| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
២. ឧបាទានសុត្តវណ្ណនា
2. Upādānasuttavaṇṇanā
៥២. ទុតិយេ ឧបាទានិយេសូតិ ចតុន្នំ ឧបាទានានំ បច្ចយេសុ តេភូមកធម្មេសុ។ អស្សាទានុបស្សិនោតិ អស្សាទំ អនុបស្សន្តស្ស។ តត្រាតិ តស្មិំ អគ្គិក្ខន្ធេ។ តទាហារោតិ តំបច្ចយោ។ តទុបាទានោតិ តស្សេវ វេវចនំ។ ឯវមេវ ខោតិ ឯត្ថ អគ្គិក្ខន្ធោ វិយ ហិ តយោ ភវា, តេភូមកវដ្ដន្តិបិ ឯតទេវ, អគ្គិជគ្គកបុរិសោ វិយ វដ្ដនិស្សិតោ ពាលបុថុជ្ជនោ, សុក្ខតិណគោមយាទិបក្ខិបនំ វិយ អស្សាទានុបស្សិនោ បុថុជ្ជនស្ស តណ្ហាទិវសេន ឆហិ ទ្វារេហិ កុសលាកុសលកម្មករណំ។ តិណគោមយាទីសុ ខីណេសុ បុនប្បុនំ តេសំ បក្ខិបនេន អគ្គិក្ខន្ធស្ស វឌ្ឍនំ វិយ ពាលបុថុជ្ជនស្ស ឧដ្ឋាយ សមុដ្ឋាយ យថាវុត្តកម្មាយូហនេន អបរាបរំ វដ្ដទុក្ខនិព្ពត្តនំ។
52. Dutiye upādāniyesūti catunnaṃ upādānānaṃ paccayesu tebhūmakadhammesu. Assādānupassinoti assādaṃ anupassantassa. Tatrāti tasmiṃ aggikkhandhe. Tadāhāroti taṃpaccayo. Tadupādānoti tasseva vevacanaṃ. Evamevakhoti ettha aggikkhandho viya hi tayo bhavā, tebhūmakavaṭṭantipi etadeva, aggijaggakapuriso viya vaṭṭanissito bālaputhujjano, sukkhatiṇagomayādipakkhipanaṃ viya assādānupassino puthujjanassa taṇhādivasena chahi dvārehi kusalākusalakammakaraṇaṃ. Tiṇagomayādīsu khīṇesu punappunaṃ tesaṃ pakkhipanena aggikkhandhassa vaḍḍhanaṃ viya bālaputhujjanassa uṭṭhāya samuṭṭhāya yathāvuttakammāyūhanena aparāparaṃ vaṭṭadukkhanibbattanaṃ.
ន កាលេន កាលំ សុក្ខានិ ចេវ តិណានិ បក្ខិបេយ្យាតិ តញ្ហិ កោចិ អត្ថកាមោ ឯវំ វទេយ្យ – ‘‘ភោ កស្មា ឧដ្ឋាយ សមុដ្ឋាយ កលាបេ ពន្ធិត្វា សុក្ខតិណកដ្ឋានំ បច្ឆិយញ្ច បូរេត្វា សុក្ខគោមយានិ បក្ខិបន្តោ ឯតំ អគ្គិំ ជាលេសិ? អបិ នុ តេ អត្ថិ ឥតោនិទានំ កាចិ វឌ្ឍីតិ? វំសាគតមេតំ ភោ អម្ហាកំ, ឥតោនិទានំ បន មេ អវឌ្ឍិយេវ, កុតោ វឌ្ឍិ? អហញ្ហិ ឥមំ អគ្គិំ ជគ្គន្តោ នេវ ន្ហាយិតុំ ន ភុញ្ជិតុំ ន និបជ្ជិតុំ លភាមីតិ។ តេន ហិ ភោ កិំ តេ ឥមិនា និរត្ថកេន អគ្គិជាលនេន? ឯហិ ត្វំ ឯតានិ អាភតានិ តិណាទីនិ ឯត្ថ និក្ខិប, តានិ សយមេវ ឈាយិស្សន្តិ, ត្វំ បន អសុកស្មិំ ឋានេ សីតោទកា បោក្ខរណី អត្ថិ, តត្ថ ន្ហត្វា, មាលាគន្ធវិលេបនេហិ អត្តានំ មណ្ឌេត្វា សុនិវត្ថោ សុបារុតោវ បាទុកាហិ នគរំ បវិសិត្វា បាសាទវរមារុយ្ហ វាតបានំ វិវរិត្វា មហាវីថិយំ វិរោចមានោ និសីទ ឯកគ្គោ សុខសមប្បិតោ ហុត្វា, តត្ថ តេ និសិន្នស្ស តិណាទីនំ ខយេន សយមេវ អយំ អគ្គិ អប្បណ្ណត្តិភាវំ គមិស្សតី’’តិ។ សោ តថា ករេយ្យ។ តថេវ ច តត្ថ និសិន្នស្ស សោ អគ្គិ ឧបាទានក្ខយេន អប្បណ្ណត្តិភាវំ គច្ឆេយ្យ។ ឥទំ សន្ធាយេតំ ‘‘ន កាលេន កាល’’ន្តិអាទិ វុត្តំ។
