| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
೮. ಉಪಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
8. Upakasuttavaṇṇanā
೧೮೮. ಅಟ್ಠಮೇ ಉಪಕೋತಿ ತಸ್ಸ ನಾಮಂ। ಮಣ್ಡಿಕಾಪುತ್ತೋತಿ ಮಣ್ಡಿಕಾಯ ಪುತ್ತೋ। ಉಪಸಙ್ಕಮೀತಿ ಸೋ ಕಿರ ದೇವದತ್ತಸ್ಸ ಉಪಟ್ಠಾಕೋ, ‘‘ಕಿಂ ನು ಖೋ ಸತ್ಥಾ ಮಯಿ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಿಕಂ ಉಪಗತೇ ವಣ್ಣಂ ಕಥೇಸ್ಸತಿ, ಉದಾಹು ಅವಣ್ಣ’’ನ್ತಿ ಪರಿಗ್ಗಣ್ಹನತ್ಥಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿ। ‘‘ನೇರಯಿಕೋ ದೇವದತ್ತೋ ಕಪ್ಪಟ್ಠೋ ಅತೇಕಿಚ್ಛೋ’’ತಿ (ಚೂಳವ॰ ೩೪೮) ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ ಸತ್ಥಾರಂ ಘಟ್ಟೇತುಕಾಮೋ ಉಪಸಙ್ಕಮೀತಿಪಿ ವದನ್ತಿ। ಪರೂಪಾರಮ್ಭಂ ವತ್ತೇತೀತಿ ಪರಗರಹಂ ಕಥೇತಿ। ಸಬ್ಬೋ ಸೋ ನ ಉಪಪಾದೇತೀತಿ ಸಬ್ಬೋಪಿ ಸೋ ಕುಸಲಧಮ್ಮಂ ನ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ, ಅತ್ತನೋ ವಾ ವಚನಂ ಉಪಪಾದೇತುಂ ಅನುಚ್ಛವಿಕಂ ಕಾತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ। ಅನುಪಪಾದೇನ್ತೋ ಗಾರಯ್ಹೋ ಹೋತೀತಿ ಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಉಪ್ಪಾದೇತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೋ ಅತ್ತನೋ ಚ ವಚನಂ ಉಪಪನ್ನಂ ಅನುಚ್ಛವಿಕಂ ಕಾತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೋ ಗಾರಯ್ಹೋ ಹೋತಿ। ಉಪವಜ್ಜೋತಿ ಉಪವದಿತಬ್ಬೋ ಚ ಹೋತಿ, ವಜ್ಜೇನ ವಾ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ, ಸದೋಸೋ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
188. Aṭṭhame upakoti tassa nāmaṃ. Maṇḍikāputtoti maṇḍikāya putto. Upasaṅkamīti so kira devadattassa upaṭṭhāko, ‘‘kiṃ nu kho satthā mayi attano santikaṃ upagate vaṇṇaṃ kathessati, udāhu avaṇṇa’’nti pariggaṇhanatthaṃ upasaṅkami. ‘‘Nerayiko devadatto kappaṭṭho atekiccho’’ti (cūḷava. 348) vacanaṃ sutvā satthāraṃ ghaṭṭetukāmo upasaṅkamītipi vadanti. Parūpārambhaṃ vattetīti paragarahaṃ katheti. Sabbo so na upapādetīti sabbopi so kusaladhammaṃ na uppādeti, attano vā vacanaṃ upapādetuṃ anucchavikaṃ kātuṃ na sakkoti. Anupapādento gārayho hotīti kusalaṃ dhammaṃ uppādetuṃ asakkonto attano ca vacanaṃ upapannaṃ anucchavikaṃ kātuṃ asakkonto gārayho hoti. Upavajjoti upavaditabbo ca hoti, vajjena vā upeto hoti, sadoso hotīti attho.
ಅಥ ಭಗವಾ ತಸ್ಸ ವಾದಂ ಗಹೇತ್ವಾ ತಸ್ಸೇವ ಗೀವಾಯ ಪಟಿಮುಞ್ಚನ್ತೋ ಪರೂಪಾರಮ್ಭನ್ತಿಆದಿಮಾಹ। ಉಮ್ಮುಜ್ಜಮಾನಕಂಯೇವಾತಿ ಉದಕತೋ ಸೀಸಂ ಉಕ್ಖಿಪನ್ತಂಯೇವ। ತತ್ಥ ಅಪರಿಮಾಣಾ ಪದಾತಿಆದೀಸು ತಸ್ಮಿಂ ಅಕುಸಲನ್ತಿ ಪಞ್ಞಾಪನೇ ಪದಾನಿಪಿ ಅಕ್ಖರಾನಿಪಿ ಧಮ್ಮದೇಸನಾಪಿ ಅಪರಿಮಾಣಾಯೇವ। ಇತಿಪಿದಂ ಅಕುಸಲನ್ತಿ ಇದಮ್ಪಿ ಅಕುಸಲಂ ಇದಮ್ಪಿ ಅಕುಸಲಂ ಇಮಿನಾಪಿ ಕಾರಣೇನ ಇಮಿನಾಪಿ ಕಾರಣೇನ ಅಕುಸಲನ್ತಿ ಏವಂ ಅಕುಸಲಪಞ್ಞತ್ತಿಯಂ ಆಗತಾನಿಪಿ ಅಪರಿಮಾಣಾನಿ। ಅಥಾಪಿ ಅಞ್ಞೇನಾಕಾರೇನ ತಥಾಗತೋ ತಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಯ್ಯ, ಏವಮ್ಪಿಸ್ಸ ದೇಸನಾ ಅಪರಿಮಾಣಾ ಭವೇಯ್ಯ। ಯಥಾಹ – ‘‘ಅಪರಿಯಾದಿನ್ನಾವಸ್ಸ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಧಮ್ಮದೇಸನಾ, ಅಪರಿಯಾದಿನ್ನಂ ಧಮ್ಮಪದಬ್ಯಞ್ಜನ’’ನ್ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೧೬೧)। ಇಮಿನಾ ಉಪಾಯೇನ ಸಬ್ಬವಾರೇಸು ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಯಾವ ಧಂಸೀ ವತಾಯನ್ತಿ ಯಾವ ಗುಣಧಂಸೀ ವತ ಅಯಂ। ಲೋಣಕಾರದಾರಕೋತಿ ಲೋಣಕಾರಗಾಮದಾರಕೋ। ಯತ್ರ ಹಿ ನಾಮಾತಿ ಯೋ ಹಿ ನಾಮ। ಆಸಾದೇತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞಿಸ್ಸತೀತಿ ಘಟ್ಟೇತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞಿಸ್ಸತಿ। ಅಪೇಹೀತಿ ಅಪಗಚ್ಛ, ಮಾ ಮೇ ಪುರತೋ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏವಞ್ಚ ಪನ ವತ್ವಾ ಗೀವಾಯ ಗಣ್ಹಾಪೇತ್ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇಸಿಯೇವಾತಿ।
Atha bhagavā tassa vādaṃ gahetvā tasseva gīvāya paṭimuñcanto parūpārambhantiādimāha. Ummujjamānakaṃyevāti udakato sīsaṃ ukkhipantaṃyeva. Tattha aparimāṇā padātiādīsu tasmiṃ akusalanti paññāpane padānipi akkharānipi dhammadesanāpi aparimāṇāyeva. Itipidaṃakusalanti idampi akusalaṃ idampi akusalaṃ imināpi kāraṇena imināpi kāraṇena akusalanti evaṃ akusalapaññattiyaṃ āgatānipi aparimāṇāni. Athāpi aññenākārena tathāgato taṃ dhammaṃ deseyya, evampissa desanā aparimāṇā bhaveyya. Yathāha – ‘‘apariyādinnāvassa tathāgatassa dhammadesanā, apariyādinnaṃ dhammapadabyañjana’’nti (ma. ni. 1.161). Iminā upāyena sabbavāresu attho veditabbo. Yāva dhaṃsī vatāyanti yāva guṇadhaṃsī vata ayaṃ. Loṇakāradārakoti loṇakāragāmadārako. Yatra hi nāmāti yo hi nāma. Āsādetabbaṃ maññissatīti ghaṭṭetabbaṃ maññissati. Apehīti apagaccha, mā me purato aṭṭhāsi. Evañca pana vatvā gīvāya gaṇhāpetvā nikkaḍḍhāpesiyevāti.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೮. ಉಪಕಸುತ್ತಂ • 8. Upakasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೮. ಉಪಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 8. Upakasuttavaṇṇanā
