Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā)

    ೪. ಉಪಾಲಿವಗ್ಗೋ

    4. Upālivaggo

    ೧. ಉಪಾಲಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ

    1. Upālisuttavaṇṇanā

    ೩೧. ಚತುತ್ಥಸ್ಸ ಪಠಮೇ ಅತ್ಥವಸೇತಿ ವುದ್ಧಿವಿಸೇಸೇ, ಸಿಕ್ಖಾಪದಪಞ್ಞತ್ತಿಹೇತು ಅಧಿಗಮನೀಯೇ ಹಿತವಿಸೇಸೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅತ್ಥೋಯೇವ ವಾ ಅತ್ಥವಸೋ, ದಸ ಅತ್ಥೇ ದಸ ಕಾರಣಾನೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಅಥ ವಾ ಅತ್ಥೋ ಫಲಂ ತದಧೀನವುತ್ತಿತಾಯ ವಸೋ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥವಸೋ, ಹೇತೂತಿ ಏವಮ್ಪೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ। ‘‘ಯೇ ಮಮ ಸೋತಬ್ಬಂ ಸದ್ದಹಾತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞಿಸ್ಸನ್ತಿ, ತೇಸಂ ತಂ ಅಸ್ಸ ದೀಘರತ್ತಂ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ‘‘ಯೋ ಚ ತಥಾಗತಸ್ಸ ವಚನಂ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛತಿ, ತಸ್ಸ ತಂ ದೀಘರತ್ತಂ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ ಸಂವತ್ತತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಅಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛನೇ ಆದೀನವನ್ತಿ ಭದ್ದಾಲಿಸುತ್ತೇ ವಿಯ ಅಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛನೇ ಆದೀನವಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ। ಸುಖವಿಹಾರಾಭಾವೇ ಸಹಜೀವಮಾನಸ್ಸ ಅಭಾವತೋ ಸಹಜೀವಿತಾಪಿ ಸುಖವಿಹಾರೋವ ವುತ್ತೋ। ಸುಖವಿಹಾರೋ ನಾಮ ಚತುನ್ನಂ ಇರಿಯಾಪಥವಿಹಾರಾನಂ ಫಾಸುತಾ।

    31. Catutthassa paṭhame atthavaseti vuddhivisese, sikkhāpadapaññattihetu adhigamanīye hitaviseseti attho. Atthoyeva vā atthavaso, dasa atthe dasa kāraṇānīti vuttaṃ hoti. Atha vā attho phalaṃ tadadhīnavuttitāya vaso etassāti atthavaso, hetūti evampettha attho daṭṭhabbo. ‘‘Ye mama sotabbaṃ saddahātabbaṃ maññissanti, tesaṃ taṃ assa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti vuttattā ‘‘yo ca tathāgatassa vacanaṃ sampaṭicchati, tassa taṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāya saṃvattatī’’ti vuttaṃ. Asampaṭicchane ādīnavanti bhaddālisutte viya asampaṭicchane ādīnavaṃ dassetvā. Sukhavihārābhāve sahajīvamānassa abhāvato sahajīvitāpi sukhavihārova vutto. Sukhavihāro nāma catunnaṃ iriyāpathavihārānaṃ phāsutā.

    ಮಙ್ಕುತನ್ತಿ ನಿತ್ತೇಜತಂ। ಧಮ್ಮೇನಾತಿಆದೀಸು ಧಮ್ಮೋತಿ ಭೂತಂ ವತ್ಥು। ವಿನಯೋತಿ ಚೋದನಾ ಚೇವ ಸಾರಣಾ ಚ। ಸತ್ಥುಸಾಸನನ್ತಿ ಞತ್ತಿಸಮ್ಪದಾ ಚೇವ ಅನುಸ್ಸಾವನಸಮ್ಪದಾ ಚ।

    Maṅkutanti nittejataṃ. Dhammenātiādīsu dhammoti bhūtaṃ vatthu. Vinayoti codanā ceva sāraṇā ca. Satthusāsananti ñattisampadā ceva anussāvanasampadā ca.

    ಪಿಯಸೀಲಾನನ್ತಿ ಸಿಕ್ಖಾಕಾಮಾನಂ। ತೇಸಞ್ಹಿ ಸೀಲಂ ಪಿಯಂ ಹೋತಿ। ತೇನೇವಾಹ ‘‘ಸಿಕ್ಖಾತ್ತಯಪಾರಿಪೂರಿಯಾ ಘಟಮಾನಾ’’ತಿ। ಸನ್ದಿದ್ಧಮನಾತಿ ಸಂಸಯಂ ಆಪಜ್ಜಮನಾ । ಉಬ್ಬಳ್ಹಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ಪೀಳಿತಾ ಹೋನ್ತಿ। ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಾನೀತಿ ಸತಿಪಿ ಉಪೋಸಥಪವಾರಣಾನಂ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಭಾವೇ ಗೋಬಲೀಬದ್ದಞಾಯೇನ ಉಪೋಸಥಂ ಪವಾರಣಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾದಿಸೇಸಸಙ್ಘಕಮ್ಮಾನಂ ಗಹಣಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಸಮಗ್ಗಾನಂ ಭಾವೋ ಸಾಮಗ್ಗೀ

    Piyasīlānanti sikkhākāmānaṃ. Tesañhi sīlaṃ piyaṃ hoti. Tenevāha ‘‘sikkhāttayapāripūriyā ghaṭamānā’’ti. Sandiddhamanāti saṃsayaṃ āpajjamanā . Ubbaḷhā hontīti pīḷitā honti. Saṅghakammānīti satipi uposathapavāraṇānaṃ saṅghakammabhāve gobalībaddañāyena uposathaṃ pavāraṇañca ṭhapetvā upasampadādisesasaṅghakammānaṃ gahaṇaṃ veditabbaṃ. Samaggānaṃ bhāvo sāmaggī.

    ‘‘ನಾಹಂ, ಚುನ್ದ, ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾನಂಯೇವ ಆಸವಾನಂ ಸಂವರಾಯ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಮೀ’’ತಿ (ದೀ॰ ನಿ॰ ೩.೧೮೨) ಏತ್ಥ ವಿವಾದಮೂಲಭೂತಾ ಕಿಲೇಸಾ ಆಸವಾತಿ ಆಗತಾ।

    ‘‘Nāhaṃ, cunda, diṭṭhadhammikānaṃyeva āsavānaṃ saṃvarāya dhammaṃ desemī’’ti (dī. ni. 3.182) ettha vivādamūlabhūtā kilesā āsavāti āgatā.

    ‘‘ಯೇನ ದೇವೂಪಪತ್ಯಸ್ಸ, ಗನ್ಧಬ್ಬೋ ವಾ ವಿಹಙ್ಗಮೋ।

    ‘‘Yena devūpapatyassa, gandhabbo vā vihaṅgamo;

    ಯಕ್ಖತ್ತಂ ಯೇನ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯಂ, ಮನುಸ್ಸತ್ತಞ್ಚ ಅಬ್ಬಜೇ।

    Yakkhattaṃ yena gaccheyyaṃ, manussattañca abbaje;

    ತೇ ಮಯ್ಹಂ ಆಸವಾ ಖೀಣಾ, ವಿದ್ಧಸ್ತಾ ವಿನಳೀಕತಾ’’ತಿ॥ (ಅ॰ ನಿ॰ ೪.೩೬) –

    Te mayhaṃ āsavā khīṇā, viddhastā vinaḷīkatā’’ti. (a. ni. 4.36) –

    ಏತ್ಥ ತೇಭೂಮಕಂ ಕಮ್ಮಂ ಅವಸೇಸಾ ಚ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ। ಇಧ ಪನ ಪರೂಪವಾದವಿಪ್ಪಟಿಸಾರವಧಬನ್ಧಾದಯೋ ಚೇವ ಅಪಾಯದುಕ್ಖಭೂತಾ ಚ ನಾನಪ್ಪಕಾರಾ ಉಪದ್ದವಾ ಆಸವಾತಿ ಆಹ ‘‘ಅಸಂವರೇ ಠಿತೇನ ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಅತ್ತಭಾವೇ ಪತ್ತಬ್ಬಾ’’ತಿಆದಿ। ಯದಿ ಹಿ ಭಗವಾ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನ ಚ ಪಞ್ಞಪೇಯ್ಯ, ತತೋ ಅಸದ್ಧಮ್ಮಪ್ಪಟಿಸೇವನಅದಿನ್ನಾದಾನಪಾಣಾತಿಪಾತಾದಿಹೇತು ಯೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ ಪರೂಪವಾದಾದಯೋ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾ ನಾನಪ್ಪಕಾರಾ ಅನತ್ಥಾ, ಯೇ ಚ ತನ್ನಿಮಿತ್ತಮೇವ ನಿರಯಾದೀಸು ನಿಬ್ಬತ್ತಸ್ಸ ಪಞ್ಚವಿಧಬನ್ಧನಕಮ್ಮಕಾರಣಾದಿವಸೇನ ಮಹಾದುಕ್ಖಾನುಭವನಪ್ಪಕಾರಾ ಅನತ್ಥಾ, ತೇ ಸನ್ಧಾಯ ಇದಂ ವುತ್ತಂ ‘‘ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ಆಸವಾನಂ ಸಂವರಾಯ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾನಂ ಆಸವಾನಂ ಪಟಿಘಾತಾಯಾ’’ತಿ। ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮೋ ವುಚ್ಚತಿ ಪಚ್ಚಕ್ಖೋ ಅತ್ತಭಾವೋ, ತತ್ಥ ಭವಾ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಅತ್ತಭಾವೇ ಪತ್ತಬ್ಬಾ’’ತಿ। ಸಮ್ಮುಖಾ ಗರಹನಂ ಅಕಿತ್ತಿ, ಪರಮ್ಮುಖಾ ಗರಹನಂ ಅಯಸೋ। ಅಥ ವಾ ಸಮ್ಮುಖಾ ಪರಮ್ಮುಖಾ ಗರಹನಂ ಅಕಿತ್ತಿ, ಪರಿವಾರಹಾನಿ ಅಯಸೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಆಗಮನಮಗ್ಗಥಕನಾಯಾತಿ ಆಗಮನದ್ವಾರಪಿದಹನತ್ಥಾಯ। ಸಮ್ಪರೇತಬ್ಬತೋ ಪೇಚ್ಚ ಗನ್ತಬ್ಬತೋ ಸಮ್ಪರಾಯೋ, ಪರಲೋಕೋತಿ ಆಹ ‘‘ಸಮ್ಪರಾಯೇ ನರಕಾದೀಸೂ’’ತಿ।

    Ettha tebhūmakaṃ kammaṃ avasesā ca akusalā dhammā. Idha pana parūpavādavippaṭisāravadhabandhādayo ceva apāyadukkhabhūtā ca nānappakārā upaddavā āsavāti āha ‘‘asaṃvare ṭhitena tasmiṃyeva attabhāve pattabbā’’tiādi. Yadi hi bhagavā sikkhāpadaṃ na ca paññapeyya, tato asaddhammappaṭisevanaadinnādānapāṇātipātādihetu ye uppajjeyyuṃ parūpavādādayo diṭṭhadhammikā nānappakārā anatthā, ye ca tannimittameva nirayādīsu nibbattassa pañcavidhabandhanakammakāraṇādivasena mahādukkhānubhavanappakārā anatthā, te sandhāya idaṃ vuttaṃ ‘‘diṭṭhadhammikānaṃ āsavānaṃ saṃvarāya samparāyikānaṃ āsavānaṃ paṭighātāyā’’ti. Diṭṭhadhammo vuccati paccakkho attabhāvo, tattha bhavā diṭṭhadhammikā. Tena vuttaṃ ‘‘tasmiṃyeva attabhāve pattabbā’’ti. Sammukhā garahanaṃ akitti, parammukhā garahanaṃ ayaso. Atha vā sammukhā parammukhā garahanaṃ akitti, parivārahāni ayasoti veditabbaṃ. Āgamanamaggathakanāyāti āgamanadvārapidahanatthāya. Samparetabbato pecca gantabbato samparāyo, paralokoti āha ‘‘samparāye narakādīsū’’ti.

    ಮೇಥುನಾದೀನಿ ರಜ್ಜನಟ್ಠಾನಾನಿ। ಪಾಣಾತಿಪಾತಾದೀನಿ ದುಸ್ಸನಟ್ಠಾನಾನಿ

    Methunādīni rajjanaṭṭhānāni. Pāṇātipātādīni dussanaṭṭhānāni.

    ಸಂವರವಿನಯೋತಿ ಸೀಲಸಂವರೋ, ಸತಿಸಂವರೋ, ಞಾಣಸಂವರೋ, ಖನ್ತಿಸಂವರೋ, ವೀರಿಯಸಂವರೋತಿ ಪಞ್ಚವಿಧೋ ಸಂವರೋ। ಯಥಾಸಕಂ ಸಂವರಿತಬ್ಬಾನಂ ವಿನೇತಬ್ಬಾನಞ್ಚ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಾದೀನಂ ಸಂವರಣತೋ ಸಂವರೋ, ವಿನಯನತೋ ವಿನಯೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ । ಪಹಾನವಿನಯೋತಿ ತದಙ್ಗಪ್ಪಹಾನಂ ವಿಕ್ಖಮ್ಭನಪ್ಪಹಾನಂ, ಸಮುಚ್ಛೇದಪ್ಪಹಾನಂ, ಪಟಿಪಸ್ಸದ್ಧಿಪ್ಪಹಾನಂ, ನಿಸ್ಸರಣಪ್ಪಹಾನನ್ತಿ ಪಞ್ಚವಿಧಂ ಪಹಾನಂ ಯಸ್ಮಾ ಚಾಗಟ್ಠೇನ ಪಹಾನಂ, ವಿನಯಟ್ಠೇನ ವಿನಯೋ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಪಹಾನವಿನಯೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಸಮಥವಿನಯೋತಿ ಸತ್ತ ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾ। ಪಞ್ಞತ್ತಿವಿನಯೋತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಮೇವ। ಸಿಕ್ಖಾಪದಪಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಹಿ ವಿಜ್ಜಮಾನಾಯ ಏವ ಸಿಕ್ಖಾಪದಸಮ್ಭವತೋ ಪಞ್ಞತ್ತಿವಿನಯೋಪಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಪಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಅನುಗ್ಗಹಿತೋ ಹೋತಿ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ವುತ್ತತ್ಥಮೇವ।

    Saṃvaravinayoti sīlasaṃvaro, satisaṃvaro, ñāṇasaṃvaro, khantisaṃvaro, vīriyasaṃvaroti pañcavidho saṃvaro. Yathāsakaṃ saṃvaritabbānaṃ vinetabbānañca kāyaduccaritādīnaṃ saṃvaraṇato saṃvaro, vinayanato vinayoti vuccati . Pahānavinayoti tadaṅgappahānaṃ vikkhambhanappahānaṃ, samucchedappahānaṃ, paṭipassaddhippahānaṃ, nissaraṇappahānanti pañcavidhaṃ pahānaṃ yasmā cāgaṭṭhena pahānaṃ, vinayaṭṭhena vinayo, tasmā ‘‘pahānavinayo’’ti vuccati. Samathavinayoti satta adhikaraṇasamathā. Paññattivinayoti sikkhāpadameva. Sikkhāpadapaññattiyā hi vijjamānāya eva sikkhāpadasambhavato paññattivinayopi sikkhāpadapaññattiyā anuggahito hoti. Sesamettha vuttatthameva.

    ಉಪಾಲಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।

    Upālisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.

    ಉಪಾಲಿವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।

    Upālivaggavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೧. ಉಪಾಲಿಸುತ್ತಂ • 1. Upālisuttaṃ

    ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೧. ಉಪಾಲಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Upālisuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact