| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi |
๒๒๓. อุปนนฺทสกฺยปุตฺตวตฺถุกถา
223. Upanandasakyaputtavatthukathā
๓๖๔. เอตฺถาติ อุปนนฺทวตฺถุมฺหิฯ ตสฺสาติ อุปนนฺทสฺสฯ คามกาวาสิโนติ คามเก อาวาสิโนฯ อยนฺติ อุปนโนฺทฯ มุขโรติ มุขํ ขรํ เอตสฺสาติ มุขโร ขการโลโป, อถ วา มุขํ เอตสฺสตฺถีติ มุขโร มนฺตุเตฺถ ปวโตฺต รปจฺจโย นินฺทตฺถวาจโกฯ ลหุกาปตฺตีติ ทุกฺกฎาปตฺติฯ ตเสฺสวาติ คหิตภิกฺขุเสฺสวฯ ธุรนิเกฺขเป สตีติ โยชนาฯ
364.Etthāti upanandavatthumhi. Tassāti upanandassa. Gāmakāvāsinoti gāmake āvāsino. Ayanti upanando. Mukharoti mukhaṃ kharaṃ etassāti mukharo khakāralopo, atha vā mukhaṃ etassatthīti mukharo mantutthe pavatto rapaccayo nindatthavācako. Lahukāpattīti dukkaṭāpatti. Tassevāti gahitabhikkhusseva. Dhuranikkhepe satīti yojanā.
เอกสฺส ปุคฺคลสฺสตฺถาย อธิปฺปิยเต อิจฺฉิยเตติ เอกาธิปฺปาโย, เอกปุคฺคลปฎิวีโส, เตนาห ‘‘เอกปุคฺคลปฎิวีสเมวา’’ติฯ ยถา ยถาติ เยน เยนากาเรนฯ โยติ ปฎิวีโสฯ ‘‘ตถา ตถา’’ติ อชฺฌาหริตโพฺพฯ ตตฺถาติ ‘‘อิธ ปนา’’ติอาทิวจเนฯ เอเกกสฺมิํ อาวาเสติ สมฺพโนฺธฯ วาสโทฺท อเญฺญปิ ทฺวีหทฺวีหาทิวาเร สงฺคณฺหาติฯ ยนฺติ ปฎิวีสํฯ เอโก ปุคฺคโลติ เอโก นิจฺจาวาโส ปุคฺคโลฯ เอวนฺติ อุปเฑฺฒ ทิยฺยมาเนฯ ยตฺถ วา ปนาติ เอตฺถ ยสทฺทสฺส วิสยํ ทเสฺสตุํ วุตฺตํ ‘‘เอวํ ปุริมสฺมิ’’นฺติฯ ปุริมสฺมิํ อาวาเสติ สมฺพโนฺธ ฯ ตโตติ เอตฺถ ตสทฺทสฺส วิสยํ ทเสฺสโนฺต อาห ‘‘พหุตรํ วสิตวิหารโต’’ติฯ อิทญฺจาติ ‘‘อมุตฺร อุปโฑฺฒ จีวรปฎิวีโส ทาตโพฺพ’’ติ วจนญฺจฯ เอกสีมวิหาเรหีติ เอกิสฺสํ อุปจารสีมายํ ฐิเตหิ วิหาเรหิฯ นานาสีมวิหาเรติ นานาอุปจารสีมายํ ฐิเต วิหาเรฯ เสนาสนคฺคาโหติ ปุริมอุปจารสีมายํ เสนาสนคฺคาโหฯ ตตฺถาติ ปสฺสมฺภนวิหาเรฯ เสสนฺติ จีวรโต เสสํฯ สพฺพตฺถาติ สเพฺพสุ วิหาเรสุฯ อโนฺตสีมคตสฺสาติ อโนฺตอุปจารสีมายํ คตสฺส, ภิกฺขุโนติ สมฺพโนฺธฯ จีวรํ เสนาสนคฺคาหเสฺสว ปาปุณาติ, เสสํ ปน อามิสเภสชฺชาทิสพฺพํ อญฺญวิหารโต อาคนฺตฺวา อโนฺตสีมคตสฺส ปาปุณาตีติ อธิปฺปาโยฯ
Ekassa puggalassatthāya adhippiyate icchiyateti ekādhippāyo, ekapuggalapaṭivīso, tenāha ‘‘ekapuggalapaṭivīsamevā’’ti. Yathā yathāti yena yenākārena. Yoti paṭivīso. ‘‘Tathā tathā’’ti ajjhāharitabbo. Tatthāti ‘‘idha panā’’tiādivacane. Ekekasmiṃ āvāseti sambandho. Vāsaddo aññepi dvīhadvīhādivāre saṅgaṇhāti. Yanti paṭivīsaṃ. Eko puggaloti eko niccāvāso puggalo. Evanti upaḍḍhe diyyamāne. Yattha vā panāti ettha yasaddassa visayaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘evaṃ purimasmi’’nti. Purimasmiṃ āvāseti sambandho . Tatoti ettha tasaddassa visayaṃ dassento āha ‘‘bahutaraṃ vasitavihārato’’ti. Idañcāti ‘‘amutra upaḍḍho cīvarapaṭivīso dātabbo’’ti vacanañca. Ekasīmavihārehīti ekissaṃ upacārasīmāyaṃ ṭhitehi vihārehi. Nānāsīmavihāreti nānāupacārasīmāyaṃ ṭhite vihāre. Senāsanaggāhoti purimaupacārasīmāyaṃ senāsanaggāho. Tatthāti passambhanavihāre. Sesanti cīvarato sesaṃ. Sabbatthāti sabbesu vihāresu. Antosīmagatassāti antoupacārasīmāyaṃ gatassa, bhikkhunoti sambandho. Cīvaraṃ senāsanaggāhasseva pāpuṇāti, sesaṃ pana āmisabhesajjādisabbaṃ aññavihārato āgantvā antosīmagatassa pāpuṇātīti adhippāyo.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวคฺคปาฬิ • Mahāvaggapāḷi / ๒๒๓. อุปนนฺทสกฺยปุตฺตวตฺถุ • 223. Upanandasakyaputtavatthu
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวคฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvagga-aṭṭhakathā / อุปนนฺทสกฺยปุตฺตวตฺถุกถา • Upanandasakyaputtavatthukathā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / อุปนนฺทสกฺยปุตฺตวตฺถุกถาวณฺณนา • Upanandasakyaputtavatthukathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / อุปนนฺทสกฺยปุตฺตวตฺถุกถาวณฺณนา • Upanandasakyaputtavatthukathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / อุปนนฺทสกฺยปุตฺตวตฺถุกถาวณฺณนา • Upanandasakyaputtavatthukathāvaṇṇanā