Na kālena kālaṃ sukkhāni ceva tiṇāni pakkhipeyyāti tañhi koci atthakāmo evaṃ vadeyya – ‘‘bho kasmā uṭṭhāya samuṭṭhāya kalāpe bandhitvā sukkhatiṇakaṭṭhānaṃ pacchiyañca pūretvā sukkhagomayāni pakkhipanto etaṃ aggiṃ jālesi? Api nu te atthi itonidānaṃ kāci vaḍḍhīti? Vaṃsāgatametaṃ bho amhākaṃ, itonidānaṃ pana me avaḍḍhiyeva, kuto vaḍḍhi? Ahañhi imaṃ aggiṃ jagganto neva nhāyituṃ na bhuñjituṃ na nipajjituṃ labhāmīti. Tena hi bho kiṃ te iminā niratthakena aggijālanena? Ehi tvaṃ etāni ābhatāni tiṇādīni ettha nikkhipa, tāni sayameva jhāyissanti, tvaṃ pana asukasmiṃ ṭhāne sītodakā pokkharaṇī atthi, tattha nhatvā, mālāgandhavilepanehi attānaṃ maṇḍetvā sunivattho supārutova pādukāhi nagaraṃ pavisitvā pāsādavaramāruyha vātapānaṃ vivaritvā mahāvīthiyaṃ virocamāno nisīda ekaggo sukhasamappito hutvā, tattha te nisinnassa tiṇādīnaṃ khayena sayameva ayaṃ aggi appaṇṇattibhāvaṃ gamissatī’’ti. So tathā kareyya. Tatheva ca tattha nisinnassa so aggi upādānakkhayena appaṇṇattibhāvaṃ gaccheyya. Idaṃ sandhāyetaṃ ‘‘na kālena kāla’’ntiādi vuttaṃ.
ឯវមេវ ខោតិ ឯត្ថ បន ឥទំ ឱបម្មសំសន្ទនំ – ចត្តាលីសាយ កដ្ឋវាហានំ ជលមានោ មហាអគ្គិក្ខន្ធោ វិយ ហិ តេភូមកវដ្ដំ ទដ្ឋព្ពំ, អគ្គិជគ្គនកបុរិសោ វិយ វដ្ដសន្និស្សិតកោ យោគាវចរោ, អត្ថកាមោ បុរិសោ វិយ សម្មាសម្ពុទ្ធោ, តេន បុរិសេន តស្ស ទិន្នឱវាទោ វិយ តថាគតេន ‘‘ឯហិ ត្វំ, ភិក្ខុ, តេភូមកធម្មេសុ និព្ពិន្ទ, ឯវំ វដ្ដទុក្ខា មុច្ចិស្សសី’’តិ តស្ស តេភូមកធម្មេសុ កម្មដ្ឋានស្ស កថិតកាលោ, តស្ស បុរិសស្ស យថានុសិដ្ឋំ បដិបជ្ជិត្វា បាសាទេ និសិន្នកាលោ វិយ យោគិនោ សុគតោវាទំ សម្បដិច្ឆិត្វា សុញ្ញាគារំ បវិដ្ឋស្ស តេភូមកធម្មេសុ វិបស្សនំ បដ្ឋបេត្វា អនុក្កមេន យថានុរូបំ អាហារសប្បាយាទិំ លភិត្វា, ឯកាសនេ និសិន្នស្ស អគ្គផលេ បតិដ្ឋិតកាលោ, តស្ស ន្ហានវិលេបនាទីហិ សុធោតមណ្ឌិតកាយត្តា តស្មិំ និសិន្នស្ស ឯកគ្គសុខសមប្បិតកាលោ វិយ យោគិនោ អរិយមគ្គបោក្ខរណិយំ មគ្គញាណោទកេន សុន្ហាតសុធោតកិលេសមលស្ស ហិរោត្តប្បសាដកេ និវាសេត្វា សីលវិលេបនានុលិត្តស្ស អរហត្តមណ្ឌនេន អត្តភាវំ មណ្ឌេត្វា វិមុត្តិបុប្ផទាមំ បិឡន្ធិត្វា ឥទ្ធិបាទបាទុកា អារុយ្ហ និព្ពាននគរំ បវិសិត្វា ធម្មបាសាទំ អារុយ្ហ សតិបដ្ឋានមហាវីថិយំ វិរោចមានស្ស និព្ពានារម្មណំ ផលសមាបត្តិំ អប្បេត្វា និសិន្នកាលោ។ តស្ស បន បុរិសស្ស តស្មិំ និសិន្នស្ស តិណាទីនំ ខយេន អគ្គិក្ខន្ធស្ស អប្បណ្ណត្តិគមនកាលោ វិយ ខីណាសវស្ស យាវតាយុកំ ឋត្វា ឧបាទិណ្ណកក្ខន្ធភេទេន អនុបាទិសេសាយ និព្ពានធាតុយា បរិនិព្ពុតស្ស មហាវដ្ដវូបសមោ ទដ្ឋព្ពោ។ ទុតិយំ។
Evameva khoti ettha pana idaṃ opammasaṃsandanaṃ – cattālīsāya kaṭṭhavāhānaṃ jalamāno mahāaggikkhandho viya hi tebhūmakavaṭṭaṃ daṭṭhabbaṃ, aggijagganakapuriso viya vaṭṭasannissitako yogāvacaro, atthakāmo puriso viya sammāsambuddho, tena purisena tassa dinnaovādo viya tathāgatena ‘‘ehi tvaṃ, bhikkhu, tebhūmakadhammesu nibbinda, evaṃ vaṭṭadukkhā muccissasī’’ti tassa tebhūmakadhammesu kammaṭṭhānassa kathitakālo, tassa purisassa yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjitvā pāsāde nisinnakālo viya yogino sugatovādaṃ sampaṭicchitvā suññāgāraṃ paviṭṭhassa tebhūmakadhammesu vipassanaṃ paṭṭhapetvā anukkamena yathānurūpaṃ āhārasappāyādiṃ labhitvā, ekāsane nisinnassa aggaphale patiṭṭhitakālo, tassa nhānavilepanādīhi sudhotamaṇḍitakāyattā tasmiṃ nisinnassa ekaggasukhasamappitakālo viya yogino ariyamaggapokkharaṇiyaṃ maggañāṇodakena sunhātasudhotakilesamalassa hirottappasāṭake nivāsetvā sīlavilepanānulittassa arahattamaṇḍanena attabhāvaṃ maṇḍetvā vimuttipupphadāmaṃ piḷandhitvā iddhipādapādukā āruyha nibbānanagaraṃ pavisitvā dhammapāsādaṃ āruyha satipaṭṭhānamahāvīthiyaṃ virocamānassa nibbānārammaṇaṃ phalasamāpattiṃ appetvā nisinnakālo. Tassa pana purisassa tasmiṃ nisinnassa tiṇādīnaṃ khayena aggikkhandhassa appaṇṇattigamanakālo viya khīṇāsavassa yāvatāyukaṃ ṭhatvā upādiṇṇakakkhandhabhedena anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbutassa mahāvaṭṭavūpasamo daṭṭhabbo. Dutiyaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ២. ឧបាទានសុត្តំ • 2. Upādānasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ២. ឧបាទានសុត្តវណ្ណនា • 2. Upādānasuttavaṇṇanā
