| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
ಉಪಾಲಿಪಞ್ಹಾಕಥಾ
Upālipañhākathā
೩೫೧. ಏಕತೋತಿ ಏತ್ಥ ತೋಪಚ್ಚಯಸ್ಸ ಸತ್ತಮ್ಯತ್ಥೇ ಪವತ್ತಭಾವಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಧಮ್ಮವಾದೀಪಕ್ಖೇ’’ತಿ। ‘‘ಅನುನಯನ್ತೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಅನುಸ್ಸಾವೇತೀತಿ ಏತ್ಥ ಅನುಸದ್ದಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಅನುನಯನ್ತೋತಿ ಪುನಪ್ಪುನಂ ನಯನ್ತೋ। ಸಾವನಾಕಾರಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ನ ತುಮ್ಹಾಕಂಯೇವಾ’’ತಿಆದಿ। ಅಯಂ ಅಧಮ್ಮೋ ವಾ ಅಯಂ ಅವಿನಯೋ ವಾ ಇದಂ ಅಸತ್ಥುಸಾಸನಂ ವಾ ಯದಿ ಭವೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ಬೋಧೇತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಾವೇತೀತಿ ಏತ್ಥ ಸುಧಾತುಯಾ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ಅನುಸ್ಸಾವೇತ್ವಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಅನುಸ್ಸಾವೇತಿ, ಸಲಾಕಂ ಗಾಹೇತೀ’’ತಿ ಏತ್ಥ ಅನುಸ್ಸಾವನಕಿರಿಯಾ ಪುಬ್ಬಭಾಗೇ ಪವತ್ತಾ, ಸಲಾಕಗ್ಗಾಹಕಿರಿಯಾ ಪಚ್ಛಾಭಾಗೇತಿ ದಸ್ಸೇತಿ।
351.Ekatoti ettha topaccayassa sattamyatthe pavattabhāvaṃ dassento āha ‘‘dhammavādīpakkhe’’ti. ‘‘Anunayanto’’ti iminā anussāvetīti ettha anusaddassa atthaṃ dasseti. Anunayantoti punappunaṃ nayanto. Sāvanākāraṃ dassento āha ‘‘na tumhākaṃyevā’’tiādi. Ayaṃ adhammo vā ayaṃ avinayo vā idaṃ asatthusāsanaṃ vā yadi bhaveyyāti yojanā. ‘‘Bodhetī’’ti iminā sāvetīti ettha sudhātuyā atthaṃ dasseti. ‘‘Anussāvetvā’’ti iminā ‘‘anussāveti, salākaṃ gāhetī’’ti ettha anussāvanakiriyā pubbabhāge pavattā, salākaggāhakiriyā pacchābhāgeti dasseti.
ಏತ್ತಾವತಾತಿ ಏತ್ತಕೇನ ಅನುಸ್ಸಾವನಸಲಾಕಗ್ಗಾಹಮತ್ತೇನ। ನ ಪನ ಸಙ್ಘೋ ಭಿನ್ನೋ ಹೋತಿ, ಅನುಸ್ಸಾವೇತ್ವಾ ಸಲಾಕಂ ಗಾಹೇತ್ವಾ ಆವೇಣಿಕಂ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮೇ ಕತೇಯೇವ ಸಙ್ಘೋ ಭಿನ್ನೋ ಹೋತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ।
Ettāvatāti ettakena anussāvanasalākaggāhamattena. Na pana saṅgho bhinno hoti, anussāvetvā salākaṃ gāhetvā āveṇikaṃ saṅghakamme kateyeva saṅgho bhinno hotīti adhippāyo.
ಏತ್ಥ ಠತ್ವಾ ಕಸ್ಸಚಿ ಚೋದಕಸ್ಸ ಅನುಯೋಗೋ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಕಿನ್ತಿ ಸಿಯಾತಿ ಆಹ ‘‘ಏವಂ ದೇವದತ್ತೋ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ಏವನ್ತಿ ಪಕತತ್ತೇ ಸಙ್ಘೇ ಭಿನ್ದೇ ಸತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕಥನ್ತಿ ಕೇನಾಕಾರೇನ। ಪುನ ಕಥನ್ತಿ ಕಸ್ಮಾ ಕಾರಣಾ। ರಞ್ಞೋತಿ ಅಜಾತಸತ್ತುರಞ್ಞೋ, ಕಾರಿತಕಮ್ಮಂ। ‘‘ಘಾತಾಪಿತತ್ತಾ’’ತಿ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರರಾಜಾನಂ ಘಾತಾಪಿತತ್ತಾ। ತತ್ಥಾತಿ ‘‘ಭಿಕ್ಖು ಖೋ ಉಪಾಲೀ’’ತಿಆದಿವಚನೇ, ಠತ್ವಾ ಪರಿಹಾರಂ ವದಾಮಾತಿ ಯೋಜನಾ। ವಿರದ್ಧತ್ತಾತಿ ವಿರಾಧಿತತ್ತಾ। ತಮತ್ಥಂ ವಿತ್ಥಾರೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ತೇನ ಹೀ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ತೇನ ಹೀತಿ ಉಯ್ಯೋಜನತ್ಥೇ ನಿಪಾತೋ। ಏವಞ್ಹೀತಿ ಏವಮೇವ। ತಸ್ಸಾತಿ ದೇವದತ್ತಸ್ಸ। ಕುಮಾರೋ ಪನಾತಿ ಅಜಾತಸತ್ತುಕುಮಾರೋ ಪನ, ಕತಮತ್ತೇಯೇವ ನ ವುತ್ತಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ತಸ್ಸಾತಿ ದೇವದತ್ತಸ್ಸ। ತಸ್ಮಾತಿ ಯಸ್ಮಾ ಸಙ್ಘಭೇದತೋ ಪುಬ್ಬೇ ರುಹಿತುಪ್ಪಾದಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ಪಚ್ಛಾ ಅಭಬ್ಬಭಾವೋ ರೋಪಿತೋ, ತಸ್ಮಾ।
Ettha ṭhatvā kassaci codakassa anuyogo siyāti yojanā. Kinti siyāti āha ‘‘evaṃ devadatto’’tiādi. Tattha evanti pakatatte saṅghe bhinde satīti attho. Kathanti kenākārena. Puna kathanti kasmā kāraṇā. Raññoti ajātasatturañño, kāritakammaṃ. ‘‘Ghātāpitattā’’ti bimbisārarājānaṃ ghātāpitattā. Tatthāti ‘‘bhikkhu kho upālī’’tiādivacane, ṭhatvā parihāraṃ vadāmāti yojanā. Viraddhattāti virādhitattā. Tamatthaṃ vitthārento āha ‘‘tena hī’’tiādi. Tattha tena hīti uyyojanatthe nipāto. Evañhīti evameva. Tassāti devadattassa. Kumāro panāti ajātasattukumāro pana, katamatteyeva na vuttāti sambandho. Tassāti devadattassa. Tasmāti yasmā saṅghabhedato pubbe ruhituppādakammaṃ karontassāpi pacchā abhabbabhāvo ropito, tasmā.
ಭೇದಕರವತ್ಥೂಸು ಏವಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋತಿ ಯೋಜನಾ। ಧಮ್ಮಾಧಮ್ಮಾದೀನಂ ಸುತ್ತನ್ತವಿನಯಪರಿಯಾಯೇನ ವಿಸೇಸಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಸುತ್ತನ್ತಪರಿಯಾಯೇನಾ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ಸುತ್ತನ್ತಪರಿಯಾಯೇನಾತಿ ಸುತ್ತನ್ತದೇಸನಾಯ, ಸುತ್ತನ್ತದೇಸನಾನಯತೋತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ತಥಾತಿ ತತೋ ಅಞ್ಞಥಾ।
Bhedakaravatthūsu evaṃ vinicchayo veditabboti yojanā. Dhammādhammādīnaṃ suttantavinayapariyāyena visesaṃ dassento āha ‘‘suttantapariyāyenā’’tiādi. Tattha suttantapariyāyenāti suttantadesanāya, suttantadesanānayatoti vuttaṃ hoti. Tathāti tato aññathā.
ತತ್ಥಾತಿ ದ್ವೀಸು ಧಮ್ಮಾಧಮ್ಮೇಸು। ಏವಂ ಅಮ್ಹಾಕನ್ತಿ ಏವಂ ಕರಿಯಮಾನೇ ಅಮ್ಹಾಕಂ। ಏವಂ ಸುತ್ತನ್ತಪರಿಯಾಯೇನ ಧಮ್ಮಾಧಮ್ಮಾನಂ ವಿಸೇಸಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ವಿನಯಪರಿಯಾಯೇನ ತೇಸಂ ತಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ವಿನಯಪರಿಯಾಯೇನ ಪನಾ’’ತಿಆದಿ। ಭೂತೇನ ವತ್ಥುನಾ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಏವಂ ‘‘ಅಭೂತೇನ ವತ್ಥುನಾ’’ತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ।
Tatthāti dvīsu dhammādhammesu. Evaṃ amhākanti evaṃ kariyamāne amhākaṃ. Evaṃ suttantapariyāyena dhammādhammānaṃ visesaṃ dassetvā idāni vinayapariyāyena tesaṃ taṃ dassento āha ‘‘vinayapariyāyena panā’’tiādi. Bhūtena vatthunā kātabbanti sambandho. Evaṃ ‘‘abhūtena vatthunā’’ti etthāpi.
ಏವಂ ದ್ವಿನ್ನಂ ಪರಿಯಾಯಾನಂ ವಸೇನ ಧಮ್ಮಾಧಮ್ಮದುಕಸ್ಸ ವಿಸೇಸಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ವಿನಯಾವಿನಯದುಕಸ್ಸ ವಿಸೇಸಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಸುತ್ತನ್ತಪರಿಯಾಯೇನಾ’’ತಿಆದಿ । ತತ್ಥ ಸುತ್ತನ್ತನಯೇನ ರಾಗಾದಯೋ ವಿನೇತೀತಿ ವಿನಯೋ, ವಿನಯನಯೇನ ಕಾಯಂ ವಾಚಂ ವಿನೇತೀತಿ ವಿನಯೋತಿ ವಚನತ್ಥೋ ಕಾತಬ್ಬೋ।
Evaṃ dvinnaṃ pariyāyānaṃ vasena dhammādhammadukassa visesaṃ dassetvā idāni vinayāvinayadukassa visesaṃ dassento āha ‘‘suttantapariyāyenā’’tiādi . Tattha suttantanayena rāgādayo vinetīti vinayo, vinayanayena kāyaṃ vācaṃ vinetīti vinayoti vacanattho kātabbo.
ಏವಂ ದ್ವಿನ್ನಂ ಪರಿಯಾಯಾನಂ ವಸೇನ ವಿನಯಾವಿನಯದುಕಸ್ಸ ವಿಸೇಸಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಭಾಸಿತಾಭಾಸಿತದುಕಸ್ಸ ವಿಸೇಸಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಸುತ್ತನ್ತಪರಿಯಾಯೇನ ಚತ್ತಾರೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ‘‘ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ’’ತಿ ಇದಂ ವಚನಂ ತಥಾಗತೇನ ಭಾಸಿತಂ ಲಪಿತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ।
Evaṃ dvinnaṃ pariyāyānaṃ vasena vinayāvinayadukassa visesaṃ dassetvā idāni bhāsitābhāsitadukassa visesaṃ dassento āha ‘‘suttantapariyāyena cattāro satipaṭṭhānā’’tiādi. Tattha ‘‘aṭṭhaṅgiko maggo’’ti idaṃ vacanaṃ tathāgatena bhāsitaṃ lapitanti yojanā.
ಏವಂ ದ್ವಿನ್ನಂ ಪರಿಯಾಯಾನಂ ವಸೇನ ಭಾಸಿತಾಭಾಸಿತದುಕಸ್ಸ ವಿಸೇಸಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಆಚಿಣ್ಣಾನಾಚಿಣ್ಣದುಕಸ್ಸ ವಿಸೇಸಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಸುತ್ತನ್ತಪರಿಯಾಯೇನ ದೇವಸಿಕ’’ನ್ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ‘‘ದೇವಸಿಕ’’ನ್ತಿ ಪದಂ ‘‘ಸಮಾಪಜ್ಜನಂ, ವೋಲೋಕನ’’ನ್ತಿ ತೀಸುಯೇವ ಪದೇಸು ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿವಸೇನಾತಿ ಕಾರಣುಪ್ಪತ್ತಿವಸೇನ। ಕಾರಣಞ್ಹಿ ಅರತಿ ಫಲಂ ಏತಸ್ಮಾತಿ ಅತ್ಥೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಅತ್ಥಸ್ಸ ಉಪ್ಪತ್ತಿ ಅತ್ಥುಪ್ಪತ್ತಿ, ಸಾಯೇವ ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿ ತ್ಥಕಾರಸ್ಸ ಟ್ಠಕಾರಂ ಕತ್ವಾ, ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ವಸೋ ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿವಸೋ, ತೇನ। ಇದಂ ಪದಂ ‘‘ಸುತ್ತನ್ತದೇಸನಾ ಜಾತಕಕಥಾ’’ತಿ ದ್ವೀಹಿಪಿ ಪದೇಹಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ಇದನ್ತಿ ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿಸಮಾಪಜ್ಜನಾದಿ। ಆಚಿಣ್ಣನ್ತಿ ಆ ಬನ್ಧಿತಂ, ಪುನಪ್ಪುನಂ ವಾ ಉಪಚಿತಂ ವಡ್ಢಿತಂ, ಪಗುಣಂ ವಾ। ಚಾರಿಯಪಕ್ಕಮನನ್ತಿ ಚಾರಿಯತ್ಥಂ ಪಕ್ಕಮನಂ।
Evaṃ dvinnaṃ pariyāyānaṃ vasena bhāsitābhāsitadukassa visesaṃ dassetvā idāni āciṇṇānāciṇṇadukassa visesaṃ dassento āha ‘‘suttantapariyāyena devasika’’ntiādi. Tattha ‘‘devasika’’nti padaṃ ‘‘samāpajjanaṃ, volokana’’nti tīsuyeva padesu yojetabbaṃ. Aṭṭhuppattivasenāti kāraṇuppattivasena. Kāraṇañhi arati phalaṃ etasmāti atthoti vuccati, atthassa uppatti atthuppatti, sāyeva aṭṭhuppatti tthakārassa ṭṭhakāraṃ katvā, aṭṭhuppattiyā vaso aṭṭhuppattivaso, tena. Idaṃ padaṃ ‘‘suttantadesanā jātakakathā’’ti dvīhipi padehi yojetabbaṃ. Idanti phalasamāpattisamāpajjanādi. Āciṇṇanti ā bandhitaṃ, punappunaṃ vā upacitaṃ vaḍḍhitaṃ, paguṇaṃ vā. Cāriyapakkamananti cāriyatthaṃ pakkamanaṃ.
ಏವಂ ದ್ವಿನ್ನಂ ಪರಿಯಾಯಾನಂ ವಸೇನ ಆಚಿಣ್ಣಾನಾಚಿಣ್ಣದುಕಸ್ಸ ವಿಸೇಸಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಪಞ್ಞತ್ತದುಕಸ್ಸ ವಿಸೇಸಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಸುತ್ತನ್ತಪರಿಯಾಯೇನ ಚತ್ತಾರೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾ’’ತಿಆದಿ। ತಂ ಭಾಸಿತಾಭಾಸಿತದುಕಸದಿಸಮೇವ। ಏವಂ ದ್ವಿನ್ನಂ ಸುತ್ತನ್ತವಿನಯಪರಿಯಾಯಾನಂ ವಸೇನ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ದುಕಾನಂ ವಿಸೇಸೋ ದಸ್ಸಿತೋ।
Evaṃ dvinnaṃ pariyāyānaṃ vasena āciṇṇānāciṇṇadukassa visesaṃ dassetvā idāni paññattadukassa visesaṃ dassento āha ‘‘suttantapariyāyena cattāro satipaṭṭhānā’’tiādi. Taṃ bhāsitābhāsitadukasadisameva. Evaṃ dvinnaṃ suttantavinayapariyāyānaṃ vasena pañcannaṃ dukānaṃ viseso dassito.
ಆಪತ್ತಾನಾಪತ್ತಿದುಕೇ ‘‘ನ ಮೋಚನಾಧಿಪ್ಪಾಯಸ್ಸಾ’’ತಿ ಪಾಠಸ್ಸ ಅನನ್ತರೇ ಪಚ್ಛಿಮವಾಕ್ಯೇ ಠಿತೋ ಆದಿಸದ್ದೋ ಆನೇತಬ್ಬೋ। ಇತಿ ಆದಿನಾ ನಯೇನಾತಿ ಹಿ ಅತ್ಥೋ। ತತ್ಥ ತತ್ಥಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ। ಇದಂ ಪದಂ ಪಚ್ಛಿಮವಾಕ್ಯೇಪಿ ಅನುವತ್ತೇತಬ್ಬಂ।
Āpattānāpattiduke ‘‘na mocanādhippāyassā’’ti pāṭhassa anantare pacchimavākye ṭhito ādisaddo ānetabbo. Iti ādinā nayenāti hi attho. Tattha tatthāti tasmiṃ tasmiṃ sikkhāpade. Idaṃ padaṃ pacchimavākyepi anuvattetabbaṃ.
ಲಹುಕಗರುಕದುಕೇ ಪಞ್ಚಾಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಾತಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಪಾಟಿದೇಸನೀಯದುಕ್ಕಟದುಬ್ಭಾಸಿತವಸೇನ ಪಞ್ಚ ಆಪತ್ತಿರಾಸಯೋ। ದ್ವೇ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಾತಿ ಪಾರಾಜಿಕಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸವಸೇನ ದ್ವೇ ಆಪತ್ತಿರಾಸಯೋ।
Lahukagarukaduke pañcāpattikkhandhāti thullaccayapācittiyapāṭidesanīyadukkaṭadubbhāsitavasena pañca āpattirāsayo. Dve āpattikkhandhāti pārājikasaṅghādisesavasena dve āpattirāsayo.
ಸಾವಸೇಸಾನಾವಸೇಸದುಕೇ ಛ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಾತಿ ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿತೋ ಅವಸೇಸಾ ಛ ಆಪತ್ತಿರಾಸಯೋ।
Sāvasesānāvasesaduke cha āpattikkhandhāti pārājikāpattito avasesā cha āpattirāsayo.
ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾದುಟ್ಠುಲ್ಲದುಕೇ ಲಹುಕಗರುಕದುಕಸದಿಸಮೇವ। ಅಯಂ ಪನ ವಿಸೇಸೋ – ಗರುಕಾಪತ್ತಿ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾ ನಾಮ , ಲಹುಕಾಪತ್ತಿ ಅದುಟ್ಠುಲ್ಲಾ ನಾಮಾತಿ ಏವಂ ವಿನಯಪರಿಯಾಯವಸೇನೇವ ಚತುನ್ನಂ ದುಕಾನಂ ವಿಸೇಸೋ ದಸ್ಸಿತೋ।
Duṭṭhullāduṭṭhulladuke lahukagarukadukasadisameva. Ayaṃ pana viseso – garukāpatti duṭṭhullā nāma , lahukāpatti aduṭṭhullā nāmāti evaṃ vinayapariyāyavaseneva catunnaṃ dukānaṃ viseso dassito.
ಏತ್ಥಾತಿ ‘‘ಅಧಮ್ಮಂ ಧಮ್ಮೋತಿ ದೀಪೇನ್ತೀ’’ತಿಆದಿವಚನೇ। ಚತುನ್ನಂ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಾನನ್ತಿ ಅಪಲೋಕನಾದಿವಸೇನ ಚತುನ್ನಂ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಾನಂ। ಕರೋನ್ತೇಹಿ ಹೇತುಭೂತೇಹಿ, ಹೇತ್ವತ್ಥೇ ಚೇತಂ ಕರಣವಚನಂ।
Etthāti ‘‘adhammaṃ dhammoti dīpentī’’tiādivacane. Catunnaṃ saṅghakammānanti apalokanādivasena catunnaṃ saṅghakammānaṃ. Karontehi hetubhūtehi, hetvatthe cetaṃ karaṇavacanaṃ.
ತತ್ಥಾತಿ ‘‘ತೇ ಇಮೇಹೀ’’ತಿಆದಿವಚನೇ। ಅಪಕಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಏತ್ಥ ಕಸಧಾತುಸ್ಸ ಗತ್ಯತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಪರಿಸಂ ಆಕಡ್ಢನ್ತೀ’’ತಿ। ವಿಜಟೇನ್ತೀತಿ ವಿಜಟಂ ಕರೋನ್ತಿ, ವಿಸುಂ ಕರೋನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏಕಮನ್ತಂ ಉಸ್ಸಾದೇನ್ತೀತಿ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಅನ್ತೇ ಉಸ್ಸದಂ ಕರೋನ್ತಿ। ಅವಪಕಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಏತ್ಥ ದ್ವಿನ್ನಂ ಉಪಸಗ್ಗಾನಂ ವಸೇನ ಅತಿವಿಯತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋತಿ ಆಹ ‘‘ಅತಿ ವಿಯ ಆಕಡ್ಢನ್ತೀ’’ತಿ। ಅತಿವಿಯತ್ಥಂ ಆವಿಕರೋನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಯಥಾ ವಿಸಂಸಟ್ಠಾವ ಹೋನ್ತಿ, ಏವಂ ಕರೋನ್ತೀ’’ತಿ। ಯಥಾತಿ ಯೇನಾಕಾರೇನ ಕರಿಯಮಾನೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ‘‘ವಿಸು’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಆವೇಣಿಸದ್ದೋ ‘‘ವಿಸು’’ನ್ತಿಅತ್ಥವಾಚಕೋ ಅನಿಪ್ಫನ್ನಪಾಟಿಪದಿಕೋತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ವತ್ಥೂಸೂತಿ ಭೇದಕರವತ್ಥೂಸು। ಇಮಂ ಗಣ್ಹಥಾತಿ ಇಮಂ ವಾದಂ ಗಣ್ಹಥ। ವಿಸುನ್ತಿ ಆವೇಣಿಂ। ಇಮಸ್ಮಿಂ ಖನ್ಧಕೇ ವುತ್ತವಚನಂ ಪರಿವಾರಪಾಳಿಯಾ ಸಂಸನ್ದೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಪರಿವಾರೇ ಪನಾ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ಪಞ್ಚಹಿ ಆಕಾರೇಹೀತಿ ‘‘ಕಮ್ಮೇನ ಉದ್ದೇಸೇನ ವೋಹರನ್ತೋ ಅನುಸ್ಸಾವನೇನ ಸಲಾಕಗ್ಗಾಹೇನಾ’’ತಿ (ಪರಿ॰ ೪೫೮) ಏವಂ ಪಞ್ಚಹಿ ಕಾರಣೇಹಿ। ತಸ್ಸಾತಿ ಪರಿವಾರೇ ವುತ್ತವಚನಸ್ಸ। ಇಧಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಙ್ಘಭೇದಕಕ್ಖನ್ಧಕೇ, ವುತ್ತೇನ ಇಮಿನಾ ಸಙ್ಘಭೇದಲಕ್ಖಣೇನಾತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ಅತ್ಥತೋ ನಾನಾಕರಣಂ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸದ್ದತೋ ನಾನಾಕರಣಂ ಅತ್ಥೀತಿ ದೀಪೇತಿ। ಅಸ್ಸಾತಿ ಸಙ್ಘಭೇದಲಕ್ಖಣಸ್ಸ। ತಂ ಪನ ನಾನಾಕರಣಾಭಾವನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ತತ್ಥೇವಾತಿ ಪರಿವಾರೇ ಏವ। ಸಬ್ಬತ್ಥಾತಿ ಸಬ್ಬಸ್ಮಿಂ ಸಙ್ಘಭೇದಕಕ್ಖನ್ಧಕೇ।
Tatthāti ‘‘te imehī’’tiādivacane. Apakassantīti ettha kasadhātussa gatyatthaṃ dassento āha ‘‘parisaṃ ākaḍḍhantī’’ti. Vijaṭentīti vijaṭaṃ karonti, visuṃ karontīti attho. Ekamantaṃ ussādentīti ekasmiṃ ante ussadaṃ karonti. Avapakassantīti ettha dvinnaṃ upasaggānaṃ vasena ativiyattho daṭṭhabboti āha ‘‘ati viya ākaḍḍhantī’’ti. Ativiyatthaṃ āvikaronto āha ‘‘yathā visaṃsaṭṭhāva honti, evaṃ karontī’’ti. Yathāti yenākārena kariyamāneti sambandho. ‘‘Visu’’nti iminā āveṇisaddo ‘‘visu’’ntiatthavācako anipphannapāṭipadikoti dasseti. Vatthūsūti bhedakaravatthūsu. Imaṃ gaṇhathāti imaṃ vādaṃ gaṇhatha. Visunti āveṇiṃ. Imasmiṃ khandhake vuttavacanaṃ parivārapāḷiyā saṃsandento āha ‘‘parivāre panā’’tiādi. Tattha pañcahi ākārehīti ‘‘kammena uddesena voharanto anussāvanena salākaggāhenā’’ti (pari. 458) evaṃ pañcahi kāraṇehi. Tassāti parivāre vuttavacanassa. Idhāti imasmiṃ saṅghabhedakakkhandhake, vuttena iminā saṅghabhedalakkhaṇenāti yojanā. ‘‘Atthato nānākaraṇaṃ natthī’’ti iminā saddato nānākaraṇaṃ atthīti dīpeti. Assāti saṅghabhedalakkhaṇassa. Taṃ pana nānākaraṇābhāvanti yojanā. Tatthevāti parivāre eva. Sabbatthāti sabbasmiṃ saṅghabhedakakkhandhake.
ಇತಿ ಸಙ್ಘಭೇದಕಕ್ಖನ್ಧಕವಣ್ಣನಾಯ ಯೋಜನಾ ಸಮತ್ತಾ।
Iti saṅghabhedakakkhandhakavaṇṇanāya yojanā samattā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಚೂಳವಗ್ಗಪಾಳಿ • Cūḷavaggapāḷi / ಉಪಾಲಿಪಞ್ಹಾ • Upālipañhā
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಚೂಳವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ಉಪಾಲಿಪಞ್ಹಾಕಥಾ • Upālipañhākathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಉಪಾಲಿಪಞ್ಹಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Upālipañhakathāvaṇṇanā
