| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ចូឡវគ្គ-អដ្ឋកថា • Cūḷavagga-aṭṭhakathā |
ឧបនន្ទវត្ថុកថា
Upanandavatthukathā
៣១៩. ឧបនន្ទវត្ថុស្មិំ – តត្ថ តយា មោឃបុរិស គហិតំ ឥធ មុត្តំ, ឥធ តយា គហិតំ តត្រ មុត្តន្តិ ឯត្ថ អយមត្ថោ – យំ តយា តត្ថ សេនាសនំ គហិតំ, តំ តេ គណ្ហន្តេនេវ ឥធ មុត្តំ ហោតិ។ ‘‘ឥធ ទានាហំ, អាវុសោ, មុញ្ចាមី’’តិ វទន្តេន បន តំ តត្រាបិ មុត្តំ។ ឯវំ ត្វំ ឧភយត្ថ បរិពាហិរោតិ។
319. Upanandavatthusmiṃ – tattha tayā moghapurisa gahitaṃ idha muttaṃ, idha tayā gahitaṃ tatra muttanti ettha ayamattho – yaṃ tayā tattha senāsanaṃ gahitaṃ, taṃ te gaṇhanteneva idha muttaṃ hoti. ‘‘Idha dānāhaṃ, āvuso, muñcāmī’’ti vadantena pana taṃ tatrāpi muttaṃ. Evaṃ tvaṃ ubhayattha paribāhiroti.
អយំ បនេត្ថ វិនិច្ឆយោ – គហណេន គហណំ បដិប្បស្សម្ភតិ, គហណេន អាលយោ បដិប្បស្សម្ភតិ, អាលយេន គហណំ បដិប្បស្សម្ភតិ, អាលយេន អាលយោ បដិប្បស្សម្ភតិ។ កថំ? ឥធេកច្ចោ វស្សូបនាយិកទិវសេ ឯកស្មិំ វិហារេ សេនាសនំ គហេត្វា សាមន្តវិហារំ គន្ត្វា តត្រាបិ គណ្ហាតិ, តស្ស ឥមិនា គហណេន បុរិមំ គហណំ បដិប្បស្សម្ភតិ។ អបរោ ‘‘ឥធ វសិស្សាមី’’តិ អាលយមត្តំ កត្វា សាមន្តវិហារំ គន្ត្វា តត្ថ សេនាសនំ គណ្ហាតិ, តស្ស ឥមិនា គហណេន បុរិមោ អាលយោ បដិប្បស្សម្ភតិ។ ឯកោ ‘‘ឥធ វសិស្សាមី’’តិ សេនាសនំ វា គហេត្វា អាលយំ វា កត្វា សាមន្តវិហារំ គន្ត្វា ‘‘ឥធេវ ទានិ វសិស្សាមី’’តិ អាលយំ ករោតិ, ឥច្ចស្ស អាលយេន វា គហណំ អាលយេន វា អាលយោ បដិប្បស្សម្ភតិ, សព្ពត្ថ បច្ឆិមេ គហណេ វា អាលយេ វា តិដ្ឋតិ។ យោ បន ‘‘ឯកស្មិំ វិហារេ សេនាសនំ គហេត្វា អញ្ញស្មិំ វិហារេ វសិស្សាមី’’តិ គច្ឆតិ, តស្ស ឧបចារសីមាតិក្កមេ សេនាសនគ្គាហោ បដិប្បស្សម្ភតិ។ យទិ បន ‘‘តត្ថ ផាសុ ភវិស្សតិ, វសិស្សាមិ; នោ ចេ, អាគមិស្សាមី’’តិ គន្ត្វា អផាសុភាវំ ញត្វា បច្ចាគច្ឆតិ, វដ្ដតិ។
Ayaṃ panettha vinicchayo – gahaṇena gahaṇaṃ paṭippassambhati, gahaṇena ālayo paṭippassambhati, ālayena gahaṇaṃ paṭippassambhati, ālayena ālayo paṭippassambhati. Kathaṃ? Idhekacco vassūpanāyikadivase ekasmiṃ vihāre senāsanaṃ gahetvā sāmantavihāraṃ gantvā tatrāpi gaṇhāti, tassa iminā gahaṇena purimaṃ gahaṇaṃ paṭippassambhati. Aparo ‘‘idha vasissāmī’’ti ālayamattaṃ katvā sāmantavihāraṃ gantvā tattha senāsanaṃ gaṇhāti, tassa iminā gahaṇena purimo ālayo paṭippassambhati. Eko ‘‘idha vasissāmī’’ti senāsanaṃ vā gahetvā ālayaṃ vā katvā sāmantavihāraṃ gantvā ‘‘idheva dāni vasissāmī’’ti ālayaṃ karoti, iccassa ālayena vā gahaṇaṃ ālayena vā ālayo paṭippassambhati, sabbattha pacchime gahaṇe vā ālaye vā tiṭṭhati. Yo pana ‘‘ekasmiṃ vihāre senāsanaṃ gahetvā aññasmiṃ vihāre vasissāmī’’ti gacchati, tassa upacārasīmātikkame senāsanaggāho paṭippassambhati. Yadi pana ‘‘tattha phāsu bhavissati, vasissāmi; no ce, āgamissāmī’’ti gantvā aphāsubhāvaṃ ñatvā paccāgacchati, vaṭṭati.
៣២០. តិវស្សន្តរេនាតិ ឯត្ថ តិវស្សន្តរោ នាម យោ ទ្វីហិ វស្សេហិ មហន្តតរោ វា ទហរតរោ វា ហោតិ។ យោ បន ឯកេន វស្សេន មហន្តតរោ វា ទហរតរោ វា ហោតិ, យោ វា សមានវស្សោ, តត្ថ វត្តព្ពមេវ នត្ថិ។ ឥមេ សព្ពេ ឯកស្មិំ មញ្ចេ វា បីឋេ វា ទ្វេ ទ្វេ ហុត្វា និសីទិតុំ លភន្តិ។ យំ តិណ្ណំ បហោតិ, តំ សំហារិមំ វា ហោតុ អសំហារិមំ វា, តថារូបេ អបិ ផលកខណ្ឌេ អនុបសម្បន្នេនាបិ សទ្ធិំ និសីទិតុំ វដ្ដតិ។
320.Tivassantarenāti ettha tivassantaro nāma yo dvīhi vassehi mahantataro vā daharataro vā hoti. Yo pana ekena vassena mahantataro vā daharataro vā hoti, yo vā samānavasso, tattha vattabbameva natthi. Ime sabbe ekasmiṃ mañce vā pīṭhe vā dve dve hutvā nisīdituṃ labhanti. Yaṃ tiṇṇaṃ pahoti, taṃ saṃhārimaṃ vā hotu asaṃhārimaṃ vā, tathārūpe api phalakakhaṇḍe anupasampannenāpi saddhiṃ nisīdituṃ vaṭṭati.
ហត្ថិនខកន្តិ ហត្ថិកុម្ភេ បតិដ្ឋិតំ; ឯវំ កតស្ស កិរេតំ នាមំ។ សព្ពំ បាសាទបរិភោគន្តិ សុវណ្ណរជតាទិវិចិត្រានិ កវាដានិ មញ្ចបីឋានិ តាលវណ្ដានិ សុវណ្ណរជតមយបានីយឃដបានីយសរាវានិ យំកិញ្ចិ ចិត្តកម្មកតំ, សព្ពំ វដ្ដតិ។ ‘‘បាសាទស្ស ទាសិទាសំ ខេត្តវត្ថុំ គោមហិំសំ ទេមា’’តិ វទន្តិ, បាដេក្កំ គហណកិច្ចំ នត្ថិ, បាសាទេ បដិគ្គហិតេ បដិគ្គហិតមេវ ហោតិ។ គោនកាទីនិ សង្ឃិកវិហារេ វា បុគ្គលិកវិហារេ វា មញ្ចបីឋកេសុ អត្ថរិត្វា បរិភុញ្ជិតុំ ន វដ្ដន្តិ។ ធម្មាសនេ បន គិហិវិកដនិហារេន លព្ភន្តិ, តត្រាបិ និបជ្ជិតុំ ន វដ្ដតិ។
Hatthinakhakanti hatthikumbhe patiṭṭhitaṃ; evaṃ katassa kiretaṃ nāmaṃ. Sabbaṃ pāsādaparibhoganti suvaṇṇarajatādivicitrāni kavāṭāni mañcapīṭhāni tālavaṇṭāni suvaṇṇarajatamayapānīyaghaṭapānīyasarāvāni yaṃkiñci cittakammakataṃ, sabbaṃ vaṭṭati. ‘‘Pāsādassa dāsidāsaṃ khettavatthuṃ gomahiṃsaṃ demā’’ti vadanti, pāṭekkaṃ gahaṇakiccaṃ natthi, pāsāde paṭiggahite paṭiggahitameva hoti. Gonakādīni saṅghikavihāre vā puggalikavihāre vā mañcapīṭhakesu attharitvā paribhuñjituṃ na vaṭṭanti. Dhammāsane pana gihivikaṭanihārena labbhanti, tatrāpi nipajjituṃ na vaṭṭati.
ឧបនន្ទវត្ថុកថា និដ្ឋិតា។
Upanandavatthukathā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / ចូឡវគ្គបាឡិ • Cūḷavaggapāḷi / ៣. តតិយភាណវារោ • 3. Tatiyabhāṇavāro
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ឧបនន្ទវត្ថុកថាវណ្ណនា • Upanandavatthukathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វជិរពុទ្ធិ-ដីកា • Vajirabuddhi-ṭīkā / ឧបនន្ទវត្ថុកថាវណ្ណនា • Upanandavatthukathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វិមតិវិនោទនី-ដីកា • Vimativinodanī-ṭīkā / ឧបនន្ទវត្ថុកថាវណ្ណនា • Upanandavatthukathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi / ឧបនន្ទវត្ថុកថា • Upanandavatthukathā
