Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / ఇతివుత్తక-అట్ఠకథా • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    ౫. ఉపపరిక్ఖసుత్తవణ్ణనా

    5. Upaparikkhasuttavaṇṇanā

    ౯౪. పఞ్చమే తథా తథాతి తేన తేన పకారేన. ఉపపరిక్ఖేయ్యాతి వీమంసేయ్య పరితులేయ్య సమ్మసేయ్య వా. యథా యథాస్స ఉపపరిక్ఖతోతి యథా యథా అస్స భిక్ఖునో ఉపపరిక్ఖన్తస్స. బహిద్ధా చస్స విఞ్ఞాణం అవిక్ఖిత్తం అవిసటన్తి బహిద్ధా రూపాదిఆరమ్మణే ఉప్పజ్జనకవిక్ఖేపాభావతో అవిక్ఖిత్తం సమాహితం, తతో ఏవ అవిసటం సియా . ఇదం వుత్తం హోతి – భిక్ఖవే, యేన యేన పకారేన ఇమస్స ఆరద్ధవిపస్సకస్స భిక్ఖునో ఉపపరిక్ఖతో సఙ్ఖారే సమ్మసన్తస్స పుబ్బే సమాహితాకారసల్లక్ఖణవసేన సమథనిమిత్తం గహేత్వా సక్కచ్చం నిరన్తరం సమ్మసనఞాణం పవత్తేన్తస్స అత్తనో విపస్సనాచిత్తం కమ్మట్ఠానతో బహిద్ధా రూపాదిఆరమ్మణే ఉప్పజ్జనకం న సియా, అచ్చారద్ధవీరియతాయ ఉద్ధచ్చపక్ఖియం న సియా, తేన తేన పకారేన భిక్ఖు ఉపపరిక్ఖేయ్య పరితులేయ్యాతి. అజ్ఝత్తం అసణ్ఠితన్తి యస్మా వీరియే మన్దం వహన్తే సమాధిస్స బలవభావతో కోసజ్జాభిభవేన అజ్ఝత్తం గోచరజ్ఝత్తసఙ్ఖాతే కమ్మట్ఠానారమ్మణే సఙ్కోచవసేన ఠితత్తా సణ్ఠితం నామ హోతి, వీరియసమతాయ పన యోజితాయ అసణ్ఠితం హోతి వీథిం పటిపన్నం. తస్మా యథా యథాస్స ఉపపరిక్ఖతో విఞ్ఞాణం అజ్ఝత్తం అసణ్ఠితం అస్స, వీథిపటిపన్నం సియా, తథా తథా ఉపపరిక్ఖేయ్య. అనుపాదాయ న పరితస్సేయ్యాతి యథా యథాస్స ఉపపరిక్ఖతో ‘‘ఏతం మమ, ఏసో మే అత్తా’’తి తణ్హాదిట్ఠిగ్గాహవసేన రూపాదీసు కఞ్చి సఙ్ఖారం అగ్గహేత్వా తతో ఏవ తణ్హాదిట్ఠిగ్గాహవసేన న పరితస్సేయ్య, తథా తథా ఉపపరిక్ఖేయ్యాతి సమ్బన్ధో. కథం పన ఉపపరిక్ఖతో తివిధమ్పేతం సియాతి? ఉద్ధచ్చపక్ఖియే కోసజ్జపక్ఖియే చ ధమ్మే వజ్జేన్తో వీరియసమతం యోజేత్వా పుబ్బేవ విపస్సనుపక్కిలేసేహి చిత్తం విసోధేత్వా యథా సమ్మదేవ విపస్సనాఞాణం విపస్సనావీథిం పటిపజ్జతి, తథా సమ్మసతో.

    94. Pañcame tathā tathāti tena tena pakārena. Upaparikkheyyāti vīmaṃseyya parituleyya sammaseyya vā. Yathā yathāssa upaparikkhatoti yathā yathā assa bhikkhuno upaparikkhantassa. Bahiddhācassa viññāṇaṃ avikkhittaṃ avisaṭanti bahiddhā rūpādiārammaṇe uppajjanakavikkhepābhāvato avikkhittaṃ samāhitaṃ, tato eva avisaṭaṃ siyā . Idaṃ vuttaṃ hoti – bhikkhave, yena yena pakārena imassa āraddhavipassakassa bhikkhuno upaparikkhato saṅkhāre sammasantassa pubbe samāhitākārasallakkhaṇavasena samathanimittaṃ gahetvā sakkaccaṃ nirantaraṃ sammasanañāṇaṃ pavattentassa attano vipassanācittaṃ kammaṭṭhānato bahiddhā rūpādiārammaṇe uppajjanakaṃ na siyā, accāraddhavīriyatāya uddhaccapakkhiyaṃ na siyā, tena tena pakārena bhikkhu upaparikkheyya parituleyyāti. Ajjhattaṃ asaṇṭhitanti yasmā vīriye mandaṃ vahante samādhissa balavabhāvato kosajjābhibhavena ajjhattaṃ gocarajjhattasaṅkhāte kammaṭṭhānārammaṇe saṅkocavasena ṭhitattā saṇṭhitaṃ nāma hoti, vīriyasamatāya pana yojitāya asaṇṭhitaṃ hoti vīthiṃ paṭipannaṃ. Tasmā yathā yathāssa upaparikkhato viññāṇaṃ ajjhattaṃ asaṇṭhitaṃ assa, vīthipaṭipannaṃ siyā, tathā tathā upaparikkheyya. Anupādāya na paritasseyyāti yathā yathāssa upaparikkhato ‘‘etaṃ mama, eso me attā’’ti taṇhādiṭṭhiggāhavasena rūpādīsu kañci saṅkhāraṃ aggahetvā tato eva taṇhādiṭṭhiggāhavasena na paritasseyya, tathā tathā upaparikkheyyāti sambandho. Kathaṃ pana upaparikkhato tividhampetaṃ siyāti? Uddhaccapakkhiye kosajjapakkhiye ca dhamme vajjento vīriyasamataṃ yojetvā pubbeva vipassanupakkilesehi cittaṃ visodhetvā yathā sammadeva vipassanāñāṇaṃ vipassanāvīthiṃ paṭipajjati, tathā sammasato.

    ఇతి భగవా చతుసచ్చకమ్మట్ఠానికస్స భిక్ఖునో అనుక్కమేన పటిపదాఞాణదస్సనవిసుద్ధియా ఆరద్ధాయ అచ్చారద్ధవీరియఅతిసిథిలవీరియవిపస్సనుపక్కిలేసేహి చిత్తస్స విసోధనూపాయం దస్సేత్వా ఇదాని తథా విసోధితే విపస్సనాఞాణే న చిరస్సేవ విపస్సనం మగ్గేన ఘటేత్వా సకలవట్టదుక్ఖసమతిక్కమాయ సంవత్తన్తీతి దస్సేన్తో ‘‘బహిద్ధా, భిక్ఖవే , విఞ్ఞాణే’’తిఆదిమాహ, తం వుత్తనయమేవ. యం పన వుత్తం – ‘‘ఆయతిం జాతిజరామరణదుక్ఖసముదయసమ్భవో న హోతీ’’తి, తస్సత్థో – ఏవం విపస్సనం మగ్గేన ఘటేత్వా మగ్గపటిపాటియా అగ్గమగ్గేన అనవసేసతో కిలేసేసు ఖీణేసు ఆయతిం అనాగతే జాతిజరామరణసకలవట్టదుక్ఖసముదయసఙ్ఖాతో సమ్భవో ఉప్పాదో చ న హోతి, జాతిసఙ్ఖాతో వా దుక్ఖసముదయో జరామరణసఙ్ఖాతో దుక్ఖసమ్భవో చ న హోతి.

    Iti bhagavā catusaccakammaṭṭhānikassa bhikkhuno anukkamena paṭipadāñāṇadassanavisuddhiyā āraddhāya accāraddhavīriyaatisithilavīriyavipassanupakkilesehi cittassa visodhanūpāyaṃ dassetvā idāni tathā visodhite vipassanāñāṇe na cirasseva vipassanaṃ maggena ghaṭetvā sakalavaṭṭadukkhasamatikkamāya saṃvattantīti dassento ‘‘bahiddhā, bhikkhave, viññāṇe’’tiādimāha, taṃ vuttanayameva. Yaṃ pana vuttaṃ – ‘‘āyatiṃ jātijarāmaraṇadukkhasamudayasambhavo na hotī’’ti, tassattho – evaṃ vipassanaṃ maggena ghaṭetvā maggapaṭipāṭiyā aggamaggena anavasesato kilesesu khīṇesu āyatiṃ anāgate jātijarāmaraṇasakalavaṭṭadukkhasamudayasaṅkhāto sambhavo uppādo ca na hoti, jātisaṅkhāto vā dukkhasamudayo jarāmaraṇasaṅkhāto dukkhasambhavo ca na hoti.

    గాథాయం సత్తసఙ్గప్పహీనస్సాతి తణ్హాసఙ్గో, దిట్ఠిసఙ్గో, మానసఙ్గో, కోధసఙ్గో, అవిజ్జాసఙ్గో, కిలేససఙ్గో, దుచ్చరితసఙ్గోతి ఇమేసం సత్తన్నం సఙ్గానం పహీనత్తా సత్తసఙ్గప్పహీనస్స. కేచి పన ‘‘సత్తానుసయా ఏవ సత్త సఙ్గా’’తి వదన్తి. నేత్తిచ్ఛిన్నస్సాతి ఛిన్నభవనేత్తికస్స . విక్ఖీణో జాతిసంసారోతి పునప్పునం జాయనవసేన పవత్తియా జాతిహేతుకత్తా చ జాతిభూతో సంసారోతి జాతిసంసారో, సో భవనేత్తియా ఛిన్నత్తా విక్ఖీణో పరిక్ఖీణో, తతో ఏవ నత్థి తస్స పునబ్భవోతి.

    Gāthāyaṃ sattasaṅgappahīnassāti taṇhāsaṅgo, diṭṭhisaṅgo, mānasaṅgo, kodhasaṅgo, avijjāsaṅgo, kilesasaṅgo, duccaritasaṅgoti imesaṃ sattannaṃ saṅgānaṃ pahīnattā sattasaṅgappahīnassa. Keci pana ‘‘sattānusayā eva satta saṅgā’’ti vadanti. Netticchinnassāti chinnabhavanettikassa . Vikkhīṇo jātisaṃsāroti punappunaṃ jāyanavasena pavattiyā jātihetukattā ca jātibhūto saṃsāroti jātisaṃsāro, so bhavanettiyā chinnattā vikkhīṇo parikkhīṇo, tato eva natthi tassa punabbhavoti.

    పఞ్చమసుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Pañcamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / ఇతివుత్తకపాళి • Itivuttakapāḷi / ౫. ఉపపరిక్ఖసుత్తం • 5. Upaparikkhasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact