| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
8. උපකසුත්‌තවණ්‌ණනා
8. Upakasuttavaṇṇanā
188. අට්‌ඨමෙ නිබ්‌බත්‌තිවසෙන නිරයං අරහති, නිරයසංවත්‌තනියෙන වා කම්‌මුනා නිරයෙ නියුත්‌තොති නෙරයිකො. අවීචිම්‌හි උප්‌පජ්‌ජිත්‌වා තත්‌ථ ආයුකප්‌පසඤ්‌ඤිතං අන්‌තරකප්‌පං තිට්‌ඨතීති කප්‌පට්‌ඨො. නිරයූපපත්‌තිං පරිහරණවසෙන තිකිච්‌ඡිතුං අසක්‌කුණෙය්‍යොති අතෙකිච්‌ඡො. අපරියාදින්‌නාවාති අපරික්‌ඛීණායෙව. සචෙ හි එකො භික්‌ඛු කායානුපස්‌සනං පුච්‌ඡති, අඤ්‌ඤො වෙදනානුපස්‌සනං…පෙ.… චිත්‌තානුපස්‌සනං. ‘‘ඉමිනා පුට්‌ඨෙ අහං පුච්‌ඡාමී’’ති එකො එකං න ඔලොකෙති, එවං සන්‌තෙපි තෙසං වාරො පඤ්‌ඤායති එව, බුද්‌ධානං පන වාරො න පඤ්‌ඤායති. විදත්‌ථිචතුරඞ්‌ගුලං ඡායං අතික්‌කමනතො පුරෙතරංයෙව භගවා චුද්‌දසවිධෙන කායානුපස්‌සනං, නවවිධෙන වෙදනානුපස්‌සනං, සොළසවිධෙන චිත්‌තානුපස්‌සනං, පඤ්‌චවිධෙන ධම්‌මානුපස්‌සනං කථෙති. තිට්‌ඨන්‌තු වා එවං චත්‌තාරො. සචෙ හි අඤ්‌ඤෙ චත්‌තාරො සම්‌මප්‌පධානෙසු, අඤ්‌ඤෙ ඉද්‌ධිපාදෙසු, අඤ්‌ඤෙ පඤ්‌චින්‌ද්‍රියෙසු , අඤ්‌ඤෙ පඤ්‌චබලෙසු, අඤ්‌ඤෙ සත්‌තබොජ්‌ඣඞ්‌ගෙසු, අඤ්‌ඤෙ අට්‌ඨමග්‌ගඞ්‌ගෙසු පඤ්‌හෙ පුච්‌ඡෙය්‍යුං, තම්‌පි භගවා කථෙය්‍ය. තිට්‌ඨන්‌තු වා එතෙ අට්‌ඨ. සචෙ අඤ්‌ඤෙ සත්‌තතිංස ජනා බොධිපක්‌ඛියෙසු පඤ්‌හෙ පුච්‌ඡෙය්‍යුං, තම්‌පි භගවා තාවදෙව කථෙය්‍ය. කස්‌මා? යාවතා හි ලොකියමහාජනෙ එකං පදං කථෙන්‌තෙ තාව ආනන්‌දත්‌ථෙරො අට්‌ඨ පදානි කථෙති. ආනන්‌දත්‌ථෙරෙ පන එකං පදං කථෙන්‌තෙයෙව භගවා සොළස පදානි කථෙති. කස්‌මා? භගවතො හි ජිව්‌හා මුදු, දන්‌තාවරණං සුඵුසිතං, වචනං අගළිතං, භවඞ්‌ගපරිවාසො ලහුකො. තෙන වුත්‌තං – ‘‘අපරියාදින්‌නාවස්‌ස තථාගතස්‌ස ධම්‌මදෙසනා, අපරියාදින්‌නං ධම්‌මපදබ්‍යඤ්‌ජන’’න්‌ති.
188. Aṭṭhame nibbattivasena nirayaṃ arahati, nirayasaṃvattaniyena vā kammunā niraye niyuttoti nerayiko. Avīcimhi uppajjitvā tattha āyukappasaññitaṃ antarakappaṃ tiṭṭhatīti kappaṭṭho. Nirayūpapattiṃ pariharaṇavasena tikicchituṃ asakkuṇeyyoti atekiccho. Apariyādinnāvāti aparikkhīṇāyeva. Sace hi eko bhikkhu kāyānupassanaṃ pucchati, añño vedanānupassanaṃ…pe… cittānupassanaṃ. ‘‘Iminā puṭṭhe ahaṃ pucchāmī’’ti eko ekaṃ na oloketi, evaṃ santepi tesaṃ vāro paññāyati eva, buddhānaṃ pana vāro na paññāyati. Vidatthicaturaṅgulaṃ chāyaṃ atikkamanato puretaraṃyeva bhagavā cuddasavidhena kāyānupassanaṃ, navavidhena vedanānupassanaṃ, soḷasavidhena cittānupassanaṃ, pañcavidhena dhammānupassanaṃ katheti. Tiṭṭhantu vā evaṃ cattāro. Sace hi aññe cattāro sammappadhānesu, aññe iddhipādesu, aññe pañcindriyesu , aññe pañcabalesu, aññe sattabojjhaṅgesu, aññe aṭṭhamaggaṅgesu pañhe puccheyyuṃ, tampi bhagavā katheyya. Tiṭṭhantu vā ete aṭṭha. Sace aññe sattatiṃsa janā bodhipakkhiyesu pañhe puccheyyuṃ, tampi bhagavā tāvadeva katheyya. Kasmā? Yāvatā hi lokiyamahājane ekaṃ padaṃ kathente tāva ānandatthero aṭṭha padāni katheti. Ānandatthere pana ekaṃ padaṃ kathenteyeva bhagavā soḷasa padāni katheti. Kasmā? Bhagavato hi jivhā mudu, dantāvaraṇaṃ suphusitaṃ, vacanaṃ agaḷitaṃ, bhavaṅgaparivāso lahuko. Tena vuttaṃ – ‘‘apariyādinnāvassa tathāgatassa dhammadesanā, apariyādinnaṃ dhammapadabyañjana’’nti.
තත්‌ථ ධම්‌මදෙසනාති තන්‌තිට්‌ඨපනා. ධම්‌මපදබ්‍යඤ්‌ජනන්‌ති එත්‌ථ ධම්‌මොති පාළි. පජ්‌ජති අත්‌ථො එතෙනාති පදං. වාක්‍යඤ්‌ච පදෙනෙව සඞ්‌ගහිතං. අත්‌ථං බ්‍යඤ්‌ජෙතීති බ්‍යඤ්‌ජනං, අක්‌ඛරං. තඤ්‌හි පදවාක්‍යං පරිච්‌ඡිජ්‌ජමානං තං තං අත්‌ථං බ්‍යඤ්‌ජෙති පකාසෙති. එතෙන අපරාපරෙහි පදබ්‍යඤ්‌ජනෙහි සුචිරම්‌පි කාලං කථෙන්‌තස්‌ස තථාගතස්‌ස න කදාචි තෙසං පරියාදානං අත්‌ථීති දස්‌සෙති. ගුණධංසීති ගුණධංසනසීලො. පගබ්‌බොති වාචාපාගබ්‌බියෙන සමන්‌නාගතො.
Tattha dhammadesanāti tantiṭṭhapanā. Dhammapadabyañjananti ettha dhammoti pāḷi. Pajjati attho etenāti padaṃ. Vākyañca padeneva saṅgahitaṃ. Atthaṃ byañjetīti byañjanaṃ, akkharaṃ. Tañhi padavākyaṃ paricchijjamānaṃ taṃ taṃ atthaṃ byañjeti pakāseti. Etena aparāparehi padabyañjanehi sucirampi kālaṃ kathentassa tathāgatassa na kadāci tesaṃ pariyādānaṃ atthīti dasseti. Guṇadhaṃsīti guṇadhaṃsanasīlo. Pagabboti vācāpāgabbiyena samannāgato.
උපකසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Upakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 8. උපකසුත්‌තං • 8. Upakasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 8. උපකසුත්‌තවණ්‌ණනා • 8. Upakasuttavaṇṇanā
