Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya

    6. උපාලිසුත්‌තං

    6. Upālisuttaṃ

    56. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා නාළන්‌දායං විහරති පාවාරිකම්‌බවනෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන නිගණ්‌ඨො නාටපුත්‌තො 1 නාළන්‌දායං පටිවසති මහතියා නිගණ්‌ඨපරිසාය සද්‌ධිං. අථ ඛො දීඝතපස්‌සී නිගණ්‌ඨො නාළන්‌දායං පිණ්‌ඩාය චරිත්‌වා පච්‌ඡාභත්‌තං පිණ්‌ඩපාතපටික්‌කන්‌තො යෙන පාවාරිකම්‌බවනං යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවතා සද්‌ධිං සම්‌මොදි. සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං අට්‌ඨාසි. එකමන්‌තං ඨිතං ඛො දීඝතපස්‌සිං නිගණ්‌ඨං භගවා එතදවොච – ‘‘සංවිජ්‌ජන්‌ති ඛො, තපස්‌සි 2, ආසනානි; සචෙ ආකඞ්‌ඛසි නිසීදා’’ති. එවං වුත්‌තෙ, දීඝතපස්‌සී නිගණ්‌ඨො අඤ්‌ඤතරං නීචං ආසනං ගහෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නං ඛො දීඝතපස්‌සිං නිගණ්‌ඨං භගවා එතදවොච – ‘‘කති පන, තපස්‌සි, නිගණ්‌ඨො නාටපුත්‌තො කම්‌මානි පඤ්‌ඤපෙති පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස කිරියාය පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස පවත්‌තියා’’ති?

    56. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā nāḷandāyaṃ viharati pāvārikambavane. Tena kho pana samayena nigaṇṭho nāṭaputto 3 nāḷandāyaṃ paṭivasati mahatiyā nigaṇṭhaparisāya saddhiṃ. Atha kho dīghatapassī nigaṇṭho nāḷandāyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto yena pāvārikambavanaṃ yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhitaṃ kho dīghatapassiṃ nigaṇṭhaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘saṃvijjanti kho, tapassi 4, āsanāni; sace ākaṅkhasi nisīdā’’ti. Evaṃ vutte, dīghatapassī nigaṇṭho aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho dīghatapassiṃ nigaṇṭhaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘kati pana, tapassi, nigaṇṭho nāṭaputto kammāni paññapeti pāpassa kammassa kiriyāya pāpassa kammassa pavattiyā’’ti?

    ‘‘න ඛො, ආවුසො ගොතම, ආචිණ්‌ණං නිගණ්‌ඨස්‌ස නාටපුත්‌තස්‌ස ‘කම්‌මං, කම්‌ම’න්‌ති පඤ්‌ඤපෙතුං; ‘දණ්‌ඩං, දණ්‌ඩ’න්‌ති ඛො, ආවුසො ගොතම, ආචිණ්‌ණං නිගණ්‌ඨස්‌ස නාටපුත්‌තස්‌ස පඤ්‌ඤපෙතු’’න්‌ති.

    ‘‘Na kho, āvuso gotama, āciṇṇaṃ nigaṇṭhassa nāṭaputtassa ‘kammaṃ, kamma’nti paññapetuṃ; ‘daṇḍaṃ, daṇḍa’nti kho, āvuso gotama, āciṇṇaṃ nigaṇṭhassa nāṭaputtassa paññapetu’’nti.

    ‘‘කති පන, තපස්‌සි, නිගණ්‌ඨො නාටපුත්‌තො දණ්‌ඩානි පඤ්‌ඤපෙති පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස කිරියාය පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස පවත්‌තියා’’ති?

    ‘‘Kati pana, tapassi, nigaṇṭho nāṭaputto daṇḍāni paññapeti pāpassa kammassa kiriyāya pāpassa kammassa pavattiyā’’ti?

    ‘‘තීණි ඛො, ආවුසො ගොතම, නිගණ්‌ඨො නාටපුත්‌තො දණ්‌ඩානි පඤ්‌ඤපෙති පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස කිරියාය පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස පවත්‌තියාති, සෙය්‍යථිදං – කායදණ්‌ඩං, වචීදණ්‌ඩං, මනොදණ්‌ඩ’’න්‌ති.

    ‘‘Tīṇi kho, āvuso gotama, nigaṇṭho nāṭaputto daṇḍāni paññapeti pāpassa kammassa kiriyāya pāpassa kammassa pavattiyāti, seyyathidaṃ – kāyadaṇḍaṃ, vacīdaṇḍaṃ, manodaṇḍa’’nti.

    ‘‘කිං පන, තපස්‌සි, අඤ්‌ඤදෙව කායදණ්‌ඩං, අඤ්‌ඤං වචීදණ්‌ඩං, අඤ්‌ඤං මනොදණ්‌ඩ’’න්‌ති?

    ‘‘Kiṃ pana, tapassi, aññadeva kāyadaṇḍaṃ, aññaṃ vacīdaṇḍaṃ, aññaṃ manodaṇḍa’’nti?

    ‘‘අඤ්‌ඤදෙව , ආවුසො ගොතම, කායදණ්‌ඩං, අඤ්‌ඤං වචීදණ්‌ඩං, අඤ්‌ඤං මනොදණ්‌ඩ’’න්‌ති.

    ‘‘Aññadeva , āvuso gotama, kāyadaṇḍaṃ, aññaṃ vacīdaṇḍaṃ, aññaṃ manodaṇḍa’’nti.

    ‘‘ඉමෙසං පන, තපස්‌සි, තිණ්‌ණං දණ්‌ඩානං එවං පටිවිභත්‌තානං එවං පටිවිසිට්‌ඨානං කතමං දණ්‌ඩං නිගණ්‌ඨො නාටපුත්‌තො මහාසාවජ්‌ජතරං පඤ්‌ඤපෙති පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස කිරියාය පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස පවත්‌තියා , යදි වා කායදණ්‌ඩං, යදි වා වචීදණ්‌ඩං, යදි වා මනොදණ්‌ඩ’’න්‌ති?

    ‘‘Imesaṃ pana, tapassi, tiṇṇaṃ daṇḍānaṃ evaṃ paṭivibhattānaṃ evaṃ paṭivisiṭṭhānaṃ katamaṃ daṇḍaṃ nigaṇṭho nāṭaputto mahāsāvajjataraṃ paññapeti pāpassa kammassa kiriyāya pāpassa kammassa pavattiyā , yadi vā kāyadaṇḍaṃ, yadi vā vacīdaṇḍaṃ, yadi vā manodaṇḍa’’nti?

    ‘‘ඉමෙසං ඛො, ආවුසො ගොතම, තිණ්‌ණං දණ්‌ඩානං එවං පටිවිභත්‌තානං එවං පටිවිසිට්‌ඨානං කායදණ්‌ඩං නිගණ්‌ඨො නාටපුත්‌තො මහාසාවජ්‌ජතරං පඤ්‌ඤපෙති පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස කිරියාය පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස පවත්‌තියා, නො තථා වචීදණ්‌ඩං, නො තථා මනොදණ්‌ඩ’’න්‌ති.

    ‘‘Imesaṃ kho, āvuso gotama, tiṇṇaṃ daṇḍānaṃ evaṃ paṭivibhattānaṃ evaṃ paṭivisiṭṭhānaṃ kāyadaṇḍaṃ nigaṇṭho nāṭaputto mahāsāvajjataraṃ paññapeti pāpassa kammassa kiriyāya pāpassa kammassa pavattiyā, no tathā vacīdaṇḍaṃ, no tathā manodaṇḍa’’nti.

    ‘‘කායදණ්‌ඩන්‌ති, තපස්‌සි, වදෙසි’’?

    ‘‘Kāyadaṇḍanti, tapassi, vadesi’’?

    ‘‘කායදණ්‌ඩන්‌ති, ආවුසො ගොතම, වදාමි’’.

    ‘‘Kāyadaṇḍanti, āvuso gotama, vadāmi’’.

    ‘‘කායදණ්‌ඩන්‌ති, තපස්‌සි, වදෙසි’’?

    ‘‘Kāyadaṇḍanti, tapassi, vadesi’’?

    ‘‘කායදණ්‌ඩන්‌ති, ආවුසො ගොතම, වදාමි’’.

    ‘‘Kāyadaṇḍanti, āvuso gotama, vadāmi’’.

    ‘‘කායදණ්‌ඩන්‌ති, තපස්‌සි, වදෙසි’’?

    ‘‘Kāyadaṇḍanti, tapassi, vadesi’’?

    ‘‘කායදණ්‌ඩන්‌ති, ආවුසො ගොතම, වදාමී’’ති.

    ‘‘Kāyadaṇḍanti, āvuso gotama, vadāmī’’ti.

    ඉතිහ භගවා දීඝතපස්‌සිං නිගණ්‌ඨං ඉමස්‌මිං කථාවත්‌ථුස්‌මිං යාවතතියකං පතිට්‌ඨාපෙසි.

    Itiha bhagavā dīghatapassiṃ nigaṇṭhaṃ imasmiṃ kathāvatthusmiṃ yāvatatiyakaṃ patiṭṭhāpesi.

    57. එවං වුත්‌තෙ, දීඝතපස්‌සී නිගණ්‌ඨො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘ත්‌වං පනාවුසො ගොතම, කති දණ්‌ඩානි පඤ්‌ඤපෙසි පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස කිරියාය පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස පවත්‌තියා’’ති?

    57. Evaṃ vutte, dīghatapassī nigaṇṭho bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘tvaṃ panāvuso gotama, kati daṇḍāni paññapesi pāpassa kammassa kiriyāya pāpassa kammassa pavattiyā’’ti?

    ‘‘න ඛො, තපස්‌සි, ආචිණ්‌ණං තථාගතස්‌ස ‘දණ්‌ඩං, දණ්‌ඩ’න්‌ති පඤ්‌ඤපෙතුං; ‘කම්‌මං, කම්‌ම’න්‌ති ඛො, තපස්‌සි, ආචිණ්‌ණං තථාගතස්‌ස පඤ්‌ඤපෙතු’’න්‌ති?

    ‘‘Na kho, tapassi, āciṇṇaṃ tathāgatassa ‘daṇḍaṃ, daṇḍa’nti paññapetuṃ; ‘kammaṃ, kamma’nti kho, tapassi, āciṇṇaṃ tathāgatassa paññapetu’’nti?

    ‘‘ත්‌වං පනාවුසො ගොතම, කති කම්‌මානි පඤ්‌ඤපෙසි පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස කිරියාය පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස පවත්‌තියා’’ති?

    ‘‘Tvaṃ panāvuso gotama, kati kammāni paññapesi pāpassa kammassa kiriyāya pāpassa kammassa pavattiyā’’ti?

    ‘‘තීණි ඛො අහං, තපස්‌සි, කම්‌මානි පඤ්‌ඤපෙමි පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස කිරියාය පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස පවත්‌තියා, සෙය්‍යථිදං – කායකම්‌මං, වචීකම්‌මං, මනොකම්‌ම’’න්‌ති.

    ‘‘Tīṇi kho ahaṃ, tapassi, kammāni paññapemi pāpassa kammassa kiriyāya pāpassa kammassa pavattiyā, seyyathidaṃ – kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, manokamma’’nti.

    ‘‘කිං පනාවුසො ගොතම, අඤ්‌ඤදෙව කායකම්‌මං, අඤ්‌ඤං වචීකම්‌මං, අඤ්‌ඤං මනොකම්‌ම’’න්‌ති?

    ‘‘Kiṃ panāvuso gotama, aññadeva kāyakammaṃ, aññaṃ vacīkammaṃ, aññaṃ manokamma’’nti?

    ‘‘අඤ්‌ඤදෙව, තපස්‌සි, කායකම්‌මං, අඤ්‌ඤං වචීකම්‌මං, අඤ්‌ඤං මනොකම්‌ම’’න්‌ති.

    ‘‘Aññadeva, tapassi, kāyakammaṃ, aññaṃ vacīkammaṃ, aññaṃ manokamma’’nti.

    ‘‘ඉමෙසං පනාවුසො ගොතම, තිණ්‌ණං කම්‌මානං එවං පටිවිභත්‌තානං එවං පටිවිසිට්‌ඨානං කතමං කම්‌මං මහාසාවජ්‌ජතරං පඤ්‌ඤපෙසි පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස කිරියාය පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස පවත්‌තියා, යදි වා කායකම්‌මං, යදි වා වචීකම්‌මං, යදි වා මනොකම්‌ම’’න්‌ති?

    ‘‘Imesaṃ panāvuso gotama, tiṇṇaṃ kammānaṃ evaṃ paṭivibhattānaṃ evaṃ paṭivisiṭṭhānaṃ katamaṃ kammaṃ mahāsāvajjataraṃ paññapesi pāpassa kammassa kiriyāya pāpassa kammassa pavattiyā, yadi vā kāyakammaṃ, yadi vā vacīkammaṃ, yadi vā manokamma’’nti?

    ‘‘ඉමෙසං ඛො අහං, තපස්‌සි, තිණ්‌ණං කම්‌මානං එවං පටිවිභත්‌තානං එවං පටිවිසිට්‌ඨානං මනොකම්‌මං මහාසාවජ්‌ජතරං පඤ්‌ඤපෙමි පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස කිරියාය පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස පවත්‌තියා, නො තථා කායකම්‌මං, නො තථා වචීකම්‌ම’’න්‌ති.

    ‘‘Imesaṃ kho ahaṃ, tapassi, tiṇṇaṃ kammānaṃ evaṃ paṭivibhattānaṃ evaṃ paṭivisiṭṭhānaṃ manokammaṃ mahāsāvajjataraṃ paññapemi pāpassa kammassa kiriyāya pāpassa kammassa pavattiyā, no tathā kāyakammaṃ, no tathā vacīkamma’’nti.

    ‘‘මනොකම්‌මන්‌ති, ආවුසො ගොතම, වදෙසි’’?

    ‘‘Manokammanti, āvuso gotama, vadesi’’?

    ‘‘මනොකම්‌මන්‌ති, තපස්‌සි, වදාමි’’.

    ‘‘Manokammanti, tapassi, vadāmi’’.

    ‘‘මනොකම්‌මන්‌ති, ආවුසො ගොතම, වදෙසි’’?

    ‘‘Manokammanti, āvuso gotama, vadesi’’?

    ‘‘මනොකම්‌මන්‌ති, තපස්‌සි, වදාමි’’.

    ‘‘Manokammanti, tapassi, vadāmi’’.

    ‘‘මනොකම්‌මන්‌ති , ආවුසො ගොතම, වදෙසි’’?

    ‘‘Manokammanti , āvuso gotama, vadesi’’?

    ‘‘මනොකම්‌මන්‌ති, තපස්‌සි, වදාමී’’ති.

    ‘‘Manokammanti, tapassi, vadāmī’’ti.

    ඉතිහ දීඝතපස්‌සී නිගණ්‌ඨො භගවන්‌තං ඉමස්‌මිං කථාවත්‌ථුස්‌මිං යාවතතියකං පතිට්‌ඨාපෙත්‌වා උට්‌ඨායාසනා යෙන නිගණ්‌ඨො නාටපුත්‌තො තෙනුපසඞ්‌කමි.

    Itiha dīghatapassī nigaṇṭho bhagavantaṃ imasmiṃ kathāvatthusmiṃ yāvatatiyakaṃ patiṭṭhāpetvā uṭṭhāyāsanā yena nigaṇṭho nāṭaputto tenupasaṅkami.

    58. තෙන ඛො පන සමයෙන නිගණ්‌ඨො නාටපුත්‌තො මහතියා ගිහිපරිසාය සද්‌ධිං නිසින්‌නො හොති බාලකිනියා පරිසාය උපාලිපමුඛාය. අද්‌දසා ඛො නිගණ්‌ඨො නාටපුත්‌තො දීඝතපස්‌සිං නිගණ්‌ඨං දූරතොව ආගච්‌ඡන්‌තං; දිස්‌වාන දීඝතපස්‌සිං නිගණ්‌ඨං එතදවොච – ‘‘හන්‌ද, කුතො නු ත්‌වං, තපස්‌සි, ආගච්‌ඡසි දිවා දිවස්‌සා’’ති? ‘‘ඉතො හි ඛො අහං, භන්‌තෙ, ආගච්‌ඡාමි සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස සන්‌තිකා’’ති. ‘‘අහු පන තෙ, තපස්‌සි, සමණෙන ගොතමෙන සද්‌ධිං කොචිදෙව කථාසල්‌ලාපො’’ති ? ‘‘අහු ඛො මෙ, භන්‌තෙ, සමණෙන ගොතමෙන සද්‌ධිං කොචිදෙව කථාසල්‌ලාපො’’ති. ‘‘යථා කථං පන තෙ, තපස්‌සි, අහු සමණෙන ගොතමෙන සද්‌ධිං කොචිදෙව කථාසල්‌ලාපො’’ති? අථ ඛො දීඝතපස්‌සී නිගණ්‌ඨො යාවතකො අහොසි භගවතා සද්‌ධිං කථාසල්‌ලාපො තං සබ්‌බං නිගණ්‌ඨස්‌ස නාටපුත්‌තස්‌ස ආරොචෙසි. එවං වුත්‌තෙ, නිගණ්‌ඨො නාටපුත්‌තො දීඝතපස්‌සිං නිගණ්‌ඨං එතදවොච – ‘‘සාධු සාධු, තපස්‌සි! යථා තං සුතවතා සාවකෙන සම්‌මදෙව සත්‌ථුසාසනං ආජානන්‌තෙන එවමෙව දීඝතපස්‌සිනා නිගණ්‌ඨෙන සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස බ්‍යාකතං. කිඤ්‌හි සොභති ඡවො මනොදණ්‌ඩො ඉමස්‌ස එවං ඔළාරිකස්‌ස කායදණ්‌ඩස්‌ස උපනිධාය! අථ ඛො කායදණ්‌ඩොව මහාසාවජ්‌ජතරො පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස කිරියාය පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස පවත්‌තියා, නො තථා වචීදණ්‌ඩො, නො තථා මනොදණ්‌ඩො’’ති.

    58. Tena kho pana samayena nigaṇṭho nāṭaputto mahatiyā gihiparisāya saddhiṃ nisinno hoti bālakiniyā parisāya upālipamukhāya. Addasā kho nigaṇṭho nāṭaputto dīghatapassiṃ nigaṇṭhaṃ dūratova āgacchantaṃ; disvāna dīghatapassiṃ nigaṇṭhaṃ etadavoca – ‘‘handa, kuto nu tvaṃ, tapassi, āgacchasi divā divassā’’ti? ‘‘Ito hi kho ahaṃ, bhante, āgacchāmi samaṇassa gotamassa santikā’’ti. ‘‘Ahu pana te, tapassi, samaṇena gotamena saddhiṃ kocideva kathāsallāpo’’ti ? ‘‘Ahu kho me, bhante, samaṇena gotamena saddhiṃ kocideva kathāsallāpo’’ti. ‘‘Yathā kathaṃ pana te, tapassi, ahu samaṇena gotamena saddhiṃ kocideva kathāsallāpo’’ti? Atha kho dīghatapassī nigaṇṭho yāvatako ahosi bhagavatā saddhiṃ kathāsallāpo taṃ sabbaṃ nigaṇṭhassa nāṭaputtassa ārocesi. Evaṃ vutte, nigaṇṭho nāṭaputto dīghatapassiṃ nigaṇṭhaṃ etadavoca – ‘‘sādhu sādhu, tapassi! Yathā taṃ sutavatā sāvakena sammadeva satthusāsanaṃ ājānantena evameva dīghatapassinā nigaṇṭhena samaṇassa gotamassa byākataṃ. Kiñhi sobhati chavo manodaṇḍo imassa evaṃ oḷārikassa kāyadaṇḍassa upanidhāya! Atha kho kāyadaṇḍova mahāsāvajjataro pāpassa kammassa kiriyāya pāpassa kammassa pavattiyā, no tathā vacīdaṇḍo, no tathā manodaṇḍo’’ti.

    59. එවං වුත්‌තෙ, උපාලි ගහපති නිගණ්‌ඨං නාටපුත්‌තං එතදවොච – ‘‘සාධු සාධු, භන්‌තෙ දීඝතපස්‌සී 5! යථා තං සුතවතා සාවකෙන සම්‌මදෙව සත්‌ථුසාසනං ආජානන්‌තෙන එවමෙවං භදන්‌තෙන තපස්‌සිනා සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස බ්‍යාකතං. කිඤ්‌හි සොභති ඡවො මනොදණ්‌ඩො ඉමස්‌ස එවං ඔළාරිකස්‌ස කායදණ්‌ඩස්‌ස උපනිධාය! අථ ඛො කායදණ්‌ඩොව මහාසාවජ්‌ජතරො පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස කිරියාය පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස පවත්‌තියා, නො තථා වචීදණ්‌ඩො, නො තථා මනොදණ්‌ඩො. හන්‌ද චාහං, භන්‌තෙ, ගච්‌ඡාමි සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස ඉමස්‌මිං කථාවත්‌ථුස්‌මිං වාදං ආරොපෙස්‌සාමි. සචෙ මෙ සමණො ගොතමො තථා පතිට්‌ඨහිස්‌සති යථා භදන්‌තෙන තපස්‌සිනා පතිට්‌ඨාපිතං; සෙය්‍යථාපි නාම බලවා පුරිසො දීඝලොමිකං එළකං ලොමෙසු ගහෙත්‌වා ආකඩ්‌ඪෙය්‍ය පරිකඩ්‌ඪෙය්‍ය සම්‌පරිකඩ්‌ඪෙය්‍ය, එවමෙවාහං සමණං ගොතමං වාදෙන වාදං ආකඩ්‌ඪිස්‌සාමි පරිකඩ්‌ඪිස්‌සාමි සම්‌පරිකඩ්‌ඪිස්‌සාමි . සෙය්‍යථාපි නාම බලවා සොණ්‌ඩිකාකම්‌මකාරො මහන්‌තං සොණ්‌ඩිකාකිලඤ්‌ජං ගම්‌භීරෙ උදකරහදෙ පක්‌ඛිපිත්‌වා කණ්‌ණෙ ගහෙත්‌වා ආකඩ්‌ඪෙය්‍ය පරිකඩ්‌ඪෙය්‍ය සම්‌පරිකඩ්‌ඪෙය්‍ය, එවමෙවාහං සමණං ගොතමං වාදෙන වාදං ආකඩ්‌ඪිස්‌සාමි පරිකඩ්‌ඪිස්‌සාමි සම්‌පරිකඩ්‌ඪිස්‌සාමි. සෙය්‍යථාපි නාම බලවා සොණ්‌ඩිකාධුත්‌තො වාලං 6 කණ්‌ණෙ ගහෙත්‌වා ඔධුනෙය්‍ය නිද්‌ධුනෙය්‍ය නිප්‌ඵොටෙය්‍ය 7, එවමෙවාහං සමණං ගොතමං වාදෙන වාදං ඔධුනිස්‌සාමි නිද්‌ධුනිස්‌සාමි නිප්‌ඵොටෙස්‌සාමි . සෙය්‍යථාපි නාම කුඤ්‌ජරො සට්‌ඨිහායනො ගම්‌භීරං පොක්‌ඛරණිං ඔගාහෙත්‌වා සාණධොවිකං නාම කීළිතජාතං කීළති, එවමෙවාහං සමණං ගොතමං සාණධොවිකං මඤ්‌ඤෙ කීළිතජාතං කීළිස්‌සාමි. හන්‌ද චාහං, භන්‌තෙ, ගච්‌ඡාමි සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස ඉමස්‌මිං කථාවත්‌ථුස්‌මිං වාදං ආරොපෙස්‌සාමී’’ති. ‘‘ගච්‌ඡ ත්‌වං, ගහපති, සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස ඉමස්‌මිං කථාවත්‌ථුස්‌මිං වාදං ආරොපෙහි. අහං වා හි, ගහපති, සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස වාදං ආරොපෙය්‍යං, දීඝතපස්‌සී වා නිගණ්‌ඨො, ත්‌වං වා’’ති.

    59. Evaṃ vutte, upāli gahapati nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ etadavoca – ‘‘sādhu sādhu, bhante dīghatapassī 8! Yathā taṃ sutavatā sāvakena sammadeva satthusāsanaṃ ājānantena evamevaṃ bhadantena tapassinā samaṇassa gotamassa byākataṃ. Kiñhi sobhati chavo manodaṇḍo imassa evaṃ oḷārikassa kāyadaṇḍassa upanidhāya! Atha kho kāyadaṇḍova mahāsāvajjataro pāpassa kammassa kiriyāya pāpassa kammassa pavattiyā, no tathā vacīdaṇḍo, no tathā manodaṇḍo. Handa cāhaṃ, bhante, gacchāmi samaṇassa gotamassa imasmiṃ kathāvatthusmiṃ vādaṃ āropessāmi. Sace me samaṇo gotamo tathā patiṭṭhahissati yathā bhadantena tapassinā patiṭṭhāpitaṃ; seyyathāpi nāma balavā puriso dīghalomikaṃ eḷakaṃ lomesu gahetvā ākaḍḍheyya parikaḍḍheyya samparikaḍḍheyya, evamevāhaṃ samaṇaṃ gotamaṃ vādena vādaṃ ākaḍḍhissāmi parikaḍḍhissāmi samparikaḍḍhissāmi . Seyyathāpi nāma balavā soṇḍikākammakāro mahantaṃ soṇḍikākilañjaṃ gambhīre udakarahade pakkhipitvā kaṇṇe gahetvā ākaḍḍheyya parikaḍḍheyya samparikaḍḍheyya, evamevāhaṃ samaṇaṃ gotamaṃ vādena vādaṃ ākaḍḍhissāmi parikaḍḍhissāmi samparikaḍḍhissāmi. Seyyathāpi nāma balavā soṇḍikādhutto vālaṃ 9 kaṇṇe gahetvā odhuneyya niddhuneyya nipphoṭeyya 10, evamevāhaṃ samaṇaṃ gotamaṃ vādena vādaṃ odhunissāmi niddhunissāmi nipphoṭessāmi . Seyyathāpi nāma kuñjaro saṭṭhihāyano gambhīraṃ pokkharaṇiṃ ogāhetvā sāṇadhovikaṃ nāma kīḷitajātaṃ kīḷati, evamevāhaṃ samaṇaṃ gotamaṃ sāṇadhovikaṃ maññe kīḷitajātaṃ kīḷissāmi. Handa cāhaṃ, bhante, gacchāmi samaṇassa gotamassa imasmiṃ kathāvatthusmiṃ vādaṃ āropessāmī’’ti. ‘‘Gaccha tvaṃ, gahapati, samaṇassa gotamassa imasmiṃ kathāvatthusmiṃ vādaṃ āropehi. Ahaṃ vā hi, gahapati, samaṇassa gotamassa vādaṃ āropeyyaṃ, dīghatapassī vā nigaṇṭho, tvaṃ vā’’ti.

    60. එවං වුත්‌තෙ, දීඝතපස්‌සී නිගණ්‌ඨො නිගණ්‌ඨං නාටපුත්‌තං එතදවොච – ‘‘න ඛො මෙතං, භන්‌තෙ, රුච්‌චති යං උපාලි ගහපති සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස වාදං ආරොපෙය්‍ය. සමණො හි, භන්‌තෙ, ගොතමො මායාවී ආවට්‌ටනිං මායං ජානාති යාය අඤ්‌ඤතිත්‌ථියානං සාවකෙ ආවට්‌ටෙතී’’ති. ‘‘අට්‌ඨානං ඛො එතං, තපස්‌සි, අනවකාසො යං උපාලි ගහපති සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස සාවකත්‌තං උපගච්‌ඡෙය්‍ය. ඨානඤ්‌ච ඛො එතං විජ්‌ජති යං සමණො ගොතමො උපාලිස්‌ස ගහපතිස්‌ස සාවකත්‌තං උපගච්‌ඡෙය්‍ය. ගච්‌ඡ, ත්‌වං, ගහපති, සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස ඉමස්‌මිං කථාවත්‌ථුස්‌මිං වාදං ආරොපෙහි. අහං වා හි, ගහපති, සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස වාදං ආරොපෙය්‍යං, දීඝතපස්‌සී වා නිගණ්‌ඨො, ත්‌වං වා’’ති. දුතියම්‌පි ඛො දීඝතපස්‌සී…පෙ.… තතියම්‌පි ඛො දීඝතපස්‌සී නිගණ්‌ඨො නිගණ්‌ඨං නාටපුත්‌තං එතදවොච – ‘‘න ඛො මෙතං, භන්‌තෙ, රුච්‌චති යං උපාලි ගහපති සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස වාදං ආරොපෙය්‍ය. සමණො හි, භන්‌තෙ, ගොතමො මායාවී ආවට්‌ටනිං මායං ජානාති යාය අඤ්‌ඤතිත්‌ථියානං සාවකෙ ආවට්‌ටෙතී’’ති. ‘‘අට්‌ඨානං ඛො එතං, තපස්‌සි , අනවකාසො යං උපාලි ගහපති සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස සාවකත්‌තං උපගච්‌ඡෙය්‍ය. ඨානඤ්‌ච ඛො එතං විජ්‌ජති යං සමණො ගොතමො උපාලිස්‌ස ගහපතිස්‌ස සාවකත්‌තං උපගච්‌ඡෙය්‍ය. ගච්‌ඡ ත්‌වං, ගහපති, සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස ඉමස්‌මිං කථාවත්‌ථුස්‌මිං වාදං ආරොපෙහි. අහං වා හි, ගහපති, සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස වාදං ආරොපෙය්‍යං, දීඝතපස්‌සී වා නිගණ්‌ඨො, ත්‌වං වා’’ති. ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති ඛො උපාලි ගහපති නිගණ්‌ඨස්‌ස නාටපුත්‌තස්‌ස පටිස්‌සුත්‌වා උට්‌ඨායාසනා නිගණ්‌ඨං නාටපුත්‌තං අභිවාදෙත්‌වා පදක්‌ඛිණං කත්‌වා යෙන පාවාරිකම්‌බවනං යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො උපාලි ගහපති භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘ආගමා නු ඛ්‌විධ, භන්‌තෙ, දීඝතපස්‌සී නිගණ්‌ඨො’’ති?

    60. Evaṃ vutte, dīghatapassī nigaṇṭho nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ etadavoca – ‘‘na kho metaṃ, bhante, ruccati yaṃ upāli gahapati samaṇassa gotamassa vādaṃ āropeyya. Samaṇo hi, bhante, gotamo māyāvī āvaṭṭaniṃ māyaṃ jānāti yāya aññatitthiyānaṃ sāvake āvaṭṭetī’’ti. ‘‘Aṭṭhānaṃ kho etaṃ, tapassi, anavakāso yaṃ upāli gahapati samaṇassa gotamassa sāvakattaṃ upagaccheyya. Ṭhānañca kho etaṃ vijjati yaṃ samaṇo gotamo upālissa gahapatissa sāvakattaṃ upagaccheyya. Gaccha, tvaṃ, gahapati, samaṇassa gotamassa imasmiṃ kathāvatthusmiṃ vādaṃ āropehi. Ahaṃ vā hi, gahapati, samaṇassa gotamassa vādaṃ āropeyyaṃ, dīghatapassī vā nigaṇṭho, tvaṃ vā’’ti. Dutiyampi kho dīghatapassī…pe… tatiyampi kho dīghatapassī nigaṇṭho nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ etadavoca – ‘‘na kho metaṃ, bhante, ruccati yaṃ upāli gahapati samaṇassa gotamassa vādaṃ āropeyya. Samaṇo hi, bhante, gotamo māyāvī āvaṭṭaniṃ māyaṃ jānāti yāya aññatitthiyānaṃ sāvake āvaṭṭetī’’ti. ‘‘Aṭṭhānaṃ kho etaṃ, tapassi , anavakāso yaṃ upāli gahapati samaṇassa gotamassa sāvakattaṃ upagaccheyya. Ṭhānañca kho etaṃ vijjati yaṃ samaṇo gotamo upālissa gahapatissa sāvakattaṃ upagaccheyya. Gaccha tvaṃ, gahapati, samaṇassa gotamassa imasmiṃ kathāvatthusmiṃ vādaṃ āropehi. Ahaṃ vā hi, gahapati, samaṇassa gotamassa vādaṃ āropeyyaṃ, dīghatapassī vā nigaṇṭho, tvaṃ vā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho upāli gahapati nigaṇṭhassa nāṭaputtassa paṭissutvā uṭṭhāyāsanā nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā yena pāvārikambavanaṃ yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho upāli gahapati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘āgamā nu khvidha, bhante, dīghatapassī nigaṇṭho’’ti?

    ‘‘ආගමා ඛ්‌විධ, ගහපති, දීඝතපස්‌සී නිගණ්‌ඨො’’ති.

    ‘‘Āgamā khvidha, gahapati, dīghatapassī nigaṇṭho’’ti.

    ‘‘අහු ඛො පන තෙ, භන්‌තෙ, දීඝතපස්‌සිනා නිගණ්‌ඨෙන සද්‌ධිං කොචිදෙව කථාසල්‌ලාපො’’ති?

    ‘‘Ahu kho pana te, bhante, dīghatapassinā nigaṇṭhena saddhiṃ kocideva kathāsallāpo’’ti?

    ‘‘අහු ඛො මෙ, ගහපති, දීඝතපස්‌සිනා නිගණ්‌ඨෙන සද්‌ධිං කොචිදෙව කථාසල්‌ලාපො’’ති.

    ‘‘Ahu kho me, gahapati, dīghatapassinā nigaṇṭhena saddhiṃ kocideva kathāsallāpo’’ti.

    ‘‘යථා කථං පන තෙ, භන්‌තෙ, අහු දීඝතපස්‌සිනා නිගණ්‌ඨෙන සද්‌ධිං කොචිදෙව කථාසල්‌ලාපො’’ති?

    ‘‘Yathā kathaṃ pana te, bhante, ahu dīghatapassinā nigaṇṭhena saddhiṃ kocideva kathāsallāpo’’ti?

    අථ ඛො භගවා යාවතකො අහොසි දීඝතපස්‌සිනා නිගණ්‌ඨෙන සද්‌ධිං කථාසල්‌ලාපො තං සබ්‌බං උපාලිස්‌ස ගහපතිස්‌ස ආරොචෙසි.

    Atha kho bhagavā yāvatako ahosi dīghatapassinā nigaṇṭhena saddhiṃ kathāsallāpo taṃ sabbaṃ upālissa gahapatissa ārocesi.

    61. එවං වුත්‌තෙ, උපාලි ගහපති භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘සාධු සාධු, භන්‌තෙ තපස්‌සී! යථා තං සුතවතා සාවකෙන සම්‌මදෙව සත්‌ථුසාසනං ආජානන්‌තෙන එවමෙවං දීඝතපස්‌සිනා නිගණ්‌ඨෙන භගවතො බ්‍යාකතං. කිඤ්‌හි සොභති ඡවො මනොදණ්‌ඩො ඉමස්‌ස එවං ඔළාරිකස්‌ස කායදණ්‌ඩස්‌ස උපනිධාය? අථ ඛො කායදණ්‌ඩොව මහාසාවජ්‌ජතරො පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස කිරියාය පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස පවත්‌තියා, නො තථා වචීදණ්‌ඩො, නො තථා මනොදණ්‌ඩො’’ති. ‘‘සචෙ ඛො ත්‌වං, ගහපති, සච්‌චෙ පතිට්‌ඨාය මන්‌තෙය්‍යාසි සියා නො එත්‌ථ කථාසල්‌ලාපො’’ති. ‘‘සච්‌චෙ අහං, භන්‌තෙ, පතිට්‌ඨාය මන්‌තෙස්‌සාමි; හොතු නො එත්‌ථ කථාසල්‌ලාපො’’ති.

    61. Evaṃ vutte, upāli gahapati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sādhu sādhu, bhante tapassī! Yathā taṃ sutavatā sāvakena sammadeva satthusāsanaṃ ājānantena evamevaṃ dīghatapassinā nigaṇṭhena bhagavato byākataṃ. Kiñhi sobhati chavo manodaṇḍo imassa evaṃ oḷārikassa kāyadaṇḍassa upanidhāya? Atha kho kāyadaṇḍova mahāsāvajjataro pāpassa kammassa kiriyāya pāpassa kammassa pavattiyā, no tathā vacīdaṇḍo, no tathā manodaṇḍo’’ti. ‘‘Sace kho tvaṃ, gahapati, sacce patiṭṭhāya manteyyāsi siyā no ettha kathāsallāpo’’ti. ‘‘Sacce ahaṃ, bhante, patiṭṭhāya mantessāmi; hotu no ettha kathāsallāpo’’ti.

    62. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, ගහපති, ඉධස්‌ස නිගණ්‌ඨො ආබාධිකො දුක්‌ඛිතො බාළ්‌හගිලානො සීතොදකපටික්‌ඛිත්‌තො උණ්‌හොදකපටිසෙවී. සො සීතොදකං අලභමානො කාලඞ්‌කරෙය්‍ය. ඉමස්‌ස පන, ගහපති, නිගණ්‌ඨො නාටපුත්‌තො කත්‌ථූපපත්‌තිං පඤ්‌ඤපෙතී’’ති?

    62. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, gahapati, idhassa nigaṇṭho ābādhiko dukkhito bāḷhagilāno sītodakapaṭikkhitto uṇhodakapaṭisevī. So sītodakaṃ alabhamāno kālaṅkareyya. Imassa pana, gahapati, nigaṇṭho nāṭaputto katthūpapattiṃ paññapetī’’ti?

    ‘‘අත්‌ථි, භන්‌තෙ, මනොසත්‌තා නාම දෙවා තත්‌ථ සො උපපජ්‌ජති’’.

    ‘‘Atthi, bhante, manosattā nāma devā tattha so upapajjati’’.

    ‘‘තං කිස්‌ස හෙතු’’?

    ‘‘Taṃ kissa hetu’’?

    ‘‘අසු හි, භන්‌තෙ , මනොපටිබද්‌ධො කාලඞ්‌කරොතී’’ති.

    ‘‘Asu hi, bhante , manopaṭibaddho kālaṅkarotī’’ti.

    ‘‘මනසි කරොහි, ගහපති 11, මනසි කරිත්‌වා ඛො, ගහපති, බ්‍යාකරොහි. න ඛො තෙ සන්‌ධියති පුරිමෙන වා පච්‌ඡිමං, පච්‌ඡිමෙන වා පුරිමං. භාසිතා ඛො පන තෙ, ගහපති, එසා වාචා – ‘සච්‌චෙ අහං, භන්‌තෙ, පතිට්‌ඨාය මන්‌තෙස්‌සාමි, හොතු නො එත්‌ථ කථාසල්‌ලාපො’’’ති. ‘‘කිඤ්‌චාපි, භන්‌තෙ, භගවා එවමාහ, අථ ඛො කායදණ්‌ඩොව මහාසාවජ්‌ජතරො පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස කිරියාය පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස පවත්‌තියා, නො තථා වචීදණ්‌ඩො, නො තථා මනොදණ්‌ඩො’’ති.

    ‘‘Manasi karohi, gahapati 12, manasi karitvā kho, gahapati, byākarohi. Na kho te sandhiyati purimena vā pacchimaṃ, pacchimena vā purimaṃ. Bhāsitā kho pana te, gahapati, esā vācā – ‘sacce ahaṃ, bhante, patiṭṭhāya mantessāmi, hotu no ettha kathāsallāpo’’’ti. ‘‘Kiñcāpi, bhante, bhagavā evamāha, atha kho kāyadaṇḍova mahāsāvajjataro pāpassa kammassa kiriyāya pāpassa kammassa pavattiyā, no tathā vacīdaṇḍo, no tathā manodaṇḍo’’ti.

    63. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, ගහපති , ඉධස්‌ස නිගණ්‌ඨො නාටපුත්‌තො චාතුයාමසංවරසංවුතො සබ්‌බවාරිවාරිතො සබ්‌බවාරියුත්‌තො සබ්‌බවාරිධුතො සබ්‌බවාරිඵුටො. සො අභික්‌කමන්‌තො පටික්‌කමන්‌තො බහූ ඛුද්‌දකෙ පාණෙ සඞ්‌ඝාතං ආපාදෙති. ඉමස්‌ස පන, ගහපති, නිගණ්‌ඨො නාටපුත්‌තො කං විපාකං පඤ්‌ඤපෙතී’’ති?

    63. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, gahapati , idhassa nigaṇṭho nāṭaputto cātuyāmasaṃvarasaṃvuto sabbavārivārito sabbavāriyutto sabbavāridhuto sabbavāriphuṭo. So abhikkamanto paṭikkamanto bahū khuddake pāṇe saṅghātaṃ āpādeti. Imassa pana, gahapati, nigaṇṭho nāṭaputto kaṃ vipākaṃ paññapetī’’ti?

    ‘‘අසඤ්‌චෙතනිකං, භන්‌තෙ, නිගණ්‌ඨො නාටපුත්‌තො නො මහාසාවජ්‌ජං පඤ්‌ඤපෙතී’’ති.

    ‘‘Asañcetanikaṃ, bhante, nigaṇṭho nāṭaputto no mahāsāvajjaṃ paññapetī’’ti.

    ‘‘සචෙ පන, ගහපති, චෙතෙතී’’ති?

    ‘‘Sace pana, gahapati, cetetī’’ti?

    ‘‘මහාසාවජ්‌ජං, භන්‌තෙ, හොතී’’ති.

    ‘‘Mahāsāvajjaṃ, bhante, hotī’’ti.

    ‘‘චෙතනං පන, ගහපති, නිගණ්‌ඨො නාටපුත්‌තො කිස්‌මිං පඤ්‌ඤපෙතී’’ති?

    ‘‘Cetanaṃ pana, gahapati, nigaṇṭho nāṭaputto kismiṃ paññapetī’’ti?

    ‘‘මනොදණ්‌ඩස්‌මිං, භන්‌තෙ’’ති.

    ‘‘Manodaṇḍasmiṃ, bhante’’ti.

    ‘‘මනසි කරොහි, ගහපති , මනසි කරිත්‌වා ඛො, ගහපති, බ්‍යාකරොහි. න ඛො තෙ සන්‌ධියති පුරිමෙන වා පච්‌ඡිමං, පච්‌ඡිමෙන වා පුරිමං. භාසිතා ඛො පන තෙ, ගහපති, එසා වාචා – ‘සච්‌චෙ අහං, භන්‌තෙ, පතිට්‌ඨාය මන්‌තෙස්‌සාමි; හොතු නො එත්‌ථ කථාසල්‌ලාපො’’’ති. ‘‘කිඤ්‌චාපි, භන්‌තෙ, භගවා එවමාහ, අථ ඛො කායදණ්‌ඩොව මහාසාවජ්‌ජතරො පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස කිරියාය පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස පවත්‌තියා, නො තථා වචීදණ්‌ඩො, නො තථා මනොදණ්‌ඩො’’ති.

    ‘‘Manasi karohi, gahapati , manasi karitvā kho, gahapati, byākarohi. Na kho te sandhiyati purimena vā pacchimaṃ, pacchimena vā purimaṃ. Bhāsitā kho pana te, gahapati, esā vācā – ‘sacce ahaṃ, bhante, patiṭṭhāya mantessāmi; hotu no ettha kathāsallāpo’’’ti. ‘‘Kiñcāpi, bhante, bhagavā evamāha, atha kho kāyadaṇḍova mahāsāvajjataro pāpassa kammassa kiriyāya pāpassa kammassa pavattiyā, no tathā vacīdaṇḍo, no tathā manodaṇḍo’’ti.

    64. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, ගහපති, අයං නාළන්‌දා ඉද්‌ධා චෙව ඵීතා ච බහුජනා ආකිණ්‌ණමනුස්‌සා’’ති?

    64. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, gahapati, ayaṃ nāḷandā iddhā ceva phītā ca bahujanā ākiṇṇamanussā’’ti?

    ‘‘එවං, භන්‌තෙ, අයං නාළන්‌දා ඉද්‌ධා චෙව ඵීතා ච බහුජනා ආකිණ්‌ණමනුස්‌සා’’ති.

    ‘‘Evaṃ, bhante, ayaṃ nāḷandā iddhā ceva phītā ca bahujanā ākiṇṇamanussā’’ti.

    ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, ගහපති, ඉධ පුරිසො ආගච්‌ඡෙය්‍ය උක්‌ඛිත්‌තාසිකො. සො එවං වදෙය්‍ය – ‘අහං යාවතිකා ඉමිස්‌සා නාළන්‌දාය පාණා තෙ එකෙන ඛණෙන එකෙන මුහුත්‌තෙන එකං මංසඛලං එකං මංසපුඤ්‌ජං කරිස්‌සාමී’ති. තං කිං මඤ්‌ඤසි, ගහපති, පහොති නු ඛො සො පුරිසො යාවතිකා ඉමිස්‌සා නාළන්‌දාය පාණා තෙ එකෙන ඛණෙන එකෙන මුහුත්‌තෙන එකං මංසඛලං එකං මංසපුඤ්‌ජං කාතු’’න්‌ති?

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, gahapati, idha puriso āgaccheyya ukkhittāsiko. So evaṃ vadeyya – ‘ahaṃ yāvatikā imissā nāḷandāya pāṇā te ekena khaṇena ekena muhuttena ekaṃ maṃsakhalaṃ ekaṃ maṃsapuñjaṃ karissāmī’ti. Taṃ kiṃ maññasi, gahapati, pahoti nu kho so puriso yāvatikā imissā nāḷandāya pāṇā te ekena khaṇena ekena muhuttena ekaṃ maṃsakhalaṃ ekaṃ maṃsapuñjaṃ kātu’’nti?

    ‘‘දසපි, භන්‌තෙ, පුරිසා, වීසම්‌පි, භන්‌තෙ, පුරිසා, තිංසම්‌පි, භන්‌තෙ, පුරිසා, චත්‌තාරීසම්‌පි, භන්‌තෙ, පුරිසා, පඤ්‌ඤාසම්‌පි, භන්‌තෙ, පුරිසා නප්‌පහොන්‌ති යාවතිකා ඉමිස්‌සා නාළන්‌දාය පාණා තෙ එකෙන ඛණෙන එකෙන මුහුත්‌තෙන එකං මංසඛලං එකං මංසපුඤ්‌ජං කාතුං. කිඤ්‌හි සොභති එකො ඡවො පුරිසො’’ති!

    ‘‘Dasapi, bhante, purisā, vīsampi, bhante, purisā, tiṃsampi, bhante, purisā, cattārīsampi, bhante, purisā, paññāsampi, bhante, purisā nappahonti yāvatikā imissā nāḷandāya pāṇā te ekena khaṇena ekena muhuttena ekaṃ maṃsakhalaṃ ekaṃ maṃsapuñjaṃ kātuṃ. Kiñhi sobhati eko chavo puriso’’ti!

    ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, ගහපති , ඉධ ආගච්‌ඡෙය්‍ය සමණො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා ඉද්‌ධිමා චෙතොවසිප්‌පත්‌තො. සො එවං වදෙය්‍ය – ‘අහං ඉමං නාළන්‌දං එකෙන මනොපදොසෙන භස්‌මං කරිස්‌සාමී’ති. තං කිං මඤ්‌ඤසි, ගහපති, පහොති නු ඛො සො සමණො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා ඉද්‌ධිමා චෙතොවසිප්‌පත්‌තො ඉමං නාළන්‌දං එකෙන මනොපදොසෙන භස්‌මං කාතු’’න්‌ති ?

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, gahapati , idha āgaccheyya samaṇo vā brāhmaṇo vā iddhimā cetovasippatto. So evaṃ vadeyya – ‘ahaṃ imaṃ nāḷandaṃ ekena manopadosena bhasmaṃ karissāmī’ti. Taṃ kiṃ maññasi, gahapati, pahoti nu kho so samaṇo vā brāhmaṇo vā iddhimā cetovasippatto imaṃ nāḷandaṃ ekena manopadosena bhasmaṃ kātu’’nti ?

    ‘‘දසපි, භන්‌තෙ, නාළන්‌දා, වීසම්‌පි නාළන්‌දා, තිංසම්‌පි නාළන්‌දා, චත්‌තාරීසම්‌පි නාළන්‌දා, පඤ්‌ඤාසම්‌පි නාළන්‌දා පහොති සො සමණො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා ඉද්‌ධිමා චෙතොවසිප්‌පත්‌තො එකෙන මනොපදොසෙන භස්‌මං කාතුං. කිඤ්‌හි සොභති එකා ඡවා නාළන්‌දා’’ති!

    ‘‘Dasapi, bhante, nāḷandā, vīsampi nāḷandā, tiṃsampi nāḷandā, cattārīsampi nāḷandā, paññāsampi nāḷandā pahoti so samaṇo vā brāhmaṇo vā iddhimā cetovasippatto ekena manopadosena bhasmaṃ kātuṃ. Kiñhi sobhati ekā chavā nāḷandā’’ti!

    ‘‘මනසි කරොහි, ගහපති, මනසි කරිත්‌වා ඛො, ගහපති, බ්‍යාකරොහි. න ඛො තෙ සන්‌ධියති පුරිමෙන වා පච්‌ඡිමං, පච්‌ඡිමෙන වා පුරිමං. භාසිතා ඛො පන තෙ, ගහපති, එසා වාචා – ‘සච්‌චෙ අහං, භන්‌තෙ, පතිට්‌ඨාය මන්‌තෙස්‌සාමි; හොතු නො එත්‌ථ කථාසල්‌ලාපො’’’ති.

    ‘‘Manasi karohi, gahapati, manasi karitvā kho, gahapati, byākarohi. Na kho te sandhiyati purimena vā pacchimaṃ, pacchimena vā purimaṃ. Bhāsitā kho pana te, gahapati, esā vācā – ‘sacce ahaṃ, bhante, patiṭṭhāya mantessāmi; hotu no ettha kathāsallāpo’’’ti.

    ‘‘කිඤ්‌චාපි, භන්‌තෙ, භගවා එවමාහ, අථ ඛො කායදණ්‌ඩොව මහාසාවජ්‌ජතරො පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස කිරියාය පාපස්‌ස කම්‌මස්‌ස පවත්‌තියා, නො තථා වචීදණ්‌ඩො, නො තථා මනොදණ්‌ඩො’’ති.

    ‘‘Kiñcāpi, bhante, bhagavā evamāha, atha kho kāyadaṇḍova mahāsāvajjataro pāpassa kammassa kiriyāya pāpassa kammassa pavattiyā, no tathā vacīdaṇḍo, no tathā manodaṇḍo’’ti.

    65. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, ගහපති, සුතං තෙ දණ්‌ඩකීරඤ්‌ඤං 13 කාලිඞ්‌ගාරඤ්‌ඤං මජ්‌ඣාරඤ්‌ඤං 14 මාතඞ්‌ගාරඤ්‌ඤං අරඤ්‌ඤං අරඤ්‌ඤභූත’’න්‌ති?

    65. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, gahapati, sutaṃ te daṇḍakīraññaṃ 15 kāliṅgāraññaṃ majjhāraññaṃ 16 mātaṅgāraññaṃ araññaṃ araññabhūta’’nti?

    ‘‘එවං, භන්‌තෙ, සුතං මෙ දණ්‌ඩකීරඤ්‌ඤං කාලිඞ්‌ගාරඤ්‌ඤං මජ්‌ඣාරඤ්‌ඤං මාතඞ්‌ගාරඤ්‌ඤං අරඤ්‌ඤං අරඤ්‌ඤභූත’’න්‌ති.

    ‘‘Evaṃ, bhante, sutaṃ me daṇḍakīraññaṃ kāliṅgāraññaṃ majjhāraññaṃ mātaṅgāraññaṃ araññaṃ araññabhūta’’nti.

    ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, ගහපති, කින්‌ති තෙ සුතං කෙන තං දණ්‌ඩකීරඤ්‌ඤං කාලිඞ්‌ගාරඤ්‌ඤං මජ්‌ඣාරඤ්‌ඤං මාතඞ්‌ගාරඤ්‌ඤං අරඤ්‌ඤං අරඤ්‌ඤභූත’’න්‌ති?

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, gahapati, kinti te sutaṃ kena taṃ daṇḍakīraññaṃ kāliṅgāraññaṃ majjhāraññaṃ mātaṅgāraññaṃ araññaṃ araññabhūta’’nti?

    ‘‘සුතං මෙතං, භන්‌තෙ, ඉසීනං මනොපදොසෙන තං දණ්‌ඩකීරඤ්‌ඤං කාලිඞ්‌ගාරඤ්‌ඤං මජ්‌ඣාරඤ්‌ඤං මාතඞ්‌ගාරඤ්‌ඤං අරඤ්‌ඤං අරඤ්‌ඤභූත’’න්‌ති.

    ‘‘Sutaṃ metaṃ, bhante, isīnaṃ manopadosena taṃ daṇḍakīraññaṃ kāliṅgāraññaṃ majjhāraññaṃ mātaṅgāraññaṃ araññaṃ araññabhūta’’nti.

    ‘‘මනසි කරොහි, ගහපති, මනසි කරිත්‌වා ඛො, ගහපති, බ්‍යාකරොහි. න ඛො තෙ සන්‌ධියති පුරිමෙන වා පච්‌ඡිමං, පච්‌ඡිමෙන වා පුරිමං. භාසිතා ඛො පන තෙ, ගහපති, එසා වාචා – ‘සච්‌චෙ අහං, භන්‌තෙ, පතිට්‌ඨාය මන්‌තෙස්‌සාමි; හොතු නො එත්‌ථ කථාසල්‌ලාපො’’’ති.

    ‘‘Manasi karohi, gahapati, manasi karitvā kho, gahapati, byākarohi. Na kho te sandhiyati purimena vā pacchimaṃ, pacchimena vā purimaṃ. Bhāsitā kho pana te, gahapati, esā vācā – ‘sacce ahaṃ, bhante, patiṭṭhāya mantessāmi; hotu no ettha kathāsallāpo’’’ti.

    66. ‘‘පුරිමෙනෙවාහං , භන්‌තෙ, ඔපම්‌මෙන භගවතො අත්‌තමනො අභිරද්‌ධො. අපි චාහං ඉමානි භගවතො විචිත්‍රානි පඤ්‌හපටිභානානි සොතුකාමො, එවාහං භගවන්‌තං පච්‌චනීකං කාතබ්‌බං අමඤ්‌ඤිස්‌සං. අභික්‌කන්‌තං, භන්‌තෙ, අභික්‌කන්‌තං, භන්‌තෙ! සෙය්‍යථාපි, භන්‌තෙ, නික්‌කුජ්‌ජිතං වා උක්‌කුජ්‌ජෙය්‍ය, පටිච්‌ඡන්‌නං වා විවරෙය්‍ය, මූළ්‌හස්‌ස වා මග්‌ගං ආචික්‌ඛෙය්‍ය, අන්‌ධකාරෙ වා තෙලපජ්‌ජොතං ධාරෙය්‍ය – චක්‌ඛුමන්‌තො රූපානි දක්‌ඛන්‌තීති; එවමෙවං භගවතා අනෙකපරියායෙන ධම්‌මො පකාසිතො. එසාහං, භන්‌තෙ, භගවන්‌තං සරණං ගච්‌ඡාමි ධම්‌මඤ්‌ච භික්‌ඛුසඞ්‌ඝඤ්‌ච. උපාසකං මං භගවා ධාරෙතු අජ්‌ජතග්‌ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්‌ති.

    66. ‘‘Purimenevāhaṃ , bhante, opammena bhagavato attamano abhiraddho. Api cāhaṃ imāni bhagavato vicitrāni pañhapaṭibhānāni sotukāmo, evāhaṃ bhagavantaṃ paccanīkaṃ kātabbaṃ amaññissaṃ. Abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante! Seyyathāpi, bhante, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – cakkhumanto rūpāni dakkhantīti; evamevaṃ bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.

    67. ‘‘අනුවිච්‌චකාරං ඛො, ගහපති, කරොහි, අනුවිච්‌චකාරො තුම්‌හාදිසානං ඤාතමනුස්‌සානං සාධු හොතී’’ති. ‘‘ඉමිනාපාහං, භන්‌තෙ, භගවතො භිය්‍යොසොමත්‌තාය අත්‌තමනො අභිරද්‌ධො යං මං භගවා එවමාහ – ‘අනුවිච්‌චකාරං ඛො, ගහපති, කරොහි, අනුවිච්‌චකාරො තුම්‌හාදිසානං ඤාතමනුස්‌සානං සාධු හොතී’ති. මඤ්‌හි, භන්‌තෙ, අඤ්‌ඤතිත්‌ථියා සාවකං ලභිත්‌වා කෙවලකප්‌පං නාළන්‌දං පටාකං පරිහරෙය්‍යුං – ‘උපාලි අම්‌හාකං ගහපති සාවකත්‌තං උපගතො’ති. අථ ච පන මං භගවා එවමාහ – ‘අනුවිච්‌චකාරං ඛො, ගහපති, කරොහි, අනුවිච්‌චකාරො තුම්‌හාදිසානං ඤාතමනුස්‌සානං සාධු හොතී’ති. එසාහං, භන්‌තෙ, දුතියම්‌පි භගවන්‌තං සරණං ගච්‌ඡාමි ධම්‌මඤ්‌ච භික්‌ඛුසඞ්‌ඝඤ්‌ච. උපාසකං මං භගවා ධාරෙතු අජ්‌ජතග්‌ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්‌ති.

    67. ‘‘Anuviccakāraṃ kho, gahapati, karohi, anuviccakāro tumhādisānaṃ ñātamanussānaṃ sādhu hotī’’ti. ‘‘Imināpāhaṃ, bhante, bhagavato bhiyyosomattāya attamano abhiraddho yaṃ maṃ bhagavā evamāha – ‘anuviccakāraṃ kho, gahapati, karohi, anuviccakāro tumhādisānaṃ ñātamanussānaṃ sādhu hotī’ti. Mañhi, bhante, aññatitthiyā sāvakaṃ labhitvā kevalakappaṃ nāḷandaṃ paṭākaṃ parihareyyuṃ – ‘upāli amhākaṃ gahapati sāvakattaṃ upagato’ti. Atha ca pana maṃ bhagavā evamāha – ‘anuviccakāraṃ kho, gahapati, karohi, anuviccakāro tumhādisānaṃ ñātamanussānaṃ sādhu hotī’ti. Esāhaṃ, bhante, dutiyampi bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.

    68. ‘‘දීඝරත්‌තං ඛො තෙ, ගහපති, නිගණ්‌ඨානං ඔපානභූතං කුලං යෙන නෙසං උපගතානං පිණ්‌ඩකං දාතබ්‌බං මඤ්‌ඤෙය්‍යාසී’’ති. ‘‘ඉමිනාපාහං, භන්‌තෙ, භගවතො භිය්‍යොසොමත්‌තාය අත්‌තමනො අභිරද්‌ධො යං මං භගවා එවමාහ – ‘දීඝරත්‌තං ඛො තෙ, ගහපති, නිගණ්‌ඨානං ඔපානභූතං කුලං යෙන නෙසං උපගතානං පිණ්‌ඩකං දාතබ්‌බං මඤ්‌ඤෙය්‍යාසී’ති. සුතං මෙතං, භන්‌තෙ, සමණො ගොතමො එවමාහ – ‘මය්‌හමෙව දානං දාතබ්‌බං, නාඤ්‌ඤෙසං දානං දාතබ්‌බං; මය්‌හමෙව සාවකානං දානං දාතබ්‌බං, නාඤ්‌ඤෙසං සාවකානං දානං දාතබ්‌බං; මය්‌හමෙව දින්‌නං මහප්‌ඵලං, නාඤ්‌ඤෙසං දින්‌නං මහප්‌ඵලං; මය්‌හමෙව සාවකානං දින්‌නං මහප්‌ඵලං, නාඤ්‌ඤෙසං සාවකානං දින්‌නං මහප්‌ඵල’න්‌ති. අථ ච පන මං භගවා නිගණ්‌ඨෙසුපි දානෙ සමාදපෙති. අපි ච, භන්‌තෙ, මයමෙත්‌ථ කාලං ජානිස්‌සාම. එසාහං, භන්‌තෙ, තතියම්‌පි භගවන්‌තං සරණං ගච්‌ඡාමි ධම්‌මඤ්‌ච භික්‌ඛුසඞ්‌ඝඤ්‌ච. උපාසකං මං භගවා ධාරෙතු අජ්‌ජතග්‌ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්‌ති.

    68. ‘‘Dīgharattaṃ kho te, gahapati, nigaṇṭhānaṃ opānabhūtaṃ kulaṃ yena nesaṃ upagatānaṃ piṇḍakaṃ dātabbaṃ maññeyyāsī’’ti. ‘‘Imināpāhaṃ, bhante, bhagavato bhiyyosomattāya attamano abhiraddho yaṃ maṃ bhagavā evamāha – ‘dīgharattaṃ kho te, gahapati, nigaṇṭhānaṃ opānabhūtaṃ kulaṃ yena nesaṃ upagatānaṃ piṇḍakaṃ dātabbaṃ maññeyyāsī’ti. Sutaṃ metaṃ, bhante, samaṇo gotamo evamāha – ‘mayhameva dānaṃ dātabbaṃ, nāññesaṃ dānaṃ dātabbaṃ; mayhameva sāvakānaṃ dānaṃ dātabbaṃ, nāññesaṃ sāvakānaṃ dānaṃ dātabbaṃ; mayhameva dinnaṃ mahapphalaṃ, nāññesaṃ dinnaṃ mahapphalaṃ; mayhameva sāvakānaṃ dinnaṃ mahapphalaṃ, nāññesaṃ sāvakānaṃ dinnaṃ mahapphala’nti. Atha ca pana maṃ bhagavā nigaṇṭhesupi dāne samādapeti. Api ca, bhante, mayamettha kālaṃ jānissāma. Esāhaṃ, bhante, tatiyampi bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.

    69. අථ ඛො භගවා උපාලිස්‌ස ගහපතිස්‌ස අනුපුබ්‌බිං කථං 17 කථෙසි, සෙය්‍යථිදං – දානකථං සීලකථං සග්‌ගකථං, කාමානං ආදීනවං ඔකාරං සංකිලෙසං, නෙක්‌ඛම්‌මෙ ආනිසංසං පකාසෙසි. යදා භගවා අඤ්‌ඤාසි උපාලිං ගහපතිං කල්‌ලචිත්‌තං මුදුචිත්‌තං විනීවරණචිත්‌තං උදග්‌ගචිත්‌තං පසන්‌නචිත්‌තං, අථ යා බුද්‌ධානං සාමුක්‌කංසිකා ධම්‌මදෙසනා තං පකාසෙසි – දුක්‌ඛං, සමුදයං, නිරොධං, මග්‌ගං. සෙය්‍යථාපි නාම සුද්‌ධං වත්‌ථං අපගතකාළකං සම්‌මදෙව රජනං පටිග්‌ගණ්‌හෙය්‍ය, එවමෙව උපාලිස්‌ස ගහපතිස්‌ස තස්‌මිංයෙව ආසනෙ විරජං වීතමලං ධම්‌මචක්‌ඛුං උදපාදි – ‘යං කිඤ්‌චි සමුදයධම්‌මං සබ්‌බං තං නිරොධධම්‌ම’න්‌ති. අථ ඛො උපාලි ගහපති දිට්‌ඨධම්‌මො පත්‌තධම්‌මො විදිතධම්‌මො පරියොගාළ්‌හධම්‌මො තිණ්‌ණවිචිකිච්‌ඡො විගතකථංකථො වෙසාරජ්‌ජප්‌පත්‌තො අපරප්‌පච්‌චයො සත්‌ථුසාසනෙ භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘හන්‌ද ච දානි මයං, භන්‌තෙ, ගච්‌ඡාම, බහුකිච්‌චා මයං බහුකරණීයා’’ති. ‘‘යස්‌සදානි ත්‌වං, ගහපති, කාලං මඤ්‌ඤසී’’ති.

    69. Atha kho bhagavā upālissa gahapatissa anupubbiṃ kathaṃ 18 kathesi, seyyathidaṃ – dānakathaṃ sīlakathaṃ saggakathaṃ, kāmānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ, nekkhamme ānisaṃsaṃ pakāsesi. Yadā bhagavā aññāsi upāliṃ gahapatiṃ kallacittaṃ muducittaṃ vinīvaraṇacittaṃ udaggacittaṃ pasannacittaṃ, atha yā buddhānaṃ sāmukkaṃsikā dhammadesanā taṃ pakāsesi – dukkhaṃ, samudayaṃ, nirodhaṃ, maggaṃ. Seyyathāpi nāma suddhaṃ vatthaṃ apagatakāḷakaṃ sammadeva rajanaṃ paṭiggaṇheyya, evameva upālissa gahapatissa tasmiṃyeva āsane virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – ‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’nti. Atha kho upāli gahapati diṭṭhadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogāḷhadhammo tiṇṇavicikiccho vigatakathaṃkatho vesārajjappatto aparappaccayo satthusāsane bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘handa ca dāni mayaṃ, bhante, gacchāma, bahukiccā mayaṃ bahukaraṇīyā’’ti. ‘‘Yassadāni tvaṃ, gahapati, kālaṃ maññasī’’ti.

    70. අථ ඛො උපාලි ගහපති භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දිත්‌වා අනුමොදිත්‌වා උට්‌ඨායාසනා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා පදක්‌ඛිණං කත්‌වා යෙන සකං නිවෙසනං තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා දොවාරිකං ආමන්‌තෙසි – ‘‘අජ්‌ජතග්‌ගෙ, සම්‌ම දොවාරික, ආවරාමි ද්‌වාරං නිගණ්‌ඨානං නිගණ්‌ඨීනං, අනාවටං ද්‌වාරං භගවතො භික්‌ඛූනං භික්‌ඛුනීනං උපාසකානං උපාසිකානං. සචෙ කොචි නිගණ්‌ඨො ආගච්‌ඡති තමෙනං ත්‌වං එවං වදෙය්‍යාසි – ‘තිට්‌ඨ, භන්‌තෙ, මා පාවිසි. අජ්‌ජතග්‌ගෙ උපාලි ගහපති සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස සාවකත්‌තං උපගතො. ආවටං ද්‌වාරං නිගණ්‌ඨානං නිගණ්‌ඨීනං, අනාවටං ද්‌වාරං භගවතො භික්‌ඛූනං භික්‌ඛුනීනං උපාසකානං උපාසිකානං . සචෙ තෙ, භන්‌තෙ, පිණ්‌ඩකෙන අත්‌ථො, එත්‌ථෙව තිට්‌ඨ, එත්‌ථෙව තෙ ආහරිස්‌සන්‌තී’’’ති. ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති ඛො දොවාරිකො උපාලිස්‌ස ගහපතිස්‌ස පච්‌චස්‌සොසි.

    70. Atha kho upāli gahapati bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā yena sakaṃ nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā dovārikaṃ āmantesi – ‘‘ajjatagge, samma dovārika, āvarāmi dvāraṃ nigaṇṭhānaṃ nigaṇṭhīnaṃ, anāvaṭaṃ dvāraṃ bhagavato bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ. Sace koci nigaṇṭho āgacchati tamenaṃ tvaṃ evaṃ vadeyyāsi – ‘tiṭṭha, bhante, mā pāvisi. Ajjatagge upāli gahapati samaṇassa gotamassa sāvakattaṃ upagato. Āvaṭaṃ dvāraṃ nigaṇṭhānaṃ nigaṇṭhīnaṃ, anāvaṭaṃ dvāraṃ bhagavato bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ . Sace te, bhante, piṇḍakena attho, ettheva tiṭṭha, ettheva te āharissantī’’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho dovāriko upālissa gahapatissa paccassosi.

    71. අස්‌සොසි ඛො දීඝතපස්‌සී නිගණ්‌ඨො – ‘‘උපාලි කිර ගහපති සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස සාවකත්‌තං උපගතො’’ති. අථ ඛො දීඝතපස්‌සී නිගණ්‌ඨො යෙන නිගණ්‌ඨො නාටපුත්‌තො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා නිගණ්‌ඨං නාටපුත්‌තං එතදවොච – ‘‘සුතං මෙතං, භන්‌තෙ, උපාලි කිර ගහපති සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස සාවකත්‌තං උපගතො’’ති. ‘‘අට්‌ඨානං ඛො එතං, තපස්‌සි , අනවකාසො යං උපාලි ගහපති සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස සාවකත්‌තං උපගච්‌ඡෙය්‍ය. ඨානඤ්‌ච ඛො එතං විජ්‌ජති යං සමණො ගොතමො උපාලිස්‌ස ගහපතිස්‌ස සාවකත්‌තං උපගච්‌ඡෙය්‍යා’’ති . දුතියම්‌පි ඛො දීඝතපස්‌සී නිගණ්‌ඨො…පෙ.… තතියම්‌පි ඛො දීඝතපස්‌සී නිගණ්‌ඨො නිගණ්‌ඨං නාටපුත්‌තං එතදවොච – ‘‘සුතං මෙතං, භන්‌තෙ …පෙ.… උපාලිස්‌ස ගහපතිස්‌ස සාවකත්‌තං උපගච්‌ඡෙය්‍යා’’ති. ‘‘හන්‌දාහං, භන්‌තෙ, ගච්‌ඡාමි යාව ජානාමි යදි වා උපාලි ගහපති සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස සාවකත්‌තං උපගතො යදි වා නො’’ති. ‘‘ගච්‌ඡ ත්‌වං, තපස්‌සි, ජානාහි යදි වා උපාලි ගහපති සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස සාවකත්‌තං උපගතො යදි වා නො’’ති.

    71. Assosi kho dīghatapassī nigaṇṭho – ‘‘upāli kira gahapati samaṇassa gotamassa sāvakattaṃ upagato’’ti. Atha kho dīghatapassī nigaṇṭho yena nigaṇṭho nāṭaputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ etadavoca – ‘‘sutaṃ metaṃ, bhante, upāli kira gahapati samaṇassa gotamassa sāvakattaṃ upagato’’ti. ‘‘Aṭṭhānaṃ kho etaṃ, tapassi , anavakāso yaṃ upāli gahapati samaṇassa gotamassa sāvakattaṃ upagaccheyya. Ṭhānañca kho etaṃ vijjati yaṃ samaṇo gotamo upālissa gahapatissa sāvakattaṃ upagaccheyyā’’ti . Dutiyampi kho dīghatapassī nigaṇṭho…pe… tatiyampi kho dīghatapassī nigaṇṭho nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ etadavoca – ‘‘sutaṃ metaṃ, bhante …pe… upālissa gahapatissa sāvakattaṃ upagaccheyyā’’ti. ‘‘Handāhaṃ, bhante, gacchāmi yāva jānāmi yadi vā upāli gahapati samaṇassa gotamassa sāvakattaṃ upagato yadi vā no’’ti. ‘‘Gaccha tvaṃ, tapassi, jānāhi yadi vā upāli gahapati samaṇassa gotamassa sāvakattaṃ upagato yadi vā no’’ti.

    72. අථ ඛො දීඝතපස්‌සී නිගණ්‌ඨො යෙන උපාලිස්‌ස ගහපතිස්‌ස නිවෙසනං තෙනුපසඞ්‌කමි. අද්‌දසා ඛො දොවාරිකො දීඝතපස්‌සිං නිගණ්‌ඨං දූරතොව ආගච්‌ඡන්‌තං. දිස්‌වාන දීඝතපස්‌සිං නිගණ්‌ඨං එතදවොච – ‘‘තිට්‌ඨ, භන්‌තෙ, මා පාවිසි. අජ්‌ජතග්‌ගෙ උපාලි ගහපති සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස සාවකත්‌තං උපගතො. ආවටං ද්‌වාරං නිගණ්‌ඨානං නිගණ්‌ඨීනං, අනාවටං ද්‌වාරං භගවතො භික්‌ඛූනං භික්‌ඛුනීනං උපාසකානං උපාසිකානං . සචෙ තෙ, භන්‌තෙ, පිණ්‌ඩකෙන අත්‌ථො, එත්‌ථෙව තිට්‌ඨ, එත්‌ථෙව තෙ ආහරිස්‌සන්‌තී’’ති. ‘‘න මෙ, ආවුසො, පිණ්‌ඩකෙන අත්‌ථො’’ති වත්‌වා තතො පටිනිවත්‌තිත්‌වා යෙන නිගණ්‌ඨො නාටපුත්‌තො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා නිගණ්‌ඨං නාටපුත්‌තං එතදවොච – ‘‘සච්‌චංයෙව ඛො, භන්‌තෙ, යං උපාලි ගහපති සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස සාවකත්‌තං උපගතො. එතං ඛො තෙ අහං, භන්‌තෙ, නාලත්‌ථං න ඛො මෙ, භන්‌තෙ, රුච්‌චති යං උපාලි ගහපති සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස වාදං ආරොපෙය්‍ය. සමණො හි, භන්‌තෙ, ගොතමො මායාවී ආවට්‌ටනිං මායං ජානාති යාය අඤ්‌ඤතිත්‌ථියානං සාවකෙ ආවට්‌ටෙතීති. ආවට්‌ටො ඛො තෙ, භන්‌තෙ, උපාලි ගහපති සමණෙන ගොතමෙන ආවට්‌ටනියා මායායා’’ති. ‘‘අට්‌ඨානං ඛො එතං, තපස්‌සි, අනවකාසො යං උපාලි ගහපති සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස සාවකත්‌තං උපගච්‌ඡෙය්‍ය. ඨානඤ්‌ච ඛො එතං විජ්‌ජති යං සමණො ගොතමො උපාලිස්‌ස ගහපතිස්‌ස සාවකත්‌තං උපගච්‌ඡෙය්‍යා’’ති. දුතියම්‌පි ඛො දීඝතපස්‌සී නිගණ්‌ඨො නිගණ්‌ඨං නාටපුත්‌තං එතදවොච – ‘‘සච්‌චංයෙව, භන්‌තෙ…පෙ.… උපාලිස්‌ස ගහපතිස්‌ස සාවකත්‌තං උපගච්‌ඡෙය්‍යා’’ති. තතියම්‌පි ඛො දීඝතපස්‌සී නිගණ්‌ඨො නිගණ්‌ඨං නාටපුත්‌තං එතදවොච – ‘‘සච්‌චංයෙව ඛො, භන්‌තෙ…පෙ.… උපාලිස්‌ස ගහපතිස්‌ස සාවකත්‌තං උපගච්‌ඡෙය්‍යා’’ති. ‘‘හන්‌ද චාහං , තපස්‌සි, ගච්‌ඡාමි යාව චාහං සාමංයෙව ජානාමි යදි වා උපාලි ගහපති සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස සාවකත්‌තං උපගතො යදි වා නො’’ති.

    72. Atha kho dīghatapassī nigaṇṭho yena upālissa gahapatissa nivesanaṃ tenupasaṅkami. Addasā kho dovāriko dīghatapassiṃ nigaṇṭhaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna dīghatapassiṃ nigaṇṭhaṃ etadavoca – ‘‘tiṭṭha, bhante, mā pāvisi. Ajjatagge upāli gahapati samaṇassa gotamassa sāvakattaṃ upagato. Āvaṭaṃ dvāraṃ nigaṇṭhānaṃ nigaṇṭhīnaṃ, anāvaṭaṃ dvāraṃ bhagavato bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ . Sace te, bhante, piṇḍakena attho, ettheva tiṭṭha, ettheva te āharissantī’’ti. ‘‘Na me, āvuso, piṇḍakena attho’’ti vatvā tato paṭinivattitvā yena nigaṇṭho nāṭaputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ etadavoca – ‘‘saccaṃyeva kho, bhante, yaṃ upāli gahapati samaṇassa gotamassa sāvakattaṃ upagato. Etaṃ kho te ahaṃ, bhante, nālatthaṃ na kho me, bhante, ruccati yaṃ upāli gahapati samaṇassa gotamassa vādaṃ āropeyya. Samaṇo hi, bhante, gotamo māyāvī āvaṭṭaniṃ māyaṃ jānāti yāya aññatitthiyānaṃ sāvake āvaṭṭetīti. Āvaṭṭo kho te, bhante, upāli gahapati samaṇena gotamena āvaṭṭaniyā māyāyā’’ti. ‘‘Aṭṭhānaṃ kho etaṃ, tapassi, anavakāso yaṃ upāli gahapati samaṇassa gotamassa sāvakattaṃ upagaccheyya. Ṭhānañca kho etaṃ vijjati yaṃ samaṇo gotamo upālissa gahapatissa sāvakattaṃ upagaccheyyā’’ti. Dutiyampi kho dīghatapassī nigaṇṭho nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ etadavoca – ‘‘saccaṃyeva, bhante…pe… upālissa gahapatissa sāvakattaṃ upagaccheyyā’’ti. Tatiyampi kho dīghatapassī nigaṇṭho nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ etadavoca – ‘‘saccaṃyeva kho, bhante…pe… upālissa gahapatissa sāvakattaṃ upagaccheyyā’’ti. ‘‘Handa cāhaṃ , tapassi, gacchāmi yāva cāhaṃ sāmaṃyeva jānāmi yadi vā upāli gahapati samaṇassa gotamassa sāvakattaṃ upagato yadi vā no’’ti.

    අථ ඛො නිගණ්‌ඨො නාටපුත්‌තො මහතියා නිගණ්‌ඨපරිසාය සද්‌ධිං යෙන උපාලිස්‌ස ගහපතිස්‌ස නිවෙසනං තෙනුපසඞ්‌කමි. අද්‌දසා ඛො දොවාරිකො නිගණ්‌ඨං නාටපුත්‌තං දූරතොව ආගච්‌ඡන්‌තං. දිස්‌වාන නිගණ්‌ඨං නාටපුත්‌තං එතදවොච – ‘‘තිට්‌ඨ, භන්‌තෙ, මා පාවිසි. අජ්‌ජතග්‌ගෙ උපාලි ගහපති සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස සාවකත්‌තං උපගතො. ආවටං ද්‌වාරං නිගණ්‌ඨානං නිගණ්‌ඨීනං, අනාවටං ද්‌වාරං භගවතො භික්‌ඛූනං භික්‌ඛුනීනං උපාසකානං උපාසිකානං. සචෙ තෙ, භන්‌තෙ, පිණ්‌ඩකෙන අත්‌ථො, එත්‌ථෙව තිට්‌ඨ, එත්‌ථෙව තෙ ආහරිස්‌සන්‌තී’’ති. ‘‘තෙන හි, සම්‌ම දොවාරික, යෙන උපාලි ගහපති තෙනුපසඞ්‌කම; උපසඞ්‌කමිත්‌වා උපාලිං ගහපතිං එවං වදෙහි – ‘නිගණ්‌ඨො, භන්‌තෙ, නාටපුත්‌තො මහතියා නිගණ්‌ඨපරිසාය සද්‌ධිං බහිද්‌වාරකොට්‌ඨකෙ ඨිතො; සො තෙ දස්‌සනකාමො’’’ති. ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති ඛො දොවාරිකො නිගණ්‌ඨස්‌ස නාටපුත්‌තස්‌ස පටිස්‌සුත්‌වා යෙන උපාලි ගහපති තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා උපාලිං ගහපතිං එතදවොච – ‘‘නිගණ්‌ඨො, භන්‌තෙ, නාටපුත්‌තො මහතියා නිගණ්‌ඨපරිසාය සද්‌ධිං බහිද්‌වාරකොට්‌ඨකෙ ඨිතො; සො තෙ දස්‌සනකාමො’’ති. ‘‘තෙන හි, සම්‌ම දොවාරික, මජ්‌ඣිමාය ද්‌වාරසාලාය ආසනානි පඤ්‌ඤපෙහී’’ති. ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති ඛො දොවාරිකො උපාලිස්‌ස ගහපතිස්‌ස පටිස්‌සුත්‌වා මජ්‌ඣිමාය ද්‌වාරසාලාය ආසනානි පඤ්‌ඤපෙත්‌වා යෙන උපාලි ගහපති තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා උපාලිං ගහපතිං එතදවොච – ‘‘පඤ්‌ඤත්‌තානි ඛො, භන්‌තෙ, මජ්‌ඣිමාය ද්‌වාරසාලාය ආසනානි. යස්‌සදානි කාලං මඤ්‌ඤසී’’ති.

    Atha kho nigaṇṭho nāṭaputto mahatiyā nigaṇṭhaparisāya saddhiṃ yena upālissa gahapatissa nivesanaṃ tenupasaṅkami. Addasā kho dovāriko nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ etadavoca – ‘‘tiṭṭha, bhante, mā pāvisi. Ajjatagge upāli gahapati samaṇassa gotamassa sāvakattaṃ upagato. Āvaṭaṃ dvāraṃ nigaṇṭhānaṃ nigaṇṭhīnaṃ, anāvaṭaṃ dvāraṃ bhagavato bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ. Sace te, bhante, piṇḍakena attho, ettheva tiṭṭha, ettheva te āharissantī’’ti. ‘‘Tena hi, samma dovārika, yena upāli gahapati tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā upāliṃ gahapatiṃ evaṃ vadehi – ‘nigaṇṭho, bhante, nāṭaputto mahatiyā nigaṇṭhaparisāya saddhiṃ bahidvārakoṭṭhake ṭhito; so te dassanakāmo’’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho dovāriko nigaṇṭhassa nāṭaputtassa paṭissutvā yena upāli gahapati tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā upāliṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘nigaṇṭho, bhante, nāṭaputto mahatiyā nigaṇṭhaparisāya saddhiṃ bahidvārakoṭṭhake ṭhito; so te dassanakāmo’’ti. ‘‘Tena hi, samma dovārika, majjhimāya dvārasālāya āsanāni paññapehī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho dovāriko upālissa gahapatissa paṭissutvā majjhimāya dvārasālāya āsanāni paññapetvā yena upāli gahapati tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā upāliṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘paññattāni kho, bhante, majjhimāya dvārasālāya āsanāni. Yassadāni kālaṃ maññasī’’ti.

    73. අථ ඛො උපාලි ගහපති යෙන මජ්‌ඣිමා ද්‌වාරසාලා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා යං තත්‌ථ ආසනං අග්‌ගඤ්‌ච සෙට්‌ඨඤ්‌ච උත්‌තමඤ්‌ච පණීතඤ්‌ච තත්‌ථ සාමං නිසීදිත්‌වා දොවාරිකං ආමන්‌තෙසි – ‘‘තෙන හි, සම්‌ම දොවාරික, යෙන නිගණ්‌ඨො නාටපුත්‌තො තෙනුපසඞ්‌කම; උපසඞ්‌කමිත්‌වා නිගණ්‌ඨං නාටපුත්‌තං එවං වදෙහි – ‘උපාලි, භන්‌තෙ, ගහපති එවමාහ – පවිස කිර, භන්‌තෙ, සචෙ ආකඞ්‌ඛසී’’’ති. ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති ඛො දොවාරිකො උපාලිස්‌ස ගහපතිස්‌ස පටිස්‌සුත්‌වා යෙන නිගණ්‌ඨො නාටපුත්‌තො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා නිගණ්‌ඨං නාටපුත්‌තං එතදවොච – ‘‘උපාලි, භන්‌තෙ, ගහපති එවමාහ – ‘පවිස කිර, භන්‌තෙ, සචෙ ආකඞ්‌ඛසී’’’ති. අථ ඛො නිගණ්‌ඨො නාටපුත්‌තො මහතියා නිගණ්‌ඨපරිසාය සද්‌ධිං යෙන මජ්‌ඣිමා ද්‌වාරසාලා තෙනුපසඞ්‌කමි. අථ ඛො උපාලි ගහපති – යං සුදං පුබ්‌බෙ යතො පස්‌සති නිගණ්‌ඨං නාටපුත්‌තං දූරතොව ආගච්‌ඡන්‌තං දිස්‌වාන තතො පච්‌චුග්‌ගන්‌ත්‌වා යං තත්‌ථ ආසනං අග්‌ගඤ්‌ච සෙට්‌ඨඤ්‌ච උත්‌තමඤ්‌ච පණීතඤ්‌ච තං උත්‌තරාසඞ්‌ගෙන සම්‌මජ්‌ජිත්‌වා 19 පරිග්‌ගහෙත්‌වා නිසීදාපෙති සො – දානි යං තත්‌ථ ආසනං අග්‌ගඤ්‌ච සෙට්‌ඨඤ්‌ච උත්‌තමඤ්‌ච පණීතඤ්‌ච තත්‌ථ සාමං නිසීදිත්‌වා නිගණ්‌ඨං නාටපුත්‌තං එතදවොච – ‘‘සංවිජ්‌ජන්‌ති ඛො, භන්‌තෙ, ආසනානි; සචෙ ආකඞ්‌ඛසි, නිසීදා’’ති. එවං වුත්‌තෙ, නිගණ්‌ඨො නාටපුත්‌තො උපාලිං ගහපතිං එතදවොච – ‘‘උම්‌මත්‌තොසි ත්‌වං, ගහපති, දත්‌තොසි ත්‌වං, ගහපති! ‘ගච්‌ඡාමහං, භන්‌තෙ, සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස වාදං ආරොපෙස්‌සාමී’ති ගන්‌ත්‌වා මහතාසි වාදසඞ්‌ඝාටෙන පටිමුක්‌කො ආගතො. සෙය්‍යථාපි, ගහපති, පුරිසො අණ්‌ඩහාරකො ගන්‌ත්‌වා උබ්‌භතෙහි අණ්‌ඩෙහි ආගච්‌ඡෙය්‍ය, සෙය්‍යථා වා පන ගහපති පුරිසො අක්‌ඛිකහාරකො ගන්‌ත්‌වා උබ්‌භතෙහි අක්‌ඛීහි ආගච්‌ඡෙය්‍ය; එවමෙව ඛො ත්‌වං, ගහපති, ‘ගච්‌ඡාමහං, භන්‌තෙ, සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස වාදං ආරොපෙස්‌සාමී’ති ගන්‌ත්‌වා මහතාසි වාදසඞ්‌ඝාටෙන පටිමුක්‌කො ආගතො. ආවට්‌ටොසි ඛො ත්‌වං, ගහපති, සමණෙන ගොතමෙන ආවට්‌ටනියා මායායා’’ති.

    73. Atha kho upāli gahapati yena majjhimā dvārasālā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā yaṃ tattha āsanaṃ aggañca seṭṭhañca uttamañca paṇītañca tattha sāmaṃ nisīditvā dovārikaṃ āmantesi – ‘‘tena hi, samma dovārika, yena nigaṇṭho nāṭaputto tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ evaṃ vadehi – ‘upāli, bhante, gahapati evamāha – pavisa kira, bhante, sace ākaṅkhasī’’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho dovāriko upālissa gahapatissa paṭissutvā yena nigaṇṭho nāṭaputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ etadavoca – ‘‘upāli, bhante, gahapati evamāha – ‘pavisa kira, bhante, sace ākaṅkhasī’’’ti. Atha kho nigaṇṭho nāṭaputto mahatiyā nigaṇṭhaparisāya saddhiṃ yena majjhimā dvārasālā tenupasaṅkami. Atha kho upāli gahapati – yaṃ sudaṃ pubbe yato passati nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ dūratova āgacchantaṃ disvāna tato paccuggantvā yaṃ tattha āsanaṃ aggañca seṭṭhañca uttamañca paṇītañca taṃ uttarāsaṅgena sammajjitvā 20 pariggahetvā nisīdāpeti so – dāni yaṃ tattha āsanaṃ aggañca seṭṭhañca uttamañca paṇītañca tattha sāmaṃ nisīditvā nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ etadavoca – ‘‘saṃvijjanti kho, bhante, āsanāni; sace ākaṅkhasi, nisīdā’’ti. Evaṃ vutte, nigaṇṭho nāṭaputto upāliṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘ummattosi tvaṃ, gahapati, dattosi tvaṃ, gahapati! ‘Gacchāmahaṃ, bhante, samaṇassa gotamassa vādaṃ āropessāmī’ti gantvā mahatāsi vādasaṅghāṭena paṭimukko āgato. Seyyathāpi, gahapati, puriso aṇḍahārako gantvā ubbhatehi aṇḍehi āgaccheyya, seyyathā vā pana gahapati puriso akkhikahārako gantvā ubbhatehi akkhīhi āgaccheyya; evameva kho tvaṃ, gahapati, ‘gacchāmahaṃ, bhante, samaṇassa gotamassa vādaṃ āropessāmī’ti gantvā mahatāsi vādasaṅghāṭena paṭimukko āgato. Āvaṭṭosi kho tvaṃ, gahapati, samaṇena gotamena āvaṭṭaniyā māyāyā’’ti.

    74. ‘‘භද්‌දිකා, භන්‌තෙ, ආවට්‌ටනී මායා; කල්‍යාණී, භන්‌තෙ, ආවට්‌ටනී මායා; පියා මෙ, භන්‌තෙ, ඤාතිසාලොහිතා ඉමාය ආවට්‌ටනියා ආවට්‌ටෙය්‍යුං; පියානම්‌පි මෙ අස්‌ස ඤාතිසාලොහිතානං දීඝරත්‌තං හිතාය සුඛාය; සබ්‌බෙ චෙපි, භන්‌තෙ, ඛත්‌තියා ඉමාය ආවට්‌ටනියා ආවට්‌ටෙය්‍යුං; සබ්‌බෙසානම්‌පිස්‌ස ඛත්‌තියානං දීඝරත්‌තං හිතාය සුඛාය; සබ්‌බෙ චෙපි, භන්‌තෙ, බ්‍රාහ්‌මණා…පෙ.… වෙස්‌සා…පෙ.… සුද්‌දා ඉමාය ආවට්‌ටනියා ආවට්‌ටෙය්‍යුං; සබ්‌බෙසානම්‌පිස්‌ස සුද්‌දානං දීඝරත්‌තං හිතාය සුඛාය; සදෙවකො චෙපි, භන්‌තෙ, ලොකො සමාරකො සබ්‍රහ්‌මකො සස්‌සමණබ්‍රාහ්‌මණී පජා සදෙවමනුස්‌සා ඉමාය ආවට්‌ටනියා ආවට්‌ටෙය්‍යුං; සදෙවකස්‌සපිස්‌ස ලොකස්‌ස සමාරකස්‌ස සබ්‍රහ්‌මකස්‌ස සස්‌සමණබ්‍රාහ්‌මණියා පජාය සදෙවමනුස්‌සාය දීඝරත්‌තං හිතාය සුඛායාති. තෙන හි, භන්‌තෙ, උපමං තෙ කරිස්‌සාමි. උපමාය පිධෙකච්‌චෙ විඤ්‌ඤූ පුරිසා භාසිතස්‌ස අත්‌ථං ආජානන්‌ති.

    74. ‘‘Bhaddikā, bhante, āvaṭṭanī māyā; kalyāṇī, bhante, āvaṭṭanī māyā; piyā me, bhante, ñātisālohitā imāya āvaṭṭaniyā āvaṭṭeyyuṃ; piyānampi me assa ñātisālohitānaṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāya; sabbe cepi, bhante, khattiyā imāya āvaṭṭaniyā āvaṭṭeyyuṃ; sabbesānampissa khattiyānaṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāya; sabbe cepi, bhante, brāhmaṇā…pe… vessā…pe… suddā imāya āvaṭṭaniyā āvaṭṭeyyuṃ; sabbesānampissa suddānaṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāya; sadevako cepi, bhante, loko samārako sabrahmako sassamaṇabrāhmaṇī pajā sadevamanussā imāya āvaṭṭaniyā āvaṭṭeyyuṃ; sadevakassapissa lokassa samārakassa sabrahmakassa sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya dīgharattaṃ hitāya sukhāyāti. Tena hi, bhante, upamaṃ te karissāmi. Upamāya pidhekacce viññū purisā bhāsitassa atthaṃ ājānanti.

    75. ‘‘භූතපුබ්‌බං , භන්‌තෙ, අඤ්‌ඤතරස්‌ස බ්‍රාහ්‌මණස්‌ස ජිණ්‌ණස්‌ස වුඩ්‌ඪස්‌ස මහල්‌ලකස්‌ස දහරා මාණවිකා පජාපතී අහොසි ගබ්‌භිනී උපවිජඤ්‌ඤා. අථ ඛො, භන්‌තෙ, සා මාණවිකා තං බ්‍රාහ්‌මණං එතදවොච – ‘ගච්‌ඡ ත්‌වං, බ්‍රාහ්‌මණ, ආපණා මක්‌කටච්‌ඡාපකං කිණිත්‌වා ආනෙහි, යො මෙ කුමාරකස්‌ස කීළාපනකො භවිස්‌සතී’ති. එවං වුත්‌තෙ, සො බ්‍රාහ්‌මණො තං මාණවිකං එතදවොච – ‘ආගමෙහි තාව, භොති, යාව විජායති. සචෙ ත්‌වං, භොති, කුමාරකං විජායිස්‌සසි, තස්‌සා තෙ අහං ආපණා මක්‌කටච්‌ඡාපකං කිණිත්‌වා ආනෙස්‌සාමි, යො තෙ කුමාරකස්‌ස කීළාපනකො භවිස්‌සති. සචෙ පන ත්‌වං, භොති, කුමාරිකං විජායිස්‌සසි, තස්‌සා තෙ අහං ආපණා මක්‌කටච්‌ඡාපිකං කිණිත්‌වා ආනෙස්‌සාමි, යා තෙ කුමාරිකාය කීළාපනිකා භවිස්‌සතී’ති. දුතියම්‌පි ඛො, භන්‌තෙ, සා මාණවිකා…පෙ.… තතියම්‌පි ඛො, භන්‌තෙ, සා මාණවිකා තං බ්‍රාහ්‌මණං එතදවොච – ‘ගච්‌ඡ ත්‌වං, බ්‍රාහ්‌මණ, ආපණා මක්‌කටච්‌ඡාපකං කිණිත්‌වා ආනෙහි, යො මෙ කුමාරකස්‌ස කීළාපනකො භවිස්‌සතී’ති. අථ ඛො, භන්‌තෙ, සො බ්‍රාහ්‌මණො තස්‌සා මාණවිකාය සාරත්‌තො පටිබද්‌ධචිත්‌තො ආපණා මක්‌කටච්‌ඡාපකං කිණිත්‌වා ආනෙත්‌වා තං මාණවිකං එතදවොච – ‘අයං තෙ, භොති, ආපණා මක්‌කටච්‌ඡාපකො කිණිත්‌වා ආනීතො, යො තෙ කුමාරකස්‌ස කීළාපනකො භවිස්‌සතී’ති. එවං වුත්‌තෙ, භන්‌තෙ, සා මාණවිකා තං බ්‍රාහ්‌මණං එතදවොච – ‘ගච්‌ඡ ත්‌වං, බ්‍රාහ්‌මණ, ඉමං මක්‌කටච්‌ඡාපකං ආදාය යෙන රත්‌තපාණි රජතපුත්‌තො තෙනුපසඞ්‌කම; උපසඞ්‌කමිත්‌වා රත්‌තපාණිං රජකපුත්‌තං එවං වදෙහි – ඉච්‌ඡාමහං, සම්‌ම රත්‌තපාණි, ඉමං මක්‌කටච්‌ඡාපකං පීතාවලෙපනං නාම රඞ්‌ගජාතං රජිතං ආකොටිතපච්‌චාකොටිතං උභතොභාගවිමට්‌ඨ’න්‌ති.

    75. ‘‘Bhūtapubbaṃ , bhante, aññatarassa brāhmaṇassa jiṇṇassa vuḍḍhassa mahallakassa daharā māṇavikā pajāpatī ahosi gabbhinī upavijaññā. Atha kho, bhante, sā māṇavikā taṃ brāhmaṇaṃ etadavoca – ‘gaccha tvaṃ, brāhmaṇa, āpaṇā makkaṭacchāpakaṃ kiṇitvā ānehi, yo me kumārakassa kīḷāpanako bhavissatī’ti. Evaṃ vutte, so brāhmaṇo taṃ māṇavikaṃ etadavoca – ‘āgamehi tāva, bhoti, yāva vijāyati. Sace tvaṃ, bhoti, kumārakaṃ vijāyissasi, tassā te ahaṃ āpaṇā makkaṭacchāpakaṃ kiṇitvā ānessāmi, yo te kumārakassa kīḷāpanako bhavissati. Sace pana tvaṃ, bhoti, kumārikaṃ vijāyissasi, tassā te ahaṃ āpaṇā makkaṭacchāpikaṃ kiṇitvā ānessāmi, yā te kumārikāya kīḷāpanikā bhavissatī’ti. Dutiyampi kho, bhante, sā māṇavikā…pe… tatiyampi kho, bhante, sā māṇavikā taṃ brāhmaṇaṃ etadavoca – ‘gaccha tvaṃ, brāhmaṇa, āpaṇā makkaṭacchāpakaṃ kiṇitvā ānehi, yo me kumārakassa kīḷāpanako bhavissatī’ti. Atha kho, bhante, so brāhmaṇo tassā māṇavikāya sāratto paṭibaddhacitto āpaṇā makkaṭacchāpakaṃ kiṇitvā ānetvā taṃ māṇavikaṃ etadavoca – ‘ayaṃ te, bhoti, āpaṇā makkaṭacchāpako kiṇitvā ānīto, yo te kumārakassa kīḷāpanako bhavissatī’ti. Evaṃ vutte, bhante, sā māṇavikā taṃ brāhmaṇaṃ etadavoca – ‘gaccha tvaṃ, brāhmaṇa, imaṃ makkaṭacchāpakaṃ ādāya yena rattapāṇi rajataputto tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā rattapāṇiṃ rajakaputtaṃ evaṃ vadehi – icchāmahaṃ, samma rattapāṇi, imaṃ makkaṭacchāpakaṃ pītāvalepanaṃ nāma raṅgajātaṃ rajitaṃ ākoṭitapaccākoṭitaṃ ubhatobhāgavimaṭṭha’nti.

    ‘‘අථ ඛො, භන්‌තෙ, සො බ්‍රාහ්‌මණො තස්‌සා මාණවිකාය සාරත්‌තො පටිබද්‌ධචිත්‌තො තං මක්‌කටච්‌ඡාපකං ආදාය යෙන රත්‌තපාණි රජකපුත්‌තො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා රත්‌තපාණිං රජකපුත්‌තං එතදවොච – ‘ඉච්‌ඡාමහං, සම්‌ම රත්‌තපාණි, ඉමං මක්‌කටච්‌ඡාපකං පීතාවලෙපනං නාම රඞ්‌ගජාතං රජිතං ආකොටිතපච්‌චාකොටිතං උභතොභාගවිමට්‌ඨ’න්‌ති. එවං වුත්‌තෙ, භන්‌තෙ, රත්‌තපාණි රජකපුත්‌තො තං බ්‍රාහ්‌මණං එතදවොච – ‘අයං ඛො තෙ, මක්‌කටච්‌ඡාපකො රඞ්‌ගක්‌ඛමො හි ඛො, නො ආකොටනක්‌ඛමො , නො විමජ්‌ජනක්‌ඛමො’ති. එවමෙව ඛො, භන්‌තෙ, බාලානං නිගණ්‌ඨානං වාදො රඞ්‌ගක්‌ඛමො හි ඛො බාලානං නො පණ්‌ඩිතානං, නො අනුයොගක්‌ඛමො, නො විමජ්‌ජනක්‌ඛමො. අථ ඛො, භන්‌තෙ, සො බ්‍රාහ්‌මණො අපරෙන සමයෙන නවං දුස්‌සයුගං ආදාය යෙන රත්‌තපාණි රජකපුත්‌තො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා රත්‌තපාණිං රජකපුත්‌තං එතදවොච – ‘ඉච්‌ඡාමහං, සම්‌ම රත්‌තපාණි, ඉමං නවං දුස්‌සයුගං පීතාවලෙපනං නාම රඞ්‌ගජාතං රජිතං ආකොටිතපච්‌චාකොටිතං උභතොභාගවිමට්‌ඨ’න්‌ති. එවං වුත්‌තෙ, භන්‌තෙ, රත්‌තපාණි රජකපුත්‌තො තං බ්‍රාහ්‌මණං එතදවොච – ‘ඉදං ඛො තෙ, භන්‌තෙ, නවං දුස්‌සයුගං රඞ්‌ගක්‌ඛමඤ්‌චෙව ආකොටනක්‌ඛමඤ්‌ච විමජ්‌ජනක්‌ඛමඤ්‌චා’ති. එවමෙව ඛො, භන්‌තෙ, තස්‌ස භගවතො වාදො අරහතො සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධස්‌ස රඞ්‌ගක්‌ඛමො චෙව පණ්‌ඩිතානං නො බාලානං, අනුයොගක්‌ඛමො ච විමජ්‌ජනක්‌ඛමො චා’’ති.

    ‘‘Atha kho, bhante, so brāhmaṇo tassā māṇavikāya sāratto paṭibaddhacitto taṃ makkaṭacchāpakaṃ ādāya yena rattapāṇi rajakaputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā rattapāṇiṃ rajakaputtaṃ etadavoca – ‘icchāmahaṃ, samma rattapāṇi, imaṃ makkaṭacchāpakaṃ pītāvalepanaṃ nāma raṅgajātaṃ rajitaṃ ākoṭitapaccākoṭitaṃ ubhatobhāgavimaṭṭha’nti. Evaṃ vutte, bhante, rattapāṇi rajakaputto taṃ brāhmaṇaṃ etadavoca – ‘ayaṃ kho te, makkaṭacchāpako raṅgakkhamo hi kho, no ākoṭanakkhamo , no vimajjanakkhamo’ti. Evameva kho, bhante, bālānaṃ nigaṇṭhānaṃ vādo raṅgakkhamo hi kho bālānaṃ no paṇḍitānaṃ, no anuyogakkhamo, no vimajjanakkhamo. Atha kho, bhante, so brāhmaṇo aparena samayena navaṃ dussayugaṃ ādāya yena rattapāṇi rajakaputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā rattapāṇiṃ rajakaputtaṃ etadavoca – ‘icchāmahaṃ, samma rattapāṇi, imaṃ navaṃ dussayugaṃ pītāvalepanaṃ nāma raṅgajātaṃ rajitaṃ ākoṭitapaccākoṭitaṃ ubhatobhāgavimaṭṭha’nti. Evaṃ vutte, bhante, rattapāṇi rajakaputto taṃ brāhmaṇaṃ etadavoca – ‘idaṃ kho te, bhante, navaṃ dussayugaṃ raṅgakkhamañceva ākoṭanakkhamañca vimajjanakkhamañcā’ti. Evameva kho, bhante, tassa bhagavato vādo arahato sammāsambuddhassa raṅgakkhamo ceva paṇḍitānaṃ no bālānaṃ, anuyogakkhamo ca vimajjanakkhamo cā’’ti.

    ‘‘සරාජිකා ඛො, ගහපති, පරිසා එවං ජානාති – ‘උපාලි ගහපති නිගණ්‌ඨස්‌ස නාටපුත්‌තස්‌ස සාවකො’ති. කස්‌ස තං, ගහපති, සාවකං ධාරෙමා’’ති? එවං වුත්‌තෙ, උපාලි ගහපති උට්‌ඨායාසනා එකංසං උත්‌තරාසඞ්‌ගං කරිත්‌වා යෙන භගවා තෙනඤ්‌ජලිං පණාමෙත්‌වා නිගණ්‌ඨං නාටපුත්‌තං එතදවොච – ‘‘තෙන හි, භන්‌තෙ, සුණොහි යස්‌සාහං සාවකො’’ති –

    ‘‘Sarājikā kho, gahapati, parisā evaṃ jānāti – ‘upāli gahapati nigaṇṭhassa nāṭaputtassa sāvako’ti. Kassa taṃ, gahapati, sāvakaṃ dhāremā’’ti? Evaṃ vutte, upāli gahapati uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ etadavoca – ‘‘tena hi, bhante, suṇohi yassāhaṃ sāvako’’ti –

    76.

    76.

    ‘‘ධීරස්‌ස විගතමොහස්‌ස, පභින්‌නඛීලස්‌ස විජිතවිජයස්‌ස;

    ‘‘Dhīrassa vigatamohassa, pabhinnakhīlassa vijitavijayassa;

    අනීඝස්‌ස සුසමචිත්‌තස්‌ස, වුද්‌ධසීලස්‌ස සාධුපඤ්‌ඤස්‌ස;

    Anīghassa susamacittassa, vuddhasīlassa sādhupaññassa;

    වෙසමන්‌තරස්‌ස 21 විමලස්‌ස, භගවතො තස්‌ස සාවකොහමස්‌මි.

    Vesamantarassa 22 vimalassa, bhagavato tassa sāvakohamasmi.

    ‘‘අකථංකථිස්‌ස තුසිතස්‌ස, වන්‌තලොකාමිසස්‌ස මුදිතස්‌ස;

    ‘‘Akathaṃkathissa tusitassa, vantalokāmisassa muditassa;

    කතසමණස්‌ස මනුජස්‌ස, අන්‌තිමසාරීරස්‌ස නරස්‌ස;

    Katasamaṇassa manujassa, antimasārīrassa narassa;

    අනොපමස්‌ස විරජස්‌ස, භගවතො තස්‌ස සාවකොහමස්‌මි.

    Anopamassa virajassa, bhagavato tassa sāvakohamasmi.

    ‘‘අසංසයස්‌ස කුසලස්‌ස, වෙනයිකස්‌ස සාරථිවරස්‌ස;

    ‘‘Asaṃsayassa kusalassa, venayikassa sārathivarassa;

    අනුත්‌තරස්‌ස රුචිරධම්‌මස්‌ස, නික්‌කඞ්‌ඛස්‌ස පභාසකස්‌ස 23;

    Anuttarassa ruciradhammassa, nikkaṅkhassa pabhāsakassa 24;

    මානච්‌ඡිදස්‌ස වීරස්‌ස, භගවතො තස්‌ස සාවකොහමස්‌මි.

    Mānacchidassa vīrassa, bhagavato tassa sāvakohamasmi.

    ‘‘නිසභස්‌ස අප්‌පමෙය්‍යස්‌ස, ගම්‌භීරස්‌ස මොනපත්‌තස්‌ස;

    ‘‘Nisabhassa appameyyassa, gambhīrassa monapattassa;

    ඛෙමඞ්‌කරස්‌ස වෙදස්‌ස, ධම්‌මට්‌ඨස්‌ස සංවුතත්‌තස්‌ස;

    Khemaṅkarassa vedassa, dhammaṭṭhassa saṃvutattassa;

    සඞ්‌ගාතිගස්‌ස මුත්‌තස්‌ස, භගවතො තස්‌ස සාවකොහමස්‌මි.

    Saṅgātigassa muttassa, bhagavato tassa sāvakohamasmi.

    ‘‘නාගස්‌ස පන්‌තසෙනස්‌ස, ඛීණසංයොජනස්‌ස මුත්‌තස්‌ස;

    ‘‘Nāgassa pantasenassa, khīṇasaṃyojanassa muttassa;

    පටිමන්‌තකස්‌ස 25 ධොනස්‌ස, පන්‌නධජස්‌ස වීතරාගස්‌ස;

    Paṭimantakassa 26 dhonassa, pannadhajassa vītarāgassa;

    දන්‌තස්‌ස නිප්‌පපඤ්‌චස්‌ස, භගවතො තස්‌ස සාවකොහමස්‌මි.

    Dantassa nippapañcassa, bhagavato tassa sāvakohamasmi.

    ‘‘ඉසිසත්‌තමස්‌ස අකුහස්‌ස, තෙවිජ්‌ජස්‌ස බ්‍රහ්‌මපත්‌තස්‌ස;

    ‘‘Isisattamassa akuhassa, tevijjassa brahmapattassa;

    න්‌හාතකස්‌ස 27 පදකස්‌ස, පස්‌සද්‌ධස්‌ස විදිතවෙදස්‌ස;

    Nhātakassa 28 padakassa, passaddhassa viditavedassa;

    පුරින්‌දදස්‌ස සක්‌කස්‌ස, භගවතො තස්‌ස සාවකොහමස්‌මි.

    Purindadassa sakkassa, bhagavato tassa sāvakohamasmi.

    ‘‘අරියස්‌ස භාවිතත්‌තස්‌ස, පත්‌තිපත්‌තස්‌ස වෙය්‍යාකරණස්‌ස;

    ‘‘Ariyassa bhāvitattassa, pattipattassa veyyākaraṇassa;

    සතිමතො විපස්‌සිස්‌ස, අනභිනතස්‌ස නො අපනතස්‌ස;

    Satimato vipassissa, anabhinatassa no apanatassa;

    අනෙජස්‌ස වසිප්‌පත්‌තස්‌ස, භගවතො තස්‌ස සාවකොහමස්‌මි .

    Anejassa vasippattassa, bhagavato tassa sāvakohamasmi .

    ‘‘සමුග්‌ගතස්‌ස 29 ඣායිස්‌ස, අනනුගතන්‌තරස්‌ස සුද්‌ධස්‌ස;

    ‘‘Samuggatassa 30 jhāyissa, ananugatantarassa suddhassa;

    අසිතස්‌ස හිතස්‌ස 31, පවිවිත්‌තස්‌ස අග්‌ගප්‌පත්‌තස්‌ස;

    Asitassa hitassa 32, pavivittassa aggappattassa;

    තිණ්‌ණස්‌ස තාරයන්‌තස්‌ස, භගවතො තස්‌ස සාවකොහමස්‌මි.

    Tiṇṇassa tārayantassa, bhagavato tassa sāvakohamasmi.

    ‘‘සන්‌තස්‌ස භූරිපඤ්‌ඤස්‌ස, මහාපඤ්‌ඤස්‌ස වීතලොභස්‌ස;

    ‘‘Santassa bhūripaññassa, mahāpaññassa vītalobhassa;

    තථාගතස්‌ස සුගතස්‌ස, අප්‌පටිපුග්‌ගලස්‌ස අසමස්‌ස;

    Tathāgatassa sugatassa, appaṭipuggalassa asamassa;

    විසාරදස්‌ස නිපුණස්‌ස, භගවතො තස්‌ස සාවකොහමස්‌මි.

    Visāradassa nipuṇassa, bhagavato tassa sāvakohamasmi.

    ‘‘තණ්‌හච්‌ඡිදස්‌ස බුද්‌ධස්‌ස, වීතධූමස්‌ස අනුපලිත්‌තස්‌ස;

    ‘‘Taṇhacchidassa buddhassa, vītadhūmassa anupalittassa;

    ආහුනෙය්‍යස්‌ස යක්‌ඛස්‌ස, උත්‌තමපුග්‌ගලස්‌ස අතුලස්‌ස;

    Āhuneyyassa yakkhassa, uttamapuggalassa atulassa;

    මහතො යසග්‌ගපත්‌තස්‌ස, භගවතො තස්‌ස සාවකොහමස්‌මී’’ති.

    Mahato yasaggapattassa, bhagavato tassa sāvakohamasmī’’ti.

    77. ‘‘කදා සඤ්‌ඤූළ්‌හා පන තෙ, ගහපති, ඉමෙ සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස වණ්‌ණා’’ති? ‘‘සෙය්‍යථාපි, භන්‌තෙ, නානාපුප්‌ඵානං මහාපුප්‌ඵරාසි , තමෙනං දක්‌ඛො මාලාකාරො වා මාලාකාරන්‌තෙවාසී වා විචිත්‌තං මාලං ගන්‌ථෙය්‍ය; එවමෙව ඛො, භන්‌තෙ, සො භගවා අනෙකවණ්‌ණො අනෙකසතවණ්‌ණො. කො හි, භන්‌තෙ, වණ්‌ණාරහස්‌ස වණ්‌ණං න කරිස්‌සතී’’ති? අථ ඛො නිගණ්‌ඨස්‌ස නාටපුත්‌තස්‌ස භගවතො සක්‌කාරං අසහමානස්‌ස තත්‌ථෙව උණ්‌හං ලොහිතං මුඛතො උග්‌ගච්‌ඡීති 33.

    77. ‘‘Kadā saññūḷhā pana te, gahapati, ime samaṇassa gotamassa vaṇṇā’’ti? ‘‘Seyyathāpi, bhante, nānāpupphānaṃ mahāpuppharāsi , tamenaṃ dakkho mālākāro vā mālākārantevāsī vā vicittaṃ mālaṃ gantheyya; evameva kho, bhante, so bhagavā anekavaṇṇo anekasatavaṇṇo. Ko hi, bhante, vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ na karissatī’’ti? Atha kho nigaṇṭhassa nāṭaputtassa bhagavato sakkāraṃ asahamānassa tattheva uṇhaṃ lohitaṃ mukhato uggacchīti 34.

    උපාලිසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං ඡට්‌ඨං.

    Upālisuttaṃ niṭṭhitaṃ chaṭṭhaṃ.







    Footnotes:
    1. නාථපුත්‌තො (සී.), නාතපුත්‌තො (පී.)
    2. දීඝතපස්‌සි (ස්‍යා. කං. ක.)
    3. nāthaputto (sī.), nātaputto (pī.)
    4. dīghatapassi (syā. kaṃ. ka.)
    5. තපස්‌සී (සී. පී.)
    6. ථාලං (ක.)
    7. නිච්‌ඡාදෙය්‍ය (සී. පී. ක.), නිච්‌චොටෙය්‍ය (ක.), නිප්‌පොඨෙය්‍ය (ස්‍යා. කං.)
    8. tapassī (sī. pī.)
    9. thālaṃ (ka.)
    10. nicchādeyya (sī. pī. ka.), niccoṭeyya (ka.), nippoṭheyya (syā. kaṃ.)
    11. ගහපති ගහපති මනසි කරොහි (සී. ස්‍යා. කං.), ගහපති මනසි කරොහි (ක.), ගහපති ගහපති (පී.)
    12. gahapati gahapati manasi karohi (sī. syā. kaṃ.), gahapati manasi karohi (ka.), gahapati gahapati (pī.)
    13. දණ්‌ඩකාරඤ්‌ඤං (සී. පී.)
    14. මෙජ්‌ඣාරඤ්‌ඤං (සී. ස්‍යා. කං. පී.)
    15. daṇḍakāraññaṃ (sī. pī.)
    16. mejjhāraññaṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)
    17. ආනුපුබ්‌බීකථං (සී.), ආනුපුබ්‌බිකථං (පී.), අනුපුබ්‌බිකථං (ස්‍යා. කං. ක.)
    18. ānupubbīkathaṃ (sī.), ānupubbikathaṃ (pī.), anupubbikathaṃ (syā. kaṃ. ka.)
    19. පමජ්‌ජිත්‌වා (සී. පී.)
    20. pamajjitvā (sī. pī.)
    21. වෙස්‌සන්‌තරස්‌ස (සී. පී.)
    22. vessantarassa (sī. pī.)
    23. පභාසකරස්‌ස (සී. ස්‍යා. පී.)
    24. pabhāsakarassa (sī. syā. pī.)
    25. පටිමන්‌තස්‌ස (ක.)
    26. paṭimantassa (ka.)
    27. නහාතකස්‌ස (සී. ස්‍යා. පී.)
    28. nahātakassa (sī. syā. pī.)
    29. සම්‌මග්‌ගතස්‌ස (සී. ස්‍යා. පී.)
    30. sammaggatassa (sī. syā. pī.)
    31. අප්‌පහීනස්‌ස (සී. පී.), අප්‌පභීතස්‌ස (ස්‍යා.)
    32. appahīnassa (sī. pī.), appabhītassa (syā.)
    33. උග්‌ගඤ්‌ඡි (සී. ස්‍යා. පී.)
    34. uggañchi (sī. syā. pī.)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 6. උපාලිසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Upālisuttavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 6. උපාලිසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Upālisuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact