| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / චූළවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Cūḷavagga-aṭṭhakathā |
උපනන්‌දවත්‌ථුකථා
Upanandavatthukathā
319. උපනන්‌දවත්‌ථුස්‌මිං – තත්‌ථ තයා මොඝපුරිස ගහිතං ඉධ මුත්‌තං, ඉධ තයා ගහිතං තත්‍ර මුත්‌තන්‌ති එත්‌ථ අයමත්‌ථො – යං තයා තත්‌ථ සෙනාසනං ගහිතං, තං තෙ ගණ්‌හන්‌තෙනෙව ඉධ මුත්‌තං හොති. ‘‘ඉධ දානාහං, ආවුසො, මුඤ්‌චාමී’’ති වදන්‌තෙන පන තං තත්‍රාපි මුත්‌තං. එවං ත්‌වං උභයත්‌ථ පරිබාහිරොති.
319. Upanandavatthusmiṃ – tattha tayā moghapurisa gahitaṃ idha muttaṃ, idha tayā gahitaṃ tatra muttanti ettha ayamattho – yaṃ tayā tattha senāsanaṃ gahitaṃ, taṃ te gaṇhanteneva idha muttaṃ hoti. ‘‘Idha dānāhaṃ, āvuso, muñcāmī’’ti vadantena pana taṃ tatrāpi muttaṃ. Evaṃ tvaṃ ubhayattha paribāhiroti.
අයං පනෙත්‌ථ විනිච්‌ඡයො – ගහණෙන ගහණං පටිප්‌පස්‌සම්‌භති, ගහණෙන ආලයො පටිප්‌පස්‌සම්‌භති, ආලයෙන ගහණං පටිප්‌පස්‌සම්‌භති, ආලයෙන ආලයො පටිප්‌පස්‌සම්‌භති. කථං? ඉධෙකච්‌චො වස්‌සූපනායිකදිවසෙ එකස්‌මිං විහාරෙ සෙනාසනං ගහෙත්‌වා සාමන්‌තවිහාරං ගන්‌ත්‌වා තත්‍රාපි ගණ්‌හාති, තස්‌ස ඉමිනා ගහණෙන පුරිමං ගහණං පටිප්‌පස්‌සම්‌භති. අපරො ‘‘ඉධ වසිස්‌සාමී’’ති ආලයමත්‌තං කත්‌වා සාමන්‌තවිහාරං ගන්‌ත්‌වා තත්‌ථ සෙනාසනං ගණ්‌හාති, තස්‌ස ඉමිනා ගහණෙන පුරිමො ආලයො පටිප්‌පස්‌සම්‌භති. එකො ‘‘ඉධ වසිස්‌සාමී’’ති සෙනාසනං වා ගහෙත්‌වා ආලයං වා කත්‌වා සාමන්‌තවිහාරං ගන්‌ත්‌වා ‘‘ඉධෙව දානි වසිස්‌සාමී’’ති ආලයං කරොති, ඉච්‌චස්‌ස ආලයෙන වා ගහණං ආලයෙන වා ආලයො පටිප්‌පස්‌සම්‌භති, සබ්‌බත්‌ථ පච්‌ඡිමෙ ගහණෙ වා ආලයෙ වා තිට්‌ඨති. යො පන ‘‘එකස්‌මිං විහාරෙ සෙනාසනං ගහෙත්‌වා අඤ්‌ඤස්‌මිං විහාරෙ වසිස්‌සාමී’’ති ගච්‌ඡති, තස්‌ස උපචාරසීමාතික්‌කමෙ සෙනාසනග්‌ගාහො පටිප්‌පස්‌සම්‌භති. යදි පන ‘‘තත්‌ථ ඵාසු භවිස්‌සති, වසිස්‌සාමි; නො චෙ, ආගමිස්‌සාමී’’ති ගන්‌ත්‌වා අඵාසුභාවං ඤත්‌වා පච්‌චාගච්‌ඡති, වට්‌ටති.
Ayaṃ panettha vinicchayo – gahaṇena gahaṇaṃ paṭippassambhati, gahaṇena ālayo paṭippassambhati, ālayena gahaṇaṃ paṭippassambhati, ālayena ālayo paṭippassambhati. Kathaṃ? Idhekacco vassūpanāyikadivase ekasmiṃ vihāre senāsanaṃ gahetvā sāmantavihāraṃ gantvā tatrāpi gaṇhāti, tassa iminā gahaṇena purimaṃ gahaṇaṃ paṭippassambhati. Aparo ‘‘idha vasissāmī’’ti ālayamattaṃ katvā sāmantavihāraṃ gantvā tattha senāsanaṃ gaṇhāti, tassa iminā gahaṇena purimo ālayo paṭippassambhati. Eko ‘‘idha vasissāmī’’ti senāsanaṃ vā gahetvā ālayaṃ vā katvā sāmantavihāraṃ gantvā ‘‘idheva dāni vasissāmī’’ti ālayaṃ karoti, iccassa ālayena vā gahaṇaṃ ālayena vā ālayo paṭippassambhati, sabbattha pacchime gahaṇe vā ālaye vā tiṭṭhati. Yo pana ‘‘ekasmiṃ vihāre senāsanaṃ gahetvā aññasmiṃ vihāre vasissāmī’’ti gacchati, tassa upacārasīmātikkame senāsanaggāho paṭippassambhati. Yadi pana ‘‘tattha phāsu bhavissati, vasissāmi; no ce, āgamissāmī’’ti gantvā aphāsubhāvaṃ ñatvā paccāgacchati, vaṭṭati.
320. තිවස්‌සන්‌තරෙනාති එත්‌ථ තිවස්‌සන්‌තරො නාම යො ද්‌වීහි වස්‌සෙහි මහන්‌තතරො වා දහරතරො වා හොති. යො පන එකෙන වස්‌සෙන මහන්‌තතරො වා දහරතරො වා හොති, යො වා සමානවස්‌සො, තත්‌ථ වත්‌තබ්‌බමෙව නත්‌ථි. ඉමෙ සබ්‌බෙ එකස්‌මිං මඤ්‌චෙ වා පීඨෙ වා ද්‌වෙ ද්‌වෙ හුත්‌වා නිසීදිතුං ලභන්‌ති. යං තිණ්‌ණං පහොති, තං සංහාරිමං වා හොතු අසංහාරිමං වා, තථාරූපෙ අපි ඵලකඛණ්‌ඩෙ අනුපසම්‌පන්‌නෙනාපි සද්‌ධිං නිසීදිතුං වට්‌ටති.
320.Tivassantarenāti ettha tivassantaro nāma yo dvīhi vassehi mahantataro vā daharataro vā hoti. Yo pana ekena vassena mahantataro vā daharataro vā hoti, yo vā samānavasso, tattha vattabbameva natthi. Ime sabbe ekasmiṃ mañce vā pīṭhe vā dve dve hutvā nisīdituṃ labhanti. Yaṃ tiṇṇaṃ pahoti, taṃ saṃhārimaṃ vā hotu asaṃhārimaṃ vā, tathārūpe api phalakakhaṇḍe anupasampannenāpi saddhiṃ nisīdituṃ vaṭṭati.
හත්‌ථිනඛකන්‌ති හත්‌ථිකුම්‌භෙ පතිට්‌ඨිතං; එවං කතස්‌ස කිරෙතං නාමං. සබ්‌බං පාසාදපරිභොගන්‌ති සුවණ්‌ණරජතාදිවිචිත්‍රානි කවාටානි මඤ්‌චපීඨානි තාලවණ්‌ටානි සුවණ්‌ණරජතමයපානීයඝටපානීයසරාවානි යංකිඤ්‌චි චිත්‌තකම්‌මකතං, සබ්‌බං වට්‌ටති. ‘‘පාසාදස්‌ස දාසිදාසං ඛෙත්‌තවත්‌ථුං ගොමහිංසං දෙමා’’ති වදන්‌ති, පාටෙක්‌කං ගහණකිච්‌චං නත්‌ථි, පාසාදෙ පටිග්‌ගහිතෙ පටිග්‌ගහිතමෙව හොති. ගොනකාදීනි සඞ්‌ඝිකවිහාරෙ වා පුග්‌ගලිකවිහාරෙ වා මඤ්‌චපීඨකෙසු අත්‌ථරිත්‌වා පරිභුඤ්‌ජිතුං න වට්‌ටන්‌ති. ධම්‌මාසනෙ පන ගිහිවිකටනිහාරෙන ලබ්‌භන්‌ති, තත්‍රාපි නිපජ්‌ජිතුං න වට්‌ටති.
Hatthinakhakanti hatthikumbhe patiṭṭhitaṃ; evaṃ katassa kiretaṃ nāmaṃ. Sabbaṃ pāsādaparibhoganti suvaṇṇarajatādivicitrāni kavāṭāni mañcapīṭhāni tālavaṇṭāni suvaṇṇarajatamayapānīyaghaṭapānīyasarāvāni yaṃkiñci cittakammakataṃ, sabbaṃ vaṭṭati. ‘‘Pāsādassa dāsidāsaṃ khettavatthuṃ gomahiṃsaṃ demā’’ti vadanti, pāṭekkaṃ gahaṇakiccaṃ natthi, pāsāde paṭiggahite paṭiggahitameva hoti. Gonakādīni saṅghikavihāre vā puggalikavihāre vā mañcapīṭhakesu attharitvā paribhuñjituṃ na vaṭṭanti. Dhammāsane pana gihivikaṭanihārena labbhanti, tatrāpi nipajjituṃ na vaṭṭati.
උපනන්‌දවත්‌ථුකථා නිට්‌ඨිතා.
Upanandavatthukathā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / චූළවග්‌ගපාළි • Cūḷavaggapāḷi / 3. තතියභාණවාරො • 3. Tatiyabhāṇavāro
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / උපනන්‌දවත්‌ථුකථාවණ්‌ණනා • Upanandavatthukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / උපනන්‌දවත්‌ථුකථාවණ්‌ණනා • Upanandavatthukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / උපනන්‌දවත්‌ථුකථාවණ්‌ණනා • Upanandavatthukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / උපනන්‌දවත්‌ථුකථා • Upanandavatthukathā
