| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / มหาวคฺคปาฬิ • Mahāvaggapāḷi |
๒๔๑. อุปาลิปุจฺฉากถา
241. Upālipucchākathā
๔๐๐. อถ โข อายสฺมา อุปาลิ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ, อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสิโนฺน โข อายสฺมา อุปาลิ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘โย นุ โข, ภเนฺต, สมโคฺค สโงฺฆ สมฺมุขากรณียํ กมฺมํ อสมฺมุขา กโรติ, ธมฺมกมฺมํ นุ โข ตํ, ภเนฺต, วินยกมฺม’’นฺติ? ‘‘อธมฺมกมฺมํ ตํ, อุปาลิ, อวินยกมฺม’’นฺติฯ ‘‘โย นุ โข, ภเนฺต, สมโคฺค สโงฺฆ ปฎิปุจฺฉากรณียํ กมฺมํ อปฺปฎิปุจฺฉา กโรติ…เป.… ปฎิญฺญายกรณียํ กมฺมํ อปฎิญฺญาย กโรติ… สติวินยารหสฺส อมูฬฺหวินยํ เทติ… อมูฬฺหวินยารหสฺส ตสฺสปาปิยสิกากมฺมํ กโรติ… ตสฺสปาปิยสิกากมฺมารหสฺส ตชฺชนียกมฺมํ กโรติ… ตชฺชนียกมฺมารหสฺส นิยสฺสกมฺมํ กโรติ … นิยสฺสกมฺมารหสฺส ปพฺพาชนียกมฺมํ กโรติ… ปพฺพาชนียกมฺมารหสฺส ปฎิสารณียกมฺมํ กโรติ… ปฎิสารณียกมฺมารหสฺส อุเกฺขปนียกมฺมํ กโรติ… อุเกฺขปนียกมฺมารหสฺส ปริวาสํ เทติ… ปริวาสารหํ มูลาย ปฎิกสฺสติ… มูลายปฎิกสฺสนารหสฺส มานตฺตํ เทติ… มานตฺตารหํ อเพฺภติ… อพฺภานารหํ อุปสมฺปาเทติ, ธมฺมกมฺมํ นุ โข ตํ, ภเนฺต, วินยกมฺม’’นฺติ? ‘‘อธมฺมกมฺมํ ตํ, อุปาลิ, อวินยกมฺมํ’’ฯ
400. Atha kho āyasmā upāli yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā upāli bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yo nu kho, bhante, samaggo saṅgho sammukhākaraṇīyaṃ kammaṃ asammukhā karoti, dhammakammaṃ nu kho taṃ, bhante, vinayakamma’’nti? ‘‘Adhammakammaṃ taṃ, upāli, avinayakamma’’nti. ‘‘Yo nu kho, bhante, samaggo saṅgho paṭipucchākaraṇīyaṃ kammaṃ appaṭipucchā karoti…pe… paṭiññāyakaraṇīyaṃ kammaṃ apaṭiññāya karoti… sativinayārahassa amūḷhavinayaṃ deti… amūḷhavinayārahassa tassapāpiyasikākammaṃ karoti… tassapāpiyasikākammārahassa tajjanīyakammaṃ karoti… tajjanīyakammārahassa niyassakammaṃ karoti … niyassakammārahassa pabbājanīyakammaṃ karoti… pabbājanīyakammārahassa paṭisāraṇīyakammaṃ karoti… paṭisāraṇīyakammārahassa ukkhepanīyakammaṃ karoti… ukkhepanīyakammārahassa parivāsaṃ deti… parivāsārahaṃ mūlāya paṭikassati… mūlāyapaṭikassanārahassa mānattaṃ deti… mānattārahaṃ abbheti… abbhānārahaṃ upasampādeti, dhammakammaṃ nu kho taṃ, bhante, vinayakamma’’nti? ‘‘Adhammakammaṃ taṃ, upāli, avinayakammaṃ’’.
‘‘โย โข, อุปาลิ, สมโคฺค สโงฺฆ สมฺมุขากรณียํ กมฺมํ อสมฺมุขา กโรติ, เอวํ โข, อุปาลิ, อธมฺมกมฺมํ โหติ อวินยกมฺมํ, เอวญฺจ ปน สโงฺฆ สาติสาโร โหติฯ โย โข, อุปาลิ, สมโคฺค สโงฺฆ ปฎิปุจฺฉากรณียํ กมฺมํ อปฺปฎิปุจฺฉา กโรติ…เป.… ปฎิญฺญายกรณียํ กมฺมํ อปฎิญฺญาย กโรติ… สติวินยารหสฺส อมูฬฺหวินยํ เทติ… อมูฬฺหวินยารหสฺส ตสฺสปาปิยสิกากมฺมํ กโรติ… ตสฺสปาปิยสิกากมฺมารหสฺส ตชฺชนียกมฺมํ กโรติ… ตชฺชนียกมฺมารหสฺส นิยสฺสกมฺมํ กโรติ… นิยสฺสกมฺมารหสฺส ปพฺพาชนียกมฺมํ กโรติ… ปพฺพาชนียกมฺมารหสฺส ปฎิสารณียกมฺมํ กโรติ… ปฎิสารณียกมฺมารหสฺส อุเกฺขปนียกมฺมํ กโรติ… อุเกฺขปนียกมฺมารหสฺส ปริวาสํ เทติ… ปริวาสารหํ มูลาย ปฎิกสฺสติ… มูลายปฎิกสฺสนารหสฺส มานตฺตํ เทติ… มานตฺตารหํ อเพฺภติ… อพฺภานารหํ อุปสมฺปาเทติ, เอวํ โข, อุปาลิ, อธมฺมกมฺมํ โหติ อวินยกมฺมํฯ เอวญฺจ ปน สโงฺฆ สาติสาโร โหตี’’ติฯ
‘‘Yo kho, upāli, samaggo saṅgho sammukhākaraṇīyaṃ kammaṃ asammukhā karoti, evaṃ kho, upāli, adhammakammaṃ hoti avinayakammaṃ, evañca pana saṅgho sātisāro hoti. Yo kho, upāli, samaggo saṅgho paṭipucchākaraṇīyaṃ kammaṃ appaṭipucchā karoti…pe… paṭiññāyakaraṇīyaṃ kammaṃ apaṭiññāya karoti… sativinayārahassa amūḷhavinayaṃ deti… amūḷhavinayārahassa tassapāpiyasikākammaṃ karoti… tassapāpiyasikākammārahassa tajjanīyakammaṃ karoti… tajjanīyakammārahassa niyassakammaṃ karoti… niyassakammārahassa pabbājanīyakammaṃ karoti… pabbājanīyakammārahassa paṭisāraṇīyakammaṃ karoti… paṭisāraṇīyakammārahassa ukkhepanīyakammaṃ karoti… ukkhepanīyakammārahassa parivāsaṃ deti… parivāsārahaṃ mūlāya paṭikassati… mūlāyapaṭikassanārahassa mānattaṃ deti… mānattārahaṃ abbheti… abbhānārahaṃ upasampādeti, evaṃ kho, upāli, adhammakammaṃ hoti avinayakammaṃ. Evañca pana saṅgho sātisāro hotī’’ti.
๔๐๑. ‘‘โย นุ โข, ภเนฺต, สมโคฺค สโงฺฆ สมฺมุขากรณียํ กมฺมํ สมฺมุขา กโรติ, ธมฺมกมฺมํ นุ โข ตํ, ภเนฺต, วินยกมฺม’’นฺติ? ‘‘ธมฺมกมฺมํ ตํ, อุปาลิ, วินยกมฺม’’นฺติฯ ‘‘โย นุ โข, ภเนฺต, สมโคฺค สโงฺฆ ปฎิปุจฺฉากรณียํ กมฺมํ ปฎิปุจฺฉา กโรติ…เป.… ปฎิญฺญายกรณียํ กมฺมํ ปฎิญฺญาย กโรติ… สติวินยารหสฺส สติวินยํ เทติ… อมูฬฺหวินยารหสฺส อมูฬฺหวินยํ เทติ… ตสฺสปาปิยสิกากมฺมารหสฺส ตสฺสปาปิยสิกากมฺมํ กโรติ… ตชฺชนียกมฺมารหสฺส ตชฺชนียกมฺมํ กโรติ… นิยสฺสกมฺมารหสฺส นิยสฺสกมฺมํ กโรติ… ปพฺพาชนียกมฺมารหสฺส ปพฺพาชนียกมฺมํ กโรติ… ปฎิสารณียกมฺมารหสฺส ปฎิสารณียกมฺมํ กโรติ… อุเกฺขปนียกมฺมารหสฺส อุเกฺขปนียกมฺมํ กโรติ… ปริวาสารหสฺส ปริวาสํ เทติ มูลายปฎิกสฺสนารหํ มูลาย ปฎิกสฺสติ… มานตฺตารหสฺส มานตฺตํ เทติ… อพฺภานารหํ อเพฺภติ… อุปสมฺปทารหํ อุปสมฺปาเทติ, ธมฺมกมฺมํ นุ โข ตํ, ภเนฺต, วินยกมฺม’’นฺติ? ‘‘ธมฺมกมฺมํ ตํ, อุปาลิ, วินยกมฺมํฯ
401. ‘‘Yo nu kho, bhante, samaggo saṅgho sammukhākaraṇīyaṃ kammaṃ sammukhā karoti, dhammakammaṃ nu kho taṃ, bhante, vinayakamma’’nti? ‘‘Dhammakammaṃ taṃ, upāli, vinayakamma’’nti. ‘‘Yo nu kho, bhante, samaggo saṅgho paṭipucchākaraṇīyaṃ kammaṃ paṭipucchā karoti…pe… paṭiññāyakaraṇīyaṃ kammaṃ paṭiññāya karoti… sativinayārahassa sativinayaṃ deti… amūḷhavinayārahassa amūḷhavinayaṃ deti… tassapāpiyasikākammārahassa tassapāpiyasikākammaṃ karoti… tajjanīyakammārahassa tajjanīyakammaṃ karoti… niyassakammārahassa niyassakammaṃ karoti… pabbājanīyakammārahassa pabbājanīyakammaṃ karoti… paṭisāraṇīyakammārahassa paṭisāraṇīyakammaṃ karoti… ukkhepanīyakammārahassa ukkhepanīyakammaṃ karoti… parivāsārahassa parivāsaṃ deti mūlāyapaṭikassanārahaṃ mūlāya paṭikassati… mānattārahassa mānattaṃ deti… abbhānārahaṃ abbheti… upasampadārahaṃ upasampādeti, dhammakammaṃ nu kho taṃ, bhante, vinayakamma’’nti? ‘‘Dhammakammaṃ taṃ, upāli, vinayakammaṃ.
‘‘โย โข, อุปาลิ, สมโคฺค สโงฺฆ สมฺมุขากรณียํ กมฺมํ สมฺมุขา กโรติ, เอวํ โข, อุปาลิ, ธมฺมกมฺมํ โหติ วินยกมฺมํฯ เอวญฺจ ปน สโงฺฆ อนติสาโร โหติฯ โย โข, อุปาลิ, สมโคฺค สโงฺฆ ปฎิปุจฺฉากรณียํ กมฺมํ ปฎิปุจฺฉา กโรติ… ปฎิญฺญายกรณียํ กมฺมํ ปฎิญฺญาย กโรติ… สติวินยารหสฺส สติวินยํ เทติ… อมูฬฺหวินยารหสฺส อมูฬฺหวินยํ เทติ… ตสฺสปาปิยสิกากมฺมารหสฺส ตสฺสปาปิยสิกากมฺมํ กโรติ… ตชฺชนียกมฺมารหสฺส ตชฺชนียกมฺมํ กโรติ… นิยสฺสกมฺมารหสฺส นิยสฺสกมฺมํ กโรติ… ปพฺพาชนียกมฺมารหสฺส ปพฺพาชนียกมฺมํ กโรติ … ปฎิสารณียกมฺมารหสฺส ปฎิสารณียกมฺมํ กโรติ… อุเกฺขปนียกมฺมารหสฺส อุเกฺขปนียกมฺมํ กโรติ… ปริวาสารหสฺส ปริวาสํ เทติ… มูลายปฎิกสฺสนารหํ มูลาย ปฎิกสฺสติ… มานตฺตารหสฺส มานตฺตํ เทติ… อพฺภานารหํ อเพฺภติ… อุปสมฺปทารหํ อุปสมฺปาเทติ, เอวํ โข, อุปาลิ, ธมฺมกมฺมํ โหติ วินยกมฺมํฯ เอวญฺจ ปน สโงฺฆ อนติสาโร โหตี’’ติฯ
‘‘Yo kho, upāli, samaggo saṅgho sammukhākaraṇīyaṃ kammaṃ sammukhā karoti, evaṃ kho, upāli, dhammakammaṃ hoti vinayakammaṃ. Evañca pana saṅgho anatisāro hoti. Yo kho, upāli, samaggo saṅgho paṭipucchākaraṇīyaṃ kammaṃ paṭipucchā karoti… paṭiññāyakaraṇīyaṃ kammaṃ paṭiññāya karoti… sativinayārahassa sativinayaṃ deti… amūḷhavinayārahassa amūḷhavinayaṃ deti… tassapāpiyasikākammārahassa tassapāpiyasikākammaṃ karoti… tajjanīyakammārahassa tajjanīyakammaṃ karoti… niyassakammārahassa niyassakammaṃ karoti… pabbājanīyakammārahassa pabbājanīyakammaṃ karoti … paṭisāraṇīyakammārahassa paṭisāraṇīyakammaṃ karoti… ukkhepanīyakammārahassa ukkhepanīyakammaṃ karoti… parivāsārahassa parivāsaṃ deti… mūlāyapaṭikassanārahaṃ mūlāya paṭikassati… mānattārahassa mānattaṃ deti… abbhānārahaṃ abbheti… upasampadārahaṃ upasampādeti, evaṃ kho, upāli, dhammakammaṃ hoti vinayakammaṃ. Evañca pana saṅgho anatisāro hotī’’ti.
๔๐๒. ‘‘โย นุ โข, ภเนฺต, สมโคฺค สโงฺฆ สติวินยารหสฺส อมูฬฺหวินยํ เทติ, อมูฬฺหวินยารหสฺส สติวินยํ เทติ, ธมฺมกมฺมํ นุ โข ตํ, ภเนฺต, วินยกมฺม’’นฺติ? ‘‘อธมฺมกมฺมํ ตํ, อุปาลิ, อวินยกมฺม’’นฺติฯ ‘‘โย นุ โข, ภเนฺต, สมโคฺค สโงฺฆ อมูฬฺหวินยารหสฺส ตสฺสปาปิยสิกากมฺมํ กโรติ, ตสฺสปาปิยสิกากมฺมารหสฺส อมูฬฺหวินยํ เทติ…เป.… ตสฺสปาปิยสิกากมฺมารหสฺส ตชฺชนียกมฺมํ กโรติ, ตชฺชนียกมฺมารหสฺส ตสฺสปาปิยสิกากมฺมํ กโรติ… ตชฺชนียกมฺมารหสฺส นิยสฺสกมฺมํ กโรติ, นิยสฺสกมฺมารหสฺส ตชฺชนียกมฺมํ กโรติ… นิยสฺสกมฺมารหสฺส ปพฺพาชนียกมฺมํ กโรติ, ปพฺพาชนียกมฺมารหสฺส นิยสฺสกมฺมํ กโรติ… ปพฺพาชนียกมฺมารหสฺส ปฎิสารณียกมฺมํ กโรติ, ปฎิสารณียกมฺมารหสฺส ปพฺพาชนียกมฺมํ กโรติ… ปฎิสารณียกมฺมารหสฺส อุเกฺขปนียกมฺมํ กโรติ, อุเกฺขปนียกมฺมารหสฺส ปฎิสารณียกมฺมํ กโรติ… อุเกฺขปนียกมฺมารหสฺส ปริวาสํ เทติ, ปริวาสารหสฺส อุเกฺขปนียกมฺมํ กโรติ… ปริวาสารหํ มูลาย ปฎิกสฺสติ, มูลายปฎิกสฺสนารหสฺส ปริวาสํ เทติ… มูลายปฎิกสฺสนารหสฺส มานตฺตํ เทติ, มานตฺตารหํ มูลาย ปฎิกสฺสติ… มานตฺตารหํ อเพฺภติ, อพฺภานารหสฺส มานตฺตํ เทติ… อพฺภานารหํ อุปสมฺปาเทติ, อุปสมฺปทารหํ อเพฺภติ, ธมฺมกมฺมํ นุ โข ตํ, ภเนฺต, วินยกมฺม’’นฺติ? ‘‘อธมฺมกมฺมํ ตํ, อุปาลิ, อวินยกมฺม’’นฺติฯ
402. ‘‘Yo nu kho, bhante, samaggo saṅgho sativinayārahassa amūḷhavinayaṃ deti, amūḷhavinayārahassa sativinayaṃ deti, dhammakammaṃ nu kho taṃ, bhante, vinayakamma’’nti? ‘‘Adhammakammaṃ taṃ, upāli, avinayakamma’’nti. ‘‘Yo nu kho, bhante, samaggo saṅgho amūḷhavinayārahassa tassapāpiyasikākammaṃ karoti, tassapāpiyasikākammārahassa amūḷhavinayaṃ deti…pe… tassapāpiyasikākammārahassa tajjanīyakammaṃ karoti, tajjanīyakammārahassa tassapāpiyasikākammaṃ karoti… tajjanīyakammārahassa niyassakammaṃ karoti, niyassakammārahassa tajjanīyakammaṃ karoti… niyassakammārahassa pabbājanīyakammaṃ karoti, pabbājanīyakammārahassa niyassakammaṃ karoti… pabbājanīyakammārahassa paṭisāraṇīyakammaṃ karoti, paṭisāraṇīyakammārahassa pabbājanīyakammaṃ karoti… paṭisāraṇīyakammārahassa ukkhepanīyakammaṃ karoti, ukkhepanīyakammārahassa paṭisāraṇīyakammaṃ karoti… ukkhepanīyakammārahassa parivāsaṃ deti, parivāsārahassa ukkhepanīyakammaṃ karoti… parivāsārahaṃ mūlāya paṭikassati, mūlāyapaṭikassanārahassa parivāsaṃ deti… mūlāyapaṭikassanārahassa mānattaṃ deti, mānattārahaṃ mūlāya paṭikassati… mānattārahaṃ abbheti, abbhānārahassa mānattaṃ deti… abbhānārahaṃ upasampādeti, upasampadārahaṃ abbheti, dhammakammaṃ nu kho taṃ, bhante, vinayakamma’’nti? ‘‘Adhammakammaṃ taṃ, upāli, avinayakamma’’nti.
‘‘โย โข, อุปาลิ, สมโคฺค สโงฺฆ สติวินยารหสฺส อมูฬฺหวินยํ เทติ, อมูฬฺหวินยารหสฺส สติวินยํ เทติ, เอวํ โข, อุปาลิ, อธมฺมกมฺมํ โหติ อวินยกมฺมํฯ เอวญฺจ ปน สโงฺฆ สาติสาโร โหติฯ โย โข, อุปาลิ, สมโคฺค สโงฺฆ อมูฬฺหวินยารหสฺส ตสฺสปาปิยสิกากมฺมํ กโรติ, ตสฺสปาปิยสิกากมฺมารหสฺส อมูฬฺหวินยํ เทติ…เป.… ตสฺสปาปิยสิกากมฺมารหสฺส ตชฺชนียกมฺมํ กโรติ, ตชฺชนียกมฺมารหสฺส ตสฺสปาปิยสิกากมฺมํ กโรติ… ตชฺชนียกมฺมารหสฺส นิยสฺสกมฺมํ กโรติ , นิยสฺสกมฺมารหสฺส ตชฺชนียกมฺมํ กโรติ… นิยสฺสกมฺมารหสฺส ปพฺพาชนียกมฺมํ กโรติ, ปพฺพาชนียกมฺมารหสฺส นิยสฺสกมฺมํ กโรติ… ปพฺพาชนียกมฺมารหสฺส ปฎิสารณียกมฺมํ กโรติ, ปฎิสารณียกมฺมารหสฺส ปพฺพาชนียกมฺมํ กโรติ… ปฎิสารณียกมฺมารหสฺส อุเกฺขปนียกมฺมํ กโรติ, อุเกฺขปนียกมฺมารหสฺส ปฎิสารณียกมฺมํ กโรติ… อุเกฺขปนียกมฺมารหสฺส ปริวาสํ เทติ, ปริวาสารหสฺส อุเกฺขปนียกมฺมํ กโรติ… ปริวาสารหํ มูลาย ปฎิกสฺสติ, มูลายปฎิกสฺสนารหสฺส ปริวาสํ เทติ… มูลายปฎิกสฺสนารหสฺส มานตฺตํ เทติ, มานตฺตารหํ มูลาย ปฎิกสฺสติ – มานตฺตารหํ อเพฺภติ, อพฺภานารหสฺส มานตฺตํ เทติ… อพฺภานารหํ อุปสมฺปาเทติ, อุปสมฺปทารหํ อเพฺภติ, เอวํ โข, อุปาลิ, อธมฺมกมฺมํ โหติ อวินยกมฺมํฯ เอวญฺจ ปน สโงฺฆ สาติสาโร โหตี’’ติฯ
‘‘Yo kho, upāli, samaggo saṅgho sativinayārahassa amūḷhavinayaṃ deti, amūḷhavinayārahassa sativinayaṃ deti, evaṃ kho, upāli, adhammakammaṃ hoti avinayakammaṃ. Evañca pana saṅgho sātisāro hoti. Yo kho, upāli, samaggo saṅgho amūḷhavinayārahassa tassapāpiyasikākammaṃ karoti, tassapāpiyasikākammārahassa amūḷhavinayaṃ deti…pe… tassapāpiyasikākammārahassa tajjanīyakammaṃ karoti, tajjanīyakammārahassa tassapāpiyasikākammaṃ karoti… tajjanīyakammārahassa niyassakammaṃ karoti , niyassakammārahassa tajjanīyakammaṃ karoti… niyassakammārahassa pabbājanīyakammaṃ karoti, pabbājanīyakammārahassa niyassakammaṃ karoti… pabbājanīyakammārahassa paṭisāraṇīyakammaṃ karoti, paṭisāraṇīyakammārahassa pabbājanīyakammaṃ karoti… paṭisāraṇīyakammārahassa ukkhepanīyakammaṃ karoti, ukkhepanīyakammārahassa paṭisāraṇīyakammaṃ karoti… ukkhepanīyakammārahassa parivāsaṃ deti, parivāsārahassa ukkhepanīyakammaṃ karoti… parivāsārahaṃ mūlāya paṭikassati, mūlāyapaṭikassanārahassa parivāsaṃ deti… mūlāyapaṭikassanārahassa mānattaṃ deti, mānattārahaṃ mūlāya paṭikassati – mānattārahaṃ abbheti, abbhānārahassa mānattaṃ deti… abbhānārahaṃ upasampādeti, upasampadārahaṃ abbheti, evaṃ kho, upāli, adhammakammaṃ hoti avinayakammaṃ. Evañca pana saṅgho sātisāro hotī’’ti.
๔๐๓. ‘‘โย นุ โข, ภเนฺต, สมโคฺค สโงฺฆ สติวินยารหสฺส สติวินยํ เทติ, อมูฬฺหวินยารหสฺส อมูฬฺหวินยํ เทติ, ธมฺมกมฺมํ นุ โข ตํ, ภเนฺต, วินยกมฺม’’นฺติ? ‘‘ธมฺมกมฺมํ ตํ, อุปาลิ, วินยกมฺม’’นฺติฯ ‘‘โย นุ โข, ภเนฺต, สมโคฺค สโงฺฆ อมูฬฺหวินยารหสฺส อมูฬฺหวินยํ เทติ…เป.… ตสฺสปาปิยสิกากมฺมารหสฺส ตสฺสปาปิยสิกากมฺมํ กโรติ…เป.… ตชฺชนียกมฺมารหสฺส ตชฺชนียกมฺมํ กโรติ…เป.… นิยสฺสกมฺมารหสฺส นิยสฺสกมฺมํ กโรติ…เป.… ปพฺพาชนียกมฺมารหสฺส ปพฺพาชนียกมฺมํ กโรติ…เป.… ปฎิสารณียกมฺมารหสฺส ปฎิสารณียกมฺมํ กโรติ…เป.… อุเกฺขปนียกมฺมารหสฺส อุเกฺขปนียกมฺมํ กโรติ…เป.… ปริวาสารหสฺส ปริวาสํ เทติ…เป.… มูลายปฎิกสฺสนารหํ มูลาย ปฎิกสฺสติ…เป.… มานตฺตารหสฺส มานตฺตํ เทติ…เป.… อพฺภานารหํ อเพฺภติ, อุปสมฺปทารหํ อุปสมฺปาเทติ, ธมฺมกมฺมํ นุ โข ตํ, ภเนฺต, วินยกมฺม’’นฺติ? ‘‘ธมฺมกมฺมํ ตํ, อุปาลิ, วินยกมฺมํ’’ฯ
403. ‘‘Yo nu kho, bhante, samaggo saṅgho sativinayārahassa sativinayaṃ deti, amūḷhavinayārahassa amūḷhavinayaṃ deti, dhammakammaṃ nu kho taṃ, bhante, vinayakamma’’nti? ‘‘Dhammakammaṃ taṃ, upāli, vinayakamma’’nti. ‘‘Yo nu kho, bhante, samaggo saṅgho amūḷhavinayārahassa amūḷhavinayaṃ deti…pe… tassapāpiyasikākammārahassa tassapāpiyasikākammaṃ karoti…pe… tajjanīyakammārahassa tajjanīyakammaṃ karoti…pe… niyassakammārahassa niyassakammaṃ karoti…pe… pabbājanīyakammārahassa pabbājanīyakammaṃ karoti…pe… paṭisāraṇīyakammārahassa paṭisāraṇīyakammaṃ karoti…pe… ukkhepanīyakammārahassa ukkhepanīyakammaṃ karoti…pe… parivāsārahassa parivāsaṃ deti…pe… mūlāyapaṭikassanārahaṃ mūlāya paṭikassati…pe… mānattārahassa mānattaṃ deti…pe… abbhānārahaṃ abbheti, upasampadārahaṃ upasampādeti, dhammakammaṃ nu kho taṃ, bhante, vinayakamma’’nti? ‘‘Dhammakammaṃ taṃ, upāli, vinayakammaṃ’’.
‘‘โย โข, อุปาลิ, สมโคฺค สโงฺฆ สติวินยารหสฺส สติวินยํ เทติ, อมูฬฺหวินยารหสฺส อมูฬฺหวินยํ เทติ, เอวํ โข, อุปาลิ, ธมฺมกมฺมํ โหติ วินยกมฺมํฯ เอวญฺจ ปน สโงฺฆ อนติสาโร โหติ ฯ โย โข, อุปาลิ, สมโคฺค สโงฺฆ อมูฬฺหวินยารหสฺส อมูฬฺหวินยํ เทติ …เป.… ตสฺสปาปิยสิกากมฺมารหสฺส ตสฺสปาปิยสิกากมฺมํ กโรติ…เป.… ตชฺชนียกมฺมารหสฺส ตชฺชนียกมฺมํ กโรติ…เป.… นิยสฺสกมฺมารหสฺส นิยสฺสกมฺมํ กโรติ…เป.… ปพฺพาชนียกมฺมารหสฺส ปพฺพาชนียกมฺมํ กโรติ…เป.… ปฎิสารณียกมฺมารหสฺส ปฎิสารณียกมฺมํ กโรติ…เป.… อุเกฺขปนียกมฺมารหสฺส อุเกฺขปนียกมฺมํ กโรติ…เป.… ปริวาสารหสฺส ปริวาสํ เทติ…เป.… มูลาย ปฎิกสฺสนารหํ มูลาย ปฎิกสฺสติ…เป.… มานตฺตารหสฺส มานตฺตํ เทติ…เป.… อพฺภานารหํ อเพฺภติ, อุปสมฺปทารหํ อุปสมฺปาเทติ, เอวํ โข, อุปาลิ, ธมฺมกมฺมํ โหติ วินยกมฺมํฯ เอวญฺจ ปน สโงฺฆ อนติสาโร โหตี’’ติฯ
‘‘Yo kho, upāli, samaggo saṅgho sativinayārahassa sativinayaṃ deti, amūḷhavinayārahassa amūḷhavinayaṃ deti, evaṃ kho, upāli, dhammakammaṃ hoti vinayakammaṃ. Evañca pana saṅgho anatisāro hoti . Yo kho, upāli, samaggo saṅgho amūḷhavinayārahassa amūḷhavinayaṃ deti …pe… tassapāpiyasikākammārahassa tassapāpiyasikākammaṃ karoti…pe… tajjanīyakammārahassa tajjanīyakammaṃ karoti…pe… niyassakammārahassa niyassakammaṃ karoti…pe… pabbājanīyakammārahassa pabbājanīyakammaṃ karoti…pe… paṭisāraṇīyakammārahassa paṭisāraṇīyakammaṃ karoti…pe… ukkhepanīyakammārahassa ukkhepanīyakammaṃ karoti…pe… parivāsārahassa parivāsaṃ deti…pe… mūlāya paṭikassanārahaṃ mūlāya paṭikassati…pe… mānattārahassa mānattaṃ deti…pe… abbhānārahaṃ abbheti, upasampadārahaṃ upasampādeti, evaṃ kho, upāli, dhammakammaṃ hoti vinayakammaṃ. Evañca pana saṅgho anatisāro hotī’’ti.
๔๐๔. อถ โข ภควา ภิกฺขู อามเนฺตสิ – โย โข, ภิกฺขเว, สมโคฺค สโงฺฆ สติวินยารหสฺส อมูฬฺหวินยํ เทติ, เอวํ โข, ภิกฺขเว, อธมฺมกมฺมํ โหติ อวินยกมฺมํฯ เอวญฺจ ปน สโงฺฆ สาติสาโร โหติฯ โย โข, ภิกฺขเว, สมโคฺค สโงฺฆ สติวินยารหสฺส ตสฺสปาปิยสิกากมฺมํ กโรติ…เป.… สติวินยารหสฺส ตชฺชนียกมฺมํ กโรติ… สติวินยารหสฺส นิยสฺสกมฺมํ กโรติ… สติวินยารหสฺส ปพฺพาชนียกมฺมํ กโรติ… สติวินยารหสฺส ปฎิสารณียกมฺมํ กโรติ… สติวินยารหสฺส อุเกฺขปนียกมฺมํ กโรติ … สติวินยารหสฺส ปริวาสํ เทติ… สติวินยารหํ มูลาย ปฎิกสฺสติ… สติวินยารหสฺส มานตฺตํ เทติ… สติวินยารหํ อเพฺภติ… สติวินยารหํ อุปสมฺปาเทติ, เอวํ โข , ภิกฺขเว, อธมฺมกมฺมํ โหติ อวินยกมฺมํฯ เอวญฺจ ปน สโงฺฆ สาติสาโร โหติฯ
404. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – yo kho, bhikkhave, samaggo saṅgho sativinayārahassa amūḷhavinayaṃ deti, evaṃ kho, bhikkhave, adhammakammaṃ hoti avinayakammaṃ. Evañca pana saṅgho sātisāro hoti. Yo kho, bhikkhave, samaggo saṅgho sativinayārahassa tassapāpiyasikākammaṃ karoti…pe… sativinayārahassa tajjanīyakammaṃ karoti… sativinayārahassa niyassakammaṃ karoti… sativinayārahassa pabbājanīyakammaṃ karoti… sativinayārahassa paṭisāraṇīyakammaṃ karoti… sativinayārahassa ukkhepanīyakammaṃ karoti … sativinayārahassa parivāsaṃ deti… sativinayārahaṃ mūlāya paṭikassati… sativinayārahassa mānattaṃ deti… sativinayārahaṃ abbheti… sativinayārahaṃ upasampādeti, evaṃ kho , bhikkhave, adhammakammaṃ hoti avinayakammaṃ. Evañca pana saṅgho sātisāro hoti.
๔๐๕. โย โข, ภิกฺขเว, สมโคฺค สโงฺฆ อมูฬฺหวินยารหสฺส ตสฺสปาปิยสิกากมฺมํ กโรติ, เอวํ โข, ภิกฺขเว, อธมฺมกมฺมํ โหติ อวินยกมฺมํฯ เอวญฺจ ปน สโงฺฆ สาติสาโร โหติฯ โย โข, ภิกฺขเว, สมโคฺค สโงฺฆ อมูฬฺหวินยารหสฺส ตชฺชนียกมฺมํ กโรติ…เป.… อมูฬฺหวินยารหสฺส นิยสฺสกมฺมํ กโรติ… อมูฬฺหวินยารหสฺส ปพฺพาชนียกมฺมํ กโรติ… อมูฬฺหวินยารหสฺส ปฎิสารณียกมฺมํ กโรติ… อมูฬฺหวินยารหสฺส อุเกฺขปนียกมฺมํ กโรติ… อมูฬฺหวินยารหสฺส ปริวาสํ เทติ… อมูฬฺหวินยารหํ มูลาย ปฎิกสฺสติ… อมูฬฺหวินยารหสฺส มานตฺตํ เทติ… อมูฬฺหวินยารหํ อเพฺภติ… อมูฬฺหวินยารหํ อุปสมฺปาเทติ… อมูฬฺหวินยารหสฺส สติวินยํ เทติ, เอวํ โข, ภิกฺขเว, อธมฺมกมฺมํ โหติ อวินยกมฺมํฯ เอวญฺจ ปน สโงฺฆ สาติสาโร โหติฯ
405. Yo kho, bhikkhave, samaggo saṅgho amūḷhavinayārahassa tassapāpiyasikākammaṃ karoti, evaṃ kho, bhikkhave, adhammakammaṃ hoti avinayakammaṃ. Evañca pana saṅgho sātisāro hoti. Yo kho, bhikkhave, samaggo saṅgho amūḷhavinayārahassa tajjanīyakammaṃ karoti…pe… amūḷhavinayārahassa niyassakammaṃ karoti… amūḷhavinayārahassa pabbājanīyakammaṃ karoti… amūḷhavinayārahassa paṭisāraṇīyakammaṃ karoti… amūḷhavinayārahassa ukkhepanīyakammaṃ karoti… amūḷhavinayārahassa parivāsaṃ deti… amūḷhavinayārahaṃ mūlāya paṭikassati… amūḷhavinayārahassa mānattaṃ deti… amūḷhavinayārahaṃ abbheti… amūḷhavinayārahaṃ upasampādeti… amūḷhavinayārahassa sativinayaṃ deti, evaṃ kho, bhikkhave, adhammakammaṃ hoti avinayakammaṃ. Evañca pana saṅgho sātisāro hoti.
๔๐๖. โย โข, ภิกฺขเว, สมโคฺค สโงฺฆ ตสฺสปาปิยสิกากมฺมารหสฺส ตชฺชนียกมฺมํ กโรติ…เป.… ตชฺชนียกมฺมารหสฺส… นิยสฺสกมฺมารหสฺส… ปพฺพาชนียกมฺมารหสฺส… ปฎิสารณียกมฺมารหสฺส… อุเกฺขปนียกมฺมารหสฺส… ปริวาสารหํ… มูลายปฎิกสฺสนารหสฺส… มานตฺตารหํ… อพฺภานารหํ… อุปสมฺปทารหสฺส สติวินยํ เทติ, เอวํ โข, ภิกฺขเว, อธมฺมกมฺมํ โหติ อวินยกมฺมํฯ เอวญฺจ ปน สโงฺฆ สาติสาโร โหติฯ โย โข, ภิกฺขเว, สมโคฺค สโงฺฆ อุปสมฺปทารหสฺส อมูฬฺหวินยํ เทติ…เป.… อุปสมฺปทารหสฺส ตสฺสปาปิยสิกากมฺมํ กโรติ… อุปสมฺปทารหสฺส ตชฺชนียกมฺมํ กโรติ… อุปสมฺปทารหสฺส นิยสฺสกมฺมํ กโรติ… อุปสมฺปทารหสฺส ปพฺพาชนียกมฺมํ กโรติ… อุปสมฺปทารหสฺส ปฎิสารณียกมฺมํ กโรติ… อุปสมฺปทารหสฺส อุเกฺขปนียกมฺมํ กโรติ… อุปสมฺปทารหสฺส ปริวาสํ เทติ… อุปสมฺปทารหํ มูลาย ปฎิกสฺสติ… อุปสมฺปทารหสฺส มานตฺตํ เทติ… อุปสมฺปทารหํ อเพฺภติ, เอวํ โข, ภิกฺขเว, อธมฺมกมฺมํ โหติ อวินยกมฺมํฯ เอวญฺจ ปน สโงฺฆ สาติสาโร โหตีติฯ
406. Yo kho, bhikkhave, samaggo saṅgho tassapāpiyasikākammārahassa tajjanīyakammaṃ karoti…pe… tajjanīyakammārahassa… niyassakammārahassa… pabbājanīyakammārahassa… paṭisāraṇīyakammārahassa… ukkhepanīyakammārahassa… parivāsārahaṃ… mūlāyapaṭikassanārahassa… mānattārahaṃ… abbhānārahaṃ… upasampadārahassa sativinayaṃ deti, evaṃ kho, bhikkhave, adhammakammaṃ hoti avinayakammaṃ. Evañca pana saṅgho sātisāro hoti. Yo kho, bhikkhave, samaggo saṅgho upasampadārahassa amūḷhavinayaṃ deti…pe… upasampadārahassa tassapāpiyasikākammaṃ karoti… upasampadārahassa tajjanīyakammaṃ karoti… upasampadārahassa niyassakammaṃ karoti… upasampadārahassa pabbājanīyakammaṃ karoti… upasampadārahassa paṭisāraṇīyakammaṃ karoti… upasampadārahassa ukkhepanīyakammaṃ karoti… upasampadārahassa parivāsaṃ deti… upasampadārahaṃ mūlāya paṭikassati… upasampadārahassa mānattaṃ deti… upasampadārahaṃ abbheti, evaṃ kho, bhikkhave, adhammakammaṃ hoti avinayakammaṃ. Evañca pana saṅgho sātisāro hotīti.
อุปาลิปุจฺฉากถา นิฎฺฐิตาฯ
Upālipucchākathā niṭṭhitā.
อุปาลิปุจฺฉาภาณวาโร นิฎฺฐิโต ทุติโยฯ
Upālipucchābhāṇavāro niṭṭhito dutiyo.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวคฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvagga-aṭṭhakathā / อุปาลิปุจฺฉากถา • Upālipucchākathā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / อุปาลิปุจฺฉากถาวณฺณนา • Upālipucchākathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / ๒๔๑. อุปาลิปุจฺฉากถา • 241. Upālipucchākathā
