Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ചൂളവഗ്ഗപാളി • Cūḷavaggapāḷi

    ഉപാലിപഞ്ഹാ

    Upālipañhā

    ൩൫൧. അഥ ഖോ ആയസ്മാ ഉപാലി യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ ആയസ്മാ ഉപാലി ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘സങ്ഘരാജി സങ്ഘരാജീതി, ഭന്തേ, വുച്ചതി. കിത്താവതാ നു ഖോ, ഭന്തേ, സങ്ഘരാജി ഹോതി, നോ ച സങ്ഘഭേദോ? കിത്താവതാ ച പന സങ്ഘരാജി ചേവ ഹോതി സങ്ഘഭേദോ ചാ’’തി?

    351. Atha kho āyasmā upāli yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā upāli bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘saṅgharāji saṅgharājīti, bhante, vuccati. Kittāvatā nu kho, bhante, saṅgharāji hoti, no ca saṅghabhedo? Kittāvatā ca pana saṅgharāji ceva hoti saṅghabhedo cā’’ti?

    ‘‘ഏകതോ , ഉപാലി, ഏകോ ഹോതി, ഏകതോ ദ്വേ, ചതുത്ഥോ അനുസ്സാവേതി, സലാകം ഗാഹേതി – ‘അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹഥ, ഇമം രോചേഥാ’തി. ഏവമ്പി ഖോ, ഉപാലി, സങ്ഘരാജി ഹോതി, നോ ച സങ്ഘഭേദോ. ഏകതോ, ഉപാലി, ദ്വേ ഹോന്തി, ഏകതോ ദ്വേ, പഞ്ചമോ അനുസ്സാവേതി, സലാകം ഗാഹേതി – ‘അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹഥ, ഇമം രോചേഥാ’തി. ഏവമ്പി ഖോ, ഉപാലി, സങ്ഘരാജി ഹോതി, നോ ച സങ്ഘഭേദോ. ഏകതോ, ഉപാലി, ദ്വേ ഹോന്തി, ഏകതോ തയോ, ഛട്ഠോ അനുസ്സാവേതി, സലാകം ഗാഹേതി – ‘അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹഥ, ഇമം രോചേഥാ’തി. ഏവമ്പി ഖോ, ഉപാലി, സങ്ഘരാജി ഹോതി, നോ ച സങ്ഘഭേദോ . ഏകതോ, ഉപാലി, തയോ ഹോന്തി, ഏകതോ തയോ, സത്തമോ അനുസ്സാവേതി, സലാകം ഗാഹേതി – ‘അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹഥ, ഇമം രോചേഥാ’തി. ഏവമ്പി ഖോ, ഉപാലി, സങ്ഘരാജി ഹോതി, നോ ച സങ്ഘഭേദോ. ഏകതോ, ഉപാലി, തയോ ഹോന്തി, ഏകതോ ചത്താരോ, അട്ഠമോ അനുസ്സാവേതി, സലാകം ഗാഹേതി – ‘അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹഥ, ഇമം രോചേഥാ’തി. ഏവമ്പി ഖോ, ഉപാലി, സങ്ഘരാജി ഹോതി, നോ ച സങ്ഘഭേദോ. ഏകതോ, ഉപാലി, ചത്താരോ ഹോന്തി, ഏകതോ ചത്താരോ, നവമോ അനുസ്സാവേതി, സലാകം ഗാഹേതി – ‘അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹഥ, ഇമം രോചേഥാ’തി . ഏവം ഖോ, ഉപാലി, സങ്ഘരാജി ചേവ ഹോതി സങ്ഘഭേദോ ച. നവന്നം വാ, ഉപാലി, അതിരേകനവന്നം വാ സങ്ഘരാജി ചേവ ഹോതി സങ്ഘഭേദോ ച. ന ഖോ, ഉപാലി, ഭിക്ഖുനീ സങ്ഘം ഭിന്ദതി, അപി ച ഭേദായ പരക്കമതി, ന സിക്ഖമാനാ സങ്ഘം ഭിന്ദതി…പേ॰… ന സാമണേരോ സങ്ഘം ഭിന്ദതി, ന സാമണേരീ സങ്ഘം ഭിന്ദതി, ന ഉപാസകോ സങ്ഘം ഭിന്ദതി, ന ഉപാസികാ സങ്ഘം ഭിന്ദതി, അപി ച ഭേദായ പരക്കമതി. ഭിക്ഖു ഖോ, ഉപാലി, പകതത്തോ, സമാനസംവാസകോ, സമാനസീമായം ഠിതോ, സങ്ഘം ഭിന്ദതീ’’തി.

    ‘‘Ekato , upāli, eko hoti, ekato dve, catuttho anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti. Evampi kho, upāli, saṅgharāji hoti, no ca saṅghabhedo. Ekato, upāli, dve honti, ekato dve, pañcamo anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti. Evampi kho, upāli, saṅgharāji hoti, no ca saṅghabhedo. Ekato, upāli, dve honti, ekato tayo, chaṭṭho anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti. Evampi kho, upāli, saṅgharāji hoti, no ca saṅghabhedo . Ekato, upāli, tayo honti, ekato tayo, sattamo anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti. Evampi kho, upāli, saṅgharāji hoti, no ca saṅghabhedo. Ekato, upāli, tayo honti, ekato cattāro, aṭṭhamo anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti. Evampi kho, upāli, saṅgharāji hoti, no ca saṅghabhedo. Ekato, upāli, cattāro honti, ekato cattāro, navamo anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti . Evaṃ kho, upāli, saṅgharāji ceva hoti saṅghabhedo ca. Navannaṃ vā, upāli, atirekanavannaṃ vā saṅgharāji ceva hoti saṅghabhedo ca. Na kho, upāli, bhikkhunī saṅghaṃ bhindati, api ca bhedāya parakkamati, na sikkhamānā saṅghaṃ bhindati…pe… na sāmaṇero saṅghaṃ bhindati, na sāmaṇerī saṅghaṃ bhindati, na upāsako saṅghaṃ bhindati, na upāsikā saṅghaṃ bhindati, api ca bhedāya parakkamati. Bhikkhu kho, upāli, pakatatto, samānasaṃvāsako, samānasīmāyaṃ ṭhito, saṅghaṃ bhindatī’’ti.

    ൩൫൨. 1 ‘‘സങ്ഘഭേദോ സങ്ഘഭേദോതി, ഭന്തേ, വുച്ചതി. കിത്താവതാ നു ഖോ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ ഭിന്നോ ഹോതീ’’തി?

    352.2 ‘‘Saṅghabhedo saṅghabhedoti, bhante, vuccati. Kittāvatā nu kho, bhante, saṅgho bhinno hotī’’ti?

    ‘‘ഇധുപാലി, ഭിക്ഖൂ അധമ്മം ധമ്മോതി ദീപേന്തി, ധമ്മം അധമ്മോതി ദീപേന്തി, അവിനയം വിനയോതി ദീപേന്തി, വിനയം അവിനയോതി ദീപേന്തി, അഭാസിതം അലപിതം തഥാഗതേന ഭാസിതം ലപിതം തഥാഗതേനാതി ദീപേന്തി, ഭാസിതം ലപിതം തഥാഗതേന അഭാസിതം അലപിതം തഥാഗതേനാതി ദീപേന്തി, അനാചിണ്ണം തഥാഗതേന ആചിണ്ണം തഥാഗതേനാതി ദീപേന്തി, ആചിണ്ണം തഥാഗതേന അനാചിണ്ണം തഥാഗതേനാതി ദീപേന്തി, അപഞ്ഞത്തം തഥാഗതേന പഞ്ഞത്തം തഥാഗതേനാതി ദീപേന്തി, പഞ്ഞത്തം തഥാഗതേന അപഞ്ഞത്തം തഥാഗതേനാതി ദീപേന്തി, അനാപത്തിം ആപത്തീതി ദീപേന്തി, ആപത്തിം അനാപത്തീതി ദീപേന്തി, ലഹുകം ആപത്തിം ഗരുകാ ആപത്തീതി ദീപേന്തി, ഗരുകം ആപത്തിം ലഹുകാ ആപത്തീതി ദീപേന്തി, സാവസേസം ആപത്തിം അനവസേസാ ആപത്തീതി ദീപേന്തി, അനവസേസം ആപത്തിം സാവസേസാ ആപത്തീതി ദീപേന്തി, ദുട്ഠുല്ലം ആപത്തിം അദുട്ഠുലാ ആപത്തീതി ദീപേന്തി, അദുട്ഠുല്ലം ആപത്തിം ദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി ദീപേന്തി. തേ ഇമേഹി അട്ഠാരസഹി വത്ഥൂഹി അപകസ്സന്തി, അവപകസ്സന്തി, ആവേനിം 3 ഉപോസഥം കരോന്തി, ആവേനിം പവാരണം കരോന്തി, ആവേനിം സങ്ഘകമ്മം കരോന്തി. ഏത്താവതാ ഖോ, ഉപാലി, സങ്ഘോ ഭിന്നോ ഹോതീ’’തി.

    ‘‘Idhupāli, bhikkhū adhammaṃ dhammoti dīpenti, dhammaṃ adhammoti dīpenti, avinayaṃ vinayoti dīpenti, vinayaṃ avinayoti dīpenti, abhāsitaṃ alapitaṃ tathāgatena bhāsitaṃ lapitaṃ tathāgatenāti dīpenti, bhāsitaṃ lapitaṃ tathāgatena abhāsitaṃ alapitaṃ tathāgatenāti dīpenti, anāciṇṇaṃ tathāgatena āciṇṇaṃ tathāgatenāti dīpenti, āciṇṇaṃ tathāgatena anāciṇṇaṃ tathāgatenāti dīpenti, apaññattaṃ tathāgatena paññattaṃ tathāgatenāti dīpenti, paññattaṃ tathāgatena apaññattaṃ tathāgatenāti dīpenti, anāpattiṃ āpattīti dīpenti, āpattiṃ anāpattīti dīpenti, lahukaṃ āpattiṃ garukā āpattīti dīpenti, garukaṃ āpattiṃ lahukā āpattīti dīpenti, sāvasesaṃ āpattiṃ anavasesā āpattīti dīpenti, anavasesaṃ āpattiṃ sāvasesā āpattīti dīpenti, duṭṭhullaṃ āpattiṃ aduṭṭhulā āpattīti dīpenti, aduṭṭhullaṃ āpattiṃ duṭṭhullā āpattīti dīpenti. Te imehi aṭṭhārasahi vatthūhi apakassanti, avapakassanti, āveniṃ 4 uposathaṃ karonti, āveniṃ pavāraṇaṃ karonti, āveniṃ saṅghakammaṃ karonti. Ettāvatā kho, upāli, saṅgho bhinno hotī’’ti.

    ൩൫൩. 5 ‘‘സങ്ഘസാമഗ്ഗീ സങ്ഘസാമഗ്ഗീതി, ഭന്തേ, വുച്ചതി. കിത്താവതാ നു ഖോ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ സമഗ്ഗോ ഹോതീ’’തി? ‘‘ഇധുപാലി, ഭിക്ഖൂ അധമ്മം അധമ്മോതി ദീപേന്തി, ധമ്മം ധമ്മോതി ദീപേന്തി, അവിനയം അവിനയോതി ദീപേന്തി, വിനയം വിനയോതി ദീപേന്തി, അഭാസിതം അലപിതം തഥാഗതേന അഭാസിതം അലപിതം തഥാഗതേനാതി ദീപേന്തി, ഭാസിതം ലപിതം തഥാഗതേന ഭാസിതം ലപിതം തഥാഗതേനാതി ദീപേന്തി, അനാചിണ്ണം തഥാഗതേന അനാചിണ്ണം തഥാഗതേനാതി ദീപേന്തി, ആചിണ്ണം തഥാഗതേന ആചിണ്ണം തഥാഗതേനാതി ദീപേന്തി, അപഞ്ഞത്തം തഥാഗതേന അപഞ്ഞത്തം തഥാഗതേനാതി ദീപേന്തി, പഞ്ഞത്തം തഥാഗതേന പഞ്ഞത്തം തഥാഗതേനാതി ദീപേന്തി, അനാപത്തിം അനാപത്തീതി ദീപേന്തി, ആപത്തിം ആപത്തീതി ദീപേന്തി, ലഹുകം ആപത്തിം ലഹുകാ ആപത്തീതി ദീപേന്തി, ഗരുകം ആപത്തിം ഗരുകാ ആപത്തീതി ദീപേന്തി, സാവസേസം ആപത്തിം സാവസേസാ ആപത്തീതി ദീപേന്തി, അനവസേസം ആപത്തിം അനവസേസാ ആപത്തീതി ദീപേന്തി , ദുട്ഠുല്ലം ആപത്തിം ദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി ദീപേന്തി, അദുട്ഠുല്ലം ആപത്തിം അദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി ദീപേന്തി. തേ ഇമേഹി അട്ഠാരസഹി വത്ഥൂഹി ന അപകസ്സന്തി, ന അവപകസ്സന്തി, ന ആവേനിം ഉപോസഥം കരോന്തി, ന ആവേനിം പവാരണം കരോന്തി, ന ആവേനിം സങ്ഘകമ്മം കരോന്തി. ഏത്താവതാ ഖോ, ഉപാലി, സങ്ഘോ സമഗ്ഗോ ഹോതീ’’തി.

    353.6 ‘‘Saṅghasāmaggī saṅghasāmaggīti, bhante, vuccati. Kittāvatā nu kho, bhante, saṅgho samaggo hotī’’ti? ‘‘Idhupāli, bhikkhū adhammaṃ adhammoti dīpenti, dhammaṃ dhammoti dīpenti, avinayaṃ avinayoti dīpenti, vinayaṃ vinayoti dīpenti, abhāsitaṃ alapitaṃ tathāgatena abhāsitaṃ alapitaṃ tathāgatenāti dīpenti, bhāsitaṃ lapitaṃ tathāgatena bhāsitaṃ lapitaṃ tathāgatenāti dīpenti, anāciṇṇaṃ tathāgatena anāciṇṇaṃ tathāgatenāti dīpenti, āciṇṇaṃ tathāgatena āciṇṇaṃ tathāgatenāti dīpenti, apaññattaṃ tathāgatena apaññattaṃ tathāgatenāti dīpenti, paññattaṃ tathāgatena paññattaṃ tathāgatenāti dīpenti, anāpattiṃ anāpattīti dīpenti, āpattiṃ āpattīti dīpenti, lahukaṃ āpattiṃ lahukā āpattīti dīpenti, garukaṃ āpattiṃ garukā āpattīti dīpenti, sāvasesaṃ āpattiṃ sāvasesā āpattīti dīpenti, anavasesaṃ āpattiṃ anavasesā āpattīti dīpenti , duṭṭhullaṃ āpattiṃ duṭṭhullā āpattīti dīpenti, aduṭṭhullaṃ āpattiṃ aduṭṭhullā āpattīti dīpenti. Te imehi aṭṭhārasahi vatthūhi na apakassanti, na avapakassanti, na āveniṃ uposathaṃ karonti, na āveniṃ pavāraṇaṃ karonti, na āveniṃ saṅghakammaṃ karonti. Ettāvatā kho, upāli, saṅgho samaggo hotī’’ti.

    ൩൫൪. ‘‘സമഗ്ഗം പന, ഭന്തേ, സങ്ഘം ഭിന്ദിത്വാ കിം സോ പസവതീ’’തി? ‘‘സമഗ്ഗം ഖോ, ഉപാലി, സങ്ഘം ഭിന്ദിത്വാ കപ്പട്ഠികം കിബ്ബിസം പസവതി, കപ്പം നിരയമ്ഹി പച്ചതീ’’തി.

    354. ‘‘Samaggaṃ pana, bhante, saṅghaṃ bhinditvā kiṃ so pasavatī’’ti? ‘‘Samaggaṃ kho, upāli, saṅghaṃ bhinditvā kappaṭṭhikaṃ kibbisaṃ pasavati, kappaṃ nirayamhi paccatī’’ti.

    7 ‘‘ആപായികോ നേരയികോ, കപ്പട്ഠോ സങ്ഘഭേദകോ;

    8 ‘‘Āpāyiko nerayiko, kappaṭṭho saṅghabhedako;

    വഗ്ഗരതോ അധമ്മട്ഠോ, യോഗക്ഖേമാ പധംസതി;

    Vaggarato adhammaṭṭho, yogakkhemā padhaṃsati;

    സങ്ഘം സമഗ്ഗം ഭിന്ദിത്വാ, കപ്പം നിരയമ്ഹി പച്ചതീ’’തി.

    Saṅghaṃ samaggaṃ bhinditvā, kappaṃ nirayamhi paccatī’’ti.

    ‘‘ഭിന്നം പന, ഭന്തേ, സങ്ഘം സമഗ്ഗം കത്വാ കിം സോ പസവതീ’’തി? ‘‘ഭിന്നം ഖോ, ഉപാലി, സങ്ഘം സമഗ്ഗം കത്വാ ബ്രഹ്മം പുഞ്ഞം പസവതി, കപ്പം സഗ്ഗമ്ഹി മോദതീ’’തി.

    ‘‘Bhinnaṃ pana, bhante, saṅghaṃ samaggaṃ katvā kiṃ so pasavatī’’ti? ‘‘Bhinnaṃ kho, upāli, saṅghaṃ samaggaṃ katvā brahmaṃ puññaṃ pasavati, kappaṃ saggamhi modatī’’ti.

    9 ‘‘സുഖാ സങ്ഘസ്സ സാമഗ്ഗീ, സമഗ്ഗാനഞ്ച അനുഗ്ഗഹോ;

    10 ‘‘Sukhā saṅghassa sāmaggī, samaggānañca anuggaho;

    സമഗ്ഗരതോ ധമ്മട്ഠോ, യോഗക്ഖേമാ ന ധംസതി;

    Samaggarato dhammaṭṭho, yogakkhemā na dhaṃsati;

    സങ്ഘം സമഗ്ഗം കത്വാന, കപ്പം സഗ്ഗമ്ഹി മോദതീ’’തി.

    Saṅghaṃ samaggaṃ katvāna, kappaṃ saggamhi modatī’’ti.

    ൩൫൫. 11 ‘‘സിയാ നു ഖോ, ഭന്തേ, സങ്ഘഭേദകോ ആപായികോ, നേരയികോ, കപ്പട്ഠോ, അതേകിച്ഛോ’’തി? ‘‘സിയാ, ഉപാലി, സങ്ഘഭേദകോ ആപായികോ, നേരയികോ, കപ്പട്ഠോ, അതേകിച്ഛോ’’തി.

    355.12 ‘‘Siyā nu kho, bhante, saṅghabhedako āpāyiko, nerayiko, kappaṭṭho, atekiccho’’ti? ‘‘Siyā, upāli, saṅghabhedako āpāyiko, nerayiko, kappaṭṭho, atekiccho’’ti.

    13 ‘‘സിയാ 14 പന, ഭന്തേ, സങ്ഘഭേദകോ ന ആപായികോ, ന നേരയികോ, ന കപ്പട്ഠോ, ന അതേകിച്ഛോ’’തി? ‘‘സിയാ, ഉപാലി, സങ്ഘഭേദകോ ന ആപായികോ, ന നേരയികോ, ന കപ്പട്ഠോ, ന അതേകിച്ഛോ’’തി.

    15 ‘‘Siyā 16 pana, bhante, saṅghabhedako na āpāyiko, na nerayiko, na kappaṭṭho, na atekiccho’’ti? ‘‘Siyā, upāli, saṅghabhedako na āpāyiko, na nerayiko, na kappaṭṭho, na atekiccho’’ti.

    ‘‘കതമോ പന, ഭന്തേ, സങ്ഘഭേദകോ ആപായികോ, നേരയികോ, കപ്പട്ഠോ, അതേകിച്ഛോ’’തി? ‘‘ഇധുപാലി, ഭിക്ഖു അധമ്മം ധമ്മോതി ദീപേതി. തസ്മിം അധമ്മദിട്ഠി, ഭേദേ അധമ്മദിട്ഠി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം, വിനിധായ ഭാവം, അനുസ്സാവേതി, സലാകം ഗാഹേതി – ‘അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹഥ, ഇമം രോചേഥാ’തി. അയമ്പി ഖോ, ഉപാലി, സങ്ഘഭേദകോ ആപായികോ, നേരയികോ, കപ്പട്ഠോ, അതേകിച്ഛോ.

    ‘‘Katamo pana, bhante, saṅghabhedako āpāyiko, nerayiko, kappaṭṭho, atekiccho’’ti? ‘‘Idhupāli, bhikkhu adhammaṃ dhammoti dīpeti. Tasmiṃ adhammadiṭṭhi, bhede adhammadiṭṭhi, vinidhāya diṭṭhiṃ, vinidhāya khantiṃ, vinidhāya ruciṃ, vinidhāya bhāvaṃ, anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti. Ayampi kho, upāli, saṅghabhedako āpāyiko, nerayiko, kappaṭṭho, atekiccho.

    ‘‘പുന ചപരം, ഉപാലി, ഭിക്ഖു അധമ്മം ധമ്മോതി ദീപേതി. തസ്മിം അധമ്മദിട്ഠി, ഭേദേ ധമ്മദിട്ഠി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം, വിനിധായ ഭാവം, അനുസ്സാവേതി, സലാകം ഗാഹേതി – ‘അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹഥ, ഇമം രോചേഥാ’തി. അയമ്പി ഖോ, ഉപാലി, സങ്ഘഭേദകോ ആപായികോ, നേരയികോ, കപ്പട്ഠോ, അതേകിച്ഛോ.

    ‘‘Puna caparaṃ, upāli, bhikkhu adhammaṃ dhammoti dīpeti. Tasmiṃ adhammadiṭṭhi, bhede dhammadiṭṭhi, vinidhāya diṭṭhiṃ, vinidhāya khantiṃ, vinidhāya ruciṃ, vinidhāya bhāvaṃ, anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti. Ayampi kho, upāli, saṅghabhedako āpāyiko, nerayiko, kappaṭṭho, atekiccho.

    ‘‘പുന ചപരം, ഉപാലി, ഭിക്ഖു അധമ്മം ധമ്മോതി ദീപേതി. തസ്മിം അധമ്മദിട്ഠി, ഭേദേ വേമതികോ, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം, വിനിധായ ഭാവം, അനുസ്സാവേതി, സലാകം ഗാഹേതി – ‘അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹഥ, ഇമം രോചേഥാ’തി. അയമ്പി ഖോ, ഉപാലി, സങ്ഘഭേദകോ ആപായികോ, നേരയികോ, കപ്പട്ഠോ, അതേകിച്ഛോ.

    ‘‘Puna caparaṃ, upāli, bhikkhu adhammaṃ dhammoti dīpeti. Tasmiṃ adhammadiṭṭhi, bhede vematiko, vinidhāya diṭṭhiṃ, vinidhāya khantiṃ, vinidhāya ruciṃ, vinidhāya bhāvaṃ, anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti. Ayampi kho, upāli, saṅghabhedako āpāyiko, nerayiko, kappaṭṭho, atekiccho.

    ‘‘പുന ചപരം, ഉപാലി, ഭിക്ഖു അധമ്മം ധമ്മോതി ദീപേതി. തസ്മിം ധമ്മദിട്ഠി, ഭേദേ അധമ്മദിട്ഠി…പേ॰… (തസ്മിം ധമ്മദിട്ഠി ഭേദേ ധമ്മദിട്ഠി) 17. തസ്മിം ധമ്മദിട്ഠി ഭേദേ വേമതികോ. തസ്മിം വേമതികോ ഭേദേ അധമ്മദിട്ഠി. തസ്മിം വേമതികോ ഭേദേ ധമ്മദിട്ഠി. തസ്മിം വേമതികോ ഭേദേ വേമതികോ വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം, വിനിധായ ഭാവം, അനുസ്സാവേതി, സലാകം ഗാഹേതി – ‘അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹഥ, ഇമം രോചേഥാ’തി. അയമ്പി ഖോ, ഉപാലി, സങ്ഘഭേദകോ ആപായികോ, നേരയികോ, കപ്പട്ഠോ, അതേകിച്ഛോ.

    ‘‘Puna caparaṃ, upāli, bhikkhu adhammaṃ dhammoti dīpeti. Tasmiṃ dhammadiṭṭhi, bhede adhammadiṭṭhi…pe… (tasmiṃ dhammadiṭṭhi bhede dhammadiṭṭhi) 18. Tasmiṃ dhammadiṭṭhi bhede vematiko. Tasmiṃ vematiko bhede adhammadiṭṭhi. Tasmiṃ vematiko bhede dhammadiṭṭhi. Tasmiṃ vematiko bhede vematiko vinidhāya diṭṭhiṃ, vinidhāya khantiṃ, vinidhāya ruciṃ, vinidhāya bhāvaṃ, anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti. Ayampi kho, upāli, saṅghabhedako āpāyiko, nerayiko, kappaṭṭho, atekiccho.

    ‘‘പുന ചപരം, ഉപാലി, ഭിക്ഖു ധമ്മം അധമ്മോതി ദീപേതി…പേ॰… അവിനയം വിനയോതി ദീപേതി… വിനയം അവിനയോതി ദീപേതി… അഭാസിതം അലപിതം തഥാഗതേന ഭാസിതം ലപിതം തഥാഗതേനാതി ദീപേതി… ഭാസിതം ലപിതം തഥാഗതേന അഭാസിതം അലപിതം തഥാഗതേനാതി ദീപേതി… അനാചിണ്ണം തഥാഗതേന ആചിണ്ണം തഥാഗതേനാതി ദീപേതി… ആചിണ്ണം തഥാഗതേന അനാചിണ്ണം തഥാഗതേനാതി ദീപേതി… അപഞ്ഞത്തം തഥാഗതേന പഞ്ഞത്തം തഥാഗതേനാതി ദീപേതി… പഞ്ഞത്തം തഥാഗതേന അപഞ്ഞത്തം തഥാഗതേനാതി ദീപേതി… അനാപത്തിം ആപത്തീതി ദീപേതി… ആപത്തിം അനാപത്തീതി ദീപേതി… ലഹുകം ആപത്തിം ഗരുകാ ആപത്തീതി ദീപേതി… ഗരുകം ആപത്തിം ലഹുകാ ആപത്തീതി ദീപേതി… സാവസേസം ആപത്തിം അനവസേസാ ആപത്തീതി ദീപേതി… അനവസേസം ആപത്തിം സാവസേസാ ആപത്തീതി ദീപേതി… ദുട്ഠുല്ലം ആപത്തിം അദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി ദീപേതി… അദുട്ഠുല്ലം ആപത്തിം ദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി ദീപേതി… തസ്മിം അധമ്മദിട്ഠി, ഭേദേ അധമ്മദിട്ഠി…പേ॰… തസ്മിം അധമ്മദിട്ഠി, ഭേദേ ധമ്മദിട്ഠി … തസ്മിം അധമ്മദിട്ഠി, ഭേദേ വേമതികോ… തസ്മിം ധമ്മദിട്ഠി, ഭേദേ അധമ്മദിട്ഠി… (തസ്മിം ധമ്മദിട്ഠി, ഭേദേ ധമ്മദിട്ഠി) 19 … തസ്മിം ധമ്മദിട്ഠി, ഭേദേ വേമതികോ… തസ്മിം വേമതികോ, ഭേദേ അധമ്മദിട്ഠി… തസ്മിം വേമതികോ, ഭേദേ ധമ്മദിട്ഠി… തസ്മിം വേമതികോ, ഭേദേ വേമതികോ, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം, വിനിധായ ഭാവം, അനുസ്സാവേതി, സലാകം ഗാഹേതി – ‘അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹഥ, ഇമം രോചേഥാ’തി. അയമ്പി ഖോ, ഉപാലി, സങ്ഘഭേദകോ ആപായികോ, നേരയികോ, കപ്പട്ഠോ, അതേകിച്ഛോ’’തി.

    ‘‘Puna caparaṃ, upāli, bhikkhu dhammaṃ adhammoti dīpeti…pe… avinayaṃ vinayoti dīpeti… vinayaṃ avinayoti dīpeti… abhāsitaṃ alapitaṃ tathāgatena bhāsitaṃ lapitaṃ tathāgatenāti dīpeti… bhāsitaṃ lapitaṃ tathāgatena abhāsitaṃ alapitaṃ tathāgatenāti dīpeti… anāciṇṇaṃ tathāgatena āciṇṇaṃ tathāgatenāti dīpeti… āciṇṇaṃ tathāgatena anāciṇṇaṃ tathāgatenāti dīpeti… apaññattaṃ tathāgatena paññattaṃ tathāgatenāti dīpeti… paññattaṃ tathāgatena apaññattaṃ tathāgatenāti dīpeti… anāpattiṃ āpattīti dīpeti… āpattiṃ anāpattīti dīpeti… lahukaṃ āpattiṃ garukā āpattīti dīpeti… garukaṃ āpattiṃ lahukā āpattīti dīpeti… sāvasesaṃ āpattiṃ anavasesā āpattīti dīpeti… anavasesaṃ āpattiṃ sāvasesā āpattīti dīpeti… duṭṭhullaṃ āpattiṃ aduṭṭhullā āpattīti dīpeti… aduṭṭhullaṃ āpattiṃ duṭṭhullā āpattīti dīpeti… tasmiṃ adhammadiṭṭhi, bhede adhammadiṭṭhi…pe… tasmiṃ adhammadiṭṭhi, bhede dhammadiṭṭhi … tasmiṃ adhammadiṭṭhi, bhede vematiko… tasmiṃ dhammadiṭṭhi, bhede adhammadiṭṭhi… (tasmiṃ dhammadiṭṭhi, bhede dhammadiṭṭhi) 20 … tasmiṃ dhammadiṭṭhi, bhede vematiko… tasmiṃ vematiko, bhede adhammadiṭṭhi… tasmiṃ vematiko, bhede dhammadiṭṭhi… tasmiṃ vematiko, bhede vematiko, vinidhāya diṭṭhiṃ, vinidhāya khantiṃ, vinidhāya ruciṃ, vinidhāya bhāvaṃ, anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti. Ayampi kho, upāli, saṅghabhedako āpāyiko, nerayiko, kappaṭṭho, atekiccho’’ti.

    ‘‘കതമോ പന, ഭന്തേ, സങ്ഘഭേദകോ ന ആപായികോ, ന നേരയികോ, ന കപ്പട്ഠോ , ന അതേകിച്ഛോ’’തി? ‘‘ഇധുപാലി, ഭിക്ഖു അധമ്മം ധമ്മോതി ദീപേതി. തസ്മിം ധമ്മദിട്ഠി, ഭേദേ ധമ്മദിട്ഠി , അവിനിധായ ദിട്ഠിം, അവിനിധായ ഖന്തിം, അവിനിധായ രുചിം, അവിനിധായ ഭാവം, അനുസ്സാവേതി, സലാകം ഗാഹേതി – ‘അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹഥ, ഇമം രോചേഥാ’തി. അയമ്പി ഖോ, ഉപാലി, സങ്ഘഭേദകോ ന ആപായികോ, ന നേരയികോ, ന കപ്പട്ഠോ, ന അതേകിച്ഛോ.

    ‘‘Katamo pana, bhante, saṅghabhedako na āpāyiko, na nerayiko, na kappaṭṭho , na atekiccho’’ti? ‘‘Idhupāli, bhikkhu adhammaṃ dhammoti dīpeti. Tasmiṃ dhammadiṭṭhi, bhede dhammadiṭṭhi , avinidhāya diṭṭhiṃ, avinidhāya khantiṃ, avinidhāya ruciṃ, avinidhāya bhāvaṃ, anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti. Ayampi kho, upāli, saṅghabhedako na āpāyiko, na nerayiko, na kappaṭṭho, na atekiccho.

    ‘‘പുന ചപരം, ഉപാലി, ഭിക്ഖു ധമ്മം അധമ്മോതി ദീപേതി…പേ॰… ദുട്ഠുല്ലം ആപത്തിം അദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി ദീപേതി. തസ്മിം ധമ്മദിട്ഠി, ഭേദേ ധമ്മദിട്ഠി, അവിനിധായ ദിട്ഠിം, അവിനിധായ ഖന്തിം, അവിനിധായ രുചിം, അവിനിധായ ഭാവം, അനുസ്സാവേതി, സലാകം ഗാഹേതി – ‘അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹഥ, ഇമം രോചേഥാ’തി. അയമ്പി ഖോ , ഉപാലി, സങ്ഘഭേദകോ ന ആപായികോ, ന നേരയികോ, ന കപ്പട്ഠോ, ന അതേകിച്ഛോ’’തി.

    ‘‘Puna caparaṃ, upāli, bhikkhu dhammaṃ adhammoti dīpeti…pe… duṭṭhullaṃ āpattiṃ aduṭṭhullā āpattīti dīpeti. Tasmiṃ dhammadiṭṭhi, bhede dhammadiṭṭhi, avinidhāya diṭṭhiṃ, avinidhāya khantiṃ, avinidhāya ruciṃ, avinidhāya bhāvaṃ, anussāveti, salākaṃ gāheti – ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti. Ayampi kho , upāli, saṅghabhedako na āpāyiko, na nerayiko, na kappaṭṭho, na atekiccho’’ti.

    തതിയഭാണവാരോ നിട്ഠിതോ.

    Tatiyabhāṇavāro niṭṭhito.

    സങ്ഘഭേദകക്ഖന്ധകോ സത്തമോ.

    Saṅghabhedakakkhandhako sattamo.

    തസ്സുദ്ദാനം –

    Tassuddānaṃ –

    അനുപിയേ അഭിഞ്ഞാതാ, സുഖുമാലോ ന ഇച്ഛതി;

    Anupiye abhiññātā, sukhumālo na icchati;

    കസാ വപാ അഭി നിന്നേ, നിദ്ധാ ലാവേ ച ഉബ്ബഹേ.

    Kasā vapā abhi ninne, niddhā lāve ca ubbahe.

    പുഞ്ജമദ്ദപലാലഞ്ച, ഭുസഓഫുണനീഹരേ;

    Puñjamaddapalālañca, bhusaophuṇanīhare;

    ആയതിമ്പി ന ഖീയന്തി, പിതരോ ച പിതാമഹാ.

    Āyatimpi na khīyanti, pitaro ca pitāmahā.

    ഭദ്ദിയോ അനുരുദ്ധോ ച, ആനന്ദോ ഭഗു കിമിലോ;

    Bhaddiyo anuruddho ca, ānando bhagu kimilo;

    സക്യമാനോ ച കോസമ്ബിം, പരിഹായി കകുധേന ച.

    Sakyamāno ca kosambiṃ, parihāyi kakudhena ca.

    പകാസേസി പിതുനോ ച, പുരിസേ സിലം നാളാഗിരിം;

    Pakāsesi pituno ca, purise silaṃ nāḷāgiriṃ;

    തികപഞ്ചഗരുകോ ഖോ, ഭിന്ദി ഥുല്ലച്ചയേന ച;

    Tikapañcagaruko kho, bhindi thullaccayena ca;

    തയോ അട്ഠ പുന തീണി, രാജി ഭേദാ സിയാ നു ഖോതി.

    Tayo aṭṭha puna tīṇi, rāji bhedā siyā nu khoti.

    സങ്ഘഭേദകക്ഖന്ധകം നിട്ഠിതം.

    Saṅghabhedakakkhandhakaṃ niṭṭhitaṃ.







    Footnotes:
    1. അ॰ നി॰ ൧൦.൩൭
    2. a. ni. 10.37
    3. ആവേണി (സീ॰), ആവേണികം (സ്യാ॰)
    4. āveṇi (sī.), āveṇikaṃ (syā.)
    5. അ॰ നി॰ ൧൦.൩൭
    6. a. ni. 10.37
    7. ഇതിവു॰ ൧൮; അ॰ നി॰ ൧൦.൩൯
    8. itivu. 18; a. ni. 10.39
    9. ഇത്തിവു॰ ൧൮; അ॰ നി॰ ൧൦.൪൦
    10. ittivu. 18; a. ni. 10.40
    11. പരി॰ ൪൫൯
    12. pari. 459
    13. പരി॰ ൪൫൯
    14. സിയാ നു ഖോ (സ്യാ॰ കം॰)
    15. pari. 459
    16. siyā nu kho (syā. kaṃ.)
    17. ( ) സ്യാമപോത്ഥകേ നത്ഥി, വിമതിവിനോദനീടീകായ സമേതി
    18. ( ) syāmapotthake natthi, vimativinodanīṭīkāya sameti
    19. ( ) സ്യാമപോത്ഥകേ നത്ഥി
    20. ( ) syāmapotthake natthi



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ചൂളവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ഉപാലിപഞ്ഹാകഥാ • Upālipañhākathā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ഉപാലിപഞ്ഹകഥാവണ്ണനാ • Upālipañhakathāvaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ഛസക്യപബ്ബജ്ജാകഥാവണ്ണനാ • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ഉപാലിപഞ്ഹാകഥാവണ്ണനാ • Upālipañhākathāvaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ഉപാലിപഞ്ഹാകഥാ • Upālipañhākathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact