஸ தி³வஸம்பி ப⁴த்தங் ந ருச்சதி. எத்த² ச உபாதா³யுபாதா³ய ஓளாரிகஸுகு²மதா வேதி³தப்³பா³. கும்பீ⁴லானஞ்ஹி ஆஹாரங் உபாதா³ய மோரானங் ஆஹாரோ ஸுகு²மோ. கும்பீ⁴லா கிர பாஸாணே கி³லந்தி. தே ச நேஸங் குச்சி²ப்பத்தா விலீயந்தி. மோரா ஸப்பவிச்சி²காதி³பாணே கா²த³ந்தி. மோரானங் பன ஆஹாரங் உபாதா³ய தரச்சா²னங் ஆஹாரோ ஸுகு²மோ. தே கிர திவஸ்ஸச²ட்³டி³தானி விஸாணானி சேவ அட்டீ²னி ச கா²த³ந்தி. தானி ச நேஸங் கே²ளேன தேமிதமத்தானேவ கந்த³மூலங் விய முது³கானி ஹொந்தி. தரச்சா²னம்பி ஆஹாரமுபாதா³ய ஹத்தீ²னங் ஆஹாரோ ஸுகு²மோ. தே ஹி நானாருக்க²ஸாகா²த³யோ கா²த³ந்தி. ஹத்தீ²னங் ஆஹாரதோ க³வயகோ³கண்ணமிகா³தீ³னங் ஆஹாரோ ஸுகு²மோ. தே கிர நிஸ்ஸாரானி நானாருக்க²பண்ணாதீ³னி கா²த³ந்தி. தேஸம்பி ஆஹாரதோ கு³ன்னங் ஆஹாரோ ஸுகு²மோ. தே அல்லஸுக்க²திணானி கா²த³ந்தி. தேஸம்பி ஆஹாரதோ ஸஸானங் ஆஹாரோ ஸுகு²மோ. ஸஸானங் ஆஹாரதோ ஸகுணானங் ஆஹாரோ ஸுகு²மோ. ஸகுணானங் ஆஹாரதோ பச்சந்தவாஸீனங் ஆஹாரோ ஸுகு²மோ. பச்சந்தவாஸீனங் ஆஹாரதோ கா³மபோ⁴ஜகானங் ஆஹாரோ ஸுகு²மோ. கா³மபோ⁴ஜகானங் ஆஹாரதோ ராஜராஜமஹாமத்தானங் ஆஹாரோ ஸுகு²மோ. தேஸம்பி ஆஹாரதோ சக்கவத்தினோ ஆஹாரோ ஸுகு²மோ. சக்கவத்தினோ ஆஹாரதோ பு⁴ம்மதே³வானங் ஆஹாரோ ஸுகு²மோ. பு⁴ம்மதே³வானங் ஆஹாரதோ சாதுமஹாராஜிகானங் ஆஹாரோ ஸுகு²மோ. ஏவங் யாவ பரனிம்மிதவஸவத்தீனங் ஆஹாரோ வித்தா²ரேதப்³போ³. தேஸங் பனாஹாரோ ஸுகு²மொத்வேவ நிட்ட²ங் பத்தோ.

    Tattha oḷārike vatthusmiṃ ojā mandā hoti. Sukhume balavatī. Kudrūsakabhattādīni hi bhuñjitvā muhutteneva chāto hoti. Sappiādīni pivitvā ṭhitassa divasampi bhattaṃ na ruccati. Ettha ca upādāyupādāya oḷārikasukhumatā veditabbā. Kumbhīlānañhi āhāraṃ upādāya morānaṃ āhāro sukhumo. Kumbhīlā kira pāsāṇe gilanti. Te ca nesaṃ kucchippattā vilīyanti. Morā sappavicchikādipāṇe khādanti. Morānaṃ pana āhāraṃ upādāya taracchānaṃ āhāro sukhumo. Te kira tivassachaḍḍitāni visāṇāni ceva aṭṭhīni ca khādanti. Tāni ca nesaṃ kheḷena temitamattāneva kandamūlaṃ viya mudukāni honti. Taracchānampi āhāramupādāya hatthīnaṃ āhāro sukhumo. Te hi nānārukkhasākhādayo khādanti. Hatthīnaṃ āhārato gavayagokaṇṇamigādīnaṃ āhāro sukhumo. Te kira nissārāni nānārukkhapaṇṇādīni khādanti. Tesampi āhārato gunnaṃ āhāro sukhumo. Te allasukkhatiṇāni khādanti. Tesampi āhārato sasānaṃ āhāro sukhumo. Sasānaṃ āhārato sakuṇānaṃ āhāro sukhumo. Sakuṇānaṃ āhārato paccantavāsīnaṃ āhāro sukhumo. Paccantavāsīnaṃ āhārato gāmabhojakānaṃ āhāro sukhumo. Gāmabhojakānaṃ āhārato rājarājamahāmattānaṃ āhāro sukhumo. Tesampi āhārato cakkavattino āhāro sukhumo. Cakkavattino āhārato bhummadevānaṃ āhāro sukhumo. Bhummadevānaṃ āhārato cātumahārājikānaṃ āhāro sukhumo. Evaṃ yāva paranimmitavasavattīnaṃ āhāro vitthāretabbo. Tesaṃ panāhāro sukhumotveva niṭṭhaṃ patto.

    லக்க²ணாதி³தோபி ஓஜாலக்க²ணோ கப³ளீகாரோ ஆஹாரோ, ரூபாஹரணரஸோ, உபத்த²ம்ப⁴னபச்சுபட்டா²னோ, கப³ளங் கத்வா ஆஹரிதப்³ப³வத்து²பத³ட்டா²னோதி வேதி³தப்³போ³.

    Lakkhaṇāditopi ojālakkhaṇo kabaḷīkāro āhāro, rūpāharaṇaraso, upatthambhanapaccupaṭṭhāno, kabaḷaṃ katvā āharitabbavatthupadaṭṭhānoti veditabbo.

    646. நோஉபாதா³னித்³தே³ஸே யதா² உபாதா³ரூபங் உபாதி³யதேவ, ந அஞ்ஞேன உபாதி³யதி, ஏவமேதங் ந உபாதி³யதேவாதி நோஉபாதா³.

    646. Noupādāniddese yathā upādārūpaṃ upādiyateva, na aññena upādiyati, evametaṃ na upādiyatevāti noupādā.

    647. பு²ஸிதப்³ப³ந்தி பொ²ட்ட²ப்³ப³ங். பு²ஸித்வா ஜானிதப்³ப³ந்தி அத்தோ². பொ²ட்ட²ப்³ப³ஞ்ச தங் ஆயதனஞ்சாதி பொ²ட்ட²ப்³பா³யதனங். ஆபோ ச தங் நிஸ்ஸத்தஸுஞ்ஞதஸபா⁴வட்டே²ன தா⁴து சாதி ஆபோதா⁴து. இதா³னி யஸ்மா தீணி ரூபானி பு²ஸித்வா ஜானிதப்³பா³னி தஸ்மா தானி பா⁴ஜெத்வா த³ஸ்ஸேதுங் கதமங் தங் ரூபங் பொ²ட்ட²ப்³பா³யதனங்? பத²வீதா⁴தூதிஆதி³மாஹ. தத்த² கக்க²ளத்தலக்க²ணா பத²வீதா⁴து, பதிட்டா²னரஸா, ஸம்படிச்ச²னபச்சுபட்டா²னா. தேஜோதா⁴து உண்ஹத்தலக்க²ணா, பரிபாசனரஸா, மத்³த³வானுப்பதா³னபச்சுபட்டா²னா. வாயோதா⁴து வித்த²ம்ப⁴னலக்க²ணா, ஸமுதீ³ரணரஸா, அபி⁴னீஹாரபச்சுபட்டா²னா. புரிமா பன ‘ஆபோதா⁴து’ பக்³க⁴ரணலக்க²ணா, ப்³ரூஹனரஸா, ஸங்க³ஹபச்சுபட்டா²னா. ஏகேகா செத்த² ஸேஸத்தயபத³ட்டா²னாதி வேதி³தப்³பா³.

    647. Phusitabbanti phoṭṭhabbaṃ. Phusitvā jānitabbanti attho. Phoṭṭhabbañca taṃ āyatanañcāti phoṭṭhabbāyatanaṃ. Āpo ca taṃ nissattasuññatasabhāvaṭṭhena dhātu cāti āpodhātu. Idāni yasmā tīṇi rūpāni phusitvā jānitabbāni tasmā tāni bhājetvā dassetuṃ katamaṃ taṃ rūpaṃ phoṭṭhabbāyatanaṃ? Pathavīdhātūtiādimāha. Tattha kakkhaḷattalakkhaṇā pathavīdhātu, patiṭṭhānarasā, sampaṭicchanapaccupaṭṭhānā. Tejodhātu uṇhattalakkhaṇā, paripācanarasā, maddavānuppadānapaccupaṭṭhānā. Vāyodhātu vitthambhanalakkhaṇā, samudīraṇarasā, abhinīhārapaccupaṭṭhānā. Purimā pana ‘āpodhātu’ paggharaṇalakkhaṇā, brūhanarasā, saṅgahapaccupaṭṭhānā. Ekekā cettha sesattayapadaṭṭhānāti veditabbā.

    கக்க²ளந்தி த²த்³த⁴ங். முது³கந்தி அத²த்³த⁴ங். ஸண்ஹந்தி மட்ட²ங். ப²ருஸந்தி க²ரங். ஸுக²ஸம்ப²ஸ்ஸந்தி ஸுக²வேத³னாபச்சயங் இட்ட²பொ²ட்ட²ப்³ப³ங். து³க்க²ஸம்ப²ஸ்ஸந்தி து³க்க²வேத³னாபச்சயங் அனிட்ட²பொ²ட்ட²ப்³ப³ங். க³ருகந்தி பா⁴ரியங். லஹுகந்தி அபா⁴ரியங், ஸல்லஹுகந்தி அத்தோ². எத்த² ச ‘கக்க²ளங் முது³கங் ஸண்ஹங் ப²ருஸங் க³ருகங் லஹுக’ந்தி பதே³ஹி பத²வீதா⁴து ஏவ பா⁴ஜிதா. ‘‘யதா³யங் காயோ ஆயுஸஹக³தோ ச ஹோதி உஸ்மாஸஹக³தோ ச விஞ்ஞாணஸஹக³தோ ச ததா³ லஹுதரோ ச ஹோதி முது³தரோ ச கம்மஞ்ஞதரோ சா’’தி (தீ³॰ நி॰ 2.424) ஸுத்தேபி லஹுமுது³பூ⁴தங் பத²வீதா⁴துமேவ ஸந்தா⁴ய வுத்தங்.

    Kakkhaḷanti thaddhaṃ. Mudukanti athaddhaṃ. Saṇhanti maṭṭhaṃ. Pharusanti kharaṃ. Sukhasamphassanti sukhavedanāpaccayaṃ iṭṭhaphoṭṭhabbaṃ. Dukkhasamphassanti dukkhavedanāpaccayaṃ aniṭṭhaphoṭṭhabbaṃ. Garukanti bhāriyaṃ. Lahukanti abhāriyaṃ, sallahukanti attho. Ettha ca ‘kakkhaḷaṃ mudukaṃ saṇhaṃ pharusaṃ garukaṃ lahuka’nti padehi pathavīdhātu eva bhājitā. ‘‘Yadāyaṃ kāyo āyusahagato ca hoti usmāsahagato ca viññāṇasahagato ca tadā lahutaro ca hoti mudutaro ca kammaññataro cā’’ti (dī. ni. 2.424) suttepi lahumudubhūtaṃ pathavīdhātumeva sandhāya vuttaṃ.

    ‘ஸுக²ஸம்ப²ஸ்ஸங் து³க்க²ஸம்ப²ஸ்ஸ’ந்தி பத³த்³வயேன பன தீணிபி மஹாபூ⁴தானி பா⁴ஜிதானி. பத²வீதா⁴து ஹி ஸுக²ஸம்ப²ஸ்ஸாபி அத்தி² து³க்க²ஸம்ப²ஸ்ஸாபி. ததா² தேஜோதா⁴துவாயோதா⁴துயோ. தத்த² ஸுக²ஸம்ப²ஸ்ஸா பத²வீதா⁴து முது³தலுணஹத்தே² த³ஹரே பாதே³ ஸம்பா³ஹந்தே அஸ்ஸாதெ³த்வா அஸ்ஸாதெ³த்வா ‘ஸம்பா³ஹ தாத, ஸம்பா³ஹ தாதா’தி வதா³பனாகாரங் கரோதி. ஸுக²ஸம்ப²ஸ்ஸா தேஜோதா⁴து ஸீதஸமயே அங்கா³ரகபல்லங் ஆஹரித்வா க³த்தங் ஸேதெ³ந்தே அஸ்ஸாதெ³த்வா அஸ்ஸாதெ³த்வா ‘ஸேதே³ஹி தாத, ஸேதே³ஹி தாதா’தி வதா³பனாகாரங் கரோதி. ஸுக²ஸம்ப²ஸ்ஸா வாயோதா⁴து உண்ஹஸமயே வத்தஸம்பன்னே த³ஹரே பீ³ஜனேன பீ³ஜந்தே அஸ்ஸாதெ³த்வா அஸ்ஸாதெ³த்வா ‘பீ³ஜ தாத, பீ³ஜ தாதா’தி வதா³பனாகாரங் கரோதி. த²த்³த⁴ஹத்தே² பன த³ஹரே பாதே³ ஸம்பா³ஹந்தே அட்டீ²னங் பி⁴ஜ்ஜனகாலோ விய ஹோதி. ஸோபி ‘அபேஹீ’தி வத்தப்³ப³தங் ஆபஜ்ஜதி. உண்ஹஸமயே அங்கா³ரகபல்லே ஆப⁴தே ‘அபனேஹி ந’ந்தி வத்தப்³ப³ங் ஹோதி. ஸீதஸமயே பீ³ஜனேன பீ³ஜந்தே ‘அபேஹி, மா பீ³ஜா’தி வத்தப்³ப³ங் ஹோதி. ஏவமேதாஸங் ஸுக²ஸம்ப²ஸ்ஸதா து³க்க²ஸம்ப²ஸ்ஸதா ச வேதி³தப்³பா³.

    ‘Sukhasamphassaṃ dukkhasamphassa’nti padadvayena pana tīṇipi mahābhūtāni bhājitāni. Pathavīdhātu hi sukhasamphassāpi atthi dukkhasamphassāpi. Tathā tejodhātuvāyodhātuyo. Tattha sukhasamphassā pathavīdhātu mudutaluṇahatthe dahare pāde sambāhante assādetvā assādetvā ‘sambāha tāta, sambāha tātā’ti vadāpanākāraṃ karoti. Sukhasamphassā tejodhātu sītasamaye aṅgārakapallaṃ āharitvā gattaṃ sedente assādetvā assādetvā ‘sedehi tāta, sedehi tātā’ti vadāpanākāraṃ karoti. Sukhasamphassā vāyodhātu uṇhasamaye vattasampanne dahare bījanena bījante assādetvā assādetvā ‘bīja tāta, bīja tātā’ti vadāpanākāraṃ karoti. Thaddhahatthe pana dahare pāde sambāhante aṭṭhīnaṃ bhijjanakālo viya hoti. Sopi ‘apehī’ti vattabbataṃ āpajjati. Uṇhasamaye aṅgārakapalle ābhate ‘apanehi na’nti vattabbaṃ hoti. Sītasamaye bījanena bījante ‘apehi, mā bījā’ti vattabbaṃ hoti. Evametāsaṃ sukhasamphassatā dukkhasamphassatā ca veditabbā.

    யங் பொ²ட்ட²ப்³ப³ங் அனித³ஸ்ஸனங் ஸப்படிக⁴ந்திஆதி³னா நயேன வுத்தா பன சதூஹி சதூஹி நயேஹி படிமண்டி³தா தேரஸ வாரா ஹெட்டா² ரூபாயதனாதீ³ஸு வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³பா³.

    Yaṃ phoṭṭhabbaṃ anidassanaṃ sappaṭighantiādinā nayena vuttā pana catūhi catūhi nayehi paṭimaṇḍitā terasa vārā heṭṭhā rūpāyatanādīsu vuttanayeneva veditabbā.

    கிங் பனேதானி தீணி மஹாபூ⁴தானி ஏகப்பஹாரேனேவ ஆபாத²ங் ஆக³ச்ச²ந்தி உதா³ஹு நோதி? ஆக³ச்ச²ந்தி. ஏவங் ஆக³தானி காயபஸாத³ங் க⁴ட்டெந்தி ந க⁴ட்டெந்தீதி? க⁴ட்டெந்தி. ஏகப்பஹாரேனேவ தானி ஆரம்மணங் கத்வா காயவிஞ்ஞாணங் உப்பஜ்ஜதி நுப்பஜ்ஜதீதி? நுப்பஜ்ஜதி. ஆபு⁴ஜிதவஸேன வா ஹி உஸ்ஸத³வஸேன வா ஆரம்மணகரணங் ஹோதி.

