| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
៨. ឧបកសុត្តវណ្ណនា
8. Upakasuttavaṇṇanā
១៨៨. អដ្ឋមេ និព្ពត្តិវសេន និរយំ អរហតិ, និរយសំវត្តនិយេន វា កម្មុនា និរយេ និយុត្តោតិ នេរយិកោ។ អវីចិម្ហិ ឧប្បជ្ជិត្វា តត្ថ អាយុកប្បសញ្ញិតំ អន្តរកប្បំ តិដ្ឋតីតិ កប្បដ្ឋោ។ និរយូបបត្តិំ បរិហរណវសេន តិកិច្ឆិតុំ អសក្កុណេយ្យោតិ អតេកិច្ឆោ។ អបរិយាទិន្នាវាតិ អបរិក្ខីណាយេវ។ សចេ ហិ ឯកោ ភិក្ខុ កាយានុបស្សនំ បុច្ឆតិ, អញ្ញោ វេទនានុបស្សនំ…បេ.… ចិត្តានុបស្សនំ។ ‘‘ឥមិនា បុដ្ឋេ អហំ បុច្ឆាមី’’តិ ឯកោ ឯកំ ន ឱលោកេតិ, ឯវំ សន្តេបិ តេសំ វារោ បញ្ញាយតិ ឯវ, ពុទ្ធានំ បន វារោ ន បញ្ញាយតិ។ វិទត្ថិចតុរង្គុលំ ឆាយំ អតិក្កមនតោ បុរេតរំយេវ ភគវា ចុទ្ទសវិធេន កាយានុបស្សនំ, នវវិធេន វេទនានុបស្សនំ, សោឡសវិធេន ចិត្តានុបស្សនំ, បញ្ចវិធេន ធម្មានុបស្សនំ កថេតិ។ តិដ្ឋន្តុ វា ឯវំ ចត្តារោ។ សចេ ហិ អញ្ញេ ចត្តារោ សម្មប្បធានេសុ, អញ្ញេ ឥទ្ធិបាទេសុ, អញ្ញេ បញ្ចិន្ទ្រិយេសុ , អញ្ញេ បញ្ចពលេសុ, អញ្ញេ សត្តពោជ្ឈង្គេសុ, អញ្ញេ អដ្ឋមគ្គង្គេសុ បញ្ហេ បុច្ឆេយ្យុំ, តម្បិ ភគវា កថេយ្យ។ តិដ្ឋន្តុ វា ឯតេ អដ្ឋ។ សចេ អញ្ញេ សត្តតិំស ជនា ពោធិបក្ខិយេសុ បញ្ហេ បុច្ឆេយ្យុំ, តម្បិ ភគវា តាវទេវ កថេយ្យ។ កស្មា? យាវតា ហិ លោកិយមហាជនេ ឯកំ បទំ កថេន្តេ តាវ អានន្ទត្ថេរោ អដ្ឋ បទានិ កថេតិ។ អានន្ទត្ថេរេ បន ឯកំ បទំ កថេន្តេយេវ ភគវា សោឡស បទានិ កថេតិ។ កស្មា? ភគវតោ ហិ ជិវ្ហា មុទុ, ទន្តាវរណំ សុផុសិតំ, វចនំ អគឡិតំ, ភវង្គបរិវាសោ លហុកោ។ តេន វុត្តំ – ‘‘អបរិយាទិន្នាវស្ស តថាគតស្ស ធម្មទេសនា, អបរិយាទិន្នំ ធម្មបទព្យញ្ជន’’ន្តិ។
188. Aṭṭhame nibbattivasena nirayaṃ arahati, nirayasaṃvattaniyena vā kammunā niraye niyuttoti nerayiko. Avīcimhi uppajjitvā tattha āyukappasaññitaṃ antarakappaṃ tiṭṭhatīti kappaṭṭho. Nirayūpapattiṃ pariharaṇavasena tikicchituṃ asakkuṇeyyoti atekiccho. Apariyādinnāvāti aparikkhīṇāyeva. Sace hi eko bhikkhu kāyānupassanaṃ pucchati, añño vedanānupassanaṃ…pe… cittānupassanaṃ. ‘‘Iminā puṭṭhe ahaṃ pucchāmī’’ti eko ekaṃ na oloketi, evaṃ santepi tesaṃ vāro paññāyati eva, buddhānaṃ pana vāro na paññāyati. Vidatthicaturaṅgulaṃ chāyaṃ atikkamanato puretaraṃyeva bhagavā cuddasavidhena kāyānupassanaṃ, navavidhena vedanānupassanaṃ, soḷasavidhena cittānupassanaṃ, pañcavidhena dhammānupassanaṃ katheti. Tiṭṭhantu vā evaṃ cattāro. Sace hi aññe cattāro sammappadhānesu, aññe iddhipādesu, aññe pañcindriyesu , aññe pañcabalesu, aññe sattabojjhaṅgesu, aññe aṭṭhamaggaṅgesu pañhe puccheyyuṃ, tampi bhagavā katheyya. Tiṭṭhantu vā ete aṭṭha. Sace aññe sattatiṃsa janā bodhipakkhiyesu pañhe puccheyyuṃ, tampi bhagavā tāvadeva katheyya. Kasmā? Yāvatā hi lokiyamahājane ekaṃ padaṃ kathente tāva ānandatthero aṭṭha padāni katheti. Ānandatthere pana ekaṃ padaṃ kathenteyeva bhagavā soḷasa padāni katheti. Kasmā? Bhagavato hi jivhā mudu, dantāvaraṇaṃ suphusitaṃ, vacanaṃ agaḷitaṃ, bhavaṅgaparivāso lahuko. Tena vuttaṃ – ‘‘apariyādinnāvassa tathāgatassa dhammadesanā, apariyādinnaṃ dhammapadabyañjana’’nti.
តត្ថ ធម្មទេសនាតិ តន្តិដ្ឋបនា។ ធម្មបទព្យញ្ជនន្តិ ឯត្ថ ធម្មោតិ បាឡិ។ បជ្ជតិ អត្ថោ ឯតេនាតិ បទំ។ វាក្យញ្ច បទេនេវ សង្គហិតំ។ អត្ថំ ព្យញ្ជេតីតិ ព្យញ្ជនំ, អក្ខរំ។ តញ្ហិ បទវាក្យំ បរិច្ឆិជ្ជមានំ តំ តំ អត្ថំ ព្យញ្ជេតិ បកាសេតិ។ ឯតេន អបរាបរេហិ បទព្យញ្ជនេហិ សុចិរម្បិ កាលំ កថេន្តស្ស តថាគតស្ស ន កទាចិ តេសំ បរិយាទានំ អត្ថីតិ ទស្សេតិ។ គុណធំសីតិ គុណធំសនសីលោ។ បគព្ពោតិ វាចាបាគព្ពិយេន សមន្នាគតោ។
Tattha dhammadesanāti tantiṭṭhapanā. Dhammapadabyañjananti ettha dhammoti pāḷi. Pajjati attho etenāti padaṃ. Vākyañca padeneva saṅgahitaṃ. Atthaṃ byañjetīti byañjanaṃ, akkharaṃ. Tañhi padavākyaṃ paricchijjamānaṃ taṃ taṃ atthaṃ byañjeti pakāseti. Etena aparāparehi padabyañjanehi sucirampi kālaṃ kathentassa tathāgatassa na kadāci tesaṃ pariyādānaṃ atthīti dasseti. Guṇadhaṃsīti guṇadhaṃsanasīlo. Pagabboti vācāpāgabbiyena samannāgato.
ឧបកសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Upakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៨. ឧបកសុត្តំ • 8. Upakasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៨. ឧបកសុត្តវណ្ណនា • 8. Upakasuttavaṇṇanā
