| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ឥតិវុត្តក-អដ្ឋកថា • Itivuttaka-aṭṭhakathā |
៥. ឧបបរិក្ខសុត្តវណ្ណនា
5. Upaparikkhasuttavaṇṇanā
៩៤. បញ្ចមេ តថា តថាតិ តេន តេន បការេន។ ឧបបរិក្ខេយ្យាតិ វីមំសេយ្យ បរិតុលេយ្យ សម្មសេយ្យ វា។ យថា យថាស្ស ឧបបរិក្ខតោតិ យថា យថា អស្ស ភិក្ខុនោ ឧបបរិក្ខន្តស្ស។ ពហិទ្ធា ចស្ស វិញ្ញាណំ អវិក្ខិត្តំ អវិសដន្តិ ពហិទ្ធា រូបាទិអារម្មណេ ឧប្បជ្ជនកវិក្ខេបាភាវតោ អវិក្ខិត្តំ សមាហិតំ, តតោ ឯវ អវិសដំ សិយា ។ ឥទំ វុត្តំ ហោតិ – ភិក្ខវេ, យេន យេន បការេន ឥមស្ស អារទ្ធវិបស្សកស្ស ភិក្ខុនោ ឧបបរិក្ខតោ សង្ខារេ សម្មសន្តស្ស បុព្ពេ សមាហិតាការសល្លក្ខណវសេន សមថនិមិត្តំ គហេត្វា សក្កច្ចំ និរន្តរំ សម្មសនញាណំ បវត្តេន្តស្ស អត្តនោ វិបស្សនាចិត្តំ កម្មដ្ឋានតោ ពហិទ្ធា រូបាទិអារម្មណេ ឧប្បជ្ជនកំ ន សិយា, អច្ចារទ្ធវីរិយតាយ ឧទ្ធច្ចបក្ខិយំ ន សិយា, តេន តេន បការេន ភិក្ខុ ឧបបរិក្ខេយ្យ បរិតុលេយ្យាតិ។ អជ្ឈត្តំ អសណ្ឋិតន្តិ យស្មា វីរិយេ មន្ទំ វហន្តេ សមាធិស្ស ពលវភាវតោ កោសជ្ជាភិភវេន អជ្ឈត្តំ គោចរជ្ឈត្តសង្ខាតេ កម្មដ្ឋានារម្មណេ សង្កោចវសេន ឋិតត្តា សណ្ឋិតំ នាម ហោតិ, វីរិយសមតាយ បន យោជិតាយ អសណ្ឋិតំ ហោតិ វីថិំ បដិបន្នំ។ តស្មា យថា យថាស្ស ឧបបរិក្ខតោ វិញ្ញាណំ អជ្ឈត្តំ អសណ្ឋិតំ អស្ស, វីថិបដិបន្នំ សិយា, តថា តថា ឧបបរិក្ខេយ្យ។ អនុបាទាយ ន បរិតស្សេយ្យាតិ យថា យថាស្ស ឧបបរិក្ខតោ ‘‘ឯតំ មម, ឯសោ មេ អត្តា’’តិ តណ្ហាទិដ្ឋិគ្គាហវសេន រូបាទីសុ កញ្ចិ សង្ខារំ អគ្គហេត្វា តតោ ឯវ តណ្ហាទិដ្ឋិគ្គាហវសេន ន បរិតស្សេយ្យ, តថា តថា ឧបបរិក្ខេយ្យាតិ សម្ពន្ធោ។ កថំ បន ឧបបរិក្ខតោ តិវិធម្បេតំ សិយាតិ? ឧទ្ធច្ចបក្ខិយេ កោសជ្ជបក្ខិយេ ច ធម្មេ វជ្ជេន្តោ វីរិយសមតំ យោជេត្វា បុព្ពេវ វិបស្សនុបក្កិលេសេហិ ចិត្តំ វិសោធេត្វា យថា សម្មទេវ វិបស្សនាញាណំ វិបស្សនាវីថិំ បដិបជ្ជតិ, តថា សម្មសតោ។
94. Pañcame tathā tathāti tena tena pakārena. Upaparikkheyyāti vīmaṃseyya parituleyya sammaseyya vā. Yathā yathāssa upaparikkhatoti yathā yathā assa bhikkhuno upaparikkhantassa. Bahiddhācassa viññāṇaṃ avikkhittaṃ avisaṭanti bahiddhā rūpādiārammaṇe uppajjanakavikkhepābhāvato avikkhittaṃ samāhitaṃ, tato eva avisaṭaṃ siyā . Idaṃ vuttaṃ hoti – bhikkhave, yena yena pakārena imassa āraddhavipassakassa bhikkhuno upaparikkhato saṅkhāre sammasantassa pubbe samāhitākārasallakkhaṇavasena samathanimittaṃ gahetvā sakkaccaṃ nirantaraṃ sammasanañāṇaṃ pavattentassa attano vipassanācittaṃ kammaṭṭhānato bahiddhā rūpādiārammaṇe uppajjanakaṃ na siyā, accāraddhavīriyatāya uddhaccapakkhiyaṃ na siyā, tena tena pakārena bhikkhu upaparikkheyya parituleyyāti. Ajjhattaṃ asaṇṭhitanti yasmā vīriye mandaṃ vahante samādhissa balavabhāvato kosajjābhibhavena ajjhattaṃ gocarajjhattasaṅkhāte kammaṭṭhānārammaṇe saṅkocavasena ṭhitattā saṇṭhitaṃ nāma hoti, vīriyasamatāya pana yojitāya asaṇṭhitaṃ hoti vīthiṃ paṭipannaṃ. Tasmā yathā yathāssa upaparikkhato viññāṇaṃ ajjhattaṃ asaṇṭhitaṃ assa, vīthipaṭipannaṃ siyā, tathā tathā upaparikkheyya. Anupādāya na paritasseyyāti yathā yathāssa upaparikkhato ‘‘etaṃ mama, eso me attā’’ti taṇhādiṭṭhiggāhavasena rūpādīsu kañci saṅkhāraṃ aggahetvā tato eva taṇhādiṭṭhiggāhavasena na paritasseyya, tathā tathā upaparikkheyyāti sambandho. Kathaṃ pana upaparikkhato tividhampetaṃ siyāti? Uddhaccapakkhiye kosajjapakkhiye ca dhamme vajjento vīriyasamataṃ yojetvā pubbeva vipassanupakkilesehi cittaṃ visodhetvā yathā sammadeva vipassanāñāṇaṃ vipassanāvīthiṃ paṭipajjati, tathā sammasato.
ឥតិ ភគវា ចតុសច្ចកម្មដ្ឋានិកស្ស ភិក្ខុនោ អនុក្កមេន បដិបទាញាណទស្សនវិសុទ្ធិយា អារទ្ធាយ អច្ចារទ្ធវីរិយអតិសិថិលវីរិយវិបស្សនុបក្កិលេសេហិ ចិត្តស្ស វិសោធនូបាយំ ទស្សេត្វា ឥទានិ តថា វិសោធិតេ វិបស្សនាញាណេ ន ចិរស្សេវ វិបស្សនំ មគ្គេន ឃដេត្វា សកលវដ្ដទុក្ខសមតិក្កមាយ សំវត្តន្តីតិ ទស្សេន្តោ ‘‘ពហិទ្ធា, ភិក្ខវេ , វិញ្ញាណេ’’តិអាទិមាហ, តំ វុត្តនយមេវ។ យំ បន វុត្តំ – ‘‘អាយតិំ ជាតិជរាមរណទុក្ខសមុទយសម្ភវោ ន ហោតី’’តិ, តស្សត្ថោ – ឯវំ វិបស្សនំ មគ្គេន ឃដេត្វា មគ្គបដិបាដិយា អគ្គមគ្គេន អនវសេសតោ កិលេសេសុ ខីណេសុ អាយតិំ អនាគតេ ជាតិជរាមរណសកលវដ្ដទុក្ខសមុទយសង្ខាតោ សម្ភវោ ឧប្បាទោ ច ន ហោតិ, ជាតិសង្ខាតោ វា ទុក្ខសមុទយោ ជរាមរណសង្ខាតោ ទុក្ខសម្ភវោ ច ន ហោតិ។
Iti bhagavā catusaccakammaṭṭhānikassa bhikkhuno anukkamena paṭipadāñāṇadassanavisuddhiyā āraddhāya accāraddhavīriyaatisithilavīriyavipassanupakkilesehi cittassa visodhanūpāyaṃ dassetvā idāni tathā visodhite vipassanāñāṇe na cirasseva vipassanaṃ maggena ghaṭetvā sakalavaṭṭadukkhasamatikkamāya saṃvattantīti dassento ‘‘bahiddhā, bhikkhave, viññāṇe’’tiādimāha, taṃ vuttanayameva. Yaṃ pana vuttaṃ – ‘‘āyatiṃ jātijarāmaraṇadukkhasamudayasambhavo na hotī’’ti, tassattho – evaṃ vipassanaṃ maggena ghaṭetvā maggapaṭipāṭiyā aggamaggena anavasesato kilesesu khīṇesu āyatiṃ anāgate jātijarāmaraṇasakalavaṭṭadukkhasamudayasaṅkhāto sambhavo uppādo ca na hoti, jātisaṅkhāto vā dukkhasamudayo jarāmaraṇasaṅkhāto dukkhasambhavo ca na hoti.
គាថាយំ សត្តសង្គប្បហីនស្សាតិ តណ្ហាសង្គោ, ទិដ្ឋិសង្គោ, មានសង្គោ, កោធសង្គោ, អវិជ្ជាសង្គោ, កិលេសសង្គោ, ទុច្ចរិតសង្គោតិ ឥមេសំ សត្តន្នំ សង្គានំ បហីនត្តា សត្តសង្គប្បហីនស្ស។ កេចិ បន ‘‘សត្តានុសយា ឯវ សត្ត សង្គា’’តិ វទន្តិ។ នេត្តិច្ឆិន្នស្សាតិ ឆិន្នភវនេត្តិកស្ស ។ វិក្ខីណោ ជាតិសំសារោតិ បុនប្បុនំ ជាយនវសេន បវត្តិយា ជាតិហេតុកត្តា ច ជាតិភូតោ សំសារោតិ ជាតិសំសារោ, សោ ភវនេត្តិយា ឆិន្នត្តា វិក្ខីណោ បរិក្ខីណោ, តតោ ឯវ នត្ថិ តស្ស បុនព្ភវោតិ។
Gāthāyaṃ sattasaṅgappahīnassāti taṇhāsaṅgo, diṭṭhisaṅgo, mānasaṅgo, kodhasaṅgo, avijjāsaṅgo, kilesasaṅgo, duccaritasaṅgoti imesaṃ sattannaṃ saṅgānaṃ pahīnattā sattasaṅgappahīnassa. Keci pana ‘‘sattānusayā eva satta saṅgā’’ti vadanti. Netticchinnassāti chinnabhavanettikassa . Vikkhīṇo jātisaṃsāroti punappunaṃ jāyanavasena pavattiyā jātihetukattā ca jātibhūto saṃsāroti jātisaṃsāro, so bhavanettiyā chinnattā vikkhīṇo parikkhīṇo, tato eva natthi tassa punabbhavoti.
បញ្ចមសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Pañcamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / ខុទ្ទកនិកាយ • Khuddakanikāya / ឥតិវុត្តកបាឡិ • Itivuttakapāḷi / ៥. ឧបបរិក្ខសុត្តំ • 5. Upaparikkhasuttaṃ
