Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / வஜிரபு³த்³தி⁴-டீகா • Vajirabuddhi-ṭīkā |
உபாஸகத்தபடிவேத³னாகதா²வண்ணனா
Upāsakattapaṭivedanākathāvaṇṇanā
15. கண்ணஸுக²தோ ஹத³யங்க³மதோதி வசனமேவ ஸந்தா⁴ய வுத்தங். அனத்துக்கங்ஸனதோதிஆதி³ புக்³க³லவஸேன, கண்ணஸுக²தோதி ஸோதிந்த்³ரியங் ஸந்தா⁴ய. ஆபாதா²ரமணீயதோதி ஞாணாபாதா²ரமணீயதோ. ஸயமேவ ஹெட்டா²முக²ஜாதங் வா, மக்³கோ³ பன அஸோகோ ஹோதி. ததா³ ஹி ஸோகோ பஹீயமானோ. சரியாதி³அனுகூலதோ அப்படிகூலங். ‘‘மது⁴ரமிம’’ந்தி வுத்தத்தா ‘‘த⁴ம்மமிம’’ந்தி வசனங் அதி⁴கங் விய தி³ஸ்ஸதி. தஸ்மா ‘‘ராக³விராக³மிம’’ந்தி ஏவங் விஸுங் விஸுங் யோஜெத்வா புன பிண்டெ³த்வா த⁴ம்மமிமங் உபேஹீதி யோஜேதப்³ப³ங், ‘‘த⁴ம்மமேவ ஸரணத்த²முபேஹீ’’தி பட²ந்தி கிராதி தீ³பேதி. ஸரணக³தானங் தேனேவ ஸரணக³மனேன ப⁴யங் ஸந்தாஸங் து³க்³க³திங் பரிக்கிலேஸங் து³க்க²ங் ஹிங்ஸதீதி ரதனத்தயங் ஸரணங் நாம. தப்பஸாத³தக்³க³ருதாதீ³ஹி விஹதகிலேஸோ தப்பராயனதாகாரப்பவத்தோ சித்துப்பாதோ³ ஸரணக³மனங். தங்ஸமங்கீ³ஸத்தோ ஸரணங் க³ச்ச²தி. பபே⁴தே³ன பன து³வித⁴ங் ஸரணக³மனங் லோகுத்தரங் லோகியந்தி. தத்த² லோகுத்தரங் தி³ட்ட²ஸச்சானங் மக்³க³க்க²ணே ஸரணக³மனுபக்கிலேஸஸமுச்சே²தே³ன நிப்³பா³னாரம்மணங் ஹுத்வா கிச்சதோ ஸகலேபி ரதனத்தயே இஜ்ஜ²தி. லோகியங் புது²ஜ்ஜனானங் ஸரணக³மனுபக்கிலேஸங் தத³ங்க³விக்க²ம்ப⁴னேன ஆரம்மணதோ பு³த்³தா⁴தி³கு³ணாரம்மணங் ஹுத்வா இஜ்ஜ²தி. தங் அத்த²தோ ரதனத்தயே ஸத்³தா⁴படிலாபோ⁴ ஸத்³தா⁴மூலிகா ச ஸம்மாதி³ட்டி². லோகுத்தரஸ்ஸ சத்தாரி ஸாமஞ்ஞப²லானி விபாகப²லங், ஸப்³ப³து³க்க²க்க²யோ ஆனிஸங்ஸப²லங். ‘‘யோ ச பு³த்³த⁴ஞ்ச த⁴ம்மஞ்ச…பே॰… ஸப்³ப³து³க்கா² பமுச்சதீ’’தி (த⁴॰ ப॰ 190-192) ஹி வுத்தங். லோகியஸ்ஸ ப⁴வபோ⁴க³ஸம்பதா³. ‘‘யே கேசி பு³த்³த⁴ங் ஸரணங் க³தாஸே’’தி (தீ³॰ நி॰ 2.332; ஸங்॰ நி॰ 1.37) ஹி வுத்தங். லோகியஸரணக³மனங் தீஸு வத்தூ²ஸு அஞ்ஞாணஸங்ஸயமிச்சா²ஞாணாதீ³ஹி ஸங்கிலிஸ்ஸதி, ந மஹாஜுதிகங் ஹோதி, ந மஹாவிப்பா²ரங். லோகுத்தரஸ்ஸ நத்தி² ஸங்கிலேஸோ. லோகியஸ்ஸ ஸாவஜ்ஜோ அனவஜ்ஜோதி து³விதோ⁴ பே⁴தோ³. தத்த² அஞ்ஞஸத்தா²ராதீ³ஸு அத்தஸன்னிய்யாதனாதீ³ஹி ஸாவஜ்ஜோ ஹோதி, ஸோ அனிட்ட²ப²லோ. அனவஜ்ஜோ காலகிரியாய, ஸோ அவிபாகத்தா அப²லோ. லோகுத்தரஸ்ஸ நேவத்தி² பே⁴தோ³. ப⁴வந்தரேபி ஹி அரியஸாவகோ அஞ்ஞங் ஸத்தா²ரங் ந உத்³தி³ஸதி. யோ கோசி ஸரணக³தோ க³ஹட்டோ² உபாஸகோ. ரதனத்தயஉபாஸனதோ உபாஸகோ. பஞ்ச வேரமணியோ ஸீலங். ஸத்த²ஸத்தமங்ஸமஜ்ஜவிஸவாணிஜ்ஜாரஹிதங் த⁴ம்மேன ஜீவிகங் ஆஜீவோ. வுத்தஸீலாஜீவவிபத்தி விபத்தி நாம. விபரீதா ஸம்பத்தி.
15.Kaṇṇasukhatohadayaṅgamatoti vacanameva sandhāya vuttaṃ. Anattukkaṃsanatotiādi puggalavasena, kaṇṇasukhatoti sotindriyaṃ sandhāya. Āpāthāramaṇīyatoti ñāṇāpāthāramaṇīyato. Sayameva heṭṭhāmukhajātaṃ vā, maggo pana asoko hoti. Tadā hi soko pahīyamāno. Cariyādianukūlato appaṭikūlaṃ. ‘‘Madhuramima’’nti vuttattā ‘‘dhammamima’’nti vacanaṃ adhikaṃ viya dissati. Tasmā ‘‘rāgavirāgamima’’nti evaṃ visuṃ visuṃ yojetvā puna piṇḍetvā dhammamimaṃ upehīti yojetabbaṃ, ‘‘dhammameva saraṇatthamupehī’’ti paṭhanti kirāti dīpeti. Saraṇagatānaṃ teneva saraṇagamanena bhayaṃ santāsaṃ duggatiṃ parikkilesaṃ dukkhaṃ hiṃsatīti ratanattayaṃ saraṇaṃ nāma. Tappasādataggarutādīhi vihatakileso tapparāyanatākārappavatto cittuppādo saraṇagamanaṃ. Taṃsamaṅgīsatto saraṇaṃ gacchati. Pabhedena pana duvidhaṃ saraṇagamanaṃ lokuttaraṃ lokiyanti. Tattha lokuttaraṃ diṭṭhasaccānaṃ maggakkhaṇe saraṇagamanupakkilesasamucchedena nibbānārammaṇaṃ hutvā kiccato sakalepi ratanattaye ijjhati. Lokiyaṃ puthujjanānaṃ saraṇagamanupakkilesaṃ tadaṅgavikkhambhanena ārammaṇato buddhādiguṇārammaṇaṃ hutvā ijjhati. Taṃ atthato ratanattaye saddhāpaṭilābho saddhāmūlikā ca sammādiṭṭhi. Lokuttarassa cattāri sāmaññaphalāni vipākaphalaṃ, sabbadukkhakkhayo ānisaṃsaphalaṃ. ‘‘Yo ca buddhañca dhammañca…pe… sabbadukkhā pamuccatī’’ti (dha. pa. 190-192) hi vuttaṃ. Lokiyassa bhavabhogasampadā. ‘‘Ye keci buddhaṃ saraṇaṃ gatāse’’ti (dī. ni. 2.332; saṃ. ni. 1.37) hi vuttaṃ. Lokiyasaraṇagamanaṃ tīsu vatthūsu aññāṇasaṃsayamicchāñāṇādīhi saṃkilissati, na mahājutikaṃ hoti, na mahāvipphāraṃ. Lokuttarassa natthi saṃkileso. Lokiyassa sāvajjo anavajjoti duvidho bhedo. Tattha aññasatthārādīsu attasanniyyātanādīhi sāvajjo hoti, so aniṭṭhaphalo. Anavajjo kālakiriyāya, so avipākattā aphalo. Lokuttarassa nevatthi bhedo. Bhavantarepi hi ariyasāvako aññaṃ satthāraṃ na uddisati. Yo koci saraṇagato gahaṭṭho upāsako. Ratanattayaupāsanato upāsako. Pañca veramaṇiyo sīlaṃ. Satthasattamaṃsamajjavisavāṇijjārahitaṃ dhammena jīvikaṃ ājīvo. Vuttasīlājīvavipatti vipatti nāma. Viparītā sampatti.
