Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi |
൬൩. ഉപസമ്പദാവിധികഥാ
63. Upasampadāvidhikathā
൧൨൬. തം ഉപജ്ഝന്തി തം ഉപജ്ഝായം. ‘‘ഉപജ്ഝാ’’തി ച ‘‘ഉപജ്ഝായോ’’തി ച ഹി അത്ഥതോ ഏകം, ബ്യഞ്ജനമേവ നാനം യഥാ ‘‘സഭാ സഭായ’’ന്തി. ഏത്ഥ ഉപജ്ഝാസദ്ദോ രാജാദിഗണോ (രുപസിദ്ധി ൫൯൯ സുത്തേ; സദ്ദനീതി ൧൧൪൦ സുത്തേ), ഉപജ്ഝായസദ്ദോ പുരിസാദിഗണോ. സഭാസദ്ദോ ഇത്ഥിലിങ്ഗോ, സഭായസദ്ദോ പുല്ലിങ്ഗോ വാ നപുംസകലിങ്ഗോ വാ. ‘‘വിത്ഥായന്തീ’’തി സദ്ദോ നാമധാതൂതി ആഹ ‘‘വിത്ഥദ്ധഗത്താ ഹോന്തീ’’തി. വിത്ഥസദ്ദോ ഹി ദബ്ബവാചകത്താ നാമസദ്ദോ, വികാരേന ഥദ്ധോ ഗത്തോ ഏതേസന്തി വിത്ഥാ, ദ്ധകാരസ്സ ലോപം കത്വാ, തതോ ആയപച്ചയോ ഹോതി. യന്തി യം അന്തരായജാതം. തവ സരീരേതി തുയ്ഹം കായേ. ‘‘നിബ്ബത്ത’’ന്തി ഇമിനാ ‘‘ജാത’’ന്തി ഏത്ഥ ജനധാതുയാ ജനനത്ഥം ദസ്സേതി, ‘‘വിജ്ജമാന’’ന്തി ഇമിനാ ജനീധാതുയാ പാതുഭാവത്ഥം ദസ്സേതി. സന്തന്തി സംവിജ്ജമാനം. ഇതിആദി കഥേതബ്ബന്തി യോജനാ.
126.Taṃ upajjhanti taṃ upajjhāyaṃ. ‘‘Upajjhā’’ti ca ‘‘upajjhāyo’’ti ca hi atthato ekaṃ, byañjanameva nānaṃ yathā ‘‘sabhā sabhāya’’nti. Ettha upajjhāsaddo rājādigaṇo (rupasiddhi 599 sutte; saddanīti 1140 sutte), upajjhāyasaddo purisādigaṇo. Sabhāsaddo itthiliṅgo, sabhāyasaddo pulliṅgo vā napuṃsakaliṅgo vā. ‘‘Vitthāyantī’’ti saddo nāmadhātūti āha ‘‘vitthaddhagattā hontī’’ti. Vitthasaddo hi dabbavācakattā nāmasaddo, vikārena thaddho gatto etesanti vitthā, ddhakārassa lopaṃ katvā, tato āyapaccayo hoti. Yanti yaṃ antarāyajātaṃ. Tava sarīreti tuyhaṃ kāye. ‘‘Nibbatta’’nti iminā ‘‘jāta’’nti ettha janadhātuyā jananatthaṃ dasseti, ‘‘vijjamāna’’nti iminā janīdhātuyā pātubhāvatthaṃ dasseti. Santanti saṃvijjamānaṃ. Itiādi kathetabbanti yojanā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi / ൬൩. ഉപസമ്പദാവിധി • 63. Upasampadāvidhi
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ഉപസമ്പദാവിധികഥാ • Upasampadāvidhikathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ഉപസമ്പദാവിധികഥാവണ്ണനാ • Upasampadāvidhikathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ഉപസമ്പദാവിധികഥാവണ്ണനാ • Upasampadāvidhikathāvaṇṇanā