Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
੨. ਉਪਾਦਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
2. Upādānasuttavaṇṇanā
੫੨. ਦੁਤਿਯੇ ਉਪਾਦਾਨਿਯੇਸੂਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਉਪਾਦਾਨਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮੇਸੁ। ਅਸ੍ਸਾਦਾਨੁਪਸ੍ਸਿਨੋਤਿ ਅਸ੍ਸਾਦਂ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇ। ਤਦਾਹਾਰੋਤਿ ਤਂਪਚ੍ਚਯੋ। ਤਦੁਪਾਦਾਨੋਤਿ ਤਸ੍ਸੇવ વੇવਚਨਂ। ਏવਮੇવ ਖੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ વਿਯ ਹਿ ਤਯੋ ਭવਾ, ਤੇਭੂਮਕવਟ੍ਟਨ੍ਤਿਪਿ ਏਤਦੇવ, ਅਗ੍ਗਿਜਗ੍ਗਕਪੁਰਿਸੋ વਿਯ વਟ੍ਟਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਬਾਲਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ, ਸੁਕ੍ਖਤਿਣਗੋਮਯਾਦਿਪਕ੍ਖਿਪਨਂ વਿਯ ਅਸ੍ਸਾਦਾਨੁਪਸ੍ਸਿਨੋ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਦਿવਸੇਨ ਛਹਿ ਦ੍વਾਰੇਹਿ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਕਮ੍ਮਕਰਣਂ। ਤਿਣਗੋਮਯਾਦੀਸੁ ਖੀਣੇਸੁ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਤੇਸਂ ਪਕ੍ਖਿਪਨੇਨ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ વਡ੍ਢਨਂ વਿਯ ਬਾਲਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਉਟ੍ਠਾਯ ਸਮੁਟ੍ਠਾਯ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਕਮ੍ਮਾਯੂਹਨੇਨ ਅਪਰਾਪਰਂ વਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਂ।
52. Dutiye upādāniyesūti catunnaṃ upādānānaṃ paccayesu tebhūmakadhammesu. Assādānupassinoti assādaṃ anupassantassa. Tatrāti tasmiṃ aggikkhandhe. Tadāhāroti taṃpaccayo. Tadupādānoti tasseva vevacanaṃ. Evamevakhoti ettha aggikkhandho viya hi tayo bhavā, tebhūmakavaṭṭantipi etadeva, aggijaggakapuriso viya vaṭṭanissito bālaputhujjano, sukkhatiṇagomayādipakkhipanaṃ viya assādānupassino puthujjanassa taṇhādivasena chahi dvārehi kusalākusalakammakaraṇaṃ. Tiṇagomayādīsu khīṇesu punappunaṃ tesaṃ pakkhipanena aggikkhandhassa vaḍḍhanaṃ viya bālaputhujjanassa uṭṭhāya samuṭṭhāya yathāvuttakammāyūhanena aparāparaṃ vaṭṭadukkhanibbattanaṃ.
ਨ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਸੁਕ੍ਖਾਨਿ ਚੇવ ਤਿਣਾਨਿ ਪਕ੍ਖਿਪੇਯ੍ਯਾਤਿ ਤਞ੍ਹਿ ਕੋਚਿ ਅਤ੍ਥਕਾਮੋ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘‘ਭੋ ਕਸ੍ਮਾ ਉਟ੍ਠਾਯ ਸਮੁਟ੍ਠਾਯ ਕਲਾਪੇ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਸੁਕ੍ਖਤਿਣਕਟ੍ਠਾਨਂ ਪਚ੍ਛਿਯਞ੍ਚ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਸੁਕ੍ਖਗੋਮਯਾਨਿ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਏਤਂ ਅਗ੍ਗਿਂ ਜਾਲੇਸਿ? ਅਪਿ ਨੁ ਤੇ ਅਤ੍ਥਿ ਇਤੋਨਿਦਾਨਂ ਕਾਚਿ વਡ੍ਢੀਤਿ? વਂਸਾਗਤਮੇਤਂ ਭੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ, ਇਤੋਨਿਦਾਨਂ ਪਨ ਮੇ ਅવਡ੍ਢਿਯੇવ, ਕੁਤੋ વਡ੍ਢਿ? ਅਹਞ੍ਹਿ ਇਮਂ ਅਗ੍ਗਿਂ ਜਗ੍ਗਨ੍ਤੋ ਨੇવ ਨ੍ਹਾਯਿਤੁਂ ਨ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਨ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਲਭਾਮੀਤਿ। ਤੇਨ ਹਿ ਭੋ ਕਿਂ ਤੇ ਇਮਿਨਾ ਨਿਰਤ੍ਥਕੇਨ ਅਗ੍ਗਿਜਾਲਨੇਨ? ਏਹਿ ਤ੍વਂ ਏਤਾਨਿ ਆਭਤਾਨਿ ਤਿਣਾਦੀਨਿ ਏਤ੍ਥ ਨਿਕ੍ਖਿਪ, ਤਾਨਿ ਸਯਮੇવ ਝਾਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤ੍વਂ ਪਨ ਅਸੁਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਸੀਤੋਦਕਾ ਪੋਕ੍ਖਰਣੀ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ ਨ੍ਹਤ੍વਾ, ਮਾਲਾਗਨ੍ਧવਿਲੇਪਨੇਹਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਮਣ੍ਡੇਤ੍વਾ ਸੁਨਿવਤ੍ਥੋ ਸੁਪਾਰੁਤੋવ ਪਾਦੁਕਾਹਿ ਨਗਰਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਪਾਸਾਦવਰਮਾਰੁਯ੍ਹ વਾਤਪਾਨਂ વਿવਰਿਤ੍વਾ ਮਹਾવੀਥਿਯਂ વਿਰੋਚਮਾਨੋ ਨਿਸੀਦ ਏਕਗ੍ਗੋ ਸੁਖਸਮਪ੍ਪਿਤੋ ਹੁਤ੍વਾ, ਤਤ੍ਥ ਤੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਤਿਣਾਦੀਨਂ ਖਯੇਨ ਸਯਮੇવ ਅਯਂ ਅਗ੍ਗਿ ਅਪ੍ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਭਾવਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ। ਸੋ ਤਥਾ ਕਰੇਯ੍ਯ। ਤਥੇવ ਚ ਤਤ੍ਥ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸੋ ਅਗ੍ਗਿ ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਯੇਨ ਅਪ੍ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਭਾવਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ। ਇਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ ‘‘ਨ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ।
Na kālena kālaṃ sukkhāni ceva tiṇāni pakkhipeyyāti tañhi koci atthakāmo evaṃ vadeyya – ‘‘bho kasmā uṭṭhāya samuṭṭhāya kalāpe bandhitvā sukkhatiṇakaṭṭhānaṃ pacchiyañca pūretvā sukkhagomayāni pakkhipanto etaṃ aggiṃ jālesi? Api nu te atthi itonidānaṃ kāci vaḍḍhīti? Vaṃsāgatametaṃ bho amhākaṃ, itonidānaṃ pana me avaḍḍhiyeva, kuto vaḍḍhi? Ahañhi imaṃ aggiṃ jagganto neva nhāyituṃ na bhuñjituṃ na nipajjituṃ labhāmīti. Tena hi bho kiṃ te iminā niratthakena aggijālanena? Ehi tvaṃ etāni ābhatāni tiṇādīni ettha nikkhipa, tāni sayameva jhāyissanti, tvaṃ pana asukasmiṃ ṭhāne sītodakā pokkharaṇī atthi, tattha nhatvā, mālāgandhavilepanehi attānaṃ maṇḍetvā sunivattho supārutova pādukāhi nagaraṃ pavisitvā pāsādavaramāruyha vātapānaṃ vivaritvā mahāvīthiyaṃ virocamāno nisīda ekaggo sukhasamappito hutvā, tattha te nisinnassa tiṇādīnaṃ khayena sayameva ayaṃ aggi appaṇṇattibhāvaṃ gamissatī’’ti. So tathā kareyya. Tatheva ca tattha nisinnassa so aggi upādānakkhayena appaṇṇattibhāvaṃ gaccheyya. Idaṃ sandhāyetaṃ ‘‘na kālena kāla’’ntiādi vuttaṃ.
ਏવਮੇવ ਖੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਇਦਂ ਓਪਮ੍ਮਸਂਸਨ੍ਦਨਂ – ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਾਯ ਕਟ੍ਠવਾਹਾਨਂ ਜਲਮਾਨੋ ਮਹਾਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ વਿਯ ਹਿ ਤੇਭੂਮਕવਟ੍ਟਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਅਗ੍ਗਿਜਗ੍ਗਨਕਪੁਰਿਸੋ વਿਯ વਟ੍ਟਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਕੋ ਯੋਗਾવਚਰੋ, ਅਤ੍ਥਕਾਮੋ ਪੁਰਿਸੋ વਿਯ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਤੇਨ ਪੁਰਿਸੇਨ ਤਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨਓવਾਦੋ વਿਯ ਤਥਾਗਤੇਨ ‘‘ਏਹਿ ਤ੍વਂ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦ, ਏવਂ વਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਾ ਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮੇਸੁ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਕਥਿਤਕਾਲੋ, ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਪਾਸਾਦੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਕਾਲੋ વਿਯ ਯੋਗਿਨੋ ਸੁਗਤੋવਾਦਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਂ ਪવਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮੇਸੁ વਿਪਸ੍ਸਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤ੍વਾ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਯਥਾਨੁਰੂਪਂ ਆਹਾਰਸਪ੍ਪਾਯਾਦਿਂ ਲਭਿਤ੍વਾ, ਏਕਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਕਾਲੋ, ਤਸ੍ਸ ਨ੍ਹਾਨવਿਲੇਪਨਾਦੀਹਿ ਸੁਧੋਤਮਣ੍ਡਿਤਕਾਯਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਏਕਗ੍ਗਸੁਖਸਮਪ੍ਪਿਤਕਾਲੋ વਿਯ ਯੋਗਿਨੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯਂ ਮਗ੍ਗਞਾਣੋਦਕੇਨ ਸੁਨ੍ਹਾਤਸੁਧੋਤਕਿਲੇਸਮਲਸ੍ਸ ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਸਾਟਕੇ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਸੀਲવਿਲੇਪਨਾਨੁਲਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਰਹਤ੍ਤਮਣ੍ਡਨੇਨ ਅਤ੍ਤਭਾવਂ ਮਣ੍ਡੇਤ੍વਾ વਿਮੁਤ੍ਤਿਪੁਪ੍ਫਦਾਮਂ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਪਾਦੁਕਾ ਆਰੁਯ੍ਹ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨਗਰਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਧਮ੍ਮਪਾਸਾਦਂ ਆਰੁਯ੍ਹ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਮਹਾવੀਥਿਯਂ વਿਰੋਚਮਾਨਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਰਮ੍ਮਣਂ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਅਪ੍ਪੇਤ੍વਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਕਾਲੋ। ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਤਿਣਾਦੀਨਂ ਖਯੇਨ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਗਮਨਕਾਲੋ વਿਯ ਖੀਣਾਸવਸ੍ਸ ਯਾવਤਾਯੁਕਂ ਠਤ੍વਾ ਉਪਾਦਿਣ੍ਣਕਕ੍ਖਨ੍ਧਭੇਦੇਨ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਸ੍ਸ ਮਹਾવਟ੍ਟવੂਪਸਮੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ਦੁਤਿਯਂ।
Evameva khoti ettha pana idaṃ opammasaṃsandanaṃ – cattālīsāya kaṭṭhavāhānaṃ jalamāno mahāaggikkhandho viya hi tebhūmakavaṭṭaṃ daṭṭhabbaṃ, aggijagganakapuriso viya vaṭṭasannissitako yogāvacaro, atthakāmo puriso viya sammāsambuddho, tena purisena tassa dinnaovādo viya tathāgatena ‘‘ehi tvaṃ, bhikkhu, tebhūmakadhammesu nibbinda, evaṃ vaṭṭadukkhā muccissasī’’ti tassa tebhūmakadhammesu kammaṭṭhānassa kathitakālo, tassa purisassa yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjitvā pāsāde nisinnakālo viya yogino sugatovādaṃ sampaṭicchitvā suññāgāraṃ paviṭṭhassa tebhūmakadhammesu vipassanaṃ paṭṭhapetvā anukkamena yathānurūpaṃ āhārasappāyādiṃ labhitvā, ekāsane nisinnassa aggaphale patiṭṭhitakālo, tassa nhānavilepanādīhi sudhotamaṇḍitakāyattā tasmiṃ nisinnassa ekaggasukhasamappitakālo viya yogino ariyamaggapokkharaṇiyaṃ maggañāṇodakena sunhātasudhotakilesamalassa hirottappasāṭake nivāsetvā sīlavilepanānulittassa arahattamaṇḍanena attabhāvaṃ maṇḍetvā vimuttipupphadāmaṃ piḷandhitvā iddhipādapādukā āruyha nibbānanagaraṃ pavisitvā dhammapāsādaṃ āruyha satipaṭṭhānamahāvīthiyaṃ virocamānassa nibbānārammaṇaṃ phalasamāpattiṃ appetvā nisinnakālo. Tassa pana purisassa tasmiṃ nisinnassa tiṇādīnaṃ khayena aggikkhandhassa appaṇṇattigamanakālo viya khīṇāsavassa yāvatāyukaṃ ṭhatvā upādiṇṇakakkhandhabhedena anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbutassa mahāvaṭṭavūpasamo daṭṭhabbo. Dutiyaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੨. ਉਪਾਦਾਨਸੁਤ੍ਤਂ • 2. Upādānasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੨. ਉਪਾਦਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 2. Upādānasuttavaṇṇanā