| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
೯. ಉಪಾಲಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
9. Upālisuttavaṇṇanā
೯೯. ನವಮೇ ದುರಭಿಸಮ್ಭವಾನೀತಿ ಸಮ್ಭವಿತುಂ ದುಕ್ಖಾನಿ ದುಸ್ಸಹಾನಿ, ನ ಸಕ್ಕಾ ಅಪ್ಪೇಸಕ್ಖೇಹಿ ಅಜ್ಝೋಗಾಹಿತುನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಅರಞ್ಞವನಪತ್ಥಾನೀತಿ ಅರಞ್ಞಾನಿ ಚ ವನಪತ್ಥಾನಿ ಚ। ಆರಞ್ಞಕಙ್ಗನಿಪ್ಫಾದನೇನ ಅರಞ್ಞಾನಿ, ಗಾಮನ್ತಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಅನುಪಚಾರಟ್ಠಾನಭಾವೇನ ವನಪತ್ಥಾನಿ। ಪನ್ತಾನೀತಿ ಪರಿಯನ್ತಾನಿ ಅತಿದೂರಾನಿ। ದುಕ್ಕರಂ ಪವಿವೇಕನ್ತಿ ಕಾಯವಿವೇಕೋ ದುಕ್ಕರೋ। ದುರಭಿರಮನ್ತಿ ಅಭಿರಮಿತುಂ ನ ಸುಕರಂ। ಏಕತ್ತೇತಿ ಏಕೀಭಾವೇ। ಕಿಂ ದಸ್ಸೇತಿ? ಕಾಯವಿವೇಕೇ ಕತೇಪಿ ತತ್ಥ ಚಿತ್ತಂ ಅಭಿರಮಾಪೇತುಂ ದುಕ್ಕರಂ। ದ್ವಯಂದ್ವಯಾರಾಮೋ ಹಿ ಅಯಂ ಲೋಕೋತಿ। ಹರನ್ತಿ ಮಞ್ಞೇತಿ ಹರನ್ತಿ ವಿಯ ಘಸನ್ತಿ ವಿಯ। ಮನೋತಿ ಚಿತ್ತಂ। ಸಮಾಧಿಂ ಅಲಭಮಾನಸ್ಸಾತಿ ಉಪಚಾರಸಮಾಧಿಂ ವಾ ಅಪ್ಪನಾಸಮಾಧಿಂ ವಾ ಅಲಭನ್ತಸ್ಸ । ಕಿಂ ದಸ್ಸೇತಿ? ಈದಿಸಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ತಿಣಪಣ್ಣಮಿಗಾದಿಸದ್ದೇಹಿ ವಿವಿಧೇಹಿ ಚ ಭೀಸನಕೇಹಿ ವನಾನಿ ಚಿತ್ತಂ ವಿಕ್ಖಿಪನ್ತಿ ಮಞ್ಞೇತಿ। ಸಂಸೀದಿಸ್ಸತೀತಿ ಕಾಮವಿತಕ್ಕೇನ ಸಂಸೀದಿಸ್ಸತಿ। ಉಪ್ಲವಿಸ್ಸತೀತಿ ಬ್ಯಾಪಾದವಿಹಿಂಸಾವಿತಕ್ಕೇಹಿ ಉದ್ಧಂ ಪ್ಲವಿಸ್ಸತಿ।
99. Navame durabhisambhavānīti sambhavituṃ dukkhāni dussahāni, na sakkā appesakkhehi ajjhogāhitunti vuttaṃ hoti. Araññavanapatthānīti araññāni ca vanapatthāni ca. Āraññakaṅganipphādanena araññāni, gāmantaṃ atikkamitvā manussānaṃ anupacāraṭṭhānabhāvena vanapatthāni. Pantānīti pariyantāni atidūrāni. Dukkaraṃ pavivekanti kāyaviveko dukkaro. Durabhiramanti abhiramituṃ na sukaraṃ. Ekatteti ekībhāve. Kiṃ dasseti? Kāyaviveke katepi tattha cittaṃ abhiramāpetuṃ dukkaraṃ. Dvayaṃdvayārāmo hi ayaṃ lokoti. Haranti maññeti haranti viya ghasanti viya. Manoti cittaṃ. Samādhiṃ alabhamānassāti upacārasamādhiṃ vā appanāsamādhiṃ vā alabhantassa . Kiṃ dasseti? Īdisassa bhikkhuno tiṇapaṇṇamigādisaddehi vividhehi ca bhīsanakehi vanāni cittaṃ vikkhipanti maññeti. Saṃsīdissatīti kāmavitakkena saṃsīdissati. Uplavissatīti byāpādavihiṃsāvitakkehi uddhaṃ plavissati.
ಕಣ್ಣಸಂಧೋವಿಕನ್ತಿ ಕಣ್ಣೇ ಧೋವನ್ತೇನ ಕೀಳಿತಬ್ಬಂ। ಪಿಟ್ಠಿಸಂಧೋವಿಕನ್ತಿ ಪಿಟ್ಠಿಂ ಧೋವನ್ತೇನ ಕೀಳಿತಬ್ಬಂ। ತತ್ಥ ಉದಕಂ ಸೋಣ್ಡಾಯ ಗಹೇತ್ವಾ ದ್ವೀಸು ಕಣ್ಣೇಸು ಆಸಿಞ್ಚನಂ ಕಣ್ಣಸಂಧೋವಿಕಾ ನಾಮ, ಪಿಟ್ಠಿಯಂ ಆಸಿಞ್ಚನಂ ಪಿಟ್ಠಿಸಂಧೋವಿಕಾ ನಾಮ। ಗಾಧಂ ವಿನ್ದತೀತಿ ಪತಿಟ್ಠಂ ಲಭತಿ। ಕೋ ಚಾಹಂ ಕೋ ಚ ಹತ್ಥಿನಾಗೋತಿ ಅಹಂ ಕೋ, ಹತ್ಥಿನಾಗೋ ಕೋ, ಅಹಮ್ಪಿ ತಿರಚ್ಛಾನಗತೋ, ಅಯಮ್ಪಿ, ಮಯ್ಹಮ್ಪಿ ಚತ್ತಾರೋ ಪಾದಾ, ಇಮಸ್ಸಪಿ, ನನು ಉಭೋಪಿ ಮಯಂ ಸಮಸಮಾತಿ।
Kaṇṇasaṃdhovikanti kaṇṇe dhovantena kīḷitabbaṃ. Piṭṭhisaṃdhovikanti piṭṭhiṃ dhovantena kīḷitabbaṃ. Tattha udakaṃ soṇḍāya gahetvā dvīsu kaṇṇesu āsiñcanaṃ kaṇṇasaṃdhovikā nāma, piṭṭhiyaṃ āsiñcanaṃ piṭṭhisaṃdhovikā nāma. Gādhaṃ vindatīti patiṭṭhaṃ labhati. Ko cāhaṃ ko ca hatthināgoti ahaṃ ko, hatthināgo ko, ahampi tiracchānagato, ayampi, mayhampi cattāro pādā, imassapi, nanu ubhopi mayaṃ samasamāti.
ವಙ್ಕಕನ್ತಿ ಕುಮಾರಕಾನಂ ಕೀಳನಕಂ ಖುದ್ದಕನಙ್ಗಲಂ। ಘಟಿಕನ್ತಿ ದೀಘದಣ್ಡಕೇನ ರಸ್ಸದಣ್ಡಕಂ ಪಹರಣಕೀಳಂ। ಮೋಕ್ಖಚಿಕನ್ತಿ ಸಂಪರಿವತ್ತಕಕೀಳಂ, ಆಕಾಸೇ ದಣ್ಡಕಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಭೂಮಿಯಂ ವಾ ಸೀಸಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಹೇಟ್ಠುಪರಿಯಭಾವೇನ ಪರಿವತ್ತನಕೀಳನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಚಿಙ್ಗುಲಕನ್ತಿ ತಾಲಪಣ್ಣಾದೀಹಿ ಕತಂ ವಾತಪ್ಪಹಾರೇನ ಪರಿಬ್ಭಮನಚಕ್ಕಂ। ಪತ್ತಾಳ್ಹಕಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪಣ್ಣನಾಳಿ, ತಾಯ ವಾಲುಕಾದೀನಿ ಮಿನನ್ತಾ ಕೀಳನ್ತಿ। ರಥಕನ್ತಿ ಖುದ್ದಕರಥಂ। ಧನುಕನ್ತಿ ಖುದ್ದಕಧನುಮೇವ।
Vaṅkakanti kumārakānaṃ kīḷanakaṃ khuddakanaṅgalaṃ. Ghaṭikanti dīghadaṇḍakena rassadaṇḍakaṃ paharaṇakīḷaṃ. Mokkhacikanti saṃparivattakakīḷaṃ, ākāse daṇḍakaṃ gahetvā bhūmiyaṃ vā sīsaṃ ṭhapetvā heṭṭhupariyabhāvena parivattanakīḷanti vuttaṃ hoti. Ciṅgulakanti tālapaṇṇādīhi kataṃ vātappahārena paribbhamanacakkaṃ. Pattāḷhakaṃ vuccati paṇṇanāḷi, tāya vālukādīni minantā kīḷanti. Rathakanti khuddakarathaṃ. Dhanukanti khuddakadhanumeva.
ಇಧ ಖೋ ಪನ ವೋತಿ ಏತ್ಥ ವೋತಿ ನಿಪಾತಮತ್ತಂ, ಇಧ ಖೋ ಪನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇಙ್ಘ ತ್ವಂ, ಉಪಾಲಿ, ಸಙ್ಘೇ ವಿಹರಾಹೀತಿ ಏತ್ಥ ಇಙ್ಘಾತಿ ಚೋದನತ್ಥೇ ನಿಪಾತೋ। ತೇನ ಥೇರಂ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ವಿಹಾರತ್ಥಾಯ ಚೋದೇತಿ, ನಾಸ್ಸ ಅರಞ್ಞವಾಸಂ ಅನುಜಾನಾತಿ। ಕಸ್ಮಾ? ಅರಞ್ಞಸೇನಾಸನೇ ವಸತೋ ಕಿರಸ್ಸ ವಾಸಧುರಮೇವ ಪೂರಿಸ್ಸತಿ, ನ ಗನ್ಥಧುರಂ। ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ವಸನ್ತೋ ಪನ ದ್ವೇ ಧುರಾನಿ ಪೂರೇತ್ವಾ ಅರಹತ್ತಂ ಪಾಪುಣಿಸ್ಸತಿ, ವಿನಯಪಿಟಕೇ ಚ ಪಾಮೋಕ್ಖೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ। ಅಥಸ್ಸಾಹಂ ಪರಿಸಮಜ್ಝೇ ಪುಬ್ಬಪತ್ಥನಂ ಪುಬ್ಬಾಭಿನೀಹಾರಞ್ಚ ಕಥೇತ್ವಾ ಇಮಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ವಿನಯಧರಾನಂ ಅಗ್ಗಟ್ಠಾನೇ ಠಪೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಇಮಮತ್ಥಂ ಪಸ್ಸಮಾನೋ ಸತ್ಥಾ ಥೇರಸ್ಸ ಅರಞ್ಞವಾಸಂ ನಾನುಜಾನೀತಿ। ದಸಮಂ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವಾತಿ।
Idha kho pana voti ettha voti nipātamattaṃ, idha kho panāti attho. Iṅgha tvaṃ, upāli, saṅghe viharāhīti ettha iṅghāti codanatthe nipāto. Tena theraṃ saṅghamajjhe vihāratthāya codeti, nāssa araññavāsaṃ anujānāti. Kasmā? Araññasenāsane vasato kirassa vāsadhurameva pūrissati, na ganthadhuraṃ. Saṅghamajjhe vasanto pana dve dhurāni pūretvā arahattaṃ pāpuṇissati, vinayapiṭake ca pāmokkho bhavissati. Athassāhaṃ parisamajjhe pubbapatthanaṃ pubbābhinīhārañca kathetvā imaṃ bhikkhuṃ vinayadharānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapessāmīti imamatthaṃ passamāno satthā therassa araññavāsaṃ nānujānīti. Dasamaṃ uttānatthamevāti.
ಉಪಾಲಿವಗ್ಗೋ ಪಞ್ಚಮೋ।
Upālivaggo pañcamo.
ದುತಿಯಪಣ್ಣಾಸಕಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ।
Dutiyapaṇṇāsakaṃ niṭṭhitaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೯. ಉಪಾಲಿಸುತ್ತಂ • 9. Upālisuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೯-೧೦. ಉಪಾಲಿಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ • 9-10. Upālisuttādivaṇṇanā
