| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಖುದ್ದಸಿಕ್ಖಾ-ಮೂಲಸಿಕ್ಖಾ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
೨೨. ಉಪಾಹನನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ
22. Upāhananiddesavaṇṇanā
೧೭೫. ಗುಣಙ್ಗುಣೂಪಾಹನಾತಿ (ಮಹಾವ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨೪೫) ಚತುಪಟಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ವುಚ್ಚತಿ, ನ ಏಕದ್ವಿತಿಪಟಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕಪಲಾಸಿಕಂ ಉಪಾಹನಂ, ನ ಭಿಕ್ಖವೇ ದಿಗುಣಾ ಉಪಾಹನಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ, ನ ತಿಗುಣಾ ಉಪಾಹನಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ, ನ ಗುಣಙ್ಗುಣೂಪಾಹನಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ, ಯೋ ಧಾರೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೨೪೫) ವುತ್ತತ್ತಾ। ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಓಮುಕ್ಕಂ ಗುಣಙ್ಗುಣೂಪಾಹನಂ, ನ ಭಿಕ್ಖವೇ ನವಾ ಗುಣಙ್ಗುಣೂಪಾಹನಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ, ಯೋ ಧಾರೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೨೪೭) ವುತ್ತತ್ತಾ ‘‘ನವಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಸಬ್ಬತ್ಥಾಪಿ ಮಜ್ಝಿಮದೇಸೇ ಗಿಲಾನೋಪಿ ನವಂ ಗುಣಙ್ಗುಣೂಪಾಹನಂ ನ ಲಭತಿ, ಏಕವಾರಮ್ಪಿ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಪರಿಭುತ್ತಂ ಓಮುಕ್ಕಉಪಾಹನಸಙ್ಖಾತಂ ಲಭತಿ, ಪಚ್ಚನ್ತಿಮೇಸು ಜನಪದೇಸು ಗಿಲಾನೋ ನವಮ್ಪಿ ಲಭತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಬ್ಬಪಚ್ಚನ್ತಿಮೇಸು ಜನಪದೇಸು ಗುಣಙ್ಗುಣೂಪಾಹನ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೨೫೯) ಅವಿಸೇಸೇನ ವುತ್ತತ್ತಾ।
175.Guṇaṅguṇūpāhanāti (mahāva. aṭṭha. 245) catupaṭalato paṭṭhāya vuccati, na ekadvitipaṭalato paṭṭhāya ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ekapalāsikaṃ upāhanaṃ, na bhikkhave diguṇā upāhanā dhāretabbā, na tiguṇā upāhanā dhāretabbā, na guṇaṅguṇūpāhanā dhāretabbā, yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 245) vuttattā. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, omukkaṃ guṇaṅguṇūpāhanaṃ, na bhikkhave navā guṇaṅguṇūpāhanā dhāretabbā, yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 247) vuttattā ‘‘navā’’ti vuttaṃ. Sabbatthāpi majjhimadese gilānopi navaṃ guṇaṅguṇūpāhanaṃ na labhati, ekavārampi aññehi paribhuttaṃ omukkaupāhanasaṅkhātaṃ labhati, paccantimesu janapadesu gilāno navampi labhatīti veditabbaṃ ‘‘anujānāmi, bhikkhave, sabbapaccantimesu janapadesu guṇaṅguṇūpāhana’’nti (mahāva. 259) avisesena vuttattā.
ಸಬ್ಬಸ್ಸಾತಿ ಗಿಲಾನಸ್ಸಾಪಿ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸಾಪೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಮಜ್ಝಿಮದೇಸೇಪಿ ಪಚ್ಚನ್ತಿಮದೇಸೇಪಿ ಆರಾಮೇ ಆರಾಮೂಪಚಾರೇ ಗಿಲಾನಸ್ಸಾಪಿ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸಾಪಿ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಜ್ಝಾರಾಮೇ ಉಪಾಹನಂ ಧಾರೇತು’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೨೪೯) ವುತ್ತತ್ತಾ ಕಪ್ಪಿಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಬ್ಬತ್ಥಾತಿ ಆರಾಮೇಪಿ ಗಾಮೇಪಿ। ಅಕಲ್ಲಕಸ್ಸಾತಿ ಗಿಲಾನಸ್ಸ। ಏತ್ಥ ಪನ ಮಜ್ಝಿಮದೇಸೇ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಗುಣಙ್ಗುಣೂಪಾಹನಾ ಪರಿಭುತ್ತಾವ ಆರಾಮೇಪಿ ಗಾಮೇಪಿ ವಟ್ಟತಿ, ಪಚ್ಚನ್ತಿಮದೇಸೇ ಅಪರಿಭುತ್ತಾಪಿ। ಮಜ್ಝಿಮದೇಸೇಪಿ ಪಚ್ಚನ್ತಿಮದೇಸೇಪಿ ಭಗವತಾ ಗಿಲಾನಸ್ಸೇವ ಉಪಾಹನಾ ಅನುಞ್ಞಾತಾ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಸ್ಸ ಪಾದಾ ವಾ ದುಕ್ಖಾ, ಪಾದಾ ವಾ ಫಲಿತಾ, ಪಾದಖಿಲೋ ವಾ ಆಬಾಧೋ, ಉಪಾಹನಂ ಧಾರೇತು’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೨೪೯) ಚ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಗಿಲಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಉಪಾಹನೇನ ಗಾಮಂ ಪವಿಸಿತು’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೨೫೬) ವುತ್ತತ್ತಾ ಚ। ಮಜ್ಝಿಮದೇಸೇ ಚ ಗಿಲಾನೋ ನವಂ ಗುಣಙ್ಗುಣೂಪಾಹನಂ ಧಾರೇತುಂ ಯದಿ ಲಭತಿ, ಕಥಂ ಪದೇಸಪಞ್ಞತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ? ಸಬ್ಬತ್ಥ ಪನ ಭಗವತಾ ಗಿಲಾನಸ್ಸೇವ ಉಪಾಹನಾ ಅನುಞ್ಞಾತಾ, ತಸ್ಮಾ ಮಜ್ಝಿಮದೇಸೇ ಗಿಲಾನೋ ನವಂ ಗುಣಙ್ಗುಣೂಪಾಹನಂ ಲಭತೀತಿ ಗಹೇತಬ್ಬನ್ತಿ ವದನ್ತಿ।
Sabbassāti gilānassāpi agilānassāpīti attho. Majjhimadesepi paccantimadesepi ārāme ārāmūpacāre gilānassāpi agilānassāpi ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ajjhārāme upāhanaṃ dhāretu’’nti (mahāva. 249) vuttattā kappiyanti attho. Sabbatthāti ārāmepi gāmepi. Akallakassāti gilānassa. Ettha pana majjhimadese gilānassa guṇaṅguṇūpāhanā paribhuttāva ārāmepi gāmepi vaṭṭati, paccantimadese aparibhuttāpi. Majjhimadesepi paccantimadesepi bhagavatā gilānasseva upāhanā anuññātā ‘‘anujānāmi, bhikkhave, yassa pādā vā dukkhā, pādā vā phalitā, pādakhilo vā ābādho, upāhanaṃ dhāretu’’nti (mahāva. 249) ca ‘‘anujānāmi, bhikkhave, gilānena bhikkhunā saupāhanena gāmaṃ pavisitu’’nti (mahāva. 256) vuttattā ca. Majjhimadese ca gilāno navaṃ guṇaṅguṇūpāhanaṃ dhāretuṃ yadi labhati, kathaṃ padesapaññatti hotīti? Sabbattha pana bhagavatā gilānasseva upāhanā anuññātā, tasmā majjhimadese gilāno navaṃ guṇaṅguṇūpāhanaṃ labhatīti gahetabbanti vadanti.
೧೭೬-೯. ಸಬ್ಬಾವ ನೀಲಕಾ (ಮಹಾವ॰ ೨೪೬; ಮಹಾವ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨೪೬) ಸಬ್ಬನೀಲಕಾ। ಏಸ ನಯೋ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಓದಾತಕಾದೀಸುಪಿ। ಓದಾತಂ ಪನ ನೇವ ಪಾಳಿಯಂ, ನ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ, ಅನುಲೋಮವಸೇನ ಪನ ಇಧ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಮಹಾರಙ್ಗರತ್ತಾ ಸತಪದಿಪಿಟ್ಠಿವಣ್ಣಾ। ಮಹಾನಾಮರಙ್ಗರತ್ತಾ ಮನ್ದರತ್ತಾ। ಮಞ್ಜೇಟ್ಠಿಕಾ ಕಣವೇರಪುಪ್ಫವಣ್ಣಾ। ಪುಪ್ಫಲತಾದೀಹಿ ವಿಚಿತ್ತಾ ಚಿತ್ರಾ। ನೀಲಪೀತಾದಿವದ್ಧಿಕಾತಿ ಏತ್ಥ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಓದಾತಲೋಹಿತಮಞ್ಜೇಟ್ಠಿಕಮಹಾರಙ್ಗಮಹಾನಾಮರಙ್ಗರತ್ತಾದಿವಸೇನ ವದ್ಧಿಕಾ ಗಹಿತಾ। ಸೀಹಬ್ಯಗ್ಘುದ್ದಾಜಿನದೀಪೀನಂ ಚಮ್ಮೇಹಿ ಚಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಕೋಚೀತಿ ಗಿಲಾನೋಪಿ ಅಗಿಲಾನೋಪಿ।
176-9. Sabbāva nīlakā (mahāva. 246; mahāva. aṭṭha. 246) sabbanīlakā. Esa nayo sabbattha odātakādīsupi. Odātaṃ pana neva pāḷiyaṃ, na aṭṭhakathāyaṃ paṭikkhittaṃ, anulomavasena pana idha paṭikkhittanti veditabbaṃ. Mahāraṅgarattā satapadipiṭṭhivaṇṇā. Mahānāmaraṅgarattā mandarattā. Mañjeṭṭhikā kaṇaverapupphavaṇṇā. Pupphalatādīhi vicittā citrā. Nīlapītādivaddhikāti ettha ādi-saddena odātalohitamañjeṭṭhikamahāraṅgamahānāmaraṅgarattādivasena vaddhikā gahitā. Sīhabyagghuddājinadīpīnaṃ cammehi cāti sambandho. Kocīti gilānopi agilānopi.
೧೮೦. ಸಕಲಂ ವಾ ಏಕದೇಸಕಂ ವಾ ರಜನಂ ಚೋಳೇನ (ಮಹಾವ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨೪೬) ಪುಞ್ಛಿತ್ವಾ ವಳಞ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಖಲ್ಲಕಾದಿಕಂ ಪನ ಸಬ್ಬಂ ಹಾರಿತ್ವಾ ವಳಞ್ಜೇತಬ್ಬಂ। ಉಪಾಹನವಿನಿಚ್ಛಯೋ।
180. Sakalaṃ vā ekadesakaṃ vā rajanaṃ coḷena (mahāva. aṭṭha. 246) puñchitvā vaḷañjeyyāti attho. Khallakādikaṃ pana sabbaṃ hāritvā vaḷañjetabbaṃ. Upāhanavinicchayo.
ಉಪಾಹನನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Upāhananiddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
