| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / பஞ்சபகரண-அனுடீகா • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
4. உபாதி³ன்னத்திகவண்ணனா
4. Upādinnattikavaṇṇanā
51. அதி⁴பதித⁴ம்மோயேவ லோகுத்தரத⁴ம்மேஸு நாதி⁴பதிபச்சயா உப்பஜ்ஜதீதி ஆஹ ‘‘நாதி⁴பதிபச்சயாதி ஸயங் அதி⁴பதிபூ⁴தத்தா’’தி. நனு அதி⁴பதித⁴ம்மோபி ஆரம்மணாதி⁴பதிவஸேன அதி⁴பதிபச்சயேன உப்பஜ்ஜதீதி சோத³னங் ஸந்தா⁴யாஹ ‘‘அவிரஹிதா…பே॰… த³ஸ்ஸேதீ’’தி. அவிரஹிதாரம்மணாதி⁴பதீஸூதி லோகுத்தரே ஸந்தா⁴யாஹ. தே ஹி நிப்³பா³னாரம்மணத்தா ஏவங் வுச்சதி. பி-ஸத்³தே³ன கோ பன வாதோ³ விரஹிதாரம்மணாதி⁴பதிஅனேகந்தாரம்மணாதி⁴பதீஸூதி த³ஸ்ஸேதி.
51. Adhipatidhammoyeva lokuttaradhammesu nādhipatipaccayā uppajjatīti āha ‘‘nādhipatipaccayāti sayaṃ adhipatibhūtattā’’ti. Nanu adhipatidhammopi ārammaṇādhipativasena adhipatipaccayena uppajjatīti codanaṃ sandhāyāha ‘‘avirahitā…pe… dassetī’’ti. Avirahitārammaṇādhipatīsūti lokuttare sandhāyāha. Te hi nibbānārammaṇattā evaṃ vuccati. Pi-saddena ko pana vādo virahitārammaṇādhipatianekantārammaṇādhipatīsūti dasseti.
72. அனுபாலனுபத்த²ம்ப⁴னவஸேனாதி ஜீவிதிந்த்³ரியங் விய கடத்தாரூபானங் அனுபாலனவஸேன ஓஜா தஸ்ஸேவ கம்மஜகாயஸ்ஸ உபத்த²ம்ப⁴னவஸேன பச்சயோ ஹோதி, ந ஜனகவஸேனாதி யோஜனா. ஏதஸ்மிங் பன அத்தே² ஸதீதி கம்மஜகலாபே ஓஜா தஸ்ஸேவ கம்மஜகாயஸ்ஸ உபத்த²ம்ப⁴கவஸேன பச்சயோ ஹோதீதி ஏதஸ்மிங் அத்தே² லப்³ப⁴மானே. ஆஹாரந்திபி வத்தப்³ப³ந்தி யதா² ஜீவிதிந்த்³ரியவஸேன ‘‘உபாதி³ன்னுபாதா³னியோ த⁴ம்மோ உபாதி³ன்னுபாதா³னியஸ்ஸ த⁴ம்மஸ்ஸ அத்தி²பச்சயேன பச்சயோ’’தி வுத்தங், ஏவங் யதா²வுத்தஆஹாரஸ்ஸபி வஸேன வத்தப்³ப³ந்தி அத்தோ². எத்த² ச யஸ்மிங் கலாபே கம்மஜா ஓஜா கதா³சி தஸ்ஸேவ உபத்த²ம்ப⁴னபச்சயோ ஹோதீதி அயமத்தோ² அட்ட²கதா²யங் த³ஸ்ஸிதோ. யதி³ கம்மஜா ஓஜா ஏகங்ஸதோ ஸகலாபரூபூபத்த²ம்ப⁴னவஸேனேவ பவத்ததி, ததா² ஸதி இமாய பாளியா விரோதோ⁴ ஸியாதி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘யதி³ ச…பே॰… ஹோதீ’’தி அட்ட²கதா²வசனங் உத்³த⁴ரித்வா தத்த² தோ³ஸங் விபா⁴வெந்தோ ‘‘ஏவங் ஸதீ’’தி ஆஹ. தத்த² தந்தி தங் வசனங். அனஜ்ஜோ²ஹடாய அத்தனோ பச்சயதோ நிப்³ப³த்தாய, பச்சயோ செத்த² கம்மங்யேவ. தேனாஹ ‘‘ஸஸந்தானக³தாய உபாதி³ன்னோஜாயா’’தி.
72. Anupālanupatthambhanavasenāti jīvitindriyaṃ viya kaṭattārūpānaṃ anupālanavasena ojā tasseva kammajakāyassa upatthambhanavasena paccayo hoti, na janakavasenāti yojanā. Etasmiṃpana atthe satīti kammajakalāpe ojā tasseva kammajakāyassa upatthambhakavasena paccayo hotīti etasmiṃ atthe labbhamāne. Āhārantipi vattabbanti yathā jīvitindriyavasena ‘‘upādinnupādāniyo dhammo upādinnupādāniyassa dhammassa atthipaccayena paccayo’’ti vuttaṃ, evaṃ yathāvuttaāhārassapi vasena vattabbanti attho. Ettha ca yasmiṃ kalāpe kammajā ojā kadāci tasseva upatthambhanapaccayo hotīti ayamattho aṭṭhakathāyaṃ dassito. Yadi kammajā ojā ekaṃsato sakalāparūpūpatthambhanavaseneva pavattati, tathā sati imāya pāḷiyā virodho siyāti dassento ‘‘yadi ca…pe… hotī’’ti aṭṭhakathāvacanaṃ uddharitvā tattha dosaṃ vibhāvento ‘‘evaṃ satī’’ti āha. Tattha tanti taṃ vacanaṃ. Anajjhohaṭāya attano paccayato nibbattāya, paccayo cettha kammaṃyeva. Tenāha ‘‘sasantānagatāya upādinnojāyā’’ti.
அயம்பி பஞ்ஹோ, ந கேவலங் புப்³பே³ வுத்தஆஹாரோயேவாதி அதி⁴ப்பாயோ. உத்³த⁴ரிதப்³போ³ ஸியா, ந ச உத்³த⁴டோ. தஸ்மாதி ஏதஸ்ஸ ‘‘வாதோ³ ப³லவதரோ’’தி ஏதேன ஸம்ப³ந்தோ⁴. கஸ்மா பன யதா²வுத்தேஸு த்³வீஸு பஞ்ஹேஸு ஆஹாரோ ந உத்³த⁴டோதி ஆஹ ‘‘அஜ்ஜோ²ஹடஸ்ஸா’’திஆதி³. தத்த² து³தியபஞ்ஹோதி து³கமூலகே து³தியபஞ்ஹோதி யோஜனா. து³தியபஞ்ஹோ ச ந உத்³த⁴டோதி எத்தா²பி ‘‘அஜ்ஜோ²ஹடஸ்ஸ…பே॰… அபா⁴வதோ’’தி இத³ங் ஆனெத்வா ஸம்ப³ந்தி⁴தப்³ப³ங். இதரஸ்ஸாதி அனஜ்ஜோ²ஹடஸ்ஸ. அஜ்ஜோ²ஹடமேவ ந அனஜ்ஜோ²ஹடங், யதா²வுத்தோஜந்தி அதி⁴ப்பாயோ. ‘‘ப³லவதரோ’’தி வத்வா தஸ்ஸ ப³லவதரபா⁴வங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ந ஹீ’’திஆதி³மாஹ. கதிபயாலோபே அஜ்ஜோ²ஹரித்வா வஸித்வா டி²தஸ்ஸ விய அஜ்ஜோ²ஹடமத்தாஹி மண்டூ³காதீ³ஹி அஜ்ஜோ²ஹாரகஸ்ஸ ஸரீரே விஸேஸாதா⁴னங் வேதி³தப்³ப³ங்.
Ayampi pañho, na kevalaṃ pubbe vuttaāhāroyevāti adhippāyo. Uddharitabbo siyā, na ca uddhaṭo. Tasmāti etassa ‘‘vādo balavataro’’ti etena sambandho. Kasmā pana yathāvuttesu dvīsu pañhesu āhāro na uddhaṭoti āha ‘‘ajjhohaṭassā’’tiādi. Tattha dutiyapañhoti dukamūlake dutiyapañhoti yojanā. Dutiyapañho ca na uddhaṭoti etthāpi ‘‘ajjhohaṭassa…pe… abhāvato’’ti idaṃ ānetvā sambandhitabbaṃ. Itarassāti anajjhohaṭassa. Ajjhohaṭameva na anajjhohaṭaṃ, yathāvuttojanti adhippāyo. ‘‘Balavataro’’ti vatvā tassa balavatarabhāvaṃ dassento ‘‘na hī’’tiādimāha. Katipayālope ajjhoharitvā vasitvā ṭhitassa viya ajjhohaṭamattāhi maṇḍūkādīhi ajjhohārakassa sarīre visesādhānaṃ veditabbaṃ.
இத⁴ வுத்தேஹீதி இமஸ்மிங் உபாதி³ன்னத்திகே வுத்தேஹி. ஏகமூலகது³கதிகாவஸானபஞ்ஹவிஸ்ஸஜ்ஜனேஹீதி ஏகபத³மூலகேஹி து³காவஸானேஹி திகாவஸானேஹி ச பஞ்ஹவிஸ்ஸஜ்ஜனேஹி. தே பன ‘‘அனுபாதி³ன்னுபாதா³னியோ த⁴ம்மோ உபாதி³ன்னுபாதா³னியஸ்ஸ அனுபாதி³ன்னுபாதா³னியஸ்ஸ ச த⁴ம்மஸ்ஸ அத்தி²பச்சயேன பச்சயோ, அனுபாதி³ன்னஅனுபாதா³னியோ த⁴ம்மோ உபாதி³ன்னுபாதா³னியஸ்ஸ அனுபாதி³ன்னுபாதா³னியஸ்ஸ அனுபாதி³ன்னஅனுபாதா³னியஸ்ஸ ச த⁴ம்மஸ்ஸ அத்தி²பச்சயேன பச்சயோ’’தி ஏவங் வேதி³தப்³போ³. இதா⁴தி இமஸ்மிங் உபாதி³ன்னத்திகே. து³தியது³காவஸானே வியாதி து³தியது³காவஸானே பஞ்ஹவிஸ்ஸஜ்ஜனே விய, ‘‘அனுபாதி³ன்னுபாதா³னியோ த⁴ம்மோ உபாதி³ன்னுபாதா³னியஸ்ஸ அனுபாதி³ன்னுபாதா³னியஸ்ஸ ச த⁴ம்மஸ்ஸ அத்தி²பச்சயேன பச்சயோ, ஸஹஜாதங் பச்சா²ஜாத’’ந்தி ஏதஸ்ஸ விஸ்ஸஜ்ஜனே வியாதி அத்தோ². அயஞ்ச அத்தோ² ததியபத³மூலகேஸு து³கதிகாவஸானபஞ்ஹேஸுபி லப்³ப⁴தேவ . யதி³ பன தே பஞ்ஹா குஸலத்திகேபி லப்³ப⁴ந்தி, அத² கஸ்மா தத்த² ந உத்³த⁴டாதி ஆஹ ‘‘ஸுகா²வபோ³த⁴னத்த²ங் பன தத்த² ஸஹஜாதவஸேனேவ விஸ்ஸஜ்ஜனங் கத’’ந்தி. ஸஹஜாதவஸேனேவாதி ஸஹஜாதஅத்தி²பச்சயவஸேனேவ. ஏகமூலகது³காவஸானாதி ‘‘குஸலோ த⁴ம்மோ குஸலஸ்ஸ ச அப்³யாகதஸ்ஸ சா’’தி ஏவங்பகாரா பஞ்ஹா. தத்த² குஸலத்திகே உத்³த⁴டா. இத⁴ பன இமஸ்மிங் உபாதி³ன்னத்திகே. ஏதேஹி யதா²வுத்தேஹி விஸ்ஸஜ்ஜனேஹி. ஏகோ த⁴ம்மோதி ஏகோ வேத³னாதி³கோ பச்சயத⁴ம்மோ. அனேகேஹீதி ஸஹஜாதபச்சா²ஜாதாதீ³ஹி அனேகேஹி அத்தி²பச்சயவிஸேஸேஹி. அனேகேஸங் த⁴ம்மானந்தி அனேகேஸங் பச்சயுப்பன்னத⁴ம்மானங். ஏகோ அத்தி²பச்சயோதி இத³ங் அத்தி²பச்சயதாஸாமஞ்ஞதோ வுத்தங்.
Idha vuttehīti imasmiṃ upādinnattike vuttehi. Ekamūlakadukatikāvasānapañhavissajjanehīti ekapadamūlakehi dukāvasānehi tikāvasānehi ca pañhavissajjanehi. Te pana ‘‘anupādinnupādāniyo dhammo upādinnupādāniyassa anupādinnupādāniyassa ca dhammassa atthipaccayena paccayo, anupādinnaanupādāniyo dhammo upādinnupādāniyassa anupādinnupādāniyassa anupādinnaanupādāniyassa ca dhammassa atthipaccayena paccayo’’ti evaṃ veditabbo. Idhāti imasmiṃ upādinnattike. Dutiyadukāvasāne viyāti dutiyadukāvasāne pañhavissajjane viya, ‘‘anupādinnupādāniyo dhammo upādinnupādāniyassa anupādinnupādāniyassa ca dhammassa atthipaccayena paccayo, sahajātaṃ pacchājāta’’nti etassa vissajjane viyāti attho. Ayañca attho tatiyapadamūlakesu dukatikāvasānapañhesupi labbhateva . Yadi pana te pañhā kusalattikepi labbhanti, atha kasmā tattha na uddhaṭāti āha ‘‘sukhāvabodhanatthaṃ pana tattha sahajātavaseneva vissajjanaṃ kata’’nti. Sahajātavasenevāti sahajātaatthipaccayavaseneva. Ekamūlakadukāvasānāti ‘‘kusalo dhammo kusalassa ca abyākatassa cā’’ti evaṃpakārā pañhā. Tattha kusalattike uddhaṭā. Idha pana imasmiṃ upādinnattike. Etehi yathāvuttehi vissajjanehi. Eko dhammoti eko vedanādiko paccayadhammo. Anekehīti sahajātapacchājātādīhi anekehi atthipaccayavisesehi. Anekesaṃ dhammānanti anekesaṃ paccayuppannadhammānaṃ. Eko atthipaccayoti idaṃ atthipaccayatāsāmaññato vuttaṃ.
இதா³னி யதா²வுத்தங் அவுத்தஞ்ச அத்தி²பச்சயே லப்³ப⁴மானங் விஸேஸங் வித்தா²ரதோ த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ஏகோ ஹீ’’திஆதி³மாஹ. தத்த² ஏகோதி அத்தி²பச்சயவிஸேஸேஸு ஏகோ. ஏகஸ்ஸாதி தாதி³ஸஸ்ஸேவ ஏகஸ்ஸ. அஞ்ஞதா² ஹி ஏகோ த⁴ம்மோ ஏகஸ்ஸ த⁴ம்மஸ்ஸ பச்சயோ நாம நத்தி². ஏகேனேவாதி ஸஹஜாதஅத்தி²பச்சயேனேவ யதா² ஓக்கந்திக்க²ணே வத்து². தஞ்ஹி அத்தனா ஸஹஜாதஸ்ஸ நாமஸ்ஸ ஸஹஜாதஅத்தி²பச்சயேனேவ பச்சயோ ஹோதி, ந புரேஜாதாதி³னா. ஏகோ ஸஹஜாதஅரூபக்க²ந்தோ⁴ அனேகேஸங் அத்தனா ஸஹஜாதானங் அரூபக்க²ந்தா⁴னங் ஏகேன ஸஹஜாதஅத்தி²பச்சயேன, அனேகேஹி ஸஹஜாதபச்சா²ஜாதஅத்தி²பச்சயேஹி யதா²க்கமங் அத்தனா ஸஹஜாதானங் சித்தஸமுட்டா²னரூபானங் புரேஜாதானங் தேஸமுட்டா²னிகரூபானங். அனேகோ புரேஜாதவத்து²ரூபஞ்சேவ ஸஹஜாதஅரூபக்க²ந்தா⁴ ச ஏகஸ்ஸ அரூபக்க²ந்த⁴ஸ்ஸ யதா²க்கமங் புரேஜாதஸஹஜாதஅத்தி²பச்சயேஹி. அனேகோ அரூபத⁴ம்மோ அனேகேஸங் ஸஹஜாதஅரூபத⁴ம்மானங் புரேஜாதரூபத⁴ம்மானஞ்ச ஸஹஜாதபச்சா²ஜாதஅத்தி²பச்சயேஹி. அனேகோ வா ஆஹாரிந்த்³ரியப்பகாரோ அனேகேஸங் ரூபத⁴ம்மானங் யதா²ரஹங் ஸஹஜாதபுரேஜாதபச்சா²ஜாதாஹாரிந்த்³ரியவஸேன அத்தி²பச்சயேன பச்சயோ ஹோதி. ஏவங் பச்சயுப்பன்னானங் அஸமானத்தேபி அயமத்தோ² ஸம்ப⁴வதி, ஸமானத்தே பன வத்தப்³ப³மேவ நத்தி². தேனாஹ ‘‘ஸமானத்தே பச்சயுப்பன்னத⁴ம்மான’’ந்தி. ஸஹஜாதங் புரேஜாதேனேவ ஸஹ அத்தி²பச்சயோ ஹோதீதி ஸஹஜாதஅத்தி²பச்சயத⁴ம்மோ புரேஜாதஅத்தி²பச்சயத⁴ம்மேன ஸஹேவ அத்தி²பச்சயோ ஹோதி. யதா² வத்து²னா புரேஜாதஅத்தி²பச்சயங் லப⁴ந்தா ஏவ குஸலாதி³த⁴ம்மா ஸஹஜாதானங் க²ந்தா⁴னங் சித்தஸமுட்டா²னானஞ்ச ரூபானங் ஸஹஜாதஅத்தி²பச்சயோ ஹொந்தி, ததா² தே புரேஜாதஸ்ஸ காயஸ்ஸ பச்சா²ஜாதபச்சயோபி ஹொந்தியேவ. தேனாஹ ‘‘பச்சா²ஜாதேன சா’’தி. அத்தி²பச்சயோ ஹோதீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. அயங் ஸஹஜாதபச்சா²ஜாதானங் அத்தி²பச்சயபா⁴வோ பச்சயத⁴ம்மானங் அபே⁴தே³ ஏவ இச்சி²தோ, ந பே⁴தே³. தேனாஹ ‘‘அனஞ்ஞத⁴ம்மத்தேன…பே॰… நானாத⁴ம்மத்தே’’தி.
Idāni yathāvuttaṃ avuttañca atthipaccaye labbhamānaṃ visesaṃ vitthārato dassento ‘‘eko hī’’tiādimāha. Tattha ekoti atthipaccayavisesesu eko. Ekassāti tādisasseva ekassa. Aññathā hi eko dhammo ekassa dhammassa paccayo nāma natthi. Ekenevāti sahajātaatthipaccayeneva yathā okkantikkhaṇe vatthu. Tañhi attanā sahajātassa nāmassa sahajātaatthipaccayeneva paccayo hoti, na purejātādinā. Eko sahajātaarūpakkhandho anekesaṃ attanā sahajātānaṃ arūpakkhandhānaṃ ekena sahajātaatthipaccayena, anekehi sahajātapacchājātaatthipaccayehi yathākkamaṃ attanā sahajātānaṃ cittasamuṭṭhānarūpānaṃ purejātānaṃ tesamuṭṭhānikarūpānaṃ. Aneko purejātavatthurūpañceva sahajātaarūpakkhandhā ca ekassa arūpakkhandhassa yathākkamaṃ purejātasahajātaatthipaccayehi. Aneko arūpadhammo anekesaṃ sahajātaarūpadhammānaṃ purejātarūpadhammānañca sahajātapacchājātaatthipaccayehi. Aneko vā āhārindriyappakāro anekesaṃ rūpadhammānaṃ yathārahaṃ sahajātapurejātapacchājātāhārindriyavasena atthipaccayena paccayo hoti. Evaṃ paccayuppannānaṃ asamānattepi ayamattho sambhavati, samānatte pana vattabbameva natthi. Tenāha ‘‘samānatte paccayuppannadhammāna’’nti. Sahajātaṃ purejāteneva saha atthipaccayo hotīti sahajātaatthipaccayadhammo purejātaatthipaccayadhammena saheva atthipaccayo hoti. Yathā vatthunā purejātaatthipaccayaṃ labhantā eva kusalādidhammā sahajātānaṃ khandhānaṃ cittasamuṭṭhānānañca rūpānaṃ sahajātaatthipaccayo honti, tathā te purejātassa kāyassa pacchājātapaccayopi hontiyeva. Tenāha ‘‘pacchājātena cā’’ti. Atthipaccayo hotīti sambandho. Ayaṃ sahajātapacchājātānaṃ atthipaccayabhāvo paccayadhammānaṃ abhede eva icchito, na bhede. Tenāha ‘‘anaññadhammattena…pe… nānādhammatte’’ti.
இதா³னி தஸ்ஸ நானாத⁴ம்மத்தே அபா⁴வங் பாளியா விபா⁴வெந்தோ ‘‘யதி³ ஸியா’’திஆதி³மாஹ. தத்த² ஏகோ அத்தி²பச்சயபா⁴வோ நத்தீ²தி ஏகஸ்ஸேவ பச்சயத⁴ம்மஸ்ஸ வஸேன லப்³ப⁴மானோ ஏகோ அத்தி²பச்சயபா⁴வோ நத்தி². கஸ்மா? விரோத⁴தோ. தேன வுத்தங் ‘‘ஸஹஜாத…பே॰… ந வுத்த’’ந்தி. ஏவஞ்ச கத்வாதி ஸஹஜாதபச்சா²ஜாதானங் ஏகத⁴ம்மவஸேன ஸஹ அலாப⁴தோ ஏவ. ஏகத⁴ம்மவஸேனாதி ஏகஸ்ஸேவ பச்சயத⁴ம்மஸ்ஸ வஸேன. தேனாஹ ‘‘நானாத⁴ம்மானங் விருத்³த⁴ஸபா⁴வத்தா’’தி. விருத்³த⁴ஸபா⁴வதா ச ஸஹஜாதபச்சா²ஜாதவஸேன வேதி³தப்³பா³, இத⁴ பன லோகியலோகுத்தராதி³பா⁴வதோதி. அஞ்ஞதா²தி தேஸங் ஸஹஜாதபச்சா²ஜாதானங் ஏகஜ்ஜ²ங் லாபே⁴. இந்த்³ரியபடிக்கே²பேபீதி இந்த்³ரியபச்சயே பச்சனீகதோ டி²தேபி. தஸ்ஸ பஞ்ஹஸ்ஸ லாப⁴தோதி ‘‘உபாதி³ன்னுபாதா³னியோ ச அனுபாதி³ன்னுபாதா³னியோ ச த⁴ம்மா உபாதி³ன்னுபாதா³னியஸ்ஸ த⁴ம்மஸ்ஸ அத்தி²பச்சயேன பச்சயோ’’தி ஏதஸ்ஸ பஞ்ஹஸ்ஸ லாப⁴தோ. பா³வீஸாதி ஏகமூலகாவஸானா நவ, ஏகமூலகது³காவஸானா பஞ்ச, ஏகமூலகதிகாவஸானமேகங், து³கமூலகேகாவஸானா சத்தாரோ, து³கமூலகாவஸானா த்³வே, து³கமூலகதிகாவஸானமேகந்தி ஏவங் பா³வீஸதி. யதா² புப்³பே³ ஸஹஜாதங் புரேஜாதேன ஸஹேவ அத்தி²பச்சயோ ஹோதீதி வுத்தங், ஏவங் புரேஜாதம்பி தேனாதி த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘புரேஜாதங் ஸஹஜாதேனேவ ஸஹ அத்தி²பச்சயோ ஹோதீ’’தி. தத்த² ஸஹஜாதேனேவ ஸஹாதி ஸஹஜாதேன ஸஹேவ. அட்டா²னப்பயுத்தோ ஹி அயங் ஏவ-ஸத்³தோ³, ஸஹஜாதேன ந வினா புரேஜாதஅத்தி²பச்சயோதி அத்தோ². இதரேஸு பன அத்தி²பச்சயத⁴ம்மேஸு நியமோ நத்தி² தேஹி ஸஹாபி வினாபி பா⁴வதோ. தேனாஹ ‘‘ந இதரேஹீ’’தி. தம்பி வத்து² தங்ஸஹிதபுரேஜாதமேவாதி யங் ‘‘புரேஜாதங் ஸஹஜாதேனேவ ஸஹ அத்தி²பச்சயோ ஹோதீ’’தி வுத்தங், தம்பி வத்து²புரேஜாதஞ்சேவ தங்ஸஹிதாரம்மணபுரேஜாதமேவ ச, ந கேவலங் ஆரம்மணபுரேஜாதங். தேனாஹ ‘‘ந இதர’’ந்தி.
Idāni tassa nānādhammatte abhāvaṃ pāḷiyā vibhāvento ‘‘yadi siyā’’tiādimāha. Tattha eko atthipaccayabhāvo natthīti ekasseva paccayadhammassa vasena labbhamāno eko atthipaccayabhāvo natthi. Kasmā? Virodhato. Tena vuttaṃ ‘‘sahajāta…pe… na vutta’’nti. Evañca katvāti sahajātapacchājātānaṃ ekadhammavasena saha alābhato eva. Ekadhammavasenāti ekasseva paccayadhammassa vasena. Tenāha ‘‘nānādhammānaṃ viruddhasabhāvattā’’ti. Viruddhasabhāvatā ca sahajātapacchājātavasena veditabbā, idha pana lokiyalokuttarādibhāvatoti. Aññathāti tesaṃ sahajātapacchājātānaṃ ekajjhaṃ lābhe. Indriyapaṭikkhepepīti indriyapaccaye paccanīkato ṭhitepi. Tassa pañhassa lābhatoti ‘‘upādinnupādāniyo ca anupādinnupādāniyo ca dhammā upādinnupādāniyassa dhammassa atthipaccayena paccayo’’ti etassa pañhassa lābhato. Bāvīsāti ekamūlakāvasānā nava, ekamūlakadukāvasānā pañca, ekamūlakatikāvasānamekaṃ, dukamūlakekāvasānā cattāro, dukamūlakāvasānā dve, dukamūlakatikāvasānamekanti evaṃ bāvīsati. Yathā pubbe sahajātaṃ purejātena saheva atthipaccayo hotīti vuttaṃ, evaṃ purejātampi tenāti dassento āha ‘‘purejātaṃ sahajāteneva saha atthipaccayo hotī’’ti. Tattha sahajāteneva sahāti sahajātena saheva. Aṭṭhānappayutto hi ayaṃ eva-saddo, sahajātena na vinā purejātaatthipaccayoti attho. Itaresu pana atthipaccayadhammesu niyamo natthi tehi sahāpi vināpi bhāvato. Tenāha ‘‘na itarehī’’ti. Tampi vatthu taṃsahitapurejātamevāti yaṃ ‘‘purejātaṃ sahajāteneva saha atthipaccayo hotī’’ti vuttaṃ, tampi vatthupurejātañceva taṃsahitārammaṇapurejātameva ca, na kevalaṃ ārammaṇapurejātaṃ. Tenāha ‘‘na itara’’nti.
இதா³னி யதா²வுத்தமத்த²ங் பாட²ந்தரேன விபா⁴வேதுங் ‘‘குஸலத்திகே ஹீ’’திஆதி³ வுத்தங். யதி³ புரேஜாதங் தங்ஸஹஜாதேன வினாபி அத்தி²பச்சயோ ஸியா, ‘‘நவிப்பயுத்தபச்சயா அத்தி²யா பஞ்சா’’தி வத்துங் ந ஸக்கா, வுத்தஞ்சேதங், தஸ்மா விஞ்ஞாயதி ‘‘புரேஜாதங் ஸஹஜாதேன ஸஹேவ அத்தி²பச்சயோ ஹோதீ’’தி. நவிப்பயுத்தே பா³வீஸாதி எத்தா²பி ஏஸேவ நயோ. தத்தா²தி ஸனித³ஸ்ஸனத்திகே. அத்தி²விப⁴ங்கே³தி அத்தி²பச்சயஸ்ஸ விப⁴ஜனே. திகமூலகேகாவஸானந்தி ‘‘ஸனித³ஸ்ஸனஸப்படிகோ⁴ ச அனித³ஸ்ஸனஸப்படிகோ⁴ ச அனித³ஸ்ஸனஅப்படிகோ⁴ ச த⁴ம்மா அனித³ஸ்ஸனஸப்படிக⁴ஸ்ஸ த⁴ம்மஸ்ஸ அத்தி²பச்சயேன பச்சயோ’’தி ஏவங் திகமூலகோ ஏகாவஸானோ பஞ்ஹோ உத்³த⁴டோ. பச்சயுத்³தா⁴ரேதி ச தத்தே²வ பச்சயுத்³தா⁴ரே. ததா² ச ஸோ பஞ்ஹோ உத்³த⁴டோ. தயித³ங் கத²ங், யதி³ புரேஜாதங் ஸஹஜாதேனேவ ஸஹ அத்தி²பச்சயோ ஹோதீதி சோத³னாயங் ஆஹ ‘‘தங் வத்து²ஸஹிதஸ்ஸ…பே॰… பச்சயபா⁴வதோ’’தி. தஸ்ஸத்தோ² – யதி³பி தத்த² ஸனித³ஸ்ஸனஸப்படிக⁴க்³க³ஹணேன ஆரம்மணபுரேஜாதஸ்ஸ அத்தி²பச்சயபா⁴வோ வுத்தோ, ததா²பி அனித³ஸ்ஸனஅப்படிக⁴க்³க³ஹணதோ வத்து²ம்பி க³ஹிதந்தி வத்து²ஸஹிதஸ்ஸ ஆரம்மணபுரேஜாதஸ்ஸ ஸஹஜாதேன ஸஹேவ அத்தி²பச்சயபா⁴வோ வுத்தோதி. பச்சா²ஜாதங் ஆஹாரிந்த்³ரியேஹேவ ஸஹ அத்தி²பச்சயோ ஹோதி, ந புரேஜாதேனாதி அதி⁴ப்பாயோ. அனஞ்ஞத⁴ம்மத்தேதி பச்சயத⁴ம்மஸ்ஸ அனஞ்ஞத்தே. ஸஹஜாதேன ஸஹ அத்தி²பச்சயோ ஹோதீதி யோஜனா. ஸேஸபத³த்³வயேபி ஏஸேவ நயோ. தத்தா²பி படியோகி³புரேஜாதங்யேவ த³ட்ட²ப்³ப³ங். ‘‘அத்தி²பச்சயவிஸேஸேஸு பனா’’திஆதி³னா அத்தனா த³ஸ்ஸிதங் விசாரங் ‘‘ஏவமேத’’ந்தி நிக³மனவஸேன பச்சாமஸதி.
Idāni yathāvuttamatthaṃ pāṭhantarena vibhāvetuṃ ‘‘kusalattike hī’’tiādi vuttaṃ. Yadi purejātaṃ taṃsahajātena vināpi atthipaccayo siyā, ‘‘navippayuttapaccayā atthiyā pañcā’’ti vattuṃ na sakkā, vuttañcetaṃ, tasmā viññāyati ‘‘purejātaṃ sahajātena saheva atthipaccayo hotī’’ti. Navippayutte bāvīsāti etthāpi eseva nayo. Tatthāti sanidassanattike. Atthivibhaṅgeti atthipaccayassa vibhajane. Tikamūlakekāvasānanti ‘‘sanidassanasappaṭigho ca anidassanasappaṭigho ca anidassanaappaṭigho ca dhammā anidassanasappaṭighassa dhammassa atthipaccayena paccayo’’ti evaṃ tikamūlako ekāvasāno pañho uddhaṭo. Paccayuddhāreti ca tattheva paccayuddhāre. Tathā ca so pañho uddhaṭo. Tayidaṃ kathaṃ, yadi purejātaṃ sahajāteneva saha atthipaccayo hotīti codanāyaṃ āha ‘‘taṃ vatthusahitassa…pe… paccayabhāvato’’ti. Tassattho – yadipi tattha sanidassanasappaṭighaggahaṇena ārammaṇapurejātassa atthipaccayabhāvo vutto, tathāpi anidassanaappaṭighaggahaṇato vatthumpi gahitanti vatthusahitassa ārammaṇapurejātassa sahajātena saheva atthipaccayabhāvo vuttoti. Pacchājātaṃ āhārindriyeheva saha atthipaccayo hoti, na purejātenāti adhippāyo. Anaññadhammatteti paccayadhammassa anaññatte. Sahajātena saha atthipaccayo hotīti yojanā. Sesapadadvayepi eseva nayo. Tatthāpi paṭiyogipurejātaṃyeva daṭṭhabbaṃ. ‘‘Atthipaccayavisesesu panā’’tiādinā attanā dassitaṃ vicāraṃ ‘‘evameta’’nti nigamanavasena paccāmasati.
உபாதி³ன்னத்திகவண்ணனா நிட்டி²தா.
Upādinnattikavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / பஞ்சபகரண-மூலடீகா • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 4. உபாதி³ன்னத்திகவண்ணனா • 4. Upādinnattikavaṇṇanā
