| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បញ្ចបករណ-អដ្ឋកថា • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
២. ឧបបត្តិកថាវណ្ណនា
2. Upapattikathāvaṇṇanā
៣៨៨. ឥទានិ ឧបបត្តិកថា នាម ហោតិ។ តត្ថ យេសំ ‘‘ឱបបាតិកោ ហោតិ តត្ថបរិនិព្ពាយី’’តិវចនានិ (បុ. ប. ៣៥-៤០) អយោនិសោ គហេត្វា សុទ្ធាវាសេសុ ឧបបត្តិយា អរហាតិ លទ្ធិ, ‘‘យេសំ វា ឧបហច្ចបរិនិព្ពាយី’’តិ បទំ បរិវត្តិត្វា ‘‘ឧបបជ្ជបរិនិព្ពាយី’’តិ បរិយាបុណន្តានំ សហ ឧបបត្តិយា អរហា ហោតីតិ លទ្ធិ, សេយ្យថាបិ ឯតរហិ ឧត្តរាបថកានំ; តេ សន្ធាយ បុច្ឆា សកវាទិស្ស, បដិញ្ញា ឥតរស្ស។ តត្ថ យស្មា ឧបបត្តិចិត្តំ នាម លោកិយំ, តេន សោតាបន្នាទយោបិ ន ហោន្តិ, បគេវ អរហា។ តស្មាស្ស ឥមំ នយំ ទស្សេតុំ សហ ឧបបត្តិយា សោតាបន្នោតិអាទិ អារទ្ធំ។
388. Idāni upapattikathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘opapātiko hoti tatthaparinibbāyī’’tivacanāni (pu. pa. 35-40) ayoniso gahetvā suddhāvāsesu upapattiyā arahāti laddhi, ‘‘yesaṃ vā upahaccaparinibbāyī’’ti padaṃ parivattitvā ‘‘upapajjaparinibbāyī’’ti pariyāpuṇantānaṃ saha upapattiyā arahā hotīti laddhi, seyyathāpi etarahi uttarāpathakānaṃ; te sandhāya pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Tattha yasmā upapatticittaṃ nāma lokiyaṃ, tena sotāpannādayopi na honti, pageva arahā. Tasmāssa imaṃ nayaṃ dassetuṃ saha upapattiyā sotāpannotiādi āraddhaṃ.
៣៨៩. សារិបុត្តោតិអាទិ ឥមេសុ មហាថេរេសុ កោ ឯកោបិ សហ ឧបបត្តិយា អរហា នាមាតិ ចោទនត្ថំ វុត្តំ។
389. Sāriputtotiādi imesu mahātheresu ko ekopi saha upapattiyā arahā nāmāti codanatthaṃ vuttaṃ.
៣៩០. ឧបបត្តេសិយេនាតិ បដិសន្ធិចិត្តេន។ តញ្ហិ ឧបបត្តិំ ឯសតិ គវេសតិ, តស្មា ឧបបត្តេសិយន្តិ វុច្ចតិ។ សេសមេត្ថ ឧត្តានត្ថមេវាតិ។
390. Upapattesiyenāti paṭisandhicittena. Tañhi upapattiṃ esati gavesati, tasmā upapattesiyanti vuccati. Sesamettha uttānatthamevāti.
ឧបបត្តិកថាវណ្ណនា។
Upapattikathāvaṇṇanā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / អភិធម្មបិដក • Abhidhammapiṭaka / កថាវត្ថុបាឡិ • Kathāvatthupāḷi / (៣៤) ២. ឧបបត្តិកថា • (34) 2. Upapattikathā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-មូលដីកា • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ២. ឧបបត្តិកថាវណ្ណនា • 2. Upapattikathāvaṇṇanā
