Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā

    ဥပာလိပဉ္ဟကထာဝဏ္ဏနာ

    Upālipañhakathāvaṇṇanā

    ၃၅၁. ဥပာလိပဉ္ဟေ ယံ ဝတ္တဗ္ဗံ, တံ အဋ္ဌကထာယံ ဒသ္သိတမေဝ။ တတ္ထ အနုနယန္တောတိ အနုဇာနာပေန္တော, ဘေဒသ္သ အနုရူပံ ဝာ ဗောဓေန္တော, ယထာ ဘေဒော ဟောတိ, ဧဝံ ဘိန္ဒိတဗ္ဗေ ဘိက္ခူ ဝိညာပေန္တောတိ အတ္ထော။ တေနာဟ ‘‘န တုမ္ဟာက’’န္တိအာဒိ။

    351. Upālipañhe yaṃ vattabbaṃ, taṃ aṭṭhakathāyaṃ dassitameva. Tattha anunayantoti anujānāpento, bhedassa anurūpaṃ vā bodhento, yathā bhedo hoti, evaṃ bhinditabbe bhikkhū viññāpentoti attho. Tenāha ‘‘na tumhāka’’ntiādi.

    ၃၅၂. အဋ္ဌာရသဘေဒကရဝတ္ထုမ္ဟိ ဒသ အကုသလကမ္မပထာ သံကိလိဋ္ဌဓမ္မတာယ ဝောဒာနဓမ္မပအပက္ခတ္တာ ‘‘အဓမ္မော’’တိ ဒသ္သိတာ, တထာ ဥပာဒာနာဒယော, ဗောဓိပက္ခိယဓမ္မာနံ ဧကန္တာနဝဇ္ဇဘာဝတော နတ္ထိ အဓမ္မဘာဝော, ဘဂဝတာ ပန ဒေသိတာကာရေန ဟာပေတ္ဝာ ဝဍ္ဎေတ္ဝာ ဝာ ကထနံ ယထာဓမ္မံ အကထနန္တိ ကတ္ဝာ အဓမ္မဘာဝောတိ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘တယော သတိပဋ္ဌာနာ’’တိအာဒိ။ နိယ္ယာနိကန္တိ သပာဋိဟီရံ အပ္ပဋိဟတံ ဟုတ္ဝာ ပဝတ္တတီတိ အတ္ထော။ တထေဝာတိ ဣမိနာ ‘‘ဧဝံ အမ္ဟာက’’န္တိအာဒိနာ ဝုတ္တမတ္ထံ အာကဍ္ဎတိ။ ကာတဗ္ဗံ ကမ္မံ ဓမ္မော နာမာတိ ယထာဓမ္မံ ကရဏတော ဓမ္မော နာမ, ဣတရံ ဝုတ္တဝိပရိယာယတော အဓမ္မော နာမ။

    352. Aṭṭhārasabhedakaravatthumhi dasa akusalakammapathā saṃkiliṭṭhadhammatāya vodānadhammapaapakkhattā ‘‘adhammo’’ti dassitā, tathā upādānādayo, bodhipakkhiyadhammānaṃ ekantānavajjabhāvato natthi adhammabhāvo, bhagavatā pana desitākārena hāpetvā vaḍḍhetvā vā kathanaṃ yathādhammaṃ akathananti katvā adhammabhāvoti dassento āha ‘‘tayo satipaṭṭhānā’’tiādi. Niyyānikanti sapāṭihīraṃ appaṭihataṃ hutvā pavattatīti attho. Tathevāti iminā ‘‘evaṃ amhāka’’ntiādinā vuttamatthaṃ ākaḍḍhati. Kātabbaṃ kammaṃ dhammo nāmāti yathādhammaṃ karaṇato dhammo nāma, itaraṃ vuttavipariyāyato adhammo nāma.

    ရာဂဝိနယော။ပေ.။ အယံ ဝိနယော နာမာတိ ရာဂာဒီနံ ဝိနယနတော သံဝရဏတော ပဇဟနတော ပဋိသင္ခာနတော စ ဝိနယော နာမ, ဝုတ္တဝိပရိယာယေန ဣတရော အဝိနယော။ ဝတ္ထုသမ္ပတ္တိအာဒိဝသေန သဗ္ဗေသံ ဝိနယကမ္မာနံ အကုပ္ပတာတိ အာဟ ‘‘ဝတ္ထုသမ္ပတ္တိ။ပေ.။ အယံ ဝိနယော နာမာ’’တိ။ တပ္ပဋိပက္ခတော အဝိနယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ တေနာဟ ‘‘ဝတ္ထုဝိပတ္တီ’’တိအာဒိ။ ယာသံ အာပန္နသ္သ ပဗ္ဗဇ္ဇာ သာဝသေသာ, တာ အာပတ္တိယော သာဝသေသာ

    Rāgavinayo…pe… ayaṃ vinayo nāmāti rāgādīnaṃ vinayanato saṃvaraṇato pajahanato paṭisaṅkhānato ca vinayo nāma, vuttavipariyāyena itaro avinayo. Vatthusampattiādivasena sabbesaṃ vinayakammānaṃ akuppatāti āha ‘‘vatthusampatti…pe… ayaṃ vinayo nāmā’’ti. Tappaṭipakkhato avinayo veditabbo. Tenāha ‘‘vatthuvipattī’’tiādi. Yāsaṃ āpannassa pabbajjā sāvasesā, tā āpattiyo sāvasesā.

    ၃၅၄. အာပာယိကောတိအာဒိဂာထာသု (ဣတိဝု. အဋ္ဌ. ၁၈) သင္ဃသ္သ ဘေဒသင္ခာတေ ဝဂ္ဂေ ရတောတိ ဝဂ္ဂရတော။ အဓမ္မိကတာယ အဓမ္မေ ဘေဒကရဝတ္ထုမ္ဟိ သင္ဃဘေဒသင္ခာတေ ဧဝ စ အဓမ္မေ ဌိတောတိ အဓမ္မဋ္ဌော။ ယောဂက္ခေမာ ပဓံသတီတိ ဟိတတော ပရိဟာယတိ, စတူဟိပိ ယောဂေဟိ အနုပဒ္ဒုတတ္တာ ယောဂက္ခေမံ နာမ အရဟတ္တံ နိဗ္ဗာနဉ္စ, တတော ပနသ္သ ဓံသနေ ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထိ။ ဒိဋ္ဌိသီလသာမညတော သင္ဃတဋ္ဌေန သင္ဃံ, တတော ဧဝ ဧကကမ္မာဒိဝိဓာနယောဂေန သမဂ္ဂံ သဟိတံ ဘိန္ဒိတ္ဝာ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တလက္ခဏေန သင္ဃဘေဒေန ဘိန္ဒိတ္ဝာ။ ကပ္ပန္တိ အန္တရကပ္ပသင္ခာတံ အာယုကပ္ပံ။ နိရယမ္ဟီတိ အဝီစိမဟာနိရယမ္ဟိ။

    354.Āpāyikotiādigāthāsu (itivu. aṭṭha. 18) saṅghassa bhedasaṅkhāte vagge ratoti vaggarato. Adhammikatāya adhamme bhedakaravatthumhi saṅghabhedasaṅkhāte eva ca adhamme ṭhitoti adhammaṭṭho. Yogakkhemā padhaṃsatīti hitato parihāyati, catūhipi yogehi anupaddutattā yogakkhemaṃ nāma arahattaṃ nibbānañca, tato panassa dhaṃsane vattabbameva natthi. Diṭṭhisīlasāmaññato saṅghataṭṭhena saṅghaṃ, tato eva ekakammādividhānayogena samaggaṃ sahitaṃ bhinditvā pubbe vuttalakkhaṇena saṅghabhedena bhinditvā. Kappanti antarakappasaṅkhātaṃ āyukappaṃ. Nirayamhīti avīcimahānirayamhi.

    သုခာ သင္ဃသ္သ သာမဂ္ဂီတိ (ဣတိဝု. အဋ္ဋ. ၁၉) သုခသ္သ ပစ္စယဘာဝတော သာမဂ္ဂီ ‘‘သုခာ’’တိ ဝုတ္တာ ယထာ ‘‘သုခော ဗုဒ္ဓာနမုပ္ပာဒော’’တိ (ဓ. ပ. ၁၉၄)။ သမဂ္ဂာနဉ္စနုဂ္ဂဟောတိ သမဂ္ဂာနံ သာမဂ္ဂိအနုမောဒနေန အနုဂ္ဂဏ္ဟနံ သာမဂ္ဂိအနုရူပံ ဝာ, ယထာ တေ သာမဂ္ဂိံ န ဝိဇဟန္တိ, တထာ ဂဟဏံ ဌပနံ အနုဗလပ္ပဒာနန္တိ အတ္ထော။ သမဂ္ဂံ ကတ္ဝာနာတိ ဘိန္နံ သင္ဃံ သင္ဃရာဇိပ္ပတ္တံ ဝာ သမဂ္ဂံ သဟိတံ ကတ္ဝာ။ ကပ္ပန္တိ အာယုကပ္ပမေဝ။ သဂ္ဂမ္ဟိ မောဒတီတိ ကာမာဝစရဒေဝလောကေ အညေ ဒေဝေ ဒသဟိ ဌာနေဟိ အဘိဘဝိတ္ဝာ ဒိဗ္ဗသုခံ အနုဘဝန္တော ဣစ္ဆိတနိဗ္ဗတ္တိယာ စ မောဒတိ ပမောဒတိ လဠတိ ကီဠတိ။

    Sukhā saṅghassa sāmaggīti (itivu. aṭṭa. 19) sukhassa paccayabhāvato sāmaggī ‘‘sukhā’’ti vuttā yathā ‘‘sukho buddhānamuppādo’’ti (dha. pa. 194). Samaggānañcanuggahoti samaggānaṃ sāmaggianumodanena anuggaṇhanaṃ sāmaggianurūpaṃ vā, yathā te sāmaggiṃ na vijahanti, tathā gahaṇaṃ ṭhapanaṃ anubalappadānanti attho. Samaggaṃ katvānāti bhinnaṃ saṅghaṃ saṅgharājippattaṃ vā samaggaṃ sahitaṃ katvā. Kappanti āyukappameva. Saggamhi modatīti kāmāvacaradevaloke aññe deve dasahi ṭhānehi abhibhavitvā dibbasukhaṃ anubhavanto icchitanibbattiyā ca modati pamodati laḷati kīḷati.

    ၃၅၅. သိယာ နု ခော, ဘန္တေ, သင္ဃဘေဒကောတိအာဒိ ပာဠိအနုသာရေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ‘‘ပဉ္စဟိ, ဥပာလိ, အာကာရေဟိ သင္ဃော ဘိဇ္ဇတိ ကမ္မေန ဥဒ္ဒေသေန ဝောဟရန္တော အနုသ္သာဝနေန သလာကဂ္ဂာဟေနာ’’တိ ဧဝံ ပရိဝာရေ (ပရိ. ၄၅၈) အာဂတမ္ပိ သင္ဃဘေဒလက္ခဏံ ဣဓ ဝုတ္တေန ကိံ နာနာကရဏန္တိ ဒသ္သေတုံ ‘‘ပရိဝာရေ ပနာ’’တိအာဒိမာဟ။ ဧတ္ထ စ သီမဋ္ဌကသင္ဃေ အသန္နိပတိတေ ဝိသုံ ပရိသံ ဂဟေတ္ဝာ ကတဝောဟာရာနုသ္သာဝနသလာကဂ္ဂာဟသ္သ ကမ္မံ ဝာ ကရောန္တသ္သ ဥဒ္ဒေသံ ဝာ ဥဒ္ဒိသန္တသ္သ ဘေဒော စ ဟောတိ အာနန္တရိယကမ္မဉ္စ။ သမဂ္ဂသညာယ ပန ‘‘ဝဋ္ဋတီ’’တိ သညာယ ဝာ ကရောန္တသ္သ ဘေဒောဝ ဟောတိ, န အာနန္တရိယကမ္မံ။ တတော ဦနပရိသာယ ကရောန္တသ္သ နေဝ သင္ဃဘေဒော န အာနန္တရိယံ။ သဗ္ဗန္တိမေန ဟိ ပရိစ္ဆေဒေန နဝန္နံ ဇနာနံ ယော သင္ဃံ ဘိန္ဒတိ, တသ္သ အာနန္တရိယကမ္မံ ဟောတိ, အနုဝတ္တကာနံ အဓမ္မဝာဒီနံ မဟာသာဝဇ္ဇံ ကမ္မံ, ဓမ္မဝာဒိနော အနဝဇ္ဇာ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝာတိ။

    355.Siyā nu kho, bhante, saṅghabhedakotiādi pāḷianusāreneva veditabbaṃ. ‘‘Pañcahi, upāli, ākārehi saṅgho bhijjati kammena uddesena voharanto anussāvanena salākaggāhenā’’ti evaṃ parivāre (pari. 458) āgatampi saṅghabhedalakkhaṇaṃ idha vuttena kiṃ nānākaraṇanti dassetuṃ ‘‘parivāre panā’’tiādimāha. Ettha ca sīmaṭṭhakasaṅghe asannipatite visuṃ parisaṃ gahetvā katavohārānussāvanasalākaggāhassa kammaṃ vā karontassa uddesaṃ vā uddisantassa bhedo ca hoti ānantariyakammañca. Samaggasaññāya pana ‘‘vaṭṭatī’’ti saññāya vā karontassa bhedova hoti, na ānantariyakammaṃ. Tato ūnaparisāya karontassa neva saṅghabhedo na ānantariyaṃ. Sabbantimena hi paricchedena navannaṃ janānaṃ yo saṅghaṃ bhindati, tassa ānantariyakammaṃ hoti, anuvattakānaṃ adhammavādīnaṃ mahāsāvajjaṃ kammaṃ, dhammavādino anavajjā. Sesamettha uttānamevāti.

    ဥပာလိပဉ္ဟကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Upālipañhakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.

    သင္ဃဘေဒကက္ခန္ဓကဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Saṅghabhedakakkhandhakavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / စူဠဝဂ္ဂပာဠိ • Cūḷavaggapāḷi / ဥပာလိပဉ္ဟာ • Upālipañhā

    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / စူဠဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ဥပာလိပဉ္ဟာကထာ • Upālipañhākathā

    ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ဆသက္ယပဗ္ဗဇ္ဇာကထာဝဏ္ဏနာ • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ဥပာလိပဉ္ဟာကထာဝဏ္ဏနာ • Upālipañhākathāvaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ဥပာလိပဉ္ဟာကထာ • Upālipañhākathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact