| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā |
उपनन्दवत्थुकथावण्णना
Upanandavatthukathāvaṇṇanā
३१९. पाळियं उभयत्थ परिबाहिरोति कमेन उभयस्सपि मुत्तत्ता वुत्तं, न सब्बथा उभयतो परिबाहिरत्ता। तेनाह ‘‘पच्छिमे…पे॰… तिट्ठती’’ति।
319. Pāḷiyaṃ ubhayattha paribāhiroti kamena ubhayassapi muttattā vuttaṃ, na sabbathā ubhayato paribāhirattā. Tenāha ‘‘pacchime…pe… tiṭṭhatī’’ti.
३२०. यं तिण्णं पहोतीति मञ्चपीठविनिमुत्तं यं आसनं तिण्णं सुखं निसीदितुं पहोति, इदं पच्छिमदीघासनं। एत्थ मञ्चपीठरहितेसु असमानासनिकापि तयो निसीदितुं लभन्ति। मञ्चपीठेसु पन द्वे। अदीघासनेसु मञ्चपीठेसु समानासनिका एव द्वे निसीदितुं लभन्ति दुवग्गस्सेव अनुञ्ञातत्ता।
320.Yaṃ tiṇṇaṃ pahotīti mañcapīṭhavinimuttaṃ yaṃ āsanaṃ tiṇṇaṃ sukhaṃ nisīdituṃ pahoti, idaṃ pacchimadīghāsanaṃ. Ettha mañcapīṭharahitesu asamānāsanikāpi tayo nisīdituṃ labhanti. Mañcapīṭhesu pana dve. Adīghāsanesu mañcapīṭhesu samānāsanikā eva dve nisīdituṃ labhanti duvaggasseva anuññātattā.
हत्थिनखो हेट्ठाभागे एतस्स अत्थीति हत्थिनखो, पासादो। पासादस्स नखो नाम हेट्ठिमभागो पादनखसदिसत्ता, सो सब्बदिसासु अनेकेहि हत्थिरूपेहि समलङ्कतो ठितो। तस्सूपरि कतो पासादो हत्थिकुम्भे पतिट्ठितो विय होतीति आह ‘‘हत्थिकुम्भे पतिट्ठित’’न्ति। सुवण्णरजतादिविचित्रानीति सङ्घिकसेनासनं सन्धाय वुत्तं। पुग्गलिकं पन सुवण्णादिविचित्रं भिक्खुस्स सम्पटिच्छितुमेव न वट्टति ‘‘न केनचि परियायेन जातरूपरजतं सादितब्ब’’न्ति (महाव॰ २९९) वुत्तत्ता। तेनेवेत्थ अट्ठकथायं ‘‘सङ्घिकविहारे वा पुग्गलिकविहारे वा’’ति न वुत्तं, गोनकादिअकप्पियभण्डविसये एव वुत्तं एकभिक्खुस्सापि तेसं गहणे दोसाभावा। गिहिविकटनीहारेनाति गिहीहि कतनीहारेन, गिहीहि अत्तनो सन्तकं अत्थरित्वा दिन्ननियामेनाति अत्थो। लब्भन्तीति निसीदितुं लब्भन्ति।
Hatthinakho heṭṭhābhāge etassa atthīti hatthinakho, pāsādo. Pāsādassa nakho nāma heṭṭhimabhāgo pādanakhasadisattā, so sabbadisāsu anekehi hatthirūpehi samalaṅkato ṭhito. Tassūpari kato pāsādo hatthikumbhe patiṭṭhito viya hotīti āha ‘‘hatthikumbhe patiṭṭhita’’nti. Suvaṇṇarajatādivicitrānīti saṅghikasenāsanaṃ sandhāya vuttaṃ. Puggalikaṃ pana suvaṇṇādivicitraṃ bhikkhussa sampaṭicchitumeva na vaṭṭati ‘‘na kenaci pariyāyena jātarūparajataṃ sāditabba’’nti (mahāva. 299) vuttattā. Tenevettha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘saṅghikavihāre vā puggalikavihāre vā’’ti na vuttaṃ, gonakādiakappiyabhaṇḍavisaye eva vuttaṃ ekabhikkhussāpi tesaṃ gahaṇe dosābhāvā. Gihivikaṭanīhārenāti gihīhi katanīhārena, gihīhi attano santakaṃ attharitvā dinnaniyāmenāti attho. Labbhantīti nisīdituṃ labbhanti.
उपनन्दवत्थुकथावण्णना निट्ठिता।
Upanandavatthukathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / चूळवग्गपाळि • Cūḷavaggapāḷi / ३. ततियभाणवारो • 3. Tatiyabhāṇavāro
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / चूळवग्ग-अट्ठकथा • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / उपनन्दवत्थुकथा • Upanandavatthukathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / उपनन्दवत्थुकथावण्णना • Upanandavatthukathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / उपनन्दवत्थुकथावण्णना • Upanandavatthukathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / उपनन्दवत्थुकथा • Upanandavatthukathā