    Kiṃ panetāni tīṇi mahābhūtāni ekappahāreneva āpāthaṃ āgacchanti udāhu noti? Āgacchanti. Evaṃ āgatāni kāyapasādaṃ ghaṭṭenti na ghaṭṭentīti? Ghaṭṭenti. Ekappahāreneva tāni ārammaṇaṃ katvā kāyaviññāṇaṃ uppajjati nuppajjatīti? Nuppajjati. Ābhujitavasena vā hi ussadavasena vā ārammaṇakaraṇaṃ hoti.

    தத்த² ஆபு⁴ஜிதவஸேன தாவ, பத்தஸ்மிஞ்ஹி ஓத³னேன பூரெத்வா ஆப⁴தே ஏகங் ஸித்த²ங் க³ஹெத்வா த²த்³த⁴ங் வா முது³கங் வாதி வீமங்ஸந்தோ கிஞ்சாபி தத்த² தேஜோபி அத்தி² வாயோபி அத்தி², பத²வீதா⁴துமேவ பன ஆபு⁴ஜதி. உண்ஹோத³கே ஹத்த²ங் ஓதாரெத்வா வீமங்ஸந்தோ கிஞ்சாபி தத்த² பத²வீபி அத்தி² வாயோபி அத்தி², தேஜோதா⁴துமேவ பன ஆபு⁴ஜதி. உண்ஹஸமயே வாதபானங் விவரித்வா வாதேன ஸரீரங் பஹராபெந்தோ டி²தோ மந்த³மந்தே³ வாதே பஹரந்தே கிஞ்சாபி தத்த² பத²வீபி அத்தி² தேஜோபி அத்தி², வாயோதா⁴துமேவ பன ஆபு⁴ஜதி. ஏவங் ஆபு⁴ஜிதவஸேன ஆரம்மணங் கரோதி நாம.

    Tattha ābhujitavasena tāva, pattasmiñhi odanena pūretvā ābhate ekaṃ sitthaṃ gahetvā thaddhaṃ vā mudukaṃ vāti vīmaṃsanto kiñcāpi tattha tejopi atthi vāyopi atthi, pathavīdhātumeva pana ābhujati. Uṇhodake hatthaṃ otāretvā vīmaṃsanto kiñcāpi tattha pathavīpi atthi vāyopi atthi, tejodhātumeva pana ābhujati. Uṇhasamaye vātapānaṃ vivaritvā vātena sarīraṃ paharāpento ṭhito mandamande vāte paharante kiñcāpi tattha pathavīpi atthi tejopi atthi, vāyodhātumeva pana ābhujati. Evaṃ ābhujitavasena ārammaṇaṃ karoti nāma.

    யோ பன உபக்க²லதி வா ஸீஸேன வா ருக்க²ங் பஹரதி பு⁴ஞ்ஜந்தோ வா ஸக்க²ரங் ட³ங்ஸதி, ஸோ கிஞ்சாபி தத்த² தேஜோபி அத்தி² வாயோபி அத்தி², உஸ்ஸத³வஸேன பன பத²வீதா⁴துமேவ ஆரம்மணங் கரோதி. அக்³கி³ங் அக்கமந்தோபி கிஞ்சாபி தத்த² பத²வீபி அத்தி² வாயோபி அத்தி², உஸ்ஸத³வஸேன பன தேஜோதா⁴துமேவ ஆரம்மணங் கரோதி. ப³லவவாதே கண்ணஸக்க²லிங் பஹரித்வா ப³தி⁴ரபா⁴வங் கரொந்தே. கிஞ்சாபி தத்த² பத²வீபி அத்தி² தேஜோபி அத்தி², உஸ்ஸத³வஸேன பன வாயோதா⁴துமேவ ஆரம்மணங் கரோதி.

    Yo pana upakkhalati vā sīsena vā rukkhaṃ paharati bhuñjanto vā sakkharaṃ ḍaṃsati, so kiñcāpi tattha tejopi atthi vāyopi atthi, ussadavasena pana pathavīdhātumeva ārammaṇaṃ karoti. Aggiṃ akkamantopi kiñcāpi tattha pathavīpi atthi vāyopi atthi, ussadavasena pana tejodhātumeva ārammaṇaṃ karoti. Balavavāte kaṇṇasakkhaliṃ paharitvā badhirabhāvaṃ karonte. Kiñcāpi tattha pathavīpi atthi tejopi atthi, ussadavasena pana vāyodhātumeva ārammaṇaṃ karoti.

    யங்கிஞ்சி தா⁴துங் ஆரம்மணங் கரொந்தஸ்ஸ காயவிஞ்ஞாணம்பி ஏகப்பஹாரேன நுப்பஜ்ஜதி. ஸூசிகலாபேன வித்³த⁴ஸ்ஸ ஏகப்பஹாரேன காயோ க⁴ட்டியதி. யஸ்மிங் யஸ்மிங் பன டா²னே காயபஸாதோ³ உஸ்ஸன்னோ ஹோதி, தத்த² தத்த² காயவிஞ்ஞாணங் உப்பஜ்ஜதி. யத்த² யத்தா²பி படிக⁴ட்டனநிக⁴ங்ஸோ ப³லவா ஹோதி தத்த² தத்த² பட²மங் உப்பஜ்ஜதி. குக்குடபத்தேன வணே தோ⁴வியமானே அங்ஸுஅங்ஸு காயபஸாத³ங் க⁴ட்டேதி. யத்த² யத்த² பன பஸாதோ³ உஸ்ஸன்னோ ஹோதி, தத்த² தத்தே²வ காயவிஞ்ஞாணங் உப்பஜ்ஜதி. ஏவங் உஸ்ஸத³வஸேன ஆரம்மணங் கரோதி. உஸ்ஸத³வஸேனேவ ச காயவிஞ்ஞாணங் உப்பஜ்ஜதி நாம.

    Yaṃkiñci dhātuṃ ārammaṇaṃ karontassa kāyaviññāṇampi ekappahārena nuppajjati. Sūcikalāpena viddhassa ekappahārena kāyo ghaṭṭiyati. Yasmiṃ yasmiṃ pana ṭhāne kāyapasādo ussanno hoti, tattha tattha kāyaviññāṇaṃ uppajjati. Yattha yatthāpi paṭighaṭṭananighaṃso balavā hoti tattha tattha paṭhamaṃ uppajjati. Kukkuṭapattena vaṇe dhoviyamāne aṃsuaṃsu kāyapasādaṃ ghaṭṭeti. Yattha yattha pana pasādo ussanno hoti, tattha tattheva kāyaviññāṇaṃ uppajjati. Evaṃ ussadavasena ārammaṇaṃ karoti. Ussadavaseneva ca kāyaviññāṇaṃ uppajjati nāma.

    கத²ங் பன சித்தஸ்ஸ ஆரம்மணதோ ஸங்கந்தி ஹோதீதி? த்³வீஹாகாரேஹி ஹோதி – அஜ்ஜா²ஸயதோ வா விஸயாதி⁴மத்ததோ வா. விஹாரபூஜாதீ³ஸு ஹி ‘தானி தானி சேதியானி சேவ படிமாயோ ச வந்தி³ஸ்ஸாமி, பொத்த²கம்மசித்தகம்மானி ச ஓலோகெஸ்ஸாமீ’தி அஜ்ஜா²ஸயேன க³தோ ஏகங் வந்தி³த்வா வா பஸ்ஸித்வா வா இதரஸ்ஸ வந்த³னத்தா²ய வா த³ஸ்ஸனத்தா²ய வா மனங் கத்வா வந்தி³தும்பி பஸ்ஸிதும்பி க³ச்ச²தியேவ, ஏவங் அஜ்ஜா²ஸயதோ ஸங்கமதி நாம.

    Kathaṃ pana cittassa ārammaṇato saṅkanti hotīti? Dvīhākārehi hoti – ajjhāsayato vā visayādhimattato vā. Vihārapūjādīsu hi ‘tāni tāni cetiyāni ceva paṭimāyo ca vandissāmi, potthakammacittakammāni ca olokessāmī’ti ajjhāsayena gato ekaṃ vanditvā vā passitvā vā itarassa vandanatthāya vā dassanatthāya vā manaṃ katvā vanditumpi passitumpi gacchatiyeva, evaṃ ajjhāsayato saṅkamati nāma.

    கேலாஸகூடபடிபா⁴க³ங் பன மஹாசேதியங் ஓலோகெந்தோ டி²தோபி அபரபா⁴கே³ ஸப்³ப³தூரியேஸு பக்³க³ஹிதேஸு ரூபாரம்மணங் விஸ்ஸஜ்ஜெத்வா ஸத்³தா³ரம்மணங் ஸங்கமதி. மனுஞ்ஞக³ந்தே⁴ஸு புப்பே²ஸு வா க³ந்தே⁴ஸு வா ஆப⁴தேஸு ஸத்³தா³ரம்மணங் விஸ்ஸஜ்ஜெத்வா க³ந்தா⁴ரம்மணங் ஸங்கமதி. ஏவங் விஸயாதி⁴மத்ததோ ஸங்கமதி நாம.

    Kelāsakūṭapaṭibhāgaṃ pana mahācetiyaṃ olokento ṭhitopi aparabhāge sabbatūriyesu paggahitesu rūpārammaṇaṃ vissajjetvā saddārammaṇaṃ saṅkamati. Manuññagandhesu pupphesu vā gandhesu vā ābhatesu saddārammaṇaṃ vissajjetvā gandhārammaṇaṃ saṅkamati. Evaṃ visayādhimattato saṅkamati nāma.

    651. ஆபோதா⁴துனித்³தே³ஸே ஆபோதி ஸபா⁴வனித்³தே³ஸோ. ஆபோவ ஆபோக³தங். ஸினேஹவஸேன ஸினேஹோ, ஸினேஹோவ ஸினேஹக³தங். ப³ந்த⁴னத்தங் ரூபஸ்ஸாதி பத²வீதா⁴துஆதி³கஸ்ஸ பூ⁴தரூபஸ்ஸ ப³ந்த⁴னபா⁴வோ. அயோபிண்டி³ஆதீ³னி ஹி ஆபோதா⁴து ஆப³ந்தி⁴த்வா ப³த்³தா⁴னி கரோதி. தாய ஆப³த்³த⁴த்தா தானி ப³த்³தா⁴னி நாம ஹொந்தி. பாஸாணபப்³ப³ததாலட்டி²ஹத்தி²த³ந்தகோ³ஸிங்கா³தீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ . ஸப்³பா³னி ஹேதானி ஆபோதா⁴து ஏவ ஆப³ந்தி⁴த்வா ப³த்³தா⁴னி கரோதி. ஆபோதா⁴துயா ஆப³த்³த⁴த்தாவ ப³த்³தா⁴னி ஹொந்தி.

    651. Āpodhātuniddese āpoti sabhāvaniddeso. Āpova āpogataṃ. Sinehavasena sineho, sinehova sinehagataṃ. Bandhanattaṃrūpassāti pathavīdhātuādikassa bhūtarūpassa bandhanabhāvo. Ayopiṇḍiādīni hi āpodhātu ābandhitvā baddhāni karoti. Tāya ābaddhattā tāni baddhāni nāma honti. Pāsāṇapabbatatālaṭṭhihatthidantagosiṅgādīsupi eseva nayo . Sabbāni hetāni āpodhātu eva ābandhitvā baddhāni karoti. Āpodhātuyā ābaddhattāva baddhāni honti.

    கிங் பன பத²வீதா⁴து ஸேஸதா⁴தூனங் பதிட்டா² ஹோதி ந ஹோதீதி ஹோதி பு²ஸித்வா ஹோதி உதா³ஹு அபு²ஸித்வா? ஆபோதா⁴து வா ஸேஸா ஆப³ந்த⁴மானா பு²ஸித்வா ஆப³ந்த⁴தி உதா³ஹு அபு²ஸித்வாதி? பத²வீதா⁴து தாவ ஆபோதா⁴துயா அபு²ஸித்வாவ பதிட்டா² ஹோதி, தேஜோதா⁴துயா ச வாயோதா⁴துயா ச பு²ஸித்வா. ஆபோதா⁴து பன பத²வீதா⁴தும்பி தேஜோவாயோதா⁴துயோபி அபு²ஸித்வாவ ஆப³ந்த⁴தி. யதி³ பு²ஸித்வா ஆப³ந்தெ⁴ய்ய பொ²ட்ட²ப்³பா³யதனங் நாம ப⁴வெய்ய.

    Kiṃ pana pathavīdhātu sesadhātūnaṃ patiṭṭhā hoti na hotīti hoti phusitvā hoti udāhu aphusitvā? Āpodhātu vā sesā ābandhamānā phusitvā ābandhati udāhu aphusitvāti? Pathavīdhātu tāva āpodhātuyā aphusitvāva patiṭṭhā hoti, tejodhātuyā ca vāyodhātuyā ca phusitvā. Āpodhātu pana pathavīdhātumpi tejovāyodhātuyopi aphusitvāva ābandhati. Yadi phusitvā ābandheyya phoṭṭhabbāyatanaṃ nāma bhaveyya.

    தேஜோதா⁴துவாயோதா⁴தூனம்பி ஸேஸதா⁴தூஸு ஸகஸககிச்சகரணே ஏஸேவ நயோ. தேஜோதா⁴து ஹி பத²வீதா⁴துங் பு²ஸித்வா ஜா²பேதி. ஸா பன ந உண்ஹா ஹுத்வா ஜா²யதி. யதி³ உண்ஹா ஹுத்வா ஜா²யெய்ய உண்ஹத்தலக்க²ணா நாம ப⁴வெய்ய. ஆபோதா⁴துங் பன அபு²ஸித்வாவ தாபேதி. ஸாபி தபமானா ந உண்ஹா ஹுத்வா தபதி. யதி³ உண்ஹா ஹுத்வா தபெய்ய உண்ஹத்தலக்க²ணா நாம ப⁴வெய்ய. வாயோதா⁴துங் பன பு²ஸித்வாவ தாபேதி. ஸாபி தபமானா ந உண்ஹா ஹுத்வா தபதி. யதி³ உண்ஹா ஹுத்வா தபெய்ய உண்ஹத்தலக்க²ணா நாம ப⁴வெய்ய. வாயோதா⁴து பத²வீதா⁴துங் பு²ஸித்வா வித்த²ம்பே⁴தி, ததா² தேஜோதா⁴துங் ஆபோதா⁴துங் பன அபு²ஸித்வாவ வித்த²ம்பே⁴தி.

    Tejodhātuvāyodhātūnampi sesadhātūsu sakasakakiccakaraṇe eseva nayo. Tejodhātu hi pathavīdhātuṃ phusitvā jhāpeti. Sā pana na uṇhā hutvā jhāyati. Yadi uṇhā hutvā jhāyeyya uṇhattalakkhaṇā nāma bhaveyya. Āpodhātuṃ pana aphusitvāva tāpeti. Sāpi tapamānā na uṇhā hutvā tapati. Yadi uṇhā hutvā tapeyya uṇhattalakkhaṇā nāma bhaveyya. Vāyodhātuṃ pana phusitvāva tāpeti. Sāpi tapamānā na uṇhā hutvā tapati. Yadi uṇhā hutvā tapeyya uṇhattalakkhaṇā nāma bhaveyya. Vāyodhātu pathavīdhātuṃ phusitvā vitthambheti, tathā tejodhātuṃ āpodhātuṃ pana aphusitvāva vitthambheti.

    உச்சு²ரஸங் பசித்வா பா²ணிதபிண்டே³ கரியமானே ஆபோதா⁴து த²த்³தா⁴ ஹோதி ந ஹோதீதி? ந ஹோதி. ஸா ஹி பக்³க⁴ரணலக்க²ணா. பத²வீதா⁴து கக்க²ளலக்க²ணா. ஓமத்தங் பன ஆபோ அதி⁴மத்தபத²வீக³திகங் ஜாதங். ஸா ஹி ரஸாகாரேன டி²தபா⁴வங் விஜஹதி, லக்க²ணங் ந விஜஹதி. பா²ணிதபிண்டே³ விலீயமானேபி பத²வீதா⁴து ந விலீயதி. கக்க²ளலக்க²ணா ஹி பத²வீதா⁴து பக்³க⁴ரணலக்க²ணா ஆபோதா⁴து. ஓமத்தா பன பத²வீ அதி⁴மத்தஆபக³திகா ஹோதி. ஸா பிண்டா³காரேன டி²தபா⁴வங் விஜஹதி, லக்க²ணங் ந விஜஹதி. சதுன்னஞ்ஹி மஹாபூ⁴தானங் பா⁴வஞ்ஞத²த்தமேவ ஹோதி, லக்க²ணஞ்ஞத²த்தங் நாம நத்தி². தஸ்ஸ அபா⁴வோ அட்டா²னபரிகப்பஸுத்தேன தீ³பிதோ. வுத்தஞ்ஹேதங் –

    Ucchurasaṃ pacitvā phāṇitapiṇḍe kariyamāne āpodhātu thaddhā hoti na hotīti? Na hoti. Sā hi paggharaṇalakkhaṇā. Pathavīdhātu kakkhaḷalakkhaṇā. Omattaṃ pana āpo adhimattapathavīgatikaṃ jātaṃ. Sā hi rasākārena ṭhitabhāvaṃ vijahati, lakkhaṇaṃ na vijahati. Phāṇitapiṇḍe vilīyamānepi pathavīdhātu na vilīyati. Kakkhaḷalakkhaṇā hi pathavīdhātu paggharaṇalakkhaṇā āpodhātu. Omattā pana pathavī adhimattaāpagatikā hoti. Sā piṇḍākārena ṭhitabhāvaṃ vijahati, lakkhaṇaṃ na vijahati. Catunnañhi mahābhūtānaṃ bhāvaññathattameva hoti, lakkhaṇaññathattaṃ nāma natthi. Tassa abhāvo aṭṭhānaparikappasuttena dīpito. Vuttañhetaṃ –

    ‘‘ஸியா, ஆனந்த³, சதுன்னங் மஹாபூ⁴தானங் அஞ்ஞத²த்தங், பத²வீதா⁴துயா…பே॰… வாயோதா⁴துயா ; ந த்வேவ பு³த்³தே⁴ அவேச்சப்பஸாதே³ன ஸமன்னாக³தஸ்ஸ அரியஸாவகஸ்ஸ ஸியா அஞ்ஞத²த்த’’ந்தி (அ॰ நி॰ 3.76).

    ‘‘Siyā, ānanda, catunnaṃ mahābhūtānaṃ aññathattaṃ, pathavīdhātuyā…pe… vāyodhātuyā ; na tveva buddhe aveccappasādena samannāgatassa ariyasāvakassa siyā aññathatta’’nti (a. ni. 3.76).

    அயஞ்ஹெத்த² அத்தோ² – ஆனந்த³, கக்க²ளத்தலக்க²ணா பத²வீதா⁴து பரிவத்தித்வா பக்³க⁴ரணலக்க²ணா ஆபோதா⁴து நாம ப⁴வெய்ய, அரியஸாவகஸ்ஸ பன அஞ்ஞத²த்தங் நாம நத்தீ²தி. ஏவமெத்த² அட்டா²னபரிகப்போ ஆக³தோ.

    Ayañhettha attho – ānanda, kakkhaḷattalakkhaṇā pathavīdhātu parivattitvā paggharaṇalakkhaṇā āpodhātu nāma bhaveyya, ariyasāvakassa pana aññathattaṃ nāma natthīti. Evamettha aṭṭhānaparikappo āgato.

    652. இதோ பரேஸு உபாதி³ண்ணரூபாதி³னித்³தே³ஸேஸு உபாதி³ண்ணபதா³தீ³னங் அத்தோ² மாதிகாகதா²யங் வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³போ³. சக்கா²யதனாதீ³னி ஹெட்டா² வித்தா²ரிதானேவ. தத்த² தத்த² பன விஸேஸமத்தமேவ வக்கா²ம.

    652. Ito paresu upādiṇṇarūpādiniddesesu upādiṇṇapadādīnaṃ attho mātikākathāyaṃ vuttanayeneva veditabbo. Cakkhāyatanādīni heṭṭhā vitthāritāneva. Tattha tattha pana visesamattameva vakkhāma.

    உபாதி³ண்ணனித்³தே³ஸே தாவ சக்கா²யதனாதீ³னி ஏகந்தஉபாதி³ண்ணத்தா வுத்தானி. யஸ்மா பன ரூபாயதனாதீ³னி உபாதி³ண்ணானிபி அத்தி² அனுபாதி³ண்ணானிபி, தஸ்மா தானி யங் வா பனாதி ஸங்கே²பதோ த³ஸ்ஸெத்வா புன கம்மஸ்ஸ கதத்தா ரூபாயதனந்திஆதி³னா நயேன வித்தா²ரிதானி. இமினா உபாயேன ஸப்³ப³யேவாபனகேஸு அத்தோ² வேதி³தப்³போ³.

    Upādiṇṇaniddese tāva cakkhāyatanādīni ekantaupādiṇṇattā vuttāni. Yasmā pana rūpāyatanādīni upādiṇṇānipi atthi anupādiṇṇānipi, tasmā tāni yaṃ vā panāti saṅkhepato dassetvā puna kammassa katattā rūpāyatanantiādinā nayena vitthāritāni. Iminā upāyena sabbayevāpanakesu attho veditabbo.

    கஸ்மா பன ‘கம்மஸ்ஸ கதத்தா’தி ச ‘ந கம்மஸ்ஸ கதத்தா’தி ச உபி⁴ன்னம்பி நித்³தே³ஸே ‘ஜரதா ச அனிச்சதா ச’ ந க³ஹிதா, அனுபாதி³ண்ணாதீ³னங்யேவ நித்³தே³ஸேஸு க³ஹிதாதி? ந கம்மஸ்ஸ கதத்தாதி எத்த² தாவ கம்மதோ அஞ்ஞபச்சயஸமுட்டா²னங் ஸங்க³ஹிதங். ‘கம்மஸ்ஸ கதத்தா’தி எத்த² கம்மஸமுட்டா²னமேவ. இமானி ச த்³வே ரூபானி நேவ கம்மதோ ந அஞ்ஞஸ்மா ரூபஜனகபச்சயா உப்பஜ்ஜந்தி, தஸ்மா ந க³ஹிதானி. ஸா ச நேஸங் அனுப்பத்தி பரதோ ஆவி ப⁴விஸ்ஸதி. அனுபாதி³ண்ணந்திஆதீ³ஸு பன கேவலங் அனுபாதி³ண்ணாதி³க்³க³ஹணேன கம்மாதி³ஸமுட்டா²னதா படிக்கி²த்தா, நஅஞ்ஞபச்சயஸமுட்டா²னதா அனுஞ்ஞாதா. தஸ்மா தத்த² க³ஹிதானீதி வேதி³தப்³பா³னி.

    Kasmā pana ‘kammassa katattā’ti ca ‘na kammassa katattā’ti ca ubhinnampi niddese ‘jaratā ca aniccatā ca’ na gahitā, anupādiṇṇādīnaṃyeva niddesesu gahitāti? Na kammassa katattāti ettha tāva kammato aññapaccayasamuṭṭhānaṃ saṅgahitaṃ. ‘Kammassa katattā’ti ettha kammasamuṭṭhānameva. Imāni ca dve rūpāni neva kammato na aññasmā rūpajanakapaccayā uppajjanti, tasmā na gahitāni. Sā ca nesaṃ anuppatti parato āvi bhavissati. Anupādiṇṇantiādīsu pana kevalaṃ anupādiṇṇādiggahaṇena kammādisamuṭṭhānatā paṭikkhittā, naaññapaccayasamuṭṭhānatā anuññātā. Tasmā tattha gahitānīti veditabbāni.

    666. சித்தஸமுட்டா²னநித்³தே³ஸே காயவிஞ்ஞத்தி வசீவிஞ்ஞத்தீதி இத³ங் த்³வயங் யஸ்மா ஏகந்தசித்தஸமுட்டா²னானி பூ⁴தானி உபாதா³ய பஞ்ஞாயதி, தஸ்மா வுத்தங். பரமத்த²தோ பன தஸ்ஸ நிஸ்ஸயபூ⁴தானி பூ⁴தானேவ சித்தஸமுட்டா²னானி, தங்னிஸ்ஸிதத்தா. யதா² அனிச்சஸ்ஸ ரூபஸ்ஸ ஜராமரணங் அனிச்சங் நாம ஹோதி, ஏவமித³ம்பி சித்தஸமுட்டா²னங் நாம ஜாதங்.

    666. Cittasamuṭṭhānaniddese kāyaviññatti vacīviññattīti idaṃ dvayaṃ yasmā ekantacittasamuṭṭhānāni bhūtāni upādāya paññāyati, tasmā vuttaṃ. Paramatthato pana tassa nissayabhūtāni bhūtāneva cittasamuṭṭhānāni, taṃnissitattā. Yathā aniccassa rūpassa jarāmaraṇaṃ aniccaṃ nāma hoti, evamidampi cittasamuṭṭhānaṃ nāma jātaṃ.

    668. சித்தஸஹபு⁴னித்³தே³ஸேபி ஏஸேவ நயோ. யாவ சித்தங் தாவ பஞ்ஞாயனதோ இத³மேவ த்³வயங் வுத்தங். ந பனேதங் சித்தேன ஸஹ பூ⁴தானி விய, சேதனாத³யோ விய ச உப்பஜ்ஜதி.

    668. Cittasahabhuniddesepi eseva nayo. Yāva cittaṃ tāva paññāyanato idameva dvayaṃ vuttaṃ. Na panetaṃ cittena saha bhūtāni viya, cetanādayo viya ca uppajjati.

    670. சித்தானுபரிவத்திதாயபி ஏஸேவ நயோ. யாவ சித்தங் தாவ பஞ்ஞாயனதோ ஏவ ஹேதங் த்³வயங் சித்தானுபரிவத்தீதி வுத்தங்.

    670. Cittānuparivattitāyapi eseva nayo. Yāva cittaṃ tāva paññāyanato eva hetaṃ dvayaṃ cittānuparivattīti vuttaṃ.

    674. ஓளாரிகந்தி வத்தா²ரம்மணபூ⁴தத்தா ஸங்ங்க⁴ட்டனவஸேன க³ஹேதப்³ப³தோ தூ²லங். வுத்தவிபல்லாஸதோ ஸுகு²மங் வேதி³தப்³ப³ங்.

    674. Oḷārikanti vatthārammaṇabhūtattā saṃṅghaṭṭanavasena gahetabbato thūlaṃ. Vuttavipallāsato sukhumaṃ veditabbaṃ.

    676. தூ³ரேதி க⁴ட்டனவஸேன அக்³க³ஹேதப்³ப³த்தா து³ப்³பி³ஞ்ஞெய்யபா⁴வேன ஸமீபே டி²தம்பி தூ³ரே. இதரங் பன க⁴ட்டனவஸேன க³ஹேதப்³ப³த்தா ஸுவிஞ்ஞெய்யபா⁴வேன தூ³ரே டி²தம்பி ஸந்திகே. சக்கா²யதனாதி³னித்³தே³ஸா ஹெட்டா² வுத்தனயேனேவ வித்தா²ரதோ வேதி³தப்³பா³. இத³ங் தாவ து³விதே⁴ன ரூபஸங்க³ஹே விஸேஸமத்தங். திவித⁴ஸங்க³ஹோ உத்தானத்தோ²வ.

    676. Dūreti ghaṭṭanavasena aggahetabbattā dubbiññeyyabhāvena samīpe ṭhitampi dūre. Itaraṃ pana ghaṭṭanavasena gahetabbattā suviññeyyabhāvena dūre ṭhitampi santike. Cakkhāyatanādiniddesā heṭṭhā vuttanayeneva vitthārato veditabbā. Idaṃ tāva duvidhena rūpasaṅgahe visesamattaṃ. Tividhasaṅgaho uttānatthova.




    Next: சதுக்கனித்³தே³ஸவண்ணனா • Catukkaniddesavaṇṇanā




    Related texts:



    திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணீபாளி • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / ரூபவிப⁴த்தி • Rūpavibhatti

    டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-மூலடீகா • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā
    உபாதா³பா⁴ஜனீயகதா²வண்ணனா • Upādābhājanīyakathāvaṇṇanā
    நோஉபாதா³பா⁴ஜனீயகதா²வண்ணனா • Noupādābhājanīyakathāvaṇṇanā

    டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-அனுடீகா • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā
    உபாதா³பா⁴ஜனீயவண்ணனா • Upādābhājanīyavaṇṇanā
    நோஉபாதா³பா⁴ஜனீயகதா²வண்ணனா • Noupādābhājanīyakathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact