| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಖುದ್ದಸಿಕ್ಖಾ-ಮೂಲಸಿಕ್ಖಾ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
೧೫. ಉಪಜ್ಝಾಚರಿಯವತ್ತನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ
15. Upajjhācariyavattaniddesavaṇṇanā
೧೪೫. ‘‘ಇದಂ ತಯಾ ದುಕ್ಕತಂ, ದುಬ್ಭಾಸಿತ’’ನ್ತಿಆದೀನಿ ವತ್ವಾ ಚೋದನತೋ, ಅತ್ತನೋ ವಜ್ಜಂ ಅಸ್ಸರನ್ತಸ್ಸ ಸತುಪ್ಪಾದವಸೇನ ಸಾರಣತೋ, ಸಮ್ಮಾ ಪಟಿಪತ್ತಿಯಂ ಸಾರಣತೋ ಪವತ್ತಾಪನತೋ ವಾ ವಜ್ಜಾವಜ್ಜಂ ಉಪನಿಜ್ಝಾಯತಿ ಭುಸಂ ಚಿನ್ತೇತೀತಿ ಉಪಜ್ಝಾ। ಉಪಜ್ಝಾ ಏವ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ। ‘‘ಏವಂ ತಯಾ ಬುದ್ಧವಚನಂ ಸಜ್ಝಾಯಿತಬ್ಬಂ, ಏವಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತಬ್ಬಂ, ಏವಂ ಪಟಿಕ್ಕಮಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ಆಚಾರಸಿಕ್ಖಾಪನೇ ಆಚರತಿ ಪವತ್ತತೀತಿ ಆಚರಿಯೋ। ಸೋ ಚ ನಿಸ್ಸಯಪಬ್ಬಜ್ಜಾಉಪಸಮ್ಪದಾಧಮ್ಮಾಚರಿಯವಸೇನ ಚತುಬ್ಬಿಧೋ। ಉಪಜ್ಝಾ ಚ ಆಚರಿಯೋ ಚ ಉಪಜ್ಝಾಚರಿಯಾ, ತೇ। ನಿಸ್ಸಾಯ ವಸಮಾನೋತಿ ಇಮಿನಾ ನಿಸ್ಸಯಪಬ್ಬಜ್ಜಾಉಪಸಮ್ಪದಾಧಮ್ಮನ್ತೇವಾಸಿಕೇಸು ಯೋ ನಿಸ್ಸಾಯ ವಸತಿ, ತಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಚತೂಸು ಹಿ ತೇಸು ನಿಸ್ಸಯನ್ತೇವಾಸಿಕೇನ ಯಾವ ಆಚರಿಯಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ವಸತಿ, ತಾವಸಬ್ಬಂ ಆಚರಿಯವತ್ತಂ ಕಾತಬ್ಬಂ, ನೇತರೇಹಿ। ಇತರೇಹಿ, ನಿಸ್ಸಯಮುತ್ತಕೇಹಿಪಿ ಯಾವ ಚೀವರರಜನಂ, ತಾವ ಚ ಅರತಿವಿನೋದನಾದಿಕಞ್ಚ ವತ್ತಂ ಕಾತಬ್ಬಂ। ಅನಾಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರದಾನಾದಿಮ್ಹಿ ಪನ ಏತೇಸಂ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಸ್ಸ ಪನ ಉಪಜ್ಝಾಯಾನಂ ಯಾವ ಚೀವರರಜನಂ, ತಾವ ಚ ಅರತಿವಿನೋದನಾದಿಕಞ್ಚ ಅಕರೋನ್ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಯಮುತ್ತಕಸ್ಸಾಪಿ ಅಮುತ್ತಕಸ್ಸಾಪಿ ಆಪತ್ತಿಯೇವ। ಏಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪತ್ತದಾನಾದಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅಮುತ್ತನಿಸ್ಸಯಸ್ಸೇವ ಆಪತ್ತಿ। ತೇಸು ಮಜ್ಝೇ ದ್ವೇ ಆಚರಿಯಸ್ಸ ಯಾವಜೀವಂ ಭಾರಾ। ಇತರೇ ಪನ ಯಾವ ಸಮೀಪೇ ವಸನ್ತಿ, ತಾವದೇವ, ತಸ್ಮಾ ಆಚರಿಯೇನಾಪಿ ತೇಸು ಸಮ್ಮಾ ವತ್ತಿತಬ್ಬಂ, ಉಪಜ್ಝಾಯೇನ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕೇಸು ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ ನತ್ಥಿ। ಸುಪೇಸಲೋತಿ ಪಿಯಂ ಸೀಲಮಸ್ಸಾತಿ ಪೇಸಲೋ, ವುದ್ಧಿ, ಯ-ಲೋಪೇನ ಈ-ಕಾರಸ್ಸ ಅತ್ತಕರಣೇನ, ಸುಟ್ಠು ಪೇಸಲೋ ಸುಪೇಸಲೋ, ಸಿಕ್ಖಾಕಾಮೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ದನ್ತಕಟ್ಠ’’ನ್ತಿಆದಿ ‘‘ದದೇ’’ತಿಮಸ್ಸ ಕಮ್ಮಂ। ದದೇತಿ ಸಮ್ಮಾ ಆದರೇನ ಯಥಾಧಿಪ್ಪಾಯಂ ದದೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕಾಲೇತಿ ತದನುರೂಪೇ ಕಾಲೇ।
145. ‘‘Idaṃ tayā dukkataṃ, dubbhāsita’’ntiādīni vatvā codanato, attano vajjaṃ assarantassa satuppādavasena sāraṇato, sammā paṭipattiyaṃ sāraṇato pavattāpanato vā vajjāvajjaṃ upanijjhāyati bhusaṃ cintetīti upajjhā. Upajjhā eva upajjhāyo. ‘‘Evaṃ tayā buddhavacanaṃ sajjhāyitabbaṃ, evaṃ atikkamitabbaṃ, evaṃ paṭikkamitabba’’ntiādinā ācārasikkhāpane ācarati pavattatīti ācariyo. So ca nissayapabbajjāupasampadādhammācariyavasena catubbidho. Upajjhā ca ācariyo ca upajjhācariyā, te. Nissāya vasamānoti iminā nissayapabbajjāupasampadādhammantevāsikesu yo nissāya vasati, taṃ dasseti. Catūsu hi tesu nissayantevāsikena yāva ācariyaṃ nissāya vasati, tāvasabbaṃ ācariyavattaṃ kātabbaṃ, netarehi. Itarehi, nissayamuttakehipi yāva cīvararajanaṃ, tāva ca arativinodanādikañca vattaṃ kātabbaṃ. Anāpucchitvā pattacīvaradānādimhi pana etesaṃ anāpatti. Saddhivihārikassa pana upajjhāyānaṃ yāva cīvararajanaṃ, tāva ca arativinodanādikañca akarontassa nissayamuttakassāpi amuttakassāpi āpattiyeva. Ekaccassa pattadānādito paṭṭhāya amuttanissayasseva āpatti. Tesu majjhe dve ācariyassa yāvajīvaṃ bhārā. Itare pana yāva samīpe vasanti, tāvadeva, tasmā ācariyenāpi tesu sammā vattitabbaṃ, upajjhāyena saddhivihārikesu vattabbameva natthi. Supesaloti piyaṃ sīlamassāti pesalo, vuddhi, ya-lopena ī-kārassa attakaraṇena, suṭṭhu pesalo supesalo, sikkhākāmoti attho. ‘‘Dantakaṭṭha’’ntiādi ‘‘dade’’timassa kammaṃ. Dadeti sammā ādarena yathādhippāyaṃ dadeyyāti attho. Kāleti tadanurūpe kāle.
೧೪೬. ಪತ್ತೇ ಚ…ಪೇ॰… ಚೀವರೇ ಚ ವತ್ತಂ ಚರೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಚರೇತಿ ಕರೇಯ್ಯ। ತತ್ಥ ನೀಚಂ ಕತ್ವಾ ಸಾಧುಕಂ ಅಪರಿಘಂಸನ್ತೇನ ಧೋವನಂ, ಮುಹುತ್ತಂ ಉಣ್ಹೇ ಓತಾಪನಂ, ಠಪನಟ್ಠಾನಂ ಉಪಪರಿಕ್ಖಿತ್ವಾ ಚಮ್ಮಾದಿನಾ ಕೇನಚಿ ಅನ್ತರಹಿತಾಯ ನಿಕ್ಖಿಪನಂ ಪತ್ತೇ ವತ್ತಂ। ಗಾಮಂ ಪವಿಸನ್ತಾನಂ ನಿವಾಸನಕಾಯಬನ್ಧನಸಙ್ಘಾಟಿದಾನಂ, ಧೋವಿತ್ವಾ ಸೋದಕಪತ್ತಸ್ಸ ದಾನಂ ಗಾಮಪ್ಪವೇಸೇ ವತ್ತಂ। ಯದಿ ಆಕಙ್ಖನ್ತಿ, ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಚ ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಚ ನಾತಿದೂರನಚ್ಚಾಸನ್ನೇ ಗಮನಂ, ಪತ್ತಪರಿಯಾಪನ್ನಗ್ಗಹಣಞ್ಚ ಗಮನೇ ವತ್ತಂ। ನಿವತ್ತೇನ್ತೇ ಪನ ಪಠಮತರಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಆಸನಪಞ್ಞಾಪನಂ, ಪಾದೋದಕಾದಿಉಪನಿಕ್ಖಿಪನಂ, ಪತ್ತಚೀವರಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣಂ ಆಗಮೇ ಆಗಮನೇ ವತ್ತಂ। ಭಣನ್ತಾನಂ ಅನ್ತರಾ ಕಥಾಅನೋಪಾತನಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವತ್ತಂ। ಆಸನಪಞ್ಞಾಪನಂ, ಉಟ್ಠಿತೇಸು ಆಸನಉದ್ಧರಣಂ, ಪಾದಪೀಠಕಥಲಾನಂ ಉಪನಿಕ್ಖಿಪನಂ, ಪಟಿಸಾಮನಞ್ಚ ಆಸನೇ ಪಾದಪೀಠೇ ಪಾದಕಥಲೇ ಚ ವತ್ತಂ। ಧೋತಪಾದಟ್ಠಪನಕಂ ಪಾದಪೀಠಂ। ಅಞ್ಞಂ ಕಥಲಂ। ಉಪಾಹನಾ ಚ ಚೀವರಞ್ಚಾತಿ ದ್ವನ್ದೋ, ತಸ್ಮಿಂ। ಸುಕ್ಖಅಲ್ಲಚೋಳೇಹಿ ಪುಞ್ಛನಂ ಉಪಾಹನಾಯ ವತ್ತಂ। ಸಿನ್ನಚೀವರಸ್ಸ ಮುಹುತ್ತಂ ಓತಾಪನಂ, ಚತುರಙ್ಗುಲಂ ಕಣ್ಣಂ ಉಸ್ಸಾರೇತ್ವಾ ಚೀವರಸಂಹರಣಞ್ಚ ಚೀವರೇ ವತ್ತಂ।
146. Patte ca…pe… cīvare ca vattaṃ careti sambandho. Careti kareyya. Tattha nīcaṃ katvā sādhukaṃ aparighaṃsantena dhovanaṃ, muhuttaṃ uṇhe otāpanaṃ, ṭhapanaṭṭhānaṃ upaparikkhitvā cammādinā kenaci antarahitāya nikkhipanaṃ patte vattaṃ. Gāmaṃ pavisantānaṃ nivāsanakāyabandhanasaṅghāṭidānaṃ, dhovitvā sodakapattassa dānaṃ gāmappavese vattaṃ. Yadi ākaṅkhanti, parimaṇḍalaṃ nivāsetvā ca pārupitvā ca nātidūranaccāsanne gamanaṃ, pattapariyāpannaggahaṇañca gamane vattaṃ. Nivattente pana paṭhamataraṃ āgantvā āsanapaññāpanaṃ, pādodakādiupanikkhipanaṃ, pattacīvarappaṭiggahaṇaṃ āgame āgamane vattaṃ. Bhaṇantānaṃ antarā kathāanopātanaṃ sabbattha vattaṃ. Āsanapaññāpanaṃ, uṭṭhitesu āsanauddharaṇaṃ, pādapīṭhakathalānaṃ upanikkhipanaṃ, paṭisāmanañca āsane pādapīṭhe pādakathale ca vattaṃ. Dhotapādaṭṭhapanakaṃ pādapīṭhaṃ. Aññaṃ kathalaṃ. Upāhanā ca cīvarañcāti dvando, tasmiṃ. Sukkhaallacoḷehi puñchanaṃ upāhanāya vattaṃ. Sinnacīvarassa muhuttaṃ otāpanaṃ, caturaṅgulaṃ kaṇṇaṃ ussāretvā cīvarasaṃharaṇañca cīvare vattaṃ.
೧೪೭. ಪರಿಭೋಜನೀಯ…ಪೇ॰… ಪಸ್ಸಾವಟ್ಠಾನಿಸು ಚ ವಿಹಾರಸೋಧನೇ ಚ ಪುನ ಪಞ್ಞಾಪನೇ ಚ ವತ್ತಂ ತಥಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ವಚ್ಚಞ್ಚ ಪಸ್ಸಾವೋ ಚ ವಚ್ಚಪಸ್ಸಾವಾ। ತಿಟ್ಠತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ಠಾನೀ, ಕುಟಿ। ವಚ್ಚಪಸ್ಸಾವಾನಂ ಠಾನೀತಿ ತಪ್ಪುರಿಸೋ। ಅಥ ವಾ ತಿಟ್ಠತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ಠಾನಂ, ಸೋಯೇವ ಸಮಾಸೋ, ವಚ್ಚಪಸ್ಸಾವಸ್ಸ ಚ ಪತನಟ್ಠಾನಂ, ತಂ ಅಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ಇಟ್ಠಗೇಹಾದಿ। ಪರಿಭೋಜನೀಯಞ್ಚ ಪಾನೀಯಞ್ಚ ವಚ್ಚಪಸ್ಸಾವಟ್ಠಾನೀ ಚ ಪರಿ…ಪೇ॰… ಟ್ಠಾನೀ। ತಾಸು ತೇಸು ವಾ। ಪಾದೋದಕಉಣ್ಹಸೀತನಹಾನೋದಕಪ್ಪಟಿಯಾದಾಪನಂ ಪರಿಭೋಜನೀಯೇ ವತ್ತಂ। ಪಾತಬ್ಬಪಾನೀಯೇನ ಪುಚ್ಛನಂ ಉಪಟ್ಠಾಪನಞ್ಚ ಪಾನೀಯೇ ವತ್ತಂ। ಸಮ್ಮಜ್ಜನಪಾನೀಯಉಪಟ್ಠಾಪನಂ ವಚ್ಚಪಸ್ಸಾವಟ್ಠಾನೀಸು ವತ್ತಂ। ಪಠಮಂ ಪತ್ತಚೀವರಾದೀನಿ ಹರಾಪೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತೇ ನಿಕ್ಖಿಪನಾದಿ, ಉಲ್ಲೋಕತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಮಕ್ಕಟಸನ್ತಾನಂ ಓಹಾರೇತ್ವಾ ಸಮ್ಮಜ್ಜನಞ್ಚ ವಿಹಾರಸೋಧನೇ ವತ್ತಂ। ಓತಾಪೇತ್ವಾ ಸೋಧೇತ್ವಾ ಪಪ್ಫೋಟೇತ್ವಾ ಅತಿಹರಿತ್ವಾ ಯಥಾಠಾನೇ ಭೂಮತ್ಥರಣಾದಿಪಞ್ಞಾಪನಂ ಪುನ ಪಞ್ಞಾಪನೇ ವತ್ತಂ। ತಥಾತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಚರೇ’’ತಿ ಇದಂ ಅತಿದಿಸತಿ।
147. Paribhojanīya…pe… passāvaṭṭhānisu ca vihārasodhane ca puna paññāpane ca vattaṃ tathāti sambandho. Vaccañca passāvo ca vaccapassāvā. Tiṭṭhati etthāti ṭhānī, kuṭi. Vaccapassāvānaṃ ṭhānīti tappuriso. Atha vā tiṭṭhati etthāti ṭhānaṃ, soyeva samāso, vaccapassāvassa ca patanaṭṭhānaṃ, taṃ assa atthīti iṭṭhagehādi. Paribhojanīyañca pānīyañca vaccapassāvaṭṭhānī ca pari…pe… ṭṭhānī. Tāsu tesu vā. Pādodakauṇhasītanahānodakappaṭiyādāpanaṃ paribhojanīye vattaṃ. Pātabbapānīyena pucchanaṃ upaṭṭhāpanañca pānīye vattaṃ. Sammajjanapānīyaupaṭṭhāpanaṃ vaccapassāvaṭṭhānīsu vattaṃ. Paṭhamaṃ pattacīvarādīni harāpetvā ekamante nikkhipanādi, ullokato paṭṭhāya makkaṭasantānaṃ ohāretvā sammajjanañca vihārasodhane vattaṃ. Otāpetvā sodhetvā papphoṭetvā atiharitvā yathāṭhāne bhūmattharaṇādipaññāpanaṃ puna paññāpane vattaṃ. Tathāti iminā ‘‘care’’ti idaṃ atidisati.
೧೪೮. ವಿಹಾರಂ ಸೋಧೇನ್ತೋ ಭಿಕ್ಖು ಪಟಿವಾತೇ ವಾ ಸಙ್ಗಣೇ ವಾ ಪಾನೀಯಸಾಮನ್ತಾ ವಾ ಸಯನಾಸನಂ ನ ಪಪ್ಫೋಟೇಯ್ಯಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಪಾನೀಯ-ಸದ್ದೇನ ಪರಿಭೋಜನೀಯಞ್ಚ ಸಙ್ಗಹಿತಂ। ಪಟಿವಾತೇತಿ ಉಪರಿವಾತೇ। ಸಙ್ಗಣೇತಿ ಬಹೂನಂ ಸಮೋಸರಣೇ ವಿವಟಪ್ಪದೇಸೇ। ಸಯನಾಸನಂ ನಾಮ ಭೂಮತ್ಥರಣಮಞ್ಚಾದಿ।
148. Vihāraṃ sodhento bhikkhu paṭivāte vā saṅgaṇe vā pānīyasāmantā vā sayanāsanaṃ na papphoṭeyyāti sambandho. Pānīya-saddena paribhojanīyañca saṅgahitaṃ. Paṭivāteti uparivāte. Saṅgaṇeti bahūnaṃ samosaraṇe vivaṭappadese. Sayanāsanaṃ nāma bhūmattharaṇamañcādi.
೧೪೯. ನ್ಹಾನೇ ವತ್ತಂ ಚರೇ, ನ್ಹಾತಸ್ಸ ಕಾತಬ್ಬೇ ಚರೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧಸ್ಸ ಪುರಿಸಾಧೀನತಾಯ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ । ಚೀವರಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣಗತ್ತಪರಿಕಮ್ಮಕರಣಂ ನಹಾನೇ ವತ್ತಂ। ಕಾತಬ್ಬೇ ಚರೇತಿ ಗತ್ತತೋ ಉದಕಸಮ್ಮಜ್ಜನನಿವಾಸನದಾನಾದಿಕಿಚ್ಚೇ ಪವತ್ತೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ವನಪ್ಪಗುಮ್ಬೇ’’ತಿಆದೀಸು ವಿಯ ಸಿಸ್ಸ ಏ-ಕಾರಾದೇಸಂ ರೂಪಂ, ತಸ್ಮಾ ಕಾತಬ್ಬಂ ವತ್ತಂ ಚರೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜೇತ್ವಾ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಬುಧಾ ಪನ ‘‘ನ್ಹಾನೇ ನ್ಹಾತಸ್ಸ ಕಾತಬ್ಬೇ ವತ್ತಂ ಚರೇ’’ತಿ ಯೋಜೇತ್ವಾ ಅತ್ಥಂ ವದನ್ತಿ। ಏವಂ ಸತಿ ಕಾತಬ್ಬ-ಸದ್ದಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸಾಧನತ್ತಾ ವತ್ತಮೇವ ಕಾತಬ್ಬಂ ನಾಮಾತಿ ‘‘ವತ್ತೇ ವತ್ತಂ ಚರೇ’’ತಿ ವುತ್ತಂ ವಿಯ ಹೋತೀತಿ ವಿರುಜ್ಝತಿ। ‘‘ನಹಾತೇನ ನಹಾತಸ್ಸಾ’’ತಿ ವಾ ಪಾಠೋ, ಉದಕೇ ಗತ್ತಪರಿಕಮ್ಮೇನ ಥೇರಂ ಪಠಮಂ ನಹಾಪೇತ್ವಾ ಸಯಮ್ಪಿ ನಹಾತೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪಾಳಿಯಮ್ಪಿ ‘‘ನಹಾತೇನ ಪಠಮತರಂ ಉತ್ತರಿತ್ವಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೬೭) ಅತ್ಥಿ। ಅಥ ರಙ್ಗಪಾಕೇ ಧೋವನೇ ಸಿಬ್ಬನೇ ಚ ವತ್ತಂ ಚರೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ, ರಜನಪಾಕೇ ಚೀವರಧೋವನೇ ಚೀವರಸಿಬ್ಬನೇ ಚಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ರಜನ್ತೋ ಚೀವರೇ ಥೇವೇ ಠಿತೇ ನ ವಜೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ರಜನ್ತೋತಿ ಚೀವರಂ ರಜನ್ತೋ। ಥೇವೇತಿ ರಜನಬಿನ್ದುಮ್ಹಿ।
149. Nhāne vattaṃ care, nhātassa kātabbe careti sambandhassa purisādhīnatāya sambandho veditabbo . Cīvarappaṭiggahaṇagattaparikammakaraṇaṃ nahāne vattaṃ. Kātabbe careti gattato udakasammajjananivāsanadānādikicce pavatteyyāti attho. ‘‘Vanappagumbe’’tiādīsu viya sissa e-kārādesaṃ rūpaṃ, tasmā kātabbaṃ vattaṃ careyyāti yojetvā veditabbaṃ. Budhā pana ‘‘nhāne nhātassa kātabbe vattaṃ care’’ti yojetvā atthaṃ vadanti. Evaṃ sati kātabba-saddassa kammasādhanattā vattameva kātabbaṃ nāmāti ‘‘vatte vattaṃ care’’ti vuttaṃ viya hotīti virujjhati. ‘‘Nahātena nahātassā’’ti vā pāṭho, udake gattaparikammena theraṃ paṭhamaṃ nahāpetvā sayampi nahātenāti attho. Pāḷiyampi ‘‘nahātena paṭhamataraṃ uttaritvā’’ti (mahāva. 67) atthi. Atha raṅgapāke dhovane sibbane ca vattaṃ careti sambandho, rajanapāke cīvaradhovane cīvarasibbane cāti attho. Rajanto cīvare theve ṭhite na vajeti sambandho. Rajantoti cīvaraṃ rajanto. Theveti rajanabindumhi.
೧೫೦. ಏಕಚ್ಚಸ್ಸಾತಿ ಆಚರಿಯುಪಜ್ಝಾಯಾನಂ ವೇರಿನೋ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪತ್ತಂ ವಾ ಚೀವರಾನಿ ವಾ ಕಿಞ್ಚನಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ವಾ ನ ದದೇಯ್ಯ ನ ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ವಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ತತ್ಥ ನ ದದೇಯ್ಯ ನ ಗಣ್ಹೇಯ್ಯಾತಿ ಪಟಿಸಾಮನತ್ಥಾಯಪಿ ನ ದದೇಯ್ಯ, ನ ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ಆಕಿಞ್ಚನ’’ನ್ತಿಆದೀಸು ವಿಯ ಕಿಞ್ಚನ-ಸದ್ದೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ, ತಸ್ಸ ಕಿಞ್ಚೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕಿಞ್ಚಿನನ್ತಿ ವಾ ಪಾಠೋ, ಕಿಞ್ಚಿ ನಂ ಪರಿಕ್ಖಾರನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ಪದಸಿದ್ಧಿವಸೇನೇತ್ಥ ನನ್ತಿ ತ-ಸದ್ದಪ್ಪಯೋಗೋ ಕತೋ।
150.Ekaccassāti ācariyupajjhāyānaṃ verino puggalassa pattaṃ vā cīvarāni vā kiñcanaṃ parikkhāraṃ vā na dadeyya na gaṇheyya vāti sambandho. Tattha na dadeyya na gaṇheyyāti paṭisāmanatthāyapi na dadeyya, na gaṇheyya vāti attho. ‘‘Ākiñcana’’ntiādīsu viya kiñcana-saddo daṭṭhabbo, tassa kiñcīti attho. Kiñcinanti vā pāṭho, kiñci naṃ parikkhāranti yojanā. Padasiddhivasenettha nanti ta-saddappayogo kato.
೧೫೧-೨. ಪಚ್ಛತೋ ಕಾತುನ್ತಿ ಪಚ್ಛಾಸಮಣಂ ಕಾತುಂ। ತಸ್ಸಾತಿ ಏಕಚ್ಚಸ್ಸ। ಪಚ್ಛತೋತಿ ಪಚ್ಛಾಸಮಣೋ ಹುತ್ವಾ। ನಿನ್ನೇತುನ್ತಿ ಏಕಚ್ಚಸ್ಸ ನೀಹರಿತುಂ। ಸಬ್ಬತ್ಥ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ಕಿಚ್ಚಯಂ ವಾತಿ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಾದಿ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಿಚ್ಚಂ ವಾ। ಕಿಚ್ಚಮೇವ ಕಿಚ್ಚಯಂ, ಕಸ್ಸ ಯೋ ‘‘ಸೇನಿಯೋ’’ತಿಆದೀಸು ವಿಯ। ಪರಿಕಮ್ಮಂ ವಾತಿ ಪಿಟ್ಠಿಪರಿಕಮ್ಮಾದಿಪರಿಕಮ್ಮಂ। ಅತ್ತನೋ ಕಾರಾಪೇತುಂ ವಾತಿ ಏಕಚ್ಚೇನ ಅತ್ತನೋ ಕಾರಾಪೇತುಂ ವಾ। ಕಾತುಂ ವಾತಿ ತಸ್ಸ ಅತ್ತನಾ ಕಾತುಂ ವಾ।
151-2.Pacchato kātunti pacchāsamaṇaṃ kātuṃ. Tassāti ekaccassa. Pacchatoti pacchāsamaṇo hutvā. Ninnetunti ekaccassa nīharituṃ. Sabbattha anāpucchā na vaṭṭatīti yojetabbaṃ. Kiccayaṃ vāti veyyāvaccādi yaṃ kiñci kiccaṃ vā. Kiccameva kiccayaṃ, kassa yo ‘‘seniyo’’tiādīsu viya. Parikammaṃ vāti piṭṭhiparikammādiparikammaṃ. Attano kārāpetuṃ vāti ekaccena attano kārāpetuṃ vā. Kātuṃ vāti tassa attanā kātuṃ vā.
೧೫೩. ಸೀಮತೋ ನಿಗ್ಗತಾ ಬಹಿಭೂತಾ ನಿಸ್ಸೀಮಾ, ತಂ। ಆಚರಿಯುಪಜ್ಝಾಯೇಸು ಅವತ್ವಾ ದೂರಂ ಭಿಕ್ಖಾಚಾರಂ ಗತೇಸುಪಿ ಅಪಸ್ಸನ್ತೇನ ಗಾಮೋ ಪವಿಸಿತಬ್ಬೋ। ದಿಟ್ಠಟ್ಠಾನತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪನ ಆಪುಚ್ಛಿತುಂಯೇವ ವಟ್ಟತಿ। ಅತ್ತನೋ ಕಿಚ್ಚಯಂ ವಾಪೀತಿ ಅತ್ತನೋ ಸೀಮಾಯಪಿ ಪತ್ತಪಚನಚೀವರರಜನಾದಿಕಂ ಸಕಂ ಕರಣೀಯಂ ವಾಪಿ ಕಾತುಂ।
153. Sīmato niggatā bahibhūtā nissīmā, taṃ. Ācariyupajjhāyesu avatvā dūraṃ bhikkhācāraṃ gatesupi apassantena gāmo pavisitabbo. Diṭṭhaṭṭhānato paṭṭhāya pana āpucchituṃyeva vaṭṭati. Attano kiccayaṃ vāpīti attano sīmāyapi pattapacanacīvararajanādikaṃ sakaṃ karaṇīyaṃ vāpi kātuṃ.
೧೫೪. ಅರತಿನ್ತಿ ಸಾಸನೇ ಅನಭಿರತಿಂ। ಸಙ್ಘಾಯತ್ತೇಸು ಕಮ್ಮೇಸೂತಿ ಪರಿವಾಸಾದಿತಜ್ಜನೀಯಾದೀಸು ಸಙ್ಘಪ್ಪಟಿಬದ್ಧೇಸು ಕಮ್ಮೇಸು। ಉಸ್ಸುಕ್ಕಂ ವಾಪೀತಿ ಆಚರಿಯುಪಜ್ಝಾಯೇಸು ಗರುಧಮ್ಮಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನೇಸು, ಕಮ್ಮಾರಹೇಸು ಚ ‘‘ಕಿನ್ತಿ ನು ಖೋ ಸಙ್ಘೋ ಪರಿವಾಸಂ ದದೇಯ್ಯಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಉಸ್ಸಾಹಂ ವಾಪಿ।
154.Aratinti sāsane anabhiratiṃ. Saṅghāyattesu kammesūti parivāsāditajjanīyādīsu saṅghappaṭibaddhesu kammesu. Ussukkaṃ vāpīti ācariyupajjhāyesu garudhammaṃ ajjhāpannesu, kammārahesu ca ‘‘kinti nu kho saṅgho parivāsaṃ dadeyyā’’tiādinā ussāhaṃ vāpi.
೧೫೫. ಗಿಲಾನೇಸು ಉಪಟ್ಠೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಪಞ್ಚಹಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಗಿಲಾನುಪಟ್ಠಾಕೋ ಅಲಂ ಗಿಲಾನಂ ಉಪಟ್ಠಾತುಂ, ಪಟಿಬಲೋ ಹೋತಿ ಭೇಸಜ್ಜಂ ಸಂವಿಧಾತುಂ, ಸಪ್ಪಾಯಾಸಪ್ಪಾಯಂ ಜಾನಾತಿ, ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಅಪನಾಮೇತಿ, ಸಪ್ಪಾಯಂ ಉಪನಾಮೇತಿ, ಮೇತ್ತಚಿತ್ತೋ ಗಿಲಾನಂ ಉಪಟ್ಠಾತಿ ನೋ ಆಮಿಸನ್ತರೋ, ಅಜೇಗುಚ್ಛೀ ಹೋತಿ ಉಚ್ಚಾರಂ ವಾ ಪಸ್ಸಾವಂ ವಾ ಖೇಳಂ ವಾ ವನ್ತಂ ವಾ ನೀಹಾತುಂ, ಪಟಿಬಲೋ ಹೋತಿ ಗಿಲಾನಂ ಕಾಲೇನ ಕಾಲಂ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸೇತುಂ ಸಮಾದಪೇತುಂ ಸಮುತ್ತೇಜೇತುಂ ಸಮ್ಪಹಂಸೇತು’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೩೬೬) ಏವಂ ವುತ್ತಪಞ್ಚಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗತೇನ ಹುತ್ವಾ ಗಿಲಾನೇಸು ಉಪಟ್ಠಹೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇಮಿನಾ ಸಬ್ಬೇಹಿಪಿ ಆಚರಿತಬ್ಬಂ ಗಿಲಾನವತ್ತಂ ಉಪದಿಸತಿ। ವುಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಗೇಲಞ್ಞಾ ವುಟ್ಠಿತಂ। ಆಗಮೇತಿ ಆಗಮೇಯ್ಯ, ಓಲೋಕೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಉಪಜ್ಝಾಚರಿಯೇಹಿ ಚ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಅನ್ತೇವಾಸಿಕೇಸು ಯದಿ ತೇ ಗಿಲಾನಾ ಹೋನ್ತಿ, ಆದಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಚೀವರೇ ರಜನಪರಿಯೋಸಾನಞ್ಚ ಅರತಿವಿನೋದನಾದಿಕಞ್ಚ ವತ್ತಂ, ಅಗಿಲಾನೇಸು ಪನ ಉದ್ದೇಸಪರಿಪುಚ್ಛಾ ಓವಾದಾನುಸಾಸನಿಯಾ ಅನುಗ್ಗಹೋಪತ್ತಚೀವರಾದಿದಾನಞ್ಚಾತಿ ಸಬ್ಬಂ ಕಾತಬ್ಬಂ। ತೇನೇವ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತಂ ‘‘ತಸ್ಮಾ ಆಚರಿಯೇನಾಪಿ ತೇಸು ಸಮ್ಮಾ ವತ್ತಿತಬ್ಬಂ, ಉಪಜ್ಝಾಯೇನ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕೇಸು ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ ನತ್ಥೀ’’ತಿ।
155.Gilānesu upaṭṭheyyāti ‘‘pañcahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato gilānupaṭṭhāko alaṃ gilānaṃ upaṭṭhātuṃ, paṭibalo hoti bhesajjaṃ saṃvidhātuṃ, sappāyāsappāyaṃ jānāti, asappāyaṃ apanāmeti, sappāyaṃ upanāmeti, mettacitto gilānaṃ upaṭṭhāti no āmisantaro, ajegucchī hoti uccāraṃ vā passāvaṃ vā kheḷaṃ vā vantaṃ vā nīhātuṃ, paṭibalo hoti gilānaṃ kālena kālaṃ dhammiyā kathāya sandassetuṃ samādapetuṃ samuttejetuṃ sampahaṃsetu’’nti (mahāva. 366) evaṃ vuttapañcaṅgasamannāgatena hutvā gilānesu upaṭṭhaheyyāti attho. Iminā sabbehipi ācaritabbaṃ gilānavattaṃ upadisati. Vuṭṭhānanti gelaññā vuṭṭhitaṃ. Āgameti āgameyya, olokeyyāti attho. Upajjhācariyehi ca saddhivihārikaantevāsikesu yadi te gilānā honti, ādito paṭṭhāya cīvare rajanapariyosānañca arativinodanādikañca vattaṃ, agilānesu pana uddesaparipucchā ovādānusāsaniyā anuggahopattacīvarādidānañcāti sabbaṃ kātabbaṃ. Teneva heṭṭhā vuttaṃ ‘‘tasmā ācariyenāpi tesu sammā vattitabbaṃ, upajjhāyena saddhivihārikesu vattabbameva natthī’’ti.
ಉಪಜ್ಝಾಚರಿಯವತ್ತನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Upajjhācariyavattaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
