| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
੯. ਉਪਾਲਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
9. Upālisuttavaṇṇanā
੯੯. ਨવਮੇ ਦੁਰਭਿਸਮ੍ਭવਾਨੀਤਿ ਸਮ੍ਭવਿਤੁਂ ਦੁਕ੍ਖਾਨਿ ਦੁਸ੍ਸਹਾਨਿ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਅਪ੍ਪੇਸਕ੍ਖੇਹਿ ਅਜ੍ਝੋਗਾਹਿਤੁਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਅਰਞ੍ਞવਨਪਤ੍ਥਾਨੀਤਿ ਅਰਞ੍ਞਾਨਿ ਚ વਨਪਤ੍ਥਾਨਿ ਚ। ਆਰਞ੍ਞਕਙ੍ਗਨਿਪ੍ਫਾਦਨੇਨ ਅਰਞ੍ਞਾਨਿ, ਗਾਮਨ੍ਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਨੁਪਚਾਰਟ੍ਠਾਨਭਾવੇਨ વਨਪਤ੍ਥਾਨਿ। ਪਨ੍ਤਾਨੀਤਿ ਪਰਿਯਨ੍ਤਾਨਿ ਅਤਿਦੂਰਾਨਿ। ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਪવਿવੇਕਨ੍ਤਿ ਕਾਯવਿવੇਕੋ ਦੁਕ੍ਕਰੋ। ਦੁਰਭਿਰਮਨ੍ਤਿ ਅਭਿਰਮਿਤੁਂ ਨ ਸੁਕਰਂ। ਏਕਤ੍ਤੇਤਿ ਏਕੀਭਾવੇ। ਕਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ? ਕਾਯવਿવੇਕੇ ਕਤੇਪਿ ਤਤ੍ਥ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਰਮਾਪੇਤੁਂ ਦੁਕ੍ਕਰਂ। ਦ੍વਯਂਦ੍વਯਾਰਾਮੋ ਹਿ ਅਯਂ ਲੋਕੋਤਿ। ਹਰਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞੇਤਿ ਹਰਨ੍ਤਿ વਿਯ ਘਸਨ੍ਤਿ વਿਯ। ਮਨੋਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ। ਸਮਾਧਿਂ ਅਲਭਮਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿਂ વਾ ਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿਂ વਾ ਅਲਭਨ੍ਤਸ੍ਸ । ਕਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ? ਈਦਿਸਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਤਿਣਪਣ੍ਣਮਿਗਾਦਿਸਦ੍ਦੇਹਿ વਿવਿਧੇਹਿ ਚ ਭੀਸਨਕੇਹਿ વਨਾਨਿ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞੇਤਿ। ਸਂਸੀਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਕਾਮવਿਤਕ੍ਕੇਨ ਸਂਸੀਦਿਸ੍ਸਤਿ। ਉਪ੍ਲવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਬ੍ਯਾਪਾਦવਿਹਿਂਸਾવਿਤਕ੍ਕੇਹਿ ਉਦ੍ਧਂ ਪ੍ਲવਿਸ੍ਸਤਿ।
99. Navame durabhisambhavānīti sambhavituṃ dukkhāni dussahāni, na sakkā appesakkhehi ajjhogāhitunti vuttaṃ hoti. Araññavanapatthānīti araññāni ca vanapatthāni ca. Āraññakaṅganipphādanena araññāni, gāmantaṃ atikkamitvā manussānaṃ anupacāraṭṭhānabhāvena vanapatthāni. Pantānīti pariyantāni atidūrāni. Dukkaraṃ pavivekanti kāyaviveko dukkaro. Durabhiramanti abhiramituṃ na sukaraṃ. Ekatteti ekībhāve. Kiṃ dasseti? Kāyaviveke katepi tattha cittaṃ abhiramāpetuṃ dukkaraṃ. Dvayaṃdvayārāmo hi ayaṃ lokoti. Haranti maññeti haranti viya ghasanti viya. Manoti cittaṃ. Samādhiṃ alabhamānassāti upacārasamādhiṃ vā appanāsamādhiṃ vā alabhantassa . Kiṃ dasseti? Īdisassa bhikkhuno tiṇapaṇṇamigādisaddehi vividhehi ca bhīsanakehi vanāni cittaṃ vikkhipanti maññeti. Saṃsīdissatīti kāmavitakkena saṃsīdissati. Uplavissatīti byāpādavihiṃsāvitakkehi uddhaṃ plavissati.
ਕਣ੍ਣਸਂਧੋવਿਕਨ੍ਤਿ ਕਣ੍ਣੇ ਧੋવਨ੍ਤੇਨ ਕੀਲ਼ਿਤਬ੍ਬਂ। ਪਿਟ੍ਠਿਸਂਧੋવਿਕਨ੍ਤਿ ਪਿਟ੍ਠਿਂ ਧੋવਨ੍ਤੇਨ ਕੀਲ਼ਿਤਬ੍ਬਂ। ਤਤ੍ਥ ਉਦਕਂ ਸੋਣ੍ਡਾਯ ਗਹੇਤ੍વਾ ਦ੍વੀਸੁ ਕਣ੍ਣੇਸੁ ਆਸਿਞ੍ਚਨਂ ਕਣ੍ਣਸਂਧੋવਿਕਾ ਨਾਮ, ਪਿਟ੍ਠਿਯਂ ਆਸਿਞ੍ਚਨਂ ਪਿਟ੍ਠਿਸਂਧੋવਿਕਾ ਨਾਮ। ਗਾਧਂ વਿਨ੍ਦਤੀਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਲਭਤਿ। ਕੋ ਚਾਹਂ ਕੋ ਚ ਹਤ੍ਥਿਨਾਗੋਤਿ ਅਹਂ ਕੋ, ਹਤ੍ਥਿਨਾਗੋ ਕੋ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤੋ, ਅਯਮ੍ਪਿ, ਮਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਾਦਾ, ਇਮਸ੍ਸਪਿ, ਨਨੁ ਉਭੋਪਿ ਮਯਂ ਸਮਸਮਾਤਿ।
Kaṇṇasaṃdhovikanti kaṇṇe dhovantena kīḷitabbaṃ. Piṭṭhisaṃdhovikanti piṭṭhiṃ dhovantena kīḷitabbaṃ. Tattha udakaṃ soṇḍāya gahetvā dvīsu kaṇṇesu āsiñcanaṃ kaṇṇasaṃdhovikā nāma, piṭṭhiyaṃ āsiñcanaṃ piṭṭhisaṃdhovikā nāma. Gādhaṃ vindatīti patiṭṭhaṃ labhati. Ko cāhaṃ ko ca hatthināgoti ahaṃ ko, hatthināgo ko, ahampi tiracchānagato, ayampi, mayhampi cattāro pādā, imassapi, nanu ubhopi mayaṃ samasamāti.
વਙ੍ਕਕਨ੍ਤਿ ਕੁਮਾਰਕਾਨਂ ਕੀਲ਼ਨਕਂ ਖੁਦ੍ਦਕਨਙ੍ਗਲਂ। ਘਟਿਕਨ੍ਤਿ ਦੀਘਦਣ੍ਡਕੇਨ ਰਸ੍ਸਦਣ੍ਡਕਂ ਪਹਰਣਕੀਲ਼ਂ। ਮੋਕ੍ਖਚਿਕਨ੍ਤਿ ਸਂਪਰਿવਤ੍ਤਕਕੀਲ਼ਂ, ਆਕਾਸੇ ਦਣ੍ਡਕਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਭੂਮਿਯਂ વਾ ਸੀਸਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਹੇਟ੍ਠੁਪਰਿਯਭਾવੇਨ ਪਰਿવਤ੍ਤਨਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਚਿਙ੍ਗੁਲਕਨ੍ਤਿ ਤਾਲਪਣ੍ਣਾਦੀਹਿ ਕਤਂ વਾਤਪ੍ਪਹਾਰੇਨ ਪਰਿਬ੍ਭਮਨਚਕ੍ਕਂ। ਪਤ੍ਤਾਲ਼੍ਹਕਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪਣ੍ਣਨਾਲ਼ਿ, ਤਾਯ વਾਲੁਕਾਦੀਨਿ ਮਿਨਨ੍ਤਾ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ। ਰਥਕਨ੍ਤਿ ਖੁਦ੍ਦਕਰਥਂ। ਧਨੁਕਨ੍ਤਿ ਖੁਦ੍ਦਕਧਨੁਮੇવ।
Vaṅkakanti kumārakānaṃ kīḷanakaṃ khuddakanaṅgalaṃ. Ghaṭikanti dīghadaṇḍakena rassadaṇḍakaṃ paharaṇakīḷaṃ. Mokkhacikanti saṃparivattakakīḷaṃ, ākāse daṇḍakaṃ gahetvā bhūmiyaṃ vā sīsaṃ ṭhapetvā heṭṭhupariyabhāvena parivattanakīḷanti vuttaṃ hoti. Ciṅgulakanti tālapaṇṇādīhi kataṃ vātappahārena paribbhamanacakkaṃ. Pattāḷhakaṃ vuccati paṇṇanāḷi, tāya vālukādīni minantā kīḷanti. Rathakanti khuddakarathaṃ. Dhanukanti khuddakadhanumeva.
