Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഇതിവുത്തക-അട്ഠകഥാ • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    ൫. ഉപപരിക്ഖസുത്തവണ്ണനാ

    5. Upaparikkhasuttavaṇṇanā

    ൯൪. പഞ്ചമേ തഥാ തഥാതി തേന തേന പകാരേന. ഉപപരിക്ഖേയ്യാതി വീമംസേയ്യ പരിതുലേയ്യ സമ്മസേയ്യ വാ. യഥാ യഥാസ്സ ഉപപരിക്ഖതോതി യഥാ യഥാ അസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപപരിക്ഖന്തസ്സ. ബഹിദ്ധാ ചസ്സ വിഞ്ഞാണം അവിക്ഖിത്തം അവിസടന്തി ബഹിദ്ധാ രൂപാദിആരമ്മണേ ഉപ്പജ്ജനകവിക്ഖേപാഭാവതോ അവിക്ഖിത്തം സമാഹിതം, തതോ ഏവ അവിസടം സിയാ . ഇദം വുത്തം ഹോതി – ഭിക്ഖവേ, യേന യേന പകാരേന ഇമസ്സ ആരദ്ധവിപസ്സകസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപപരിക്ഖതോ സങ്ഖാരേ സമ്മസന്തസ്സ പുബ്ബേ സമാഹിതാകാരസല്ലക്ഖണവസേന സമഥനിമിത്തം ഗഹേത്വാ സക്കച്ചം നിരന്തരം സമ്മസനഞാണം പവത്തേന്തസ്സ അത്തനോ വിപസ്സനാചിത്തം കമ്മട്ഠാനതോ ബഹിദ്ധാ രൂപാദിആരമ്മണേ ഉപ്പജ്ജനകം ന സിയാ, അച്ചാരദ്ധവീരിയതായ ഉദ്ധച്ചപക്ഖിയം ന സിയാ, തേന തേന പകാരേന ഭിക്ഖു ഉപപരിക്ഖേയ്യ പരിതുലേയ്യാതി. അജ്ഝത്തം അസണ്ഠിതന്തി യസ്മാ വീരിയേ മന്ദം വഹന്തേ സമാധിസ്സ ബലവഭാവതോ കോസജ്ജാഭിഭവേന അജ്ഝത്തം ഗോചരജ്ഝത്തസങ്ഖാതേ കമ്മട്ഠാനാരമ്മണേ സങ്കോചവസേന ഠിതത്താ സണ്ഠിതം നാമ ഹോതി, വീരിയസമതായ പന യോജിതായ അസണ്ഠിതം ഹോതി വീഥിം പടിപന്നം. തസ്മാ യഥാ യഥാസ്സ ഉപപരിക്ഖതോ വിഞ്ഞാണം അജ്ഝത്തം അസണ്ഠിതം അസ്സ, വീഥിപടിപന്നം സിയാ, തഥാ തഥാ ഉപപരിക്ഖേയ്യ. അനുപാദായ ന പരിതസ്സേയ്യാതി യഥാ യഥാസ്സ ഉപപരിക്ഖതോ ‘‘ഏതം മമ, ഏസോ മേ അത്താ’’തി തണ്ഹാദിട്ഠിഗ്ഗാഹവസേന രൂപാദീസു കഞ്ചി സങ്ഖാരം അഗ്ഗഹേത്വാ തതോ ഏവ തണ്ഹാദിട്ഠിഗ്ഗാഹവസേന ന പരിതസ്സേയ്യ, തഥാ തഥാ ഉപപരിക്ഖേയ്യാതി സമ്ബന്ധോ. കഥം പന ഉപപരിക്ഖതോ തിവിധമ്പേതം സിയാതി? ഉദ്ധച്ചപക്ഖിയേ കോസജ്ജപക്ഖിയേ ച ധമ്മേ വജ്ജേന്തോ വീരിയസമതം യോജേത്വാ പുബ്ബേവ വിപസ്സനുപക്കിലേസേഹി ചിത്തം വിസോധേത്വാ യഥാ സമ്മദേവ വിപസ്സനാഞാണം വിപസ്സനാവീഥിം പടിപജ്ജതി, തഥാ സമ്മസതോ.

    94. Pañcame tathā tathāti tena tena pakārena. Upaparikkheyyāti vīmaṃseyya parituleyya sammaseyya vā. Yathā yathāssa upaparikkhatoti yathā yathā assa bhikkhuno upaparikkhantassa. Bahiddhācassa viññāṇaṃ avikkhittaṃ avisaṭanti bahiddhā rūpādiārammaṇe uppajjanakavikkhepābhāvato avikkhittaṃ samāhitaṃ, tato eva avisaṭaṃ siyā . Idaṃ vuttaṃ hoti – bhikkhave, yena yena pakārena imassa āraddhavipassakassa bhikkhuno upaparikkhato saṅkhāre sammasantassa pubbe samāhitākārasallakkhaṇavasena samathanimittaṃ gahetvā sakkaccaṃ nirantaraṃ sammasanañāṇaṃ pavattentassa attano vipassanācittaṃ kammaṭṭhānato bahiddhā rūpādiārammaṇe uppajjanakaṃ na siyā, accāraddhavīriyatāya uddhaccapakkhiyaṃ na siyā, tena tena pakārena bhikkhu upaparikkheyya parituleyyāti. Ajjhattaṃ asaṇṭhitanti yasmā vīriye mandaṃ vahante samādhissa balavabhāvato kosajjābhibhavena ajjhattaṃ gocarajjhattasaṅkhāte kammaṭṭhānārammaṇe saṅkocavasena ṭhitattā saṇṭhitaṃ nāma hoti, vīriyasamatāya pana yojitāya asaṇṭhitaṃ hoti vīthiṃ paṭipannaṃ. Tasmā yathā yathāssa upaparikkhato viññāṇaṃ ajjhattaṃ asaṇṭhitaṃ assa, vīthipaṭipannaṃ siyā, tathā tathā upaparikkheyya. Anupādāya na paritasseyyāti yathā yathāssa upaparikkhato ‘‘etaṃ mama, eso me attā’’ti taṇhādiṭṭhiggāhavasena rūpādīsu kañci saṅkhāraṃ aggahetvā tato eva taṇhādiṭṭhiggāhavasena na paritasseyya, tathā tathā upaparikkheyyāti sambandho. Kathaṃ pana upaparikkhato tividhampetaṃ siyāti? Uddhaccapakkhiye kosajjapakkhiye ca dhamme vajjento vīriyasamataṃ yojetvā pubbeva vipassanupakkilesehi cittaṃ visodhetvā yathā sammadeva vipassanāñāṇaṃ vipassanāvīthiṃ paṭipajjati, tathā sammasato.

    ഇതി ഭഗവാ ചതുസച്ചകമ്മട്ഠാനികസ്സ ഭിക്ഖുനോ അനുക്കമേന പടിപദാഞാണദസ്സനവിസുദ്ധിയാ ആരദ്ധായ അച്ചാരദ്ധവീരിയഅതിസിഥിലവീരിയവിപസ്സനുപക്കിലേസേഹി ചിത്തസ്സ വിസോധനൂപായം ദസ്സേത്വാ ഇദാനി തഥാ വിസോധിതേ വിപസ്സനാഞാണേ ന ചിരസ്സേവ വിപസ്സനം മഗ്ഗേന ഘടേത്വാ സകലവട്ടദുക്ഖസമതിക്കമായ സംവത്തന്തീതി ദസ്സേന്തോ ‘‘ബഹിദ്ധാ, ഭിക്ഖവേ , വിഞ്ഞാണേ’’തിആദിമാഹ, തം വുത്തനയമേവ. യം പന വുത്തം – ‘‘ആയതിം ജാതിജരാമരണദുക്ഖസമുദയസമ്ഭവോ ന ഹോതീ’’തി, തസ്സത്ഥോ – ഏവം വിപസ്സനം മഗ്ഗേന ഘടേത്വാ മഗ്ഗപടിപാടിയാ അഗ്ഗമഗ്ഗേന അനവസേസതോ കിലേസേസു ഖീണേസു ആയതിം അനാഗതേ ജാതിജരാമരണസകലവട്ടദുക്ഖസമുദയസങ്ഖാതോ സമ്ഭവോ ഉപ്പാദോ ച ന ഹോതി, ജാതിസങ്ഖാതോ വാ ദുക്ഖസമുദയോ ജരാമരണസങ്ഖാതോ ദുക്ഖസമ്ഭവോ ച ന ഹോതി.

    Iti bhagavā catusaccakammaṭṭhānikassa bhikkhuno anukkamena paṭipadāñāṇadassanavisuddhiyā āraddhāya accāraddhavīriyaatisithilavīriyavipassanupakkilesehi cittassa visodhanūpāyaṃ dassetvā idāni tathā visodhite vipassanāñāṇe na cirasseva vipassanaṃ maggena ghaṭetvā sakalavaṭṭadukkhasamatikkamāya saṃvattantīti dassento ‘‘bahiddhā, bhikkhave, viññāṇe’’tiādimāha, taṃ vuttanayameva. Yaṃ pana vuttaṃ – ‘‘āyatiṃ jātijarāmaraṇadukkhasamudayasambhavo na hotī’’ti, tassattho – evaṃ vipassanaṃ maggena ghaṭetvā maggapaṭipāṭiyā aggamaggena anavasesato kilesesu khīṇesu āyatiṃ anāgate jātijarāmaraṇasakalavaṭṭadukkhasamudayasaṅkhāto sambhavo uppādo ca na hoti, jātisaṅkhāto vā dukkhasamudayo jarāmaraṇasaṅkhāto dukkhasambhavo ca na hoti.

    ഗാഥായം സത്തസങ്ഗപ്പഹീനസ്സാതി തണ്ഹാസങ്ഗോ, ദിട്ഠിസങ്ഗോ, മാനസങ്ഗോ, കോധസങ്ഗോ, അവിജ്ജാസങ്ഗോ, കിലേസസങ്ഗോ, ദുച്ചരിതസങ്ഗോതി ഇമേസം സത്തന്നം സങ്ഗാനം പഹീനത്താ സത്തസങ്ഗപ്പഹീനസ്സ. കേചി പന ‘‘സത്താനുസയാ ഏവ സത്ത സങ്ഗാ’’തി വദന്തി. നേത്തിച്ഛിന്നസ്സാതി ഛിന്നഭവനേത്തികസ്സ . വിക്ഖീണോ ജാതിസംസാരോതി പുനപ്പുനം ജായനവസേന പവത്തിയാ ജാതിഹേതുകത്താ ച ജാതിഭൂതോ സംസാരോതി ജാതിസംസാരോ, സോ ഭവനേത്തിയാ ഛിന്നത്താ വിക്ഖീണോ പരിക്ഖീണോ, തതോ ഏവ നത്ഥി തസ്സ പുനബ്ഭവോതി.

    Gāthāyaṃ sattasaṅgappahīnassāti taṇhāsaṅgo, diṭṭhisaṅgo, mānasaṅgo, kodhasaṅgo, avijjāsaṅgo, kilesasaṅgo, duccaritasaṅgoti imesaṃ sattannaṃ saṅgānaṃ pahīnattā sattasaṅgappahīnassa. Keci pana ‘‘sattānusayā eva satta saṅgā’’ti vadanti. Netticchinnassāti chinnabhavanettikassa . Vikkhīṇo jātisaṃsāroti punappunaṃ jāyanavasena pavattiyā jātihetukattā ca jātibhūto saṃsāroti jātisaṃsāro, so bhavanettiyā chinnattā vikkhīṇo parikkhīṇo, tato eva natthi tassa punabbhavoti.

    പഞ്ചമസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Pañcamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഇതിവുത്തകപാളി • Itivuttakapāḷi / ൫. ഉപപരിക്ഖസുത്തം • 5. Upaparikkhasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact