Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పటిసమ్భిదామగ్గపాళి • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
౩. ఉపక్కిలేసఞాణనిద్దేసో
3. Upakkilesañāṇaniddeso
పఠమచ్ఛక్కం
Paṭhamacchakkaṃ
౧౫౪. ఇమేహి చ పన నీవరణేహి విసుద్ధచిత్తస్స సోళసవత్థుకం ఆనాపానస్సతిసమాధిం భావయతో ఖణికసమోధానా కతమే అట్ఠారస ఉపక్కిలేసా ఉప్పజ్జన్తి? అస్సాసాదిమజ్ఝపరియోసానం సతియా అనుగచ్ఛతో అజ్ఝత్తవిక్ఖేపగతం చిత్తం సమాధిస్స పరిపన్థో. పస్సాసాదిమజ్ఝపరియోసానం సతియా అనుగచ్ఛతో బహిద్ధావిక్ఖేపగతం చిత్తం సమాధిస్స పరిపన్థో. అస్సాసపటికఙ్ఖనా నికన్తి తణ్హాచరియా సమాధిస్స పరిపన్థో. పస్సాసపటికఙ్ఖనా నికన్తి తణ్హాచరియా సమాధిస్స పరిపన్థో. అస్సాసేనాభితున్నస్స పస్సాసపటిలాభే ముచ్ఛనా సమాధిస్స పరిపన్థో. పస్సాసేనాభితున్నస్స అస్సాసపటిలాభే ముచ్ఛనా సమాధిస్స పరిపన్థో.
154. Imehi ca pana nīvaraṇehi visuddhacittassa soḷasavatthukaṃ ānāpānassatisamādhiṃ bhāvayato khaṇikasamodhānā katame aṭṭhārasa upakkilesā uppajjanti? Assāsādimajjhapariyosānaṃ satiyā anugacchato ajjhattavikkhepagataṃ cittaṃ samādhissa paripantho. Passāsādimajjhapariyosānaṃ satiyā anugacchato bahiddhāvikkhepagataṃ cittaṃ samādhissa paripantho. Assāsapaṭikaṅkhanā nikanti taṇhācariyā samādhissa paripantho. Passāsapaṭikaṅkhanā nikanti taṇhācariyā samādhissa paripantho. Assāsenābhitunnassa passāsapaṭilābhe mucchanā samādhissa paripantho. Passāsenābhitunnassa assāsapaṭilābhe mucchanā samādhissa paripantho.
అనుగచ్ఛనా చ అస్సాసం, పస్సాసం అనుగచ్ఛనా;
Anugacchanā ca assāsaṃ, passāsaṃ anugacchanā;
సతి అజ్ఝత్తవిక్ఖేపా, కఙ్ఖనా బహిద్ధావిక్ఖేపపత్థనా 1.
Sati ajjhattavikkhepā, kaṅkhanā bahiddhāvikkhepapatthanā 2.
అస్సాసేనాభితున్నస్స, పస్సాసపటిలాభే ముచ్ఛనా;
Assāsenābhitunnassa, passāsapaṭilābhe mucchanā;
పస్సాసేనాభితున్నస్స, అస్సాసపటిలాభే ముచ్ఛనా.
Passāsenābhitunnassa, assāsapaṭilābhe mucchanā.
ఛ ఏతే ఉపక్కిలేసా, ఆనాపానస్సతిసమాధిస్స;
Cha ete upakkilesā, ānāpānassatisamādhissa;
విమోక్ఖం అప్పజానన్తా, తే హోన్తి పరపత్తియాతి.
Vimokkhaṃ appajānantā, te honti parapattiyāti.
దుతియచ్ఛక్కం
Dutiyacchakkaṃ
౧౫౫. నిమిత్తం ఆవజ్జతో అస్సాసే చిత్తం వికమ్పతి – సమాధిస్స పరిపన్థో. అస్సాసం ఆవజ్జతో నిమిత్తే చిత్తం వికమ్పతి – సమాధిస్స పరిపన్థో. నిమిత్తం ఆవజ్జతో పస్సాసే చిత్తం వికమ్పతి – సమాధిస్స పరిపన్థో. పస్సాసం ఆవజ్జతో నిమిత్తే చిత్తం వికమ్పతి – సమాధిస్స పరిపన్థో. అస్సాసం ఆవజ్జతో పస్సాసే చిత్తం వికమ్పతి – సమాధిస్స పరిపన్థో. పస్సాసం ఆవజ్జతో అస్సాసే చిత్తం వికమ్పతి – సమాధిస్స పరిపన్థో.
155. Nimittaṃ āvajjato assāse cittaṃ vikampati – samādhissa paripantho. Assāsaṃ āvajjato nimitte cittaṃ vikampati – samādhissa paripantho. Nimittaṃ āvajjato passāse cittaṃ vikampati – samādhissa paripantho. Passāsaṃ āvajjato nimitte cittaṃ vikampati – samādhissa paripantho. Assāsaṃ āvajjato passāse cittaṃ vikampati – samādhissa paripantho. Passāsaṃ āvajjato assāse cittaṃ vikampati – samādhissa paripantho.
నిమిత్తం ఆవజ్జమానస్స, అస్సాసే విక్ఖిపతే మనో;
Nimittaṃ āvajjamānassa, assāse vikkhipate mano;
అస్సాసం ఆవజ్జమానస్స, నిమిత్తే చిత్తం వికమ్పతి.
Assāsaṃ āvajjamānassa, nimitte cittaṃ vikampati.
నిమిత్తం ఆవజ్జమానస్స, పస్సాసే విక్ఖిపతే మనో;
Nimittaṃ āvajjamānassa, passāse vikkhipate mano;
పస్సాసం ఆవజ్జమానస్స, నిమిత్తే చిత్తం వికమ్పతి.
Passāsaṃ āvajjamānassa, nimitte cittaṃ vikampati.
అస్సాసం ఆవజ్జమానస్స, పస్సాసే విక్ఖిపతే మనో;
Assāsaṃ āvajjamānassa, passāse vikkhipate mano;
పస్సాసం ఆవజ్జమానస్స, అస్సాసే చిత్తం వికమ్పతి.
Passāsaṃ āvajjamānassa, assāse cittaṃ vikampati.
ఛ ఏతే ఉపక్కిలేసా, ఆనాపానస్సతిసమాధిస్స;
Cha ete upakkilesā, ānāpānassatisamādhissa;
యేహి విక్ఖిప్పమానస్స, నో చ చిత్తం విముచ్చతి;
Yehi vikkhippamānassa, no ca cittaṃ vimuccati;
విమోక్ఖం అప్పజానన్తా, తే హోన్తి పరపత్తియాతి.
Vimokkhaṃ appajānantā, te honti parapattiyāti.
తతియచ్ఛక్కం
Tatiyacchakkaṃ
౧౫౬. అతీతానుధావనం చిత్తం విక్ఖేపానుపతితం – సమాధిస్స పరిపన్థో. అనాగతపటికఙ్ఖనం చిత్తం వికమ్పితం – సమాధిస్స పరిపన్థో. లీనం చిత్తం కోసజ్జానుపతితం – సమాధిస్స పరిపన్థో. అతిపగ్గహితం చిత్తం ఉద్ధచ్చానుపతితం – సమాధిస్స పరిపన్థో. అభినతం చిత్తం రాగానుపతితం – సమాధిస్స పరిపన్థో. అపనతం చిత్తం బ్యాపాదానుపతితం – సమాధిస్స పరిపన్థో.
156. Atītānudhāvanaṃ cittaṃ vikkhepānupatitaṃ – samādhissa paripantho. Anāgatapaṭikaṅkhanaṃ cittaṃ vikampitaṃ – samādhissa paripantho. Līnaṃ cittaṃ kosajjānupatitaṃ – samādhissa paripantho. Atipaggahitaṃ cittaṃ uddhaccānupatitaṃ – samādhissa paripantho. Abhinataṃ cittaṃ rāgānupatitaṃ – samādhissa paripantho. Apanataṃ cittaṃ byāpādānupatitaṃ – samādhissa paripantho.
అతీతానుధావనం చిత్తం, అనాగతపటికఙ్ఖనం లీనం;
Atītānudhāvanaṃ cittaṃ, anāgatapaṭikaṅkhanaṃ līnaṃ;
అతిపగ్గహితం అభినతం, అపనతం చిత్తం న సమాధియతి.
Atipaggahitaṃ abhinataṃ, apanataṃ cittaṃ na samādhiyati.
ఛ ఏతే ఉపక్కిలేసా, ఆనాపానస్సతిసమాధిస్స;
Cha ete upakkilesā, ānāpānassatisamādhissa;
యేహి ఉపక్కిలిట్ఠసఙ్కప్పో, అధిచిత్తం నప్పజానాతీతి.
Yehi upakkiliṭṭhasaṅkappo, adhicittaṃ nappajānātīti.
౧౫౭. అస్సాసాదిమజ్ఝపరియోసానం సతియా అనుగచ్ఛతో అజ్ఝత్తం విక్ఖేపగతేన చిత్తేన కాయోపి చిత్తమ్పి సారద్ధా చ హోన్తి ఇఞ్జితా చ ఫన్దితా చ. పస్సాసాదిమజ్ఝపరియోసానం సతియా అనుగచ్ఛతో బహిద్ధావిక్ఖేపగతేన చిత్తేన కాయోపి చిత్తమ్పి సారద్ధా చ హోన్తి ఇఞ్జితా చ ఫన్దితా చ. అస్సాసపటికఙ్ఖనాయ నికన్తియా తణ్హాచరియాయ కాయోపి చిత్తమ్పి సారద్ధా చ హోన్తి ఇఞ్జితా చ ఫన్దితా చ. పస్సాసపటికఙ్ఖనాయ నికన్తియా తణ్హాచరియాయ కాయోపి చిత్తమ్పి సారద్ధా చ హోన్తి ఇఞ్జితా చ ఫన్దితా చ. అస్సాసేనాభితున్నస్స పస్సాసపటిలాభే ముచ్ఛితత్తా కాయోపి చిత్తమ్పి సారద్ధా చ హోన్తి ఇఞ్జితా చ ఫన్దితా చ. పస్సాసేనాభితున్నస్స అస్సాసపటిలాభే ముచ్ఛితత్తా కాయోపి చిత్తమ్పి సారద్ధా చ హోన్తి ఇఞ్జితా చ ఫన్దితా చ. నిమిత్తం ఆవజ్జతో అస్సాసే చిత్తం వికమ్పితత్తా కాయోపి చిత్తమ్పి సారద్ధా చ హోన్తి ఇఞ్జితా చ ఫన్దితా చ. అస్సాసం ఆవజ్జతో నిమిత్తే చిత్తం వికమ్పితత్తా కాయోపి చిత్తమ్పి సారద్ధా చ హోన్తి ఇఞ్జితా చ ఫన్దితా చ. నిమిత్తం ఆవజ్జతో పస్సాసే చిత్తం వికమ్పితత్తా కాయోపి చిత్తమ్పి సారద్ధా చ హోన్తి ఇఞ్జితా చ ఫన్దితా చ. పస్సాసం ఆవజ్జతో నిమిత్తే చిత్తం వికమ్పితత్తా కాయోపి చిత్తమ్పి సారద్ధా చ హోన్తి ఇఞ్జితా చ ఫన్దితా చ. అస్సాసం ఆవజ్జతో పస్సాసే చిత్తం వికమ్పితత్తా కాయోపి చిత్తమ్పి సారద్ధా చ హోన్తి ఇఞ్జితా చ ఫన్దితా చ. పస్సాసం ఆవజ్జతో అస్సాసే చిత్తం వికమ్పితత్తా కాయోపి చిత్తమ్పి సారద్ధా చ హోన్తి ఇఞ్జితా చ ఫన్దితా చ. అతీతానుధావనేన చిత్తేన విక్ఖేపానుపతితేన కాయోపి చిత్తమ్పి సారద్ధా చ హోన్తి ఇఞ్జితా చ ఫన్దితా చ. అనాగతపటికఙ్ఖనేన చిత్తేన వికమ్పితేన కాయోపి చిత్తమ్పి సారద్ధా చ హోన్తి ఇఞ్జితా చ ఫన్దితా చ. లీనేన చిత్తేన కోసజ్జానుపతితేన కాయోపి చిత్తమ్పి సారద్ధా చ హోన్తి ఇఞ్జితా చ ఫన్దితా చ. అతిపగ్గహితేన చిత్తేన ఉద్ధచ్చానుపతితేన కాయోపి చిత్తమ్పి సారద్ధా చ హోన్తి ఇఞ్జితా చ ఫన్దితా చ. అభినతేన చిత్తేన రాగానుపతితేన కాయోపి చిత్తమ్పి సారద్ధా చ హోన్తి ఇఞ్జితా చ ఫన్దితా చ. అపనతేన చిత్తేన బ్యాపాదానుపతితేన కాయోపి చిత్తమ్పి సారద్ధా చ హోన్తి ఇఞ్జితా చ ఫన్దితా చ.
157. Assāsādimajjhapariyosānaṃ satiyā anugacchato ajjhattaṃ vikkhepagatena cittena kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Passāsādimajjhapariyosānaṃ satiyā anugacchato bahiddhāvikkhepagatena cittena kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Assāsapaṭikaṅkhanāya nikantiyā taṇhācariyāya kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Passāsapaṭikaṅkhanāya nikantiyā taṇhācariyāya kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Assāsenābhitunnassa passāsapaṭilābhe mucchitattā kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Passāsenābhitunnassa assāsapaṭilābhe mucchitattā kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Nimittaṃ āvajjato assāse cittaṃ vikampitattā kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Assāsaṃ āvajjato nimitte cittaṃ vikampitattā kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Nimittaṃ āvajjato passāse cittaṃ vikampitattā kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Passāsaṃ āvajjato nimitte cittaṃ vikampitattā kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Assāsaṃ āvajjato passāse cittaṃ vikampitattā kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Passāsaṃ āvajjato assāse cittaṃ vikampitattā kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Atītānudhāvanena cittena vikkhepānupatitena kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Anāgatapaṭikaṅkhanena cittena vikampitena kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Līnena cittena kosajjānupatitena kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Atipaggahitena cittena uddhaccānupatitena kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Abhinatena cittena rāgānupatitena kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Apanatena cittena byāpādānupatitena kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca.
ఆనాపానస్సతి యస్స, పరిపుణ్ణా అభావితా;
Ānāpānassati yassa, paripuṇṇā abhāvitā;
కాయోపి ఇఞ్జితో హోతి, చిత్తమ్పి హోతి ఇఞ్జితం;
Kāyopi iñjito hoti, cittampi hoti iñjitaṃ;
కాయోపి ఫన్దితో హోతి, చిత్తమ్పి హోతి ఫన్దితం.
Kāyopi phandito hoti, cittampi hoti phanditaṃ.
ఆనాపానస్సతి యస్స, పరిపుణ్ణా సుభావితా;
Ānāpānassati yassa, paripuṇṇā subhāvitā;
కాయోపి అనిఞ్జితో హోతి, చిత్తమ్పి హోతి అనిఞ్జితం;
Kāyopi aniñjito hoti, cittampi hoti aniñjitaṃ;
కాయోపి అఫన్దితో హోతి, చిత్తమ్పి హోతి అఫన్దితన్తి.
Kāyopi aphandito hoti, cittampi hoti aphanditanti.
ఇమేహి చ పన నీవరణేహి విసుద్ధచిత్తస్స సోళసవత్థుకం ఆనాపానస్సతిసమాధిం భావయతో ఖణికసమోధానా ఇమే అట్ఠారస ఉపక్కిలేసా ఉప్పజ్జన్తి.
Imehi ca pana nīvaraṇehi visuddhacittassa soḷasavatthukaṃ ānāpānassatisamādhiṃ bhāvayato khaṇikasamodhānā ime aṭṭhārasa upakkilesā uppajjanti.
ఉపక్కిలేసఞాణనిద్దేసో తతియో.
Upakkilesañāṇaniddeso tatiyo.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / పటిసమ్భిదామగ్గ-అట్ఠకథా • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ౩. ఉపక్కిలేసఞాణనిద్దేసవణ్ణనా • 3. Upakkilesañāṇaniddesavaṇṇanā