Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / చూళవగ్గపాళి • Cūḷavaggapāḷi |
ఉపాలిపఞ్హా
Upālipañhā
౩౫౧. అథ ఖో ఆయస్మా ఉపాలి యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి, ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో ఆయస్మా ఉపాలి భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘సఙ్ఘరాజి సఙ్ఘరాజీతి, భన్తే, వుచ్చతి. కిత్తావతా ను ఖో, భన్తే, సఙ్ఘరాజి హోతి, నో చ సఙ్ఘభేదో? కిత్తావతా చ పన సఙ్ఘరాజి చేవ హోతి సఙ్ఘభేదో చా’’తి?
351. Atha kho āyasmā upāli yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā upāli bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘saṅgharāji saṅgharājīti, bhante, vuccati. Kittāvatā nu kho, bhante, saṅgharāji hoti, no ca saṅghabhedo? Kittāvatā ca pana saṅgharāji ceva hoti saṅghabhedo cā’’ti?
‘‘ఏకతో , ఉపాలి, ఏకో హోతి, ఏకతో ద్వే, చతుత్థో అనుస్సావేతి, సలాకం గాహేతి – ‘అయం ధమ్మో, అయం వినయో, ఇదం సత్థుసాసనం, ఇమం గణ్హథ, ఇమం రోచేథా’తి. ఏవమ్పి ఖో, ఉపాలి, సఙ్ఘరాజి హోతి, నో చ సఙ్ఘభేదో. ఏకతో, ఉపాలి, ద్వే హోన్తి, ఏకతో ద్వే, పఞ్చమో అనుస్సావేతి, సలాకం గాహేతి – ‘అయం ధమ్మో, అయం వినయో, ఇదం సత్థుసాసనం, ఇమం గణ్హథ, ఇమం రోచేథా’తి. ఏవమ్పి ఖో, ఉపాలి, సఙ్ఘరాజి హోతి, నో చ సఙ్ఘభేదో. ఏకతో, ఉపాలి, ద్వే హోన్తి, ఏకతో తయో, ఛట్ఠో అనుస్సావేతి, సలాకం గాహేతి – ‘అయం ధమ్మో, అయం వినయో, ఇదం సత్థుసాసనం, ఇమం గణ్హథ, ఇమం రోచేథా’తి. ఏవమ్పి ఖో, ఉపాలి, సఙ్ఘరాజి హోతి, నో చ సఙ్ఘభేదో . ఏకతో, ఉపాలి, తయో హోన్తి, ఏకతో తయో, సత్తమో అనుస్సావేతి, సలాకం గాహేతి – ‘అయం ధమ్మో, అయం వినయో, ఇదం సత్థుసాసనం, ఇమం గణ్హథ, ఇమం రోచేథా’తి. ఏవమ్పి ఖో, ఉపాలి, సఙ్ఘరాజి హోతి, నో చ సఙ్ఘభేదో. ఏకతో, ఉపాలి, తయో హోన్తి, ఏకతో చత్తారో, అట్ఠమో అనుస్సావేతి, సలాకం గాహేతి – ‘అయం ధమ్మో, అయం వినయో, ఇదం సత్థుసాసనం, ఇమం గణ్హథ, ఇమం రోచేథా’తి. ఏవమ్పి ఖో, ఉపాలి, సఙ్ఘరాజి హోతి, నో చ సఙ్ఘభేదో. ఏకతో, ఉపాలి, చత్తారో హోన్తి, ఏకతో చత్తారో, నవమో అనుస్సావేతి, సలాకం గాహేతి – ‘అయం ధమ్మో, అయం వినయో, ఇదం సత్థుసాసనం, ఇమం గణ్హథ, ఇమం రోచేథా’తి . ఏవం ఖో, ఉపాలి, సఙ్ఘరాజి చేవ హోతి సఙ్ఘభేదో చ. నవన్నం వా, ఉపాలి, అతిరేకనవన్నం వా సఙ్ఘరాజి చేవ హోతి సఙ్ఘభేదో చ. న ఖో, ఉపాలి, భిక్ఖునీ సఙ్ఘం భిన్దతి, అపి చ భేదాయ పరక్కమతి, న సిక్ఖమానా సఙ్ఘం భిన్దతి…పే॰… న సామణేరో సఙ్ఘం భిన్దతి, న సామణేరీ సఙ్ఘం భిన్దతి, న ఉపాసకో సఙ్ఘం భిన్దతి, న ఉపాసికా సఙ్ఘం భిన్దతి, అపి చ భేదాయ పరక్కమతి. భిక్ఖు ఖో, ఉపాలి, పకతత్తో, సమానసంవాసకో, సమానసీమాయం ఠితో, సఙ్ఘం భిన్దతీ’’తి.
‘‘Ekato , upāli, eko hoti, ekato dve, catuttho anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti. Evampi kho, upāli, saṅgharāji hoti, no ca saṅghabhedo. Ekato, upāli, dve honti, ekato dve, pañcamo anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti. Evampi kho, upāli, saṅgharāji hoti, no ca saṅghabhedo. Ekato, upāli, dve honti, ekato tayo, chaṭṭho anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti. Evampi kho, upāli, saṅgharāji hoti, no ca saṅghabhedo . Ekato, upāli, tayo honti, ekato tayo, sattamo anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti. Evampi kho, upāli, saṅgharāji hoti, no ca saṅghabhedo. Ekato, upāli, tayo honti, ekato cattāro, aṭṭhamo anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti. Evampi kho, upāli, saṅgharāji hoti, no ca saṅghabhedo. Ekato, upāli, cattāro honti, ekato cattāro, navamo anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti . Evaṃ kho, upāli, saṅgharāji ceva hoti saṅghabhedo ca. Navannaṃ vā, upāli, atirekanavannaṃ vā saṅgharāji ceva hoti saṅghabhedo ca. Na kho, upāli, bhikkhunī saṅghaṃ bhindati, api ca bhedāya parakkamati, na sikkhamānā saṅghaṃ bhindati…pe… na sāmaṇero saṅghaṃ bhindati, na sāmaṇerī saṅghaṃ bhindati, na upāsako saṅghaṃ bhindati, na upāsikā saṅghaṃ bhindati, api ca bhedāya parakkamati. Bhikkhu kho, upāli, pakatatto, samānasaṃvāsako, samānasīmāyaṃ ṭhito, saṅghaṃ bhindatī’’ti.
౩౫౨. 1 ‘‘సఙ్ఘభేదో సఙ్ఘభేదోతి, భన్తే, వుచ్చతి. కిత్తావతా ను ఖో, భన్తే, సఙ్ఘో భిన్నో హోతీ’’తి?
352.2 ‘‘Saṅghabhedo saṅghabhedoti, bhante, vuccati. Kittāvatā nu kho, bhante, saṅgho bhinno hotī’’ti?
‘‘ఇధుపాలి, భిక్ఖూ అధమ్మం ధమ్మోతి దీపేన్తి, ధమ్మం అధమ్మోతి దీపేన్తి, అవినయం వినయోతి దీపేన్తి, వినయం అవినయోతి దీపేన్తి, అభాసితం అలపితం తథాగతేన భాసితం లపితం తథాగతేనాతి దీపేన్తి, భాసితం లపితం తథాగతేన అభాసితం అలపితం తథాగతేనాతి దీపేన్తి, అనాచిణ్ణం తథాగతేన ఆచిణ్ణం తథాగతేనాతి దీపేన్తి, ఆచిణ్ణం తథాగతేన అనాచిణ్ణం తథాగతేనాతి దీపేన్తి, అపఞ్ఞత్తం తథాగతేన పఞ్ఞత్తం తథాగతేనాతి దీపేన్తి, పఞ్ఞత్తం తథాగతేన అపఞ్ఞత్తం తథాగతేనాతి దీపేన్తి, అనాపత్తిం ఆపత్తీతి దీపేన్తి, ఆపత్తిం అనాపత్తీతి దీపేన్తి, లహుకం ఆపత్తిం గరుకా ఆపత్తీతి దీపేన్తి, గరుకం ఆపత్తిం లహుకా ఆపత్తీతి దీపేన్తి, సావసేసం ఆపత్తిం అనవసేసా ఆపత్తీతి దీపేన్తి, అనవసేసం ఆపత్తిం సావసేసా ఆపత్తీతి దీపేన్తి, దుట్ఠుల్లం ఆపత్తిం అదుట్ఠులా ఆపత్తీతి దీపేన్తి, అదుట్ఠుల్లం ఆపత్తిం దుట్ఠుల్లా ఆపత్తీతి దీపేన్తి. తే ఇమేహి అట్ఠారసహి వత్థూహి అపకస్సన్తి, అవపకస్సన్తి, ఆవేనిం 3 ఉపోసథం కరోన్తి, ఆవేనిం పవారణం కరోన్తి, ఆవేనిం సఙ్ఘకమ్మం కరోన్తి. ఏత్తావతా ఖో, ఉపాలి, సఙ్ఘో భిన్నో హోతీ’’తి.
‘‘Idhupāli, bhikkhū adhammaṃ dhammoti dīpenti, dhammaṃ adhammoti dīpenti, avinayaṃ vinayoti dīpenti, vinayaṃ avinayoti dīpenti, abhāsitaṃ alapitaṃ tathāgatena bhāsitaṃ lapitaṃ tathāgatenāti dīpenti, bhāsitaṃ lapitaṃ tathāgatena abhāsitaṃ alapitaṃ tathāgatenāti dīpenti, anāciṇṇaṃ tathāgatena āciṇṇaṃ tathāgatenāti dīpenti, āciṇṇaṃ tathāgatena anāciṇṇaṃ tathāgatenāti dīpenti, apaññattaṃ tathāgatena paññattaṃ tathāgatenāti dīpenti, paññattaṃ tathāgatena apaññattaṃ tathāgatenāti dīpenti, anāpattiṃ āpattīti dīpenti, āpattiṃ anāpattīti dīpenti, lahukaṃ āpattiṃ garukā āpattīti dīpenti, garukaṃ āpattiṃ lahukā āpattīti dīpenti, sāvasesaṃ āpattiṃ anavasesā āpattīti dīpenti, anavasesaṃ āpattiṃ sāvasesā āpattīti dīpenti, duṭṭhullaṃ āpattiṃ aduṭṭhulā āpattīti dīpenti, aduṭṭhullaṃ āpattiṃ duṭṭhullā āpattīti dīpenti. Te imehi aṭṭhārasahi vatthūhi apakassanti, avapakassanti, āveniṃ 4 uposathaṃ karonti, āveniṃ pavāraṇaṃ karonti, āveniṃ saṅghakammaṃ karonti. Ettāvatā kho, upāli, saṅgho bhinno hotī’’ti.
౩౫౩. 5 ‘‘సఙ్ఘసామగ్గీ సఙ్ఘసామగ్గీతి, భన్తే, వుచ్చతి. కిత్తావతా ను ఖో, భన్తే, సఙ్ఘో సమగ్గో హోతీ’’తి? ‘‘ఇధుపాలి, భిక్ఖూ అధమ్మం అధమ్మోతి దీపేన్తి, ధమ్మం ధమ్మోతి దీపేన్తి, అవినయం అవినయోతి దీపేన్తి, వినయం వినయోతి దీపేన్తి, అభాసితం అలపితం తథాగతేన అభాసితం అలపితం తథాగతేనాతి దీపేన్తి, భాసితం లపితం తథాగతేన భాసితం లపితం తథాగతేనాతి దీపేన్తి, అనాచిణ్ణం తథాగతేన అనాచిణ్ణం తథాగతేనాతి దీపేన్తి, ఆచిణ్ణం తథాగతేన ఆచిణ్ణం తథాగతేనాతి దీపేన్తి, అపఞ్ఞత్తం తథాగతేన అపఞ్ఞత్తం తథాగతేనాతి దీపేన్తి, పఞ్ఞత్తం తథాగతేన పఞ్ఞత్తం తథాగతేనాతి దీపేన్తి, అనాపత్తిం అనాపత్తీతి దీపేన్తి, ఆపత్తిం ఆపత్తీతి దీపేన్తి, లహుకం ఆపత్తిం లహుకా ఆపత్తీతి దీపేన్తి, గరుకం ఆపత్తిం గరుకా ఆపత్తీతి దీపేన్తి, సావసేసం ఆపత్తిం సావసేసా ఆపత్తీతి దీపేన్తి, అనవసేసం ఆపత్తిం అనవసేసా ఆపత్తీతి దీపేన్తి , దుట్ఠుల్లం ఆపత్తిం దుట్ఠుల్లా ఆపత్తీతి దీపేన్తి, అదుట్ఠుల్లం ఆపత్తిం అదుట్ఠుల్లా ఆపత్తీతి దీపేన్తి. తే ఇమేహి అట్ఠారసహి వత్థూహి న అపకస్సన్తి, న అవపకస్సన్తి, న ఆవేనిం ఉపోసథం కరోన్తి, న ఆవేనిం పవారణం కరోన్తి, న ఆవేనిం సఙ్ఘకమ్మం కరోన్తి. ఏత్తావతా ఖో, ఉపాలి, సఙ్ఘో సమగ్గో హోతీ’’తి.
353.6 ‘‘Saṅghasāmaggī saṅghasāmaggīti, bhante, vuccati. Kittāvatā nu kho, bhante, saṅgho samaggo hotī’’ti? ‘‘Idhupāli, bhikkhū adhammaṃ adhammoti dīpenti, dhammaṃ dhammoti dīpenti, avinayaṃ avinayoti dīpenti, vinayaṃ vinayoti dīpenti, abhāsitaṃ alapitaṃ tathāgatena abhāsitaṃ alapitaṃ tathāgatenāti dīpenti, bhāsitaṃ lapitaṃ tathāgatena bhāsitaṃ lapitaṃ tathāgatenāti dīpenti, anāciṇṇaṃ tathāgatena anāciṇṇaṃ tathāgatenāti dīpenti, āciṇṇaṃ tathāgatena āciṇṇaṃ tathāgatenāti dīpenti, apaññattaṃ tathāgatena apaññattaṃ tathāgatenāti dīpenti, paññattaṃ tathāgatena paññattaṃ tathāgatenāti dīpenti, anāpattiṃ anāpattīti dīpenti, āpattiṃ āpattīti dīpenti, lahukaṃ āpattiṃ lahukā āpattīti dīpenti, garukaṃ āpattiṃ garukā āpattīti dīpenti, sāvasesaṃ āpattiṃ sāvasesā āpattīti dīpenti, anavasesaṃ āpattiṃ anavasesā āpattīti dīpenti , duṭṭhullaṃ āpattiṃ duṭṭhullā āpattīti dīpenti, aduṭṭhullaṃ āpattiṃ aduṭṭhullā āpattīti dīpenti. Te imehi aṭṭhārasahi vatthūhi na apakassanti, na avapakassanti, na āveniṃ uposathaṃ karonti, na āveniṃ pavāraṇaṃ karonti, na āveniṃ saṅghakammaṃ karonti. Ettāvatā kho, upāli, saṅgho samaggo hotī’’ti.
౩౫౪. ‘‘సమగ్గం పన, భన్తే, సఙ్ఘం భిన్దిత్వా కిం సో పసవతీ’’తి? ‘‘సమగ్గం ఖో, ఉపాలి, సఙ్ఘం భిన్దిత్వా కప్పట్ఠికం కిబ్బిసం పసవతి, కప్పం నిరయమ్హి పచ్చతీ’’తి.
354. ‘‘Samaggaṃ pana, bhante, saṅghaṃ bhinditvā kiṃ so pasavatī’’ti? ‘‘Samaggaṃ kho, upāli, saṅghaṃ bhinditvā kappaṭṭhikaṃ kibbisaṃ pasavati, kappaṃ nirayamhi paccatī’’ti.
వగ్గరతో అధమ్మట్ఠో, యోగక్ఖేమా పధంసతి;
Vaggarato adhammaṭṭho, yogakkhemā padhaṃsati;
సఙ్ఘం సమగ్గం భిన్దిత్వా, కప్పం నిరయమ్హి పచ్చతీ’’తి.
Saṅghaṃ samaggaṃ bhinditvā, kappaṃ nirayamhi paccatī’’ti.
‘‘భిన్నం పన, భన్తే, సఙ్ఘం సమగ్గం కత్వా కిం సో పసవతీ’’తి? ‘‘భిన్నం ఖో, ఉపాలి, సఙ్ఘం సమగ్గం కత్వా బ్రహ్మం పుఞ్ఞం పసవతి, కప్పం సగ్గమ్హి మోదతీ’’తి.
‘‘Bhinnaṃ pana, bhante, saṅghaṃ samaggaṃ katvā kiṃ so pasavatī’’ti? ‘‘Bhinnaṃ kho, upāli, saṅghaṃ samaggaṃ katvā brahmaṃ puññaṃ pasavati, kappaṃ saggamhi modatī’’ti.
సమగ్గరతో ధమ్మట్ఠో, యోగక్ఖేమా న ధంసతి;
Samaggarato dhammaṭṭho, yogakkhemā na dhaṃsati;
సఙ్ఘం సమగ్గం కత్వాన, కప్పం సగ్గమ్హి మోదతీ’’తి.
Saṅghaṃ samaggaṃ katvāna, kappaṃ saggamhi modatī’’ti.
౩౫౫. 11 ‘‘సియా ను ఖో, భన్తే, సఙ్ఘభేదకో ఆపాయికో, నేరయికో, కప్పట్ఠో, అతేకిచ్ఛో’’తి? ‘‘సియా, ఉపాలి, సఙ్ఘభేదకో ఆపాయికో, నేరయికో, కప్పట్ఠో, అతేకిచ్ఛో’’తి.
355.12 ‘‘Siyā nu kho, bhante, saṅghabhedako āpāyiko, nerayiko, kappaṭṭho, atekiccho’’ti? ‘‘Siyā, upāli, saṅghabhedako āpāyiko, nerayiko, kappaṭṭho, atekiccho’’ti.
‘‘కతమో పన, భన్తే, సఙ్ఘభేదకో ఆపాయికో, నేరయికో, కప్పట్ఠో, అతేకిచ్ఛో’’తి? ‘‘ఇధుపాలి, భిక్ఖు అధమ్మం ధమ్మోతి దీపేతి. తస్మిం అధమ్మదిట్ఠి, భేదే అధమ్మదిట్ఠి, వినిధాయ దిట్ఠిం, వినిధాయ ఖన్తిం, వినిధాయ రుచిం, వినిధాయ భావం, అనుస్సావేతి, సలాకం గాహేతి – ‘అయం ధమ్మో, అయం వినయో, ఇదం సత్థుసాసనం, ఇమం గణ్హథ, ఇమం రోచేథా’తి. అయమ్పి ఖో, ఉపాలి, సఙ్ఘభేదకో ఆపాయికో, నేరయికో, కప్పట్ఠో, అతేకిచ్ఛో.
‘‘Katamo pana, bhante, saṅghabhedako āpāyiko, nerayiko, kappaṭṭho, atekiccho’’ti? ‘‘Idhupāli, bhikkhu adhammaṃ dhammoti dīpeti. Tasmiṃ adhammadiṭṭhi, bhede adhammadiṭṭhi, vinidhāya diṭṭhiṃ, vinidhāya khantiṃ, vinidhāya ruciṃ, vinidhāya bhāvaṃ, anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti. Ayampi kho, upāli, saṅghabhedako āpāyiko, nerayiko, kappaṭṭho, atekiccho.
‘‘పున చపరం, ఉపాలి, భిక్ఖు అధమ్మం ధమ్మోతి దీపేతి. తస్మిం అధమ్మదిట్ఠి, భేదే ధమ్మదిట్ఠి, వినిధాయ దిట్ఠిం, వినిధాయ ఖన్తిం, వినిధాయ రుచిం, వినిధాయ భావం, అనుస్సావేతి, సలాకం గాహేతి – ‘అయం ధమ్మో, అయం వినయో, ఇదం సత్థుసాసనం, ఇమం గణ్హథ, ఇమం రోచేథా’తి. అయమ్పి ఖో, ఉపాలి, సఙ్ఘభేదకో ఆపాయికో, నేరయికో, కప్పట్ఠో, అతేకిచ్ఛో.
‘‘Puna caparaṃ, upāli, bhikkhu adhammaṃ dhammoti dīpeti. Tasmiṃ adhammadiṭṭhi, bhede dhammadiṭṭhi, vinidhāya diṭṭhiṃ, vinidhāya khantiṃ, vinidhāya ruciṃ, vinidhāya bhāvaṃ, anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti. Ayampi kho, upāli, saṅghabhedako āpāyiko, nerayiko, kappaṭṭho, atekiccho.
‘‘పున చపరం, ఉపాలి, భిక్ఖు అధమ్మం ధమ్మోతి దీపేతి. తస్మిం అధమ్మదిట్ఠి, భేదే వేమతికో, వినిధాయ దిట్ఠిం, వినిధాయ ఖన్తిం, వినిధాయ రుచిం, వినిధాయ భావం, అనుస్సావేతి, సలాకం గాహేతి – ‘అయం ధమ్మో, అయం వినయో, ఇదం సత్థుసాసనం, ఇమం గణ్హథ, ఇమం రోచేథా’తి. అయమ్పి ఖో, ఉపాలి, సఙ్ఘభేదకో ఆపాయికో, నేరయికో, కప్పట్ఠో, అతేకిచ్ఛో.
‘‘Puna caparaṃ, upāli, bhikkhu adhammaṃ dhammoti dīpeti. Tasmiṃ adhammadiṭṭhi, bhede vematiko, vinidhāya diṭṭhiṃ, vinidhāya khantiṃ, vinidhāya ruciṃ, vinidhāya bhāvaṃ, anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti. Ayampi kho, upāli, saṅghabhedako āpāyiko, nerayiko, kappaṭṭho, atekiccho.
‘‘పున చపరం, ఉపాలి, భిక్ఖు అధమ్మం ధమ్మోతి దీపేతి. తస్మిం ధమ్మదిట్ఠి, భేదే అధమ్మదిట్ఠి…పే॰… (తస్మిం ధమ్మదిట్ఠి భేదే ధమ్మదిట్ఠి) 17. తస్మిం ధమ్మదిట్ఠి భేదే వేమతికో. తస్మిం వేమతికో భేదే అధమ్మదిట్ఠి. తస్మిం వేమతికో భేదే ధమ్మదిట్ఠి. తస్మిం వేమతికో భేదే వేమతికో వినిధాయ దిట్ఠిం, వినిధాయ ఖన్తిం, వినిధాయ రుచిం, వినిధాయ భావం, అనుస్సావేతి, సలాకం గాహేతి – ‘అయం ధమ్మో, అయం వినయో, ఇదం సత్థుసాసనం, ఇమం గణ్హథ, ఇమం రోచేథా’తి. అయమ్పి ఖో, ఉపాలి, సఙ్ఘభేదకో ఆపాయికో, నేరయికో, కప్పట్ఠో, అతేకిచ్ఛో.
‘‘Puna caparaṃ, upāli, bhikkhu adhammaṃ dhammoti dīpeti. Tasmiṃ dhammadiṭṭhi, bhede adhammadiṭṭhi…pe… (tasmiṃ dhammadiṭṭhi bhede dhammadiṭṭhi) 18. Tasmiṃ dhammadiṭṭhi bhede vematiko. Tasmiṃ vematiko bhede adhammadiṭṭhi. Tasmiṃ vematiko bhede dhammadiṭṭhi. Tasmiṃ vematiko bhede vematiko vinidhāya diṭṭhiṃ, vinidhāya khantiṃ, vinidhāya ruciṃ, vinidhāya bhāvaṃ, anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti. Ayampi kho, upāli, saṅghabhedako āpāyiko, nerayiko, kappaṭṭho, atekiccho.
‘‘పున చపరం, ఉపాలి, భిక్ఖు ధమ్మం అధమ్మోతి దీపేతి…పే॰… అవినయం వినయోతి దీపేతి… వినయం అవినయోతి దీపేతి… అభాసితం అలపితం తథాగతేన భాసితం లపితం తథాగతేనాతి దీపేతి… భాసితం లపితం తథాగతేన అభాసితం అలపితం తథాగతేనాతి దీపేతి… అనాచిణ్ణం తథాగతేన ఆచిణ్ణం తథాగతేనాతి దీపేతి… ఆచిణ్ణం తథాగతేన అనాచిణ్ణం తథాగతేనాతి దీపేతి… అపఞ్ఞత్తం తథాగతేన పఞ్ఞత్తం తథాగతేనాతి దీపేతి… పఞ్ఞత్తం తథాగతేన అపఞ్ఞత్తం తథాగతేనాతి దీపేతి… అనాపత్తిం ఆపత్తీతి దీపేతి… ఆపత్తిం అనాపత్తీతి దీపేతి… లహుకం ఆపత్తిం గరుకా ఆపత్తీతి దీపేతి… గరుకం ఆపత్తిం లహుకా ఆపత్తీతి దీపేతి… సావసేసం ఆపత్తిం అనవసేసా ఆపత్తీతి దీపేతి… అనవసేసం ఆపత్తిం సావసేసా ఆపత్తీతి దీపేతి… దుట్ఠుల్లం ఆపత్తిం అదుట్ఠుల్లా ఆపత్తీతి దీపేతి… అదుట్ఠుల్లం ఆపత్తిం దుట్ఠుల్లా ఆపత్తీతి దీపేతి… తస్మిం అధమ్మదిట్ఠి, భేదే అధమ్మదిట్ఠి…పే॰… తస్మిం అధమ్మదిట్ఠి, భేదే ధమ్మదిట్ఠి … తస్మిం అధమ్మదిట్ఠి, భేదే వేమతికో… తస్మిం ధమ్మదిట్ఠి, భేదే అధమ్మదిట్ఠి… (తస్మిం ధమ్మదిట్ఠి, భేదే ధమ్మదిట్ఠి) 19 … తస్మిం ధమ్మదిట్ఠి, భేదే వేమతికో… తస్మిం వేమతికో, భేదే అధమ్మదిట్ఠి… తస్మిం వేమతికో, భేదే ధమ్మదిట్ఠి… తస్మిం వేమతికో, భేదే వేమతికో, వినిధాయ దిట్ఠిం, వినిధాయ ఖన్తిం, వినిధాయ రుచిం, వినిధాయ భావం, అనుస్సావేతి, సలాకం గాహేతి – ‘అయం ధమ్మో, అయం వినయో, ఇదం సత్థుసాసనం, ఇమం గణ్హథ, ఇమం రోచేథా’తి. అయమ్పి ఖో, ఉపాలి, సఙ్ఘభేదకో ఆపాయికో, నేరయికో, కప్పట్ఠో, అతేకిచ్ఛో’’తి.
‘‘Puna caparaṃ, upāli, bhikkhu dhammaṃ adhammoti dīpeti…pe… avinayaṃ vinayoti dīpeti… vinayaṃ avinayoti dīpeti… abhāsitaṃ alapitaṃ tathāgatena bhāsitaṃ lapitaṃ tathāgatenāti dīpeti… bhāsitaṃ lapitaṃ tathāgatena abhāsitaṃ alapitaṃ tathāgatenāti dīpeti… anāciṇṇaṃ tathāgatena āciṇṇaṃ tathāgatenāti dīpeti… āciṇṇaṃ tathāgatena anāciṇṇaṃ tathāgatenāti dīpeti… apaññattaṃ tathāgatena paññattaṃ tathāgatenāti dīpeti… paññattaṃ tathāgatena apaññattaṃ tathāgatenāti dīpeti… anāpattiṃ āpattīti dīpeti… āpattiṃ anāpattīti dīpeti… lahukaṃ āpattiṃ garukā āpattīti dīpeti… garukaṃ āpattiṃ lahukā āpattīti dīpeti… sāvasesaṃ āpattiṃ anavasesā āpattīti dīpeti… anavasesaṃ āpattiṃ sāvasesā āpattīti dīpeti… duṭṭhullaṃ āpattiṃ aduṭṭhullā āpattīti dīpeti… aduṭṭhullaṃ āpattiṃ duṭṭhullā āpattīti dīpeti… tasmiṃ adhammadiṭṭhi, bhede adhammadiṭṭhi…pe… tasmiṃ adhammadiṭṭhi, bhede dhammadiṭṭhi … tasmiṃ adhammadiṭṭhi, bhede vematiko… tasmiṃ dhammadiṭṭhi, bhede adhammadiṭṭhi… (tasmiṃ dhammadiṭṭhi, bhede dhammadiṭṭhi) 20 … tasmiṃ dhammadiṭṭhi, bhede vematiko… tasmiṃ vematiko, bhede adhammadiṭṭhi… tasmiṃ vematiko, bhede dhammadiṭṭhi… tasmiṃ vematiko, bhede vematiko, vinidhāya diṭṭhiṃ, vinidhāya khantiṃ, vinidhāya ruciṃ, vinidhāya bhāvaṃ, anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti. Ayampi kho, upāli, saṅghabhedako āpāyiko, nerayiko, kappaṭṭho, atekiccho’’ti.
‘‘కతమో పన, భన్తే, సఙ్ఘభేదకో న ఆపాయికో, న నేరయికో, న కప్పట్ఠో , న అతేకిచ్ఛో’’తి? ‘‘ఇధుపాలి, భిక్ఖు అధమ్మం ధమ్మోతి దీపేతి. తస్మిం ధమ్మదిట్ఠి, భేదే ధమ్మదిట్ఠి , అవినిధాయ దిట్ఠిం, అవినిధాయ ఖన్తిం, అవినిధాయ రుచిం, అవినిధాయ భావం, అనుస్సావేతి, సలాకం గాహేతి – ‘అయం ధమ్మో, అయం వినయో, ఇదం సత్థుసాసనం, ఇమం గణ్హథ, ఇమం రోచేథా’తి. అయమ్పి ఖో, ఉపాలి, సఙ్ఘభేదకో న ఆపాయికో, న నేరయికో, న కప్పట్ఠో, న అతేకిచ్ఛో.
‘‘Katamo pana, bhante, saṅghabhedako na āpāyiko, na nerayiko, na kappaṭṭho , na atekiccho’’ti? ‘‘Idhupāli, bhikkhu adhammaṃ dhammoti dīpeti. Tasmiṃ dhammadiṭṭhi, bhede dhammadiṭṭhi , avinidhāya diṭṭhiṃ, avinidhāya khantiṃ, avinidhāya ruciṃ, avinidhāya bhāvaṃ, anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti. Ayampi kho, upāli, saṅghabhedako na āpāyiko, na nerayiko, na kappaṭṭho, na atekiccho.
‘‘పున చపరం, ఉపాలి, భిక్ఖు ధమ్మం అధమ్మోతి దీపేతి…పే॰… దుట్ఠుల్లం ఆపత్తిం అదుట్ఠుల్లా ఆపత్తీతి దీపేతి. తస్మిం ధమ్మదిట్ఠి, భేదే ధమ్మదిట్ఠి, అవినిధాయ దిట్ఠిం, అవినిధాయ ఖన్తిం, అవినిధాయ రుచిం, అవినిధాయ భావం, అనుస్సావేతి, సలాకం గాహేతి – ‘అయం ధమ్మో, అయం వినయో, ఇదం సత్థుసాసనం, ఇమం గణ్హథ, ఇమం రోచేథా’తి. అయమ్పి ఖో , ఉపాలి, సఙ్ఘభేదకో న ఆపాయికో, న నేరయికో, న కప్పట్ఠో, న అతేకిచ్ఛో’’తి.
‘‘Puna caparaṃ, upāli, bhikkhu dhammaṃ adhammoti dīpeti…pe… duṭṭhullaṃ āpattiṃ aduṭṭhullā āpattīti dīpeti. Tasmiṃ dhammadiṭṭhi, bhede dhammadiṭṭhi, avinidhāya diṭṭhiṃ, avinidhāya khantiṃ, avinidhāya ruciṃ, avinidhāya bhāvaṃ, anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti. Ayampi kho , upāli, saṅghabhedako na āpāyiko, na nerayiko, na kappaṭṭho, na atekiccho’’ti.
తతియభాణవారో నిట్ఠితో.
Tatiyabhāṇavāro niṭṭhito.
సఙ్ఘభేదకక్ఖన్ధకో సత్తమో.
Saṅghabhedakakkhandhako sattamo.
తస్సుద్దానం –
Tassuddānaṃ –
అనుపియే అభిఞ్ఞాతా, సుఖుమాలో న ఇచ్ఛతి;
Anupiye abhiññātā, sukhumālo na icchati;
కసా వపా అభి నిన్నే, నిద్ధా లావే చ ఉబ్బహే.
Kasā vapā abhi ninne, niddhā lāve ca ubbahe.
పుఞ్జమద్దపలాలఞ్చ, భుసఓఫుణనీహరే;
Puñjamaddapalālañca, bhusaophuṇanīhare;
ఆయతిమ్పి న ఖీయన్తి, పితరో చ పితామహా.
Āyatimpi na khīyanti, pitaro ca pitāmahā.
భద్దియో అనురుద్ధో చ, ఆనన్దో భగు కిమిలో;
Bhaddiyo anuruddho ca, ānando bhagu kimilo;
సక్యమానో చ కోసమ్బిం, పరిహాయి కకుధేన చ.
Sakyamāno ca kosambiṃ, parihāyi kakudhena ca.
పకాసేసి పితునో చ, పురిసే సిలం నాళాగిరిం;
Pakāsesi pituno ca, purise silaṃ nāḷāgiriṃ;
తికపఞ్చగరుకో ఖో, భిన్ది థుల్లచ్చయేన చ;
Tikapañcagaruko kho, bhindi thullaccayena ca;
తయో అట్ఠ పున తీణి, రాజి భేదా సియా ను ఖోతి.
Tayo aṭṭha puna tīṇi, rāji bhedā siyā nu khoti.
సఙ్ఘభేదకక్ఖన్ధకం నిట్ఠితం.
Saṅghabhedakakkhandhakaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / చూళవగ్గ-అట్ఠకథా • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ఉపాలిపఞ్హాకథా • Upālipañhākathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ఉపాలిపఞ్హకథావణ్ణనా • Upālipañhakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / ఛసక్యపబ్బజ్జాకథావణ్ణనా • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ఉపాలిపఞ్హాకథావణ్ణనా • Upālipañhākathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ఉపాలిపఞ్హాకథా • Upālipañhākathā