Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾಮಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
೩. ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಞಾಣನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ
3. Upakkilesañāṇaniddesavaṇṇanā
ಪಠಮಚ್ಛಕ್ಕಂ
Paṭhamacchakkaṃ
೧೫೪. ಪಠಮಚ್ಛಕ್ಕೇ ಅಸ್ಸಾಸಾದಿಮಜ್ಝಪರಿಯೋಸಾನನ್ತಿ ಅಬ್ಭನ್ತರಪವಿಸನವಾತಸ್ಸ ನಾಸಿಕಗ್ಗಂ ವಾ ಮುಖನಿಮಿತ್ತಂ ವಾ ಆದಿ, ಹದಯಂ ಮಜ್ಝಂ, ನಾಭಿ ಪರಿಯೋಸಾನಂ। ತಂ ತಸ್ಸ ಆದಿಮಜ್ಝಪರಿಯೋಸಾನಂ ಸತಿಯಾ ಅನುಗಚ್ಛತೋ ಯೋಗಿಸ್ಸ ಠಾನನಾನತ್ತಾನುಗಮನೇನ ಚಿತ್ತಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವಿಕ್ಖೇಪಂ ಗಚ್ಛತಿ, ತಂ ಅಜ್ಝತ್ತವಿಕ್ಖೇಪಗತಂ ಚಿತ್ತಂ ಏಕತ್ತೇ ಅಸಣ್ಠಹನತೋ ಸಮಾಧಿಸ್ಸ ಪರಿಪನ್ಥೋ। ಪಸ್ಸಾಸಾದಿಮಜ್ಝಪರಿಯೋಸಾನನ್ತಿ ಬಹಿನಿಕ್ಖಮನವಾತಸ್ಸ ನಾಭಿ ಆದಿ, ಹದಯಂ ಮಜ್ಝಂ, ನಾಸಿಕಗ್ಗಂ ವಾ ಮುಖನಿಮಿತ್ತಂ ವಾ ಬಹಿಆಕಾಸೋ ವಾ ಪರಿಯೋಸಾನಂ। ಯೋಜನಾ ಪನೇತ್ಥ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಅಸ್ಸಾಸಪಟಿಕಙ್ಖನಾ ನಿಕನ್ತಿತಣ್ಹಾಚರಿಯಾತಿ ‘‘ನಾಸಿಕಾವಾತಾಯತ್ತಮಿದಂ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ಓಳಾರಿಕೋಳಾರಿಕಸ್ಸ ಅಸ್ಸಾಸಸ್ಸ ಪತ್ಥನಾಸಙ್ಖಾತಾ ನಿಕಾಮನಾ ಏವ ತಣ್ಹಾಪವತ್ತಿ। ತಣ್ಹಾಪವತ್ತಿಯಾ ಸತಿ ಏಕತ್ತೇ ಅಸಣ್ಠಹನತೋ ಸಮಾಧಿಸ್ಸ ಪರಿಪನ್ಥೋ। ಪಸ್ಸಾಸಪಟಿಕಙ್ಖನಾ ನಿಕನ್ತೀತಿ ಪುನ ಅಸ್ಸಾಸಪುಬ್ಬಕಸ್ಸ ಪಸ್ಸಾಸಸ್ಸ ಪತ್ಥನಾಸಙ್ಖಾತಾ ನಿಕನ್ತಿ। ಸೇಸಂ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ಅಸ್ಸಾಸೇನಾಭಿತುನ್ನಸ್ಸಾತಿ ಅತಿದೀಘಂ ಅತಿರಸ್ಸಂ ವಾ ಅಸ್ಸಾಸಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಅಸ್ಸಾಸಮೂಲಕಸ್ಸ ಕಾಯಚಿತ್ತಕಿಲಮಥಸ್ಸ ಸಬ್ಭಾವತೋ ತೇನ ಅಸ್ಸಾಸೇನ ವಿದ್ಧಸ್ಸ ಪೀಳಿತಸ್ಸ। ಪಸ್ಸಾಸಪಟಿಲಾಭೇ ಮುಚ್ಛನಾತಿ ಅಸ್ಸಾಸೇನ ಪೀಳಿತತ್ತಾಯೇವ ಪಸ್ಸಾಸೇ ಅಸ್ಸಾದಸಞ್ಞಿನೋ ಪಸ್ಸಾಸಂ ಪತ್ಥಯತೋ ತಸ್ಮಿಂ ಪಸ್ಸಾಸಪಟಿಲಾಭೇ ರಜ್ಜನಾ। ಪಸ್ಸಾಸಮೂಲಕೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ।
154. Paṭhamacchakke assāsādimajjhapariyosānanti abbhantarapavisanavātassa nāsikaggaṃ vā mukhanimittaṃ vā ādi, hadayaṃ majjhaṃ, nābhi pariyosānaṃ. Taṃ tassa ādimajjhapariyosānaṃ satiyā anugacchato yogissa ṭhānanānattānugamanena cittaṃ ajjhattaṃ vikkhepaṃ gacchati, taṃ ajjhattavikkhepagataṃ cittaṃ ekatte asaṇṭhahanato samādhissa paripantho. Passāsādimajjhapariyosānanti bahinikkhamanavātassa nābhi ādi, hadayaṃ majjhaṃ, nāsikaggaṃ vā mukhanimittaṃ vā bahiākāso vā pariyosānaṃ. Yojanā panettha vuttanayeneva veditabbā. Assāsapaṭikaṅkhanā nikantitaṇhācariyāti ‘‘nāsikāvātāyattamidaṃ kammaṭṭhāna’’nti sallakkhetvā oḷārikoḷārikassa assāsassa patthanāsaṅkhātā nikāmanā eva taṇhāpavatti. Taṇhāpavattiyā sati ekatte asaṇṭhahanato samādhissa paripantho. Passāsapaṭikaṅkhanā nikantīti puna assāsapubbakassa passāsassa patthanāsaṅkhātā nikanti. Sesaṃ vuttanayeneva yojetabbaṃ. Assāsenābhitunnassāti atidīghaṃ atirassaṃ vā assāsaṃ karontassa assāsamūlakassa kāyacittakilamathassa sabbhāvato tena assāsena viddhassa pīḷitassa. Passāsapaṭilābhe mucchanāti assāsena pīḷitattāyeva passāse assādasaññino passāsaṃ patthayato tasmiṃ passāsapaṭilābhe rajjanā. Passāsamūlakepi eseva nayo.
ವುತ್ತಸ್ಸೇವ ಅತ್ಥಸ್ಸ ಅನುವಣ್ಣನತ್ಥಂ ವುತ್ತೇಸು ಗಾಥಾಬನ್ಧೇಸು ಅನುಗಚ್ಛನಾತಿ ಅನುಗಚ್ಛಮಾನಾ। ಸತೀತಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾವಿಕ್ಖೇಪಹೇತುಭೂತಾ ಸತಿ। ವಿಕ್ಖಿಪತಿ ಅನೇನ ಚಿತ್ತನ್ತಿ ವಿಕ್ಖೇಪೋ। ಕೋ ಸೋ? ಅಸ್ಸಾಸೋ। ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವಿಕ್ಖೇಪೋ ಅಜ್ಝತ್ತವಿಕ್ಖೇಪೋ, ತಸ್ಸ ಆಕಙ್ಖನಾ ಅಜ್ಝತ್ತವಿಕ್ಖೇಪಾಕಙ್ಖನಾ, ಅಸಮ್ಮಾಮನಸಿಕಾರವಸೇನ ಅಜ್ಝತ್ತವಿಕ್ಖೇಪಕಸ್ಸ ಅಸ್ಸಾಸಸ್ಸ ಆಕಙ್ಖನಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಏತೇನೇವ ನಯೇನ ಬಹಿದ್ಧಾವಿಕ್ಖೇಪಪತ್ಥನಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಯೇಹೀತಿ ಯೇಹಿ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೇಹಿ। ವಿಕ್ಖಿಪ್ಪಮಾನಸ್ಸಾತಿ ವಿಕ್ಖಿಪಿಯಮಾನಸ್ಸ ವಿಕ್ಖೇಪಂ ಆಪಾದಿಯಮಾನಸ್ಸ। ನೋ ಚ ಚಿತ್ತಂ ವಿಮುಚ್ಚತೀತಿ ಚಿತ್ತಂ ಅಸ್ಸಾಸಪಸ್ಸಾಸಾರಮ್ಮಣೇ ಚ ನಾಧಿಮುಚ್ಚತಿ, ಪಚ್ಚನೀಕಧಮ್ಮೇಹಿ ಚ ನ ವಿಮುಚ್ಚತಿ। ಚಿತ್ತಂ ನೋ ಚ ವಿಮುಚ್ಚತಿ ಪರಪತ್ತಿಯಾ ಚ ಹೋನ್ತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ವಿಮೋಕ್ಖಂ ಅಪ್ಪಜಾನನ್ತಾತಿ ಸೋ ವಾ ಅಞ್ಞೋ ವಾ ಆರಮ್ಮಣಾಧಿಮುತ್ತಿವಿಮೋಕ್ಖಞ್ಚ ಪಚ್ಚನೀಕವಿಮುತ್ತಿವಿಮೋಕ್ಖಞ್ಚ ಏವಂ ಅಪ್ಪಜಾನನ್ತಾ। ಪರಪತ್ತಿಯಾತಿ ಪರಪಚ್ಚಯಂ ಪರಸದ್ದಹನಂ ಅರಹನ್ತಿ, ನ ಅತ್ತಪಚ್ಚಕ್ಖಂ ಞಾಣನ್ತಿ ‘‘ಪರಪಚ್ಚಯಿಕಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ‘‘ಪರಪತ್ತಿಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಅತ್ಥೋ ಪನ ಸೋಯೇವ।
Vuttasseva atthassa anuvaṇṇanatthaṃ vuttesu gāthābandhesu anugacchanāti anugacchamānā. Satīti ajjhattabahiddhāvikkhepahetubhūtā sati. Vikkhipati anena cittanti vikkhepo. Ko so? Assāso. Ajjhattaṃ vikkhepo ajjhattavikkhepo, tassa ākaṅkhanā ajjhattavikkhepākaṅkhanā, asammāmanasikāravasena ajjhattavikkhepakassa assāsassa ākaṅkhanāti vuttaṃ hoti. Eteneva nayena bahiddhāvikkhepapatthanā veditabbā. Yehīti yehi upakkilesehi. Vikkhippamānassāti vikkhipiyamānassa vikkhepaṃ āpādiyamānassa. No ca cittaṃ vimuccatīti cittaṃ assāsapassāsārammaṇe ca nādhimuccati, paccanīkadhammehi ca na vimuccati. Cittaṃ no ca vimuccati parapattiyā ca hontīti sambandho. Vimokkhaṃ appajānantāti so vā añño vā ārammaṇādhimuttivimokkhañca paccanīkavimuttivimokkhañca evaṃ appajānantā. Parapattiyāti parapaccayaṃ parasaddahanaṃ arahanti, na attapaccakkhaṃ ñāṇanti ‘‘parapaccayikā’’ti vattabbe ‘‘parapattiyā’’ti vuttaṃ. Attho pana soyeva.
ದುತಿಯಚ್ಛಕ್ಕಂ
Dutiyacchakkaṃ
೧೫೫. ದುತಿಯಚ್ಛಕ್ಕೇ ನಿಮಿತ್ತನ್ತಿ ಅಸ್ಸಾಸಪಸ್ಸಾಸಾನಂ ಫುಸನಟ್ಠಾನಂ। ಅಸ್ಸಾಸಪಸ್ಸಾಸಾ ಹಿ ದೀಘನಾಸಿಕಸ್ಸ ನಾಸಾಪುಟಂ ಘಟ್ಟೇನ್ತಾ ಪವತ್ತನ್ತಿ, ರಸ್ಸನಾಸಿಕಸ್ಸ ಉತ್ತರೋಟ್ಠಂ। ಯದಿ ಹಿ ಅಯಂ ಯೋಗೀ ತಂ ನಿಮಿತ್ತಮೇವ ಆವಜ್ಜತಿ, ತಸ್ಸ ನಿಮಿತ್ತಮೇವ ಆವಜ್ಜಮಾನಸ್ಸ ಅಸ್ಸಾಸೇ ಚಿತ್ತಂ ವಿಕಮ್ಪತಿ, ನ ಪತಿಟ್ಠಾತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಸ್ಸ ತಸ್ಮಿಂ ಚಿತ್ತೇ ಅಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತೇ ಸಮಾಧಿಸ್ಸ ಅಭಾವತೋ ತಂ ವಿಕಮ್ಪನಂ ಸಮಾಧಿಸ್ಸ ಪರಿಪನ್ಥೋ। ಯದಿ ಅಸ್ಸಾಸಮೇವ ಆವಜ್ಜತಿ, ತಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ಅಬ್ಭನ್ತರಪವೇಸನವಸೇನ ವಿಕ್ಖೇಪಂ ಆವಹತಿ, ನಿಮಿತ್ತೇ ನ ಪತಿಟ್ಠಾತಿ, ತಸ್ಮಾ ನಿಮಿತ್ತೇ ವಿಕಮ್ಪತಿ। ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ಸೇಸೇಸುಪಿ ಯೋಜನಾ ಕಾತಬ್ಬಾ। ಗಾಥಾಸು ವಿಕ್ಖಿಪ್ಪತೇತಿ ವಿಕ್ಖಿಪೀಯತಿ ವಿಕ್ಖೇಪಂ ಆಪಾದೀಯತಿ।
155. Dutiyacchakke nimittanti assāsapassāsānaṃ phusanaṭṭhānaṃ. Assāsapassāsā hi dīghanāsikassa nāsāpuṭaṃ ghaṭṭentā pavattanti, rassanāsikassa uttaroṭṭhaṃ. Yadi hi ayaṃ yogī taṃ nimittameva āvajjati, tassa nimittameva āvajjamānassa assāse cittaṃ vikampati, na patiṭṭhātīti attho. Tassa tasmiṃ citte appatiṭṭhite samādhissa abhāvato taṃ vikampanaṃ samādhissa paripantho. Yadi assāsameva āvajjati, tassa cittaṃ abbhantarapavesanavasena vikkhepaṃ āvahati, nimitte na patiṭṭhāti, tasmā nimitte vikampati. Iminā nayena sesesupi yojanā kātabbā. Gāthāsu vikkhippateti vikkhipīyati vikkhepaṃ āpādīyati.
ತತಿಯಚ್ಛಕ್ಕಂ
Tatiyacchakkaṃ
೧೫೬. ತತಿಯಚ್ಛಕ್ಕೇ ಅತೀತಾನುಧಾವನಂ ಚಿತ್ತನ್ತಿ ಫುಸನಟ್ಠಾನಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಗತಂ ಅಸ್ಸಾಸಂ ವಾ ಪಸ್ಸಾಸಂ ವಾ ಅನುಗಚ್ಛಮಾನಂ ಚಿತ್ತಂ। ವಿಕ್ಖೇಪಾನುಪತಿತನ್ತಿ ವಿಕ್ಖೇಪೇನ ಅನುಗತಂ, ವಿಕ್ಖೇಪಂ ವಾ ಸಯಂ ಅನುಪತಿತಂ ಅನುಗತಂ। ಅನಾಗತಪಟಿಕಙ್ಖನಂ ಚಿತ್ತನ್ತಿ ಫುಸನಟ್ಠಾನಂ ಅಪ್ಪತ್ತಂ ಅಸ್ಸಾಸಂ ವಾ ಪಸ್ಸಾಸಂ ವಾ ಪಟಿಕಙ್ಖಮಾನಂ ಪಚ್ಚಾಸೀಸಮಾನಂ ಚಿತ್ತಂ। ವಿಕಮ್ಪಿತನ್ತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಅಪ್ಪತಿಟ್ಠಾನೇನೇವ ವಿಕ್ಖೇಪೇನ ವಿಕಮ್ಪಿತಂ। ಲೀನನ್ತಿ ಅತಿಸಿಥಿಲವೀರಿಯತಾದೀಹಿ ಸಙ್ಕುಚಿತಂ। ಕೋಸಜ್ಜಾನುಪತಿತನ್ತಿ ಕುಸೀತಭಾವಾನುಗತಂ। ಅತಿಪಗ್ಗಹಿತನ್ತಿ ಅಚ್ಚಾರದ್ಧವೀರಿಯತಾದೀಹಿ ಅತಿಉಸ್ಸಾಹಿತಂ। ಉದ್ಧಚ್ಚಾನುಪತಿತನ್ತಿ ವಿಕ್ಖೇಪಾನುಗತಂ। ಅಭಿನತನ್ತಿ ಅಸ್ಸಾದವತ್ಥೂಸು ಭುಸಂ ನತಂ ಅಲ್ಲೀನಂ। ಅಪನತನ್ತಿ ನಿರಸ್ಸಾದವತ್ಥೂಸು ಪತಿಹತಂ, ತತೋ ಅಪಗತಂ ವಾ, ಅಪಗತನತಂ ವಾ, ನ ತತೋ ಅಪಗತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ರಾಗಾನುಪತಿತನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಅಸ್ಸಾಸಪಸ್ಸಾಸನಿಮಿತ್ತಂ ಮನಸಿಕರೋತೋ ಉಪ್ಪನ್ನಪೀತಿಸುಖೇ ವಾ ಪುಬ್ಬೇ ಹಸಿತಲಪಿತಕೀಳಿತವತ್ಥೂಸು ವಾ ರಾಗೋ ಅನುಪತತಿ। ಬ್ಯಾಪಾದಾನುಪತಿತನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಮನಸಿಕಾರೇ ನಿರಸ್ಸಾದಗತಚಿತ್ತಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನದೋಮನಸ್ಸವಸೇನ ವಾ ಪುಬ್ಬೇ ಸಮುದಾಚಿಣ್ಣೇಸು ಆಘಾತವತ್ಥೂಸು ವಾ ಬ್ಯಾಪಾದೋ ಅನುಪತತಿ। ಗಾಥಾಸು ನ ಸಮಾಧಿಯತೀತಿ ನ ಸಮಾಹಿತಂ ಹೋತಿ। ಅಧಿಚಿತ್ತನ್ತಿ ಚಿತ್ತಸೀಸೇನ ನಿದ್ದಿಟ್ಠೋ ಅಧಿಕೋ ಸಮಾಧಿ।
156. Tatiyacchakke atītānudhāvanaṃ cittanti phusanaṭṭhānaṃ atikkamitvā gataṃ assāsaṃ vā passāsaṃ vā anugacchamānaṃ cittaṃ. Vikkhepānupatitanti vikkhepena anugataṃ, vikkhepaṃ vā sayaṃ anupatitaṃ anugataṃ. Anāgatapaṭikaṅkhanaṃ cittanti phusanaṭṭhānaṃ appattaṃ assāsaṃ vā passāsaṃ vā paṭikaṅkhamānaṃ paccāsīsamānaṃ cittaṃ. Vikampitanti tasmiṃ appatiṭṭhāneneva vikkhepena vikampitaṃ. Līnanti atisithilavīriyatādīhi saṅkucitaṃ. Kosajjānupatitanti kusītabhāvānugataṃ. Atipaggahitanti accāraddhavīriyatādīhi atiussāhitaṃ. Uddhaccānupatitanti vikkhepānugataṃ. Abhinatanti assādavatthūsu bhusaṃ nataṃ allīnaṃ. Apanatanti nirassādavatthūsu patihataṃ, tato apagataṃ vā, apagatanataṃ vā, na tato apagatanti attho. Rāgānupatitanti ettha assāsapassāsanimittaṃ manasikaroto uppannapītisukhe vā pubbe hasitalapitakīḷitavatthūsu vā rāgo anupatati. Byāpādānupatitanti ettha manasikāre nirassādagatacittassa uppannadomanassavasena vā pubbe samudāciṇṇesu āghātavatthūsu vā byāpādo anupatati. Gāthāsu na samādhiyatīti na samāhitaṃ hoti. Adhicittanti cittasīsena niddiṭṭho adhiko samādhi.
೧೫೭. ಏತ್ತಾವತಾ ತೀಹಿ ಛಕ್ಕೇಹಿ ಅಟ್ಠಾರಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ ನಿದ್ದಿಸಿತ್ವಾ ಇದಾನಿ ತೇಸಂ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾನಂ ಸಮಾಧಿಸ್ಸ ಪರಿಪನ್ಥಭಾವಸಾಧನೇನ ಆದೀನವಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಪುನ ಅಸ್ಸಾಸಾದಿಮಜ್ಝಪರಿಯೋಸಾನನ್ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಕಾಯೋಪಿ ಚಿತ್ತಮ್ಪಿ ಸಾರದ್ಧಾ ಚ ಹೋನ್ತೀತಿ ವಿಕ್ಖೇಪಸಮುಟ್ಠಾನರೂಪಾನಂ ವಸೇನ ರೂಪಕಾಯೋಪಿ, ವಿಕ್ಖೇಪಸನ್ತತಿವಸೇನ ಚಿತ್ತಮ್ಪಿ ಮಹತಾ ಖೋಭೇನ ಖುಭಿತಾ ಸದರಥಾ ಚ ಹೋನ್ತಿ। ತತೋ ಮನ್ದತರೇನ ಇಞ್ಜಿತಾ ಕಮ್ಪಿತಾ, ತತೋ ಮನ್ದತರೇನ ಫನ್ದಿತಾ ಚಲಿತಾ ಹೋನ್ತಿ। ಬಲವಾಪಿ ಮಜ್ಝಿಮೋಪಿ ಮನ್ದೋಪಿ ಖೋಭೋ ಹೋತಿಯೇವ, ನ ಸಕ್ಕಾ ಖೋಭೇನ ನ ಭವಿತುನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಚಿತ್ತಂ ವಿಕಮ್ಪಿತತ್ತಾತಿ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ವಿಕಮ್ಪಿತತ್ತಾ। ಗಾಥಾಸು ಪರಿಪುಣ್ಣಾ ಅಭಾವಿತಾತಿ ಯಥಾ ಪರಿಪುಣ್ಣಾ ಹೋತಿ, ತಥಾ ಅಭಾವಿತಾ। ಇಞ್ಜಿತೋತಿ ಕಮ್ಪಿತೋ। ಫನ್ದಿತೋತಿ ಮನ್ದಕಮ್ಪಿತೋ। ಹೇಟ್ಠಾ ನೀವರಣಾನಂ ಅನನ್ತರತ್ತಾ ‘‘ಇಮೇಹಿ ಚ ಪನ ನೀವರಣೇಹೀ’’ತಿ (ಪಟಿ॰ ಮ॰ ೧.೧೫೩) ಅಚ್ಚನ್ತಸಮೀಪನಿದಸ್ಸನವಚನಂ ಕತಂ। ಇಧ ಪನ ನಿಗಮನೇ ನೀವರಣಾನಂ ಸನ್ತರತ್ತಾ ತೇಹಿ ಚ ಪನ ನೀವರಣೇಹೀತಿ ಪರಮ್ಮುಖನಿದಸ್ಸನವಚನಂ ಕತಂ।
157. Ettāvatā tīhi chakkehi aṭṭhārasa upakkilese niddisitvā idāni tesaṃ upakkilesānaṃ samādhissa paripanthabhāvasādhanena ādīnavaṃ dassento puna assāsādimajjhapariyosānantiādimāha. Tattha kāyopi cittampi sāraddhā ca hontīti vikkhepasamuṭṭhānarūpānaṃ vasena rūpakāyopi, vikkhepasantativasena cittampi mahatā khobhena khubhitā sadarathā ca honti. Tato mandatarena iñjitā kampitā, tato mandatarena phanditā calitā honti. Balavāpi majjhimopi mandopi khobho hotiyeva, na sakkā khobhena na bhavitunti vuttaṃ hoti. Cittaṃ vikampitattāti cittassa vikampitattā. Gāthāsu paripuṇṇā abhāvitāti yathā paripuṇṇā hoti, tathā abhāvitā. Iñjitoti kampito. Phanditoti mandakampito. Heṭṭhā nīvaraṇānaṃ anantarattā ‘‘imehi ca pana nīvaraṇehī’’ti (paṭi. ma. 1.153) accantasamīpanidassanavacanaṃ kataṃ. Idha pana nigamane nīvaraṇānaṃ santarattā tehi ca pana nīvaraṇehīti parammukhanidassanavacanaṃ kataṃ.
ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಞಾಣನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Upakkilesañāṇaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾಮಗ್ಗಪಾಳಿ • Paṭisambhidāmaggapāḷi / ೩. ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಞಾಣನಿದ್ದೇಸೋ • 3. Upakkilesañāṇaniddeso