| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
៩. ឧបាលិសុត្តវណ្ណនា
9. Upālisuttavaṇṇanā
៩៩. នវមេ ទុរភិសម្ភវានីតិ សម្ភវិតុំ ទុក្ខានិ ទុស្សហានិ, ន សក្កា អប្បេសក្ខេហិ អជ្ឈោគាហិតុន្តិ វុត្តំ ហោតិ។ អរញ្ញវនបត្ថានីតិ អរញ្ញានិ ច វនបត្ថានិ ច។ អារញ្ញកង្គនិប្ផាទនេន អរញ្ញានិ, គាមន្តំ អតិក្កមិត្វា មនុស្សានំ អនុបចារដ្ឋានភាវេន វនបត្ថានិ។ បន្តានីតិ បរិយន្តានិ អតិទូរានិ។ ទុក្ករំ បវិវេកន្តិ កាយវិវេកោ ទុក្ករោ។ ទុរភិរមន្តិ អភិរមិតុំ ន សុករំ។ ឯកត្តេតិ ឯកីភាវេ។ កិំ ទស្សេតិ? កាយវិវេកេ កតេបិ តត្ថ ចិត្តំ អភិរមាបេតុំ ទុក្ករំ។ ទ្វយំទ្វយារាមោ ហិ អយំ លោកោតិ។ ហរន្តិ មញ្ញេតិ ហរន្តិ វិយ ឃសន្តិ វិយ។ មនោតិ ចិត្តំ។ សមាធិំ អលភមានស្សាតិ ឧបចារសមាធិំ វា អប្បនាសមាធិំ វា អលភន្តស្ស ។ កិំ ទស្សេតិ? ឦទិសស្ស ភិក្ខុនោ តិណបណ្ណមិគាទិសទ្ទេហិ វិវិធេហិ ច ភីសនកេហិ វនានិ ចិត្តំ វិក្ខិបន្តិ មញ្ញេតិ។ សំសីទិស្សតីតិ កាមវិតក្កេន សំសីទិស្សតិ។ ឧប្លវិស្សតីតិ ព្យាបាទវិហិំសាវិតក្កេហិ ឧទ្ធំ ប្លវិស្សតិ។
99. Navame durabhisambhavānīti sambhavituṃ dukkhāni dussahāni, na sakkā appesakkhehi ajjhogāhitunti vuttaṃ hoti. Araññavanapatthānīti araññāni ca vanapatthāni ca. Āraññakaṅganipphādanena araññāni, gāmantaṃ atikkamitvā manussānaṃ anupacāraṭṭhānabhāvena vanapatthāni. Pantānīti pariyantāni atidūrāni. Dukkaraṃ pavivekanti kāyaviveko dukkaro. Durabhiramanti abhiramituṃ na sukaraṃ. Ekatteti ekībhāve. Kiṃ dasseti? Kāyaviveke katepi tattha cittaṃ abhiramāpetuṃ dukkaraṃ. Dvayaṃdvayārāmo hi ayaṃ lokoti. Haranti maññeti haranti viya ghasanti viya. Manoti cittaṃ. Samādhiṃ alabhamānassāti upacārasamādhiṃ vā appanāsamādhiṃ vā alabhantassa . Kiṃ dasseti? Īdisassa bhikkhuno tiṇapaṇṇamigādisaddehi vividhehi ca bhīsanakehi vanāni cittaṃ vikkhipanti maññeti. Saṃsīdissatīti kāmavitakkena saṃsīdissati. Uplavissatīti byāpādavihiṃsāvitakkehi uddhaṃ plavissati.
កណ្ណសំធោវិកន្តិ កណ្ណេ ធោវន្តេន កីឡិតព្ពំ។ បិដ្ឋិសំធោវិកន្តិ បិដ្ឋិំ ធោវន្តេន កីឡិតព្ពំ។ តត្ថ ឧទកំ សោណ្ឌាយ គហេត្វា ទ្វីសុ កណ្ណេសុ អាសិញ្ចនំ កណ្ណសំធោវិកា នាម, បិដ្ឋិយំ អាសិញ្ចនំ បិដ្ឋិសំធោវិកា នាម។ គាធំ វិន្ទតីតិ បតិដ្ឋំ លភតិ។ កោ ចាហំ កោ ច ហត្ថិនាគោតិ អហំ កោ, ហត្ថិនាគោ កោ, អហម្បិ តិរច្ឆានគតោ, អយម្បិ, មយ្ហម្បិ ចត្តារោ បាទា, ឥមស្សបិ, ននុ ឧភោបិ មយំ សមសមាតិ។
Kaṇṇasaṃdhovikanti kaṇṇe dhovantena kīḷitabbaṃ. Piṭṭhisaṃdhovikanti piṭṭhiṃ dhovantena kīḷitabbaṃ. Tattha udakaṃ soṇḍāya gahetvā dvīsu kaṇṇesu āsiñcanaṃ kaṇṇasaṃdhovikā nāma, piṭṭhiyaṃ āsiñcanaṃ piṭṭhisaṃdhovikā nāma. Gādhaṃ vindatīti patiṭṭhaṃ labhati. Ko cāhaṃ ko ca hatthināgoti ahaṃ ko, hatthināgo ko, ahampi tiracchānagato, ayampi, mayhampi cattāro pādā, imassapi, nanu ubhopi mayaṃ samasamāti.
វង្កកន្តិ កុមារកានំ កីឡនកំ ខុទ្ទកនង្គលំ។ ឃដិកន្តិ ទីឃទណ្ឌកេន រស្សទណ្ឌកំ បហរណកីឡំ។ មោក្ខចិកន្តិ សំបរិវត្តកកីឡំ, អាកាសេ ទណ្ឌកំ គហេត្វា ភូមិយំ វា សីសំ ឋបេត្វា ហេដ្ឋុបរិយភាវេន បរិវត្តនកីឡន្តិ វុត្តំ ហោតិ។ ចិង្គុលកន្តិ តាលបណ្ណាទីហិ កតំ វាតប្បហារេន បរិព្ភមនចក្កំ។ បត្តាឡ្ហកំ វុច្ចតិ បណ្ណនាឡិ, តាយ វាលុកាទីនិ មិនន្តា កីឡន្តិ។ រថកន្តិ ខុទ្ទករថំ។ ធនុកន្តិ ខុទ្ទកធនុមេវ។
Vaṅkakanti kumārakānaṃ kīḷanakaṃ khuddakanaṅgalaṃ. Ghaṭikanti dīghadaṇḍakena rassadaṇḍakaṃ paharaṇakīḷaṃ. Mokkhacikanti saṃparivattakakīḷaṃ, ākāse daṇḍakaṃ gahetvā bhūmiyaṃ vā sīsaṃ ṭhapetvā heṭṭhupariyabhāvena parivattanakīḷanti vuttaṃ hoti. Ciṅgulakanti tālapaṇṇādīhi kataṃ vātappahārena paribbhamanacakkaṃ. Pattāḷhakaṃ vuccati paṇṇanāḷi, tāya vālukādīni minantā kīḷanti. Rathakanti khuddakarathaṃ. Dhanukanti khuddakadhanumeva.
ឥធ ខោ បន វោតិ ឯត្ថ វោតិ និបាតមត្តំ, ឥធ ខោ បនាតិ អត្ថោ។ ឥង្ឃ ត្វំ, ឧបាលិ, សង្ឃេ វិហរាហីតិ ឯត្ថ ឥង្ឃាតិ ចោទនត្ថេ និបាតោ។ តេន ថេរំ សង្ឃមជ្ឈេ វិហារត្ថាយ ចោទេតិ, នាស្ស អរញ្ញវាសំ អនុជានាតិ។ កស្មា? អរញ្ញសេនាសនេ វសតោ កិរស្ស វាសធុរមេវ បូរិស្សតិ, ន គន្ថធុរំ។ សង្ឃមជ្ឈេ វសន្តោ បន ទ្វេ ធុរានិ បូរេត្វា អរហត្តំ បាបុណិស្សតិ, វិនយបិដកេ ច បាមោក្ខោ ភវិស្សតិ។ អថស្សាហំ បរិសមជ្ឈេ បុព្ពបត្ថនំ បុព្ពាភិនីហារញ្ច កថេត្វា ឥមំ ភិក្ខុំ វិនយធរានំ អគ្គដ្ឋានេ ឋបេស្សាមីតិ ឥមមត្ថំ បស្សមានោ សត្ថា ថេរស្ស អរញ្ញវាសំ នានុជានីតិ។ ទសមំ ឧត្តានត្ថមេវាតិ។
Idha kho pana voti ettha voti nipātamattaṃ, idha kho panāti attho. Iṅgha tvaṃ, upāli, saṅghe viharāhīti ettha iṅghāti codanatthe nipāto. Tena theraṃ saṅghamajjhe vihāratthāya codeti, nāssa araññavāsaṃ anujānāti. Kasmā? Araññasenāsane vasato kirassa vāsadhurameva pūrissati, na ganthadhuraṃ. Saṅghamajjhe vasanto pana dve dhurāni pūretvā arahattaṃ pāpuṇissati, vinayapiṭake ca pāmokkho bhavissati. Athassāhaṃ parisamajjhe pubbapatthanaṃ pubbābhinīhārañca kathetvā imaṃ bhikkhuṃ vinayadharānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapessāmīti imamatthaṃ passamāno satthā therassa araññavāsaṃ nānujānīti. Dasamaṃ uttānatthamevāti.
ឧបាលិវគ្គោ បញ្ចមោ។
Upālivaggo pañcamo.
ទុតិយបណ្ណាសកំ និដ្ឋិតំ។
Dutiyapaṇṇāsakaṃ niṭṭhitaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៩. ឧបាលិសុត្តំ • 9. Upālisuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ៩-១០. ឧបាលិសុត្តាទិវណ្ណនា • 9-10. Upālisuttādivaṇṇanā