ਇਧ ਖੋ ਪਨ વੋਤਿ ਏਤ੍ਥ વੋਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ, ਇਧ ਖੋ ਪਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਇਙ੍ਘ ਤ੍વਂ, ਉਪਾਲਿ, ਸਙ੍ਘੇ વਿਹਰਾਹੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਙ੍ਘਾਤਿ ਚੋਦਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ। ਤੇਨ ਥੇਰਂ ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ વਿਹਾਰਤ੍ਥਾਯ ਚੋਦੇਤਿ, ਨਾਸ੍ਸ ਅਰਞ੍ਞવਾਸਂ ਅਨੁਜਾਨਾਤਿ। ਕਸ੍ਮਾ? ਅਰਞ੍ਞਸੇਨਾਸਨੇ વਸਤੋ ਕਿਰਸ੍ਸ વਾਸਧੁਰਮੇવ ਪੂਰਿਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਗਨ੍ਥਧੁਰਂ। ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ વਸਨ੍ਤੋ ਪਨ ਦ੍વੇ ਧੁਰਾਨਿ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਤਿ, વਿਨਯਪਿਟਕੇ ਚ ਪਾਮੋਕ੍ਖੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਅਥਸ੍ਸਾਹਂ ਪਰਿਸਮਜ੍ਝੇ ਪੁਬ੍ਬਪਤ੍ਥਨਂ ਪੁਬ੍ਬਾਭਿਨੀਹਾਰਞ੍ਚ ਕਥੇਤ੍વਾ ਇਮਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ વਿਨਯਧਰਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਸਤ੍ਥਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਰਞ੍ਞવਾਸਂ ਨਾਨੁਜਾਨੀਤਿ। ਦਸਮਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇવਾਤਿ।
Idha kho pana voti ettha voti nipātamattaṃ, idha kho panāti attho. Iṅgha tvaṃ, upāli, saṅghe viharāhīti ettha iṅghāti codanatthe nipāto. Tena theraṃ saṅghamajjhe vihāratthāya codeti, nāssa araññavāsaṃ anujānāti. Kasmā? Araññasenāsane vasato kirassa vāsadhurameva pūrissati, na ganthadhuraṃ. Saṅghamajjhe vasanto pana dve dhurāni pūretvā arahattaṃ pāpuṇissati, vinayapiṭake ca pāmokkho bhavissati. Athassāhaṃ parisamajjhe pubbapatthanaṃ pubbābhinīhārañca kathetvā imaṃ bhikkhuṃ vinayadharānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapessāmīti imamatthaṃ passamāno satthā therassa araññavāsaṃ nānujānīti. Dasamaṃ uttānatthamevāti.
ਉਪਾਲਿવਗ੍ਗੋ ਪਞ੍ਚਮੋ।
Upālivaggo pañcamo.
ਦੁਤਿਯਪਣ੍ਣਾਸਕਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ।
Dutiyapaṇṇāsakaṃ niṭṭhitaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੯. ਉਪਾਲਿਸੁਤ੍ਤਂ • 9. Upālisuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੯-੧੦. ਉਪਾਲਿਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 9-10. Upālisuttādivaṇṇanā
