| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ခုဒ္ဒသိက္ခာ-မူလသိက္ခာ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
၁၅. ဥပဇ္ဈာစရိယဝတ္တနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ
15. Upajjhācariyavattaniddesavaṇṇanā
၁၄၅. ‘‘ဣဒံ တယာ ဒုက္ကတံ, ဒုဗ္ဘာသိတ’’န္တိအာဒီနိ ဝတ္ဝာ စောဒနတော, အတ္တနော ဝဇ္ဇံ အသ္သရန္တသ္သ သတုပ္ပာဒဝသေန သာရဏတော, သမ္မာ ပဋိပတ္တိယံ သာရဏတော ပဝတ္တာပနတော ဝာ ဝဇ္ဇာဝဇ္ဇံ ဥပနိဇ္ဈာယတိ ဘုသံ စိန္တေတီတိ ဥပဇ္ဈာ။ ဥပဇ္ဈာ ဧဝ ဥပဇ္ဈာယော။ ‘‘ဧဝံ တယာ ဗုဒ္ဓဝစနံ သဇ္ဈာယိတဗ္ဗံ, ဧဝံ အတိက္ကမိတဗ္ဗံ, ဧဝံ ပဋိက္ကမိတဗ္ဗ’’န္တိအာဒိနာ အာစာရသိက္ခာပနေ အာစရတိ ပဝတ္တတီတိ အာစရိယော။ သော စ နိသ္သယပဗ္ဗဇ္ဇာဥပသမ္ပဒာဓမ္မာစရိယဝသေန စတုဗ္ဗိဓော။ ဥပဇ္ဈာ စ အာစရိယော စ ဥပဇ္ဈာစရိယာ, တေ။ နိသ္သာယ ဝသမာနောတိ ဣမိနာ နိသ္သယပဗ္ဗဇ္ဇာဥပသမ္ပဒာဓမ္မန္တေဝာသိကေသု ယော နိသ္သာယ ဝသတိ, တံ ဒသ္သေတိ။ စတူသု ဟိ တေသု နိသ္သယန္တေဝာသိကေန ယာဝ အာစရိယံ နိသ္သာယ ဝသတိ, တာဝသဗ္ဗံ အာစရိယဝတ္တံ ကာတဗ္ဗံ, နေတရေဟိ။ ဣတရေဟိ, နိသ္သယမုတ္တကေဟိပိ ယာဝ စီဝရရဇနံ, တာဝ စ အရတိဝိနောဒနာဒိကဉ္စ ဝတ္တံ ကာတဗ္ဗံ။ အနာပုစ္ဆိတ္ဝာ ပတ္တစီဝရဒာနာဒိမ္ဟိ ပန ဧတေသံ အနာပတ္တိ။ သဒ္ဓိဝိဟာရိကသ္သ ပန ဥပဇ္ဈာယာနံ ယာဝ စီဝရရဇနံ, တာဝ စ အရတိဝိနောဒနာဒိကဉ္စ အကရောန္တသ္သ နိသ္သယမုတ္တကသ္သာပိ အမုတ္တကသ္သာပိ အာပတ္တိယေဝ။ ဧကစ္စသ္သ ပတ္တဒာနာဒိတော ပဋ္ဌာယ အမုတ္တနိသ္သယသ္သေဝ အာပတ္တိ။ တေသု မဇ္ဈေ ဒ္ဝေ အာစရိယသ္သ ယာဝဇီဝံ ဘာရာ။ ဣတရေ ပန ယာဝ သမီပေ ဝသန္တိ, တာဝဒေဝ, တသ္မာ အာစရိယေနာပိ တေသု သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ, ဥပဇ္ဈာယေန သဒ္ဓိဝိဟာရိကေသု ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထိ။ သုပေသလောတိ ပိယံ သီလမသ္သာတိ ပေသလော, ဝုဒ္ဓိ, ယ-လောပေန ဤ-ကာရသ္သ အတ္တကရဏေန, သုဋ္ဌု ပေသလော သုပေသလော, သိက္ခာကာမောတိ အတ္ထော။ ‘‘ဒန္တကဋ္ဌ’’န္တိအာဒိ ‘‘ဒဒေ’’တိမသ္သ ကမ္မံ။ ဒဒေတိ သမ္မာ အာဒရေန ယထာဓိပ္ပာယံ ဒဒေယ္ယာတိ အတ္ထော။ ကာလေတိ တဒနုရူပေ ကာလေ။
