| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
5. උපඤ්‌ඤාතසුත්‌තවණ්‌ණනා
5. Upaññātasuttavaṇṇanā
5. පඤ්‌චමෙ ද්‌වින්‌නාහන්‌ති ද්‌වින්‌නං අහං. උපඤ්‌ඤාසින්‌ති උපගන්‌ත්‌වා ගුණං අඤ්‌ඤාසිං, ජානිං පටිවිජ්‌ඣින්‌ති අත්‌ථො. ඉදානි තෙ ධම්‌මෙ දස්‌සෙන්‌තො යා ච අසන්‌තුට්‌ඨිතාතිආදිමාහ. ඉමඤ්‌හි ධම්‌මද්‌වයං නිස්‌සාය සත්‌ථා සබ්‌බඤ්‌ඤුතං පත්‌තො, තස්‌මා තස්‌සානුභාවං දස්‌සෙන්‌තො එවමාහ. තත්‌ථ අසන්‌තුට්‌ඨිතා කුසලෙසු ධම්‌මෙසූති ඉමිනා ඉමං දීපෙති – ‘‘අහං ඣානමත්‌තකෙන වා ඔභාසනිමිත්‌තමත්‌තකෙන වා අසන්‌තුට්‌ඨො හුත්‌වා අරහත්‌තමග්‌ගමෙව උප්‌පාදෙසිං. යාව සො න උප්‌පජ්‌ජි, න තාවාහං සන්‌තුට්‌ඨො අහොසිං. පධානස්‌මිං ච අනුක්‌කණ්‌ඨිතො හුත්‌වා අනොසක්‌කනාය ඨත්‌වායෙව පධානකිරියං අකාසි’’න්‌ති ඉමමත්‌ථං දස්‌සෙන්‌තො යා ච අප්‌පටිවානිතාතිආදිමාහ. තත්‌ථ අප්‌පටිවානිතාති අප්‌පටික්‌කමනා අනොසක්‌කනා. අප්‌පටිවානී සුදාහං , භික්‌ඛවෙ, පදහාමීති එත්‌ථ සුදන්‌ති නිපාතමත්‌තං. අහං, භික්‌ඛවෙ, අනොසක්‌කනායං ඨිතො බොධිසත්‌තකාලෙ සබ්‌බඤ්‌ඤුතං පත්‌ථෙන්‌තො පධානමකාසින්‌ති අයමෙත්‌ථ අත්‌ථො.
5. Pañcame dvinnāhanti dvinnaṃ ahaṃ. Upaññāsinti upagantvā guṇaṃ aññāsiṃ, jāniṃ paṭivijjhinti attho. Idāni te dhamme dassento yā ca asantuṭṭhitātiādimāha. Imañhi dhammadvayaṃ nissāya satthā sabbaññutaṃ patto, tasmā tassānubhāvaṃ dassento evamāha. Tattha asantuṭṭhitā kusalesu dhammesūti iminā imaṃ dīpeti – ‘‘ahaṃ jhānamattakena vā obhāsanimittamattakena vā asantuṭṭho hutvā arahattamaggameva uppādesiṃ. Yāva so na uppajji, na tāvāhaṃ santuṭṭho ahosiṃ. Padhānasmiṃ ca anukkaṇṭhito hutvā anosakkanāya ṭhatvāyeva padhānakiriyaṃ akāsi’’nti imamatthaṃ dassento yā ca appaṭivānitātiādimāha. Tattha appaṭivānitāti appaṭikkamanā anosakkanā. Appaṭivānī sudāhaṃ, bhikkhave, padahāmīti ettha sudanti nipātamattaṃ. Ahaṃ, bhikkhave, anosakkanāyaṃ ṭhito bodhisattakāle sabbaññutaṃ patthento padhānamakāsinti ayamettha attho.
ඉදානි යථා තෙන තං පධානං කතං, තං දස්‌සෙන්‌තො කාමං තචො චාතිආදිමාහ. තත්‌ථ පත්‌තබ්‌බන්‌ති ඉමිනා පත්‌තබ්‌බං ගුණජාතං දස්‌සෙති. පුරිසථාමෙනාතිආදිනා පුරිසස්‌ස ඤාණථාමො ඤාණවීරියං ඤාණපරක්‌කමො ච කථිතො. සණ්‌ඨානන්‌ති ඨපනා අප්‌පවත්‌තනා ඔසක්‌කනා, පටිප්‌පස්‌සද්‌ධීති අත්‌ථො. එත්‌තාවතා තෙන චතුරඞ්‌ගසමන්‌නාගතං වීරියාධිට්‌ඨානං නාම කථිතං. එත්‌ථ හි කාමං තචො චාති එකං අඞ්‌ගං, න්‌හාරු චාති එකං, අට්‌ඨි චාති එකං, මංසලොහිතන්‌ති එකං, ඉමානි චත්‌තාරි අඞ්‌ගානි. පුරිසථාමෙනාතිආදීනි අධිමත්‌තවීරියාධිවචනානි. ඉති පුරිමෙහි චතූහි අඞ්‌ගෙහි සමන්‌නාගතෙන හුත්‌වා එවං අධිට්‌ඨිතං වීරියං චතුරඞ්‌ගසමන්‌නාගතං වීරියාධිට්‌ඨානං නාමාති වෙදිතබ්‌බං. එත්‌තාවතා තෙන බොධිපල්‌ලඞ්‌කෙ අත්‌තනො ආගමනීයපටිපදා කථිතා.
Idāni yathā tena taṃ padhānaṃ kataṃ, taṃ dassento kāmaṃ taco cātiādimāha. Tattha pattabbanti iminā pattabbaṃ guṇajātaṃ dasseti. Purisathāmenātiādinā purisassa ñāṇathāmo ñāṇavīriyaṃ ñāṇaparakkamo ca kathito. Saṇṭhānanti ṭhapanā appavattanā osakkanā, paṭippassaddhīti attho. Ettāvatā tena caturaṅgasamannāgataṃ vīriyādhiṭṭhānaṃ nāma kathitaṃ. Ettha hi kāmaṃ taco cāti ekaṃ aṅgaṃ, nhāru cāti ekaṃ, aṭṭhi cāti ekaṃ, maṃsalohitanti ekaṃ, imāni cattāri aṅgāni. Purisathāmenātiādīni adhimattavīriyādhivacanāni. Iti purimehi catūhi aṅgehi samannāgatena hutvā evaṃ adhiṭṭhitaṃ vīriyaṃ caturaṅgasamannāgataṃ vīriyādhiṭṭhānaṃ nāmāti veditabbaṃ. Ettāvatā tena bodhipallaṅke attano āgamanīyapaṭipadā kathitā.
ඉදානි තාය පටිපදාය පටිලද්‌ධගුණං කථෙතුං තස්‌ස මය්‌හං, භික්‌ඛවෙතිආදිමාහ. තත්‌ථ අප්‌පමාදාධිගතාති සතිඅවිප්‌පවාසසඞ්‌ඛාතෙන අප්‌පමාදෙන අධිගතා, න සුත්‌තප්‌පමත්‌තෙන ලද්‌ධා. සම්‌බොධීති චතුමග්‌ගඤාණඤ්‌චෙව සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණඤ්‌ච. න හි සක්‌කා එතං සුත්‌තප්‌පමත්‌තෙන අධිගන්‌තුන්‌ති. තෙනාහ – ‘‘අප්‌පමාදාධිගතා සම්‌බොධී’’ති. අනුත්‌තරො යොගක්‌ඛෙමොති න කෙවලං බොධියෙව, අරහත්‌තඵලනිබ්‌බානසඞ්‌ඛාතො අනුත්‌තරො යොගක්‌ඛෙමොපි අප්‌පමාදාධිගතොව.
Idāni tāya paṭipadāya paṭiladdhaguṇaṃ kathetuṃ tassa mayhaṃ, bhikkhavetiādimāha. Tattha appamādādhigatāti satiavippavāsasaṅkhātena appamādena adhigatā, na suttappamattena laddhā. Sambodhīti catumaggañāṇañceva sabbaññutaññāṇañca. Na hi sakkā etaṃ suttappamattena adhigantunti. Tenāha – ‘‘appamādādhigatā sambodhī’’ti. Anuttaro yogakkhemoti na kevalaṃ bodhiyeva, arahattaphalanibbānasaṅkhāto anuttaro yogakkhemopi appamādādhigatova.
ඉදානි අත්‌තනා පටිලද්‌ධගුණෙසු භික්‌ඛුසඞ්‌ඝං සමාදපෙන්‌තො තුම්‌හෙ චෙපි භික්‌ඛවෙතිආදිමාහ. තත්‌ථ යස්‌සත්‌ථායාති යස්‌ස අත්‌ථාය, යං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරිතුකාමා හුත්‌වාති අත්‌ථො. තදනුත්‌තරන්‌ති තං අනුත්‌තරං. බ්‍රහ්‌මචරියපරියොසානන්‌ති මග්‌ගබ්‍රහ්‌මචරියස්‌ස පරියොසානභූතං අරියඵලං. අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වාති අභිඤ්‌ඤාය උත්‌තමපඤ්‌ඤාය පච්‌චක්‌ඛං කත්‌වා. උපසම්‌පජ්‌ජ විහරිස්‌සථාති පටිලභිත්‌වා පාපුණිත්‌වා විහරිස්‌සථ. තස්‌මාති යස්‌මා අප්‌පටිවානපධානං නාමෙතං බහූපකාරං උත්‌තමත්‌ථසාධකං, තස්‌මා. පඤ්‌චමං.
Idāni attanā paṭiladdhaguṇesu bhikkhusaṅghaṃ samādapento tumhe cepi bhikkhavetiādimāha. Tattha yassatthāyāti yassa atthāya, yaṃ upasampajja viharitukāmā hutvāti attho. Tadanuttaranti taṃ anuttaraṃ. Brahmacariyapariyosānanti maggabrahmacariyassa pariyosānabhūtaṃ ariyaphalaṃ. Abhiññā sacchikatvāti abhiññāya uttamapaññāya paccakkhaṃ katvā. Upasampajja viharissathāti paṭilabhitvā pāpuṇitvā viharissatha. Tasmāti yasmā appaṭivānapadhānaṃ nāmetaṃ bahūpakāraṃ uttamatthasādhakaṃ, tasmā. Pañcamaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 5. උපඤ්‌ඤාතසුත්‌තං • 5. Upaññātasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 5. උපඤ්‌ඤාතසුත්‌තවණ්‌ණනා • 5. Upaññātasuttavaṇṇanā
