| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਸਿਕ੍ਖਾ-ਮੂਲਸਿਕ੍ਖਾ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
੨੨. ਉਪਾਹਨਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ
22. Upāhananiddesavaṇṇanā
੧੭੫. ਗੁਣਙ੍ਗੁਣੂਪਾਹਨਾਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨੪੫) ਚਤੁਪਟਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਨ ਏਕਦ੍વਿਤਿਪਟਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਕਪਲਾਸਿਕਂ ਉਪਾਹਨਂ, ਨ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਦਿਗੁਣਾ ਉਪਾਹਨਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਤਿਗੁਣਾ ਉਪਾਹਨਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਗੁਣਙ੍ਗੁਣੂਪਾਹਨਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾ, ਯੋ ਧਾਰੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੨੪੫) વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ। ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਓਮੁਕ੍ਕਂ ਗੁਣਙ੍ਗੁਣੂਪਾਹਨਂ, ਨ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਨવਾ ਗੁਣਙ੍ਗੁਣੂਪਾਹਨਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾ, ਯੋ ਧਾਰੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੨੪੭) વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਨવਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਪਿ ਮਜ੍ਝਿਮਦੇਸੇ ਗਿਲਾਨੋਪਿ ਨવਂ ਗੁਣਙ੍ਗੁਣੂਪਾਹਨਂ ਨ ਲਭਤਿ, ਏਕવਾਰਮ੍ਪਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਂ ਓਮੁਕ੍ਕਉਪਾਹਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਲਭਤਿ, ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮੇਸੁ ਜਨਪਦੇਸੁ ਗਿਲਾਨੋ ਨવਮ੍ਪਿ ਲਭਤੀਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮੇਸੁ ਜਨਪਦੇਸੁ ਗੁਣਙ੍ਗੁਣੂਪਾਹਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੨੫੯) ਅવਿਸੇਸੇਨ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ।
175.Guṇaṅguṇūpāhanāti (mahāva. aṭṭha. 245) catupaṭalato paṭṭhāya vuccati, na ekadvitipaṭalato paṭṭhāya ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ekapalāsikaṃ upāhanaṃ, na bhikkhave diguṇā upāhanā dhāretabbā, na tiguṇā upāhanā dhāretabbā, na guṇaṅguṇūpāhanā dhāretabbā, yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 245) vuttattā. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, omukkaṃ guṇaṅguṇūpāhanaṃ, na bhikkhave navā guṇaṅguṇūpāhanā dhāretabbā, yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 247) vuttattā ‘‘navā’’ti vuttaṃ. Sabbatthāpi majjhimadese gilānopi navaṃ guṇaṅguṇūpāhanaṃ na labhati, ekavārampi aññehi paribhuttaṃ omukkaupāhanasaṅkhātaṃ labhati, paccantimesu janapadesu gilāno navampi labhatīti veditabbaṃ ‘‘anujānāmi, bhikkhave, sabbapaccantimesu janapadesu guṇaṅguṇūpāhana’’nti (mahāva. 259) avisesena vuttattā.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਾਤਿ ਗਿਲਾਨਸ੍ਸਾਪਿ ਅਗਿਲਾਨਸ੍ਸਾਪੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਮਜ੍ਝਿਮਦੇਸੇਪਿ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਦੇਸੇਪਿ ਆਰਾਮੇ ਆਰਾਮੂਪਚਾਰੇ ਗਿਲਾਨਸ੍ਸਾਪਿ ਅਗਿਲਾਨਸ੍ਸਾਪਿ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਜ੍ਝਾਰਾਮੇ ਉਪਾਹਨਂ ਧਾਰੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੨੪੯) વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕਪ੍ਪਿਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਆਰਾਮੇਪਿ ਗਾਮੇਪਿ। ਅਕਲ੍ਲਕਸ੍ਸਾਤਿ ਗਿਲਾਨਸ੍ਸ। ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਮਜ੍ਝਿਮਦੇਸੇ ਗਿਲਾਨਸ੍ਸ ਗੁਣਙ੍ਗੁਣੂਪਾਹਨਾ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਾવ ਆਰਾਮੇਪਿ ਗਾਮੇਪਿ વਟ੍ਟਤਿ, ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਦੇਸੇ ਅਪਰਿਭੁਤ੍ਤਾਪਿ। ਮਜ੍ਝਿਮਦੇਸੇਪਿ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਦੇਸੇਪਿ ਭਗવਤਾ ਗਿਲਾਨਸ੍ਸੇવ ਉਪਾਹਨਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਸ੍ਸ ਪਾਦਾ વਾ ਦੁਕ੍ਖਾ, ਪਾਦਾ વਾ ਫਲਿਤਾ, ਪਾਦਖਿਲੋ વਾ ਆਬਾਧੋ, ਉਪਾਹਨਂ ਧਾਰੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੨੪੯) ਚ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਗਿਲਾਨੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਸਉਪਾਹਨੇਨ ਗਾਮਂ ਪવਿਸਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੨੫੬) વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚ। ਮਜ੍ਝਿਮਦੇਸੇ ਚ ਗਿਲਾਨੋ ਨવਂ ਗੁਣਙ੍ਗੁਣੂਪਾਹਨਂ ਧਾਰੇਤੁਂ ਯਦਿ ਲਭਤਿ, ਕਥਂ ਪਦੇਸਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ? ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਨ ਭਗવਤਾ ਗਿਲਾਨਸ੍ਸੇવ ਉਪਾਹਨਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਮਜ੍ਝਿਮਦੇਸੇ ਗਿਲਾਨੋ ਨવਂ ਗੁਣਙ੍ਗੁਣੂਪਾਹਨਂ ਲਭਤੀਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ।
Sabbassāti gilānassāpi agilānassāpīti attho. Majjhimadesepi paccantimadesepi ārāme ārāmūpacāre gilānassāpi agilānassāpi ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ajjhārāme upāhanaṃ dhāretu’’nti (mahāva. 249) vuttattā kappiyanti attho. Sabbatthāti ārāmepi gāmepi. Akallakassāti gilānassa. Ettha pana majjhimadese gilānassa guṇaṅguṇūpāhanā paribhuttāva ārāmepi gāmepi vaṭṭati, paccantimadese aparibhuttāpi. Majjhimadesepi paccantimadesepi bhagavatā gilānasseva upāhanā anuññātā ‘‘anujānāmi, bhikkhave, yassa pādā vā dukkhā, pādā vā phalitā, pādakhilo vā ābādho, upāhanaṃ dhāretu’’nti (mahāva. 249) ca ‘‘anujānāmi, bhikkhave, gilānena bhikkhunā saupāhanena gāmaṃ pavisitu’’nti (mahāva. 256) vuttattā ca. Majjhimadese ca gilāno navaṃ guṇaṅguṇūpāhanaṃ dhāretuṃ yadi labhati, kathaṃ padesapaññatti hotīti? Sabbattha pana bhagavatā gilānasseva upāhanā anuññātā, tasmā majjhimadese gilāno navaṃ guṇaṅguṇūpāhanaṃ labhatīti gahetabbanti vadanti.
੧੭੬-੯. ਸਬ੍ਬਾવ ਨੀਲਕਾ (ਮਹਾવ॰ ੨੪੬; ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨੪੬) ਸਬ੍ਬਨੀਲਕਾ। ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਓਦਾਤਕਾਦੀਸੁਪਿ। ਓਦਾਤਂ ਪਨ ਨੇવ ਪਾਲ਼ਿਯਂ, ਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ, ਅਨੁਲੋਮવਸੇਨ ਪਨ ਇਧ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਮਹਾਰਙ੍ਗਰਤ੍ਤਾ ਸਤਪਦਿਪਿਟ੍ਠਿવਣ੍ਣਾ। ਮਹਾਨਾਮਰਙ੍ਗਰਤ੍ਤਾ ਮਨ੍ਦਰਤ੍ਤਾ। ਮਞ੍ਜੇਟ੍ਠਿਕਾ ਕਣવੇਰਪੁਪ੍ਫવਣ੍ਣਾ। ਪੁਪ੍ਫਲਤਾਦੀਹਿ વਿਚਿਤ੍ਤਾ ਚਿਤ੍ਰਾ। ਨੀਲਪੀਤਾਦਿવਦ੍ਧਿਕਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਓਦਾਤਲੋਹਿਤਮਞ੍ਜੇਟ੍ਠਿਕਮਹਾਰਙ੍ਗਮਹਾਨਾਮਰਙ੍ਗਰਤ੍ਤਾਦਿવਸੇਨ વਦ੍ਧਿਕਾ ਗਹਿਤਾ। ਸੀਹਬ੍ਯਗ੍ਘੁਦ੍ਦਾਜਿਨਦੀਪੀਨਂ ਚਮ੍ਮੇਹਿ ਚਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਕੋਚੀਤਿ ਗਿਲਾਨੋਪਿ ਅਗਿਲਾਨੋਪਿ।
176-9. Sabbāva nīlakā (mahāva. 246; mahāva. aṭṭha. 246) sabbanīlakā. Esa nayo sabbattha odātakādīsupi. Odātaṃ pana neva pāḷiyaṃ, na aṭṭhakathāyaṃ paṭikkhittaṃ, anulomavasena pana idha paṭikkhittanti veditabbaṃ. Mahāraṅgarattā satapadipiṭṭhivaṇṇā. Mahānāmaraṅgarattā mandarattā. Mañjeṭṭhikā kaṇaverapupphavaṇṇā. Pupphalatādīhi vicittā citrā. Nīlapītādivaddhikāti ettha ādi-saddena odātalohitamañjeṭṭhikamahāraṅgamahānāmaraṅgarattādivasena vaddhikā gahitā. Sīhabyagghuddājinadīpīnaṃ cammehi cāti sambandho. Kocīti gilānopi agilānopi.
੧੮੦. ਸਕਲਂ વਾ ਏਕਦੇਸਕਂ વਾ ਰਜਨਂ ਚੋਲ਼ੇਨ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨੪੬) ਪੁਞ੍ਛਿਤ੍વਾ વਲ਼ਞ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਖਲ੍ਲਕਾਦਿਕਂ ਪਨ ਸਬ੍ਬਂ ਹਾਰਿਤ੍વਾ વਲ਼ਞ੍ਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਉਪਾਹਨવਿਨਿਚ੍ਛਯੋ।
180. Sakalaṃ vā ekadesakaṃ vā rajanaṃ coḷena (mahāva. aṭṭha. 246) puñchitvā vaḷañjeyyāti attho. Khallakādikaṃ pana sabbaṃ hāritvā vaḷañjetabbaṃ. Upāhanavinicchayo.
ਉਪਾਹਨਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Upāhananiddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
