Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ (అట్ఠకథా) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
౪. ఉపాలివగ్గో
4. Upālivaggo
౧. ఉపాలిసుత్తవణ్ణనా
1. Upālisuttavaṇṇanā
౩౧. చతుత్థస్స పఠమే సఙ్ఘసుట్ఠుతాయాతిఆదీసు సఙ్ఘసుట్ఠుతా నామ సఙ్ఘస్స సుట్ఠుభావో, ‘‘సుట్ఠు దేవా’’తి ఆగతట్ఠానే వియ ‘‘సుట్ఠు, భన్తే’’తి వచనసమ్పటిచ్ఛనభావో. యో చ తథాగతస్స వచనం సమ్పటిచ్ఛతి, తస్స తం దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయ సంవత్తతి. తస్మా సఙ్ఘస్స ‘‘సుట్ఠు, భన్తే’’తి వచనసమ్పటిచ్ఛనత్థం పఞ్ఞత్తం, అసమ్పటిచ్ఛనే ఆదీనవం, సమ్పటిచ్ఛనే ఆనిసంసం దస్సేత్వా, న బలక్కారేన అభిభవిత్వాతి ఏతమత్థం ఆవికరోన్తో ఆహ – సఙ్ఘసుట్ఠుతాయాతి. సఙ్ఘఫాసుతాయాతి సఙ్ఘస్స ఫాసుభావాయ, సహజీవితాయ సుఖవిహారత్థాయాతి అత్థో.
31. Catutthassa paṭhame saṅghasuṭṭhutāyātiādīsu saṅghasuṭṭhutā nāma saṅghassa suṭṭhubhāvo, ‘‘suṭṭhu devā’’ti āgataṭṭhāne viya ‘‘suṭṭhu, bhante’’ti vacanasampaṭicchanabhāvo. Yo ca tathāgatassa vacanaṃ sampaṭicchati, tassa taṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāya saṃvattati. Tasmā saṅghassa ‘‘suṭṭhu, bhante’’ti vacanasampaṭicchanatthaṃ paññattaṃ, asampaṭicchane ādīnavaṃ, sampaṭicchane ānisaṃsaṃ dassetvā, na balakkārena abhibhavitvāti etamatthaṃ āvikaronto āha – saṅghasuṭṭhutāyāti. Saṅghaphāsutāyāti saṅghassa phāsubhāvāya, sahajīvitāya sukhavihāratthāyāti attho.
దుమ్మఙ్కూనం పుగ్గలానం నిగ్గహాయాతి దుమ్మఙ్కూనామ దుస్సీలపుగ్గలా, యే మఙ్కుతం ఆపాదియమానాపి దుక్ఖేన ఆపజ్జన్తి, వీతిక్కమం కరోన్తా వా కత్వా వా న లజ్జన్తి, తేసం నిగ్గహత్థాయ. తే హి సిక్ఖాపదే అసతి ‘‘కిం తుమ్హేహి దిట్ఠం, కిం సుతం, కిం అమ్హేహి కతం, కతమస్మిం వత్థుస్మిం కతమం ఆపత్తిం రోపేత్వా అమ్హే నిగ్గణ్హథా’’తి సఙ్ఘం విహేఠేయ్యుం. సిక్ఖాపదే పన సతి తే సఙ్ఘో సిక్ఖాపదం దస్సేత్వా సహ ధమ్మేన నిగ్గహేస్సతి. తేన వుత్తం – ‘‘దుమ్మఙ్కూనం పుగ్గలానం నిగ్గహాయా’’తి.
Dummaṅkūnaṃpuggalānaṃ niggahāyāti dummaṅkūnāma dussīlapuggalā, ye maṅkutaṃ āpādiyamānāpi dukkhena āpajjanti, vītikkamaṃ karontā vā katvā vā na lajjanti, tesaṃ niggahatthāya. Te hi sikkhāpade asati ‘‘kiṃ tumhehi diṭṭhaṃ, kiṃ sutaṃ, kiṃ amhehi kataṃ, katamasmiṃ vatthusmiṃ katamaṃ āpattiṃ ropetvā amhe niggaṇhathā’’ti saṅghaṃ viheṭheyyuṃ. Sikkhāpade pana sati te saṅgho sikkhāpadaṃ dassetvā saha dhammena niggahessati. Tena vuttaṃ – ‘‘dummaṅkūnaṃ puggalānaṃ niggahāyā’’ti.
పేసలానన్తి పియసీలానం భిక్ఖూనం ఫాసువిహారత్థాయ. పియసీలా హి భిక్ఖూ కత్తబ్బాకత్తబ్బం సావజ్జానవజ్జం వేలం మరియాదఞ్చ అజానన్తా సిక్ఖాత్తయపారిపూరియా ఘటమానా కిలమన్తి, తే పన సావజ్జానవజ్జం వేలం మరియాదఞ్చ ఞత్వా సిక్ఖాపారిపూరియా ఘటమానా న కిలమన్తి. తేన తేసం సిక్ఖాపదపఞ్ఞాపనం ఫాసువిహారాయ సంవత్తతియేవ. యో వా దుమ్మఙ్కూనం పుగ్గలానం నిగ్గహో, స్వేవ తేసం ఫాసువిహారో. దుస్సీలపుగ్గలే నిస్సాయ హి ఉపోసథప్పవారణా న తిట్ఠన్తి, సఙ్ఘకమ్మాని నప్పవత్తన్తి, సామగ్గీ న హోతి, భిక్ఖూ అనేకగ్గా ఉద్దేసాదీసు అనుయుఞ్జితుం న సక్కోన్తి. దుస్సీలేసు పన నిగ్గహితేసు సబ్బోపి అయం ఉపద్దవో న హోతి, తతో పేసలా భిక్ఖూ ఫాసు విహరన్తి. ఏవం ‘‘పేసలానం భిక్ఖూనం ఫాసువిహారాయా’’తి ఏత్థ ద్విధా అత్థో వేదితబ్బో.
Pesalānanti piyasīlānaṃ bhikkhūnaṃ phāsuvihāratthāya. Piyasīlā hi bhikkhū kattabbākattabbaṃ sāvajjānavajjaṃ velaṃ mariyādañca ajānantā sikkhāttayapāripūriyā ghaṭamānā kilamanti, te pana sāvajjānavajjaṃ velaṃ mariyādañca ñatvā sikkhāpāripūriyā ghaṭamānā na kilamanti. Tena tesaṃ sikkhāpadapaññāpanaṃ phāsuvihārāya saṃvattatiyeva. Yo vā dummaṅkūnaṃ puggalānaṃ niggaho, sveva tesaṃ phāsuvihāro. Dussīlapuggale nissāya hi uposathappavāraṇā na tiṭṭhanti, saṅghakammāni nappavattanti, sāmaggī na hoti, bhikkhū anekaggā uddesādīsu anuyuñjituṃ na sakkonti. Dussīlesu pana niggahitesu sabbopi ayaṃ upaddavo na hoti, tato pesalā bhikkhū phāsu viharanti. Evaṃ ‘‘pesalānaṃ bhikkhūnaṃ phāsuvihārāyā’’ti ettha dvidhā attho veditabbo.
దిట్ఠధమ్మికానం ఆసవానం సంవరాయాతి దిట్ఠధమ్మికా ఆసవా నామ అసంవరే ఠితేన తస్మింయేవ అత్తభావే పత్తబ్బా పాణిప్పహారదణ్డప్పహారసత్థప్పహారహత్థచ్ఛేదపాదచ్ఛేదఅకిత్తిఅయసవిప్పటిసారాదయో దుక్ఖవిసేసో, తేసం సంవరాయ పిదహనాయ ఆగమనమగ్గథకనాయాతి అత్థో. సమ్పరాయికానన్తి సమ్పరాయికా ఆసవా నామ అసంవరే ఠితేన కతపాపకమ్మమూలకా సమ్పరాయే నరకాదీసు పత్తబ్బా దుక్ఖవిసేసా, తేసం పటిఘాతత్థాయ వూపసమత్థాయ.
Diṭṭhadhammikānaṃ āsavānaṃ saṃvarāyāti diṭṭhadhammikā āsavā nāma asaṃvare ṭhitena tasmiṃyeva attabhāve pattabbā pāṇippahāradaṇḍappahārasatthappahārahatthacchedapādacchedaakittiayasavippaṭisārādayo dukkhaviseso, tesaṃ saṃvarāya pidahanāya āgamanamaggathakanāyāti attho. Samparāyikānanti samparāyikā āsavā nāma asaṃvare ṭhitena katapāpakammamūlakā samparāye narakādīsu pattabbā dukkhavisesā, tesaṃ paṭighātatthāya vūpasamatthāya.
అప్పసన్నానన్తి సిక్ఖాపదపఞ్ఞత్తియా హి సతి సిక్ఖాపదపఞ్ఞత్తిం ఞత్వా వా, యథాపఞ్ఞత్తం పటిపజ్జమానే భిక్ఖూ దిస్వా వా, యేపి అప్పసన్నా పణ్డితమనుస్సా, తే ‘‘యాని వత లోకే మహాజనస్స రజ్జనదుస్సనముయ్హనట్ఠానాని, తేహి ఇమే సమణా ఆరకా విరతా విహరన్తి, దుక్కరం వత కరోన్తీ’’తి పసాదం ఆపజ్జన్తి వినయపిటకపోత్థకం దిస్వా మిచ్ఛాదిట్ఠికతవేదిబ్రాహ్మణా వియ. తేన వుత్తం – ‘‘అప్పసన్నానం పసాదాయా’’తి.
Appasannānanti sikkhāpadapaññattiyā hi sati sikkhāpadapaññattiṃ ñatvā vā, yathāpaññattaṃ paṭipajjamāne bhikkhū disvā vā, yepi appasannā paṇḍitamanussā, te ‘‘yāni vata loke mahājanassa rajjanadussanamuyhanaṭṭhānāni, tehi ime samaṇā ārakā viratā viharanti, dukkaraṃ vata karontī’’ti pasādaṃ āpajjanti vinayapiṭakapotthakaṃ disvā micchādiṭṭhikatavedibrāhmaṇā viya. Tena vuttaṃ – ‘‘appasannānaṃ pasādāyā’’ti.
పసన్నానన్తి యేపి సాసనే పసన్నా కులపుత్తా, తేపి సిక్ఖాపదపఞ్ఞత్తిం వా ఞత్వా, యథాపఞ్ఞత్తం పటిపజ్జమానే భిక్ఖూ వా దిస్వా ‘‘అహో అయ్యా దుక్కరం కరోన్తి, యే యావజీవం ఏకభత్తా వినయసంవరం పాలేన్తీ’’తి భియ్యో భియ్యో పసీదన్తి. తేన వుత్తం – ‘‘పసన్నానం భియ్యోభావాయా’’తి.
Pasannānanti yepi sāsane pasannā kulaputtā, tepi sikkhāpadapaññattiṃ vā ñatvā, yathāpaññattaṃ paṭipajjamāne bhikkhū vā disvā ‘‘aho ayyā dukkaraṃ karonti, ye yāvajīvaṃ ekabhattā vinayasaṃvaraṃ pālentī’’ti bhiyyo bhiyyo pasīdanti. Tena vuttaṃ – ‘‘pasannānaṃ bhiyyobhāvāyā’’ti.
సద్ధమ్మట్ఠితియాతి తివిధో సద్ధమ్మో పరియత్తిసద్ధమ్మో పటిపత్తిసద్ధమ్మో అధిగమసద్ధమ్మోతి. తత్థ సకలమ్పి బుద్ధవచనం పరియత్తిసద్ధమ్మో నామ. తేరస ధుతగుణా చారిత్తవారిత్తసీలసమాధివిపస్సనాతి అయం పటిపత్తిసద్ధమ్మో నామ. నవలోకుత్తరధమ్మో అధిగమసద్ధమ్మో నామ. సో సబ్బోపి యస్మా సిక్ఖాపదపఞ్ఞత్తియా సతి భిక్ఖూ సిక్ఖాపదఞ్చ తస్స విభఙ్గఞ్చ తదత్థజోతనత్థం అఞ్ఞఞ్చ బుద్ధవచనం పరియాపుణన్తి, యథాపఞ్ఞత్తఞ్చ పటిపజ్జమానా పటిపత్తిం పూరేత్వా పటిపత్తియా అధిగన్తబ్బం లోకుత్తరధమ్మం అధిగచ్ఛన్తి, తస్మా సిక్ఖాపదపఞ్ఞత్తియా సద్ధమ్మో చిరట్ఠితికో హోతి. తేన వుత్తం – ‘‘సద్ధమ్మట్ఠితియా’’తి.
Saddhammaṭṭhitiyāti tividho saddhammo pariyattisaddhammo paṭipattisaddhammo adhigamasaddhammoti. Tattha sakalampi buddhavacanaṃ pariyattisaddhammo nāma. Terasa dhutaguṇā cārittavārittasīlasamādhivipassanāti ayaṃ paṭipattisaddhammo nāma. Navalokuttaradhammo adhigamasaddhammo nāma. So sabbopi yasmā sikkhāpadapaññattiyā sati bhikkhū sikkhāpadañca tassa vibhaṅgañca tadatthajotanatthaṃ aññañca buddhavacanaṃ pariyāpuṇanti, yathāpaññattañca paṭipajjamānā paṭipattiṃ pūretvā paṭipattiyā adhigantabbaṃ lokuttaradhammaṃ adhigacchanti, tasmā sikkhāpadapaññattiyā saddhammo ciraṭṭhitiko hoti. Tena vuttaṃ – ‘‘saddhammaṭṭhitiyā’’ti.
వినయానుగ్గహాయాతి సిక్ఖాపదపఞ్ఞత్తియా సతి సంవరవినయో, పహానవినయో, సమథవినయో, పఞ్ఞత్తివినయోతి చతుబ్బిధో వినయో అనుగ్గహితో హోతి సూపత్థమ్భితో. తేన వుత్తం – ‘‘వినయానుగ్గహాయా’’తి.
Vinayānuggahāyāti sikkhāpadapaññattiyā sati saṃvaravinayo, pahānavinayo, samathavinayo, paññattivinayoti catubbidho vinayo anuggahito hoti sūpatthambhito. Tena vuttaṃ – ‘‘vinayānuggahāyā’’ti.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ • Aṅguttaranikāya / ౧. ఉపాలిసుత్తం • 1. Upālisuttaṃ
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ౧. ఉపాలిసుత్తవణ్ణనా • 1. Upālisuttavaṇṇanā