| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
੮. ਉਪਕਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
8. Upakasuttavaṇṇanā
੧੮੮. ਅਟ੍ਠਮੇ ਉਪਕੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਂ। ਮਣ੍ਡਿਕਾਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਮਣ੍ਡਿਕਾਯ ਪੁਤ੍ਤੋ। ਉਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਸੋ ਕਿਰ ਦੇવਦਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਕੋ, ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਸਤ੍ਥਾ ਮਯਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਉਪਗਤੇ વਣ੍ਣਂ ਕਥੇਸ੍ਸਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਅવਣ੍ਣ’’ਨ੍ਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਤ੍ਥਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ। ‘‘ਨੇਰਯਿਕੋ ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਕਪ੍ਪਟ੍ਠੋ ਅਤੇਕਿਚ੍ਛੋ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੩੪੮) વਚਨਂ ਸੁਤ੍વਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਘਟ੍ਟੇਤੁਕਾਮੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿਪਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਪਰੂਪਾਰਮ੍ਭਂ વਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਪਰਗਰਹਂ ਕਥੇਤਿ। ਸਬ੍ਬੋ ਸੋ ਨ ਉਪਪਾਦੇਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਸੋ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਂ ਨ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ વਾ વਚਨਂ ਉਪਪਾਦੇਤੁਂ ਅਨੁਚ੍ਛવਿਕਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ। ਅਨੁਪਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਗਾਰਯ੍ਹੋ ਹੋਤੀਤਿ ਕੁਸਲਂ ਧਮ੍ਮਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ વਚਨਂ ਉਪਪਨ੍ਨਂ ਅਨੁਚ੍ਛવਿਕਂ ਕਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਗਾਰਯ੍ਹੋ ਹੋਤਿ। ਉਪવਜ੍ਜੋਤਿ ਉਪવਦਿਤਬ੍ਬੋ ਚ ਹੋਤਿ, વਜ੍ਜੇਨ વਾ ਉਪੇਤੋ ਹੋਤਿ, ਸਦੋਸੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
188. Aṭṭhame upakoti tassa nāmaṃ. Maṇḍikāputtoti maṇḍikāya putto. Upasaṅkamīti so kira devadattassa upaṭṭhāko, ‘‘kiṃ nu kho satthā mayi attano santikaṃ upagate vaṇṇaṃ kathessati, udāhu avaṇṇa’’nti pariggaṇhanatthaṃ upasaṅkami. ‘‘Nerayiko devadatto kappaṭṭho atekiccho’’ti (cūḷava. 348) vacanaṃ sutvā satthāraṃ ghaṭṭetukāmo upasaṅkamītipi vadanti. Parūpārambhaṃ vattetīti paragarahaṃ katheti. Sabbo so na upapādetīti sabbopi so kusaladhammaṃ na uppādeti, attano vā vacanaṃ upapādetuṃ anucchavikaṃ kātuṃ na sakkoti. Anupapādento gārayho hotīti kusalaṃ dhammaṃ uppādetuṃ asakkonto attano ca vacanaṃ upapannaṃ anucchavikaṃ kātuṃ asakkonto gārayho hoti. Upavajjoti upavaditabbo ca hoti, vajjena vā upeto hoti, sadoso hotīti attho.
ਅਥ ਭਗવਾ ਤਸ੍ਸ વਾਦਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸੇવ ਗੀવਾਯ ਪਟਿਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤੋ ਪਰੂਪਾਰਮ੍ਭਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਉਮ੍ਮੁਜ੍ਜਮਾਨਕਂਯੇવਾਤਿ ਉਦਕਤੋ ਸੀਸਂ ਉਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਂਯੇવ। ਤਤ੍ਥ ਅਪਰਿਮਾਣਾ ਪਦਾਤਿਆਦੀਸੁ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਕੁਸਲਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਪਨੇ ਪਦਾਨਿਪਿ ਅਕ੍ਖਰਾਨਿਪਿ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਪਿ ਅਪਰਿਮਾਣਾਯੇવ। ਇਤਿਪਿਦਂ ਅਕੁਸਲਨ੍ਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ ਅਕੁਸਲਂ ਇਦਮ੍ਪਿ ਅਕੁਸਲਂ ਇਮਿਨਾਪਿ ਕਾਰਣੇਨ ਇਮਿਨਾਪਿ ਕਾਰਣੇਨ ਅਕੁਸਲਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਅਕੁਸਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਂ ਆਗਤਾਨਿਪਿ ਅਪਰਿਮਾਣਾਨਿ। ਅਥਾਪਿ ਅਞ੍ਞੇਨਾਕਾਰੇਨ ਤਥਾਗਤੋ ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਯ੍ਯ, ਏવਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਦੇਸਨਾ ਅਪਰਿਮਾਣਾ ਭવੇਯ੍ਯ। ਯਥਾਹ – ‘‘ਅਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਾવਸ੍ਸ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ, ਅਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਂ ਧਮ੍ਮਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੧੬੧)। ਇਮਿਨਾ ਉਪਾਯੇਨ ਸਬ੍ਬવਾਰੇਸੁ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਯਾવ ਧਂਸੀ વਤਾਯਨ੍ਤਿ ਯਾવ ਗੁਣਧਂਸੀ વਤ ਅਯਂ। ਲੋਣਕਾਰਦਾਰਕੋਤਿ ਲੋਣਕਾਰਗਾਮਦਾਰਕੋ। ਯਤ੍ਰ ਹਿ ਨਾਮਾਤਿ ਯੋ ਹਿ ਨਾਮ। ਆਸਾਦੇਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਘਟ੍ਟੇਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਿਸ੍ਸਤਿ। ਅਪੇਹੀਤਿ ਅਪਗਚ੍ਛ, ਮਾ ਮੇ ਪੁਰਤੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ। ਏવਞ੍ਚ ਪਨ વਤ੍વਾ ਗੀવਾਯ ਗਣ੍ਹਾਪੇਤ੍વਾ ਨਿਕ੍ਕਡ੍ਢਾਪੇਸਿਯੇવਾਤਿ।
Atha bhagavā tassa vādaṃ gahetvā tasseva gīvāya paṭimuñcanto parūpārambhantiādimāha. Ummujjamānakaṃyevāti udakato sīsaṃ ukkhipantaṃyeva. Tattha aparimāṇā padātiādīsu tasmiṃ akusalanti paññāpane padānipi akkharānipi dhammadesanāpi aparimāṇāyeva. Itipidaṃakusalanti idampi akusalaṃ idampi akusalaṃ imināpi kāraṇena imināpi kāraṇena akusalanti evaṃ akusalapaññattiyaṃ āgatānipi aparimāṇāni. Athāpi aññenākārena tathāgato taṃ dhammaṃ deseyya, evampissa desanā aparimāṇā bhaveyya. Yathāha – ‘‘apariyādinnāvassa tathāgatassa dhammadesanā, apariyādinnaṃ dhammapadabyañjana’’nti (ma. ni. 1.161). Iminā upāyena sabbavāresu attho veditabbo. Yāva dhaṃsī vatāyanti yāva guṇadhaṃsī vata ayaṃ. Loṇakāradārakoti loṇakāragāmadārako. Yatra hi nāmāti yo hi nāma. Āsādetabbaṃ maññissatīti ghaṭṭetabbaṃ maññissati. Apehīti apagaccha, mā me purato aṭṭhāsi. Evañca pana vatvā gīvāya gaṇhāpetvā nikkaḍḍhāpesiyevāti.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੮. ਉਪਕਸੁਤ੍ਤਂ • 8. Upakasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੮. ਉਪਕਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 8. Upakasuttavaṇṇanā