16. லச்சா²ம நு கோ²தி து³க்³க³தே ஸந்தா⁴ய வுத்தங். ஸக்கி²ஸ்ஸாம நுகோ² நோதி ஸமித்³தே⁴ ஸந்தா⁴ய. தத்த² வேரஞ்ஜாயங். பக்³க³ய்ஹதீதி பத்தங் பக்³க³ஹோ, தேன பக்³க³ஹேன பத்தேனாதி அத்தோ². ஸமாதா³யேவாதி நித³ஸ்ஸனங். ந ச வட்டதீதி புன பாகங் கிஞ்சாபி வட்டதி, ததா²பி ந ஸுட்டு² பக்கத்தா வுத்தங், ‘‘உத்தண்டு³லப⁴த்தங் லபி⁴த்வாபி பிதே⁴துங் ந வட்டதீ’’தி அட்ட²கதா²வசனஞ்செத்த² ஸாத⁴கங். ‘‘ஸாவகானங் வா ஸிக்கா²பத³ங் பஞ்ஞபெஸ்ஸாமீ’’தி இமினா வசனேன ஆஜீவபாரிஸுத்³தி⁴ஸீலங் ஸந்தா⁴ய ‘‘பச்சா² ஸீல’’ந்தி வுத்தங். உபாலித்தே²ரோபி தங் தங் வத்து²ங் படிச்ச ப⁴க³வதா ப³ஹூனி ஸிக்கா²பதா³னி பஞ்ஞத்தானி அத்தீ²தி தீ³பேதி. யதி³ ஏவங் வேரஞ்ஜாயங் ‘‘ஏதஸ்ஸ ப⁴க³வா காலோ’’தி வசனங் ந ஸமேதீதி சே? ந, ததோ புப்³பே³ ஸிக்கா²பதா³பா⁴வப்பஸங்க³தோ. தே²ரோ பன பஞ்ஞத்தானி ட²பெத்வா இதா³னி பஞ்ஞபேதப்³பா³னி பாதிமொக்கு²த்³தே³ஸப்பஹோனகானி ஸந்தா⁴யாஹ. ப⁴க³வாபி ‘‘ந தாவ ஸாரிபுத்த ஸத்தா² ஸாவகானங் ஸிக்கா²பத³ங் பஞ்ஞபேதீ’’தி ப⁴த்³தா³லிஸுத்தே (ம॰ நி॰ 2.134; ஆத³யோ) விய ஏகச்சேஸு பஞ்ஞத்தேஸுபி ததோ பரங் பஞ்ஞபேதப்³பா³னி ஸந்தா⁴யாஹ. இதே⁴வ அட்ட²கதா²யங் ‘‘ஸாமம்பி பசனங் ஸமணஸாருப்பங் ந ஹோதி ந ச வட்டதீ’’தி வசனஞ்ச, ததா² ‘‘ரத்திச்சே²தோ³ வா வஸ்ஸச்சே²தோ³ வா’’திஆதி³வசனானி ச அத்தி². அஞ்ஞதா² ‘‘த்³வீஹாகாரேஹி பு³த்³தா⁴ ப⁴க³வந்தோ பி⁴க்கூ² படிபுச்ச²ந்தீ’’தி இதே⁴வேத³ங் பாளிட²பனங் விருஜ்ஜ²தீதி ஆசரியேன விசாரிதங், தங் ஸுந்த³ரங் புப்³பே³பி பஞ்ஞத்தஸிக்கா²பத³ஸம்ப⁴வதோ. கிந்து இத⁴ பாளிட²பனவிரோத⁴விசாரணா பன நிப்பயோஜனா விய மம தி³ஸ்ஸதி. கஸ்மா? உபாலித்தே²ரேன ஸங்கீ³திகாலே வுத்தபாட²த்தா. ரத்திச்சே²தோ³தி ஸத்தாஹகிச்சங் ஸந்தா⁴ய வுத்தோ. ‘‘ஸத்தாஹகரணீயேன க³ந்த்வா ரத்திச்சே²தோ³ வா வஸ்ஸச்சே²தோ³ வா ஏகபி⁴க்கு²னாபி ந கதோ’’தி வுத்தங் கிர மஹாஅட்ட²கதா²யங், தஸ்மா வஸ்ஸச்சே²த³ஸ்ஸ காரணே ஸதி ஸத்தாஹகிச்சங் காதுங் வட்டதீதி ஏகே. வினயத⁴ரா பன நிச்ச²ந்தி, தஸ்மா அட்ட²கதா²தி⁴ப்பாயோ வீமங்ஸிதப்³போ³, இமாய வேரஞ்ஜாயங் அப்பிச்ச²தாதி³படிபதா³ய பஸன்னா. ஸாலீனங் விகதி ஸாலிவிகதி.
16.Lacchāma nu khoti duggate sandhāya vuttaṃ. Sakkhissāma nukho noti samiddhe sandhāya. Tattha verañjāyaṃ. Paggayhatīti pattaṃ paggaho, tena paggahena pattenāti attho. Samādāyevāti nidassanaṃ. Na ca vaṭṭatīti puna pākaṃ kiñcāpi vaṭṭati, tathāpi na suṭṭhu pakkattā vuttaṃ, ‘‘uttaṇḍulabhattaṃ labhitvāpi pidhetuṃ na vaṭṭatī’’ti aṭṭhakathāvacanañcettha sādhakaṃ. ‘‘Sāvakānaṃ vā sikkhāpadaṃ paññapessāmī’’ti iminā vacanena ājīvapārisuddhisīlaṃ sandhāya ‘‘pacchā sīla’’nti vuttaṃ. Upālittheropi taṃ taṃ vatthuṃ paṭicca bhagavatā bahūni sikkhāpadāni paññattāni atthīti dīpeti. Yadi evaṃ verañjāyaṃ ‘‘etassa bhagavā kālo’’ti vacanaṃ na sametīti ce? Na, tato pubbe sikkhāpadābhāvappasaṅgato. Thero pana paññattāni ṭhapetvā idāni paññapetabbāni pātimokkhuddesappahonakāni sandhāyāha. Bhagavāpi ‘‘na tāva sāriputta satthā sāvakānaṃ sikkhāpadaṃ paññapetī’’ti bhaddālisutte (ma. ni. 2.134; ādayo) viya ekaccesu paññattesupi tato paraṃ paññapetabbāni sandhāyāha. Idheva aṭṭhakathāyaṃ ‘‘sāmampi pacanaṃ samaṇasāruppaṃ na hoti na ca vaṭṭatī’’ti vacanañca, tathā ‘‘ratticchedo vā vassacchedo vā’’tiādivacanāni ca atthi. Aññathā ‘‘dvīhākārehi buddhā bhagavanto bhikkhū paṭipucchantī’’ti idhevedaṃ pāḷiṭhapanaṃ virujjhatīti ācariyena vicāritaṃ, taṃ sundaraṃ pubbepi paññattasikkhāpadasambhavato. Kintu idha pāḷiṭhapanavirodhavicāraṇā pana nippayojanā viya mama dissati. Kasmā? Upālittherena saṅgītikāle vuttapāṭhattā. Ratticchedoti sattāhakiccaṃ sandhāya vutto. ‘‘Sattāhakaraṇīyena gantvā ratticchedo vā vassacchedo vā ekabhikkhunāpi na kato’’ti vuttaṃ kira mahāaṭṭhakathāyaṃ, tasmā vassacchedassa kāraṇe sati sattāhakiccaṃ kātuṃ vaṭṭatīti eke. Vinayadharā pana nicchanti, tasmā aṭṭhakathādhippāyo vīmaṃsitabbo, imāya verañjāyaṃ appicchatādipaṭipadāya pasannā. Sālīnaṃ vikati sālivikati.
17-8. உபபன்னப²லோதி ப³ஹுப²லோ. ‘‘கு²த்³த³ங் மது⁴’’ந்தி பாடோ². தே²ரங் ஸீஹனாத³ங் நதா³பேதுங் புச்சீ²தி இமினா ஆசரியோ யங் புப்³பே³ ஆணாய டி²தானங் ஸாவகானங் மஹானுபா⁴வதாத³ஸ்ஸனங் ‘‘வேரஞ்ஜாயங் நிவாஸப்பயோஜன’’ந்தி அம்ஹேஹி வுத்தங், தங் ஸம்பாதே³தி, ராஜக³ஹே வேரஞ்ஜாயஞ்சாதி உப⁴யத்த² விதக்குப்பாதே³ ஏகதோ பிண்டெ³த்வா த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘அத² கோ² ஆயஸ்மதோ ஸாரிபுத்தஸ்ஸா’’திஆதி³மாஹ. காலங் ஸந்தா⁴ய சிரங், டி²திங் ஸந்தா⁴ய சிராதி விக்³க³ஹோ.
17-8.Upapannaphaloti bahuphalo. ‘‘Khuddaṃ madhu’’nti pāṭho. Theraṃ sīhanādaṃ nadāpetuṃ pucchīti iminā ācariyo yaṃ pubbe āṇāya ṭhitānaṃ sāvakānaṃ mahānubhāvatādassanaṃ ‘‘verañjāyaṃ nivāsappayojana’’nti amhehi vuttaṃ, taṃ sampādeti, rājagahe verañjāyañcāti ubhayattha vitakkuppāde ekato piṇḍetvā dassento ‘‘atha kho āyasmato sāriputtassā’’tiādimāha. Kālaṃ sandhāya ciraṃ, ṭhitiṃ sandhāya cirāti viggaho.
காமங் ஹினோதி அத்தனோ ப²லனிப்³ப³த்தியா ஸஹாயங் க³ச்ச²தீதி கத்தரி ஹேது, ததா²பி இத⁴ தேன கரணபூ⁴தேன தஸ்ஸ ப²லங் ஹினோதி பவத்ததீதி ஹேது. ததா² க⁴டந்தி தேனாதி க⁴டோ. கிலாஸுனோதி பயோஜனாபா⁴வேன அவாவடா. அப்³போ³கிண்ணானி விஸபா⁴கே³ஹி. ஆகா³மினியா அனாக³தேதி அத்தோ². இமேஸங்யேவ நோதி த³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘‘ஸப்³ப³பு³த்³தா⁴னங் ஹீ’’தி வுத்தங். யாவஸாஸனபரியந்தாதி யாவ பு³த்³தா⁴ த⁴ரந்தி, தாவாதி அத்தோ². க²த்தியப்³ராஹ்மணாவ உச்சா, தத்தா²பி விஸேஸங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘உச்சனீசஉளாருளாரபோ⁴கா³’’தி. ‘‘மனஸி கத்வா’’திபி பாடோ². உபஸம்பாத்³யஉபஸம்பாத்³யஇச்சேதங் த்³வயங் மாக³தே⁴ ‘‘உபஸம்பஜ்ஜா’’தி வுச்சதி. அனுபாதா³யாதி ஆரம்மணகரணவஸேன அக்³க³ஹெத்வா. ஆஸவேஹீதி கத்தரி ததியாவிப⁴த்தி. சித்தானீதி பச்சத்தப³ஹுவசனங். விமுச்சிங்ஸூதி கம்மகாரகே. விமோசிதானீதி அதி⁴ப்பாயோதி ஆசரியோ. ஆஸவேஹீதி பத³ஞ்ச பச்சத்தே கரணவசனங் கத்வா க³ண்டி²பதே³ அத்தோ² பகாஸிதோ. யதி³ அரியமக்³கே³ன நிருத்³தா⁴னங் ஆஸவானங் வஸேன அனாஸவதா, லோகே சித்தானிபி அனாஸவா ஸியுங். ந ஹி நிருத்³தா⁴னி சித்தானி ஆரம்மணானி கரொந்தீதி தானி அனிருத்³தா⁴ஸவவஸேன ஸாஸவானீதி சே. ஸோதாபன்னஸ்ஸ மக்³க³சித்தங் உபரிமக்³க³வஜ்ஜா²ஸவவஸேன ஸாஸவங், அவஸிட்டா²ஸவஸமுச்சி²ந்த³னானுபா⁴வத்தா ப²லானி ஸாஸவானி ஸியுந்தி? ந, ஆஸவஸமுச்சி²ந்த³னானுபா⁴வாக³தப²லத்தா. பி⁴ங்ஸனஸ்ஸ கரணங் பி⁴ங்ஸனகதங், தஸ்மிங் பி⁴ங்ஸனகதஸ்மிங், பி⁴ங்ஸனகிரியாயாதி அத்தோ². இத்தி²லிங்க³ங் விபல்லாஸங் கத்வா நபுங்ஸகலிங்க³ங், புரிஸலிங்க³ங் வா கத்வா. நிமித்தத்தே²தி எத்த² –
Kāmaṃ hinoti attano phalanibbattiyā sahāyaṃ gacchatīti kattari hetu, tathāpi idha tena karaṇabhūtena tassa phalaṃ hinoti pavattatīti hetu. Tathā ghaṭanti tenāti ghaṭo. Kilāsunoti payojanābhāvena avāvaṭā. Abbokiṇṇāni visabhāgehi. Āgāminiyā anāgateti attho. Imesaṃyeva noti dassanatthaṃ ‘‘sabbabuddhānaṃ hī’’ti vuttaṃ. Yāvasāsanapariyantāti yāva buddhā dharanti, tāvāti attho. Khattiyabrāhmaṇāva uccā, tatthāpi visesaṃ dassetuṃ ‘‘uccanīcauḷāruḷārabhogā’’ti. ‘‘Manasi katvā’’tipi pāṭho. Upasampādyaupasampādyaiccetaṃ dvayaṃ māgadhe ‘‘upasampajjā’’ti vuccati. Anupādāyāti ārammaṇakaraṇavasena aggahetvā. Āsavehīti kattari tatiyāvibhatti. Cittānīti paccattabahuvacanaṃ. Vimucciṃsūti kammakārake. Vimocitānīti adhippāyoti ācariyo. Āsavehīti padañca paccatte karaṇavacanaṃ katvā gaṇṭhipade attho pakāsito. Yadi ariyamaggena niruddhānaṃ āsavānaṃ vasena anāsavatā, loke cittānipi anāsavā siyuṃ. Na hi niruddhāni cittāni ārammaṇāni karontīti tāni aniruddhāsavavasena sāsavānīti ce. Sotāpannassa maggacittaṃ uparimaggavajjhāsavavasena sāsavaṃ, avasiṭṭhāsavasamucchindanānubhāvattā phalāni sāsavāni siyunti? Na, āsavasamucchindanānubhāvāgataphalattā. Bhiṃsanassa karaṇaṃ bhiṃsanakataṃ, tasmiṃ bhiṃsanakatasmiṃ, bhiṃsanakiriyāyāti attho. Itthiliṅgaṃ vipallāsaṃ katvā napuṃsakaliṅgaṃ, purisaliṅgaṃ vā katvā. Nimittattheti ettha –
‘‘சம்மனி தீ³பினங் ஹந்தி, த³ந்தேஸு ஹந்தி குஞ்ஜரங்;
‘‘Cammani dīpinaṃ hanti, dantesu hanti kuñjaraṃ;
வாலேஸு சாமரிங் ஹந்தி, ஸிங்கே³ஸு ஸரபோ⁴ ஹதோ’’தி. –
Vālesu cāmariṃ hanti, siṅgesu sarabho hato’’ti. –
அதி⁴கரணங்.
Adhikaraṇaṃ.
20-21. நசிரட்டி²திககாரணே கதி²தே சிரட்டி²திககாரணங் அத்த²தோ வுத்தபடிபக்க²வஸேன கிஞ்சாபி ஸித்³த⁴ங், ததா²பி தங் தே²ரஸ்ஸ வினயபஞ்ஞத்தியாசனாய ஓகாஸகாரணாதி⁴ப்பாயதோ வினயபஞ்ஞத்தியாசனோகாஸங் பாபேதுங் புன ப⁴க³வந்தங் ‘‘கோ பன, ப⁴ந்தே, ஹேதூ’’தி புச்சி². ப⁴க³வாபி யாசனங் ஸம்படிச்சி²துகாமோ ப்³யாகாஸி. ‘‘ஆஸவட்டா²னீயா ஸங்கே⁴ பாதுப⁴வந்தீ’’தி புக்³க³லஸ்ஸ ஸங்க⁴பரியாபன்னத்தா வுத்தங். ஆத³ரத்த²வஸேனேவெத்த² த்³விக்க²த்துங் வுத்தந்தி யஸ்மா தே²ரோ புப்³பே³ ராஜக³ஹே, ஸம்பதி வேரஞ்ஜாயந்தி த்³விக்க²த்துங் காசி, தஸ்மா ஆத³ரேன புனப்புனங் யாசயமானங் பஸ்ஸித்வா ஸயம்பி ப⁴க³வா ஆத³ரேனேவ ‘‘ஆக³மேஹி த்வங் ஸாரிபுத்தா’’தி ஆஹ. தேனேதங் தீ³பேதி ‘‘மா த்வங் புனப்புனங் யாசாஹி, ஸம்படிச்சி²தாவ மயா தே யாசனா, புப்³பே³னநு தவயாசனங் ஸம்படிச்ச²தாவ மயா எத்தகே காலே எத்தகானி ஸிக்கா²பதா³னி பஞ்ஞத்தானி, ந தாவ மே ஸாவகானங் ஆணாபாதிமொக்கு²த்³தே³ஸானுஜானநகாலோ ஸம்பத்தோ, தக்கானுமானவஸேன தயா ‘ஏதஸ்ஸ ப⁴க³வா காலோ’தி புனப்புனங் நித்³தி³ஸியமானோபி நேஸ ஸோ காலோ, கிந்து ததா²க³தோவ தத்த² காலங் ஜானிஸ்ஸதீ’’தி. யஸ்மா பன ‘‘ஸிக்கா²பத³பஞ்ஞத்திகாலதோ பபு⁴தி ஆணாபாதிமொக்க²மேவ உத்³தி³ஸியதீ’’தி வுத்தங், தஸ்மா பாதிமொக்கு²த்³தே³ஸப்பஹோனகஸிக்கா²பத³மேவ ஸந்தா⁴யாஹ. ‘‘தத்தா²தி ஸிக்கா²பத³பஞ்ஞத்தியாசனாபெக்க²ங் பு⁴ம்மவசன’’ந்தி ஏகமேவ பத³ங் வுத்தங் தஸ்ஸா ஸித்³தி⁴யா இதரஸ்ஸ ஸித்³தி⁴தோ. ‘‘ஸாவகானங் விஸயபா⁴வந்தி இமினா மஹாபது³மத்தே²ரவாதோ³ படிக்கி²த்தோ’’தி அனுக³ண்டி²பதே³ வுத்தங், தங் ஸுந்த³ரங் விய. ஸம்முகே² க³ரஹா. பரம்முகே² உபவாதோ³. ‘‘ந, பி⁴க்க²வே, ஊனத³ஸவஸ்ஸேன…பே॰… து³க்கடஸ்ஸா’’தி (மஹாவ॰ 75) இத³ங் ஸிக்கா²பத³ங் ப⁴க³வா பு³த்³த⁴த்தேன த³ஸவஸ்ஸிகோ ஹுத்வா பஞ்ஞபேஸி ஊனத³ஸவஸ்ஸிகஸ்ஸ தஸ்ஸ ததா² ஸிக்கா²பத³பஞ்ஞத்தியா அபா⁴வதோ. ந ததா³ அதிரேகத³ஸவஸ்ஸிகோவ த³ஸவஸ்ஸிகானங் ரத்தஞ்ஞுமஹத்தப்பத்திதோ, தஸ்மா தங் ஸிக்கா²பத³ங் வேரஞ்ஜாயங் வஸ்ஸாவாஸதோ புப்³பே³ ராஜக³ஹே ஏவ பஞ்ஞத்தந்தி ஸித்³த⁴ங், தஸ்மிங் ஸித்³தே⁴ ஸித்³த⁴மேவ ‘‘யாவ ந ஸங்கோ⁴ ரத்தஞ்ஞுமஹத்தங் பத்தோதி வசனங் இதோ புப்³பே³ பட²மயாசனாயபி வுத்த’’ந்தி. அட்ட²கதா²யம்பி ரத்தஞ்ஞுமஹத்தப்பத்தகாலே ‘‘த்³வே ஸிக்கா²பதா³னீ’’தி க³ணனபரிச்சே²த³வசனங் பட²மயாசனாய வுத்தவசனங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். அஞ்ஞதா² ரத்தஞ்ஞுமஹத்தப்பத்தகாலே த்³வே ஏவ, ந அஞ்ஞந்தி ஆபஜ்ஜதி.
20-21. Naciraṭṭhitikakāraṇe kathite ciraṭṭhitikakāraṇaṃ atthato vuttapaṭipakkhavasena kiñcāpi siddhaṃ, tathāpi taṃ therassa vinayapaññattiyācanāya okāsakāraṇādhippāyato vinayapaññattiyācanokāsaṃ pāpetuṃ puna bhagavantaṃ ‘‘ko pana, bhante, hetū’’ti pucchi. Bhagavāpi yācanaṃ sampaṭicchitukāmo byākāsi. ‘‘Āsavaṭṭhānīyā saṅghe pātubhavantī’’ti puggalassa saṅghapariyāpannattā vuttaṃ. Ādaratthavasenevettha dvikkhattuṃ vuttanti yasmā thero pubbe rājagahe, sampati verañjāyanti dvikkhattuṃ kāci, tasmā ādarena punappunaṃ yācayamānaṃ passitvā sayampi bhagavā ādareneva ‘‘āgamehi tvaṃ sāriputtā’’ti āha. Tenetaṃ dīpeti ‘‘mā tvaṃ punappunaṃ yācāhi, sampaṭicchitāva mayā te yācanā, pubbenanu tavayācanaṃ sampaṭicchatāva mayā ettake kāle ettakāni sikkhāpadāni paññattāni, na tāva me sāvakānaṃ āṇāpātimokkhuddesānujānanakālo sampatto, takkānumānavasena tayā ‘etassa bhagavā kālo’ti punappunaṃ niddisiyamānopi nesa so kālo, kintu tathāgatova tattha kālaṃ jānissatī’’ti. Yasmā pana ‘‘sikkhāpadapaññattikālato pabhuti āṇāpātimokkhameva uddisiyatī’’ti vuttaṃ, tasmā pātimokkhuddesappahonakasikkhāpadameva sandhāyāha. ‘‘Tatthāti sikkhāpadapaññattiyācanāpekkhaṃ bhummavacana’’nti ekameva padaṃ vuttaṃ tassā siddhiyā itarassa siddhito. ‘‘Sāvakānaṃ visayabhāvanti iminā mahāpadumattheravādo paṭikkhitto’’ti anugaṇṭhipade vuttaṃ, taṃ sundaraṃ viya. Sammukhe garahā. Parammukhe upavādo. ‘‘Na, bhikkhave, ūnadasavassena…pe… dukkaṭassā’’ti (mahāva. 75) idaṃ sikkhāpadaṃ bhagavā buddhattena dasavassiko hutvā paññapesi ūnadasavassikassa tassa tathā sikkhāpadapaññattiyā abhāvato. Na tadā atirekadasavassikova dasavassikānaṃ rattaññumahattappattito, tasmā taṃ sikkhāpadaṃ verañjāyaṃ vassāvāsato pubbe rājagahe eva paññattanti siddhaṃ, tasmiṃ siddhe siddhameva ‘‘yāva na saṅgho rattaññumahattaṃ pattoti vacanaṃ ito pubbe paṭhamayācanāyapi vutta’’nti. Aṭṭhakathāyampi rattaññumahattappattakāle ‘‘dve sikkhāpadānī’’ti gaṇanaparicchedavacanaṃ paṭhamayācanāya vuttavacanaṃ sandhāya vuttaṃ. Aññathā rattaññumahattappattakāle dve eva, na aññanti āpajjati.
‘‘அத² கோ² ஆயஸ்மதோ ஸாரிபுத்தஸ்ஸா’’திஆதி³ம்ஹி அயமாதி³தோ பட்டா²ய அத்த²விபா⁴வனா – அயங் கிராயஸ்மா அஸ்ஸஜித்தே²ரதோ படிலத்³த⁴ங் ஏககா³தா²மத்தகங் த⁴ம்மபரியாயங் நயஸதஸஹஸ்ஸேஹி விவேசெந்தோ அரஹத்தங் பத்வா ஸாவகபாரமீஞாணே டி²தோ ‘‘அஹோ வத மஹானுபா⁴வோயங் ஸத்³த⁴ம்மோ, யோ வினாபி த⁴ம்மஸாமினா பரம்முக²தோ ஸுதமத்தேபி மய்ஹங் மஹந்தங் கு³ணவிஸேஸங் ஜனேஸி, ஸாது⁴ வதாயங் ஸத்³த⁴ம்மோ சிரங் திட்டெ²ய்யா’’தி சிந்தெந்தோ ‘‘கதமேஸானங் நு கோ² பு³த்³தா⁴னங் ப⁴க³வந்தானங்…பே॰… ந சிரட்டி²திக’’ந்தி தமத்த²ங், காரணஞ்ச அத்தனோ அக்³க³ஸாவகஞாணேன படிவிஜ்ஜி²த்வா ‘‘ஸாவகானங் ஸிக்கா²பத³ங் பஞ்ஞத்தந்திஆதி³சிரட்டி²திகாரண’’ந்தி நிட்ட²ங் கத்வா வினயபஞ்ஞத்தியாசனோகாஸகரணத்த²ங் ப⁴க³வந்தங் புச்சி². ததோ பஞ்ஹஸ்ஸ விஸ்ஸஜ்ஜனே வினயபஞ்ஞத்தியாசனோகாஸே ஸம்பத்தே ‘‘ஏதஸ்ஸ ப⁴க³வா காலோ, ஏதஸ்ஸ ஸுக³த காலோ’’தி வினயபஞ்ஞத்திங் யாசி. ததோ ப⁴க³வா தஸ்ஸா யாசனாய ஸம்படிச்சி²தபா⁴வங், ‘‘ஏதஸ்ஸ ப⁴க³வா காலோ’’தி வுத்தகாலஸ்ஸ அகாலதங், காலஸ்ஸ ச அனஞ்ஞவிஸயதங் தீ³பெந்தோ ‘‘ஆக³மேஹி த்வ’’ந்திஆதி³மாஹ, ததோ ப⁴க³வா தஸ்ஸ யாசனங், ஸத்தேஸு காருஞ்ஞதஞ்ச படிச்ச ‘‘தேன கோ² பன ஸமயேன பி⁴க்கூ² அனுபஜ்ஜா²யகா அனாசரியகா அனோவதி³யமானா’’திஆதி³னா (மஹாவ॰ 64) நயேன வேபுல்லமஹத்ததங் படிச்ச ஸத்தா² ஸாவகானங் உபஜ்ஜா²யவத்தாதீ³னி வினயகம்மானி, தத³னுரூபஸிக்கா²பதா³னி ச பஞ்ஞபேஸி. ததோ அனுக்கமேன த்³வாத³ஸமவஸ்ஸங் வேரஞ்ஜாயங் வஸி. ததா³ ச ஆயஸ்மா ஸாரிபுத்தோ ஸத்தா²ரா நித்³தி³ட்டே²ஸு சிரட்டி²திஹேதூஸு ஜாதேஸு ‘‘நவங்க³ஸத்து²ஸாஸனமஹத்ததா ச ஸம்பதி ஜாதா, வினயபஞ்ஞத்தி ச ப³ஹுதரா ஜாதா, பாதிமொக்கு²த்³தே³ஸோ ஏவேகோ ந தாவ ஸாவகானங் அனுஞ்ஞாதோ, ஸோ ச பரிஸுத்³தே⁴ன ஸங்கே⁴ன கரீயதி. ஸங்கோ⁴பி ஏதரஹி பரிஸுத்³தோ⁴ பச்சி²மகஸ்ஸ ஸோதாபன்னத்தா’’தி சிந்தெத்வா பாதிமொக்கு²த்³தே³ஸங் அனுஜானாபேதுகாமோ யத்தகேஹி ச ஸிக்கா²பதே³ஹி பாதிமொக்கு²த்³தே³ஸோ அனுஜானீயதி, தத்தகானங் பஞ்ஞத்தியாசனபுப்³ப³ங்க³மங் பாதிமொக்கு²த்³தே³ஸங் யாசந்தோ புப்³பு³ப்பன்னவிதக்கஸூசனபுச்சா²விஸ்ஸஜ்ஜனக்கமவஸேன யாசனோகாஸே ஸம்பத்தே ‘‘ஏதஸ்ஸ ப⁴க³வா காலோ’’திஆதி³மாஹ.
‘‘Atha kho āyasmato sāriputtassā’’tiādimhi ayamādito paṭṭhāya atthavibhāvanā – ayaṃ kirāyasmā assajittherato paṭiladdhaṃ ekagāthāmattakaṃ dhammapariyāyaṃ nayasatasahassehi vivecento arahattaṃ patvā sāvakapāramīñāṇe ṭhito ‘‘aho vata mahānubhāvoyaṃ saddhammo, yo vināpi dhammasāminā parammukhato sutamattepi mayhaṃ mahantaṃ guṇavisesaṃ janesi, sādhu vatāyaṃ saddhammo ciraṃ tiṭṭheyyā’’ti cintento ‘‘katamesānaṃ nu kho buddhānaṃ bhagavantānaṃ…pe… na ciraṭṭhitika’’nti tamatthaṃ, kāraṇañca attano aggasāvakañāṇena paṭivijjhitvā ‘‘sāvakānaṃ sikkhāpadaṃ paññattantiādiciraṭṭhitikāraṇa’’nti niṭṭhaṃ katvā vinayapaññattiyācanokāsakaraṇatthaṃ bhagavantaṃ pucchi. Tato pañhassa vissajjane vinayapaññattiyācanokāse sampatte ‘‘etassa bhagavā kālo, etassa sugata kālo’’ti vinayapaññattiṃ yāci. Tato bhagavā tassā yācanāya sampaṭicchitabhāvaṃ, ‘‘etassa bhagavā kālo’’ti vuttakālassa akālataṃ, kālassa ca anaññavisayataṃ dīpento ‘‘āgamehi tva’’ntiādimāha, tato bhagavā tassa yācanaṃ, sattesu kāruññatañca paṭicca ‘‘tena kho pana samayena bhikkhū anupajjhāyakā anācariyakā anovadiyamānā’’tiādinā (mahāva. 64) nayena vepullamahattataṃ paṭicca satthā sāvakānaṃ upajjhāyavattādīni vinayakammāni, tadanurūpasikkhāpadāni ca paññapesi. Tato anukkamena dvādasamavassaṃ verañjāyaṃ vasi. Tadā ca āyasmā sāriputto satthārā niddiṭṭhesu ciraṭṭhitihetūsu jātesu ‘‘navaṅgasatthusāsanamahattatā ca sampati jātā, vinayapaññatti ca bahutarā jātā, pātimokkhuddeso eveko na tāva sāvakānaṃ anuññāto, so ca parisuddhena saṅghena karīyati. Saṅghopi etarahi parisuddho pacchimakassa sotāpannattā’’ti cintetvā pātimokkhuddesaṃ anujānāpetukāmo yattakehi ca sikkhāpadehi pātimokkhuddeso anujānīyati, tattakānaṃ paññattiyācanapubbaṅgamaṃ pātimokkhuddesaṃ yācanto pubbuppannavitakkasūcanapucchāvissajjanakkamavasena yācanokāse sampatte ‘‘etassa bhagavā kālo’’tiādimāha.
தத்த² ‘‘யங் ப⁴க³வா ஸாவகானங் ஸிக்கா²பத³ங் பஞ்ஞபெய்யா’’தி பாதிமொக்கு²த்³தே³ஸப்பஹோனகஸிக்கா²பத³ங் ஸந்தா⁴யாஹ, அயமத்தோ² ப⁴த்³தா³லிஸுத்தேன (ம॰ நி॰ 2.134 ஆத³யோ) தீ³பேதப்³போ³ . தத்த² ஹி ப³ஹூஸு ஸிக்கா²பதே³ஸு பஞ்ஞத்தேஸு, பஞ்ஞபியமானேஸு ச ‘‘ந தாவ ப⁴த்³தா³லி ஸத்தா² ஸாவகானங் ஸிக்கா²பத³ங் பஞ்ஞபேதீ’’திஆதி³ (ம॰ நி॰ 2.145) வுத்தங் அபஞ்ஞத்தங் உபாதா³ய, ததா² இதா⁴பி அபஞ்ஞத்தங் ஸந்தா⁴ய வுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங். பரிஸுத்³த⁴த்தா ஸங்க⁴ஸ்ஸ ஸம்பதி ஸாவகானங் ஆணாபாதிமொக்கு²த்³தே³ஸங் நானுஜானாமீதி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘நிரப்³பு³தோ³’’திஆதி³மாஹ. ந ஹி பரிஸுத்³தே⁴ ஸங்கே⁴ ஓவாத³பாதிமொக்கு²த்³தே³ஸஸ்ஸ அனுத்³தே³ஸகாரணங் அத்தி², தஸ்மிங் ஸதி ஆணாபாதிமொக்கு²த்³தே³ஸானுஜானநாதி⁴ப்பாயதோ. ததா² ச ஸோ ததோ அட்ட²ன்னங்வஸ்ஸானங் அச்சயேன அனுஞ்ஞாதோ. யதா²ஹ பாதிமொக்க²ட²பனக்க²ந்த⁴கே (சூளவ॰ 386) ‘‘ந தா³னாஹங், பி⁴க்க²வே, இதோ பரங் உபோஸத²ங் கரிஸ்ஸாமி…பே॰… பாதிமொக்க²ங் உத்³தி³ஸெய்யாதா²’’தி. யங் பன உபஸம்பத³க்க²ந்த⁴கே (மஹாவ॰ 129) ‘‘தேன கோ² பன ஸமயேன பி⁴க்கூ² அஞ்ஞதரங் பி⁴க்கு²ங் உபஸம்பாதெ³த்வா ஏககங் ஓஹாய பக்கமிங்ஸு…பே॰… ஸோ தஸ்ஸா மேது²னங் த⁴ம்மங் படிஸேவித்வா சிரேன அக³மாஸீ’’தி வத்து² ஆக³தங், தங் ஸுதி³ன்னவத்து²தோ பரதோ உப்பன்னம்பி தத்த² யதா²தி⁴காரங் ஸமோதா⁴னேதுங் வுத்தங். ததா² தத்தே²வ ‘‘உப⁴யானி கோ² பனஸ்ஸ பாதிமொக்கா²னி வித்தா²ரேன ஸ்வாக³தானி ஹொந்தீ’’திஆதி³னா (பாசி॰ 147; அ॰ நி॰ 8.52; 10.33) அங்கா³னிபி வேதி³தப்³பா³னி. ந ஹி ஆதி³தோ ஏவ உப⁴தோபாதிமொக்கா²னி ஸித்³தா⁴னீதி. அபிச ஆதி³தோ பட்டா²ய அயமனுக்கமோ வேதி³தப்³போ³, ஸெய்யதி²த³ங் – ராஹுலகுமாரே உப்பன்னே போ³தி⁴ஸத்தோ நிக்க²மித்வா ச²ப்³ப³ஸ்ஸானி து³க்கரங் கத்வா ஸத்தமே அபி⁴ஸம்பு³த்³தோ⁴, தஸ்மிங் ஏவ ஸங்வச்ச²ரே கபிலவத்து²ங் க³ந்த்வா ராஹுலகுமாரங் பப்³பா³ஜேஸி. அம்ப³லட்டி²கராஹுலோவாத³ஸுத்தட்ட²கதா²யங் (ம॰ நி॰ அட்ட²॰ 2.107 ஆத³யோ) ‘‘அயஞ்ஹி ஆயஸ்மா ஸத்தவஸ்ஸிககாலே ப⁴க³வந்தங் சீவரகண்ணே க³ஹெத்வா ‘தா³யஜ்ஜங் மே ஸமண தே³ஹி, தா³யஜ்ஜங் மே ஸமண தே³ஹீ’தி தா³யஜ்ஜங் யாசமானோ ப⁴க³வதா த⁴ம்மஸேனாபதிஸாரிபுத்தத்தே²ரஸ்ஸ நிய்யாதெ³த்வா பப்³பா³ஜிதோ’’தி ச வுத்தங், தஸ்மா ராஹுலகுமாரங் ஆரப்³ப⁴ ‘‘அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, தீஹி ஸரணக³மனேஹி ஸாமணேரபப்³ப³ஜ்ஜ’’ந்தி (மஹாவ॰ 105) வுத்தத்தா ஸரணக³மனூபஸம்பதா³ பட²மவஸ்ஸப்³ப⁴ந்தரே ஏவ படிக்கி²த்தா, ஞத்திசதுத்த²கம்மவஸேன உபஸம்பதா³ அனுஞ்ஞாதாதி பஞ்ஞாயதி. அபிச ராஹுலவத்து²ம்ஹி ‘‘ந, பி⁴க்க²வே, அனநுஞ்ஞாதோ மாதாபிதூஹி புத்தோ பப்³பா³ஜேதப்³போ³, யோ பப்³பா³ஜெய்ய, ஆபத்தி து³க்கடஸ்ஸா’’தி (மஹாவ॰ 105) ஸிக்கா²பத³ங் பஞ்ஞத்தங், தஸ்மா இதோ புப்³பே³பி ஸிக்கா²பதா³னி பஞ்ஞத்தானீதி ஸித்³த⁴ங்.
Tattha ‘‘yaṃ bhagavā sāvakānaṃ sikkhāpadaṃ paññapeyyā’’ti pātimokkhuddesappahonakasikkhāpadaṃ sandhāyāha, ayamattho bhaddālisuttena (ma. ni. 2.134 ādayo) dīpetabbo . Tattha hi bahūsu sikkhāpadesu paññattesu, paññapiyamānesu ca ‘‘na tāva bhaddāli satthā sāvakānaṃ sikkhāpadaṃ paññapetī’’tiādi (ma. ni. 2.145) vuttaṃ apaññattaṃ upādāya, tathā idhāpi apaññattaṃ sandhāya vuttanti veditabbaṃ. Parisuddhattā saṅghassa sampati sāvakānaṃ āṇāpātimokkhuddesaṃ nānujānāmīti dassento ‘‘nirabbudo’’tiādimāha. Na hi parisuddhe saṅghe ovādapātimokkhuddesassa anuddesakāraṇaṃ atthi, tasmiṃ sati āṇāpātimokkhuddesānujānanādhippāyato. Tathā ca so tato aṭṭhannaṃvassānaṃ accayena anuññāto. Yathāha pātimokkhaṭhapanakkhandhake (cūḷava. 386) ‘‘na dānāhaṃ, bhikkhave, ito paraṃ uposathaṃ karissāmi…pe… pātimokkhaṃ uddiseyyāthā’’ti. Yaṃ pana upasampadakkhandhake (mahāva. 129) ‘‘tena kho pana samayena bhikkhū aññataraṃ bhikkhuṃ upasampādetvā ekakaṃ ohāya pakkamiṃsu…pe… so tassā methunaṃ dhammaṃ paṭisevitvā cirena agamāsī’’ti vatthu āgataṃ, taṃ sudinnavatthuto parato uppannampi tattha yathādhikāraṃ samodhānetuṃ vuttaṃ. Tathā tattheva ‘‘ubhayāni kho panassa pātimokkhāni vitthārena svāgatāni hontī’’tiādinā (pāci. 147; a. ni. 8.52; 10.33) aṅgānipi veditabbāni. Na hi ādito eva ubhatopātimokkhāni siddhānīti. Apica ādito paṭṭhāya ayamanukkamo veditabbo, seyyathidaṃ – rāhulakumāre uppanne bodhisatto nikkhamitvā chabbassāni dukkaraṃ katvā sattame abhisambuddho, tasmiṃ eva saṃvacchare kapilavatthuṃ gantvā rāhulakumāraṃ pabbājesi. Ambalaṭṭhikarāhulovādasuttaṭṭhakathāyaṃ (ma. ni. aṭṭha. 2.107 ādayo) ‘‘ayañhi āyasmā sattavassikakāle bhagavantaṃ cīvarakaṇṇe gahetvā ‘dāyajjaṃ me samaṇa dehi, dāyajjaṃ me samaṇa dehī’ti dāyajjaṃ yācamāno bhagavatā dhammasenāpatisāriputtattherassa niyyādetvā pabbājito’’ti ca vuttaṃ, tasmā rāhulakumāraṃ ārabbha ‘‘anujānāmi, bhikkhave, tīhi saraṇagamanehi sāmaṇerapabbajja’’nti (mahāva. 105) vuttattā saraṇagamanūpasampadā paṭhamavassabbhantare eva paṭikkhittā, ñatticatutthakammavasena upasampadā anuññātāti paññāyati. Apica rāhulavatthumhi ‘‘na, bhikkhave, ananuññāto mātāpitūhi putto pabbājetabbo, yo pabbājeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 105) sikkhāpadaṃ paññattaṃ, tasmā ito pubbepi sikkhāpadāni paññattānīti siddhaṃ.
ஸுத்வா ச யோ ஹேதுனிரோத⁴மக்³க³ங்,
Sutvā ca yo hetunirodhamaggaṃ,
நிரோது⁴பாயங் படிவிஜ்ஜி² கி²ப்பங்;
Nirodhupāyaṃ paṭivijjhi khippaṃ;
ஜாதோவபெக்கே²ன அஸேஸமேதங்,
Jātovapekkhena asesametaṃ,
லோகங் விபஸ்ஸீ ஸுக³தக்³க³ஸிஸ்ஸோ.
Lokaṃ vipassī sugataggasisso.
ஸோ த⁴ம்மஸேனாபதி அக்³க³ஸிஸ்ஸோ,
So dhammasenāpati aggasisso,
ஸத்³த⁴ம்மராஜஸ்ஸ ததா²க³தஸ்ஸ;
Saddhammarājassa tathāgatassa;
ஸயங் முனிந்தே³ன யஸஸ்ஸ பத்தோ,
Sayaṃ munindena yasassa patto,
அனேகஸோ ஸோளஸதா⁴ பஸத்தோ².
Anekaso soḷasadhā pasattho.
தஸ்மா ஹி ஸிக்கா²பத³ப³ந்த⁴காலோ,
Tasmā hi sikkhāpadabandhakālo,
ஞாதும்பி லோகே அதிபா⁴ரியோவ;
Ñātumpi loke atibhāriyova;
பகே³வ ஸிக்கா²பத³பா⁴வபே⁴தோ³,
Pageva sikkhāpadabhāvabhedo,
பகே³வ அஞ்ஞோ உப⁴யத்த² தத்த².
Pageva añño ubhayattha tattha.
பச்சேகபு³த்³தா⁴ அபி தங் த்³வயந்து,
Paccekabuddhā api taṃ dvayantu,
ஞாதுங் ந ஸக்காவ பகே³வ நேதுங்;
Ñātuṃ na sakkāva pageva netuṃ;
நிஸ்ஸங்ஸயங் தத்த² ததா²க³தோவ,
Nissaṃsayaṃ tattha tathāgatova,
ஜானிஸ்ஸதிச்சாஹ ததா²க³தோதி.
Jānissaticcāha tathāgatoti.
இச்சேதமத்த²ங் இத⁴ பி⁴க்கு² ஞத்வா,
Iccetamatthaṃ idha bhikkhu ñatvā,
ஸிக்கா²பதா³னங் கமபா⁴வபே⁴த³ங்;
Sikkhāpadānaṃ kamabhāvabhedaṃ;
ஞாதுங் ஸயங் நோ ந பரே ச நேதுங்,
Ñātuṃ sayaṃ no na pare ca netuṃ,
பரியேஸிதப்³போ³ இத⁴ யுத்திமக்³கோ³.
Pariyesitabbo idha yuttimaggo.
தத்த² கமபே⁴தோ³ ஸிக்கா²பதா³னங் பரதோ ஆவி ப⁴விஸ்ஸதி. பா⁴வபே⁴தோ³ தாவ உக்கி²த்தகானுவத்தனபச்சயா பி⁴க்கு² அனாபத்திகோ, பி⁴க்கு²னீ பன ஸமனுப⁴ட்டா² பாராஜிகா ஹோதி. பாராஜிகாபத்திபடிச்சா²த³னே பி⁴க்கு²ஸ்ஸ து³க்கடங், பி⁴க்கு²னியா பாராஜிகங். து³ட்டு²ல்லங் ஆரோசெந்தஸ்ஸ, படிச்சா²தெ³ந்தஸ்ஸ ச பாசித்தியங். மஹாஸாவஜ்ஜங் பாராஜிகங் ஆரோசெந்தஸ்ஸ, படிச்சா²தெ³ந்தஸ்ஸ ச பி⁴க்கு²ஸ்ஸ து³க்கடங். இச்சேவமாதீ³ஹி அபா⁴வபே⁴த³ஸிக்கா²பதா³னங் இத⁴ பா⁴வபே⁴தே³ன யுத்திபரியேஸனங் ஸாத⁴யமானோபி ஸியா அனும்மாத³விகா⁴தபா⁴கீ³தி. எத்தாவதா ஸகலஸ்ஸபி வினயபிடகஸ்ஸ விதக்கயாசனகாலகாலஞ்ஞூகாரணப²லபயோஜனேஹி ஸத்தஹி அங்கே³ஹி படிமண்டி³தங் நிதா³னமாயஸ்மதா உபாலித்தே²ரேன நித³ஸ்ஸிதங் ஹோதி. தத்த² தே²ரஸ்ஸ வினயபஞ்ஞத்தியாசனஹேதுபூ⁴தோ விதக்கோ நாம. தஸ்ஸேவ ‘‘ஏதஸ்ஸ ப⁴க³வா காலோ’’திஆதி³னா பவத்தா யாசனா நாம. ரத்தஞ்ஞூவேபுல்லலாப⁴க்³க³பா³ஹுஸச்சமஹத்தப்பத்தி காலோ நாம. ஸப்³ப³ஞ்ஞூ ஏவ காலஞ்ஞூ நாம. ஆஸவட்டா²னீயானங் த⁴ம்மானங் பாதுபா⁴வோ காரணங் நாம. ‘‘தேஸங்யேவ ஆஸவட்டா²னீயானங் த⁴ம்மானங் படிகா⁴தாயா’’தி வசனதோ ஆஸவட்டா²னீயத⁴ம்மபடிகா⁴தோ ப²லங் நாம. ‘‘யத²யித³ங் ப்³ரஹ்மசரியங் அத்³த⁴னியங் அஸ்ஸா’’தி வசனதோ ஸாஸனப்³ரஹ்மசரியஸ்ஸ சிரட்டி²தி பயோஜனந்தி வேதி³தப்³ப³ங். ஹோதி செத்த² –
Tattha kamabhedo sikkhāpadānaṃ parato āvi bhavissati. Bhāvabhedo tāva ukkhittakānuvattanapaccayā bhikkhu anāpattiko, bhikkhunī pana samanubhaṭṭhā pārājikā hoti. Pārājikāpattipaṭicchādane bhikkhussa dukkaṭaṃ, bhikkhuniyā pārājikaṃ. Duṭṭhullaṃ ārocentassa, paṭicchādentassa ca pācittiyaṃ. Mahāsāvajjaṃ pārājikaṃ ārocentassa, paṭicchādentassa ca bhikkhussa dukkaṭaṃ. Iccevamādīhi abhāvabhedasikkhāpadānaṃ idha bhāvabhedena yuttipariyesanaṃ sādhayamānopi siyā anummādavighātabhāgīti. Ettāvatā sakalassapi vinayapiṭakassa vitakkayācanakālakālaññūkāraṇaphalapayojanehi sattahi aṅgehi paṭimaṇḍitaṃ nidānamāyasmatā upālittherena nidassitaṃ hoti. Tattha therassa vinayapaññattiyācanahetubhūto vitakko nāma. Tasseva ‘‘etassa bhagavā kālo’’tiādinā pavattā yācanā nāma. Rattaññūvepullalābhaggabāhusaccamahattappatti kālo nāma. Sabbaññū eva kālaññū nāma. Āsavaṭṭhānīyānaṃ dhammānaṃ pātubhāvo kāraṇaṃ nāma. ‘‘Tesaṃyeva āsavaṭṭhānīyānaṃ dhammānaṃ paṭighātāyā’’ti vacanato āsavaṭṭhānīyadhammapaṭighāto phalaṃ nāma. ‘‘Yathayidaṃ brahmacariyaṃ addhaniyaṃ assā’’ti vacanato sāsanabrahmacariyassa ciraṭṭhiti payojananti veditabbaṃ. Hoti cettha –
‘‘விதக்கோ யாசனா காலோ, காலஞ்ஞூ காரணங் ப²லங்;
‘‘Vitakko yācanā kālo, kālaññū kāraṇaṃ phalaṃ;
பயோஜனந்தி ஸத்தங்க³ங், நிதா³னங் வினயஸ்ஸிதா⁴’’தி.
Payojananti sattaṅgaṃ, nidānaṃ vinayassidhā’’ti.
22. அந்திமமண்ட³லந்தி அப்³ப⁴ந்தரமண்ட³லங். தஞ்ஹி இதரேஸங் அந்தோ ஹோதி, கு²த்³த³கமண்ட³லங் வா. அனுமதிதா³னவஸேன தேஸங் பி⁴க்கூ²னங் த³த்வா. தேஸங் பு³த்³தா⁴னங் சாரிகாய வினேதப்³பா³ வேனெய்யஸத்தா. ஓசினந்தா வியாதி ப³ஹுபுப்ப²ங் க³ச்ச²ங் மாலாகாரா சிரங் ஓசினந்தி, ஏவங் ப³ஹுவேனெய்யேஸு கா³மாதீ³ஸு சிரங் வஸந்தா வேனெய்யபுஞ்ஞங் பரிஹரந்தா சரந்தி. ஸந்தங் ஸுக²ங், ந வேத³னாஸுக²ங் விய ஸபரிப்ப²ந்த³ங். த³ஸஸஹஸ்ஸசக்கவாளேதி தே³வானங் வஸேன வுத்தங். மனுஸ்ஸா பன இமஸ்மிங்யேவ சக்கவாளே போ³த⁴னெய்யா உப்பஜ்ஜந்தி. மஹாகருணாய து⁴வங் ஸத்தஸமவலோகனங். ஓதிண்ணேதி பரிஸமஜ்ஜ²ங் ஆக³தே, ஆரோசிதே வா. யேன காரணேன மயங் தும்ஹாகங் தெ³ய்யத⁴ம்மங் த³தெ³ய்யாம, தங் குதோ ஸக்கா லத்³து⁴ங். ப³ஹுகிச்சா ஹி க⁴ராவாஸாதி. து³தியவிகப்பே தந்தி தெ³ய்யத⁴ம்மங். ‘‘தும்ஹேஹி தங் குதோ லத்³தா⁴’’தி அனுக³ண்டி²பதே³ வுத்தங். கேசி பன ‘‘பட²மங் கிரியங் பெக்க²தி, து³தியங் தெ³ய்யத⁴ம்ம’’ந்தி வத³ந்தி. ஆசரியோ பன ‘‘பட²மயோஜனாய யங் தா³னபுஞ்ஞங், தங் குதோ லப்³பா⁴. புஞ்ஞந்தராயப³ஹுலா ஹி க⁴ராவாஸாதி. து³தியயோஜனாய தேமாஸப்³ப⁴ந்தரே யமஹங் த³தெ³ய்யங், அதிக்கந்தகாலத்தா தமஹங் ஸம்பதி குதோ த³தெ³ய்யந்தி த³ஸ்ஸேதீ’’தி வத³தி. ஸீலாதி³குஸலத⁴ம்மஸந்த³ஸ்ஸனாதி³த⁴ம்மரதனவஸ்ஸங்.
22.Antimamaṇḍalanti abbhantaramaṇḍalaṃ. Tañhi itaresaṃ anto hoti, khuddakamaṇḍalaṃ vā. Anumatidānavasena tesaṃ bhikkhūnaṃ datvā. Tesaṃ buddhānaṃ cārikāya vinetabbā veneyyasattā. Ocinantā viyāti bahupupphaṃ gacchaṃ mālākārā ciraṃ ocinanti, evaṃ bahuveneyyesu gāmādīsu ciraṃ vasantā veneyyapuññaṃ pariharantā caranti. Santaṃ sukhaṃ, na vedanāsukhaṃ viya saparipphandaṃ. Dasasahassacakkavāḷeti devānaṃ vasena vuttaṃ. Manussā pana imasmiṃyeva cakkavāḷe bodhaneyyā uppajjanti. Mahākaruṇāya dhuvaṃ sattasamavalokanaṃ. Otiṇṇeti parisamajjhaṃ āgate, ārocite vā. Yena kāraṇena mayaṃ tumhākaṃ deyyadhammaṃ dadeyyāma, taṃ kuto sakkā laddhuṃ. Bahukiccā hi gharāvāsāti. Dutiyavikappe tanti deyyadhammaṃ. ‘‘Tumhehi taṃ kuto laddhā’’ti anugaṇṭhipade vuttaṃ. Keci pana ‘‘paṭhamaṃ kiriyaṃ pekkhati, dutiyaṃ deyyadhamma’’nti vadanti. Ācariyo pana ‘‘paṭhamayojanāya yaṃ dānapuññaṃ, taṃ kuto labbhā. Puññantarāyabahulā hi gharāvāsāti. Dutiyayojanāya temāsabbhantare yamahaṃ dadeyyaṃ, atikkantakālattā tamahaṃ sampati kuto dadeyyanti dassetī’’ti vadati. Sīlādikusaladhammasandassanādidhammaratanavassaṃ.
23. பத்துண்ணதே³ஸே பத்துண்ணங் படவரங். மஹாயாக³ந்தி மஹாதா³னங். பரிபுண்ணஸங்கப்பந்தி தேமாஸங் ஸோதப்³ப³ங் அஜ்ஜ ஸுணிந்தி.
23. Pattuṇṇadese pattuṇṇaṃ paṭavaraṃ. Mahāyāganti mahādānaṃ. Paripuṇṇasaṅkappanti temāsaṃ sotabbaṃ ajja suṇinti.
தத்ரித³ந்தி இத³ங் காரணங்.
Tatridanti idaṃ kāraṇaṃ.
