Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya

    3. උපනිසසුත්‌තං

    3. Upanisasuttaṃ

    23. සාවත්‌ථියං විහරති…පෙ.… ‘‘ජානතො අහං, භික්‌ඛවෙ, පස්‌සතො ආසවානං ඛයං වදාමි, නො අජානතො නො අපස්‌සතො. කිඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, ජානතො කිං පස්‌සතො ආසවානං ඛයො හොති ? ඉති රූපං ඉති රූපස්‌ස සමුදයො ඉති රූපස්‌ස අත්‌ථඞ්‌ගමො, ඉති වෙදනා…පෙ.… ඉති සඤ්‌ඤා… ඉති සඞ්‌ඛාරා… ඉති විඤ්‌ඤාණං ඉති විඤ්‌ඤාණස්‌ස සමුදයො ඉති විඤ්‌ඤාණස්‌ස අත්‌ථඞ්‌ගමොති. එවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, ජානතො එවං පස්‌සතො ආසවානං ඛයො හොති’’.

    23. Sāvatthiyaṃ viharati…pe… ‘‘jānato ahaṃ, bhikkhave, passato āsavānaṃ khayaṃ vadāmi, no ajānato no apassato. Kiñca, bhikkhave, jānato kiṃ passato āsavānaṃ khayo hoti ? Iti rūpaṃ iti rūpassa samudayo iti rūpassa atthaṅgamo, iti vedanā…pe… iti saññā… iti saṅkhārā… iti viññāṇaṃ iti viññāṇassa samudayo iti viññāṇassa atthaṅgamoti. Evaṃ kho, bhikkhave, jānato evaṃ passato āsavānaṃ khayo hoti’’.

    ‘‘යම්‌පිස්‌ස තං, භික්‌ඛවෙ, ඛයස්‌මිං ඛයෙඤ්‌ඤාණං, තම්‌පි සඋපනිසං වදාමි, නො අනුපනිසං. කා ච, භික්‌ඛවෙ, ඛයෙඤාණස්‌ස උපනිසා? ‘විමුත්‌තී’තිස්‌ස වචනීයං. විමුත්‌තිම්‌පාහං 1, භික්‌ඛවෙ, සඋපනිසං වදාමි, නො අනුපනිසං. කා ච, භික්‌ඛවෙ, විමුත්‌තියා උපනිසා? ‘විරාගො’තිස්‌ස වචනීයං. විරාගම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, සඋපනිසං වදාමි, නො අනුපනිසං. කා ච, භික්‌ඛවෙ, විරාගස්‌ස උපනිසා? ‘නිබ්‌බිදා’තිස්‌ස වචනීයං. නිබ්‌බිදම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, සඋපනිසං වදාමි, නො අනුපනිසං. කා ච, භික්‌ඛවෙ, නිබ්‌බිදාය උපනිසා? ‘යථාභූතඤාණදස්‌සන’න්‌තිස්‌ස වචනීයං. යථාභූතඤාණදස්‌සනම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, සඋපනිසං වදාමි, නො අනුපනිසං. කා ච, භික්‌ඛවෙ, යථාභූතඤාණදස්‌සනස්‌ස උපනිසා? ‘සමාධී’තිස්‌ස වචනීයං. සමාධිම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, සඋපනිසං වදාමි, නො අනුපනිසං.

    ‘‘Yampissa taṃ, bhikkhave, khayasmiṃ khayeññāṇaṃ, tampi saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, khayeñāṇassa upanisā? ‘Vimuttī’tissa vacanīyaṃ. Vimuttimpāhaṃ 2, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, vimuttiyā upanisā? ‘Virāgo’tissa vacanīyaṃ. Virāgampāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, virāgassa upanisā? ‘Nibbidā’tissa vacanīyaṃ. Nibbidampāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, nibbidāya upanisā? ‘Yathābhūtañāṇadassana’ntissa vacanīyaṃ. Yathābhūtañāṇadassanampāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, yathābhūtañāṇadassanassa upanisā? ‘Samādhī’tissa vacanīyaṃ. Samādhimpāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ.

    ‘‘කා ච, භික්‌ඛවෙ, සමාධිස්‌ස උපනිසා? ‘සුඛ’න්‌තිස්‌ස වචනීයං. සුඛම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, සඋපනිසං වදාමි, නො අනුපනිසං. කා ච, භික්‌ඛවෙ, සුඛස්‌ස උපනිසා? ‘පස්‌සද්‌ධී’තිස්‌ස වචනීයං. පස්‌සද්‌ධිම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, සඋපනිසං වදාමි, නො අනුපනිසං. කා ච, භික්‌ඛවෙ, පස්‌සද්‌ධියා උපනිසා? ‘පීතී’තිස්‌ස වචනීයං. පීතිම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, සඋපනිසං වදාමි, නො අනුපනිසං. කා ච, භික්‌ඛවෙ, පීතියා උපනිසා? ‘පාමොජ්‌ජ’න්‌තිස්‌ස වචනීයං. පාමොජ්‌ජම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, සඋපනිසං වදාමි, නො අනුපනිසං. කා ච, භික්‌ඛවෙ, පාමොජ්‌ජස්‌ස උපනිසා? ‘සද්‌ධා’තිස්‌ස වචනීයං. සද්‌ධම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, සඋපනිසං වදාමි, නො අනුපනිසං.

    ‘‘Kā ca, bhikkhave, samādhissa upanisā? ‘Sukha’ntissa vacanīyaṃ. Sukhampāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, sukhassa upanisā? ‘Passaddhī’tissa vacanīyaṃ. Passaddhimpāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, passaddhiyā upanisā? ‘Pītī’tissa vacanīyaṃ. Pītimpāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, pītiyā upanisā? ‘Pāmojja’ntissa vacanīyaṃ. Pāmojjampāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, pāmojjassa upanisā? ‘Saddhā’tissa vacanīyaṃ. Saddhampāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ.

    ‘‘කා ච, භික්‌ඛවෙ, සද්‌ධාය උපනිසා? ‘දුක්‌ඛ’න්‌තිස්‌ස වචනීයං. දුක්‌ඛම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, සඋපනිසං වදාමි, නො අනුපනිසං. කා ච, භික්‌ඛවෙ, දුක්‌ඛස්‌ස උපනිසා? ‘ජාතී’තිස්‌ස වචනීයං. ජාතිම්‌පාහං , භික්‌ඛවෙ, සඋපනිසං වදාමි, නො අනුපනිසං. කා ච, භික්‌ඛවෙ, ජාතියා උපනිසා? ‘භවො’තිස්‌ස වචනීයං. භවම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, සඋපනිසං වදාමි , නො අනුපනිසං. කා ච, භික්‌ඛවෙ, භවස්‌ස උපනිසා? ‘උපාදාන’න්‌තිස්‌ස වචනීයං. උපාදානම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, සඋපනිසං වදාමි, නො අනුපනිසං. කා ච, භික්‌ඛවෙ, උපාදානස්‌ස උපනිසා? ‘තණ්‌හා’තිස්‌ස වචනීයං. තණ්‌හම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, සඋපනිසං වදාමි, නො අනුපනිසං.

    ‘‘Kā ca, bhikkhave, saddhāya upanisā? ‘Dukkha’ntissa vacanīyaṃ. Dukkhampāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, dukkhassa upanisā? ‘Jātī’tissa vacanīyaṃ. Jātimpāhaṃ , bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, jātiyā upanisā? ‘Bhavo’tissa vacanīyaṃ. Bhavampāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi , no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, bhavassa upanisā? ‘Upādāna’ntissa vacanīyaṃ. Upādānampāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, upādānassa upanisā? ‘Taṇhā’tissa vacanīyaṃ. Taṇhampāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ.

    ‘‘කා ච, භික්‌ඛවෙ, තණ්‌හාය උපනිසා? ‘වෙදනා’තිස්‌ස වචනීයං…පෙ.… ‘ඵස්‌සො’තිස්‌ස වචනීයං… ‘සළායතන’න්‌තිස්‌ස වචනීයං… ‘නාමරූප’න්‌තිස්‌ස වචනීයං… ‘විඤ්‌ඤාණ’න්‌තිස්‌ස වචනීයං… ‘සඞ්‌ඛාරා’තිස්‌ස වචනීයං. සඞ්‌ඛාරෙපාහං, භික්‌ඛවෙ, සඋපනිසෙ වදාමි, නො අනුපනිසෙ. කා ච, භික්‌ඛවෙ, සඞ්‌ඛාරානං උපනිසා? ‘අවිජ්‌ජා’තිස්‌ස වචනීයං.

    ‘‘Kā ca, bhikkhave, taṇhāya upanisā? ‘Vedanā’tissa vacanīyaṃ…pe… ‘phasso’tissa vacanīyaṃ… ‘saḷāyatana’ntissa vacanīyaṃ… ‘nāmarūpa’ntissa vacanīyaṃ… ‘viññāṇa’ntissa vacanīyaṃ… ‘saṅkhārā’tissa vacanīyaṃ. Saṅkhārepāhaṃ, bhikkhave, saupanise vadāmi, no anupanise. Kā ca, bhikkhave, saṅkhārānaṃ upanisā? ‘Avijjā’tissa vacanīyaṃ.

    ‘‘ඉති ඛො, භික්‌ඛවෙ, අවිජ්‌ජූපනිසා සඞ්‌ඛාරා, සඞ්‌ඛාරූපනිසං විඤ්‌ඤාණං, විඤ්‌ඤාණූපනිසං නාමරූපං, නාමරූපූපනිසං සළායතනං, සළායතනූපනිසො ඵස්‌සො, ඵස්‌සූපනිසා වෙදනා, වෙදනූපනිසා තණ්‌හා, තණ්‌හූපනිසං උපාදානං, උපාදානූපනිසො භවො, භවූපනිසා ජාති, ජාතූපනිසං දුක්‌ඛං, දුක්‌ඛූපනිසා සද්‌ධා, සද්‌ධූපනිසං පාමොජ්‌ජං, පාමොජ්‌ජූපනිසා පීති, පීතූපනිසා පස්‌සද්‌ධි, පස්‌සද්‌ධූපනිසං සුඛං, සුඛූපනිසො සමාධි, සමාධූපනිසං යථාභූතඤාණදස්‌සනං, යථාභූතඤාණදස්‌සනූපනිසා නිබ්‌බිදා, නිබ්‌බිදූපනිසො විරාගො, විරාගූපනිසා විමුත්‌ති, විමුත්‌තූපනිසං ඛයෙඤාණං.

    ‘‘Iti kho, bhikkhave, avijjūpanisā saṅkhārā, saṅkhārūpanisaṃ viññāṇaṃ, viññāṇūpanisaṃ nāmarūpaṃ, nāmarūpūpanisaṃ saḷāyatanaṃ, saḷāyatanūpaniso phasso, phassūpanisā vedanā, vedanūpanisā taṇhā, taṇhūpanisaṃ upādānaṃ, upādānūpaniso bhavo, bhavūpanisā jāti, jātūpanisaṃ dukkhaṃ, dukkhūpanisā saddhā, saddhūpanisaṃ pāmojjaṃ, pāmojjūpanisā pīti, pītūpanisā passaddhi, passaddhūpanisaṃ sukhaṃ, sukhūpaniso samādhi, samādhūpanisaṃ yathābhūtañāṇadassanaṃ, yathābhūtañāṇadassanūpanisā nibbidā, nibbidūpaniso virāgo, virāgūpanisā vimutti, vimuttūpanisaṃ khayeñāṇaṃ.

    ‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, උපරිපබ්‌බතෙ ථුල්‌ලඵුසිතකෙ දෙවෙ වස්‌සන්‌තෙ තං උදකං යථානින්‌නං පවත්‌තමානං පබ්‌බතකන්‌දරපදරසාඛා පරිපූරෙති. පබ්‌බතකන්‌දරපදරසාඛාපරිපූරා කුසොබ්‌භෙ 3 පරිපූරෙන්‌ති. කුසොබ්‌භා පරිපූරා මහාසොබ්‌භෙ පරිපූරෙන්‌ති. මහාසොබ්‌භා පරිපූරා කුන්‌නදියො පරිපූරෙන්‌ති. කුන්‌නදියො පරිපූරා මහානදියො පරිපූරෙන්‌ති. මහානදියො පරිපූරා මහාසමුද්‌දං පරිපූරෙන්‌ති.

    ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, uparipabbate thullaphusitake deve vassante taṃ udakaṃ yathāninnaṃ pavattamānaṃ pabbatakandarapadarasākhā paripūreti. Pabbatakandarapadarasākhāparipūrā kusobbhe 4 paripūrenti. Kusobbhā paripūrā mahāsobbhe paripūrenti. Mahāsobbhā paripūrā kunnadiyo paripūrenti. Kunnadiyo paripūrā mahānadiyo paripūrenti. Mahānadiyo paripūrā mahāsamuddaṃ paripūrenti.

    ‘‘එවමෙව ඛො, භික්‌ඛවෙ, අවිජ්‌ජූපනිසා සඞ්‌ඛාරා, සඞ්‌ඛාරූපනිසං විඤ්‌ඤාණං, විඤ්‌ඤාණූපනිසං නාමරූපං, නාමරූපූපනිසං සළායතනං, සළායතනූපනිසො ඵස්‌සො, ඵස්‌සූපනිසා වෙදනා, වෙදනූපනිසා තණ්‌හා, තණ්‌හූපනිසං උපාදානං, උපාදානූපනිසො භවො, භවූපනිසා ජාති, ජාතූපනිසං දුක්‌ඛං, දුක්‌ඛූපනිසා සද්‌ධා, සද්‌ධූපනිසං පාමොජ්‌ජං, පාමොජ්‌ජූපනිසා පීති, පීතූපනිසා පස්‌සද්‌ධි, පස්‌සද්‌ධූපනිසං සුඛං, සුඛූපනිසො සමාධි, සමාධූපනිසං යථාභූතඤාණදස්‌සනං, යථාභූතඤාණදස්‌සනූපනිසා නිබ්‌බිදා, නිබ්‌බිදූපනිසො විරාගො, විරාගූපනිසා විමුත්‌ති, විමුත්‌තූපනිසං ඛයෙඤාණ’’න්‌ති. තතියං.

    ‘‘Evameva kho, bhikkhave, avijjūpanisā saṅkhārā, saṅkhārūpanisaṃ viññāṇaṃ, viññāṇūpanisaṃ nāmarūpaṃ, nāmarūpūpanisaṃ saḷāyatanaṃ, saḷāyatanūpaniso phasso, phassūpanisā vedanā, vedanūpanisā taṇhā, taṇhūpanisaṃ upādānaṃ, upādānūpaniso bhavo, bhavūpanisā jāti, jātūpanisaṃ dukkhaṃ, dukkhūpanisā saddhā, saddhūpanisaṃ pāmojjaṃ, pāmojjūpanisā pīti, pītūpanisā passaddhi, passaddhūpanisaṃ sukhaṃ, sukhūpaniso samādhi, samādhūpanisaṃ yathābhūtañāṇadassanaṃ, yathābhūtañāṇadassanūpanisā nibbidā, nibbidūpaniso virāgo, virāgūpanisā vimutti, vimuttūpanisaṃ khayeñāṇa’’nti. Tatiyaṃ.







    Footnotes:
    1. විමුත්‌තිම්‌පහං (සී. ස්‍යා. කං.)
    2. vimuttimpahaṃ (sī. syā. kaṃ.)
    3. කුස්‌සුබ්‌භෙ (සී. ස්‍යා. කං.), කුසුබ්‌භෙ (පී.) ණ්‌වාදි 129 සුත්‌තං ඔලොකෙතබ්‌බං
    4. kussubbhe (sī. syā. kaṃ.), kusubbhe (pī.) ṇvādi 129 suttaṃ oloketabbaṃ



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 3. උපනිසසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Upanisasuttavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 3. උපනිසසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Upanisasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact