| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
9-10. උපාලිසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා
9-10. Upālisuttādivaṇṇanā
99-100. නවමෙ අජ්‌ඣොගාහෙත්‌වා අධිප්‌පෙතමත්‌ථං සම්‌භවිතුං සාධෙතුං දුක්‌ඛානි දුරභිසම්‌භවානි. අට්‌ඨකථායං පන තත්‌ථ නිවාසොයෙව දුක්‌ඛොති දස්‌සෙතුං ‘‘සම්‌භවිතුං දුක්‌ඛානි දුස්‌සහානී’’ති වුත්‌තං. අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානීති අරඤ්‌ඤලක්‌ඛණප්‌පත්‌තානි වනසණ්‌ඩානි. වනපත්‌ථසද්‌දො හි සණ්‌ඩභූතෙ රුක්‌ඛසමූහෙපි වත්‌තතීති අරඤ්‌ඤග්‌ගහණං. පවිවෙකන්‌ති පකාරතො, පකාරෙහි වා විවෙචනං, රූපාදිපුථුත්‌තාරම්‌මණෙ පකාරතො ගමනාදිඉරියාපථප්‌පකාරෙහි අත්‌තනො කායස්‌ස විවෙචනං, ගච්‌ඡතොපි තිට්‌ඨතොපි නිසජ්‌ජතොපි නිපජ්‌ජතොපි එකස්‌සෙව පවත්‌ති. තෙනෙව හි විවෙචෙතබ්‌බානං විවෙචනාකාරස්‌ස ච භෙදතො බහුවිධත්‌තා තෙ එකත්‌තෙන ගහෙත්‌වා ‘‘පවිවෙක’’න්‌ති එකවචනෙන වුත්‌තං. දුක්‌කරං පවිවෙකන්‌ති වා පවිවෙකං කත්‌තුං න සුඛන්‌ති අත්‌ථො. එකීභාවෙති එකත්‌තභාවෙ. ද්‌වයංද්‌වයාරාමොති ද්‌වින්‌නං ද්‌වින්‌නං භාවාභිරතො. හරන්‌ති වියාති සංහරන්‌ති විය විඝාතුප්‌පාදනෙන. තෙනාහ ‘‘ඝසන්‌ති වියා’’ති. භයසන්‌තාසුප්‌පාදනෙන ඛාදිතුං ආගතා යක්‌ඛරක්‌ඛසපිසාචාදයො වියාති අධිප්‌පායො. ඊදිසස්‌සාති අලද්‌ධසමාධිනො. තිණපණ්‌ණමිගාදිසද්‌දෙහීති වාතෙරිතානං තිණපණ්‌ණාදීනං මිගපක්‌ඛිආදීනඤ්‌ච භීසනකෙහි භෙරවෙහි සද්‌දෙහි. විවිධෙහි ච අඤ්‌ඤෙහි ඛාණුආදීහි යක්‌ඛාදිආකාරෙහි උපට්‌ඨිතෙහි භීසනකෙහි. ඝටෙන කීළා ඝටිකාති එකෙ. දසමං උත්‌තානමෙව.
99-100. Navame ajjhogāhetvā adhippetamatthaṃ sambhavituṃ sādhetuṃ dukkhāni durabhisambhavāni. Aṭṭhakathāyaṃ pana tattha nivāsoyeva dukkhoti dassetuṃ ‘‘sambhavituṃ dukkhāni dussahānī’’ti vuttaṃ. Araññavanapatthānīti araññalakkhaṇappattāni vanasaṇḍāni. Vanapatthasaddo hi saṇḍabhūte rukkhasamūhepi vattatīti araññaggahaṇaṃ. Pavivekanti pakārato, pakārehi vā vivecanaṃ, rūpādiputhuttārammaṇe pakārato gamanādiiriyāpathappakārehi attano kāyassa vivecanaṃ, gacchatopi tiṭṭhatopi nisajjatopi nipajjatopi ekasseva pavatti. Teneva hi vivecetabbānaṃ vivecanākārassa ca bhedato bahuvidhattā te ekattena gahetvā ‘‘paviveka’’nti ekavacanena vuttaṃ. Dukkaraṃ pavivekanti vā pavivekaṃ kattuṃ na sukhanti attho. Ekībhāveti ekattabhāve. Dvayaṃdvayārāmoti dvinnaṃ dvinnaṃ bhāvābhirato. Haranti viyāti saṃharanti viya vighātuppādanena. Tenāha ‘‘ghasanti viyā’’ti. Bhayasantāsuppādanena khādituṃ āgatā yakkharakkhasapisācādayo viyāti adhippāyo. Īdisassāti aladdhasamādhino. Tiṇapaṇṇamigādisaddehīti vāteritānaṃ tiṇapaṇṇādīnaṃ migapakkhiādīnañca bhīsanakehi bheravehi saddehi. Vividhehi ca aññehi khāṇuādīhi yakkhādiākārehi upaṭṭhitehi bhīsanakehi. Ghaṭena kīḷā ghaṭikāti eke. Dasamaṃ uttānameva.
උපාලිසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Upālisuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
උපාලිවග්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Upālivaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
දුතියපණ්‌ණාසකං නිට්‌ඨිතං.
Dutiyapaṇṇāsakaṃ niṭṭhitaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya
9. උපාලිසුත්‌තං • 9. Upālisuttaṃ
10. අභබ්‌බසුත්‌තං • 10. Abhabbasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 9. උපාලිසුත්‌තවණ්‌ණනා • 9. Upālisuttavaṇṇanā
