| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā |
उपसम्पदाविधिकथावण्णना
Upasampadāvidhikathāvaṇṇanā
१२५. कुट्ठं गण्डोति एत्थ कुट्ठादिग्गहणेन हत्थच्छिन्नादयोपि गहिताव होन्तीति पोराणा, तस्मा ‘‘मनुस्सोसि पुरिसोसी’’ति एतेहि भब्बाभब्बपुग्गलपरिवज्जनं करोति। ‘‘भुजिस्सोसि अणणोसी’’तिआदीहि पुब्बे हत्थच्छिन्नाधिकारे वुत्तअत्थविकप्पेसु दुतियं विकप्पं उपथम्भेति। तत्थ ‘‘अणणोसि भुजिस्सोसी’’ति अनुक्कमेन अवत्वा उप्पटिपाटिया वचनेन भुजिस्सो होति, न च रञ्ञो भत्तवेतनवसेन भटो। राजाधीनत्ता पन सो राजभटपक्खं भजतीति तब्बिपक्खभावपुच्छनत्थं ‘‘नसि राजभटो’’ति वुत्तं। अञ्ञथा पञ्चहि आबाधेहि फुट्ठानं गहणेनेव सब्बेसं गहणे सिद्धे इतरे न वत्तब्बा। अथ वत्तब्बा, सब्बेपि वत्तब्बा सियुं।
125.Kuṭṭhaṃ gaṇḍoti ettha kuṭṭhādiggahaṇena hatthacchinnādayopi gahitāva hontīti porāṇā, tasmā ‘‘manussosi purisosī’’ti etehi bhabbābhabbapuggalaparivajjanaṃ karoti. ‘‘Bhujissosi aṇaṇosī’’tiādīhi pubbe hatthacchinnādhikāre vuttaatthavikappesu dutiyaṃ vikappaṃ upathambheti. Tattha ‘‘aṇaṇosi bhujissosī’’ti anukkamena avatvā uppaṭipāṭiyā vacanena bhujisso hoti, na ca rañño bhattavetanavasena bhaṭo. Rājādhīnattā pana so rājabhaṭapakkhaṃ bhajatīti tabbipakkhabhāvapucchanatthaṃ ‘‘nasi rājabhaṭo’’ti vuttaṃ. Aññathā pañcahi ābādhehi phuṭṭhānaṃ gahaṇeneva sabbesaṃ gahaṇe siddhe itare na vattabbā. Atha vattabbā, sabbepi vattabbā siyuṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi / ६३. उपसम्पदाविधि • 63. Upasampadāvidhi