உபாலி தா³ஸகோதி ஆசரியபரம்பரதோ. பா³ஹிரப்³ப⁴ந்தரனிதா³னங், ஸிக்கா²பதா³னங் பஞ்ஞத்திட்டா²னஸங்கா²தங் ஆவேணிகனிதா³னஞ்ச ஸந்தா⁴யாஹ ‘‘நிதா³னஸ்ஸ பபே⁴த³தீ³பனதோ’’தி. தே²ரவாதா³தி³ வத்து²ப்பபே⁴தோ³. ஸகாய படிஞ்ஞாய மெத்தியங் பி⁴க்கு²னிங் நாஸேதா²திஆதி³ பரஸமயவிவஜ்ஜனதோதிஆதி³. விப⁴ங்க³னயபே⁴த³த³ஸ்ஸனதோதி திஸ்ஸோ இத்தி²யோ பூ⁴மட்ட²ங் த²லட்ட²ந்திஆதி³. எத்தா²ஹ – கிங் ப⁴க³வதோ மாராவட்டனபடிகா⁴தாய ஸத்தி நத்தீ²தி? அத்தி², ததா²பிஸ்ஸ பச்சா² உபகு³த்தகாலே பஸாத³ஹேதுத்தா அதி⁴வாஸேதி. எத்த² உபகு³த்தாதி⁴ட்டா²னங் வத்தப்³ப³ங். பு³த்³தா⁴னங் ஆசிண்ணந்தி தி³ஜத³ஸ்ஸனேன கிங்பயோஜனந்தி சே? மாராவட்டனஹேது ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ புஞ்ஞந்தராயோதி பயோஜனங்.
Upāli dāsakoti ācariyaparamparato. Bāhirabbhantaranidānaṃ, sikkhāpadānaṃ paññattiṭṭhānasaṅkhātaṃ āveṇikanidānañca sandhāyāha ‘‘nidānassa pabhedadīpanato’’ti. Theravādādi vatthuppabhedo. Sakāya paṭiññāya mettiyaṃ bhikkhuniṃ nāsethātiādi parasamayavivajjanatotiādi. Vibhaṅganayabhedadassanatoti tisso itthiyo bhūmaṭṭhaṃ thalaṭṭhantiādi. Etthāha – kiṃ bhagavato mārāvaṭṭanapaṭighātāya satti natthīti? Atthi, tathāpissa pacchā upaguttakāle pasādahetuttā adhivāseti. Ettha upaguttādhiṭṭhānaṃ vattabbaṃ. Buddhānaṃ āciṇṇanti dijadassanena kiṃpayojananti ce? Mārāvaṭṭanahetu brāhmaṇassa puññantarāyoti payojanaṃ.
தி³ஜோபி ஸோ மாரமனோரத²ஸ்ஸ,
Dijopi so māramanorathassa,
ப⁴ங்க³ங் கரொந்தோ ஜினபுங்க³வஸ்ஸ;
Bhaṅgaṃ karonto jinapuṅgavassa;
ஸஸ்ஸிஸ்ஸஸங்க⁴ஸ்ஸ அதா³ஸி தா³னங்,
Sassissasaṅghassa adāsi dānaṃ,
அஸேஸகங் கப்பியப⁴ண்ட³பே⁴த³ங்.
Asesakaṃ kappiyabhaṇḍabhedaṃ.
கிங் ப⁴க³வா ஸஸிஸ்ஸோ தாவ மஹந்தங் கப்பியப⁴ண்ட³ங் உப்³ப⁴ண்டி³கங் கத்வா அக³மாஸீதி? ந அக³மாஸி, தேமாஸிபா⁴கி³யங் பன புஞ்ஞராஸிகங் தெ³ய்யத⁴ம்மங் அப்படிக்கி²பந்தோ ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ உபாயதோ ஸத்தா² அதா³ஸி.
Kiṃ bhagavā sasisso tāva mahantaṃ kappiyabhaṇḍaṃ ubbhaṇḍikaṃ katvā agamāsīti? Na agamāsi, temāsibhāgiyaṃ pana puññarāsikaṃ deyyadhammaṃ appaṭikkhipanto brāhmaṇassa upāyato satthā adāsi.
தத³ஞ்ஞதா² மாரமனோரதோ²வ,
Tadaññathā māramanorathova,
பூரோ ஸியா நேவ தி³ஜஸ்ஸ பி⁴ய்யோ;
Pūro siyā neva dijassa bhiyyo;
பாபங் மஹந்தங் அபி பாபுணெய்ய,
Pāpaṃ mahantaṃ api pāpuṇeyya,
மிச்சா²பி⁴மானேன ததா²க³தே ஸோ.
Micchābhimānena tathāgate so.
தஸ்மா ப⁴க³வா அஸ்ஸாதி³யந்தோ தங் தெ³ய்யத⁴ம்மங் அப்படிக்கி²பந்தோ உபாயேன ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ புஞ்ஞபு³த்³தி⁴ங் கத்வா, மாரஸ்ஸ ச மனோரத²விகா⁴தங் கத்வா அக³மாஸீதி, ‘‘அயங் நயோ அட்ட²கத²ங் வினாபி பாளினயானுலோமதோ ஸித்³தோ⁴’’தி வத³ந்தி. கத²ங்? –
Tasmā bhagavā assādiyanto taṃ deyyadhammaṃ appaṭikkhipanto upāyena brāhmaṇassa puññabuddhiṃ katvā, mārassa ca manorathavighātaṃ katvā agamāsīti, ‘‘ayaṃ nayo aṭṭhakathaṃ vināpi pāḷinayānulomato siddho’’ti vadanti. Kathaṃ? –
‘‘ஸத்தா² ஸஸிஸ்ஸோ யதி³ அக்³க³ஹேஸி,
‘‘Satthā sasisso yadi aggahesi,
தி³ஜஸ்ஸ தங் சீவரமாதி³தோவ;
Dijassa taṃ cīvaramāditova;
நாத²ஸ்ஸ நோ வீஸதிவஸ்ஸகாலே,
Nāthassa no vīsativassakāle,
விருஜ்ஜ²தே ஜீவகயாசனாபி;
Virujjhate jīvakayācanāpi;
ததா²பி ஸப்³ப³ங் ஸுவிசாரயித்வா,
Tathāpi sabbaṃ suvicārayitvā,
யுத்தங் நயங் சிந்தயிதுங்வ யுத்த’’ந்தி.
Yuttaṃ nayaṃ cintayituṃva yutta’’nti.
இதா³னி ஆயஸ்மா உபாலித்தே²ரோ வினயபஞ்ஞத்தியா ஸாதா⁴ரணனிதா³னங் த³ஸ்ஸெத்வா ஸிக்கா²பதா³னங் பாடேக்கங் பஞ்ஞத்திட்டா²னஸங்கா²தங் நிதா³னமாதி³ங் கத்வா புக்³க³லபஞ்ஞத்திஅனுபஞ்ஞத்திவிபா⁴கா³பத்திபே⁴த³ந்தராபத்திஆதி³கங் நானப்பகாரங் விதி⁴ங் நிஜ்ஜடங் நிக்³கு³ம்ப³ங் கத்வா த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘அத² கோ² ப⁴க³வா வேரஞ்ஜாயங் யதா²பி⁴ரந்தங் விஹரித்வா’’திஆதி³மாஹாதி. இத⁴ ட²த்வா –
Idāni āyasmā upālitthero vinayapaññattiyā sādhāraṇanidānaṃ dassetvā sikkhāpadānaṃ pāṭekkaṃ paññattiṭṭhānasaṅkhātaṃ nidānamādiṃ katvā puggalapaññattianupaññattivibhāgāpattibhedantarāpattiādikaṃ nānappakāraṃ vidhiṃ nijjaṭaṃ niggumbaṃ katvā dassetuṃ ‘‘atha kho bhagavā verañjāyaṃ yathābhirantaṃ viharitvā’’tiādimāhāti. Idha ṭhatvā –
ஸிக்கா²பதா³ன ஸப்³பே³ஸங், கமபே⁴த³ங் பகாஸயே;
Sikkhāpadāna sabbesaṃ, kamabhedaṃ pakāsaye;
தஸ்மிங் ஸித்³தே⁴ நிதா³னானங், கமஸித்³தி⁴ யதோ ப⁴வே.
Tasmiṃ siddhe nidānānaṃ, kamasiddhi yato bhave.
தத்த² ஸப்³ப³ஸிக்கா²பதா³னங் யதா²ஸம்ப⁴வங் தே³ஸனாக்கமோ பஹானக்கமோ படிபத்திக்கமோ உப்பத்திக்கமோதி சதுப்³பி³தோ⁴ கமோ லப்³ப⁴தி. தத்த² ப⁴க³வதா ராஜக³ஹே பி⁴க்கூ²னங் பாதிமொக்கு²த்³தே³ஸங் அனுஜானந்தேன பாதிமொக்கு²த்³தே³ஸஸ்ஸ யோ தே³ஸனாக்கமோ அனுஞ்ஞாதோ, தங் தே³ஸனாக்கமமனுலோமெந்தோ ஆயஸ்மா மஹாகஸ்ஸபோ பட²மங் பாராஜிகுத்³தே³ஸங் புச்சி², தத³னந்தரங் ஸங்கா⁴தி³ஸேஸுத்³தே³ஸங், ததோ அனியதுத்³தே³ஸங் வித்தா²ருத்³தே³ஸஞ்ச புச்சி²த்வா தத³னந்தரங் பி⁴க்கு²னீவிப⁴ங்க³ஞ்ச தேனேவ அனுக்கமேன புச்சி², நிதா³னுத்³தே³ஸந்தோக³தா⁴னஞ்ச ஸரூபேன அனுத்³தி³ட்டா²னங் புச்ச²னத்த²ங் க²ந்த⁴கேபி புச்சி². ஏதேன ச க²ந்த⁴கே பஞ்ஞத்தா து²ல்லச்சயா ஸங்க³ஹிதா ஹொந்தி. புச்சி²தானுக்கமேனேவ உபாலித்தே²ரோ தங் ஸப்³ப³ங் ஸாபத்திபே⁴தா³தி³கங் தே³ஸெந்தோ து²ல்லச்சயது³ப்³பா⁴ஸிதஆபத்திஸமுட்டா²னாதி³தீ³பகங் அந்தோகத்வா தே³ஸேஸி, அயமெத்த² தே³ஸனாக்கமோ. உப⁴தோவிப⁴ங்க³க²ந்த⁴கதோ பன உச்சினித்வா ததா³ பரிவாரபாளி விஸுங் கதா. இமமேவ நயங் ஸந்தா⁴ய அட்ட²கதா²யங் வுத்தங் ‘‘ஏதேனேவ உபாயேன க²ந்த⁴கபரிவாரேபி ஆரோபேஸு’’ந்திஆதி³ (பாரா॰ அட்ட²॰ 1.பட²மமஹாஸங்கீ³திகதா²). அபிச பாளியா ‘‘ஏதேனேவுபாயேன உப⁴தோவினயே புச்சி². புட்டோ² புட்டோ² ஆயஸ்மா உபாலி விஸ்ஸஜ்ஜேஸீ’’தி எத்தகமேவ வுத்தங், தஸ்மா மஹாகஸ்ஸபோ உப⁴தோவிப⁴ங்கே³ ஏவ புச்சி². விஸ்ஸஜ்ஜெந்தோ பன ஆயஸ்மா உபாலி நிவரஸேஸங் தே³ஸெந்தோ க²ந்த⁴கபரிவாரே அந்தோகத்வா தே³ஸேஸி. ததா³ ச க²ந்த⁴கபரிவாரபாளி விஸுங் கதாதி அயங் தே³ஸனாக்கமோ. யதி³ ஏவங் நிதா³னுத்³தே³ஸோ பட²மங் தே³ஸேதப்³போ³தி சே? ந, தத³ஸம்ப⁴வதோ. ஸோ ஹி ‘‘யஸ்ஸ ஸியா ஆபத்தீ’’திஆதி³னா (மஹாவ॰ 134) நயேன பவத்தத்தா பட²மங் ஸிக்கா²பத³ஸங்க³ஹிதாஸு ஆபத்தீஸு அத³ஸ்ஸிதாஸு ந ஸம்ப⁴வதி. ‘‘யானி மயா பி⁴க்கூ²னங் பஞ்ஞத்தானி ஸிக்கா²பதா³னி, தானி நேஸங் பாதிமொக்கு²த்³தே³ஸங் அனுஜானெய்ய’’ந்தி வசனதோ ஸிக்கா²பதா³னேவ பட²மங் தே³ஸேதப்³பா³னீதி பாராஜிகுத்³தே³ஸக்கமோ ஸம்ப⁴வதி.
Tattha sabbasikkhāpadānaṃ yathāsambhavaṃ desanākkamo pahānakkamo paṭipattikkamo uppattikkamoti catubbidho kamo labbhati. Tattha bhagavatā rājagahe bhikkhūnaṃ pātimokkhuddesaṃ anujānantena pātimokkhuddesassa yo desanākkamo anuññāto, taṃ desanākkamamanulomento āyasmā mahākassapo paṭhamaṃ pārājikuddesaṃ pucchi, tadanantaraṃ saṅghādisesuddesaṃ, tato aniyatuddesaṃ vitthāruddesañca pucchitvā tadanantaraṃ bhikkhunīvibhaṅgañca teneva anukkamena pucchi, nidānuddesantogadhānañca sarūpena anuddiṭṭhānaṃ pucchanatthaṃ khandhakepi pucchi. Etena ca khandhake paññattā thullaccayā saṅgahitā honti. Pucchitānukkameneva upālitthero taṃ sabbaṃ sāpattibhedādikaṃ desento thullaccayadubbhāsitaāpattisamuṭṭhānādidīpakaṃ antokatvā desesi, ayamettha desanākkamo. Ubhatovibhaṅgakhandhakato pana uccinitvā tadā parivārapāḷi visuṃ katā. Imameva nayaṃ sandhāya aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ ‘‘eteneva upāyena khandhakaparivārepi āropesu’’ntiādi (pārā. aṭṭha. 1.paṭhamamahāsaṅgītikathā). Apica pāḷiyā ‘‘etenevupāyena ubhatovinaye pucchi. Puṭṭho puṭṭho āyasmā upāli vissajjesī’’ti ettakameva vuttaṃ, tasmā mahākassapo ubhatovibhaṅge eva pucchi. Vissajjento pana āyasmā upāli nivarasesaṃ desento khandhakaparivāre antokatvā desesi. Tadā ca khandhakaparivārapāḷi visuṃ katāti ayaṃ desanākkamo. Yadi evaṃ nidānuddeso paṭhamaṃ desetabboti ce? Na, tadasambhavato. So hi ‘‘yassa siyā āpattī’’tiādinā (mahāva. 134) nayena pavattattā paṭhamaṃ sikkhāpadasaṅgahitāsu āpattīsu adassitāsu na sambhavati. ‘‘Yāni mayā bhikkhūnaṃ paññattāni sikkhāpadāni, tāni nesaṃ pātimokkhuddesaṃ anujāneyya’’nti vacanato sikkhāpadāneva paṭhamaṃ desetabbānīti pārājikuddesakkamo sambhavati.
பாராஜிகுத்³தே³ஸாதி³ஸங்க³ஹிதானங் ஆபத்திஅகுஸலானங் யதோ²ளாரிகக்கமேன பஹாதப்³ப³த்தா பஹானக்கமோபெத்த² ஸம்ப⁴வதி. உபஸம்பன்னஸமனந்தரங் ‘‘தாவதே³வ சத்தாரி அகரணீயானி ஆசிக்கி²தப்³பா³னீ’’தி (மஹாவ॰ 129) வசனதோ ‘‘ஸமாதா³ய ஸிக்க²தி ஸிக்கா²பதே³ஸூ’’தி (தீ³॰ நி॰ 1.193) வசனதோ ச யதா² க³ருகங் ஆசிக்க²ணங் ஸிக்க²னேன படிபத்திக்கமோபெத்த² ஸம்ப⁴வதி, ஏவமிமேஹி தீஹி கமேஹி தே³ஸேதப்³பா³னம்பேதேஸங் ஸிக்கா²பதா³னங் யதா²ஸம்ப⁴வங் உப்பத்திக்கமோ ஸம்ப⁴வதி. ததா² ஹி யங் யங் ஸாதா⁴ரணங், தங் தங் பி⁴க்கு²ங் ஆரப்³ப⁴ உப்பன்னே ஏவ வத்து²ஸ்மிங் ‘‘யா பன பி⁴க்கு²னீ ச²ந்த³ஸோ மேது²னங் த⁴ம்மங் படிஸேவெய்யா’’தி பி⁴க்கு²னீனம்பி பஞ்ஞத்தங். அஞ்ஞதா² தங் பி⁴க்கு²னீனங் அனுப்பன்னபஞ்ஞத்தி ஸியா. ததோ ‘‘அனுப்பன்னபஞ்ஞத்தி தஸ்மிங் நத்தீ²’’தி (பரி॰ 247) பரிவாரே ஏதங் வசனங் விருஜ்ஜ²தி, எத்தாவதா புரிமேன கமத்தயேன பட²மங் தே³ஸேதப்³ப³தங் பத்தே பாராஜிகுத்³தே³ஸே பட²முப்பன்னத்தா மேது²னத⁴ம்மபாராஜிகங் ஸப்³ப³பட²மங் தே³ஸேதுகாமோ உபாலித்தே²ரோ ‘‘தத்ர ஸுத³ங் ப⁴க³வா வேஸாலிய’’ந்தி வேஸாலிமேவ பாபெத்வா ட²பேஸி. அஞ்ஞதா² பா³ராணஸியங் பஞ்ஞத்தானங் ‘‘ந, பி⁴க்க²வே, மனுஸ்ஸமங்ஸங் பரிபு⁴ஞ்ஜிதப்³ப³’’ந்தி (மஹாவ॰ 280) ஏவமாதீ³னங் தே³ஸனாதி⁴ப்பாயே ஸதி பா³ராணஸிங் பாபெத்வா ட²பெய்யாதி.
Pārājikuddesādisaṅgahitānaṃ āpattiakusalānaṃ yathoḷārikakkamena pahātabbattā pahānakkamopettha sambhavati. Upasampannasamanantaraṃ ‘‘tāvadeva cattāri akaraṇīyāni ācikkhitabbānī’’ti (mahāva. 129) vacanato ‘‘samādāya sikkhati sikkhāpadesū’’ti (dī. ni. 1.193) vacanato ca yathā garukaṃ ācikkhaṇaṃ sikkhanena paṭipattikkamopettha sambhavati, evamimehi tīhi kamehi desetabbānampetesaṃ sikkhāpadānaṃ yathāsambhavaṃ uppattikkamo sambhavati. Tathā hi yaṃ yaṃ sādhāraṇaṃ, taṃ taṃ bhikkhuṃ ārabbha uppanne eva vatthusmiṃ ‘‘yā pana bhikkhunī chandaso methunaṃ dhammaṃ paṭiseveyyā’’ti bhikkhunīnampi paññattaṃ. Aññathā taṃ bhikkhunīnaṃ anuppannapaññatti siyā. Tato ‘‘anuppannapaññatti tasmiṃ natthī’’ti (pari. 247) parivāre etaṃ vacanaṃ virujjhati, ettāvatā purimena kamattayena paṭhamaṃ desetabbataṃ patte pārājikuddese paṭhamuppannattā methunadhammapārājikaṃ sabbapaṭhamaṃ desetukāmo upālitthero ‘‘tatra sudaṃ bhagavā vesāliya’’nti vesālimeva pāpetvā ṭhapesi. Aññathā bārāṇasiyaṃ paññattānaṃ ‘‘na, bhikkhave, manussamaṃsaṃ paribhuñjitabba’’nti (mahāva. 280) evamādīnaṃ desanādhippāye sati bārāṇasiṃ pāpetvā ṭhapeyyāti.
அப்³ப⁴ந்தரனிதா³னகதா² நிட்டி²தா.
Abbhantaranidānakathā niṭṭhitā.
வேரஞ்ஜகண்ட³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Verañjakaṇḍavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / வினயபிடக • Vinayapiṭaka / மஹாவிப⁴ங்க³ • Mahāvibhaṅga / வேரஞ்ஜகண்ட³ங் • Verañjakaṇḍaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / வினயபிடக (அட்ட²கதா²) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஹாவிப⁴ங்க³-அட்ட²கதா² • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā
தே³ஸனானுமோத³னகதா² • Desanānumodanakathā
து³ப்³பி⁴க்க²கதா² • Dubbhikkhakathā
மஹாமொக்³க³ல்லானஸ்ஸஸீஹனாத³கதா² • Mahāmoggallānassasīhanādakathā
வினயபஞ்ஞத்தியாசனகதா²வண்ணனா • Vinayapaññattiyācanakathāvaṇṇanā
பு³த்³தா⁴சிண்ணகதா² • Buddhāciṇṇakathā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā
தே³ஸனானுமோத³னகதா² • Desanānumodanakathā
து³ப்³பி⁴க்க²கதா² • Dubbhikkhakathā
மஹாமொக்³க³ல்லானஸ்ஸ ஸீஹனாத³கதா² • Mahāmoggallānassa sīhanādakathā
வினயபஞ்ஞத்தியாசனகதா² • Vinayapaññattiyācanakathā
பு³த்³தா⁴சிண்ணகதா² • Buddhāciṇṇakathā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / விமதிவினோத³னீ-டீகா • Vimativinodanī-ṭīkā
உபாஸகத்தபடிவேத³னாகதா²வண்ணனா • Upāsakattapaṭivedanākathāvaṇṇanā
வினயபஞ்ஞத்தியாசனகதா²வண்ணனா • Vinayapaññattiyācanakathāvaṇṇanā