| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya |
೭. ಉಪಾದಾಪರಿತಸ್ಸನಾಸುತ್ತಂ
7. Upādāparitassanāsuttaṃ
೭. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ। ‘‘ಉಪಾದಾಪರಿತಸ್ಸನಞ್ಚ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೇಸೇಸ್ಸಾಮಿ ಅನುಪಾದಾಅಪರಿತಸ್ಸನಞ್ಚ। ತಂ ಸುಣಾಥ, ಸಾಧುಕಂ ಮನಸಿ ಕರೋಥ; ಭಾಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ , ಭನ್ತೇ’’ತಿ, ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸುಂ। ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ –
7. Sāvatthinidānaṃ. ‘‘Upādāparitassanañca vo, bhikkhave, desessāmi anupādāaparitassanañca. Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ , bhante’’ti, kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಉಪಾದಾಪರಿತಸ್ಸನಾ ಹೋತಿ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸ್ಸುತವಾ ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಅರಿಯಾನಂ ಅದಸ್ಸಾವೀ ಅರಿಯಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಕೋವಿದೋ ಅರಿಯಧಮ್ಮೇ ಅವಿನೀತೋ, ಸಪ್ಪುರಿಸಾನಂ ಅದಸ್ಸಾವೀ ಸಪ್ಪುರಿಸಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಕೋವಿದೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಧಮ್ಮೇ ಅವಿನೀತೋ ರೂಪಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ, ರೂಪವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ; ಅತ್ತನಿ ವಾ ರೂಪಂ, ರೂಪಸ್ಮಿಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ। ತಸ್ಸ ತಂ ರೂಪಂ ವಿಪರಿಣಮತಿ ಅಞ್ಞಥಾ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ರೂಪವಿಪರಿಣಾಮಞ್ಞಥಾಭಾವಾ ರೂಪವಿಪರಿಣಾಮಾನುಪರಿವತ್ತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ರೂಪವಿಪರಿಣಾಮಾನುಪರಿವತ್ತಿಜಾ ಪರಿತಸ್ಸನಾ ಧಮ್ಮಸಮುಪ್ಪಾದಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಯಾದಾಯ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ। ಚೇತಸೋ ಪರಿಯಾದಾನಾ ಉತ್ತಾಸವಾ ಚ ಹೋತಿ ವಿಘಾತವಾ ಚ ಅಪೇಕ್ಖವಾ ಚ ಉಪಾದಾಯ ಚ ಪರಿತಸ್ಸತಿ।
‘‘Kathañca, bhikkhave, upādāparitassanā hoti? Idha, bhikkhave, assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto, sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto rūpaṃ attato samanupassati, rūpavantaṃ vā attānaṃ; attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ. Tassa taṃ rūpaṃ vipariṇamati aññathā hoti. Tassa rūpavipariṇāmaññathābhāvā rūpavipariṇāmānuparivatti viññāṇaṃ hoti. Tassa rūpavipariṇāmānuparivattijā paritassanā dhammasamuppādā cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti. Cetaso pariyādānā uttāsavā ca hoti vighātavā ca apekkhavā ca upādāya ca paritassati.
‘‘ವೇದನಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ, ವೇದನಾವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ; ಅತ್ತನಿ ವಾ ವೇದನಂ, ವೇದನಾಯ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ। ತಸ್ಸ ಸಾ ವೇದನಾ ವಿಪರಿಣಮತಿ ಅಞ್ಞಥಾ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ವೇದನಾವಿಪರಿಣಾಮಞ್ಞಥಾಭಾವಾ ವೇದನಾವಿಪರಿಣಾಮಾನುಪರಿವತ್ತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ವೇದನಾವಿಪರಿಣಾಮಾನುಪರಿವತ್ತಿಜಾ ಪರಿತಸ್ಸನಾ ಧಮ್ಮಸಮುಪ್ಪಾದಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಯಾದಾಯ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ। ಚೇತಸೋ ಪರಿಯಾದಾನಾ ಉತ್ತಾಸವಾ ಚ ಹೋತಿ ವಿಘಾತವಾ ಚ ಅಪೇಕ್ಖವಾ ಚ ಉಪಾದಾಯ ಚ ಪರಿತಸ್ಸತಿ।
‘‘Vedanaṃ attato samanupassati, vedanāvantaṃ vā attānaṃ; attani vā vedanaṃ, vedanāya vā attānaṃ. Tassa sā vedanā vipariṇamati aññathā hoti. Tassa vedanāvipariṇāmaññathābhāvā vedanāvipariṇāmānuparivatti viññāṇaṃ hoti. Tassa vedanāvipariṇāmānuparivattijā paritassanā dhammasamuppādā cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti. Cetaso pariyādānā uttāsavā ca hoti vighātavā ca apekkhavā ca upādāya ca paritassati.
‘‘ಸಞ್ಞಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ…ಪೇ॰… ಸಙ್ಖಾರೇ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ, ಸಙ್ಖಾರವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ; ಅತ್ತನಿ ವಾ ಸಙ್ಖಾರೇ, ಸಙ್ಖಾರೇಸು ವಾ ಅತ್ತಾನಂ। ತಸ್ಸ ತೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ವಿಪರಿಣಮನ್ತಿ ಅಞ್ಞಥಾ ಹೋನ್ತಿ। ತಸ್ಸ ಸಙ್ಖಾರವಿಪರಿಣಾಮಞ್ಞಥಾಭಾವಾ ಸಙ್ಖಾರವಿಪರಿಣಾಮಾನುಪರಿವತ್ತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ಸಙ್ಖಾರವಿಪರಿಣಾಮಾನುಪರಿವತ್ತಿಜಾ ಪರಿತಸ್ಸನಾ ಧಮ್ಮಸಮುಪ್ಪಾದಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಯಾದಾಯ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ। ಚೇತಸೋ ಪರಿಯಾದಾನಾ ಉತ್ತಾಸವಾ ಚ ಹೋತಿ ವಿಘಾತವಾ ಚ ಅಪೇಕ್ಖವಾ ಚ ಉಪಾದಾಯ ಚ ಪರಿತಸ್ಸತಿ।
‘‘Saññaṃ attato samanupassati…pe… saṅkhāre attato samanupassati, saṅkhāravantaṃ vā attānaṃ; attani vā saṅkhāre, saṅkhāresu vā attānaṃ. Tassa te saṅkhārā vipariṇamanti aññathā honti. Tassa saṅkhāravipariṇāmaññathābhāvā saṅkhāravipariṇāmānuparivatti viññāṇaṃ hoti. Tassa saṅkhāravipariṇāmānuparivattijā paritassanā dhammasamuppādā cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti. Cetaso pariyādānā uttāsavā ca hoti vighātavā ca apekkhavā ca upādāya ca paritassati.
‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ, ವಿಞ್ಞಾಣವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ; ಅತ್ತನಿ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಮಿಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ। ತಸ್ಸ ತಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಪರಿಣಮತಿ ಅಞ್ಞಥಾ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಣವಿಪರಿಣಾಮಞ್ಞಥಾಭಾವಾ ವಿಞ್ಞಾಣವಿಪರಿಣಾಮಾನುಪರಿವತ್ತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಣವಿಪರಿಣಾಮಾನುಪರಿವತ್ತಿಜಾ ಪರಿತಸ್ಸನಾ ಧಮ್ಮಸಮುಪ್ಪಾದಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಯಾದಾಯ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ। ಚೇತಸೋ ಪರಿಯಾದಾನಾ ಉತ್ತಾಸವಾ ಚ ಹೋತಿ ವಿಘಾತವಾ ಚ ಅಪೇಕ್ಖವಾ ಚ ಉಪಾದಾಯ ಚ ಪರಿತಸ್ಸತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಉಪಾದಾಪರಿತಸ್ಸನಾ ಹೋತಿ।
‘‘Viññāṇaṃ attato samanupassati, viññāṇavantaṃ vā attānaṃ; attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ. Tassa taṃ viññāṇaṃ vipariṇamati aññathā hoti. Tassa viññāṇavipariṇāmaññathābhāvā viññāṇavipariṇāmānuparivatti viññāṇaṃ hoti. Tassa viññāṇavipariṇāmānuparivattijā paritassanā dhammasamuppādā cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti. Cetaso pariyādānā uttāsavā ca hoti vighātavā ca apekkhavā ca upādāya ca paritassati. Evaṃ kho, bhikkhave, upādāparitassanā hoti.
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅನುಪಾದಾಅಪರಿತಸ್ಸನಾ ಹೋತಿ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸುತವಾ ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಅರಿಯಾನಂ ದಸ್ಸಾವೀ ಅರಿಯಧಮ್ಮಸ್ಸ ಕೋವಿದೋ ಅರಿಯಧಮ್ಮೇ ಸುವಿನೀತೋ, ಸಪ್ಪುರಿಸಾನಂ ದಸ್ಸಾವೀ ಸಪ್ಪುರಿಸಧಮ್ಮಸ್ಸ ಕೋವಿದೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಧಮ್ಮೇ ಸುವಿನೀತೋ ನ ರೂಪಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ, ನ ರೂಪವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ; ನ ಅತ್ತನಿ ವಾ ರೂಪಂ, ನ ರೂಪಸ್ಮಿಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ। ತಸ್ಸ ತಂ ರೂಪಂ ವಿಪರಿಣಮತಿ ಅಞ್ಞಥಾ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ರೂಪವಿಪರಿಣಾಮಞ್ಞಥಾಭಾವಾ ನ ರೂಪವಿಪರಿಣಾಮಾನುಪರಿವತ್ತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ನ ರೂಪವಿಪರಿಣಾಮಾನುಪರಿವತ್ತಿಜಾ ಪರಿತಸ್ಸನಾ ಧಮ್ಮಸಮುಪ್ಪಾದಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಯಾದಾಯ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ। ಚೇತಸೋ ಅಪರಿಯಾದಾನಾ ನ ಚೇವುತ್ತಾಸವಾ 1 ಹೋತಿ ನ ಚ ವಿಘಾತವಾ ನ ಚ ಅಪೇಕ್ಖವಾ, ಅನುಪಾದಾಯ ಚ ನ ಪರಿತಸ್ಸತಿ।
‘‘Kathañca, bhikkhave, anupādāaparitassanā hoti? Idha, bhikkhave, sutavā ariyasāvako ariyānaṃ dassāvī ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinīto, sappurisānaṃ dassāvī sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinīto na rūpaṃ attato samanupassati, na rūpavantaṃ vā attānaṃ; na attani vā rūpaṃ, na rūpasmiṃ vā attānaṃ. Tassa taṃ rūpaṃ vipariṇamati aññathā hoti. Tassa rūpavipariṇāmaññathābhāvā na rūpavipariṇāmānuparivatti viññāṇaṃ hoti. Tassa na rūpavipariṇāmānuparivattijā paritassanā dhammasamuppādā cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti. Cetaso apariyādānā na cevuttāsavā 2 hoti na ca vighātavā na ca apekkhavā, anupādāya ca na paritassati.
‘‘ನ ವೇದನಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ, ನ ವೇದನಾವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ; ನ ಅತ್ತನಿ ವಾ ವೇದನಂ, ನ ವೇದನಾಯ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ। ತಸ್ಸ ಸಾ ವೇದನಾ ವಿಪರಿಣಮತಿ ಅಞ್ಞಥಾ ಹೋತಿ । ತಸ್ಸ ವೇದನಾವಿಪರಿಣಾಮಞ್ಞಥಾಭಾವಾ ನ ವೇದನಾವಿಪರಿಣಾಮಾನುಪರಿವತ್ತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ನ ವೇದನಾವಿಪರಿಣಾಮಾನುಪರಿವತ್ತಿಜಾ ಪರಿತಸ್ಸನಾ ಧಮ್ಮಸಮುಪ್ಪಾದಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಯಾದಾಯ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ । ಚೇತಸೋ ಅಪರಿಯಾದಾನಾ ನ ಚೇವುತ್ತಾಸವಾ ಹೋತಿ ನ ಚ ವಿಘಾತವಾ ನ ಚ ಅಪೇಕ್ಖವಾ, ಅನುಪಾದಾಯ ಚ ನ ಪರಿತಸ್ಸತಿ।
‘‘Na vedanaṃ attato samanupassati, na vedanāvantaṃ vā attānaṃ; na attani vā vedanaṃ, na vedanāya vā attānaṃ. Tassa sā vedanā vipariṇamati aññathā hoti . Tassa vedanāvipariṇāmaññathābhāvā na vedanāvipariṇāmānuparivatti viññāṇaṃ hoti. Tassa na vedanāvipariṇāmānuparivattijā paritassanā dhammasamuppādā cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti . Cetaso apariyādānā na cevuttāsavā hoti na ca vighātavā na ca apekkhavā, anupādāya ca na paritassati.
‘‘ನ ಸಞ್ಞಂ…ಪೇ॰… ನ ಸಙ್ಖಾರೇ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ, ನ ಸಙ್ಖಾರವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ; ನ ಅತ್ತನಿ ವಾ ಸಙ್ಖಾರೇ, ನ ಸಙ್ಖಾರೇಸು ವಾ ಅತ್ತಾನಂ। ತಸ್ಸ ತೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ವಿಪರಿಣಮನ್ತಿ ಅಞ್ಞಥಾ ಹೋನ್ತಿ। ತಸ್ಸ ಸಙ್ಖಾರವಿಪರಿಣಾಮಞ್ಞಥಾಭಾವಾ ನ ಸಙ್ಖಾರವಿಪರಿಣಾಮಾನುಪರಿವತ್ತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ನ ಸಙ್ಖಾರವಿಪರಿಣಾಮಾನುಪರಿವತ್ತಿಜಾ ಪರಿತಸ್ಸನಾ ಧಮ್ಮಸಮುಪ್ಪಾದಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಯಾದಾಯ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ। ಚೇತಸೋ ಅಪರಿಯಾದಾನಾ ನ ಚೇವುತ್ತಾಸವಾ ಹೋತಿ ನ ಚ ವಿಘಾತವಾ ನ ಚ ಅಪೇಕ್ಖವಾ, ಅನುಪಾದಾಯ ಚ ನ ಪರಿತಸ್ಸತಿ।
‘‘Na saññaṃ…pe… na saṅkhāre attato samanupassati, na saṅkhāravantaṃ vā attānaṃ; na attani vā saṅkhāre, na saṅkhāresu vā attānaṃ. Tassa te saṅkhārā vipariṇamanti aññathā honti. Tassa saṅkhāravipariṇāmaññathābhāvā na saṅkhāravipariṇāmānuparivatti viññāṇaṃ hoti. Tassa na saṅkhāravipariṇāmānuparivattijā paritassanā dhammasamuppādā cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti. Cetaso apariyādānā na cevuttāsavā hoti na ca vighātavā na ca apekkhavā, anupādāya ca na paritassati.
‘‘ನ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ, ನ ವಿಞ್ಞಾಣವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ…ಪೇ॰… ತಸ್ಸ ತಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಪರಿಣಮತಿ ಅಞ್ಞಥಾ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಣವಿಪರಿಣಾಮಞ್ಞಥಾಭಾವಾ ನ ವಿಞ್ಞಾಣವಿಪರಿಣಾಮಾನುಪರಿವತ್ತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ನ ವಿಞ್ಞಾಣವಿಪರಿಣಾಮಾನುಪರಿವತ್ತಿಜಾ ಪರಿತಸ್ಸನಾ ಧಮ್ಮಸಮುಪ್ಪಾದಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಯಾದಾಯ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ। ಚೇತಸೋ ಅಪರಿಯಾದಾನಾ ನ ಚೇವುತ್ತಾಸವಾ ಹೋತಿ ನ ಚ ವಿಘಾತವಾ ನ ಚ ಅಪೇಕ್ಖವಾ, ಅನುಪಾದಾಯ ಚ ನ ಪರಿತಸ್ಸತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅನುಪಾದಾ ಅಪರಿತಸ್ಸನಂ ಹೋತೀ’’ತಿ। ಸತ್ತಮಂ।
‘‘Na viññāṇaṃ attato samanupassati, na viññāṇavantaṃ vā attānaṃ…pe… tassa taṃ viññāṇaṃ vipariṇamati aññathā hoti. Tassa viññāṇavipariṇāmaññathābhāvā na viññāṇavipariṇāmānuparivatti viññāṇaṃ hoti. Tassa na viññāṇavipariṇāmānuparivattijā paritassanā dhammasamuppādā cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti. Cetaso apariyādānā na cevuttāsavā hoti na ca vighātavā na ca apekkhavā, anupādāya ca na paritassati. Evaṃ kho, bhikkhave, anupādā aparitassanaṃ hotī’’ti. Sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೭. ಉಪಾದಾಪರಿತಸ್ಸನಾಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 7. Upādāparitassanāsuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೭. ಉಪಾದಾಪರಿತಸ್ಸನಾಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 7. Upādāparitassanāsuttavaṇṇanā