145. ‘‘Idaṃ tayā dukkataṃ, dubbhāsita’’ntiādīni vatvā codanato, attano vajjaṃ assarantassa satuppādavasena sāraṇato, sammā paṭipattiyaṃ sāraṇato pavattāpanato vā vajjāvajjaṃ upanijjhāyati bhusaṃ cintetīti upajjhā. Upajjhā eva upajjhāyo. ‘‘Evaṃ tayā buddhavacanaṃ sajjhāyitabbaṃ, evaṃ atikkamitabbaṃ, evaṃ paṭikkamitabba’’ntiādinā ācārasikkhāpane ācarati pavattatīti ācariyo. So ca nissayapabbajjāupasampadādhammācariyavasena catubbidho. Upajjhā ca ācariyo ca upajjhācariyā, te. Nissāya vasamānoti iminā nissayapabbajjāupasampadādhammantevāsikesu yo nissāya vasati, taṃ dasseti. Catūsu hi tesu nissayantevāsikena yāva ācariyaṃ nissāya vasati, tāvasabbaṃ ācariyavattaṃ kātabbaṃ, netarehi. Itarehi, nissayamuttakehipi yāva cīvararajanaṃ, tāva ca arativinodanādikañca vattaṃ kātabbaṃ. Anāpucchitvā pattacīvaradānādimhi pana etesaṃ anāpatti. Saddhivihārikassa pana upajjhāyānaṃ yāva cīvararajanaṃ, tāva ca arativinodanādikañca akarontassa nissayamuttakassāpi amuttakassāpi āpattiyeva. Ekaccassa pattadānādito paṭṭhāya amuttanissayasseva āpatti. Tesu majjhe dve ācariyassa yāvajīvaṃ bhārā. Itare pana yāva samīpe vasanti, tāvadeva, tasmā ācariyenāpi tesu sammā vattitabbaṃ, upajjhāyena saddhivihārikesu vattabbameva natthi. Supesaloti piyaṃ sīlamassāti pesalo, vuddhi, ya-lopena ī-kārassa attakaraṇena, suṭṭhu pesalo supesalo, sikkhākāmoti attho. ‘‘Dantakaṭṭha’’ntiādi ‘‘dade’’timassa kammaṃ. Dadeti sammā ādarena yathādhippāyaṃ dadeyyāti attho. Kāleti tadanurūpe kāle.
၁၄၆. ပတ္တေ စ။ပေ.။ စီဝရေ စ ဝတ္တံ စရေတိ သမ္ဗန္ဓော။ စရေတိ ကရေယ္ယ။ တတ္ထ နီစံ ကတ္ဝာ သာဓုကံ အပရိဃံသန္တေန ဓောဝနံ, မုဟုတ္တံ ဥဏ္ဟေ ဩတာပနံ, ဌပနဋ္ဌာနံ ဥပပရိက္ခိတ္ဝာ စမ္မာဒိနာ ကေနစိ အန္တရဟိတာယ နိက္ခိပနံ ပတ္တေ ဝတ္တံ။ ဂာမံ ပဝိသန္တာနံ နိဝာသနကာယဗန္ဓနသင္ဃာဋိဒာနံ, ဓောဝိတ္ဝာ သောဒကပတ္တသ္သ ဒာနံ ဂာမပ္ပဝေသေ ဝတ္တံ။ ယဒိ အာကင္ခန္တိ, ပရိမဏ္ဍလံ နိဝာသေတ္ဝာ စ ပာရုပိတ္ဝာ စ နာတိဒူရနစ္စာသန္နေ ဂမနံ, ပတ္တပရိယာပန္နဂ္ဂဟဏဉ္စ ဂမနေ ဝတ္တံ။ နိဝတ္တေန္တေ ပန ပဌမတရံ အာဂန္တ္ဝာ အာသနပညာပနံ, ပာဒောဒကာဒိဥပနိက္ခိပနံ, ပတ္တစီဝရပ္ပဋိဂ္ဂဟဏံ အာဂမေ အာဂမနေ ဝတ္တံ။ ဘဏန္တာနံ အန္တရာ ကထာအနောပာတနံ သဗ္ဗတ္ထ ဝတ္တံ။ အာသနပညာပနံ, ဥဋ္ဌိတေသု အာသနဥဒ္ဓရဏံ, ပာဒပီဌကထလာနံ ဥပနိက္ခိပနံ, ပဋိသာမနဉ္စ အာသနေ ပာဒပီဌေ ပာဒကထလေ စ ဝတ္တံ။ ဓောတပာဒဋ္ဌပနကံ ပာဒပီဌံ။ အညံ ကထလံ။ ဥပာဟနာ စ စီဝရဉ္စာတိ ဒ္ဝန္ဒော, တသ္မိံ။ သုက္ခအလ္လစောဠေဟိ ပုဉ္ဆနံ ဥပာဟနာယ ဝတ္တံ။ သိန္နစီဝရသ္သ မုဟုတ္တံ ဩတာပနံ, စတုရင္ဂုလံ ကဏ္ဏံ ဥသ္သာရေတ္ဝာ စီဝရသံဟရဏဉ္စ စီဝရေ ဝတ္တံ။
146. Patte ca…pe… cīvare ca vattaṃ careti sambandho. Careti kareyya. Tattha nīcaṃ katvā sādhukaṃ aparighaṃsantena dhovanaṃ, muhuttaṃ uṇhe otāpanaṃ, ṭhapanaṭṭhānaṃ upaparikkhitvā cammādinā kenaci antarahitāya nikkhipanaṃ patte vattaṃ. Gāmaṃ pavisantānaṃ nivāsanakāyabandhanasaṅghāṭidānaṃ, dhovitvā sodakapattassa dānaṃ gāmappavese vattaṃ. Yadi ākaṅkhanti, parimaṇḍalaṃ nivāsetvā ca pārupitvā ca nātidūranaccāsanne gamanaṃ, pattapariyāpannaggahaṇañca gamane vattaṃ. Nivattente pana paṭhamataraṃ āgantvā āsanapaññāpanaṃ, pādodakādiupanikkhipanaṃ, pattacīvarappaṭiggahaṇaṃ āgame āgamane vattaṃ. Bhaṇantānaṃ antarā kathāanopātanaṃ sabbattha vattaṃ. Āsanapaññāpanaṃ, uṭṭhitesu āsanauddharaṇaṃ, pādapīṭhakathalānaṃ upanikkhipanaṃ, paṭisāmanañca āsane pādapīṭhe pādakathale ca vattaṃ. Dhotapādaṭṭhapanakaṃ pādapīṭhaṃ. Aññaṃ kathalaṃ. Upāhanā ca cīvarañcāti dvando, tasmiṃ. Sukkhaallacoḷehi puñchanaṃ upāhanāya vattaṃ. Sinnacīvarassa muhuttaṃ otāpanaṃ, caturaṅgulaṃ kaṇṇaṃ ussāretvā cīvarasaṃharaṇañca cīvare vattaṃ.
၁၄၇. ပရိဘောဇနီယ။ပေ.။ ပသ္သာဝဋ္ဌာနိသု စ ဝိဟာရသောဓနေ စ ပုန ပညာပနေ စ ဝတ္တံ တထာတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဝစ္စဉ္စ ပသ္သာဝော စ ဝစ္စပသ္သာဝာ။ တိဋ္ဌတိ ဧတ္ထာတိ ဌာနီ, ကုဋိ။ ဝစ္စပသ္သာဝာနံ ဌာနီတိ တပ္ပုရိသော။ အထ ဝာ တိဋ္ဌတိ ဧတ္ထာတိ ဌာနံ, သောယေဝ သမာသော, ဝစ္စပသ္သာဝသ္သ စ ပတနဋ္ဌာနံ, တံ အသ္သ အတ္ထီတိ ဣဋ္ဌဂေဟာဒိ။ ပရိဘောဇနီယဉ္စ ပာနီယဉ္စ ဝစ္စပသ္သာဝဋ္ဌာနီ စ ပရိ။ပေ.။ ဋ္ဌာနီ။ တာသု တေသု ဝာ။ ပာဒောဒကဥဏ္ဟသီတနဟာနောဒကပ္ပဋိယာဒာပနံ ပရိဘောဇနီယေ ဝတ္တံ။ ပာတဗ္ဗပာနီယေန ပုစ္ဆနံ ဥပဋ္ဌာပနဉ္စ ပာနီယေ ဝတ္တံ။ သမ္မဇ္ဇနပာနီယဥပဋ္ဌာပနံ ဝစ္စပသ္သာဝဋ္ဌာနီသု ဝတ္တံ။ ပဌမံ ပတ္တစီဝရာဒီနိ ဟရာပေတ္ဝာ ဧကမန္တေ နိက္ခိပနာဒိ, ဥလ္လောကတော ပဋ္ဌာယ မက္ကဋသန္တာနံ ဩဟာရေတ္ဝာ သမ္မဇ္ဇနဉ္စ ဝိဟာရသောဓနေ ဝတ္တံ။ ဩတာပေတ္ဝာ သောဓေတ္ဝာ ပပ္ဖောဋေတ္ဝာ အတိဟရိတ္ဝာ ယထာဌာနေ ဘူမတ္ထရဏာဒိပညာပနံ ပုန ပညာပနေ ဝတ္တံ။ တထာတိ ဣမိနာ ‘‘စရေ’’တိ ဣဒံ အတိဒိသတိ။
147. Paribhojanīya…pe… passāvaṭṭhānisu ca vihārasodhane ca puna paññāpane ca vattaṃ tathāti sambandho. Vaccañca passāvo ca vaccapassāvā. Tiṭṭhati etthāti ṭhānī, kuṭi. Vaccapassāvānaṃ ṭhānīti tappuriso. Atha vā tiṭṭhati etthāti ṭhānaṃ, soyeva samāso, vaccapassāvassa ca patanaṭṭhānaṃ, taṃ assa atthīti iṭṭhagehādi. Paribhojanīyañca pānīyañca vaccapassāvaṭṭhānī ca pari…pe… ṭṭhānī. Tāsu tesu vā. Pādodakauṇhasītanahānodakappaṭiyādāpanaṃ paribhojanīye vattaṃ. Pātabbapānīyena pucchanaṃ upaṭṭhāpanañca pānīye vattaṃ. Sammajjanapānīyaupaṭṭhāpanaṃ vaccapassāvaṭṭhānīsu vattaṃ. Paṭhamaṃ pattacīvarādīni harāpetvā ekamante nikkhipanādi, ullokato paṭṭhāya makkaṭasantānaṃ ohāretvā sammajjanañca vihārasodhane vattaṃ. Otāpetvā sodhetvā papphoṭetvā atiharitvā yathāṭhāne bhūmattharaṇādipaññāpanaṃ puna paññāpane vattaṃ. Tathāti iminā ‘‘care’’ti idaṃ atidisati.
၁၄၈. ဝိဟာရံ သောဓေန္တော ဘိက္ခု ပဋိဝာတေ ဝာ သင္ဂဏေ ဝာ ပာနီယသာမန္တာ ဝာ သယနာသနံ န ပပ္ဖောဋေယ္ယာတိ သမ္ဗန္ဓော။ ပာနီယ-သဒ္ဒေန ပရိဘောဇနီယဉ္စ သင္ဂဟိတံ။ ပဋိဝာတေတိ ဥပရိဝာတေ။ သင္ဂဏေတိ ဗဟူနံ သမောသရဏေ ဝိဝဋပ္ပဒေသေ။ သယနာသနံ နာမ ဘူမတ္ထရဏမဉ္စာဒိ။
148. Vihāraṃ sodhento bhikkhu paṭivāte vā saṅgaṇe vā pānīyasāmantā vā sayanāsanaṃ na papphoṭeyyāti sambandho. Pānīya-saddena paribhojanīyañca saṅgahitaṃ. Paṭivāteti uparivāte. Saṅgaṇeti bahūnaṃ samosaraṇe vivaṭappadese. Sayanāsanaṃ nāma bhūmattharaṇamañcādi.
၁၄၉. န္ဟာနေ ဝတ္တံ စရေ, န္ဟာတသ္သ ကာတဗ္ဗေ စရေတိ သမ္ဗန္ဓသ္သ ပုရိသာဓီနတာယ သမ္ဗန္ဓော ဝေဒိတဗ္ဗော ။ စီဝရပ္ပဋိဂ္ဂဟဏဂတ္တပရိကမ္မကရဏံ နဟာနေ ဝတ္တံ။ ကာတဗ္ဗေ စရေတိ ဂတ္တတော ဥဒကသမ္မဇ္ဇနနိဝာသနဒာနာဒိကိစ္စေ ပဝတ္တေယ္ယာတိ အတ္ထော။ ‘‘ဝနပ္ပဂုမ္ဗေ’’တိအာဒီသု ဝိယ သိသ္သ ဧ-ကာရာဒေသံ ရူပံ, တသ္မာ ကာတဗ္ဗံ ဝတ္တံ စရေယ္ယာတိ ယောဇေတ္ဝာ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဗုဓာ ပန ‘‘န္ဟာနေ န္ဟာတသ္သ ကာတဗ္ဗေ ဝတ္တံ စရေ’’တိ ယောဇေတ္ဝာ အတ္ထံ ဝဒန္တိ။ ဧဝံ သတိ ကာတဗ္ဗ-သဒ္ဒသ္သ ကမ္မသာဓနတ္တာ ဝတ္တမေဝ ကာတဗ္ဗံ နာမာတိ ‘‘ဝတ္တေ ဝတ္တံ စရေ’’တိ ဝုတ္တံ ဝိယ ဟောတီတိ ဝိရုဇ္ဈတိ။ ‘‘နဟာတေန နဟာတသ္သာ’’တိ ဝာ ပာဌော, ဥဒကေ ဂတ္တပရိကမ္မေန ထေရံ ပဌမံ နဟာပေတ္ဝာ သယမ္ပိ နဟာတေနာတိ အတ္ထော။ ပာဠိယမ္ပိ ‘‘နဟာတေန ပဌမတရံ ဥတ္တရိတ္ဝာ’’တိ (မဟာဝ. ၆၇) အတ္ထိ။ အထ ရင္ဂပာကေ ဓောဝနေ သိဗ္ဗနေ စ ဝတ္တံ စရေတိ သမ္ဗန္ဓော, ရဇနပာကေ စီဝရဓောဝနေ စီဝရသိဗ္ဗနေ စာတိ အတ္ထော။ ရဇန္တော စီဝရေ ထေဝေ ဌိတေ န ဝဇေတိ သမ္ဗန္ဓော။ ရဇန္တောတိ စီဝရံ ရဇန္တော။ ထေဝေတိ ရဇနဗိန္ဒုမ္ဟိ။
149. Nhāne vattaṃ care, nhātassa kātabbe careti sambandhassa purisādhīnatāya sambandho veditabbo . Cīvarappaṭiggahaṇagattaparikammakaraṇaṃ nahāne vattaṃ. Kātabbe careti gattato udakasammajjananivāsanadānādikicce pavatteyyāti attho. ‘‘Vanappagumbe’’tiādīsu viya sissa e-kārādesaṃ rūpaṃ, tasmā kātabbaṃ vattaṃ careyyāti yojetvā veditabbaṃ. Budhā pana ‘‘nhāne nhātassa kātabbe vattaṃ care’’ti yojetvā atthaṃ vadanti. Evaṃ sati kātabba-saddassa kammasādhanattā vattameva kātabbaṃ nāmāti ‘‘vatte vattaṃ care’’ti vuttaṃ viya hotīti virujjhati. ‘‘Nahātena nahātassā’’ti vā pāṭho, udake gattaparikammena theraṃ paṭhamaṃ nahāpetvā sayampi nahātenāti attho. Pāḷiyampi ‘‘nahātena paṭhamataraṃ uttaritvā’’ti (mahāva. 67) atthi. Atha raṅgapāke dhovane sibbane ca vattaṃ careti sambandho, rajanapāke cīvaradhovane cīvarasibbane cāti attho. Rajanto cīvare theve ṭhite na vajeti sambandho. Rajantoti cīvaraṃ rajanto. Theveti rajanabindumhi.
၁၅၀. ဧကစ္စသ္သာတိ အာစရိယုပဇ္ဈာယာနံ ဝေရိနော ပုဂ္ဂလသ္သ ပတ္တံ ဝာ စီဝရာနိ ဝာ ကိဉ္စနံ ပရိက္ခာရံ ဝာ န ဒဒေယ္ယ န ဂဏ္ဟေယ္ယ ဝာတိ သမ္ဗန္ဓော။ တတ္ထ န ဒဒေယ္ယ န ဂဏ္ဟေယ္ယာတိ ပဋိသာမနတ္ထာယပိ န ဒဒေယ္ယ, န ဂဏ္ဟေယ္ယ ဝာတိ အတ္ထော။ ‘‘အာကိဉ္စန’’န္တိအာဒီသု ဝိယ ကိဉ္စန-သဒ္ဒော ဒဋ္ဌဗ္ဗော, တသ္သ ကိဉ္စီတိ အတ္ထော။ ကိဉ္စိနန္တိ ဝာ ပာဌော, ကိဉ္စိ နံ ပရိက္ခာရန္တိ ယောဇနာ။ ပဒသိဒ္ဓိဝသေနေတ္ထ နန္တိ တ-သဒ္ဒပ္ပယောဂော ကတော။
150.Ekaccassāti ācariyupajjhāyānaṃ verino puggalassa pattaṃ vā cīvarāni vā kiñcanaṃ parikkhāraṃ vā na dadeyya na gaṇheyya vāti sambandho. Tattha na dadeyya na gaṇheyyāti paṭisāmanatthāyapi na dadeyya, na gaṇheyya vāti attho. ‘‘Ākiñcana’’ntiādīsu viya kiñcana-saddo daṭṭhabbo, tassa kiñcīti attho. Kiñcinanti vā pāṭho, kiñci naṃ parikkhāranti yojanā. Padasiddhivasenettha nanti ta-saddappayogo kato.
၁၅၁-၂. ပစ္ဆတော ကာတုန္တိ ပစ္ဆာသမဏံ ကာတုံ။ တသ္သာတိ ဧကစ္စသ္သ။ ပစ္ဆတောတိ ပစ္ဆာသမဏော ဟုတ္ဝာ။ နိန္နေတုန္တိ ဧကစ္စသ္သ နီဟရိတုံ။ သဗ္ဗတ္ထ အနာပုစ္ဆာ န ဝဋ္ဋတီတိ ယောဇေတဗ္ဗံ။ ကိစ္စယံ ဝာတိ ဝေယ္ယာဝစ္စာဒိ ယံ ကိဉ္စိ ကိစ္စံ ဝာ။ ကိစ္စမေဝ ကိစ္စယံ, ကသ္သ ယော ‘‘သေနိယော’’တိအာဒီသု ဝိယ။ ပရိကမ္မံ ဝာတိ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မာဒိပရိကမ္မံ။ အတ္တနော ကာရာပေတုံ ဝာတိ ဧကစ္စေန အတ္တနော ကာရာပေတုံ ဝာ။ ကာတုံ ဝာတိ တသ္သ အတ္တနာ ကာတုံ ဝာ။
151-2.Pacchato kātunti pacchāsamaṇaṃ kātuṃ. Tassāti ekaccassa. Pacchatoti pacchāsamaṇo hutvā. Ninnetunti ekaccassa nīharituṃ. Sabbattha anāpucchā na vaṭṭatīti yojetabbaṃ. Kiccayaṃ vāti veyyāvaccādi yaṃ kiñci kiccaṃ vā. Kiccameva kiccayaṃ, kassa yo ‘‘seniyo’’tiādīsu viya. Parikammaṃ vāti piṭṭhiparikammādiparikammaṃ. Attano kārāpetuṃ vāti ekaccena attano kārāpetuṃ vā. Kātuṃ vāti tassa attanā kātuṃ vā.
၁၅၃. သီမတော နိဂ္ဂတာ ဗဟိဘူတာ နိသ္သီမာ, တံ။ အာစရိယုပဇ္ဈာယေသု အဝတ္ဝာ ဒူရံ ဘိက္ခာစာရံ ဂတေသုပိ အပသ္သန္တေန ဂာမော ပဝိသိတဗ္ဗော။ ဒိဋ္ဌဋ္ဌာနတော ပဋ္ဌာယ ပန အာပုစ္ဆိတုံယေဝ ဝဋ္ဋတိ။ အတ္တနော ကိစ္စယံ ဝာပီတိ အတ္တနော သီမာယပိ ပတ္တပစနစီဝရရဇနာဒိကံ သကံ ကရဏီယံ ဝာပိ ကာတုံ။
153. Sīmato niggatā bahibhūtā nissīmā, taṃ. Ācariyupajjhāyesu avatvā dūraṃ bhikkhācāraṃ gatesupi apassantena gāmo pavisitabbo. Diṭṭhaṭṭhānato paṭṭhāya pana āpucchituṃyeva vaṭṭati. Attano kiccayaṃ vāpīti attano sīmāyapi pattapacanacīvararajanādikaṃ sakaṃ karaṇīyaṃ vāpi kātuṃ.
၁၅၄. အရတိန္တိ သာသနေ အနဘိရတိံ။ သင္ဃာယတ္တေသု ကမ္မေသူတိ ပရိဝာသာဒိတဇ္ဇနီယာဒီသု သင္ဃပ္ပဋိဗဒ္ဓေသု ကမ္မေသု။ ဥသ္သုက္ကံ ဝာပီတိ အာစရိယုပဇ္ဈာယေသု ဂရုဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နေသု, ကမ္မာရဟေသု စ ‘‘ကိန္တိ နု ခော သင္ဃော ပရိဝာသံ ဒဒေယ္ယာ’’တိအာဒိနာ ဥသ္သာဟံ ဝာပိ။
154.Aratinti sāsane anabhiratiṃ. Saṅghāyattesu kammesūti parivāsāditajjanīyādīsu saṅghappaṭibaddhesu kammesu. Ussukkaṃ vāpīti ācariyupajjhāyesu garudhammaṃ ajjhāpannesu, kammārahesu ca ‘‘kinti nu kho saṅgho parivāsaṃ dadeyyā’’tiādinā ussāhaṃ vāpi.
၁၅၅. ဂိလာနေသု ဥပဋ္ဌေယ္ယာတိ ‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဂိလာနုပဋ္ဌာကော အလံ ဂိလာနံ ဥပဋ္ဌာတုံ, ပဋိဗလော ဟောတိ ဘေသဇ္ဇံ သံဝိဓာတုံ, သပ္ပာယာသပ္ပာယံ ဇာနာတိ, အသပ္ပာယံ အပနာမေတိ, သပ္ပာယံ ဥပနာမေတိ, မေတ္တစိတ္တော ဂိလာနံ ဥပဋ္ဌာတိ နော အာမိသန္တရော, အဇေဂုစ္ဆီ ဟောတိ ဥစ္စာရံ ဝာ ပသ္သာဝံ ဝာ ခေဠံ ဝာ ဝန္တံ ဝာ နီဟာတုံ, ပဋိဗလော ဟောတိ ဂိလာနံ ကာလေန ကာလံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒသ္သေတုံ သမာဒပေတုံ သမုတ္တေဇေတုံ သမ္ပဟံသေတု’’န္တိ (မဟာဝ. ၃၆၆) ဧဝံ ဝုတ္တပဉ္စင္ဂသမန္နာဂတေန ဟုတ္ဝာ ဂိလာနေသု ဥပဋ္ဌဟေယ္ယာတိ အတ္ထော။ ဣမိနာ သဗ္ဗေဟိပိ အာစရိတဗ္ဗံ ဂိလာနဝတ္တံ ဥပဒိသတိ။ ဝုဋ္ဌာနန္တိ ဂေလညာ ဝုဋ္ဌိတံ။ အာဂမေတိ အာဂမေယ္ယ, ဩလောကေယ္ယာတိ အတ္ထော။ ဥပဇ္ဈာစရိယေဟိ စ သဒ္ဓိဝိဟာရိကအန္တေဝာသိကေသု ယဒိ တေ ဂိလာနာ ဟောန္တိ, အာဒိတော ပဋ္ဌာယ စီဝရေ ရဇနပရိယောသာနဉ္စ အရတိဝိနောဒနာဒိကဉ္စ ဝတ္တံ, အဂိလာနေသု ပန ဥဒ္ဒေသပရိပုစ္ဆာ ဩဝာဒာနုသာသနိယာ အနုဂ္ဂဟောပတ္တစီဝရာဒိဒာနဉ္စာတိ သဗ္ဗံ ကာတဗ္ဗံ။ တေနေဝ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တံ ‘‘တသ္မာ အာစရိယေနာပိ တေသု သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ, ဥပဇ္ဈာယေန သဒ္ဓိဝိဟာရိကေသု ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထီ’’တိ။
155.Gilānesu upaṭṭheyyāti ‘‘pañcahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato gilānupaṭṭhāko alaṃ gilānaṃ upaṭṭhātuṃ, paṭibalo hoti bhesajjaṃ saṃvidhātuṃ, sappāyāsappāyaṃ jānāti, asappāyaṃ apanāmeti, sappāyaṃ upanāmeti, mettacitto gilānaṃ upaṭṭhāti no āmisantaro, ajegucchī hoti uccāraṃ vā passāvaṃ vā kheḷaṃ vā vantaṃ vā nīhātuṃ, paṭibalo hoti gilānaṃ kālena kālaṃ dhammiyā kathāya sandassetuṃ samādapetuṃ samuttejetuṃ sampahaṃsetu’’nti (mahāva. 366) evaṃ vuttapañcaṅgasamannāgatena hutvā gilānesu upaṭṭhaheyyāti attho. Iminā sabbehipi ācaritabbaṃ gilānavattaṃ upadisati. Vuṭṭhānanti gelaññā vuṭṭhitaṃ. Āgameti āgameyya, olokeyyāti attho. Upajjhācariyehi ca saddhivihārikaantevāsikesu yadi te gilānā honti, ādito paṭṭhāya cīvare rajanapariyosānañca arativinodanādikañca vattaṃ, agilānesu pana uddesaparipucchā ovādānusāsaniyā anuggahopattacīvarādidānañcāti sabbaṃ kātabbaṃ. Teneva heṭṭhā vuttaṃ ‘‘tasmā ācariyenāpi tesu sammā vattitabbaṃ, upajjhāyena saddhivihārikesu vattabbameva natthī’’ti.
ဥပဇ္ဈာစရိယဝတ္တနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Upajjhācariyavattaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
