| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya |
7. උපාදාපරිතස්‌සනාසුත්‌තං
7. Upādāparitassanāsuttaṃ
7. සාවත්‌ථිනිදානං. ‘‘උපාදාපරිතස්‌සනඤ්‌ච වො, භික්‌ඛවෙ, දෙසෙස්‌සාමි අනුපාදාඅපරිතස්‌සනඤ්‌ච. තං සුණාථ, සාධුකං මනසි කරොථ; භාසිස්‌සාමී’’ති. ‘‘එවං , භන්‌තෙ’’ති, ඛො තෙ භික්‌ඛූ භගවතො පච්‌චස්‌සොසුං. භගවා එතදවොච –
7. Sāvatthinidānaṃ. ‘‘Upādāparitassanañca vo, bhikkhave, desessāmi anupādāaparitassanañca. Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ , bhante’’ti, kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘කථඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, උපාදාපරිතස්‌සනා හොති? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, අස්‌සුතවා පුථුජ්‌ජනො අරියානං අදස්‌සාවී අරියධම්‌මස්‌ස අකොවිදො අරියධම්‌මෙ අවිනීතො, සප්‌පුරිසානං අදස්‌සාවී සප්‌පුරිසධම්‌මස්‌ස අකොවිදො සප්‌පුරිසධම්‌මෙ අවිනීතො රූපං අත්‌තතො සමනුපස්‌සති, රූපවන්‌තං වා අත්‌තානං; අත්‌තනි වා රූපං, රූපස්‌මිං වා අත්‌තානං. තස්‌ස තං රූපං විපරිණමති අඤ්‌ඤථා හොති. තස්‌ස රූපවිපරිණාමඤ්‌ඤථාභාවා රූපවිපරිණාමානුපරිවත්‌ති විඤ්‌ඤාණං හොති. තස්‌ස රූපවිපරිණාමානුපරිවත්‌තිජා පරිතස්‌සනා ධම්‌මසමුප්‌පාදා චිත්‌තං පරියාදාය තිට්‌ඨන්‌ති. චෙතසො පරියාදානා උත්‌තාසවා ච හොති විඝාතවා ච අපෙක්‌ඛවා ච උපාදාය ච පරිතස්‌සති.
‘‘Kathañca, bhikkhave, upādāparitassanā hoti? Idha, bhikkhave, assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto, sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto rūpaṃ attato samanupassati, rūpavantaṃ vā attānaṃ; attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ. Tassa taṃ rūpaṃ vipariṇamati aññathā hoti. Tassa rūpavipariṇāmaññathābhāvā rūpavipariṇāmānuparivatti viññāṇaṃ hoti. Tassa rūpavipariṇāmānuparivattijā paritassanā dhammasamuppādā cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti. Cetaso pariyādānā uttāsavā ca hoti vighātavā ca apekkhavā ca upādāya ca paritassati.
‘‘වෙදනං අත්‌තතො සමනුපස්‌සති, වෙදනාවන්‌තං වා අත්‌තානං; අත්‌තනි වා වෙදනං, වෙදනාය වා අත්‌තානං. තස්‌ස සා වෙදනා විපරිණමති අඤ්‌ඤථා හොති. තස්‌ස වෙදනාවිපරිණාමඤ්‌ඤථාභාවා වෙදනාවිපරිණාමානුපරිවත්‌ති විඤ්‌ඤාණං හොති. තස්‌ස වෙදනාවිපරිණාමානුපරිවත්‌තිජා පරිතස්‌සනා ධම්‌මසමුප්‌පාදා චිත්‌තං පරියාදාය තිට්‌ඨන්‌ති. චෙතසො පරියාදානා උත්‌තාසවා ච හොති විඝාතවා ච අපෙක්‌ඛවා ච උපාදාය ච පරිතස්‌සති.
‘‘Vedanaṃ attato samanupassati, vedanāvantaṃ vā attānaṃ; attani vā vedanaṃ, vedanāya vā attānaṃ. Tassa sā vedanā vipariṇamati aññathā hoti. Tassa vedanāvipariṇāmaññathābhāvā vedanāvipariṇāmānuparivatti viññāṇaṃ hoti. Tassa vedanāvipariṇāmānuparivattijā paritassanā dhammasamuppādā cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti. Cetaso pariyādānā uttāsavā ca hoti vighātavā ca apekkhavā ca upādāya ca paritassati.
‘‘සඤ්‌ඤං අත්‌තතො සමනුපස්‌සති…පෙ.… සඞ්‌ඛාරෙ අත්‌තතො සමනුපස්‌සති, සඞ්‌ඛාරවන්‌තං වා අත්‌තානං; අත්‌තනි වා සඞ්‌ඛාරෙ, සඞ්‌ඛාරෙසු වා අත්‌තානං. තස්‌ස තෙ සඞ්‌ඛාරා විපරිණමන්‌ති අඤ්‌ඤථා හොන්‌ති. තස්‌ස සඞ්‌ඛාරවිපරිණාමඤ්‌ඤථාභාවා සඞ්‌ඛාරවිපරිණාමානුපරිවත්‌ති විඤ්‌ඤාණං හොති. තස්‌ස සඞ්‌ඛාරවිපරිණාමානුපරිවත්‌තිජා පරිතස්‌සනා ධම්‌මසමුප්‌පාදා චිත්‌තං පරියාදාය තිට්‌ඨන්‌ති. චෙතසො පරියාදානා උත්‌තාසවා ච හොති විඝාතවා ච අපෙක්‌ඛවා ච උපාදාය ච පරිතස්‌සති.
‘‘Saññaṃ attato samanupassati…pe… saṅkhāre attato samanupassati, saṅkhāravantaṃ vā attānaṃ; attani vā saṅkhāre, saṅkhāresu vā attānaṃ. Tassa te saṅkhārā vipariṇamanti aññathā honti. Tassa saṅkhāravipariṇāmaññathābhāvā saṅkhāravipariṇāmānuparivatti viññāṇaṃ hoti. Tassa saṅkhāravipariṇāmānuparivattijā paritassanā dhammasamuppādā cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti. Cetaso pariyādānā uttāsavā ca hoti vighātavā ca apekkhavā ca upādāya ca paritassati.
‘‘විඤ්‌ඤාණං අත්‌තතො සමනුපස්‌සති, විඤ්‌ඤාණවන්‌තං වා අත්‌තානං; අත්‌තනි වා විඤ්‌ඤාණං, විඤ්‌ඤාණස්‌මිං වා අත්‌තානං. තස්‌ස තං විඤ්‌ඤාණං විපරිණමති අඤ්‌ඤථා හොති. තස්‌ස විඤ්‌ඤාණවිපරිණාමඤ්‌ඤථාභාවා විඤ්‌ඤාණවිපරිණාමානුපරිවත්‌ති විඤ්‌ඤාණං හොති. තස්‌ස විඤ්‌ඤාණවිපරිණාමානුපරිවත්‌තිජා පරිතස්‌සනා ධම්‌මසමුප්‌පාදා චිත්‌තං පරියාදාය තිට්‌ඨන්‌ති. චෙතසො පරියාදානා උත්‌තාසවා ච හොති විඝාතවා ච අපෙක්‌ඛවා ච උපාදාය ච පරිතස්‌සති. එවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, උපාදාපරිතස්‌සනා හොති.
‘‘Viññāṇaṃ attato samanupassati, viññāṇavantaṃ vā attānaṃ; attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ. Tassa taṃ viññāṇaṃ vipariṇamati aññathā hoti. Tassa viññāṇavipariṇāmaññathābhāvā viññāṇavipariṇāmānuparivatti viññāṇaṃ hoti. Tassa viññāṇavipariṇāmānuparivattijā paritassanā dhammasamuppādā cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti. Cetaso pariyādānā uttāsavā ca hoti vighātavā ca apekkhavā ca upādāya ca paritassati. Evaṃ kho, bhikkhave, upādāparitassanā hoti.
‘‘කථඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, අනුපාදාඅපරිතස්‌සනා හොති? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, සුතවා අරියසාවකො අරියානං දස්‌සාවී අරියධම්‌මස්‌ස කොවිදො අරියධම්‌මෙ සුවිනීතො, සප්‌පුරිසානං දස්‌සාවී සප්‌පුරිසධම්‌මස්‌ස කොවිදො සප්‌පුරිසධම්‌මෙ සුවිනීතො න රූපං අත්‌තතො සමනුපස්‌සති, න රූපවන්‌තං වා අත්‌තානං; න අත්‌තනි වා රූපං, න රූපස්‌මිං වා අත්‌තානං. තස්‌ස තං රූපං විපරිණමති අඤ්‌ඤථා හොති. තස්‌ස රූපවිපරිණාමඤ්‌ඤථාභාවා න රූපවිපරිණාමානුපරිවත්‌ති විඤ්‌ඤාණං හොති. තස්‌ස න රූපවිපරිණාමානුපරිවත්‌තිජා පරිතස්‌සනා ධම්‌මසමුප්‌පාදා චිත්‌තං පරියාදාය තිට්‌ඨන්‌ති. චෙතසො අපරියාදානා න චෙවුත්‌තාසවා 1 හොති න ච විඝාතවා න ච අපෙක්‌ඛවා, අනුපාදාය ච න පරිතස්‌සති.
‘‘Kathañca, bhikkhave, anupādāaparitassanā hoti? Idha, bhikkhave, sutavā ariyasāvako ariyānaṃ dassāvī ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinīto, sappurisānaṃ dassāvī sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinīto na rūpaṃ attato samanupassati, na rūpavantaṃ vā attānaṃ; na attani vā rūpaṃ, na rūpasmiṃ vā attānaṃ. Tassa taṃ rūpaṃ vipariṇamati aññathā hoti. Tassa rūpavipariṇāmaññathābhāvā na rūpavipariṇāmānuparivatti viññāṇaṃ hoti. Tassa na rūpavipariṇāmānuparivattijā paritassanā dhammasamuppādā cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti. Cetaso apariyādānā na cevuttāsavā 2 hoti na ca vighātavā na ca apekkhavā, anupādāya ca na paritassati.
‘‘න වෙදනං අත්‌තතො සමනුපස්‌සති, න වෙදනාවන්‌තං වා අත්‌තානං; න අත්‌තනි වා වෙදනං, න වෙදනාය වා අත්‌තානං. තස්‌ස සා වෙදනා විපරිණමති අඤ්‌ඤථා හොති . තස්‌ස වෙදනාවිපරිණාමඤ්‌ඤථාභාවා න වෙදනාවිපරිණාමානුපරිවත්‌ති විඤ්‌ඤාණං හොති. තස්‌ස න වෙදනාවිපරිණාමානුපරිවත්‌තිජා පරිතස්‌සනා ධම්‌මසමුප්‌පාදා චිත්‌තං පරියාදාය තිට්‌ඨන්‌ති . චෙතසො අපරියාදානා න චෙවුත්‌තාසවා හොති න ච විඝාතවා න ච අපෙක්‌ඛවා, අනුපාදාය ච න පරිතස්‌සති.
‘‘Na vedanaṃ attato samanupassati, na vedanāvantaṃ vā attānaṃ; na attani vā vedanaṃ, na vedanāya vā attānaṃ. Tassa sā vedanā vipariṇamati aññathā hoti . Tassa vedanāvipariṇāmaññathābhāvā na vedanāvipariṇāmānuparivatti viññāṇaṃ hoti. Tassa na vedanāvipariṇāmānuparivattijā paritassanā dhammasamuppādā cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti . Cetaso apariyādānā na cevuttāsavā hoti na ca vighātavā na ca apekkhavā, anupādāya ca na paritassati.
‘‘න සඤ්‌ඤං…පෙ.… න සඞ්‌ඛාරෙ අත්‌තතො සමනුපස්‌සති, න සඞ්‌ඛාරවන්‌තං වා අත්‌තානං; න අත්‌තනි වා සඞ්‌ඛාරෙ, න සඞ්‌ඛාරෙසු වා අත්‌තානං. තස්‌ස තෙ සඞ්‌ඛාරා විපරිණමන්‌ති අඤ්‌ඤථා හොන්‌ති. තස්‌ස සඞ්‌ඛාරවිපරිණාමඤ්‌ඤථාභාවා න සඞ්‌ඛාරවිපරිණාමානුපරිවත්‌ති විඤ්‌ඤාණං හොති. තස්‌ස න සඞ්‌ඛාරවිපරිණාමානුපරිවත්‌තිජා පරිතස්‌සනා ධම්‌මසමුප්‌පාදා චිත්‌තං පරියාදාය තිට්‌ඨන්‌ති. චෙතසො අපරියාදානා න චෙවුත්‌තාසවා හොති න ච විඝාතවා න ච අපෙක්‌ඛවා, අනුපාදාය ච න පරිතස්‌සති.
‘‘Na saññaṃ…pe… na saṅkhāre attato samanupassati, na saṅkhāravantaṃ vā attānaṃ; na attani vā saṅkhāre, na saṅkhāresu vā attānaṃ. Tassa te saṅkhārā vipariṇamanti aññathā honti. Tassa saṅkhāravipariṇāmaññathābhāvā na saṅkhāravipariṇāmānuparivatti viññāṇaṃ hoti. Tassa na saṅkhāravipariṇāmānuparivattijā paritassanā dhammasamuppādā cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti. Cetaso apariyādānā na cevuttāsavā hoti na ca vighātavā na ca apekkhavā, anupādāya ca na paritassati.
‘‘න විඤ්‌ඤාණං අත්‌තතො සමනුපස්‌සති, න විඤ්‌ඤාණවන්‌තං වා අත්‌තානං…පෙ.… තස්‌ස තං විඤ්‌ඤාණං විපරිණමති අඤ්‌ඤථා හොති. තස්‌ස විඤ්‌ඤාණවිපරිණාමඤ්‌ඤථාභාවා න විඤ්‌ඤාණවිපරිණාමානුපරිවත්‌ති විඤ්‌ඤාණං හොති. තස්‌ස න විඤ්‌ඤාණවිපරිණාමානුපරිවත්‌තිජා පරිතස්‌සනා ධම්‌මසමුප්‌පාදා චිත්‌තං පරියාදාය තිට්‌ඨන්‌ති. චෙතසො අපරියාදානා න චෙවුත්‌තාසවා හොති න ච විඝාතවා න ච අපෙක්‌ඛවා, අනුපාදාය ච න පරිතස්‌සති. එවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, අනුපාදා අපරිතස්‌සනං හොතී’’ති. සත්‌තමං.
‘‘Na viññāṇaṃ attato samanupassati, na viññāṇavantaṃ vā attānaṃ…pe… tassa taṃ viññāṇaṃ vipariṇamati aññathā hoti. Tassa viññāṇavipariṇāmaññathābhāvā na viññāṇavipariṇāmānuparivatti viññāṇaṃ hoti. Tassa na viññāṇavipariṇāmānuparivattijā paritassanā dhammasamuppādā cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti. Cetaso apariyādānā na cevuttāsavā hoti na ca vighātavā na ca apekkhavā, anupādāya ca na paritassati. Evaṃ kho, bhikkhave, anupādā aparitassanaṃ hotī’’ti. Sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 7. උපාදාපරිතස්‌සනාසුත්‌තවණ්‌ණනා • 7. Upādāparitassanāsuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 7. උපාදාපරිතස්‌සනාසුත්‌තවණ්‌ණනා • 7. Upādāparitassanāsuttavaṇṇanā
